van Elburg uit.
}ooltocht
Zeer zware reis met ijsvlet
naar de „Friesland".
Nederland rookt nog.
Lichtpunten
in het zakenleven.
BUITENLANDSCH SENSATIENIEUWS
ATERDAG 20 JANUARI 1940
HA ARE EM'S DAGBEAD
3
side andere booten
aren juist vertrokken.
Vrijdagavond om half negen kwamen te
jSburg zes doodelijk vermoeide mannen met
een ijsvlet van het IJselmeer aan. 's Morgens
cm acht uur waren zij uit Elburg vertrok
ken om te trachten de ingesloten schepen
öe ..IJssel" en „Holland" te bereiken en
roedsel te brengen. Onder hen bevond zich
Een expert van de verzekeringsmaatschappij
pelke de lading van de „Friesland" 70
on blik. ter waarde van ongeveer f 23.000
-had verzekerd. Getracht zou worden deze
ading te bergen of althans de mogelijkheid
ot berging onder oogen te zien. Ook be-
icorde tot het gezelschap een filmoperateur
lie wilde trachten de terugreis van de
cbepen naar Amsterdam mede te maken.
[a een vermoeienden tocht kwamen om on
teer twaalf uur de schepen in zicht. De man-
b zagen ten Westen van de „Holland" twee
ikpluimen. Later bleken dit de rookpluimen
n 'de beide sleepbooten te zijn, die toen reeds
t de twee schepen op weg naar Amsterdam
xa.
lanvankelijk begreep de bemaning van de
tiet niet, wat er met de schepen in het ijs
beurde. Ondanks het feit, dat men stevig door
i, naderde men de schepen niet. Integendeel
raakten steeds verder weg. Tenslotte drong
tot de mannen door, dat de schepen den
ugtocht reeds aanvaard hadden en dat was
i zeer groote teleurstelling. In plaats, dat
n nu een warme maaltijd in een behaag-
e kajuit wachtte, vonden zij slechts het
ide wrak van de „Friesland", die sinds Woens-
steeds dieper gezakt was en nu met de gang-
Kien op het ijs rust. Het water stond aan
ird van het wrak tot over de dekken. Van
ilg comfort was dus geen sprake en toen de
tegenwoordiger van de verzekeringsmaat-
appij zijn inspectie had beëindigd werd de
ugtocht zoo spoedig mogelijk aanvaard,
[et vroor hard, doch gelukkig was er slechts
Inig v«nd. Aan boord van de „Friesland"
d de mede genomen mondvoorraad verorberd
een slok uit de cognacflesch genomen „tegen
koude voeten" en om half twee begaven de
mannen zich weer op het ijs om te trach-
i zoo spoedig mogelijk Elburg te bereiken,
'coral de terugtocht is zeer zwaar geweest
spraken Vrijdagavond na de behouden aan-
nst met den verzekeringsexpert en hij typeer
den tocht met de woorden: „het was ver-
rikkelijk".
lp de vlet was een groote hoevelheid vleesch.
st, koffie, boter, brood en tabak, alsmede
idérd kilo aardappelen geladen. Wel had men
lichtste vlet, die te krijgen was, voor dezen
it medegenomen, doch het was nog een heele
cht, welke de mannen door de laag bevroren
euw, welke sinds Donderdag het ijs bedekt,
sten trekken.
Oen de terugtocht een klein uur oud was werd
der mannen onwel. Waarschijnlijk was hij
r oververmoeidheid en koude bevangen. Be
en werd de aardappelen op het ijs achter
aten en op deze wijze was voldoende ruimte
ie vlet ontstaan om den zieke een plaats te
en. Met kranten en overjassen werd de man
[edekt en gelukkig bleek hij spoedig weer in
te zijn.
geul in het ijs op ongeveer anderhalf uur
is van Elburg, welke reeds Woensdag was ge-
aleerd, bleek te zijn uitgedijd tot een breedte
ongeveer dertig meter. Reeds op de heenreis
de bemanning van de vlet hier met moeilijk-
in te kampen gehad, doch toen men op den
gtocht de spleet bereikte, bleek het water te
bevroren, echter niet voldoende, om de vlet
ragen.
