Haarlem's Dagblad Weer periodieke verloven Finsche luchtmacht doet tegenaanvallen. K. N. I.L. M.-toestel verongelukt. Na den start van Bali. Wasperikelen. Twee broeders slachtoffer van kolendamp Het Belangrijkste Kroonstad en Baltischport gebombardeerd. »7e Jaargang No. 17359 Uitgave lourens Cosier, Maatschappij voor Courant- Uitgaven en Algem Drukkerij N V Bureaux: Groots Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgiro- dienst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12. Telefoon: Directie 13082, Hoofdred 15054, Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724, 14825. Soendaplein 12230. Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM Maandag 22 Januari 194Ö Abonnementen per week ƒ0.25, per maand 1.1<V per 3 maanden 3.25, franco per post 3.55, losse nummers 6 cent per ex. Advertentiën: 1-5 regel» ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames ƒ0.60 pet regel. Regelabonnementstarieven op aanvraag. Vraag en aanbod 1-4 regels ƒ0.60, elke regel meet 0.15. Groentjes zie rubriek. Acht inzittenden om het leven gekomen. BATAVIA, 22 Januari (Aneta/A. N. P.). Het vliegtuig van de K. N. I .L. M., de PK—AFO dat gisteren van Batavia op weg naar Australië is vertrokken, is na den start van Bali, in zee gestort en verongelukt. Acht inzittenden zijn omgekomen, namelijk de eerste piloot J. J. Schott, de tweede piloot D. H. Janzee, de marconist A. von Ende, alsmede vijf passagiers, te weten de heeren Harper, Johnston, Kanji Learayd en de echtgenoote van den K. N. I. L. M.-vertegen woordiger te Sydney, mevrouw Mijnlieff. De mecanicien Van 't Riet heeft een dubbele beenbreuk gekregen. t Toestel, dat verongelukt is heette P.K.-A.F.O. Te Batavia kreeg men het eerst bericht van de ramp door een telefonische mededeeling uit Bali aan den vertegenwoordiger van de K. N. I. L. M. Deze waarschuwde ten spoedigste de autoriteiten, den technischen dienst, enz. De voorloopige bijzonderheden giaven geen aan duiding van de oorzaak van de ramp, welke mis schien ook niet kan worden nagegaan. De weersomstandigheden waren niet ongunstig, zoodat ook daaraan het ongeluk niet kan worden toegeschreven. Omtrent de ramp is tot nu toe alleen bekend, dat by het neerkomen van het vliegtuig het voorste deel van het toestel afsloeg, zoodat de romp openkwam en de post gedeeltelijk uit 't toestel viel en kort daarop aanspoelde. De heer van 't Riet kan nog niet worden ge hoord. Hij dankt zijn behoud aan het feit, dat hij uit het toestel werd geslingerd en op een zand plaat terecht kwam. Tot dusver zijn de stoffelijke overschotten ge borgen van den gezagvoerder en twee der passa giers, zoodat nog vijf personen worden vermist. Het grootste gedeelte van het wrak van het vlieg tuig is op het strand nabij Djimbaran getrokken. Daarin zijn geen lijken aangetroffen. Omtrent de om het leven gekomen passagiers vernemen wij, dat de heer Harper afkomstig was uit Singapore, de heeren Johnston en Kanji uit Calcutta en de heer Learayd uit Londen. In commodore Schott verliest de K. N. I. L. M. een uiterst bekwamen gezagvoerder en een uit stekend vlieger. K. N. I. L. M.-kringen en vele anderen, die hem kenden, zullen zijn heengaan diep betreuren. In zijn langjarige vliegloopbaan had hij al meermalen blijk gegeven onder alle omstandighe den de uiterste kalmte en de uiterste zorgvuldig heid in acht te nemen. Thans heeft ook hem 't noodlot getroffen. De mecanicier van 't Riet stond bekend als een bijzonder nauwkeurig man. Dit ongeluk is voor de K. N. I. L. M. een bij zonder zware slag, daar het 't eerste fatale onge val is, dat aan een toestel van de K. N. I. L. M. is overkomen. Ander toestel naar Bali. Om kwart voor twaalf vertrok heden van Tjili- litan een Lockheed-toestel, dat de dienst van de verongelukte PK—AFO zal overnemen. Gezag voerder van dit toestel is de heer Reyers. Met het toestel vliegen mede de leden van den techni schen dienst