Haarlem's Dagblad Zwakkere aanvallen der Sovjets ten noordoosten van het Ladogameer. De Groote Tocht. Aardbeien. Treinramp in Japan. Anker van de „Mamura" raakte een mijn. De Noordooster Het Belangrijkste 57e Jaargang No. 17365 Uitgave lourens Coster. Maatschappij voor Courant- Uitgaven en Algem Drukkerij N V Bureaux: Groots Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37 Postgiro- dienst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12. Telefoon: Directie 13082 Hoofdred 15054, Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724, 14825 Soendaplein 12230. Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM Maandag 29 Januari 1940 Abonnementen pet week ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden 3.25, franco per post 3.55, Idise nummers 6 cent per ex. Advertentiën: 1-5 regel* ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35 Reclames ƒ0.60 per regel Regelabonnementstarieven op aanvraag. Vraag en aanbod 1-4 regels ƒ0.60, elke regel meer 0.15. Groentjes zie rubriek. Het ziet er werkelijk naar uit dat de Elfsteden tocht morgen gehouden zal worden. Men moet voorzichtig zijn met zooiets te beweren. Maar de kans is nu heusch groot. Dinsdagmorgen om vijf uur zou er gestart worden. Op het oogenblik dat ik dit schrijf zijn we nog maar zeventien uur van dat tijdstip verwijderd en vriest het nog steeds, al is het dan maar twee graden. En 't is helder weer. Nu dan! Natuurlijk kan het weer nog omdraaien. Het kwik zou vanavond een luchtsprong kunnen on dernemen, begeleid door een stroomenden regen die uren aanhield. En duizenden, neen, tiendui zenden- zouden knikken en verkondigen: „Wat heb ik je gezegd? Zoo is het altijd geweest. Stel den Elfstedentocht vast en het gaat dooien". Dat wordt altijd beweerd, maar het is onwaar. Want vier keer is hij doorgegaan, waarvan drie maal bij vriezend weer. En al die drie malen was de datum, onvermij delijkerwijs, eenige dagen te voren vastgesteld. Het bestuur heeft de richting waarin de tocht gereden zal worden opnieuw veranderd, zoodat nu van Leeuwarden eerst in Zuidelijke richting gekoerst zal worden en de volgorde der elf steden wordt: Sneek, IJlst, Sloten, Stavoren, Hindeloo- pen, Workum, Bolsward, Harlingen, Franekcr, Dokkum, Leeuwarden. Dat is dezelfde volgorde die in 1933, bij den vorigen tocht dus, is toegepast en die het voordeel oplevert dat men de meren in vol daglicht zal kunnen oversteken. Maar als het morgen blijft vriezen zal het uithoudingsvermo gen een beslissende factor worden, want daar mee pleegt Oostenwind gepaard te gaan en daar zullen zij zoowat vijftig kilometer ver tegen moe ten inrijden na al acht steden bezocht te hebben: namelijk op het traject Harlingen-Franeker- Dokkum. Pas op het laatste eind, Dokkum- Leeuwarden, zullen ze ervan bevrijd zijn. Uit de mededeelingen van het Centraal Be stuur is trouwens wel af te leiden, dat zelfs bij windstilte de mannen met het grootste uithou dingsvermogen ditmaal de beste kansen zullen maken. Want er is veel „sneeuwijs" en dat geeft zwaar werk. Het record zal dan ook wel niet be dreigd worden en de winnaar zal wel heel wat later binnenkomen dan de vorige maal. Dat men dit nu al moet verwachten bewijst hoe waardeloos records bij dit soort wedstrijden zijn. De om standigheden waaronder gereden wordt zijn im mers altijd weer anders en men kan ze niet on derling meten ook. Zoodat de prestatie van den recordhouder heelemaal niet bewijst dat hij de beste rijder was die ooit aan den Elfstedentocht deelnam, maar alleen dat de tocht, waarbij het record gemaakt werd, den meesten „dienst van ijs en weder" ondervond. En zoo zit het niet alleen met dit record maar ook met vele andere, ook in andere takken van sport. Enfin, met dit soort overwegingen schrikt men de aan records ver- knochten toch