Haarlem's Dagblad Sovjets trekken bij Salla 45 k .m. terug IJsbrekers hebben „IJssel" en „Holland" bereikt IJSBANEN Deze Vreemde Tijd. Strenge Vorst (Beslissende slag in dit ap kamstr Nieuwe aanvallen bij het Ladogameer afgeslagen. Sneeuw. Spoedig weer militaire verloven in België Op bon 4 „Alles a.k."(widen de opvwtenden Het Belangrijkste 57e Jaargang No. 17357 Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant. Uitgaven en Aigem, Drukkerij N V Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37 Postgiro- dienst 38810. Drukkerij: Zuidei Buiten Spaarne 12. Télefoon: Directie 13082. Hoofdred 15054, Redactie 106CO, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724, 14825. Soendaplein 12230. Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM Vrijdag 19 Januari 19-10 Abonnementen per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden 3.25, franco per post ƒ3.55, losse nummers 6 cent per ex. Advertentiën: 1-5 regels ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35 Reclames ƒ0.60 per regel. Regelabonnementstarieven op aanvraag. Vraag en aanbod 1-4 regels ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.15. Groentjes zie rubriek. Het bericht dat in België weer militaire ver loven verleend zullen worden geeft een verdere bevestiging van de kalmeering, die na de militaire maatregelen van het laatste weekend zoo spoedig is gevolgd. Het is een vreemde tijd waarin wij leven. Er heerscht een oorlog in West-Europa, die een zoo zonderling verloop heeft dat hij zijn weerga in de historie niet kent. Om vele redenen. En ofschoon deze oorlog niet in militaire verbin- staat met dien tweeden, dien de Russen tegen Finland voeren, bieden zij gezamenlijk een war winkel van mogelijkheden „op het diplomatieke schaakbord". De kansen dat de bestaande oor logen tot een Europeeschen oorlog zouden leiden, waarin ettelijke landen zouden kunnen worden betrokken, leiden tot velerlei alarm en tallooze veronderstellingen. In dezen toestand wemelt het velerlei berichten en natuurlijk nog veel meer geruchten, zonder dat voorshands de ver dere loop der gebeurtenissen zich met eenige dui delijkheid heeft afgeteekend. Er komt vooral geen eind aan de gissingen, wat het Duitsche opper commando nu wel eigenlijk van zins zou zijn, wat er aan de andere zijde gedaan zou worden om Finland te helpen, in welke positie Zweden en Noorwegen terecht zullen komen en wat er broeit aan den Balkan en in Italië. Zelfs hebben de veronderstellingen zich al uitgestrekt tot den Kaukasus en geen enkel volk In dit werelddeel kan zich meer bevrijd voelen van onzekerheden. Misschien is Portugal de eenige uitzondering, maar het grenst onmiddelijk aan een Spanje, dat weliswaar alle neiging toont zich buiten Europee- sche conflicten te houden en trouwens uitgeput is door zijn burgeroorlog, maar blijkbaar nog steeds geen binnenlandsche rust heeft gevonden. In dezen toestand ontstaat af en toe spanning betreffende België en Nederland, waarbij men wel moet inzien dat men niet alleen staat in deze onaangename ervaringen. Dat is natuurlijk een beetje moeilijk om in te zien, want als eigen land In de belangstelling van de geprikkelde Euro- peesche publiciteit staat schijnt alles ineens veel lelangrijker dan wanneer het de Zweden, de No en, de Hongai'en, de Roemenen, de Joego-Slaven inzoovoorts geldt. Toch zijn die ook allemaal al aan- de beurt ge weest en in de laatste weken begint het er op te lijken alsof soms allen gelijktijdig aan de beurt komen. Onrust wordt aan alle zijden gewekt en ils men leest wat allerlei buitenlandsche kranten en beste geven kan men zich daardoor leelijk aten beïnvloeden. Dat is niet verstandig. Of- choon het niet prettig is het te moeten zeggen, lerinner ik eraan dat de veronderstellingen en lok de berichten van velerlei bladen volkomen lezijden de waarheid zijn gebleken. Als iemand len tijd en den lust had daarvan eens een