van de K. N. I. L. M., die voor de berging van het toestel zorg zullen dragen en de commissie van onderzoek, bestaande uit de hee ren van Midden, van Rijn van Galen Last. Het Lockheed-toestel zal ook de post van de PKAFO, indien deze wordt vrijgegeven, over nemen. De marine te Soerabaja heeft zich onmiddellijk bereid verklaard hulp te verleenen, indien deze door middel van een watervliegtuig voor de ber ging noodig mocht blijken. De K. N. I. L. M. ontving reeds zeer vele telegra fische betuigingen van deelneming. De PKAFO was een Lockheed 14, die nog slechts ongeveer een half jaar bij de K. N. I. L. M. in gebruik was. De Lockheed 14 heeft twee Wright Cyclone mo toren, elk van 800 P.K. De spanwijdte bedraagt 19.95 M., de lengte 13.04 M. en de hoogte 3.49 M. De vleugeloppervlakte beloopt 51.02 M2. Het leeg-gewicht van het vliegtuig bedraagt 5000 k.g. Er kan 2937 k.g. lading worden inge nomen. De passagiersaccomodatie was berekend op 12 personen, terwijl de machine een bemanning van 4 personen voerde. De kruissnelheid bedroeg 365 K.M. De PKAFO behoorde tot dezelfde klasse, waarmede eenigen tijd geleden de piloot Van der Sijde bij Schiphol is verongelukt. Deze gebeurte nis werd in den Raad voor de Luchtvaart behan deld, waarbij beweerd werd, dat het toestel te ge voelig was. Het is gebouwd voor de speciale „Coast to coasf'-route in Amerika, waarbij vereischt is, dat de machine zeer snel stijgt zonder haar snel heid te verliezen. Men gaf te kennen, dat de lan dingssnelheid daardoor te groot werd. De fabriek heeft toen aangeboden, dit euvel gratis te corrigeeren, waartoe z.g. „slots" in de vleugels werden aangebracht. Daarna was het mogelijk, ook met kleinere landingssnelheid te landen. Toch heerschte onder vlieg-experts de meening, dat de Lockheed 14 een mooi vlieg tuig, maar geen verkeersvliegtuig was. Duitscli vliegtuig boven Nederlandseh grondgebied. X Protest te Berlijn ingediend. 's GRAVENHAGE 22 Januari. De regee- ringspersdienst meldt: Zaterdagmorgen te ongeveer kwart voor elf is op groote hoogte bij Nijmegen een vliegtuig van Duitsehe nationaliteit onze grens gepasseerd. Dit vliegtuig werd vervolgens boven Gelder land, Utrecht en Zuid-Holland waargenomen. Te ongeveer kwart over 11 bevond het zich bo ven Den Haag. Eenige patrouilles jachtvlieg tuigen zijn opgestegen. Bij de Duitsehe regeering is tegen deze schending van ons rechtsgebied geprotesteerd Het woord is aan Sainte-Beuve: Een goed mensch is er meer toe ge neigd, de banden te zien die menschen verbinden dan de tegenstellingen die hen scheiden. (De zaak van een fabrikant van wassen poppen, die in eerste in stantie schuldig ivas bevonden, op aanklacht, beelden van een concurrent te hebben nagemaakt, wordt thans in hooger beroep be handeld.) De rechter krijgt, het mag gezegd, Toch in zijn ambtelijke leven, Soms vreemde dingen voorgelegd, Waar hij zün oordeel in moet geven. Een waardig voorbeeld dezer groep Is wel een zaak van wassen beelden, Die thans gevoerd wordt in beroep En eender voor de rechtbank speelde. Je mag natuurlijk wel een. mensch In vele dingen imiteeren, Maar ook die vrijheid heeft een grens, Naar deze rechtspraak ons kan leeren. De mensch wordt zwaar beschermd in was Wie wassen poppen na wil maken, Krijgt de auteurswet aan zijn jas, Want zaken zijn ook hierin zaken. Het blijkt dus dat het hierom gaat; Geoorloofd is de imitatie, Maar 't zelfde in den tweeden graad Is een verboden occupatie. Een mensch dus imiteeren, goed, Dat wordt zelfs vaak als kunst geprezen, Maar één stap verder wordt beboet, Al zou 't een wassen neus maar wezen. Dit is geen onderwerp voor spot, Maar 'k mag er nog attent op maken, Hoe wassen poppen zelfs per slot Nog aan het dansen kunnen raken. P. GASUS. Toestand van twee jongens ernstig Centrale verwarming in opvoedingsgesticht haperde Li den nacht van Zaterdag op Zondag heeft zich in huize„Sint Joseph" te Roermond, een