it stokken moest eerst een vaargeul worden
aakt. voordat men met de vlet den overtocht
maken. Dit oponthoud was voor een tweede
ran de bemanning te machtig. De korte rust-
ade deed zijn spieren verstijven. Ook voor hem
it een plaatsje in de vlet worden ingeruimd
it was voor de zoo zwaar beproefde mannen
verademing toen zij ongeveer half acht op het
rijf inwoners van Elburg tegenkwamen, die
tegemoet waren gegaan. Deze namen het
;van de vlet over en nu was het grootste leed
den. In het café van den heer De Vries in El-
had men alles klaar gezet om de mannen
goed mogelijk te ontvangen. Groote teilen met
a zout water stonden gereed om de vermoeide
in nieuwe kracht te schenken en een groote
erwtensoep stond op het vuur.
en om half negen de mannen van de vlet
ral bereikten, was het eerste wat zij deden
hun door en door verkleumde voeten in de
ate gaan zitten. Nadat men op deze wijze een
ie bekomen was van de erbarmelijke koude
■ton.se vermoeienis, viel men aan op de soep.
verloop van tijd waren zij weer zoo opgekik-
idat de verzekeringsexpert en de filmopera-
besloten den terugtocht naar huis te aan-
tden.
vlet, welke Woensdag uit Urk naar de „Hol-
en de „IJssel" was vertrokken is Vrijdag-
d om zes uur, nadat de sleepbooten de sche
pen uit 't ijs hadden verlost, op Urk teruggekeerd
De bemanning van deze vlet wist te vertellen
dat aan boord van de schepen de stemming uit
stekend was. Het kruien van het ijs in den nach'
van Woensdag op Donderdag had den schepen
weinig schade berokkend. De situatie was, nadat
de passagiers Woensdag de „Holland" hadden ver
laten, vrijwel niet gewijzigd. Er was. dank zij de
goede zorgen van den wal en den aanvoer per
vliegtuig, voldoende voedsel aan boord. Het ijs was
klam en er was slechts weinig wind. Het vriesweer
was gunstig voor de beschadigde schepen, daar
het de kans op kruiend ijs sterk verminderde.
Om elf uur verliet de bemanning van deze vlet
de schepen. Deze aanvaardden op dat tijdstip den
terugtocht. Voorop voeren de „Wilhelmina" en de
„Daniël", die een breede geul in het ijs maakten
dan volgde de „IJssel" op eigen kracht en dit
schip sleepte weer de „Holland", welke zijn ma
chinevermogen moest benutten om te pompen
Toen de schepen nl. eenmaal los waren gekomen
bleek, dat de schade aan de „Holland" ernstigei
was, dan aanvankelijk gedacht werd. Men achtte
het aan boord daarom raadzaam dit schip te la
ten sleepen om geen enkel risico te loopen.
van de „Reiger" te Johannes
burg bij.
De aankomst van het K. L. M. vliegtuig „Reiger"
heeft in Johaiïliesburg levendige belangstelling ont
moet. Honderden Nederlanders bevonden zich op
het vliegveld, toen de K. L. M.-vogel er neerstreek
Onder degenen, die passagiers en bemanning van
de „Reiger" verwelkomden, bevonden zich de ge
zantschapssecretaris le klasse van het Nederlandsche
gezantschap mr. E. Star Busman, de Consul der Ne
derlanden te Johannesburg, J. M. Donker en de bur
gemeesters van Johannesburg en Germiston.
De Nederlandsche Kamer van Koophandel heeft
de* luchtreizigers een lunch aangeboden. Maandag
zullen zij door het gemeentebestuur van Germiston
worden ontvangen.
In 1939 heeft Nederland voor pl.m.
f 14.000.000 meer aan rookartikelen
uitgegeven dan in 1938.
Vervlogen is de rookVervlogen zijn millioenen
verbrand is 't geurig blad, en er rest niets dan asch
Ik zou mij stellig, als ik een niet-rooker was,
bezwaarlijk met het feit van dit verlies verzoenen.
We teelden ijverig de blaren in het Oosten,
en offerden ons loon voor 't smaak- en reuk-genot
waarmee we ons bij vreugd en slagen van het lot,
verheugen in den kring, of eenzaam-peinzend
troosten.
Wat hebt gij, Nederland, gedacht bij al dat
rooken?
Wat dampen stiet ge uit, gelijk een soort vulcaan
waarvan men rook en smook ten hemel uit ziet
slaan,
terwijl men binnenin de spanningen hoort
koken
We hebben iji een jaar van spanning en sensatie
ons opgekropt gemoed in asch en rook gelucht
Temidden van geweld en woedend krijgs-gerucht
bleef Holland bij zijn pijv en sigaret-tractatie.
