Churchill over de aspecten van den oorlog
De positie der neutralen
Ruwe, pijnlijke lippen
Brand op Italiaansch
passagiersschip.
Aan het eens gestelde
doel wordt
vastgehouden.
Engelsche torpedojager
verloren
Noodlottig weekeinde
voor de scheepvaart.
A A N D A G 22 JANUARI 1940
H X X R E E M'S DAGEEXD
De eerste Lord van de Britsehe Admiraliteit
Winston Churchill, heeft Zaterdagavond een ra
dioredevoering gehouden over den oorlogstoe
stand. „Iedereen vraagt zich met verbazing- af
wat er met den oorlog aan de hand is", zoo begon
hij. „Gedurende verscheidene maanden hebben de
nazis woedende dreigingen geuit ten aanzien van
hetgeen zij zullen doen met de Westersche demo
cratieën en met het Britsehe en Fransche rijk,
wanneer zij eenmaal tot den aanval overgaan.
Maar tot dusver zijn het de kleine neutrale lan
den, die het 't ergst te verduren hebben. Neutrale
schepen worden naar willekeur tot zinken ge
bracht, niet alleen door mijnen, maar door koel
bloedig overwogen en welbewust gerichte torpe
do's. De Nederlanders, de Belgen, de Denen, de
Zweden en vooral de Noren zien hoe hun schepen
vernietigd worden, telkens wanneer zij in open
zee kunnen worden gepakt.
Alleen in Britsehe en Fransche convooien kan
veiligheid gevonden worden. Eiken dag voelen wij
ons vertrouwen toenemen en achten wij ons
steeds meer bekwaam controle ui.t te oefenen op
de zeeën en de oceanen en de zeewegen open te
houden, krachtens welke wij leven en langs wel
ke wij den weg naar de overwinning zullen vin
den.
Het schijnt thans vrijwel zeker te zijn dat
de helft van de duikbooten waarmede
Duitschland den oorlog is begonnen, tot zin
ken is gebracht en da6 de nieuwe Duitsche
aanbouw verre ten achter is gebleven bij dat
gene wat wij verwacht hadden.
Ik twijfel er niet aan of wij zullen zoowel hun
kracht als hun voornemen weten te breken. De
magnetische en andere mijnen vormen geen
vraagstuk, dat voor ons onoplosbaar is. Na bijna
vijf maanden oorlog is de eerste duikbootactie
voorloopig volkomen gebroken, is de dreiging der
mijnen onder goede controle, is onze scheepvaart
feitelijk niet verminderd en zijn alle oceanen der
wereld bevrijd van aanvallers aan de oppervlakte.
Ik ben er zeker van, dat ons nog vele verliezen
en tegenslagen te wachten staan in den oorlog
ter zee. Niettemin voel ik mij in staat te verkla
ren dat de zaken, alles wel beschouwd, nog niet
zoo slecht gaan. Inderdaad, de zaken gingen in
geen enkelen zeeoorlog, nog nooit, zoo goed als
thans. Wij streven er naar de zee in zoodanige
mate te beveiligen, dat de handel van alle volken,
welker schepen ons' geleide aanvaarden, niet al
leen kan leven maar ook kan sparen.
Heel anders is het lot der onfortuinlijke neu
trale landen. Zoowel op zee als te land zijn zij de
slachtoffers, waarop Hitler's haat en kwaadaar
digheid neerdaalt. Richten wij het oog op de
groep van kleine, maar oude historische landen,
gelegen in het noorden, of de andere groep be
zorgde volken op den Balkan of in het Donaubek-
ken, achter wie de vastberaden Turk staat. Alle
vragen zich heden af wie het volgende slachtof
fer zal zijn tegen wie Berlijn een slag wil slaan.
Een Duitsch officier maakt een noodlanding in
België, met plannen voor een invasie in dat land,
welks neutraliteit Duitschland nog onlangs ge
waarborgd heeft. In Roemenië bestaat vrees, of
wellicht door eenige afspraak tusschen Moskou
en Berlijn dit land het volgende voorwerp van
agressie zal worden. De Duitsche kuiperijen stre
ven ernaar de pas versterkte solidariteit der Sla
vische volken te ondermijnen. De stoere Zwitsers
bewapenen hun bergpassen en legeren er hun
manschappen.
De Nederlanders, wier diensten aan de
Europeeache vrijheid herinnerd zullen wor
den lang nadat de smet van Hitier zal zijn
weggevaagd van het pad der menschheid,
staan langs hun dijken zooals zij dit deden
tegen de tyrannen van weleer.