opvoedingsgesticht voor jongens, een ernstig geval van kolendampvergiftiging voorgedaan waardoor twee personen om het leven zijn ge komen. De toestand van twee jongens is ern stig. De 57-jarige broeder Honorius verscheen Zon dagochtend niet de Heilige Mis. Men ging naar zijn kamer, doch kreeg na kloppen geen gehoor. Toen men de deur opende, vond men den broeder dood op bed. Eenigen tijd later vond men ook den huisknecht, den 57-jarigen Fr. Arnoldussen uit Oss. die in de kamer naast die van den broeder sliep, dood op zijn bed. Geneeskundige hulp werd ingeroepen en uit het rapport van den dokter bleek, dat men met kolendampvergiftiging te doen had. Op een verdieping hooger zijn de slaapzalen van de jongens gelegen. Ook daar was de kolen damp doorgedrongen. Bij twee jongens deden zich ernstige ziekteverschijnselen voor. Ze zijn naar het Sint Laurentius Ziekenhuis overge bracht. Hun toestand is ernstig. De oorzaak van de vergiftiging moet gezocht worden in een hapering van de centrale verwar mingsinstallatie. Deze installatie was korten tijd geleden omgebouwd van olie- tot kolenstookin- richting en eenige dagen geleden in gebruik genomen Geen marktdag te Haarlem. Vanwege de sneeuw en de koude. De sneeuw en de koude waren oorzaak dat er he den te Haarlem geen marktdag werd gehouden. Op de Botermarkt stonden slechts enkele kraampjes opgesteld, terwijl op de Ged. Oude Gracht in het geheel geen kramen waren gezet. Blijkbaar had men geen kooplieden verwacht omdat er toch ook weinig koopers zouden komen. Er stonden nu al leen enkele verkoopers van speciale winterartike- len. De Regeeringspersdienst meldt: De Regeering acht den toestand thans zoo, dat aangenomen, dat daarin geen onverwachte verandering ten ongunste ontstaat MET INGANG VAN WOENSDAG 24 JANUARI (vertrek Dinsdag 23 Januari na den dienst) opnieuw periodieke verloven kunnen worden verleend. Deze datum kan niet vroeger worden gesteld om verkeerstech nische redenen. „Sarie Marais" overleden. Mevr. J. P. ToericnMaré. BLOEMFONTEIN, 22 Jan. (A.N.P.) Mevrouw J. P. Toerien, die zooals beweerd wordt, de oorspronkelijke „Sarie Marais" is, is te Bloemfontein na een ziekbed van drie maanden overleden. Het te Johannesburg verschijnende dagblad „Vaderland"' publiceert hierover de volgende bijzonderheden: Mevrouw Toerien is in 1866 te Heidelberg Zuid-Afrika) geboren waar haar vader, J. F. Maré een vooraanstaande Boer en ook lid van den Volksraad was. In 1885 is zij met den heer J. P. Toerien gehuwd. Het echtpaar vestigde zich in Potchefstroom. Kort voor den driejari gen oorlog, toen de heer Toerien in de kolonie was, heeft hij „Sarie Maré" op haar gedicht. Toen het versje gedrukt was, is de spelling per ongeluk veranderd. De heer Toerien is in 1920 op Middelburg (Transvaal) aan malariakoorts overleden, waarna mevrouw Toerien naar Bloemfontein gekomen is. Het echtpaar heeft zestien kinderen gekregen, waarvan er acht nog in leven zijn. De heer Toerien heeft ook nog andere ge dichtjes gemaakt. Hij was o.a. redacteur van ,.Die Republikein". Wit-Russisch leger naar Finland? Voorstel van oud Russisch oorlogsvlieger. NEW YORK 22 Januari (Havas). De beroem de vlieger uit den vorigen oorlog, Boris Sergevies- ky. heeft de vorming van een Wit-Russisch leger voorgesteld om de Sovjets in Finland te bestrijden Sergeviesky deed het voorstel tijdens een anti communistische betooging en wekte de in de Ver- eenigde Staten wonende Wit-Russen, wier aantal geraamd wordt op 60.000, op de sinds 22 jaren ver beide gelegenheid aan te grijpen om het bolsjewis me te bestrijden. WEEKBERICHT Coöp. „Vooruitgang" U.A., Haarlem. OUDE EDAMMER 40 plus N.