En wat in rook vergingder menschen hoop op
mede
en wélvaart op het land, en veiligheid op zee
We rookten onderwijlen de tabak ging mee
als nationaal bewijs van offervaardigheden
Was dit een rookgordijn, waarachter wij gedoken
de schrikkelijkheden van den oorlog gadeslaan?
Of staken wij alvast de vredespijpen aan,
gevleid door zoete hoop dat ieder mee zou
rooken
Zwaar hangt het rookgordijn van bommen en
granaten
rondom den wereldbrand der landen om ons heen
O wei-gelukkig volk, dat in het algemeen
nog vrédzaam rooken kangeduldig en
gelaten
We hebben de millioenen in tabak gestoken
en blij geofferd op het altaar van de rust,
die hare gunstelingen op het voorhoofd kust,
en vreedzaam aan hun eigen haard een pijp laat
rooken.
En wat nu 't feit betreft dat ons zoo op doet
hoor en
't reusachtig rook-bedrag dat hierbij werd 'vermeld
Heeft de niet-rooker soms zijn opgespaarde geld
niet smadelijk aan de beurs in asch en rook
verloren
MELIS STOKE.
Weer stagnatie op de lijn
Amsterdam—Utrecht.
Voedingsdraad brak,
AMSTERDAM, 20 Januari. De strenge vorst
doet op verschillende manieren zijn invloed
gelden op 't spoorwegverkeer. Hoewel steeds alle
krachten worden ingespannen om de onvermij
delijke vertragingen wegens het slecht- functi-
onneeren van wissels te voorkomen, kan men
deze stagnatie niet geheel overwinnen. In
de meeste gevallen kan het verkeer echter nor
maal voortgang vinden.
Op enkele uitzonderingen na, wanneer de
vorst ernstige defecten veroorzaakt. Zoo was het
gistermorgen, toen een electrische voedings
draad bij het Centraal Station in Utrecht brak.
Vanmorgen deed zich eenzelfde euvel voor
in de buurt van Breukelen. Het was 7 uur
toen de electrische treinen tusschen Amster
dam en Utrecht niet verder konden, om
dat zij geen stroom kregen.
Dadelijk nam men op de stations in Utrecht
en in Amsterdam alle maatregelen om het ver
keer over Hilversum te leiden. Dit ging natuur
lijk niet zonder stagnatie. De treinen vertrokken
met ruime vertraging en kwamen ook te laat
binnen, omdat de lijn naar Hilversum de groo-
tere verkeersintensiteit niet kon verwerken.
Om ongeveer 8 uur was de breuk weer her
steld, zoodat om 8.34 de electrische trein van
Amsterdam C.S. naar Utrecht over Breukelen en
Maarssen vertrok.
Uiteraard duurde het nog eenigen tijd voor
dat het reizigersverkeer, dat op deze uren van
en naar de hoofdstad zoo druk is, weer geheel
normaal kon doorgaan
Deensche vischauto tegen boom
gebotst.
Nabij Voorthuizen is een uit Denemarken ko
mende vrachtauto, geladen met visch en bestemd
voor IJmuiden, geslipt en tegen de boomen gere
den. De wagen werd zwaar beschadigd.
De beide inzittenden, het echtpaar F. Nielsen
van Deensche nationaliteit liep bij de botsing een
hersenschudding en verwondingen aan het gelaat
op. De man bleek er vrij ernstig aan toe te zijn.
Na voorloopig verbonden te zijn, werden zij naar
het ziekenhuis te Apeldoorn vervoerd
Door se tti ngs ve rm oge tl
en initiatief-juist nu!
WIST u dat u iemand kende, die schier
onoverkomelijke moeilijkheden heeft
opgelost alleen door zijn initiatief en
doorzettingsvermogen? Iemand, die in
narigheid kwam, zich daaruit wist te redden en
na eenigen tijd weer voor dezelfde moeilijkheid
stond zonder zich te laten ontmoedigen. Die, in
tegendeel, den moed vond weer iets nieuws te ver
zinnen en zelfs toen dat nieuwe middel faalde
tóch niet opgaf maar doorzette net zoolang tot
hij een lichtpuntje zag, waar hij natuurlijk op af
stevende Daarna werd zijn toestand echter nóg
hachelijker doch hij versaagde niet en zoowaar:
de belooning bleef niet uit
Wist u, wie dat was? Dat was Klein-Duimpje.
