Haarlem's Dagblad
Sovjets trekken bij
Salla 45 k .m. terug
IJsbrekers hebben „IJssel"
en „Holland" bereikt
IJSBANEN
Deze Vreemde Tijd.
Strenge Vorst
(Beslissende slag in dit
ap kamstr
Nieuwe aanvallen bij het
Ladogameer afgeslagen.
Sneeuw.
Spoedig weer militaire
verloven in België
Op bon 4
„Alles a.k."(widen de opvwtenden
Het Belangrijkste
57e Jaargang No. 17357
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant.
Uitgaven en Aigem, Drukkerij N V Bureaux: Groote
Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37 Postgiro-
dienst 38810. Drukkerij: Zuidei Buiten Spaarne 12.
Télefoon: Directie 13082. Hoofdred 15054, Redactie
106CO, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724,
14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Vrijdag 19 Januari 19-10
Abonnementen per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10,
per 3 maanden 3.25, franco per post ƒ3.55, losse
nummers 6 cent per ex. Advertentiën: 1-5 regels
ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35 Reclames ƒ0.60 per
regel. Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels ƒ0.60, elke regel meer
ƒ0.15. Groentjes zie rubriek.
Het bericht dat in België weer militaire ver
loven verleend zullen worden geeft een verdere
bevestiging van de kalmeering, die na de militaire
maatregelen van het laatste weekend zoo spoedig
is gevolgd. Het is een vreemde tijd waarin wij
leven. Er heerscht een oorlog in West-Europa, die
een zoo zonderling verloop heeft dat hij zijn
weerga in de historie niet kent. Om vele redenen.
En ofschoon deze oorlog niet in militaire verbin-
staat met dien tweeden, dien de Russen tegen
Finland voeren, bieden zij gezamenlijk een war
winkel van mogelijkheden „op het diplomatieke
schaakbord". De kansen dat de bestaande oor
logen tot een Europeeschen oorlog zouden leiden,
waarin ettelijke landen zouden kunnen worden
betrokken, leiden tot velerlei alarm en tallooze
veronderstellingen. In dezen toestand wemelt het
velerlei berichten en natuurlijk nog veel
meer geruchten, zonder dat voorshands de ver
dere loop der gebeurtenissen zich met eenige dui
delijkheid heeft afgeteekend. Er komt vooral geen
eind aan de gissingen, wat het Duitsche opper
commando nu wel eigenlijk van zins zou zijn, wat
er aan de andere zijde gedaan zou worden om
Finland te helpen, in welke positie Zweden en
Noorwegen terecht zullen komen en wat er
broeit aan den Balkan en in Italië. Zelfs hebben
de veronderstellingen zich al uitgestrekt tot den
Kaukasus en geen enkel volk In dit werelddeel
kan zich meer bevrijd voelen van onzekerheden.
Misschien is Portugal de eenige uitzondering,
maar het grenst onmiddelijk aan een Spanje, dat
weliswaar alle neiging toont zich buiten Europee-
sche conflicten te houden en trouwens uitgeput is
door zijn burgeroorlog, maar blijkbaar nog steeds
geen binnenlandsche rust heeft gevonden.
In dezen toestand ontstaat af en toe spanning
betreffende België en Nederland, waarbij men wel
moet inzien dat men niet alleen staat in deze
onaangename ervaringen. Dat is natuurlijk een
beetje moeilijk om in te zien, want als eigen land
In de belangstelling van de geprikkelde Euro-
peesche publiciteit staat schijnt alles ineens veel
lelangrijker dan wanneer het de Zweden, de No
en, de Hongai'en, de Roemenen, de Joego-Slaven
inzoovoorts geldt.
