De Amerikaansche politie.
Merkwaardig gebrek aan eenheid.
Centrale Verwarming
„mtstet tel. 15597
AGENDA.
ZATERDAG 20 JANUARI 1940
HAARLEM'S.DAGBLAD
(Van onzen Amerikaanschen correspondent.)
ER zijn in Amerika vele typisoh-Ameri-
kaansche verschijnselen. Eén van de
meest typische en meest boeiende
is de Amerikaansche politie. Een cor
respondent is gast in de Vereenigde Staten
en gasten moeten beleefd zijn. Een gast zou
bijvoorbeeld niet beleefd zijn, wanneer hij zei
wat de Amerikaansche schrijver Henry Morton
Robinson gezegd heeft: „het gekste en minst ge
coördineerde ding in de Vereenigde Staten is
ons politiesysteem". Ik ben te beleefd om dezen
bekenden schrijver over Amerikaansche misdaad
en politie tegen te spreken. Integendeel: ik ben
het met hem eens: iedere Amerikaansche ge
meenschap: staat, stad, dorp en gehucht heeft
zijn geheel aparte politie, verdraagt geen in
menging of hulp van andere politiecorpsen en
werkt maar hoogst zelden met anderen samen,
Het resultaat is dat er in de Vereenigde Staten
niet minder dan39000 geheel op zichzelf
staande politie-instanties bestaan, hetgeen niet
alleen heel onpractisch is voor de politie, doch te
vens heel practisch voor hen die de wet overtre
den.
En zulke wetsovertreders zijn er in groote hoe
veelheid, al is de misdadigheid sinds de afschaf
fing van het drankverbod en de hoogtijdagen van
Al Capone en zijn grimmige vriendjes heel wat
afgenomen.
Hebt u er eenig denkbeeld van hoe groot het
verlies door diefstal j aarlij,ks in de Vereenig
de Staten is? Niet minder dan 150.000.000 dol
lar. En diefstal plegen schijnt hier aanlokkelijk
omdat de dief op z'n hoogst de gevangenis in
gaat. Dat het gestolene naar den bestolene
terug zou keeren daar heeft men hier nog
nooit van gehoord. En in één groote stad, zoo
vertelt bovengenoemde Henry Morton Robin
son, wordt er per week op ondeugdelijke chèques
300.000 uitbetaald. Wanneer een meneer in
Connecticut iets stouts heeft uitgehaald en die
meneer vertrekt daarna met pak en zak naar
New-York, dan vergezelt hem niets anders dan
een oprechte zucht van verlichting. Er gaat geen
waarschuwing van de politie van Connecticut
naar de politie in New-York: „die en die me
neer, die hier als een deugniet bekend staat,
woont nu bij jullie", laat staan dat er gezegd
wordt welke methoden die deugniet pleegt toe te
passen. Neen, de politie van Connecticut
denkt: „laten ze het in New-York maar zelf uit
vinden". En zoo gaat dat hier altijd.
Maar dit is nog niet het ergste gevolg van dit
gebrek aan eenheid bij de Amerikaansche poli
tie. Er zijn wel de politiecorpsen in de groo
te steden, die uitstekend zijn uitgerust met de
nieuwste politieele wetenschappelijke hulp
middelen en die derhalve doorkneed zijn in de
nieuwste politieele methoden. Dat zijn de corpsen
in de groote steden. Maar die bewaren hun ge-
helmen voor zichzelf en andere corpsen krijgen
daar geen deel van. Zoodat van 39.000 Ameri
kaansche politie-instanties er op zijn minst
33.000 zijn, die allen nog maar werken met
knots, gummistok en handboeien. In het ééne
jaar 1933 zijn er in de Vereenigde Staten niet
minder dan 1.300.000 vrij ernstige misdaden be
gaan. waarvan 12.000 moorden en 90.000 over
vallen. Driekwart van deze zijn niet eens voor
den rechter gekomen.
U herinnert zich natuurlijk nog het geval-
Lindbergh.
Hier kwaan de Amerikaansche knuppel- en
gummistokpolitie op haar slechtst te voorschijn.
