Protest tegen grensschending en bombardement Démarches van Aardschok op Sicilië. "AKKERTJES AGENDA. „Seven Sistets"-Waies „De Sfiaatuesiad" i r T.aatasie fl.antalous Ochtendbeurs Amsterdam ZAKENMAN HYPOTHEEK DINSDAG 16 JANUARI 1940 U A A R TI K M'S DAGBLAD Zweden en Noorwegen te Moskou Het Zweedsche ministerie van Buitenland- sche Zaken deelt mede dat de Zweedsche le gatie te Moskou instructie heeft gekregen te protesteeren tegen de bombardeering van het eiland KalTax, hetgeen, zooals bekend. Zondag is geschied. Het Noorsche ministerie van Buitenlandsche Zaken deelt, naar United Press meldt, mede dat Sovjet-Russische vliegtuigen op 12 en 14 Januari op verschillende plaatsen over Noorsch l gebied gevlogen hebben, en dat een van deze vliegtuigen zelfs korten tijd is neergedaald aan de Noorsche zijde van de rivier de Pasvik. De Noorsche regeering heeft aan de Noor- sche legatie te Moskou instructies gegeven een protest in te dienen. Uit Kirkenes is betreffende dit laatste nog een bericht aan het Noorsche Telegraafagentschap ge zonden, waarin wordt bevestigd dat Russische vliegtuigen het vrijwel onbewoonde gebied langs de rivier Pasvik Vrijdag en Zaterdag jl. hebben over gevlogen. Zondag heeft men dertig vliegtuigen ge teld, die tusschen half tien en twaalf uur 's mid dags en tegen drie uur, toen het begon te scheme ren, in groepen van drie hebben gevlogen. In een commentaar op de Zweedsch-Russische notawisseling en op het bombardement door Russi sche vliegtuigen van een eiland in den noordelijken Zweedschen archipel, schrijft het rechtsche Zweed sche blad „Allehanda": Men moet de ontwikkeling afwachten. Spoedig za) blijken of er verband bestaat tusschen de diploma tieke en de militaire activiteit van den kant. van Rusland ten aanzien van de Scandinavische landen Men kan zich ook voorstellen dat er verband be staat tusschen de gebeurtenissen in het noorden en de spanning aan het West-Europeesche front. Het is echter nog te vroeg om er een oordeel over uit te spreken. Het Liberale blad „Aftonbladet" schrijft van een zelfde formeel standpunt, zeggende dat het niet cor rect is de beweging der Zweedsche vrijwilligers al? voorwendsel te nemen voor een diplomatieke pole miek. Ieder weet, dat de Sovjets in talrijke landen vrijwilligers in actie hebben gehad. De Noorsche minister van buitenlandsche zaken Koht heeft tegenover het Noorsche telegraafagent schap verklaard, dat het Noorsche antwoord aan de Sovjet-regeering betreffende de inbreuken, die op de neutraliteit gepleegd zouden zijn, de Sovjet Unie volkomen dient te bevredigen. Twee dooden, verscheidene gewonden. Paniek beving de bevolking. Maandagmiddag te 2.41 uur werd te Pa lermo een korte, hevige aardschok ge voeld. Een aantal groote gebouwen en kerken stortte in. In vele huizen ontston den scheuren in de muren. De schok eischte twee dooden en verschillende gewonden. United Press verneemt nader dat het epicen trum lag tusschen de stad Palermo en de twee eilandjes Ustica en Alicudi, die voor de Noord kust van Sicilië gelegen zijn en waarop straf kolonies zijn gevestigd. De schokken waren niet alleen horizontaal maar gelijkertijd verticaal De bevolking werd door schrik bevangen en vluchtte uit de stad naar het Buonapark, dat tegenover het paleis van den aartsbisschop van Palermo, kardinaal Lavitrano. gelegen is. De bisschop kwam oip het balkon en zegende de menigte. Er werd aanzienlijke materieele schade ver oorzaakt. De brandweer werd