niet af. Zij houden vol. En zij hebben nu alweer het vooruitzicht dat het hoogste aantal deelnemers, dat ooit aan een Elfstedentocht deelnam, zal starten. Het is groot. Er zijn zeshonderd wedstrijdrijders en zeventienhonderd toeristen ingeschreven. Dat is bedenkelijk veel. Nu al heeft men de start moeten verleggen omdat het ijs zulk een menschenmassa moet kunnen dragen. Als het zoo doorgaat zal de kans om den Elfstedentocht te houden in de toekomst steeds kleiner worden. En de voor de hand liggende oplossing: verhoo ging van inleggelden, heeft het bestuur terecht verworpen, want dat zou het groote nadeel heb ben dat diegenen afvielen die het niet konden betalen. Hetgeen bij een nationale sport heele maal verkeerd is en bovendien zonder twijfel een aantal van de beste rijders zou uitschakelen. En een andere methode om het aantal deelnemers te beperken, is moeilijk te vinden. Onze meestal zoo korte ijsperioden geven geen gelegenheid, tevoren selectiewedstrijden in het heele land te houden en dan alleen de besten te laten starten. Te minder omdat men die selectie wedstrijden over groote afstanden zou moeten houden. Een goede korte ^haan-rijder is lang niet altijd een „stayer" en zal het wellicht op de 200 K.M. leelijk afleggen omdat hij physiek niet taai genoeg is of in koppige volharding tekort schiet. Zelfs nu, in dezen langen winter, is er in deze dagen vlak voor den Elfstedentocht in onze ondergesneeuwde omgeving al geen gelegenheid meer om tochten te maken. En benoorden het IJ was er blijkbaar tijdens dit weekend ook al niet veel meer te vinden. Zullen drieëntwintighonderd' Nederlanders in stpat zijn een zoo zware onderneming als dezen Elfstedentocht te volbrengen? Ik heb eerbied voor ons vaderlandsche schaatstalent, maar dit aantal lijkt wel wat erg hoog. Men moet er zeker een meer dan middelmatig rijder voor zijn met meer dan middelmatig uithoudingsvermogen. Dus zou het niet verbazen als er morgen veel uitval lers en veel telaatkomers waren. En dat zou ook een nuttigen kant hebben: het zou het aantal deelnemers bij den volgenden tocht weer tot juister en hanteerbaarder cijfers terugbrengen. Intusschen hoop ik maar dat het nu eindelijk doorgaat en dat het toch een succes wordt. Dat hangt niet van aantallen af. R. P. Gewapend Duitsch vrachtschip tot zinken gebracht? VALPARAISO, 29 Januari. Volgens niet-be- vestigde geruchten, die in de haven de ronde doen, zou de Engelsche kruiser ..Despatch" onlangs een Duitsch gewapend vrachtschip voor de Peruaan- sche wateren tot zinken hebben gebracht. £4Jnited Press), Het ijs van de singels is door den herhaalden sneeuwval in voor schaatsenrijders slechte conditie. Op den Schotersingel heeft men hedenmorgen getracht om door benzine over het ijsoppervlak te laten vloeien en in brand te steken, de oneffenheden te laten verdwijnen: de verhoogingen smelten daardoor weg, en de inhamnietjes worden met water gevuld, dat opnieuw bevriest. Op deze foto zien we een aantal werklieden bezig „het ijs in brand te steken." Het is voor de schaatsliefhebbers te hopen dat deze methode om het ijsoppervlak glad te maken, resultaat zal hebben. HET FINSCHE LEGERBERICHT: Russen tellen hier verscheidene honderden dooden. Het Finsche legerbericht van Zondag deelt mede: „Te land: op de Karelische landengte niets bij zonders te melden. Ten noordoosten van het La- doga-meer waren de vijandelijke aanvallen zwakker dan de vorige dagen. De door de Sovjets geleden verliezen bedroegen verscheidene hon derden dooden.. De Finnen vernietigden een Russische transportcolonne van ongeveer 200 paarden. Zij vernielden bovendien drie tanks. In den sector Aittojoki van weerskanten leven dige activiteit van patrouilles en artillerie. Een tank werd vernield. In de richting van Homantsi sloegen de Finnen een