Om maar weer eens Robinson aan het woord te
laten: het was een volkomen zinlooze uit
storting van politiemannen over het huis van de
Lindbergh's en de omgeving daarvan, zij spek
takelden in hun auto's en met hun motors de
wegen op en af en drukten alle sporen zoo diep
mogelijk weg in de Maartsche modder, systema
tisch ieder voetspoor, iederen vingerafdruk uit-
wisschende."
Misstanden.
DE gewone gemiddelde Amerikaansche poli
tieman is een eerlijke plichtsgetrouwe ke
rel, wat wij zouden noemen „een gezelllige
aardige vent", maar volgens de mannen die
het kunnen weten heeft hij voor zijn verant
woordelijke baantje een slechte opleiding gehad.
Het is alleen weer in de groote steden dat dit
anders is en dat candidaten een politieschool
moeten bezoeken, maar dan nog duurt zoo'n
cui'sus nauwelijks di"ie maanden. Zoodra de po
litietaak ook maar eenïgszins naar de weten
schappelijke gaat neigen is de gemiddelde New-
Yorksche politieman een volslagen leek. Er zijn
van die echt „Amerikaansche" cijfers, die u in
Nederland een rilling over den on-crïmineelen
rug zullen doen loopennegentig procent van de
lijfmisdaden in de Vereenigde Staten geschie
den met een schietwapen, en: ieder uur van
iederen werkdag wordt gemiddeld één Ameri
kaan door een verraderlijken kogel gewond of ge
dood. En toch zijn er maar 70 politiebureaux in
dit heele land, die een wapendeskundige tot hun
directe beschikking hebben.
Het „Bureau of Investigation" te Washington
beroemt er zich op dat het meer dan 4.00.000
vingerafdrukken bezit en dat er van alle kanten
van de wereld nog ongeveer 2200 per dag bij
komen. Maar een van de inspecteurs van dit
bureau, die op een Inspectiereis was, rapporteer
de dat er op honderden commissariaten vinger
afdruk-kaarten rondslingerden, die nooit naar
Washington waren gezonden. De vingerafdruk
is één van de nuttigste politie-„wapenen" in den
strijd tegen de misdaad, maar op vele Ameri
kaansche politiebureaux wordt er niet de ge
ringste aandacht aan besteed. Wanneer de poli
tie een verdachte heeft opgepikt is het haar taak
zijn crimineelen staat van ondienst vast te stel
len en alle feiten, die tegen hem zijn, te ver
zamelen. Dezelfde Henry Morton Robinson
schrijft letterlijk:maar daarvoor zijn her
sens noodig, wilskracht, vasthoudendheid, oefe
ning en geduld en daar de meeste van deze
eigenschappen op vele Amerikaansche politie
bureaux ten eenenmale ontbreken is er een
schandelijk „derde-graad-verhoor" voor in de
plaats gekomen. Rubber knuppels, halve uit
hongering en wreede kunstmatige slapeloos
heid5' worden gebruikt om bekentenissen te pro-
duceeren. In dit verband mogen ook wel de
of liever: sommige gevangenissen worden ge
noemd. Op het oogenblik dat ik dit schrijf staan
alle Califomische kranten vol van een onder
zoek, dat staats-gouverneur Olsen in de gevan
genis Saint Quentin heeft Ingesteld. Daarbij
zijn feiten tegen gevangenbewaarders aan het
licht, gekomen, die de haren ten berge doen
rijzen. Afranselpartijen zijn daar nog de minst
erge van.
Hoopvolle geluiden.
'niet alle politiemannen zijn van zulke nuttige
zaken overtuigd. Ik vroeg een politieman wat
hij dacht van den „leugen-ontdekker". Hij
haalde zijn schouders op en hield zijn gebalde
vuist voor mijn gezicht. „Dat is de beste leugen-
ontdekker" zei hij.
Maar wij moeten niet al te critisch tegenover
sommige Amerikaansche polltie-toestanden
staan: Er is in de Vereenigde Staten zooveel
goeds en moois en verheffends te zien en altijd
wanneer en- iets is. dat critiek rechtvaardigt, ls
er een verontschuldiging bij de hand, die overal
op past: „Dit land is nog zoo jong".