Geheel Scandinavië staat onder de bedreiging
van nazi's en bolsjewisten. De Finnen, die zich in
den greep van het gevaar bevinden, laten zien,
waartoe vrije mannen in staat zijn. De diensten,
welke Finland het menschdom bereidt, zijn pr^.ch-
Hiermede wordt aan de geheele wereld ge
toond de onbekwaamheid van het Roode leger
en van de Roode luchtmacht.
Een advies aan de neutralen.
Maar wat zou er gebeuren, indien al deze neu
trale landen, die ik opnoemde en eenige andere,
die ik niet opnoemde, in een spontaan gebaar hun
plicht zouden doen overeenkomstig het Volken
bondshandvest en zich aaneen zouden sluiten met
het Britsehe en Fransche rijk tegen de agressie
en tegen het kwaad? Op het oogenblik is hun toe
stand betreurenswaardig en deze zal nog erger
worden. Zij buigen nederig en vreesachtig voor
het Duitsche dreigement met geweld, zich troos
tende met de gedachte, dat Engeland en Frank
rijk den oorlog zullen winnen, dat zij alle wetten
en overeenkomsten strikt zullen naleven en dat
Inbreuken alleen van Duitsche zijde verwacht
Spoedig een onderhoud van Gandhi
met den onderkoning?
Gandhi verklaart vertrouwen in Engeland
te hebben.
Mahatma Gandhi,
Gandhi heeft in zijn weekblad geschreven dat
hij zijn best doet iedere twist met de Britsehe
regeering te vermijden en tot overeenstemming
le komen, wanneer hij dit met eere kan doen.
De mahatma verklaarde dat hij vertrouwen
heeft in Engeland
Het bestuur van het Pan-Indisch Congres
heeft Zaterdag eenstemmig besloten, dat
Sandhi op sommige punten een verdere ophel
dering zal trachten te verkrijgen van de jongste
verklaringen van den onderkoning, teneinde te
zien of een einde gemaakt kan worden aan het
huidige politieke doode punt. Naar men gelooft
zaj binnenkort een onderhoud tusschen den on
derkoning en Gandhi plaats hebben.
kunnen worden. Alle hopen dat de storm zal
voorbijtrekken voordat het hun beurt is verslon
den te worden. Maar ik vrees dat de storm niet za]
voorbijtrekken. Hij zal steeds luider en steeds
verder woeden. Hij zal zich uitbreiden naar het
zuiden, hij zal zich uitbreiden naar het noorden.
Er bestaat geen kans op een spoedig einde, be
halve door een gezamenlijke actie en indien ooit
Engeland en Frankrijk den strijd moede zouden
worden en een schandelijken vrede zouden slui
ten, zal er voor de kleine landen van Europa met
hun scheepvaart en hun bezittingen niets anders
overblijven dan verdeeld te worden tusschen de
tegenovergestelde doch gelijkstaande bavbaarsch-
heden van nationaal socialisme en bolsjewisme.
Deze kleine landen zijn verontrust over het feit
dat de Duitsche legers talrijker zijn en dat hun
luchtmacht nog talrijker is en dat beide dichter
bij hen zijn dan de strijdmacht van Groot-Brit-
tannië en Frankrijk. Stellig is het waar dat wij
numeriek voor ongelijkheden staan, doch zeer
weinig oorlogen zijn gewonnen door getallen al
leen. De kwaliteit, de wil, de kracht, de aard
rijkskundige voordeelen, de natuurlijke en finan-
cieele hulpbronnen, de controle ter zee en boven
al een zaak, welke de spontane gevoelens van den
menschelïjken geest opwekt, dat zijn de beslis
sende factoren gebleken in de geschiedenis, der
menschheid. Getallen verontrusten ons niet. Maar
wij hebben geen reden eraan te twijfelen dat de
snel toenemende kracht van het Britsehe rijk zal
worden opgevoerd tot daar waar zij wezen moet
en volkomen aangepast zal worden aan de prach
tige inspanningen van de Fransche republiek.
Wanneer wij achter de schermen van het na-
tionaal-socialisme kijken wij hebben vele ma
nieren om dat te doen bemerken wij opvallende
teekenen van psychologische en physische ont
wrichting. Wij zien tekorten aan grondstoffen,
waardoor reeds de kwaliteit en de kwantiteit van
hun oorlogsindustrie wordt belemmerd. Wij be
merken aarzeling en twijfel waardoor diegenen
aan het wankelen worden gebracht die rekenen
op geweld en geweld alleen".