vijandelijken aanval wel ke met vrij zwakke krachten ondernomen was af. Op zee: Niets bijzonders te melden. Activi teit van de kustbatterijen en van de infanterie der kustverdediging op de vleugels van het front te land. In de lucht: De vijand heeft Zaterdag met enkele toestellen boven Noord-Finland gevlogen. Russische vliegtuigen bombardeerden Savoskos- ki. Huhma, Sotkamo en Lieksa. Volgens tot dusver vex-kregen inlichtingen werd een persoon gedood. Zaterdag zijn drie Russische toestel len neergehaald". In tegenstelling met dit officieele Finsche bericht meldt het D.N.B. dat volgens te Helsinki ontvangen berichten van het front, de Russen ten Nooi-doosten van het Ladogameer, dat in middels geheel is dichtgevroren, een winteroffen sief hebben geopend. Terwijl de Finsche stel lingen op de Karelische landengte door lang aanhoudend trommelvuur werden overstelpt en de Finsche troepen aldaar werden vastgehou den door een verhoogde activiteit van de vlie gers, hebben de Russen naar verluidt aan het front naar Loimala en Kitala eenige divisies opgesteld, die moeten pogen zich een weg te ba nen in den rug van de Mannheimer-linie. Kroonstad toch gebombardeerd? De correspondent van de Stockholm Tidninger te Helsinki, bericht aan zijn blad. dat hij de bevestiging heeft ontvangen, dat, niettegen staande de tegenspraken, Kroonstad wel dege lijk door de Finsche luchtmacht is gebombar deerd. De Finsche vliegers hebben kunnen zien. dat schepen in brand vlogen. Worosjilof naar het front. Een militaire correspondent van Reuter schrijft dat maarschalk Worosjilof een bezoek zal brengen aan het front in Finland en hij hecht hieraan groote beteekenis aan dit be zoek. Worosjilof is nauw met 'Stalin verbonden De 59-jarige maarschalk is thans opperbevel hebber van het roode leger, vloot en luchtmacht en de correspondent verwacht dat zijn bezoek aan Leningrad ten doel heeft de actie van deze drie onderdeelen der weermacht te coördineeren De Russische troepen, die aan de Noordelijke Finsche grens in den strijd zijn geworpen, zijn, volgens berichten uit Stockholm van een beter type dan die welke gedurende de eerste dagen van den oorlog werden gebruikt. Men schat, dat 50.000 man Russische troepen zich aan het front van Salla verschanst heb ben en een aantal anderen aan het front van Petsamo. De Finsche opmarsch in het Noorden is den laatsten tijd vertraagd. Een der redenen hier van is, naar men gelooft, de betere Russische organisatie sedert generaal Stern het bevel op zich nam Lichting 1898 in Finland opgeroepen. Blijkens aanplakbiljetten te Helsinki is de .ichting 1898 (landweer eerste klas) per 2 Febru ari opgeroepen. Hiermede staan 21 lichtingen in actieven dienst. De dienstplichtigen moeten uitrustingsstukken, als schoeisel en ski's mee brengen. Havas meldt dat een aantal gedetineerden van de Finsche strafgevangenissen den presi dent der republiek gevraagd hebben him gratie te verleenen teneinde hun misdrijven goed te maken door dienst aan het front. De president heeft hierin toegestemd en hij heeft thans een aantal brieven ontvangen van deze mannen waarin zij hun vreugde te kennen geven, iets voor het vaderland te kunnen doen. Laui-i Simojoki, lid van het Finsche parlement, is, volgens Havas, gesneuveld. Hij was een der leiders van de in Novexniber 1938 ontbonden fas cistische partij. Op 20-jarigen leeftijd heeft hij deelgenomen aan den bevrijdingsoorlog. Hij was Luthersch predikant. De Finsche jeugdorganisaties, waaronder de padvinders, de sportvereeniglngen en de „Jonge Wacht", hebben een oproeping gepubliceerd tot haar leden teneinde die verschillende vereeni- gingen te organiseeren en centraliseeren. Het initiatief tot deze centralisatie is uitge gaan van den generalen staf der Finsche troepen In de oproeping wordt o.a. gezegd dat