ontboden om de muren van het San Saverio Hospitaal omver te halen, aangezien zij zoo beschadigd waren dai gevaar van instorten bestond. Een van de slachtoffers was een vrouw, die gedurende de aardbeving uit de Kathedraa vluchtte en door een steen uit de gevel van de kathedraal getroffen werd. Het andere slacht offer was een carabineri. die doro het neerstor tende puin doodelijk getroffen werd, Ook de electrische leiding werd beschadigd zoodat df stad van licht en stroom verstoken is. Geen trawlers vertrokken. Opvarenden vergaderen. IJ MUIDEN Dinsdag Maandag zijn er geen trawlers naar zee ver trokken. Hieraan is het lange uitblijven van een beslissing over de nieuwe arbeidsvoorwaarden blijkbaar niet vreemd. De opvarenden zijn hedenmorgen 10 uur bijeen gekomen om te vergaderen over deze nieuwe voor waarden. Waarschijnlijk kou geval. Neem een "AKKERTJE" het uitmun tende middel bij verkoudheid, griep, influenza, kou in 't hoofd. helnen direct.jr (Adv. ingez. Med.) „De Noorsche regeering", aldus Koht, „ver klaart dat zij geheel neutraal is. Wij willen na tuurlijk binnen onze grenzen de vrijheid van op treden, waarop wij ingevolge de verdragen recht hebben, bewaren. Wij verklaren, dat wij binnen de perken der verdragen zullen blijven en wel zeer nauwgezet." Weer gladde straten. Maatregelen ter bestrijding te Haarlem. De winter kan nog geen afscheid nemen. Na den inval van den dooi, die aan de schaatspret voorloopig een einde maakte, zijn we verrast met eenige sneeuwbuitjes. Wel werd het geen dikke sneeuwlaag, maar omdat het kwik in den ther mometer weer zoo ver gedaald is, dat het om het vriespunt zweeft op enkele plaatsen waar de wind vrij spel heeft is het zelfs al aan het vriezen! blijft de sneeuw hier en daar liggen. Daardoor werden de straten weer glad. De Haarlemsche gemeentereiniging nam op de hoofdverkeei-swegen maatregelen door zand en zout te strooien DINSDAG 16 JANUARI Gemeentelijke Concertzaal: Vierde Bachconcert, 8.15 uur. Provinciale Griffie, Dreef: Huldiging Commissaris fler Koningin door de Staten, half elf. Luxor Theater: Huckleberry Finn. 2.30, 7 en 9.15 uur. Rembrandt Theater: Vier moedige meisjes. 2.30, J7 en 9.15 uur. Cinema Palace: De moordkamer. 2 en 8.15 uur. Frans Hals Theater: Bel Ami. 2.30, 7 en 9.15 uur. WOENSDAG 17 JANUARI Bioscoopvoorstellingen: 's middags en 's avonds. Palestina Diorama's, Schotersingel 117a. Geopend behalve Vrijdags, eiken werkdag van 3—5 en van 79 uur. Bloemen daal: Ned. Protestantenbond, Potgie- terweg 4: Cursus Dr. A. R. de Jong over „Levens lijnen", 8.15 uur. CREMATIE J. G. GöTZE. Maandagmiddag had op Westerveld de cre matie plaats van het stoffelijk overschat van den heer J. G. Götze, oud-directeur der Levens verzekering maatschappij .Aurora" te Amster dam. De heer Götze was een der voormannen in het Socialisme in ons land en voorzitter van het Multatuli-museum. Tot de sprekers bij de crematie behoorde de heer M. A. Reinalda, wethouder van Haarlem en lid der Eerste Kamer, die, sprekende namens het College van Commissarissen van „Aurora" er op wees, dat in de oude socialistische beweging het nut der levensverzekering al spoedig aan den dag was getreden, hetgeen de oprichting van „Aurora" ten gevolge had. Dit begrafenisfonds is onder leiding van den heer Götze uitgegroeid tot een sterke en goed gefundeerde maatschappij, waar de herinnering aan den overledene en diens arbeid zal blijven voortleven. Ontruiming van verscheidene plaatsen in