Inderdaad: het is eigenlijk nauwelijks één
menschenleeftijd geleden, dat dit groote land
pas met iets wat op een politiemacht geleek ls
begonnen En de misdadigers die men hier tot
voor slechts eenige tientallen jaren moest pakken
en straffen waren uit zulk soort hout gesneden
dat „lijfstraffelijke" methoden de eenige waren
die een klein beetje indruk op hen konden ma
ken. Bij alles wart; ge in Amerika ziet bedenkt ge:
dit land heeft in decenniën bereikt, waai- Europa
eeuwen voor heeft noodig gehad. In heel veel
opzichten is het de oude wereld met vlag en
wimpel voorbij gestreefd; mag het dan in enikele
andere opzichten niet te achter zijn? Het zal
dien ach tea-stand trouwens spoedig genoeg in
halen. Ook op het gebied dat het onderwerp van
dezen brief is, want er zijn vele teekenen van
verandering. Daar is bijvoorbeeld de recente op
richting van een politie-acadiemie op het stra
mien van een militaire cadettenschool te
Washington, die onder leiding en toezicht staat
van het departement van justitie. De studenten
daar zijn speciaal uitgekozen uit de veelbelovende
elementen der politiecorpsende cursussen
duren vier jaar en bevatten natuurlijk ook po
litieele, technische en chemische leervakken. In
het klein bestaat zoo'n academie reeds te Ber
keley (Californië) waar August Vollmer, professor
in de politiewetenschappen aan de Universiteit
van Chicago, de leiding 'heeft.
Op de credit-zijde van de Amerikaansche
politie vindt ge ook de zoogenaamde „G-men",
de onoverwinnelijke mannen van de beroemde
„Division of Investigation" (de onderzoekings
divisie), die even wetenschappelijk een bank
rekening kunnen ontleden en een microscoop
hanteeren, als zij met revolver en geweer kunnen
omspringen.
De „G" van „G-men" is dezelfde als die van
„gun" geweer of revolver.
Ei- is in de Vereenigde Staten gemakkelijk
emplooi te vinden voor 50.000 van die veelzijdige
kranige G-men, in plaats van500, die er
in werkelijkheid zijn.
Goed geoefende oogen zien de wetenschap reeds
naar boven komen in de Amerikaansche po-
litiewereld in anwoord op de welig tierende
Amerikaansche misdadigheid. Voor den belas
tingbetaler is dit een hoopvol geluid, want ér
is geen nuttiger economische handeling dan de
uitroeiing van de misdaad. Voor den gangster
is het vooralsnog zwakke geluid niet prettig: het
beduidt het naderende einde van zijn rijk van
luiheid en wetteloosheid. De eenigen, dit dit ge
luid nog niet hooren, zijnsommige politie
autoriteiten.
Het is welhaast een gemeenplaats te zeggen
dat Amerika het land van de uiterste tegen
stellingen is. En toch,'moet uw correspondent dat
telkens weer constateer en. Nergens vindt geen
groober idealisme, beschaving, tucht, netheid,
eerbied voor den mensch en het menschelïjke
leven dan hier nergens vindt ge ook het
tegenovergestelde in zoo groote en hevige mate.
Midden in dit boeiende tafereel staan een
rechterlijke macht en een politie, waarvan de
eerste nog meer dan de tweede dezelfde tegen
stelling te zien geeft: volstrekte onkreukbaarheid
naast totale corruptie. De oorzaak van deze cor-
ruptivi'teit is het feit dat zoowel de rechtsprekende
als de conbroleerende macht invloeden onder
gaat van de wetgevende macht, die soms voor
geen middelen terugschrikt om haar politieke
doeleinden te bereiken en hen die haar helpen
op haar beurt niet onbeloond laat.
Maar ook hier worden met kracht en voort
varendheid misstanden opgeruimd. De kracht en
de voortvarendheid van de jeugd....
Mr. E. ELIAS.
N.V. Mij. Automatische Stookinrichtingen
N A ii STOOPLAAN 35
(Adv. Inge»Med.)
Mystiek 111 de Bouwkunst.