Oh. een sprookjes-figuur zult u zeggen. Maar dan
vergeet u iets. Een sprookjesfiguur, ontleend aan
en geteekend naar het werkelijk leven. Klein
Duimpje vond door kiezelsteentjes den weg naar
huis terug toen zijn ouders hem met zijn broertjes
in het donkere bosch achterlieten omdat ze geen
eten meer hadden. Den tweeden keer strooide hij
broodkruimels. Die werden door de vogels opgege
ten Bleef hij toen, evenals zijn broertjes, jamme
rend en weeklagend in het bosch staan? Nee. hij
klom In een boom en keek of hij nergens een
lichtje kon zien Dat zag-ie inderdaad. Maar het
was het licht van het huis van den boozen reus.
En het had weinig gescheeld of hij en zijn broer
tjes hadden tot souper van het monster gediend.
Zijn broertjes kropen angstig weg.
Door een list van Klein Duimpje ontsnapte
ze aan een gruwelijk lot. Nog niet tevreden,
slaagde hij er ook nog in de zevenmijlslaarzen te
bemachtigen en daardoor de zorgen van zijn
ouders te laten verdwijnen.
Dapper Klein Duimpje zeggen we altijd. Dat is
niet juist.
Niet de dapperheid is de eigenschap die Klein
Duimpje het meest karakteriseert. Doorzettings
vermogen en vindingrijkheid. Dat zijn de eigen
schappen die hem de moeilijkheden in zijn
sprookjesleven deden overwinnen.
Klein Duimpje is maar een sprookjesfiguur.
Jawel, maar er zijn duizenden menschen. die
niet in een sprookje maar in het harde leven
staan en wier moeilijkheden minstens even
zwaar zijn als die van den kleinen sprookjes
held.
Tot die menschen behooren ook vele zaken
lieden van dezen tijd. Soms slagen zij er in
even de zorgen te verdrijven. Vaak komen ze
echter voor nieuwe problemen te staan. Vinden
ze dan "weer de kracht een nieuw middel te pro-
beeren? En als dat middel faalt, is hun door
zettingsvermogen dan groot genoeg net zoolang
te zoeken tot ze weer een lichtpuntje hebben
gevonden?
Of blijven ze staan jammeren en zien zij geen
uitweg uit het donkere bosch van hun moeilijk
heden? Zullen de lianen, die aan alle kanten op
schieten. symbolen van de vele zakenbelemme-
ringen. hun leven en óók hun levenswerk ver
nietigen
Gelukkig niet. In dat opzicht doen de meeste
zakenlieden voor Klein Duimpje niet onder. Ook
zij zetten door. ook al dreigen de moeilijkheden
hun soms boven het hoofd te groeien Nieuwe
wegen worden ingeslagen. Alles wat hij aan
energie, levenskracht en initiatief bezit, zet de
zakenman op het spel. En menigmaal niet te ver
geefs. Voor velen zijn de omstandigheden
slecht, anderen hebben misschien minder te kla
gen doch er zijn er ook wien het zeer voor den
wind gaat.
Dat wisselt echter zeer snel. Het geheele zaken-
aspect kan eiken dag veranderen. Zij, die het tot
nu slecht hebben kunnen het dan goed krij
gen en omgekeerd. De zakenlieden zelf echter
veranderen niet. En op hen rust de verantwoor
ding van het Nederlandsche economische leven.
Wat dat beteekent is iedereen wel duidelijk, die
ziet hoe krampachtig de oorlogvoerende landen
trachten hun handel op peil te houden.
Dat is een levenskwestie. Ook voor het Neder
landsche volk. Elke zakepman vecht derhalve
niet alleen voor zijn eigen bestaan maar ook
voor de gemeenschap, net als Klein Duimpje
voor zijn broertjes. Dat is nooit sterker gebleken
dan juist in dezen tijd.