Toch zijn die ook allemaal al aan- de beurt ge
weest en in de laatste weken begint het er op te
lijken alsof soms allen gelijktijdig aan de beurt
komen. Onrust wordt aan alle zijden gewekt en
ils men leest wat allerlei buitenlandsche kranten
en beste geven kan men zich daardoor leelijk
aten beïnvloeden. Dat is niet verstandig. Of-
choon het niet prettig is het te moeten zeggen,
lerinner ik eraan dat de veronderstellingen en
lok de berichten van velerlei bladen volkomen
lezijden de waarheid zijn gebleken. Als iemand
len tijd en den lust had daarvan eens een over-
iicht te maken, een onpartijdig samengesteld
iverzicht, zou het resultaat verbazingwekkend
'a'n omvang zoowel als van inhoud zijn.
Lang niet alle onjuiste mededeelingen worden
net een of andere kwade bedoeling gedaan. Daar
ari men wel van overtuigd zijn, temeer omdat
iet in het algemeen voor iedere krant, waar ter
wereld ook, een nadeel is berichten te geven dlie
;ennelijik door de feiten weersproken worden.
I^ar men is onrustig, men verwacht iets en som-
rïigen zijn in zulke omstandigheden merkwaardig
Ichtgeloovig. Vooral als zij tot pessimisme ge-
leigd zijn, hetgeen met veel menschen het ge-
ral is.
Dat zulke dingen niet alleen het buitenland
Baar in sommige landen ook het binnenland be
treffen is gebleken uit de zonderlinge, opgewon-
flen rel in het rumoerige deel van de Londen-
sche pers over het aftreden van den eigen mi
nister van Oorlog, Hore Belisha. Wat is er ten-
lotte van over gebleven? Het is een leeg, hol
umoer geweest.
Van hol rumoer Ls deze tijd vervuld. Het mag
een geluk voor ons land geacht worden dat bij de
overgroote meerderheid der Nederlandsche dag
bladen rustige bezinning overheerscht en zeker
lal blijven overheerschen.
R. P.
Spanje beleefde den kondsten dag
van het jaar.
MADRID, 19 Januari (Havas) Gisteren
was het de koudste dag, welke Spanje tot
nu toe in dezen winter heeft gekend. De
laagste temperatuur werd geregistreerd te
Aviïa en Sevilla, welke plaatsen 500 K.M. van
elkaar verwijderd liggen. Het vroor hier
vijftien graden.
verwacht De Bilt. Zéér strenge vorst zelfs
vannacht. Overdag iets minder, maar de
hemel zal helder zijn en de zwakke Zuid-
Oostenwind zal wel vrieskou, maar geen
sneeuw aanvoeren. Waarmee dus alle voor
waarden voor een mooien winterdag aan
wezig zijn
Winde vliegtuigen boven ons land
's -GRAVENHAGE. 19 Januari. De re-
geeringspersdienst meldt:
„Gisteravond zijn op groote hoogte vreem
de vliegtuigen oevr het noordoostelijk deel
van ons land gevlogen. Zij zijn van den grond
af beschoten. Daar enkele aanwijzingen de
lden vermoeden, dat het Britsche vliegtuigen
waren, is te Londen om opheldering ge-
vraagd".
het Duitsche legerbericht van heden maakt
opperbevel van de weermacht bekend:
LOp den avond van den achttienden Januari
vluchten plaats van afzonderlijke vijan-
vliegtuigen naar Noord-West-Duitschland
perbij werd op den heen- en op den terugtocht
pelvuldig over Nederlandsch territoriaal gebied
EEN ONTMOETING OP DEN KLOPPERSINGEL. Sneeuw en ijs brengen de
menschenjeugd vreugde. Maar de dieren krijgen er zorgen door.
HELSINKI, 19 Januari. (Havas). In het ge
bied van Salla zijn de Russische troepen 45
K.M. teruggetrokken. Eerst trokken zij terug
op Kemijarvi, waar fel werd gestreden. De
strijd verliep gunstig voor de Finnen en de
Russen trekken verder terug via Joutsijarvi
naar Merkajarvi. De Finnen stellen zich even
wel niet tevreden met deze resultaten en men
verwacht dat binnenkort een beslissende slag
In dit gebied zal worden geleverd.