over- iicht te maken, een onpartijdig samengesteld iverzicht, zou het resultaat verbazingwekkend 'a'n omvang zoowel als van inhoud zijn. Lang niet alle onjuiste mededeelingen worden net een of andere kwade bedoeling gedaan. Daar ari men wel van overtuigd zijn, temeer omdat iet in het algemeen voor iedere krant, waar ter wereld ook, een nadeel is berichten te geven dlie ;ennelijik door de feiten weersproken worden. I^ar men is onrustig, men verwacht iets en som- rïigen zijn in zulke omstandigheden merkwaardig Ichtgeloovig. Vooral als zij tot pessimisme ge- leigd zijn, hetgeen met veel menschen het ge- ral is. Dat zulke dingen niet alleen het buitenland Baar in sommige landen ook het binnenland be treffen is gebleken uit de zonderlinge, opgewon- flen rel in het rumoerige deel van de Londen- sche pers over het aftreden van den eigen mi nister van Oorlog, Hore Belisha. Wat is er ten- lotte van over gebleven? Het is een leeg, hol umoer geweest. Van hol rumoer Ls deze tijd vervuld. Het mag een geluk voor ons land geacht worden dat bij de overgroote meerderheid der Nederlandsche dag bladen rustige bezinning overheerscht en zeker lal blijven overheerschen. R. P. Spanje beleefde den kondsten dag van het jaar. MADRID, 19 Januari (Havas) Gisteren was het de koudste dag, welke Spanje tot nu toe in dezen winter heeft gekend. De laagste temperatuur werd geregistreerd te Aviïa en Sevilla, welke plaatsen 500 K.M. van elkaar verwijderd liggen. Het vroor hier vijftien graden. verwacht De Bilt. Zéér strenge vorst zelfs vannacht. Overdag iets minder, maar de hemel zal helder zijn en de zwakke Zuid- Oostenwind zal wel vrieskou, maar geen sneeuw aanvoeren. Waarmee dus alle voor waarden voor een mooien winterdag aan wezig zijn Winde vliegtuigen boven ons land 's -GRAVENHAGE. 19 Januari. De re- geeringspersdienst meldt: „Gisteravond zijn op groote hoogte vreem de vliegtuigen oevr het noordoostelijk deel van ons land gevlogen. Zij zijn van den grond af beschoten. Daar enkele aanwijzingen de lden vermoeden, dat het Britsche vliegtuigen waren, is te Londen om opheldering ge- vraagd". het Duitsche legerbericht van heden maakt opperbevel van de weermacht bekend: LOp den avond van den achttienden Januari vluchten plaats van afzonderlijke vijan- vliegtuigen naar Noord-West-Duitschland perbij werd op den heen- en op den terugtocht pelvuldig over Nederlandsch territoriaal gebied EEN ONTMOETING OP DEN KLOPPERSINGEL. Sneeuw en ijs brengen de menschenjeugd vreugde. Maar de dieren krijgen er zorgen door. HELSINKI, 19 Januari. (Havas). In het ge bied van Salla zijn de Russische troepen 45 K.M. teruggetrokken. Eerst trokken zij terug op Kemijarvi, waar fel werd gestreden. De strijd verliep gunstig voor de Finnen en de Russen trekken verder terug via Joutsijarvi naar Merkajarvi. De Finnen stellen zich even wel niet tevreden met deze resultaten en men verwacht dat binnenkort een beslissende slag In dit gebied zal worden geleverd. Alvorens een offensief te ontketenen hebben de Finsche patrouilles krachtig gewerkt op de achter- waartsche verbindingen van de Russen. Men weet niet uit hoeveel divisies de Russische strijdmacht bestaat, doch men heeft reden om aan te nemen dat dit twee divisies zijn. Een van deze is op Ke mijarvi teruggetrokken en werd gedwongen verder naar de Russische grens te retireeren. In het ge bied van Merkajarvi wordt zeer verwoed gevoch ten en men verwacht dat hier het beslissende ge vecht zal worden geleverd. VOOR HET ALGEMEEN STEUN- COMITÉ 1939. Steunt de collecte Morgen Zaterdag vindt te Haarlem de col lecte plaats voor het Algemeen Steun Comité 1939, waarvan, zooals men weet, Prinses Juliana de eere-presidente is en dat, in hoofdzaak, ten doel heeft, steun te verleenen aan twee organisaties: ten eerste aan de Vereeniging tot steun aun miliciens ter ondersteuning aan allen, die door de mobilisatie in financieele moeilijkheden zijn ge komen en