Finland. Russische luchtmacht ontplooit een felle actie. STOCKHOLM, 16 Jan, (Havas). De Fin- sehe autoriteiten hebben in verband met de luchtaanvallen van de Sovjet Russische vlieg tuigen van gisteren en eergisteren besloten een aantal plaatsen te ontruimen. De plaat selijke autoriteiten kunnen de veiligheid van de bevolking niet meer verzekeren. Onder de steden, welke geëvacueerd moéten worden zijn Hangö, Ekenas, Aabo, Karis en Rühi- maki. Boven Saimi hebben twee Finsche vliegtui gen slag geleverd tegen zeven Russen. Zes Russische toestellen werden op de vlucht ge jaagd, het zevende werd vernield. Vooral Aabo, Ekenas en Hangö hebben van de luchtaanvallen te lijden gehad. Het is zeer ge vaarlijk Hangö en Ekenas te verlaten, aangezien de Russische vliegtuigen alle voertuigen, welke de steden verlaten, achtervolgen en onder vuur nemen. Boven Hangö heeft men 124 vliegtuigen geteld. De Russische toestellen vliegen op slechts 100 meter hoogte en schieten met mitrailleurs op allen die zij op straat zien. Van de 700 huizen, welke Hangö telt, zijn 400 vernield. Sedert enkele dagen wordt elke groep van ne gen bombardementsvliegtuigen van de Russen vergezeld door twee jachtvliegtuigen, welke op dracht blijken te hebben de burgerbevolking met mitrailleurs te bestoken. De koude in Finland is zeer fel, in Helsinki is het kwik tot meer dan 30 graden beneden het vriespunt gedaald. De bijzondere correspondent van Havas aan het noordelijk front in Finland bericht dat de strijd bij Salla een beslissing schijnt te naderen. Alle deskundigen zijn het er over eens dat de Russische troepen bij Salia veel beter zijn uitge rust en bewapend dan de troepen welke tot nu toe in het vuur zijn gebracht. Toch schijnen zij weinig hoop op een succesvol offensief te hebben en trekken zij langzaam hun batterijen zware artillerie van het oorlogsterrein terug. De correspondent heeft aan het front toeval lig den Finschen dichter Koakenniemi ontmoet. Deze schilderde hem de verschrikkingen van den oorlog, welke hij heeft gezien. Hij noemde deze het penseel van Goya (den Spaanschen schilder) waardig. Ook sprak hij over den „totalen oorlog" van den laatsten tijd. Hij zeide dat Finland zal laten zien wat een totale verdediging vermag. „Nooit is de Noorsche idee zoo sterk geweest als thans". SANTPOORT TERAARDEBESTELLING VV. L. A. WARNIER. Onder groote belangstelling had heden op Wester veld de teraardebestelling plaats van wijlen den lieer W. L. A. Warnier, in leven directeur van het Koloniaal Etablissement. Onder de aanwezigen merkten wij op de heeren T. H. van Voorthuysen, gecommitteerde voor Indi sche zaken, mede als vertegenwoordiger van den minister van koloniën; ir. H. A. J. Hietink, onder directeur van het Koloniaal Etablissement; H. Frey- danek Osinger, directeur van het Technisch Bureau van het departement van Koloniën; A. F. Ruim- schotel, chef van het Tin verkoopbureau; A. C. Broese van Groenou, namens de Nederl. Handel- MaatschappijJ. v. d. Hoeven, namens den Chemi- schen Kiring te Haarlem en verder bijna het geheele personeel van het Koloniaal Etablissement. De heer Van Voorthuysen getuigde van zijn groote ontsteltenis en zijn diepe droefheid, toen hij Vrijdag kennis nam van het heengaan van den heer Warnier. Pas een week geleden was deze nog aan wezig geweest in een vergadering op het departe ment van koloniën. Hij was daar nog even blijmoe dig en opgeruimd als altijd. Toen zijn pensioneering ter sprake kwam