Alvorens een offensief te ontketenen hebben de
Finsche patrouilles krachtig gewerkt op de achter-
waartsche verbindingen van de Russen. Men weet
niet uit hoeveel divisies de Russische strijdmacht
bestaat, doch men heeft reden om aan te nemen
dat dit twee divisies zijn. Een van deze is op Ke
mijarvi teruggetrokken en werd gedwongen verder
naar de Russische grens te retireeren. In het ge
bied van Merkajarvi wordt zeer verwoed gevoch
ten en men verwacht dat hier het beslissende ge
vecht zal worden geleverd.
VOOR HET ALGEMEEN STEUN-
COMITÉ 1939.
Steunt de collecte
Morgen Zaterdag vindt te Haarlem de col
lecte plaats voor het Algemeen Steun Comité 1939,
waarvan, zooals men weet, Prinses Juliana de
eere-presidente is en dat, in hoofdzaak, ten doel
heeft, steun te verleenen aan twee organisaties:
ten eerste aan de Vereeniging tot steun aun
miliciens ter ondersteuning aan allen, die door de
mobilisatie in financieele moeilijkheden zijn ge
komen
en ten tweede aan het Fonds voor Bijzondere
Nooden, dat zakenmenschen, die door een bij
zonderen nood in moeilijkheden zijn gekomen, de
helpende hand kan toesteken.
Laat Haarlem zijn reputatie van sociaal voelen
de gemeente hoog houden en de collecte ruim
steunen
De Commissie, welke door den Burgemeester
van Haarlem met de organisatie der collecte is
belast, roept de burgerij van Haarlem met aan
drang op, ieder naar mate zijner krachten tot het
welslagen der collecte bij te dragen.
Indien u door de weersomstandigheden verhin
derd mocht zijn Zaterdag a.s. op straat een gave
te schenken, dan verzoeken wij u beleefd een bij
drage te willen storten op de girorekening no.
14489 van den penningmeester onzer Commissie,
notaris N. J. Hoeflake. Wagenweg 58.
Er zijn voorts voor de straatcollecte op Zaterdag
nog helpsters en helpers noodig. Wie nog helpen
wil, kan zich Zaterdagochtend tot 10 uur nog
aanmelden aan de volgende adressen:
Sociëteit Vereeniging, Zijlweg 1;
Tuindorpslaan 1 (Ramplaankwartier)
Rest. Suisse, Rijksstraatweg 191, Haarl. Noord;
Wijkgebouw, Molena er straat 18;
Hotel Lion d'Or, Kruisweg 36;
Café Brinkmann, Groote Markt;
Oosterkerk, Zomerkade;
Remise N. Z. H. T. Mij., Leidschevaart.
De Commissie voornoemd:Mr. J. N. J. E. Heer-
kens Thijssen, voorzitter. Mr. P. E. Barbas, secre
taris. N. J. Hoeflake. penningmeester, Wagenweg.
58, Giro No. 14489. Mr. A. Bruch, Mr. L. G. van
Dam, Mr. F. A. Davidson, Ir. F C. Dufour, me
vrouw A. J. Gerritsz-Schagen, J. P. de Josselin de
Jong, Jhr. Mr. E. J. Strick van Linschoten, J J
Swens; Jhr. F. Teding van Berkhout, Mr. Dr. W.
P. Vis, E. van der Wall, D. J. A. Westerveld, G. H.
Weustink.
Niettegenstaande de felle koude zijm de Rus
sen ten noorden van het Ladogameer tot den
aanval overgegaan. Zij werden evenwel met
groote verliezen teruggeslagen. In het gebied
van Ayttojoki en Kuamo werd gevochten bij
een temperatuur van 45 graden beneden het
vriespunt.