De zakenman, en daaronder te verstaan ieder
een die zaken doet; van den kleine winkelier tot
den groot-industrieel en van den marktkoopman
tot den bankdirecteur, komt telkens en telkens
weer voor nieuwe situaties te staan. Dat be
hoeven nog niet allemaal ongunstige omstandig
heden te zijn maar wel eischt iedere ver
andering: aanpassing. Hoe past de Nederland
sche zakenman zich aan? Welk'1 maatregelen
en voorzieningen heeft hij getroffen? Zijn er
lichtpunten in het Nederlandsche en speciaal ook
in het Haarlemsche zakenleven? Dat zijn
eenige vragen, die we aan vele zakenlieden ho
pen voor te leggen. De antwoorden zullen niet
allemaal optimistisch zijn. Niemand zal het an
ders hebben verwacht. Het is misschien geen
tijd voor optimisme maar ik kan geen tijd vinden
voor pessimisme, heeft een bekend zakenman
eens gezegd. Velen denken zooals hij. De Ne
derlandsche zakenwereld telt vele Klein-Duimp-
jes. Bent u er ook een?
B. K.
Schenking aan de Universiteits
bibliotheek te Amsterdam.
De vereeniging van vrienden van de universl-
teits-bibliotheek van Amsterdam, die in October
van het vorige jaar de bibliotheek verrijkte met
een complete inrichting tot het vervaardigen van
fotografische reproducties van boeken. kaarten,
handschriften, enz. was andermaal in staat een niet
minder waardevol geschenk aan te bieden.
De vereeniging slaagde er in de hand te leggen
op een monumentaal standaardwerk, waarvan het
gemis reeds jaren lang was gevoeld. Dit werk is
de „Patrologia" van J. P. Migne. bestaande uit 388
deelen, fraai gebonden en grootendeels in origi-
neele exemplaren. Het is een verzamelwerk, ver
schenen in het midden der vorige eeuw, dat zijn
beteekenis ontleent aan het feit, dat hierin voor het
eerst op een volledige wijze de Latijnsche en
Grieksche kerkvaders en schrijvers zijn bijeenge
bracht. Het heeft bijzondere waarde bij de studie
der theologie, geschiedenis en klassieke letteren.
Dezer dagen werd het aan het gemeentebestuur van
Amsterdam aangeboden ter plaatsing in de Univer-
siteits-biblotheek.
„Reiger" te Johannesburg.
Het K. L. M.-toestel de „Reiger", gezagvoerder de
heer Blaak, is Vrijdagmorgen om 8.20 uur (A.T.) te
Johannesburg aangekomen.
Vrijdagmorgen vertrok het vliegtuig van Bula-
wayo en heeft het laatste traject van 680 K.M. naar
Johannesburg in zeer vlot tempo afgelegd. De be
manning en de passagiers verkeerden allen in goeden
welstand. De speciale vlucht van dit vliegtuig, van
Napels naar Johannesburg, is op buitengewoon voor»
spoedige wijze verloopen.
De Nederlandsche Maagd: „Ik luister niet naar die kletspraatjes; ik weet zelf wel wat er omgaat".
Eilanden krijgen het hard te
verduren.
f verkeer met de eilanden begint hoe langer
reer moeilijkheden op te leveren. Vanmorgen
raer een K.L.M.-toestel via Eelde naar Ame-
en Schiermonnikoog gaan.
Het vriest thans hard op
Schiermonnikoog.
oral de watervogels hebben daarvan veel last
it aantal gevederde slachtoffers van de koude
eds groot.
pver het oog reikt, is de Noordzee met drijfijs
it
Vlieland.
postboot „Vlieland" welke eergisteren het
d niet kon bereiken, is gisteren omstreeks elf
ïit Harlingen hier aangekomen, om twaalf uur
men getracht naar Harlingen weg te varen,
wegens zwaren ijsgang is dit mislukt. De
ion dan ook niet naar den vasten wal worden
icht. Hedenochtend om negen uur zal een
ve poging om Harlingen te bereiken, in het
worden gesteld.
Overflakkee.
veerboot der R.T.M., die den dienst van Mid-
inis op Hellevoetsluis onderhoudt, heeft met
ijs te kampen. Meters-hooge bergen ijs dru
is het Haringvliet rond De ijsbreker „Siberië"
h Smit en Co.'s internationale sleepdienst,
twee kustvaarders, welke geladen waren met
en die in de haven van Middelharnis waren
*oren, naar Rotterdam gesleept, vanwaar zij
■eis konden vervolgen. De veerboot van Van
Schuyt, welke van Ooltgensplaat naar Dintel-
;;art, onderhoudt dezen dienst nog vrij regel-
l
Honderden woonden de aankomst