zeide hij: „Zie ik er niet veel te jong uit?" Hij is van ons heengegaan midden in zijn werk. Zijn werk, dat hij zoo lief had en dat altijd gericht was op de belangen van het land, dat hij diende. Namens den minister van Koloniën zegde spre ker den overledene hartelijk dank voor alles wat hij gedaan heeft. Spreker voegde zijn persoonlijken dank daaraan toe. Ir. Hietink schetste de moeilijke taak van den overledene. Hij was nog niet lang directeur, toen het aanschaffen van pharmaceutische midden voor DE IDEALE BRANDSTOF Afm. per H.L. is plm. 75 K.G. 22/35 en 30/50 2 35 15/22 ƒ2.45 8/15 ƒ1.95 ƒ2.70 2.30 ƒ1.80 BRANDSTOFFENHANDEL FR. VARKENMARKT 6-10 TEL 14164-13904 Verwachting, geldig van hedenavond tot mor genavond ongeveer 19 uur: Strenge tot matige, overdag lichte vorst, betrokken tot zwaarbewolkt, tijdelijk opklarend, sneeuwbuien, krachtige tot ma tige noordoostelijke tot noordwestelijke wind. THERMOMETERSTAND Hoogste gisteren F 38 Laagste hedennacht F 36 Hoogste heden F 37 Het weer over onze omgeving staat geheel onder invloed van de voor van lagen druk, die gisteravond over de Deensche eilanden en de zuidkust van Noorwegen was gelegen en die he denmorgen het noorden van ons land bereikte met een druk van 1000 m.b. Aan weerszijden van de as van deze voor is de weerstoestand zeer ver schillend: De Bilt, Vlissingen en Maastricht meldden hedenmorgen nog wind uit het westen met plaatselijk sneeuw en temperaturen boven het vriespunt, terwijl het noorden van ons land in de zeer koude stroom van continentaal ark- tische lucht is gekomen. De Deensche eilanden meldden strenge vorst met stormachtige oostenwind en sneeuw. De temperaturen zijn daar 1015 graden onder normaal. Ook in zuid Noorwegen is het zeer koud en op de kusten vriest het nog 10 graden. In de randstaten is de temperatuur overal beneden -.20 graden, terwijl plaatselijk zelfs 38 graden vorst voorkomt. Het gebied van hoogen luchtdruk over Groenland met barometerstanden van 1060 mbar veranderde weinig in beteekenis. daaren tegen is de luchtdruk over het oostelijk deel van de IJszee weer dalende. Over Noord-Noorwegen draaide de wind naar noordwest met stijging van temperatuur. De lhehtdrukverdeeling over de Middellandsche Zee is zeer vlak. Het hoogedrukgebied over de Balkan is verdwenen terwijl het maximum over Spanje verder afneemt. In de Po-vlakte is de vorst nog steeds niet geweken. Over zuid-Italië viel hier en daar nog regen. Over den Oceaan is de depressie-activiteit nog altijd zeer gering. BAROMETERSTAND Vorige stand 761 m.M. Stand van hedenmorgen 10 uur 750 m.M. Neiging; Achteruit. Opgave van CAREL v. HUIZEN, Opticien. KL Houtstraat 13. Tel. 14112. BELANGRIJKE TELEFOONNUMMERS: Politie: 11850. Ongevallendienst (Brandweerkazerne) Ged Oude Gracht: 14141. Brandweer: 15333. STORMWAARSCHUWINGSDIENST Geseind van de Bilt vanochtend 8.10 uur aan alle posten van Hoek van Holland tot Delfzijl, ,weest op uw hoede". Voor Kwaliteit Afwerking Pasvorm DE SPECIAALZAAK PAARLAABSTC^ TEL 12M2IMRI.W (Adv. Ingez. Med.) rekening van het Etablissement kwam, waardoor hij veel werk kreeg en genoodzaakt was iederen avond een pak werk mee naar huis te nemen. Daarop werd een pharmacent benoemd en kreeg hij het wat gemakkelijker. Maar na weinige maan den kwam de mobilisatie, waardoor zijn werk weer werd verzwaard. Voor zijn gezin is het een gi'oote troost dat hij altijd het geestelijke op den voorgrond stelde en dat zij zij ngeluk hebben uitgemaakt. Ook