Beschouwing van architect J de Boer voor
N. I. V. A.
De kringvoorzitter van den Kring Haarlem van
het Nederlandsch Instituut van Architecten, de heer
J. de Boer heeft Donderdagavond in restaurant
„Lido" voor leden van dien kring en genoodigden
gesproken over „Mystiek in de bouwkunst". De
heer De Boer, die werd ingeleid door den Kring
secretaris, den heer A. V. Hartogh,. begon zijn lezing
met erop te wijzen dat er op het oogenblik zoowel
in de dagbladen als in de periodieken veel over
architectuur wordt geschreven. Daardoor wordt de
kennis van en het inzicht in de bouwkunst verdiept.
Des te meer zal het daarom velen opvallen, dat er
in onze dagen dikwijls bij het bouwen te veel op
het economische wordt gelet.
Kenmerk van het ware, is een sieraad, waarmee
deschijn zich maar al te vaak siert. De tijd waarin
wij leven schijnt geen plaats meer te bieden aan de
diepe symbolische gedachte. Veeleer zoekt men zijn
kracht in het realisme. De eischen van den princi
paal spelen vaak een beslisende rol. Voor honderd
procent probeert men daaraan te gemoet te komen.
Sommigen gaan nog verder en zoeken hun heil in
het surrealisme. Dit is een wanhopige poging om
diepte aan te kunnen geven waar de kennis reeds
versleten was, om mystiek en- sensatie te wekken
waar kunst niet kon worden gegeven. Men moet
echter de kunst tot een „zinnebeeld" maken. In dit
verband stond spreker uitvoerig stil bij de pyra-
miden, die grootsche bouwwerken uit de oudheid.
In het licht der moderne wetenschap is gebleken,
dat de pyramïde een duizelingwekkende opeensta
peling is van getallen en verhoudingen die betrek
king hebben op de Aarde en het zonnestelsel. Over
deze getallenmystiek wijdde spreker uitvoerig uit.
In het bijzonder besprak hij hierbij de pyramiden
van Gizeh en van Cheops. De deur die deze oude
sj'mboliek voor ons moet ontsluiten staat nog pas op
een kier. Ook in latere bouwstijlen vinden we veel
zinnebeelden verwerkt. De symbolen van den stier,
den Ram en de vïsschen treden in de bouwkunst
achtereenvolgens op den voorgrond. Later ging men
er bij den kerkbouw meer toe over den vorm van
het Latijnsche Kruis te volgen. De verhoudingen
werden willekeuriger én de utiliteitsfactor deed
haar intrede. De Renaissance luidde 'n tijdperk in
van het bouwen om de kunst van het bouwen.
Wat stellen wij thans in de plaats van de drijf-
veeren, die de bouwmeesters van vroeger tot bou
wen inspireerden?, zoo Vroeg spreker zich tenslotte
af. Verwoed wordt er naar een antwoord op deze
vraag gezocht. De bekende Fransche architect Le
Corbusier heeft daartoe een'krachtige poging in het
werk gesteld. Zijn opvattingen kon de heer De
Boer echter niet ten volle onderschrijven evenmin
als die van den Nederlandsch en schilder-architect
Theo van Doesburg.
Volgens spreker moéten de bouwers meten met
de maten waarmee te zelf gemeten zijn. Daartoe zal
het echter allereerst noodig zijn, dat zij zich geeste
lijk herbewapenen. De bouwmeester moet ook in
jeest boven de materie staan. Hij moet de stem
van den tijd stroomhelder en onbeïnvloed opvangen
opdat hij vormen kan scheppen, die schoonheid ge
ven en door de eeuwen heen schoon blijven.
De lezing van den heer De Boer werd verduide
lijkt met een serie lantaarnplaatjes, die door den
heer Hartogh werden vertoond.
Drs. A. v. d. Boom uit Haarlem sprak, na de
pauze over „Problemen in de Glasschilderkunst".
Er zijn vele problemen in de glasschilderkunst,
zoo begon spreker, doch voor dén architect is voor
al het probleem van den vorm of de vormgeving
van belang. De glasschilderkunst dient echter nog
tal van andere aspecten. Deze kunst bestaat onge
veer 1000 jaar. Men kan haai" 't best verdeelen in
drie tijdperken glasschilderingen uit de'13e eeuw,
uit het Renaissance tijdperk en glasschilderingen
van onzen tijd. Men zou ze ook kunnen noemen de
tijdperken van het collectivisme, het individualisme
en weer het collectivisme. Deze tijdperken werden
door Drs. Boom uitvoérig belicht aan de hand van
een serie interessante lantaarnplaatjes. Vooral van
de plaatjes van de prachtige ramen in de kathedraal
van Char tres (13e eeuw), waarvan prof. Roland
Holst zoo'n treffende beschrijving heeft gegeven
en die van de Goudsche Glazen bracht spreker op
boeiende wijze menig interessant detail naar voren.