Churchill besloot aldus: „Laten de groote ste
den als Warschau, Praag en Weenen, zelfs te
midden van hun ellende niet wanhopen. Hun be
vrijding is zeker. De dag zal komen, waarop de
vreugdeklokken weer door Europa zullen klinken
en waarop de overwinnende landen, die dan
niet alleen meester zijn over hun vijanden maar
ook over zichzelf, plannen zullen maken in ge
rechtigheid, in traditie en in vrijheid en uitvoe
ring zullen geven aan het bouwen van een huis,
waarin plaats zal zijn voor iedereen".
In korten tijd weer PUROL
zacht en soepel door
(Adv. ingez. Med.)
De parlementaire redacteur van Press Asso
ciation brengt het volgende commentaar op de
rede van Churchill: „De oproeping van Chur
chill tot de neutrale landen, waarin hij uitnoo-
digt zich bij ons te scharen ten einde een
eind te maken aan den oorlog, is belangwekkend
maar het is duidelijk dat hierin geen enkele wij
ziging gezien moet worden in de politiek van
de Britsehe regeering. Evenmin beteekent die
oproeping dat er eenige wijziging is gekomen in
de algemeene situatie, voor zoover deze die lan
den betreft. De Britsehe regeering heeft altijd
gaarne gezien dat vrije landen zich zouden ver
eenigen in den strijd, die dient om hun vrijheid
te handhaven en die moet verhinderen dat zij
geraken onder het juk der nazi-tyrannie".
Belgisch commentaar.
Het Belgische blad „Nation Beige" zegt in een
commentaar: „België heeft nooit een vreemde
stem noodig, zelfs niet een vriendschappelijke,
die met de beste bedoelingen spreekt om het
tot zijn plicht te roepen, neen, mijnheer Chur
chill, België geeft zich niet over aan vrees. België
voedt geen krokodil, het is bereid zijn gebied te
verdedigen tegen iederen buitenlandschen aan
val".
Ontstemming in Italië.
United Press meldt uit Rome:
De radio rede van Churchill is in Italië blij
kens den toon in de pers zeer ongunstig ont
vangen. Duidelijk blijkt dat Italië's gevoel van
waardigheid be-leedigd is door de woorden van
den Britschen minister. Churchill's bewering,
dat alle neutrale landen in Europa de bescher
ming van Engeland en Frankrijk behoeven te
gen de bedreiging van Duitsche en Russische
agressie wordt in Italië weerlegd met de opvat
ting dat Italië zeer wel in staat is zichzelf te
verdedigen en dat het de hulp van de geallieer
den hierbij niet van noode heeft. De woorden
van Churchill worden hier dan ook opgevat als
een open dreigement tegenover de neutralen. In
gezaghebbende Romeinsche kringen wijst men
er op, dat niet vaststaat welk land verantwoor
delijk is voor de spanning in de lage landen en in
Scandinavië. Indien Engeland in een openbare
rede zelfs zoover durft te gaan, dan moet het
langs diplomatieken weg nog sterkere dreige
menten hebben geuit.
De „Popoio di Roma" publiceert de rede onder
den kop: „De eerste Lord der Admiraliteit tracht
de neutralen te terroriseeren om ze ertoe te bren
gen aan den kant van Frankrijk en Engeland
te gaan staan".
De „Regime Fascista" zegt in een opschrift:
„Churchill doet openlijk een beroep op de neu
tralen en belooft hun een paradijs op aarde".
Ih italiaansche politieke kringen ziet men
volgens een Reuterbericht uit Rome in de
rede een rechtvaardiging voor de veelvuldig in
de Italiaansche bladen geuite beschuldigingen
dat Engeland en Frankrijk al eenigen tijd
hun uiterste best doen om het slagveld uit te
breiden tot geheel Europa.
De besprekingen tussclien
Gafencoe en Markowilsj.
Officieel wordt uit Boekarest medegedeeld,
dat de Roemeensche minister van buiten-
landsche zaken Gafencoe Zaterdagmorgen
een ontmoeting heeft gehad met den Joego-
Slavischen minister van buitenl. zaken
Markowitsj, nabij de Joego-Slavische
grens in de Roemeensche stad Timisoara
(Tedesvar), ten einde de agenda te regelen
van de bijeenkomst van den permanenten
raad der Balkanentente, die in begin Fe
bruari in Belgrado gehouden zal worden.