in deze oorlogsperiode de diensten der jongelieden ge bruikt kunnen worden bij de passieve verdedi ging, Op bewakingsposten en voor hulpver- leening aan gezinnen en uitgewekenen. De nieuwe gecentraliseerde organisatie zal alleen in oorlogstijd bestaan. Russisch legerbericht. Het hoofdkwartier van het miltalre district Leningrad deelt mede: „Op 27 Januari activiteit van verkenners. De Sovjet-Russische macht maakte verkennings vluchten." „Op 28 Januari heeft zich niets belangrijks aan het front voorgedaan." Etslandsche vrijwilligers. HELSINKI, 28 Januari (Stefani). Vernomen wordt dat het aantal Estlandsche vrijwilligers, die strijden in het Finsche leger, gestegen is tot 2000 [jsJI IEMAND kiest een ingewikkelden iTnI weg, als er een andere bestaat, die niet alleen veel eenvoudiger, maar ook veel beter is. Daarom worden er jaarlijks bijna 50.000 Groentjes in Haarlem's Dagblad geplaatst. (Aan de veiling te Wateringen zijn de eerste aardbeien aange voerddie met behulp van de Technische Hoogeschool te Delft door electrische verioarming en verlichting waren gekweekt.) Wanneer het harte dorst naar snert met kluiven En je zelfs op de Gouwzee schaatsenrijdt, Wanneer je 's avonds bij den haard gaat schuiven En niet gering aan winterteenen lijdt; Dan kun je niet zonder verbazing lezen En zonder dat je ongeloovig lacht, Omdat je meent, dat er een grens moet wezen; Van aardbeien, ter veiling aangebracht. De aardbei is een vrucht waarvan wij houden, Als haast geen ander vaderlandsch product, Maar deze vrucht te kweeken bij zoo'n koude, Dat is toch niet in koelen ernst gelukt? Want alles heeft z'n tijd, geldt in dit leven En 't is nu eenmaal nog geen aardbei'tijd, De aardbei is, om 't zoo eens weer te geven. Een vrucht die nog de aard (voorloopigi beidt. Jawel, dat mag dan allemaal zoo wezen, Maar toen ik aldus logisch peinsde bleek 't Dat deze vruchten, zoo stond er te lezen, Met vrucht electiotechnisch zijn gekweekt. Daar is de Hoogeschool in d'arm genomen, Die 't plantje heeft gekoesterd en verlicht. Om tot het wonder resultaat te komen. Dat ons verrassen kwam in dit bericht. Wel zelden kon er iets zoo duidlijk spreken. Als deze aardbeien in dit seizoen. Wat de techniek, die thans zooveel moet breken, Voor schoons en heerlijks voor den mensch kan doen P. GASUS. Coöperatie Vooruitgang U.A. •Mr. Cornelisstraat 7 Haarlem. ixtia £age Bak- en Braadvet, per pond Plantenvet, per pond Java thee, per ons Amerik. tarwegriesmeel, p. pond Koffie, per y2 pond Maizena, per pak Slaolie, per flesch Lucifers, per pak Tomatensoep, per 1/1 blik Jaffa's, per stuk Citroenen 4 a MET DIVIDENDBONS. 42 ets. 42 ets. 26 ets. 15 ets. 12% ets. 7 ets. 55 ets. 5% ets. 21 ets. 4% ets. 10 ets. (Adv. Ingez. Med.) 176 passagiers omgekomen. Trein vloog na ontsporing in brand. TOKIO, 29 Januari. Hedenochtend vroeg heeft zich in een voorstad van Osaka een ontzettend spoorwegongeluk voorgedaan met een door een benzinemotor gedreven trein van een buurtspoorweg. Doordat een der achterste wagons van den trein, die op weg was naar Sakoeraisjima. ontspoorde, scheurde een benzinetank, waar na de benzine in brand vloog. De vlammen tastten ook de andere wagons aan. De lijst van slachtoffers vermeldt 176 dooden en 69 gewonden, waarvan 58 ernstig. Het ongeval wordt toegeschreven aan een fout van een wisselwachter. De reizigers wa ren meerendeels werklieden die op weg waren naar hun fabrieken, waaronder eenige vrouwen. Nog een Fransch schip tot zinken gebracht. Lot der bemanning onbekend. Uit MADRID, 28 Januari: Overlevenden van het Fransche vrachtschip „Tourny" (2769 ton), dat Donderdag j.l. aan de Spaan- sche kust door een duikboot is getorpedeerd, vertellen dat nog een ander Fransch vaartuig, de „Alsacien" (3819 ton) tezelfdertijd getor pedeerd werd. Zij weten echter