ten tweede aan het Fonds voor Bijzondere Nooden, dat zakenmenschen, die door een bij zonderen nood in moeilijkheden zijn gekomen, de helpende hand kan toesteken. Laat Haarlem zijn reputatie van sociaal voelen de gemeente hoog houden en de collecte ruim steunen De Commissie, welke door den Burgemeester van Haarlem met de organisatie der collecte is belast, roept de burgerij van Haarlem met aan drang op, ieder naar mate zijner krachten tot het welslagen der collecte bij te dragen. Indien u door de weersomstandigheden verhin derd mocht zijn Zaterdag a.s. op straat een gave te schenken, dan verzoeken wij u beleefd een bij drage te willen storten op de girorekening no. 14489 van den penningmeester onzer Commissie, notaris N. J. Hoeflake. Wagenweg 58. Er zijn voorts voor de straatcollecte op Zaterdag nog helpsters en helpers noodig. Wie nog helpen wil, kan zich Zaterdagochtend tot 10 uur nog aanmelden aan de volgende adressen: Sociëteit Vereeniging, Zijlweg 1; Tuindorpslaan 1 (Ramplaankwartier) Rest. Suisse, Rijksstraatweg 191, Haarl. Noord; Wijkgebouw, Molena er straat 18; Hotel Lion d'Or, Kruisweg 36; Café Brinkmann, Groote Markt; Oosterkerk, Zomerkade; Remise N. Z. H. T. Mij., Leidschevaart. De Commissie voornoemd:Mr. J. N. J. E. Heer- kens Thijssen, voorzitter. Mr. P. E. Barbas, secre taris. N. J. Hoeflake. penningmeester, Wagenweg. 58, Giro No. 14489. Mr. A. Bruch, Mr. L. G. van Dam, Mr. F. A. Davidson, Ir. F C. Dufour, me vrouw A. J. Gerritsz-Schagen, J. P. de Josselin de Jong, Jhr. Mr. E. J. Strick van Linschoten, J J Swens; Jhr. F. Teding van Berkhout, Mr. Dr. W. P. Vis, E. van der Wall, D. J. A. Westerveld, G. H. Weustink. Niettegenstaande de felle koude zijm de Rus sen ten noorden van het Ladogameer tot den aanval overgegaan. Zij werden evenwel met groote verliezen teruggeslagen. In het gebied van Ayttojoki en Kuamo werd gevochten bij een temperatuur van 45 graden beneden het vriespunt. Aan het front van Karelië blijft de artillerie van de Russen zeer actief. Veel resultaat levert dit schieten niet op en men veronderstelt dat het voor namelijk ten doel heeft de Russische troepen moed te geven. In de bosschen heeft men de geheel tot ijs bevroren lijken van Russische soldaten gevon den. De Russische luchtmacht bombardeert lederen dag de Finsche batterijen te Bjorko, een vijftigtal vliegtuigen heeft bommen geworpen, doch zonder succes. Een toestel werd omlaag geschoten. Volgens de statistieken van den Finschen gene- ralen staf heeft de luchtmacht van de Sovjet-Unie sedert het uitbreken van de vijandelijkheden 208 toestellen verloren. Naar schatting verbruikt de Russische luchtmacht bij de operaties boven Fin land iederen dag een half millioen liter benzine en aangezien het transport van zulke hoeveelheden brandstof niet gemakkelijk is verwacht men dat De sneeuw is op het land gedaald, In trage vlokken donzig zacht, De winter heeft een beeld gemaald Van reine vredig stille pracht. Geen zuchtje stoort het blank tapijt, Dat, komend uit de hooge lucht, Zich op de aarde heeft gespreid. Geleidelijk, zonder gerucht. Het wintersch somber graUw en zwart Is even tijdelijk verlicht. De wereld is in rust verstard, Het is een wonderschoon gezicht. Maar 't menschenleven blijft in gang. Zij 't in een wat geremde haast. Het beeld van schoonheid blijft niet lang, Als straks de wind ook weder blaast. De blanke vacht wordt weer verstoord En wordt verlaagd tot vieze brij, Het beeld van schoonheid wordt vermoord. En alle grauwheid komt weer vrij. Maar ook al toont die stille pracht Maar kort zoo vredig en zoo rein Den mensch is weer eens bijgebracht, Hoe mooi de wereld toch kan zijn. het optreden van de luchtmacht gehinderd zal worden door gebrek aan benzine. De strijd in het gebied van Salla is buitengewoon moeilijk, aangezien de Russen hier veldverster- kingen hebben gebouwd. Zij beschikken hier over betere verbindingsmiddelen dan bij