Stefani verneemt dat ook de algemeene in
ternationale politieke toestand is bestudeerd,
waarbij vooral de aandacht gewijd werd aan den
toestand in het Donaubekken en den Balkan in
het licht van de besprekingen van Csaky met
Ciano en van het Roemeensch-Joegoslavische
bondgenootschap. In politieke kringen gelooft
men dat de beide ministers van buitenlandsche
zaken het op alle punten eens zijn geworden.
Waarschijnlijk alle opvarenden gered.
Fransche torpedojagers schoten te
hulp.
Het Italiaansche stoomschip „Orazio"
metende 11.669 ton was onderweg van Genua
naar Barcelona, toen Zondagmorgen het
schip bevond zich op dat oogenblik op 60
mijl van Barcelona brand uitbrak. Het
schip had 600 passagiers aan boord. Er wer
den SOS-seinen uitgezonden aan alle
in de nabijheid varende schepen, waarin
medegedeeld werd. dat de reddingbooten met
de passagiers waren neergelaten.
Havas melde nader dat onmiddellijk na ont
vangst van de noodseinen twee Fransche tor
pedoboot jagers naar de plaats des onheils zijn
gezonden om de schipbreukelingen op te pikken.
In verschillende ziekenhuizen en klinieken te
Toulon werden alle maatregelen getroffen om de
schipbreukelingen op te nemen.
Een later ontvangen bericht meldde nog, dat
ook een Italiaansch stoomschip de SOS-seinen
had opgevangen en zich eveneens naar de
plaats des onheils begaf.
Hedenmorgen vroeg werd vernomen dat
de beide torpedojagers een deel der passa
giers aan boord hadden genomen. De ove
rige opvarenden werden door te hulp gesnelde
vrachtschepen gered. Waarschijnlijk zijn
alle opvarenden in veiligheid.
Het bericht van den brand heeft te Rome een
diepen indruk gemaakt. Het schip was Zaterdag
uit Genua vertrokken naar Barcelona, de eerste
haven, die het op weg naar Valparaiso zou aan
doen. Er waren onder de passagiers Italianen
enZuid-Amerikanen, o.m. leden van een Ita
liaansche luchtvaartmissie, die zich naar Boli
via begaf.
Volgens United Press bevonden zich onder de
passagiers ook de nieuwe Italiaansche gezant
voor Panama, Renato Silenci, en de Zwitser-
sche consul-generaal in Ecuador, Gsterwalder.
MARSEILLE 22 Januari (Havas). Vanochtend
tc half negen zijn hier aan boord van de „Ville
Ajaccio" 47 passagiers van de „Orazio" aange
komen.
Optimistische uitlating van den
Finschen premier.
STOCKHOLM 21 Januari (Havas). De
Finsche premier Ryti heeft den Zweedschen
industrieelen een telegram gezonden, waarin
hij hun dank zegt voor de 62000 kronen, die
zij Finland hebben geschonken. Hieraan voegt
hij toe: „Wij hebben de hoop tot een gunstige
oplossing van het huidige conflict te komen.
Diep getroffen nemen wij uw gave in ont
vangst."
Suikerdistributie in Italië.
Ingaande 1 Februari.
Van 1 Februari af zal de verkoop van suiker
aan de particuliere verbruikers in geheel Italië
nog slechts geschieden op een bon van de reeds
aan de bevolking uitgereikte distributiekaart. Het
rantsoen is per hoofd vastgesteld op 500 gram
per maand. De vastgestelde prijs blijft gehand
haafd. Tot 1 Februari zullen winkeliers alleen
aan vaste klanten suitor mogen verkoopen en
niet meer dan 100 gram per hoofd voor dien
tijd.
Warme instemming van den Paus
met Roosevelt's Kerstboodschap.
Antwoordnota gepubliceerd.
Zaterdag is de boodschap gepubliceerd, die de
Paus aan Roosevelt heeft gezonden als antwoord op
diens Kerstvredesboodschap. In dit antwoord wordt
gezegd: „De onmiddellijke kansen op vrede zijn
verminderd tot een geringe waarschijnlijkheid ten
gevolge van de hardnekkige hinderpalen, die het
moeilijker wordt om te boven te komen."