JOODSCH NATIONAAL FONDS.
Op Zondag 21 Januari zal het Joodsch Natio
naal Fonds, dat zich ten doel stelt den grond van
Palestina in onvervreemdbaar eigendom voor het
Joodsche volk te verwerven, zijn traditioneele
Amandel-Actie houden, ter gelegenheid van de
beginnen lente in Palestina.
NIEUWE UITGAVEN.
Bij ,de N.V. Uitgevers Maatschappij „Kosmos" te
Amsterdam is verschenen de derde herziene druk
van het boekje „Kamergymnastiek voor vrouwen",
door Th. Heeg te Ter Apel. Het bevat 32 foto's.
PROGRAMMA VAN DE HAARLEMSCHE RADIO
CENTRALE OP ZONDAG 21 JANUARI 1940.
Progr I. Hilversum II.
Progr. II. Jaarsveld en Hilversum I.
Progr. III. Danmarks Radio 8.35; Fransch Brussel
9.20; Ned. Brussel 12.20; Motala 2.20; Danmarks
Ra'dio pl.m. 2.45; Parijs Radio 4.20; Deutschlandsen-
der 4.35 Parijs Radio pl.m. 5.50; Deutschlandsender
7.35; Beromunster 9.20; Ned. Brussel pl.m. 9.50;
Deutschlandsender pl.m. 11.30.
Progr. IV. Ned. Brussel 8.30; Keulen 1.20; Enge
land 11.50; Pauze 12.30; Fransch Brussel 12.35;
Engeland 1,30: Ned. Brussel 2,35; Engeland 5.05;
Boedapest 5.35; Beromunster pl.m. 6.35; Engeland
pl.m. 7.08; Ned. Brussel 7.20; Fransch Brussel 8.20;
Boedapest pl.m. 10.50; Fransch Brussel 11.20.
Progr. V. 8.301.00 Diversen. 1.001.09 Sche-
veningen, Ber. Dep. v. Justitie. 1.0912.00 Diversen.
Naar het Zonnige Zuiden.
Voor de Haarlemsche af deeling van de Neder-
landsche Reisvereeniging heeft de heer J. G.
Beurs, Algemeen Secretaris der Vereeniging gis
teravond een causerie gehouden over de schoon
heid van de Joegoslavische kust, enkele eilanden
van den Grielkschen Archipel en Athene.
Nadat de voorzitter van de afdeeling, de heer
J. G. Kraan den spreker met een welkomstwoord
had ingeleid vertelde deze, hoe in Augustus een
gezelschap leden van de Ned. Reisvereeniging
met een voor dit doel gecharterd Joegoslavisch
passagiersschip van Venetië uit een twaalf da
gen lange reis door de Adriatische en de Ionische
Zee had meegemaakt, gedurende welken tocht
de heer B. gelegenheid had gevonden, een groot
aantal kleurenfoto's te maken, die thans het ge
sproken woord voortreffelijk toelichtten.
Aldus zagen we op het doek het gezelschap de
gondelstad verlaten en koers zetten naar Split
of Spalato met haar herinneringen aan den Ro-
meinschen tijd, waaraan trouwens de geheele
Dalmatische kust zoo rijk is, passeerden de
Bocche di Cattaro en wierpen een blik op de plek
waar de beroemde pas van Lovcen begint. Van
daar naar Santorini, het vulkaan-eiland met het
interessante Pera. Op 8 Augustus vertoefde men
daar en aanschouwde o.m. de in de buurt van
San-tomi door vulcanisme gevormde z.g. doo-
de eilanden. Den volgenden dag steeg de tempe
ratuur van het water en op 12 Augustus had de
zee een dezer „doode eilanden" verzwolgen, be
wijs genoeg, dat de krater, die zich in de buurt
van Santorni onder den zeespiegel bevindt, nog
lang niet uitgewerkt is.