de vroegere gevechten en hopen in de nieuwe stellingen, waar op zij tergugetrokken zijn, tegenstand te kunnen bieden. Zij pogen thans een half cirkelvormig front te vormen. In de bosschen voor het front zijn :e Russische patrouilles zeer actief en pogen zij de verbindingswegen van de Russen te verbreken. Men kan den strijd bij Salla beschouwen als de sleutel van de wintercampagne. (Men zie ook pag. 5). BRUSSEL, 19 Januari (BelgaJ. Binnen zeer korten tijd zullen in België weer militaire verloven worden verleend. boonen en capucijners. Van heden tot en met Donderdag 15 Fe bruari zal bon 4 van de rijksdistributie kaart recht geven op het koopen van een half pond bruine boonen, witte boonen of andere gekleurde boonen, capucijners of grauwe erwten. AMSTERDAM, 19 Januari. Het met spanning verwachte bericht dat de twee ijsbrekers, welke al eenige dagen op zoek zijn naar het op het IJselmeer ingevroren convooi, hun doel hebben bereikt, werd vanochtend tegen half twaalf ontvangen toen Parmentier van zijn tocht naar Urk op Schiphol terug keerde. Op de heenreis van het vliegtuig werd waarge nomen dat de ijsbrekers bij de „Holland" en de ..IJsel" lagen. Zij hadden het ijs aan alle kanten stuk gemaakt, zoodat de booten waren omgeven door een groote plek open water. Op het oogen- blik, dat het pliegtuig passeerde, was men bezig alles in gereedheid te brengen voor het vertrek. Parmentier wierp een tweetal brieven uit, be stemd voor de opvarenden van de schepen der reederij Koppe en voor de bemanningen der sleepbooten van de firma Goedkoop. Hierin werd gevraagd of de opvarenden nog speciale wenschen hadden. Parmentier vloog daarop door naar Urk om er 39 zakken post af te geven. Voor de te rugreis hadden drie passagiers geboekt, terwijl tevens een hoeveelheid post van het eiland werd meegenomen. Parmentier vloog toen voor de tweede maal boven de schepen, waar bleek dat men inmiddels had geantwoord op de schrifte lijk gestelde vraag. Op het ijs stond thans geschreven: „Alles O.K. Voedsel tot Zaterdag". Hoewel deze me- dedeeling van optimistischen aard was, achtte Parmentier het toch gewenscht de tien zak ken levensmiddelen, welke hij aan boord had, uit te werpen. Voorts stond op het ijs geschre ven: „Varen naar Amsterdam". Het is duidelijk dat de mededeelingen van Par mentier een groote opluchting voor alle betrok kenen beteekenden. De terugreis zal zoo spoe dig mogelijk worden begonnen, waarbij de twee ijsbrekers voorop zullen varen om zoo noodig opnieuw een breede vaargeul te maken. Het staat niet vast of de sleepbooten de „Holland" en de „IJsel" op sleeptouw zullen nemén. Weliswaar zijn beide laatstgenoemde schepen lek geslagen, doch het schijnt dat er weinig gevaar voor zin ken bestaat. In ieder geval zijn de beide machine kamers intact gebleven, zoodat zij op eigen kracht zullen kunnen varen. De „Friesland", welke zich in deplorabelen toestand bevindt, en eigenlijk nog maar op het ijs hangt, zal worden achterge laten. Het water is ter plaatse zeer ondiep, zoodat bij zinken het schip waarschijnlijk nog voor een deel boven de oppervlakte zal uitsteken. Wellicht zal het later nog mogelijk zijn het vaartuig te bergen. Het valt bij benadering niet te zeggen wanneer de schepen te Amsterdam zullen aankomen. In dien de geul. welke de ijsbrekers op de heenreis hebben gemaakt, nog open is. zouden de booten reeds in den loop van Zaterdag de Oranjesluizen kunnen bereiken. Moch dit niet het geval zijn, dan zal deze nieuwe tocht ongetwijfeld nog vele moeilijkheden opleveren, zoodat de schepen, naar verwacht wordt, wel eenige dagen onderweg zul len blijven. Vanmiddag om half één zal Parmentier opnieuw post naar Urk brengen. Hij zal dan wederom de situatie van het convooi opne men. De heer Van Munnik van de reederij Goedkoop zal dezen tocht meemaken om als deskundige poolshoogte te nemen. riet eilana Urk vertoont een Sibenschen aan blik. Alles