De Paus noemt Roosevelt's Kerstboodschap „een
voorbeeldige daad van broederlijke, hartelijke soli
dariteit tusschen de nieuwe en de oude wereld in de
verdediging tegen den killen adem der agressieve,
anti-Christelijke tenden ties." Sprekende over den
tijd, waarin „een ware, gezonde vrede, opgelegd
door beginselen van rechtvaardigheid en billijk
heid" tot stand zou kunnen worden gebracht zegt
de Paus: „Alleen mannen met groote politieke
macht en duidelijk begrip zullen in staat zijn een
vrede in het leven te roepen, die een vergoeding
vormt voor de onberekenbare offers van dezen
oorlog en den weg te banen voor een internationale
erkenning van wederzij dsche wetten en gebruiken
der volken, billijk voor allen, doeltreffend en ge
steund door wederzijdsch vertrouwen." De bood
schap voegt hieraan toe: „De vrienden van den
vrede moeten zich duidelijk den ernst der hinder
palen voor oogen stellen."
Lord Halifax:
Duitschland voor belangrijk deel
aan den aanval op Finland
schuldig geacht.
De Engelsche minister van buitenlandsche
zaken,. Lord Halifax, heeft in Leeds een rede
voering uitgesproken. Hij zeide:
Wij onderschatten de kracht van den vijand
niet. Wij zijn er ons van bewust, dat de wor
steling heel onze energie en vastberadenheid
eischt, maar de eenheid der moreele oogmer
ken van de democratieën welke Hitier zoo laag
aanslaat, zal de voornaamste oorzaak worden
van zijn nederlaag.
Wanneer het Britsehe volk gelijk had, zoo
als dit tevoren het geval was, door weerstand
te bieden tegen overheersching door een mo
gendheid, welke ook. in Europa, dan heeft
het thans dubbel gelijk.
Zelfs wanneer wij in staat geweest waren tot
overeenstemming te komen met Duitschland
is het duidelijk dat de nationaal socialistische
regeering geen enkele scrupule, welke ook, had
om haar vrienden in den steek te iaten voor
ieder politiek doel, dat Hitier wellicht belang
rijk acht De onafhankelijkheid van Finland
wordt bedreigd, door een volkomen onuitge
lokte agressie, waarvoor Duitschland een zeer
belangrijk deel van de schuld moet dragen.
Het zou niet in het algemeen belang zijn
bekendheid te geven aan de maatregelen,
die de regeering neemt om bijstand te ver-
leenen aan Finland. Onze belofte om dit
land te helpen zal echter geen ijdele uit
drukking van academische of formeele
sympathie blijven.
Duitsehland's eenige kans om dezen oorlog
te winnen lag er in den oorlog snel te winnen,
toch aarzelde het, niet om eenigerlei teedere
gevoelens maar om dezelfde redenen, waarom
een bulderaar aarzelt om iemand te slaan, die
wellicht een klap terug zal geven.
Onze vredesüoelen zijn duidelijk gedefinieerd.
Wij moeten vasthouden aan een herstel der
vrijheid voor de kleine naties, die Duitschland
daarvan beroofd heeft en wij zullen ons best
doen om Europa te beveiligen tegen een her
haling van dezen rampspoed.
Wij zoeken niets voor ons zelf. Wanneer wij
wederom de zekerheid zouden gevoelen dat
de Duitsche regeering beloften zou eerbiedigen,
zouden wij niet streven naar eenigerlei wraak-
kierigen vrede of naar een vrede, die Duitsch
land de plaats zou ontzeggen onder de naties,
waar het recht op heeft. De eenige reden,
waarom morgen geen vrede kan worden gesloten
is dat de Duitsche regeering tot dusverre geen
bewijs of bereidheid heeft getoond om de
schade te herstellen, die zijn naburen is toe
gebracht of de wereld er van te overtuigen, dat
een door haar gegeven belofte meer waard is
dan het papier, waarop die geschreven staat.
Op mijn geloopen of
getorpedeerd
81 opvarenden vermoedelijk omgekomen
Officieel wordt tc Londen medegedeeld, dat
de Britsehe torpedojager „Grenvile" in de
Noordzee is gezonken doordat hij op een mijn
geloopen of getorpedeerd is.
Van de opvarenden zün 118 offieieren en
minderen aan land gebracht. Van acht man
weet men, dat zij om het leven zijn gekomen en
73 man wórden vermist. Men neemt aan, dat
zij als verloren moeten worden beschouwd.
Nader wordt vernomen, dat de overlevenden van
de „Grenville" aan land gebracht zijn in een haven
aan de oostkust van Engeland, waar reeds dokters
en ambulances gereed stonden. Van de overlevenden
zijn verscheidenen ernstig gewond.
De „Grenville" was een flottieljeleider van 1485
ton, die in 1935 te water was gelaten. De beman
ning bestond onder normale omstandigheden uit
175 officieren en minderen.