Het eiland Rhodos, dat vervolgens aan de
beurt kwam, verlevendigde de herinnering aan
de ridders der Johanniter-orde, die van 1308 tot
1523 het eiland in bezit hadden, aan de Turken,
die het vervolgens beheerschten, totdat zij op
hun beurt het in 1923 aan Italië moesten af
staan, hetgeen de aanwezigheid verklaart zoowel
van vrij goed geconserveerde bouwwerken der
kruisridders als van muzelmansche moskeeën
met de sierlijke minarets, waarop nog dagelijks
de muezzin verschijnt en klokketorens. die bij
de Christelijke kerken behooren. Op Padmos
diende natuurlijk een bezoek gebracht aan het
klooster der Openbaring, gebouwd ter plaatse
waar de Apocalyps geschreven moet zijn en van
daar zette het schip koers naar het oude Athene.
Een keur van foto's, alle even belangwekkend als
fraai van kleur, waren hier gemaakt met de ge
bouwen op den Acropolis natuurlijk als hoofd
schotel. De eeuwige schoonheid van het Parthe
non, het Erincheion. de beroemde hal der Carya-
tiden e.a. levende op het doek een waardige ver
luchting bij de talrijke bijzonderheden, die de
spreker ten beste gaf, en waarbij hij overigens
gelegenheid vond, iets van Eleusis, de baai van
Salaanis en de beteekenis van Piraeus mede te
deelen, natuurlijk aan de hand van keurige fo
to's.
Dan dient de terugreis aanvaard, waarbij Cor-
foe wordt aangedaan en Ragusa of Dubrovniik
met het schoone eiland Locrum er voor niet
wondt vergeten en zoo gaat het weer naar het
Noorden, waar in Venetië de trein naar Neder
land gereed staat.
De uiterst boeiende voordracht van den heer
Beurs, die blijk gaf over een bewonderens
waardige feitenkennis te beschikken vond waar
deering in een hartelijk applaus aan het einde
van zijn lezing, welke erkentelijkheid bovendien
door den heer H. Schuurman met een welgeko
zen woord van dank aan den spreker in het licht
werd gesteld.
PROGRAMMA VAN DE HAARLEMSCHE
RADIO CENTRALE
op Maandag 22 Januari 1940.
Progr. T Hilversum II,
Progr. II Jaarsveld en Hilversum I.
Progr. ITI 8.00 Keulen, pl.m. 8.25 Pauze, 8.35
Engeland. 9.20 Pauze, 9.30 Keulen, 9.50 Deutsch
landsender, 10.10 Pauze of diversen, 11.20 Keulen,
11.50 Pauze, pl.m. 12.00 Keulen, pl.m. 12.20 Ned.
Brussel, 2.20 Deutschlandsender, 4.20 Oslo of di
versen, 5.20 Parijs Radio, 6.20 Breslau of diversen,
6.50 Boedapest, 10.20 Ned. Brussel, 11.20 Pauze,
pl.m. 11.30 Deutschlandsender;
Progr. IV: 8.00 Ned. Brussel, 9.20 Engeland, 10.20
Pauze, 10.35 Engeland, 11.20 Danmarks Radio, 12.20
Parijs Radio. 12.50 Fransch Brussel, 2.20 Danmarks
Radio, 3.50 Engeland, 4.20 Pauze, 4.35 Engeland,
5.20 Fransch Brussel, 5 50 Engeland, 6.20 Bero
munster, 7.00 Fransch Brussel, 7.20 Ned. Brussel,
9.20 Danmarks Radio, Keulen, Beromunster, pl.m.
9.40 Fransch Brussel, 11.20 Engeland.
(In verhand met plaatselijke slechte ontvangst
noodzakelijke wijzigingen voorbehouden).
Progr. V 8.005.00 diversen.
5.005.09 Scheveningen, Ber. Dep. v. Justitie.
5.097.00 Diversen.
7.008.00 Eigen gramofoonpla ten concert.
„Bekende en beroemde tweetallen".