niet wat er met de bemanning is geschied. Maarschalk Petain en kolonel Beigbeder, de Spaansche minister van Buitcn- landsche Zaken, teekenden het Fransch-Spaansche handelsverdrag, dat dezer dagen tusschen beide landen gesloten werd. Het woord is aan Marie Corelli: Een meening, die heelemaal geen te genspraak opwekt, is niet waard dat men haar heeft. Hevige explosie richt zeer geringe schade aan. Vier leden der bemanning licht gewond. Het anker van het Nederlandsche tank schip .Mamura", dat op weg is van Curasao naar Amsterdam, heeft Zaterdagmiddag ongeveer twee uur nabij een haven aan de Zuid-Oost-kust van Engeland bij het ophalen een mijn geraakt, welke explodeerde. Er ontstond een geweldige ontploffing en een enorme waterzuil ,choot de lucht in. De leden der bemanning, die zich op het voorschip be vonden, werden opgenomen en tegen het dek ge slingerd. Drie matrozen en een olieman moesten later behandeld worden voor lichte wonden en zenuwschokken. Met een reddingboot is een dokter van de kust naar het schip gekomen. Het eenige verlies, dat het schip heeft geleden, was, dat het anker verspeeld werd. doordat dit van de ketting sloeg. De „Mamura". die 8245 ton groot is. heeft 45 mannen aan boofd. Kapitein is de heer Swart. Het schip behoort toe aan de maatschappij „La Corona" een van de dochtermaatschappijen van de Koninklijke Shell. Volgens United Press is het schip aan een groot gevaar ontsnapt doordat de mijn eenige vadems lieper lag. Dt behoedde de Mamura voor ernstige schade. Indien het schip enkele metera verder was gevaren, zou het juist z^n ge- varen waar de mijn lag en zou het schip ver moedelijk zijn vernietigd. Bij een voorloopig on derzoek is gebleken, dat het schip slechts licht is beschadigd. De „Mamura" zal na het verblijf in Duins de reis kunnen voortzetten. De gezonken Engelsche duikbooten* Levensteeken van twee opvarenden. LONDEN. 28 Januari (Havas) Twee man, een officier en een stoker, van de duikbooten, die in de Duitsche Bocht gezonken zijn, hebben thans iets van zich laten hooren. Het blijkt dat zij in Duitschland krijgsgevangén zijn. Zij wa ren als vermist opgegeven. die ook voor morgen door De Bilt ver wacht wordt, voorspelt nog geen ver andering van weer. Intusschen zullen we er met lichte tot matige vorst af zijn, mitsgaders het kleine ongemak van plaatselijke sneeuwbuitjes uit een half- bewolkte tot betrokken lucht. HEDEN: 12 PAGINA'S. HAARLEM EN OMGEVING pag. Verbetering in het autobusscnvcrkeer te Haar lem. 3 Lagere haven- en bruggelden te Haarlem. 6 BINNENLAND Het Nederlandsche tankschip „Mamura" heeft met een anker een mijn tot ontploffing ge bracht. 1 Ten behoeve van de gemeenten worden 15 op centen op de winstbelasting geheven. 1 Noodweer heeft op Java groote schade aange richt. 3 BUITENLAND De Sovjet-aanvallen ten noordoosten van het Ladogameer worden zwakker. 1 Bij een treinramp in Japan zijn 176 mcnschen om het leven gekomen. 1 Churchill zeide in zijn jongste radiorede o.a. dat hij Hitler's beste kans voorbU achtte. 5 De blokkade der internationale concessies te Tientsin is opnieuw verscherpt. 5 Dc motie van Hertzog is In het Zuid-Afrikaan- sche parlement verworpen. 5 SPORT. Sleeën en skiën in Zandvoort. 7 ARTIKELEN, enz. R. P.: De Groote Tocht. i Jhr. dr. J. C. Mollerus; Russische spoorweg wezen staat voor tal van problemen. 3 J Kirchncr: Kallio, de Finsche Boerenpresident. 5 Van een bijzonderen medewerker: Het Parijsche „realistische" chanson. g Van onzen Londenschen correspondent: Londen na vier maanden oorlog. g J. B. Schuil: „De Schaduw" 2 B. K.: Kunst Na Arbeid. 4 K. de Jong: Haarlemsche Orkest Verceniging. 4 De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge nomen op a LAATSTE BERICHTE]*

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1940 | | pagina 1