Het schip was bewapend met vijf 4.7 inch kanon
nen, acht 2,1 inch torpedo-lanceerbuizen en zes
kleinere kanonnen.
De „Grenville" was een zusterschip van de
„Gipsy", die eenigen tijd geleden op een mijn is
geloopen en gezonken. Het is de vierde torpedoboot-
jager, die Engeland sedert het begin van den
oorlog heeft verloren. De anderen waren de
„Gipsy", de „Duchess" en de „Blanche".
Verscheidene neutrale en
Engelsche schepen vergaan.
OSLO Een van Haugesund komend Noorsch
stoomschip heeft een opvarende van het Zweed-
sche schip „Foxen" (1304 ton), dat op de Noordzee
is gezonken, aan boord genomen. De kapitein van
het Noorsche schip heeft geseind, dat hem niet be
kend is, waar de „Foxen" is gezonken en wat het
lot van de rest der bemanning is.
LONDEN. Het Deensch s.s. „Tekla" (1.215
ton) is Zondag voor de Noord-Oost kust van Schot
land gezonken. Naar men gelooft tengevolge van
het loopen op een mijn. Negen opvarenden zijn
gered door een Noorsch stoomschip, negen anderen
worden vermist.
Zaterdag is de „Nautic" (12050 ton), een Est-
landsch schip buiten de Shetlandeilanden gezon
ken. De bemanning is opgepikt door een onbekend
stoomschip.
De bemanning van het Noorsche s.s. „Notos",
die in een Britsehe haven is aangekomen, heeft
gemeld, dat een duikboot Zaterdag buiten St. Hilda
is aangevallen.
Een luide ontploffing werd gehoord en men
zag een dikke rook opstijgen van de duikboot,
die daarop verdween. Men had den indruk, dat
de onderzeeër wellicht gezonken is.
Nader wordt nog vernomen, dat de opvarenden
van de „Notos" onmiddellijk nadat een rookzuil uit
de richting van de duikboot opgestegen was, een
torpedo dicht langs hun schip zagen gaan. De duik
boot werd niet weergezien. De uit-30 koppen be
staande bemanning zette de reddingboot uit, maar
keerde naar het schip terug, toen zij constateerde,
dat de duikboot verdwenen was.
Het in Aberdeen thuisbehoorende 1086 ton
metende Britsehe stoomschip „Ferryhill" is op een
mijn geloopen en binnen enkele minuten buiten de
Engelsche Noord-Oostkust gezonken. De ontplof
fing kon aan de kust gehoord worden. Men ge
looft, dat twaalf leden der bemanning verloren zijn.
Twee overlevenden zijn aan land gekomen.
De laatstgenoemden zijn in een ziekenhuis op
genomen. De Ferryhill bevond zich op een half uur
afstand van de haven toen het schip op een mijn
liep. Een kustwachter verklaarde: „Het schip leek
onmiddellijk na de ontploffing te breken. Het zonk
zoo vlug, dat de bemanning geen tijd had in de
booten te gaan".
Het Engelsche tankschip „Caroni River"
(7.807 ton), dat na vernieuwd te zijn een proef
tocht maakte, is Zaterdag voor de Zuid-West kust
tengevolge van een ontploffing gezonken. De op
varenden konden allen door een kustvaartuig aan
boord worden genomen Sommigen hunner zjjn
echter gewond.
Het Engelsche s.s. „Protesilaus" groot 9577
ton, is Zondag buiten de Westkust van Engeland
op een mijn geloopen. De uit 60 koppen bestaande
bemanning is aan land gebracht,
Dertien hunner, voor het meerendeel Chineezen,
hebben verwondingen opgeloopen.
Twee hunner, beiden Chineezen, moesten in een
z^kenhuis blijven. Eenige leden der bemanning zijn
tweemaal nadat zij het schip verlaten hadden, na
de verschrikkelijke explosie, die zich had voorge
daan, naar het schip teruggekeerd, de eerste maal
om persoonlijke bezittingen van boord te halen en
de tweede maal om een kanarievogel te redden,
die levend in zijn kooi was achtergebleven tus
schen de brokstukken
De 10.786 nietende Engelsche stoomboot „Llan-
daff Castle" van de Union Castle Line, welk schip
was uitgevaren naar Zuid-Afrika met 170 passagiers,,
aan boord, is Zaterdagavond een haven aan de En
gelsche zuidkust blnnengeloopen met lichte schad®
aan het voorschip. Deze schade zou zijn opgeloopen
tijdens een aanvaring. De passagiers zijn naar huis
teruggekeerd. Men verwacht, dat het schip spoedig
hersteld zal zijn zoodat het binnen een week zijn
reis zou kunnen hervatten. Het was twee dagen ge
leden uit Londen vertrokken.