Aan het front van Karelië blijft de artillerie van
de Russen zeer actief. Veel resultaat levert dit
schieten niet op en men veronderstelt dat het voor
namelijk ten doel heeft de Russische troepen moed
te geven. In de bosschen heeft men de geheel tot
ijs bevroren lijken van Russische soldaten gevon
den.
De Russische luchtmacht bombardeert lederen
dag de Finsche batterijen te Bjorko, een vijftigtal
vliegtuigen heeft bommen geworpen, doch zonder
succes. Een toestel werd omlaag geschoten.
Volgens de statistieken van den Finschen gene-
ralen staf heeft de luchtmacht van de Sovjet-Unie
sedert het uitbreken van de vijandelijkheden 208
toestellen verloren. Naar schatting verbruikt de
Russische luchtmacht bij de operaties boven Fin
land iederen dag een half millioen liter benzine
en aangezien het transport van zulke hoeveelheden
brandstof niet gemakkelijk is verwacht men dat
De sneeuw is op het land gedaald,
In trage vlokken donzig zacht,
De winter heeft een beeld gemaald
Van reine vredig stille pracht.
Geen zuchtje stoort het blank tapijt,
Dat, komend uit de hooge lucht,
Zich op de aarde heeft gespreid.
Geleidelijk, zonder gerucht.
Het wintersch somber graUw en zwart
Is even tijdelijk verlicht.
De wereld is in rust verstard,
Het is een wonderschoon gezicht.
Maar 't menschenleven blijft in gang.
Zij 't in een wat geremde haast.
Het beeld van schoonheid blijft niet lang,
Als straks de wind ook weder blaast.
De blanke vacht wordt weer verstoord
En wordt verlaagd tot vieze brij,
Het beeld van schoonheid wordt vermoord.
En alle grauwheid komt weer vrij.
Maar ook al toont die stille pracht
Maar kort zoo vredig en zoo rein
Den mensch is weer eens bijgebracht,
Hoe mooi de wereld toch kan zijn.
het optreden van de luchtmacht gehinderd zal
worden door gebrek aan benzine.
De strijd in het gebied van Salla is buitengewoon
moeilijk, aangezien de Russen hier veldverster-
kingen hebben gebouwd. Zij beschikken hier over
betere verbindingsmiddelen dan bij de vroegere
gevechten en hopen in de nieuwe stellingen, waar
op zij tergugetrokken zijn, tegenstand te kunnen
bieden. Zij pogen thans een half cirkelvormig
front te vormen. In de bosschen voor het front zijn
:e Russische patrouilles zeer actief en pogen zij de
verbindingswegen van de Russen te verbreken.
Men kan den strijd bij Salla beschouwen als de
sleutel van de wintercampagne.
(Men zie ook pag. 5).
BRUSSEL, 19 Januari (BelgaJ.
Binnen zeer korten tijd zullen in België
weer militaire verloven worden verleend.
boonen en capucijners.
Van heden tot en met Donderdag 15 Fe
bruari zal bon 4 van de rijksdistributie
kaart recht geven op het koopen van een
half pond bruine boonen, witte boonen
of andere gekleurde boonen, capucijners
of grauwe erwten.
AMSTERDAM, 19 Januari. Het met spanning verwachte bericht dat de
twee ijsbrekers, welke al eenige dagen op zoek zijn naar het op het IJselmeer
ingevroren convooi, hun doel hebben bereikt, werd vanochtend tegen half
twaalf ontvangen toen Parmentier van zijn tocht naar Urk op Schiphol terug
keerde.
Op de heenreis van het vliegtuig werd waarge
nomen dat de ijsbrekers bij de „Holland" en de
..IJsel" lagen. Zij hadden het ijs aan alle kanten
stuk gemaakt, zoodat de booten waren omgeven
door een groote plek open water. Op het oogen-
blik, dat het pliegtuig passeerde, was men bezig
alles in gereedheid te brengen voor het vertrek.