-H. Mei 1939 EXTRA KOOPJE per pond 30 ets. JAVARIJST, pracht kwal., per pond 13 ets. ANDIJVIE, per blik 23 ets. DOPERWTEN, per blik 25 ets. SNIJBOONEN P., per blik 23 ets. SPERCIEBOONEN, per blik 26 ets. SPINAZIE, per blik 20 ets. WORTELEN, per blik 20 ets. TOMATENSOEP, per blik 21 ets. GEHAKT per 1/1 blik 58 ets. LUCIFERS, 'per pak 5 Vi ets. ZALM, per blik 18 ets. Gedroogde Peulvruchten alleen 1ste kwaliteit MET DIVIDENDBONS. (Adv, InQez. Med.) Bommen op Duitsehe patrouille vaartuigen. Ontmoeting op de Noordzee. Het Engclsche ministerie van luchtvaart deelt mede dat Brtische vliegtuigen Zaterdag op de Noordzee vier vijandelijke patrouillevaartuigen hebben waargenomen, die met hun luchtafweerge schut een hevig vuur openden. De vliegtuigen lie ten hierop bommen vallen, waarvan enkele op een paar meter afstand van de vaartuigen neerkwamen. De vliegtuigen werden niet beschadigd en van de inzittenden werd niemand gedeerd. HEDEN: 12 PAGINA'S. HAARLEM EN OMGEVING pag. Sneeuwpret in Haarlem cn omgeving. 3 De vorst bemociiykt de aanvoer van aardappelen 6 De Heemslcedschc begrooting voor 1940. 1 BINNENLAND Een K. N. I. L. M. toestel is na den start bij Bali verongelukt; acht inzittenden zün om het le ven gekomen. 1 A.s. Woensdag worden weer periodieke verloven verleend. 1 Te Roermond zün in een jongenshuis twee broe ders door kolendamp vergiftigd; de toestand van twee jongens is ernstig. Ameland is onbereikbaar. S Het Zweedsche schip „Flandria" is op de Noord zee vergaan; slechts vier opvarenden zijn gered. 3 De inlijving van dienstplichtigen lichting 1940. 3 BUITENLAND De Finnen hebben luchtaanvallen op Kroonstad Baltischport gedaan. 1 Churchill richtte zich in een radiorede tot de neutralen. 5 Een Britsche torpedojager vergaan; vermoedciyk 81 opvarenden verongelukt. 5 Een ernstige brand woedde op een Italiaansch passagiersschip. 5 In het afgcloopcn weekeinde zün weer ver scheidene Engelsche cn neutrale koopvaardij schepen verongelukt. 5 De Russen hebben vele plaatsen in Finland ge bombardeerd. 6 SPORT. Internationale schaatswedstryden te Oslo. 9 ARTIKELEN, enz. Van onzen Londenschen correspondent: Dc sport in oorlogstyd. 9 J. B. Schuil: Door Inspanning Uitspanning. 11 Van onzen correspondent: De Zweedsche hulp aan Finland. 11 B. K.: „Postaal Genoegen". 4 K. dc Jong: H. O. V. 4 K. de Jong: Fritz Hirsch Operette. 4 De Burgcrlykc Stand van Haarlem is opge nomen op 7 LAATSTE BERICHTEN 7 Russische luchtaan vallen richten groote verwoestingen aan. Uit de mededeelingen van vijandelijke vlie gers. die Zaterdag in Finsche handen zijn ge vallen, blijkt dat in Estland gelegen luchtbasea op zijn minst gebruikt worden voor luchtaan vallen op Zuid-West Finland Reuter meldt uit Helsinki: Zondagavond laat is medegedeeld, dat de Finsche lucht macht Kroonstad, waar zich Russische verdedigingswerken bevinden, heeft gebom bardeerd. Voorts is officieel medegedeeld, dat de Finnen eveneens Baltischport gebombar deerd hebben. Zooals men weet bevindt zich hier, ten zuiden van Tallinn, een Sovjet- Russische luchtbasis. In het laatste Finsche legerbericht wordt hier over gezegd: „Onze luchtmacht heeft verkenningsvluchten gemaakt en vijandelijke vliegtuigen verdreven, alsook met goed gevolg bepaalde vijandelijke luchtbases gebombarderd. Volgens bevestigde rapporten hebben wij een observatieballon en elf vijandelijke bommenwerpers neergeschoten. Van drie bommenwerpers, welks lot Zaterdag twijfelachtig was, zijn er twee gevonden, die neergeschoten waren. Hedenmorgen meldde Reuter uit Kopenhagen: Volgens de laatste berichten uit Helsinki hebben gisteren 20 Finsche vliegtuigen een aanval op Kroonstad gedaan. De aanval had belangrijke resultaten, zegt men. Andere Finsche vliegers hebben Baltischport (Baltiski), waar een Rus sische luchtbasis gevestigd is. en een tweede basis ten Zuiden van Tallinn gebombardeerd. Alle Finsche toestellen zijn onbeschadigd naar hun bases teruggekeerd (Vervolg op pag. 6). Strenge tot matige vorst. bluft voorloopig nog het parool. Uit dc halfbewolkte lucht dwarrelt af cn toe nog wat sneeuw en de Noordooster blijft bla zen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1940 | | pagina 1