namens het personeel bracht de heer Hie tink den overledene dank. De heer J. v. d. Hoeven memoreerde dat de over ledene tot de oprichters van den kring behoorde en dat hij tien jaar lang in het voorste gelid heeft meegeloopen. Van groote waarde waren zijn voor drachten en zijn opmerkingen in de discussies, waaruit bleek dat. hij over een schat aan ervarin gen beschikte. Mej. M. Hartman las daarna eenige deelen uit den Bijbel, waarna de baar grafwaarts werd ge dragen. Een broer van den overledene dankte voor de belangstelling. Koersen van de Ochtendbeurs te Amsterdam van heden van 10.30 uur tot 11.25 uur. Kon. Olie 2562581^. H. V. A. 387—391. Ned. Ind. Suiker Unie 226. Vergde Vorstenl. 102%. AKU 35'/°—36. Lever bros 94}$95. Ned. Scheepvaart Unie 104105. Konlnkl. Ned, Stoomboot Mij. 106, Beth. Steel 54-14—55 1/8. U. S. Steel 44'A44 3/8. Republic Steel 15 7/8—16. Anaconda 21 15/1-6—22 3/16, Int, Rubb. 3->i3 13/16. Het vrouwen-overscliot te Haarlem Het grootst onder de personen boven de 25 jaar. Wanneer wij de bevolkingsstatistiek van Haar lem aan een beschouwing onderwerpen doet zich daarbij een eigenaardigheid voor. Dat Haarlem meer vrouwen dan mannen huisvest, is een feit waarop al meermalen de aandacht gevestigd is. Dit is trouwens geen speciaal Haarlemsch ver schijnsel. 1 Januari 1939 telde Nederland 4.375.691 vrouwen en 4.352.878 mannen, een verschil dus van 22813. Het vrouwenoverschot in Haarlem is wel veel grooter dan voor ons geheele land. Volgens de laatste opgaven bestond de bevolking van Haar lem op 1 Januari 1940 uit 73.306 vrouwen en 67148 mannen. Het percentage der vrouwen was hier dus 52.28, tegen slechts 50.13 in ons land. De groote steden hebben in het algemeen een vrij groot overschot aan vrouwen, terwijl op het platteland veel gemeenten gevonden worden waar de mannen het in aantal winnen. Vandaar dat de provincies met een groote plattelandsbevolking dan ook meer mannen dan vrouwen herbergen. Alleen Noord- en Zuid-Holland en Utrecht hebben een vrouwenoverschot. Het overschot der vrouwen is in Haarlem niet grooter dan in steden als Amsterdam, Rotterdam en Den Haag. Het eigenaardige waarop wij de aandacht willen vestigen is het feit, dat te Haarlem het overschot aan vrouwen veel grooter is onder de volwassenen dan onder de jongeren. Tot die wetenschap komt men door een aftrek sommetje te maken. De Haarlemsche kiezerslijst vermeldt de namen van 41866 vrouwen en 36316 mannen. Dit zijn de inwoners van 25 jaar en ouder. De bevolking onder de 25 jaar bestaat dus uit 31540 vrouwen en 30832 mannen. Het vrouwenoverschot onder de kiezers is niet minder dan 7.1 pet., terwijl het slechts 1.1 pet. is voor de personen beneden de 25 jaar. De verklaring van dit feit moet vermoedelijk gezocht worden in het feit, dat te Haarlem veel dienstmeisjes van elders komen om hier te werken. Het is een gaan en komen van deze meisjes, het geen ook wel blijkt uit het feit dat zich te Haarlem in 1939 6044 vrouwen gevestigd hebben tegen slechts 4577 mannen. Maar er vertrokken ook meer vrou wen dan mannen, die cijfers zijn 5108 en 3774. Als wij de getallen van vestiging en vertrek naast elkaar zetten, zien wij dat alleen daardoor het vrouwen overschot te Haarlem weer met 133 is toegenomen. De meeste dienstmeisjes die hier komen zijn wel onder de 25 jaar, maar een groot gedeelte der meis jes blijft te Haarlem wonen, zoodat zij op den duur het contingent vrouwen boven de 25 jaar belangrijk