Parmentier wierp een tweetal brieven uit, be
stemd voor de opvarenden van de schepen der
reederij Koppe en voor de bemanningen der
sleepbooten van de firma Goedkoop. Hierin werd
gevraagd of de opvarenden nog speciale wenschen
hadden. Parmentier vloog daarop door naar Urk
om er 39 zakken post af te geven. Voor de te
rugreis hadden drie passagiers geboekt, terwijl
tevens een hoeveelheid post van het eiland werd
meegenomen. Parmentier vloog toen voor de
tweede maal boven de schepen, waar bleek dat
men inmiddels had geantwoord op de schrifte
lijk gestelde vraag.
Op het ijs stond thans geschreven: „Alles
O.K. Voedsel tot Zaterdag". Hoewel deze me-
dedeeling van optimistischen aard was, achtte
Parmentier het toch gewenscht de tien zak
ken levensmiddelen, welke hij aan boord had,
uit te werpen. Voorts stond op het ijs geschre
ven: „Varen naar Amsterdam".
Het is duidelijk dat de mededeelingen van Par
mentier een groote opluchting voor alle betrok
kenen beteekenden. De terugreis zal zoo spoe
dig mogelijk worden begonnen, waarbij de twee
ijsbrekers voorop zullen varen om zoo noodig
opnieuw een breede vaargeul te maken. Het staat
niet vast of de sleepbooten de „Holland" en de
„IJsel" op sleeptouw zullen nemén. Weliswaar
zijn beide laatstgenoemde schepen lek geslagen,
doch het schijnt dat er weinig gevaar voor zin
ken bestaat. In ieder geval zijn de beide machine
kamers intact gebleven, zoodat zij op eigen kracht
zullen kunnen varen. De „Friesland", welke zich
in deplorabelen toestand bevindt, en eigenlijk
nog maar op het ijs hangt, zal worden achterge
laten. Het water is ter plaatse zeer ondiep, zoodat
bij zinken het schip waarschijnlijk nog voor een
deel boven de oppervlakte zal uitsteken. Wellicht
zal het later nog mogelijk zijn het vaartuig te
bergen.
Het valt bij benadering niet te zeggen wanneer
de schepen te Amsterdam zullen aankomen. In
dien de geul. welke de ijsbrekers op de heenreis
hebben gemaakt, nog open is. zouden de booten
reeds in den loop van Zaterdag de Oranjesluizen
kunnen bereiken. Moch dit niet het geval zijn,
dan zal deze nieuwe tocht ongetwijfeld nog vele
moeilijkheden opleveren, zoodat de schepen, naar
verwacht wordt, wel eenige dagen onderweg zul
len blijven.
Vanmiddag om half één zal Parmentier
opnieuw post naar Urk brengen. Hij zal dan
wederom de situatie van het convooi opne
men. De heer Van Munnik van de reederij
Goedkoop zal dezen tocht meemaken om als
deskundige poolshoogte te nemen.
riet eilana Urk vertoont een Sibenschen aan
blik. Alles ligt bedolven onder de sneeuw en rond
om het eiland zijn huizenhooge ijsbergen opge
stapeld. Het weer ls goed en het zicht helder.
Het woord is aan
Coethe:
Niets is bestendig. Menige tcanverhou-
ding lost zich in verloog van tijd op in
een harmonie.
Ontmoeting fusschen Prins Paul
en Horthy?
Prins-regent van Joego Slavië genoemd
als bemiddelaar tusschen
Hongarije en Roemenië.
ROME, 18 Januari. Het alhier verschij
nende avondblad .Lavoro Facsista" en het
orgaan van het Vatikaan ..O&servatore .Ro
mano" brengen het bericht dat de Hongaar-
sche Rijksregent admiraal Horthy en prins
Paul van Joego-Slavië gisteren elkander
ergens tusschen Nagykanlaza en Zagreb"
ontmoet hebben.
Deze ontmoeting zou geheim gehouden zijn.