Overlevenden van het in Londen thuisbehoo
rende stoomschip Mile End (859 ton) zijn in een ha
ven aan de noordoost kust aan land gebracht. Zij
waven opgepikt door een trawler en later aan boord
van een torpedojager genomen. Zij verklaarden, dat
hun schip in botsing was gekomen met een trawler
en binnen enkele minuten was gezonken. Vijf leden
der bemanning worden vermist.
Het in Thorshavn op de Farör thuisbehoorende
stoomschip „Isafold" (871 ton) is Vrijdag in een
Schotsche haven door brand vernield. De bemanning
wist zich aan land in veiligheid te brengen.
MADRID. Een Spaansche trawler heeft in La
Coruna 26 opvarenden aan land gezet van het Cana-
deesche vrachtschip „Refeer". die opgepikt werden
ter hoogte van Kaap Finistere. Volgens de verklarin
gen der schipbreukelingen kwam de „Refeer" van
Haifa. Het schip was op weg naar Glasgow. In den
Atlantischen Oceaan werd het aangehouden door een
Duitschen onderzeeër en werd de lading onderzocht.
De bemanning en de passagiers kregen bevel het
>>crup te verlaten, dat onmiddellijk daarna tot zinken
werd gebracht door de duikboot.
Alle schipbreukelingen zijn Denen, behalve een
Braziliaan en een Engelschman.
Duitsche duikboot getroffen?
Engelsch oorlogsschip viel na de torpedeering
der „Pajala" den Duitschen onderzeeër aan.
Overlevenden van het Zweedsche stoom
schip „Pajala" dat Vrijdag j.l ter hoogte
van de Hebriden door een duikboot zonder
waarschuwing tot zinken is gebracht ver
klaren volgens Reuter dat een Britsch oor
logsschip twee granaten op de duikboot
heeft afgeschoten en zeggen ervan overtuigd
te zyn dat de tweede granaat den onder
zeeër getroffen heeft.
De kapitein en de uit 35 koppen bestaande
bemanning van de „Pajala" zijn inmiddels in
een Schotsche haven aan land gebracht. Zy
waren gered door een Britsch oorlogsschip na
bijna twee uren in de reddingbooten te hebben
doorgebracht. De kapitein vertelde, dat zijn
schip zich aan den noordwestkust van Schotland
bevond, toen een duikboot aan de oppervlakte
der zee verscheen. De onderzeeër bevond zich op
eenigen afstand, maar de Zweedsche vlag
welke aan den zijkant was geschilderd was ver
licht en duidelijk zichtbaar. De onderzeeër dook
onder en zonder eenige waarschuwine werd da
„Pajala" eenige minuten later door een torpedo
getroffen. Het schip zonk in 35 minuten. Do
duikboot verscheen weer aan de oppervlakte
maar gaf zich in het geheel geen moeite do
bemanning te hulp te komen, die echter in staal
was zich in de reddingbooten in veiligheid U
brengen. Een lid der bemanning werd w bij hel
verlaten van het schip gekwetst. De kapitein zei*-
de nog dat het oorlogsschip de duikboot reeda
eerder op den dag had waargenomen en aaiv*
gevallen.
PROGRAMMA
DINSDAG 23 JANUARI 1940.
HILVERSUM I 1875 en 414.4 M.
AVRO-Uitzending.
8.Berichten A.N.P. 8.10 Gra-mofoonmuziek.
10.— Morgenwijding. 10.15 Gramofoonmuziek.
10.30 Voor de vrouw. 10.35 Ensemble Rentmeester
11.Voor de vrouw. 11.30 Ensemble Rentmees
ter. 12.15 Gevarieerd concert, (apn.) 12.45 Be
richten A.N.P., gramofonmuzLek. 1.De Ro
mancers en soliste. 2.Voor de vrouw 2.10 Om
roeporkest en solisten (opn.) 2.45 Knip- en
naaicursus. 3.45 Lyra-trio. 4.30 Kinderkoor. 5.
Kinderhalfuiur. 5.30 Omroeporkest, soliste en
gramofoonmuziek. 6.40 Gramofoonmuziek. 7.