1 The way you look tonight, B. Crosby en D. Lee
2 Luftcharmören, Duo Ja, 3 Oua Oua, Kanui en
Lula, 4 Swing your song Violetta, Johnny and
Jones, 5 Oud Indisch Lied no. 2, Twee Indische
meisjes, 6 Hawaiian moon. Queenie en David Kaili.
7 Throw another log on the fire, Layton and John
stone, 8 Potpourri uit Die Geisha, H. E. Groh en
M. Hesters, 9 Barbiere di Siviglia, L. Fort en L.
Piccioli, 10 Will you remember, J. MacDonald en
N. Eddy, 11 A fine romance, B. Grosby en D. Lee,
12 Hör du flicka lilla, Duo Ja, 13 Tomi-Tomi,
Erica Carnea, winferheide
Wel een ieder zal de dophei kennen,
hoort tot het geslacht Erica, die mees
de vochtigste plekjes van een heideveld
en iets eerder bloeit dan de gewone struikhe
Calluna vulgaris.
Maar niet iedereen zal weten, dat er van
een soort bestaat, de Erica carnea, die veel
ger bloeit, al in het voorjaar, wanneer de
nog in onze tuinen ligt en die ondank
sneeuw rustig door blijft bloeien.
Erica carnea.
Erica carnea stamt oorspronkelijk uit
Alpengebied, waar ze al vóór den winter
knopjes klaar heeft. Ze begint daar in de
te bloeien zoodra de sneeuw smelt. Deze v
hei of „Schneeheide", zooals ze in Zï
land wordt genoemd, bleek nu ook zeer ge
in onze Hollandsche tuinen te kunnen
aangeplant. Vooral in den rotstuin doet
zeer goed. Ze heeft behoefte aan veen
boschgrond, moet matig vochtig worden
houden en verlangt zeer zeker ook zon,
Aan dit laatste moeten we wel degelijl!
ken. Zoo vaak wordt gedacht, dat heidt
veel noodig heeft en op den arms ten
wel kan groeien, maar ook voor de gewone
geldt die behoefte aan zon en licht. Let u
eens op wanneer u over een heivlakte loopt,
waar een sparreboom staat, is rondom
stam, op heel het gebied, waar de schadui
den spar valt, geen hei te bespeuren.
Van deze Erica carnea zijn in den loo
jaren vele variteiten gekweekt, waarva
enkele reeds zeer vroeg bloeien. Erica
hybr. Mrs. Sam. Doncaster bloeit van Decs
tot Maart met vleeschkleurig rose blo
Erica carnea Queen of Spain bloeit van Ja
tot Maart met lichtrcse bloemen met j
meeldraden. Buitengewoon mooi is ook
carnea hybr. Winter Beauty, die groote,
karmijnrose bloemen heeft en bloeit van
ari tot Maart.
Al deze soorten kunnen ook goed in bi
langs een balkonrand worden gekweekt. Dc
de bloemen meer op ooghoogte staan, zulk
er vanuit de kamer al veel van kt
genieten. Vooral met strenge kou zulle
er niet zoo vaak toe komen om in onzen
rond te loopen om verder weg staande bic
te gaan bekijken. En de Erica-bloempjes
snoezig en in verhouding tot den wilden stam
ook vrij groot, maar zij zijn van dichtbij
nog oneindig veel mooier.
Er zijn nog vele andere variëteiten v«
Erica carnea, die meest allemaal in Fel
beginnen te bloeien. Er zijn er met roode,
mïjnroode, lichtrcse en witte bloemen. Ot
de grootte der bloemen is vrij veel versche
held.
Een der allermooiste is de Erica carnea
King George. Deze heeft zeer groote blo
van een eigenaardige karmijnroode tint me:
purperen schaduw. De bloei hiervan begint
ter pas in Februari.
Maar zooals boven al is gemeld kunne:
ook al in Januari bloeiende hei in den
hebben.
A. J. D,
Kanui en Lula, 14 Mijnheer Dinges weet niet
swing is, Johnny and Jones. 15 Ich tanze mi]
in den Himmel hinein, L. Harvey en W. Fri
16 Indiana skies, Queenie en David Kaili, 17
minute to one, Layton and Johnstone, 18 Fan
to dreams, J. MacDonald en N. Eddy, 19 I Peso
de Perle, L. Fort en L. Piccioli.