De regent van Hongarije zou er incognito naar
toegereisd zijn. Bovendien zouden de ministers
van buitenlandsche zaken van Hongarije en
Joego-Slavië Csaky en Markowitsj eveneens aan
de besprekingen deelgenomen hebben.
Ofschoon hedenavond geen bevestiging van een
dergelijke ontmoeting te Rome te verkrijgen
was, waren de Italiaansche officieele kringen
desniettemin zeer geïnteresseerd in het boven
staande bericht. Mocht zulks waar blijken te
zijn dan zou het zeer wel passen in de politiek,
die Italië ten opzichte van den Balkan voert en
waarbij een der voornaamste punten Ls een
verzoening tusschen Hongarije en Roemenië in
zake de Hongaarsche eischen aan Roemenië tot
stand te brengen.
Na de ontmoeting van gisteren neemt men al
gemeen aan hetgeen reeds sedert de bijeen
komst tusschen prins Paul en koning Carol werd
vermoed dat prins Paul tracht om als tus-
schenpersoon op te treden teneinde een com
promis tot stand te brengen inzake de eischen
van Hongarije wat Transylvanië betreft en de
Roemeensche weigering om een dergelijke eisch
als wettig te beschouwen.
Sedert de oorlog begon is het Italië's doel ge
weest om een of andere overeenkomst te berei
ken. Men beschouwt dit van Italiaansche zijde
als noodzakelijk teneinde vrede en neutraliteit
in den Balkan te verzekeren. (United Press).
NURMI DEELNEMER AAN AMERIKAANSCHE
WEDSTRIJDEN TEN BATE VAN
ZIJN LAND
NEW YORK, 18 Jan. De befaamde Finsche
lange afstandsloopers Nurml en Taisto Make
zullen ten behoeve van het Finsche steuncomité
van Februari af aan wedstrijden in Amerika deel
nemen. (United Press).
Telkens op en af Uw LEESBRIL?
Lastig
maar dat is onnoodig I
pe Informeer eens bij
Brillenspecialist KLIP
GR. HOUTSTRAAT naasi Luxor
(Adv. Ingez. Med.)
DOORLOOPEND GEOPEND.
Toegangsprijs EINDENHOUT 25 ct.
BREDERODE 20 ct.
RIJWIELSTALLING GRATIS.
Verboden op „Noren" te rijden.
(Adv. Ingez. Med.)
HEDEN: 12 PAGINA'S.
HAARLEM EN OMGEVING
Het ijs om Haarlem is gevaarlijk.
De Raad van Bloemendaal stelt gelden beschik
baar voor een monument voor gevallenen.
BINNENLAND
Op bon 4 zijn boonen en grauwe erwten ver
krijgbaar.
De Hollandsche duinen worden Zwitsersche
bergen.
Het treinverkeer nabij Utrecht heeft door het
breken van een voedingsdraad hedenmorgen
ernstige stagnatie ondervonden.
De Ver. Ned. Scheepvaart Mij. heeft de afvaar
ten voorloopig opgeschort.
BUITENLAND
De Sovjet-troepen trekken bij Salla 45 K.M.
terug.
Bij de explosie in een Engclsche kruitfabriek
zijn 5 personen gedood.
In België zullen spoedig weer militaire verloven
worden verleend.:
De Sovjets bombardeerden Aabo en Hangö op
nieuw.
Een Engelsch tankschip is met 46 opvarenden in
vlammen opgegaan.
De toestand van senator Borah is kritiek.
ARTIKELEN, enz.
R. P.: Deze vreemde tijd.
Mr. E. Elias: Erfenis jagers of: de dorst naar het
goud.
J. Kirchner: Wiborg en zijn kinderbibliotheek.
Van onzen Londenschen correspondent: Van het
Britsche rantsoenecringsfront.
Van een bijzonderen medewerker: Raoul Dautry
Voor de Jeugd.
II. II.: De vrouw die een keizer overwon.
De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge
nomen op
LAATSTE BERICHTEN
pag.
2
I