versterken. BLOEMISTPATROONS. Gisteravond hield de Bloemistpatroons-Ver- eeniging voor Haarlem en Omstreken haar jaar vergadering in de Leeuwerik onder leiding van den vice-voorzitter, den heer C. Sipkes. De voorzitter memoreerde één goed ding, dat het voorafgaande vereenigingsjaar gebracht had, n.l. de organisatie van de Bloemist-Hoveniers en een kwaad ding, den internationalen toestand. Scherpe critiek oefende hij op enkele collega's, die geen lid worden en toch profiteeren van de ver beteringen die door de organisatie tot stand komen. De secretaris, de heer Zuurendonk Sr. bracht zijn jaarverslag uit waaruit bleek dat de vereeni- ging 160 leden telt en buiten Haarlem en Om streken den stoot heeft gegeven tot een aanwinst van een kleine duizend leden, terwijl de eerst: voorzitter, de heer W. Beunder, voorzitter werd van de landelijke organisatie. De waarnemend penningmeester, de heer Carl v. Empelen bracht namens den heer Pool/die ge mobiliseerd is, het financieel jaarverslag uit. De heeren Sipkes. v. d. Colk en Beunder deden' verslag van hun bezoek als afgevaardigden aan de algemeene vergadering te Utrecht. In de voorzittersvacature werd gekozen de heer Carl v. Empelen te Heemstede, terwijl de heeren Beunder, Sipkes en Pool als aftredende bestuurs leden herkozen werden. Aan cultuurproducten werd ingezonden een groep mooie Primula chinensis door den heer Smit en een bos wilgenteen door den heer Termetz. Nadat nog enkele punten van huishoudelijken aard waren behandeld, werd de vergadering met een kienwedstrijd besloten. ZWEMMEN. STAND DER ZWEMCOMPETITIE. Na de derde ontmoeting begint er teekening te komen in de competitie voor heeren nieuwelin gen. Thans resteeren slechts te verzwemmen de nummers 66 M. borstcrawl en de 100 M. rug- crawl voor deze klasse. Deze zullen op 17 Maart worden verzwommen. Vooraf wordt een begin ge maakt met de Juniorencompetitie der heeren Deze zal beginnen op Zondag 21 Januari a.s tijdens wedstrijden, welke door de Velser Zwem- vereeniging in de Overdekte te Velsen zullen worden georganiseerd. Op het programma staan voor de heeren junioren de 100 M. borst crawl, de 50 M. rugcrawl en de 5 x 50 M. borst- crawlestafette. Voor de dames bestaat het pro gramma uit 100 M. rugcrawl, de IOO M. school slag en de 3 x 50 M. wisselslag-estafette. Aangezien oip de juniorennummers ook de nieuwelingen kunnen inschrijven, mag voor deze wedstrijden weer een goede inschrijving worden verwacht. Hierop komen wij nader terug. Voor de standen der heeren nieuwelingen competitie en der dames kan het volgende wor den meegedeeld: Heeren Nieuwelingen: 1. Haarlem 1082 punten 2, HVGB. 1149.2, 3. V.Z.V. 1155.4. H.P.C. 1171.1 5. Nereus 1216.7; 6. D.W.R. 1220.9; 7. Velserend. Dames: 1. Haarlem 558.9 punten; 2. D.W.R 574.2; 3. V.Z.V. 576.8; 4. Nereus 588.4; 5. H.P.C 592.4; 6. H.V.G.B. 599. Bij de heeren Nieuwelingen kan aan de Z. C Haarlem de eerste plaats thans niet meer ont gaan. H.V.G.B. echter zal bij de laatste twee nummers op haar tellen moeten passen om niet gepasseerd te worden door de Velsenaren. Waren zij bij de tweede ontmoeting nog 38 punten voor op V.Z.V., doordat echter bij de 1O0 M. school slag de zwemmer A. Hilarius moest gediskwa lificeerd worden omdat deze naderhand bleek junior te zijn, verloren zij 32.7 punten. Het ver schil is thans slechts 5.8 pnt. Tegen het plaatsen van A. Hilarius in de Junior klasse is inmiddels dor H.V.G.B. bij de K.N.Z.B geprotesteerd. Bij de dames valt de snelle stijging op de ranglijst der D.W.R.