8.00—12.00 diversen.
Mi
I AAR op de beter voor hun taak berekende
bureaux vervangt de wetenschap voor een
belangrijk deel de derde-graadsche wreedheid.
Het belangrijkste onder deze wetenschappelijke
hulpmiddelen is de „Keeler Polygraph", in den
volksmond genoemd de „leugen-ontdekker",
die reeds in ongeveer 5000 gevallen met succes
is geforuWflt door den uitvinder dr. Leonard
JCeeler van de Northwestern Universiteit. Maar
De boschwachter begon nu met een
zakmes in het slot van de deur te peu
teren. M r dat hielp niets. „Zal ik de
slip van C w Jas er af snjjden?" stelde hij
vervolgens voor. Maar dat was Dinges
te bar. „Denkt U, dat ik met een halve
jas ga loopen? Neen, dat kan niet, want
ik heb geen andere by mei"
Zoo verstreek de tijd. Ruim een half uur
hing Dinges al tegen de deur en. hy werd
er erg moe van. „Ga eens op Uw handen
staan'raadde de boschwachter hem ein
delijk aan. Dinges probeerde het, wrong
zich in de gekste houdingen en zuchtte
tenslotte: „Als ik maar niet de®, laeelen
nacht hier moet blgyenV'
Nadat er weer een kwartier verstreken
was, begon Dinges opnieuw te mopperen
„Was ik maar dood", wenschte hij ten
slotte. ..Wat zal m'n vrouw wel zeggen?
O, daar komt ze juist aan!" Inderdaad,
de twee vrouwen waren hun mannen
gaan zoeken, dio wel wat erg lang naar
meaning sysg&tevea*
Heden:
ZATERDAG 20 JANUARI
Stadsschouwburg, Wïlsonsplein: Fritz H
Operette „Freut Euch des Lebens", 8.15 uur.
Dancing La Gaité, Raaks: Nachtfeest tot 3 uil
Frans Hals Theater: „De Kat en de Kanarie"
7 en 9.15 uur.
Luxor Theater: „Goodbye Mr. Chips", 2.30
9.15 uur.
Cinema Palace: Jesse James „De wreker",
8.15 uur.
Rembrandt Theater: Gloria Jean in „Pip met
cantie", 2.39, 7 en 9.15 uur.
Moviac Theater: Charlie Chaplin in „De Wis
chef", 2.30 en verder van 7.15 uur af.
Palestina Diorama's, Schotersingel 117a. Geo;
oehalve Vrijdags, eiken werkdag van 35 en
79 uur.
Hoofddorp: Hax-diijderij voor mannenJ
club „Haarlemmermeer", 1.30 uur.
ZONDAG 21 JANUAR
Gemeentelijke Concertzaal: Volksconcert H. 0,
2.30 uur.
Rembrandt Theater: „Met Jan P, Strijbos op 3'
tuur", 11.30 uur.
Luxor Theater: „Muiterij op de Bounty", 11.S
Cinema Palace: „Sneeuwwitje", 11.30 uur.
Bioscoopvoorstellingen des middags en des
MAANDAG 22 JANUARI
Stadsschouwburg, Wilsonsplein: Het Nederlan
Tooneel met „Mrs. Warren's Bedrijf", 8.15 uur,
Bioscoopvoorstellingen: 's middags en 's avo:
Palestina Diorama's, Schotersingel 117a. GeoP
jehalve Vrijdags, eiken werkdag van 35 er
7—9 uur.
ROOSTER VAN APOTHEKEN
(Samengesteld door den Inspecteur der
Volksgezondheid.)
Voor de apotheken die toestemming gevrai
hebben, om 's avonds en 's nachts en Zondags
sluiten is door den Inspecteur der Volksgezond
een sluitingsrooster opgemaakt.
Van Zaterdag 20 Jan. 8 uur tot en met Vrije
26 Jan. zijn de volgende apotheken op Zow
les avonds na 8 uur en des nachts geopend.
C. G Loomeijer en Zn., Barteljorisstraat
1'el. 10175.
Park-Apotheek, Kleverparkweg 13, Tel. 1171
Teyler Apotheek, Teylerplein 79, .Tel, 17940,