Voor de kinderen. 7.05 Tipica-orkest. 7.30
Engelsche les. 8 Berichten A.N.P,, mededeelin-
gen. 8.15 Internationaal overzicht. 8.35 Omroep
orkest en soliste. 9.15 Gramofoonmuziek. 9.45
Bonte Mobilisatietrein. 10.45 AVRO-Dansorkest.
11.Berichten A.N.P. 11.10 AVRO-Dansorkest.
11.3512.00 Ensemble Pali.
HILVERSUM II 301.5 M.
KRO-Uitzending.
8.— Berichten A.N.P. 8.05—9.15 en 10.— Gra
mofoonmuziek.. 11.30 Godsdienstig halfuur. 12—
Berichten. 12.15 KRO-Melodisten en solist.
(12.451.10 Berichten A.N.P. en gramofooii-
miuziek). 2.— Vrouwenuur. 3.— Modecursus. 4.
KRO-orkest. 4.45 Gramofoonmuziek. 5.KRO-
orkest en solist. 5.45 Felicitaties. 6.05 Musiquette.
6.35 Sportpraatje. 7.Berichten. 7.15 Cyclus:
„Naar de nieuwe Gemeenschap". 7.35 Militaire
muziek. 7.50 Reportage. 8.— Berichten A.N.P.
mededeelingen. 8.15 KRO-Symphonie-orkest en
soliste. (9.009.20 Voor de jeugd). 10.— Gramo
foonmuziek. 10.05 Rococo-cctet. 10.30 Berichten
A.N.P. 10.40 Gramofoonmuziek. 10.50 Bertus van
Dinteren's orkest. 11.1512.00 Gramofoonmu
ziek.
ENGELAND 391 EN 449 M.
(Na 6.20 n.m. ook 342 M.)
12.20 Dansorkest. 12.50 Orgelconcert. 1.20 Be
richten. 1.30 Orgelspel. 1.50—2.20 BBC-Theater-
orkest. 3.20 BBC-Northern orkest. 3.50 Gramo
faonmuziek met conférence. é.20 Berichten.
4.35 Causerie „What I'm reading now". 4.50 Phil
Cardew en zijn Band. 5.20 Kinderhalfuur. 5.50
Uit Turkije: ichte muziek. 6.20 Berichten. 6.35
Test voor RA .F.-Piloten. 6.50 Kampconcert.
7.20 Radiotooneel. 7.50 Revue-programma. 8.20
Uit Rome: le Acte van de opera ..La Bohème".
8.55 Orgelspel 9.20 Berichten. 9.35 „The voice or
the Nazi", causerie. 9.50 Radiotooneel met muziek
10.35 Avondwijding 10.50 Rob Crosby's orkest
(opn.) 11.20 BBC-Schots orkest. 12— Frank
Biffo's koperkwintet. 12.20—12.35 Berichten.
RADIO PARIS 1648 M
12.05 Pianovordracht. 12.35 Viooivcordarcht.
1.05 en 1.35 Vccaal concert. 2.Gramofoon
muziek. 2.05 Pianovoordracht. 2.30 Hobovoor
dracht. 3.20 en 3.50 Radiotoonele. 4.50 Zang. 5.35
Kamermuziek. Hierna: Zang. 6.35 Cellovoor
dracht. 7.20 Orkestconcert. 7.50 Symphoniecon-
cert. 9.05 „La damnation de Faust", opera. 10.20
Radiotooneel. 10.35 Altvioolvoordracht. 11.05
Raymond Legrand's jazzorkest. 12.0512.20 Gra
mofoonmuziek.
BRUSSEL 322 M.
12.20. 1.30—2.20 5 20—6.05. 6.50 en 7.20 Gra
mofoonmuziek. 8.20 Voor soldaten. 8.50 en 9.35
Omroeporkest, soliste en het gemengde Omroep
koor. 10.3011.20 Gramofoonmuziek.
BRUSSEL 484 M.
12.20 Gramofoonmuziek. 12.50 en 1.30 Radio
orkest. l.oO2.20 en 6.35 Gramofoonmuziek 6 45
Orgelconcert met toelichting. 7.15 Gramofoon
muziek. 7 35 Li terair-muzikaal programma. 8.20
Voor soldaten. 8.50 en 10.Omroepsymphonie-
orkest en solist. 10.30—11.20 Gramofoonmuziek
DEUTSCHLANDSENDER 1571 M.
7.35 Otto Dobrindt's orkest. 8.30 Januari-
overzicht. 9.20 Berichten. 9.50 Bont programma
10.20 Politiek overzicht. Hierna: Populair con
cert. 11.20 Berichten. Hierna tot 12.20 Nachtcon
cert.