-dames op. Haar verschil met Haarlem is thans slechts 15.3 punt na de tweede ontmoeting. Van de 5e steeg D.W.R. naar de 2e plaats. Mej. T. Burggraaf van Nereus maakte een seniortijd op de 100 M. borstcrawl t.w. 1 min. 14.9 Verder maakten Juniortijden de dames: H. Bak ker (H. P. C.), 1 min. 21.1 sec., M. Zieren 1 min 21 sec., M. van Koperen 1 min. 20.4 sec., E, Leunis 1 min. 22,3 sec., allen D.WH., M. Kwak (V.Z.V.) 1 min. 20.8 sec., en L. Heisterkamp (H. V. G. B.) 1 min. 23.1 sec. Docr de diskwalificatie van A, Hilarius op de 100 M. schoolslag heeren Nieuwelingen wordt de 1 derde plaats op dit nummer ingenomen door A Spaanderman (Haarlem) in 1 min. 30.6 sec. FINLANDIA. Sibelius' werk op liet Bacbconcer Het Concertgebouw-orkest onder leiding Eduard van Beinum zal vanavond het Bact concert besluiten met een uitvoering van „Fit' landia", een der bekendste werken van den Fit schen componist Jean Sibelius. De eigen muziekcultuur van Finland is staan in de tachtiger jaren van de vorige eei Als haar eerste leiders worden Wegelius en Rol Kajanus genoemd, maar haar bloei heeft zij danken aan haar grootsten componist, den 1865 geboren Jean Sibelius, die op 8 December den leeftijd van 74 jaar heeft bereikt. Hij st deerde te Berlijn en Weenen. Zijn muziek dra; een uitgesproken nationaal karakter en wet. vooral in zijn eerste arbeidsperiode sterk beït vloed door de Finsche sagen en legenden. H( groote volksepos „Kalevala" waarvan jui» vandaag een eerste Ned-erlandsche vertaling dot den dichter Jan H. Eekhout bij den uitgever Cal lenbach te Nijkerk is verschenen is daarin va: overheerschende beteekenis. En tot die eers' periode van Sibelius' werk behoort „Finlandiaj dat sinds langen tijd niet alleen op de mees orkestrepertoires voorkomt, maar ook in piai arrangement zijn weg in de wereld heeft 1 vonden. Hetzelfde is trouwens het geval met niet minder bekende Karelia Suite en de groot populairiteit van alle werken van Sibelius h< wel zijn Valse Triste verworven, die deel uitmaal van zijn tooneelmuziek bij het drama „Kuolems (De Dood) van Armas Jarnefelt. Dit laatste wordt evenals drie van zijn symphonieën, vele andere orkestwerken, eet vioolconcert en een strijkkwartet, zijn bekend tooneelmuziek bij Pelléas et Mélïsande, liederei pianostukken enz. gerekend tot zijn in 1902 aan' gevangen tweede arbeidsphase, waarin zijn peil soonlijkheid nog sterker op den voorgrond tra en klassieke vormen verlaten werden voor e& vrijen, rhapsodischen, zeer sterk van kleur. In-zijn derde periode, die van de laatste vijftig jaar, schijnt Sibelius' werk door moderne harmcj nische bewerking en impressionisme beïnvloed tj zijn. Zijn oeuvre is zeer uitgebreid. Minstens two. van zijn symphonieën zijn ook in het buitenlanj ettelijke malen uitgevoerd; zij behooren evenalj Finlandia en de Karelia Suite ook tot het repeij toire van de H.O.V. Andere in het buitenland bekende Finsche com] ponisten, evenwel van minder beteekenis da Sibelius, zijn Merikanto, Kuvela, Jarnefelt vooral Selim Palmgren. De Finsche diriger Georg Schneevoigt is ook in Nederland een vei maard orkestleider. THALIA. Wesferman en Zoon. Met „Westerman en Zoon", dat Thalia Zonda en Maandag in onzen Stadsschouwburg speeld heeft deze R. K. Tooneelvereeniging wel een hei gelukkige keuze gedaan. Niet alleen om de toonee! waarde van dit sterke stuk van Christian van Bom meiKouw en Henk Bakker, maar ook, omd; Thalia het