ligt bedolven onder de sneeuw en rond om het eiland zijn huizenhooge ijsbergen opge stapeld. Het weer ls goed en het zicht helder. Het woord is aan Coethe: Niets is bestendig. Menige tcanverhou- ding lost zich in verloog van tijd op in een harmonie. Ontmoeting fusschen Prins Paul en Horthy? Prins-regent van Joego Slavië genoemd als bemiddelaar tusschen Hongarije en Roemenië. ROME, 18 Januari. Het alhier verschij nende avondblad .Lavoro Facsista" en het orgaan van het Vatikaan ..O&servatore .Ro mano" brengen het bericht dat de Hongaar- sche Rijksregent admiraal Horthy en prins Paul van Joego-Slavië gisteren elkander ergens tusschen Nagykanlaza en Zagreb" ontmoet hebben. Deze ontmoeting zou geheim gehouden zijn. De regent van Hongarije zou er incognito naar toegereisd zijn. Bovendien zouden de ministers van buitenlandsche zaken van Hongarije en Joego-Slavië Csaky en Markowitsj eveneens aan de besprekingen deelgenomen hebben. Ofschoon hedenavond geen bevestiging van een dergelijke ontmoeting te Rome te verkrijgen was, waren de Italiaansche officieele kringen desniettemin zeer geïnteresseerd in het boven staande bericht. Mocht zulks waar blijken te zijn dan zou het zeer wel passen in de politiek, die Italië ten opzichte van den Balkan voert en waarbij een der voornaamste punten Ls een verzoening tusschen Hongarije en Roemenië in zake de Hongaarsche eischen aan Roemenië tot stand te brengen. Na de ontmoeting van gisteren neemt men al gemeen aan hetgeen reeds sedert de bijeen komst tusschen prins Paul en koning Carol werd vermoed dat prins Paul tracht om als tus- schenpersoon op te treden teneinde een com promis tot stand te brengen inzake de eischen van Hongarije wat Transylvanië betreft en de Roemeensche weigering om een dergelijke eisch als wettig te beschouwen. Sedert de oorlog begon is het Italië's doel ge weest om een of andere overeenkomst te berei ken. Men beschouwt dit van Italiaansche zijde als noodzakelijk teneinde vrede en neutraliteit in den Balkan te verzekeren. (United Press). NURMI DEELNEMER AAN AMERIKAANSCHE WEDSTRIJDEN TEN BATE VAN ZIJN LAND NEW YORK, 18 Jan. De befaamde Finsche lange afstandsloopers Nurml en Taisto Make zullen ten behoeve van het Finsche steuncomité van Februari af aan wedstrijden in Amerika deel nemen. (United Press). Telkens op en af Uw LEESBRIL? Lastig maar dat is onnoodig I pe Informeer eens bij Brillenspecialist KLIP GR. HOUTSTRAAT naasi Luxor (Adv. Ingez. Med.) DOORLOOPEND GEOPEND. Toegangsprijs EINDENHOUT 25 ct. BREDERODE 20 ct. RIJWIELSTALLING GRATIS. Verboden op „Noren" te rijden. (Adv. Ingez. Med.) HEDEN: 12 PAGINA'S. HAARLEM EN OMGEVING Het ijs om Haarlem is gevaarlijk. De Raad van Bloemendaal stelt gelden beschik baar voor een monument voor gevallenen. BINNENLAND Op bon 4 zijn boonen en grauwe erwten ver krijgbaar. De Hollandsche duinen worden Zwitsersche bergen. Het treinverkeer nabij Utrecht heeft door het breken van een voedingsdraad hedenmorgen ernstige stagnatie ondervonden. De Ver. Ned. Scheepvaart Mij. heeft de afvaar ten voorloopig opgeschort. BUITENLAND De Sovjet-troepen trekken bij Salla 45 K.M. terug. Bij de explosie in een Engclsche kruitfabriek zijn 5 personen gedood. In België zullen spoedig weer militaire verloven worden verleend.: De Sovjets bombardeerden Aabo en Hangö op nieuw. Een Engelsch tankschip is met 46 opvarenden in vlammen opgegaan. De toestand van senator Borah is kritiek. ARTIKELEN, enz. R. P.: Deze vreemde tijd. Mr. E. Elias: Erfenis jagers of: de dorst naar het goud. J. Kirchner: Wiborg en zijn kinderbibliotheek. Van onzen Londenschen correspondent: Van het Britsche rantsoenecringsfront. Van een bijzonderen medewerker: Raoul Dautry Voor de Jeugd. II. II.: De vrouw die een keizer overwon. De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge nomen op LAATSTE BERICHTEN pag. 2 I

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1940 | | pagina 1