zeer goed heeft kunnen bezetten. A geheel was het de beste opvoering, welke ik tot n toe van deze vereeniging heb gezien. Over „Westerman en Zoon" heb ik reeds meer malen in deze rubriek geschreven, zoodat ik mij di keer tot de opvoering kan bepalen. Aan alles wa te zien, dat de leden van Thalia dit stuk met ve; liefde hebben ingestudeerd. En men bleek er ookd krachten voor te bezitten. Dank zij vooral de dann Koning en Dingerdis is dit zeker niet gemakkf lijke tooneelspel zoo goed tot zijn recht gekomen Martha Westerman is een rol, die aan de ver tolkster zware eischen stelt. Rie Koning speeld deze harde zakenvrouw met veel begrip, ik:zo hét uitstekend hebben kunnen noemen, wanneer z vooral in haar groote scène in II duidelijke had gesproken. Er ging nu nog al veel van den teki verloren, ook door het hinderlijk hoesten van d blijkbaar vele verkouden menschen. Maar overigen alle hulde! Zij was werkelijk de vrouw, die het hoofd van een groote zaak van standing staa resoluut, zakelijk en hard. Toch wist zij in lil eerste bedrijf door tempering deze vrouw niet al I antipathiek te maken en wij weten van vorige vooi stellingen, dat het gevaar hiervoor groot is. Has bekentenis in II deed zij in den goeden toon e daarom was het zoo jammer, dat veel van den teks verloren ging. En in het zeer moeilijke slot wist z de tragiek van deze vrouw heel zuiver en knap I geven. Ook Coby Dingerdis had een zeer gelukkige avond. Zij speelde Emmy met temperament, leven dig en gevoelig. Zij bleef ook in haar driftbuie „dame". Het was als geheel de best gespeelde rol welke ik tot nu toe van mej. Dingerdis zag. De heer Mascini was de jonge Westerman en h; speelde hem met natuurlijk accent. Zijn spel \vz zuiver afgestemd op dat van de dames Dingerdi en Koning en het werd dus een goed geheel. In «1 slotscène had ik wat meer de emotie, die het be sluit van zijn moeder, toch ook op hem maakt, wil len zien'en de reactie op de daad van zijn moede: wanneer hij haar achterna wil gaan was ooi te traag, maar dit waren meer kleine fouten vai den regisseur den heer Jos. van Turenhout - die overigens het geheel met vaste hand heeft g; leid. De verdere rollen zijn slechts ondergeschik! maar toch natuurlijk van belang voor den totaal indruk. De heer van de Nouwland maakte Hansen, den procuratiehouder, een sympathiek! l'iguur, Piet Loerakker speelde het kleine rolletji van den schilder heel goed en ook de kleinere rol len van het kantoorpersoneel kwamen tot hui- recht. Alleen Max Holdert miste de natuurlijks charme, die van deze figuur verwacht wordt. Het tooneel was met zoi*g en in II ook met smaal aangekleed. Als geheel dus een opvoering, die ee; uitstekenden indruk heeft gemaakt en waarop Thalia met voldoening kan terug zien. J. B. SCHUIL. in het bezit van veel en solide orders, vraagt voor uitvoering hiervan financieel deelgenoot, Brieven onder no. 3004 bur. van dit blad GEMEUBILEERD HEERENHUIS Te huur in Haarlem ged. de mo^ bilisatie b.v. 7 kam., w.o. compl. badkam., goed gemeubeld, pracht uitzicht 55 p. m. Inl. Bouwb. „De Gids", Lorentzkade 360 tel. 10024 Haarlem GEVRAAGD: 6000— Gld. tegen 5 procent rente, zoo gs- wenscht ook aflossing, op een pei'ceel (winkel-hoekhuis) dat 11 gulden per week huur op brengt. Gegadigden en voor waarden onder no. 3005 bur. v. d. blad Te koop gevraagd Meubelen en net gedr. Kleeding. OVERBEEK, JANSWEG 59 Tclcf. 13256.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1940 | | pagina 2