jtaaisU BuiM&t
)u rrico-meh& op &cucdL,
De Friesche Elfstedentocht.
DINSDAG 30 JANUARI 1940
HAARLEM'S DAGBLAD
7
ee*i uxuthibtfuj. wat AwoÊitext
(Adv. Mgez Mei.)
Millioeiieii dollars schade tengevolge
van de koude.
CHICAGO, 30 Januari (A.N.P.) De boeren en
kweekers in de Zuidelijke Staten der V.S. hebben
gisteren de schade welke de huidige koudegolf
de hevigste van het laatste decemium aan
hun boomgaarden en tuinen heeft aangericht,
op verscheidene millioenen dollars geraamd. In
de graandistricten daarentegen hebben de boeren
met genoegen den zwaren sneeuwval verwel
komd, welke een beschermend dek uitstrekte
over het voorjaarsgewas en 't eerste vocht bracht
aan de velden, welke sedert het najaar verdroogd
waren.
DE FILANTROOP HARKNESS
OVERLEDEN.
NEW YORQ, Edward Harkness, de bekende
millionair en filantroop,, is op 66-jarigen leef
tijd overleden.
In het geheel heeft Harkness aan weldadig
heid meer dan honderd millioen dollar wegge
schonken. o.a. gaf hij destijds tien millioen aan
het werk der Engelsche en Iersohe liefdadig
heidsinstellingen, waaronder tweehonderdduizend
voor den herbouw van het Stratford gedenk-
teeken.(United Press).
Nederlandsche schepen in
aanvaring.
Het stoomschip „Berkel" loopt lichte
schade op.
AMSTERDAM, 30 Januari. Van het Ne
derlandsche stoomschip „Berkel" dat op weg is
van Huelva naar Amsterdam, is tijdens een op
onthoud in Duins het anker gaan slepen, waar
door het schip tegen de „Montferland" van de
Koninklijke Hollandsche Lloyd is aangedre
ven en lichte schade aan den boeg heeft opge-
loopen. Of de „Montferland" beschadigd is, is
niet bekend. De „Montferland" bevindt zich
eveneens op de thuisreis. Het stoomschip .Ber
kel" behoort toe aan de N.V. Houtvaart te Rot
terdam.
Vervolging tegen Anierika's
„radio-priester".
Op aanklacht van Joodsche zijde.
NEW YORK. 30 Januari (A.N.P.) Naar gis
teren vernomen werd zal het departement van
justitie een onderzoek instellen naar de gedra
gingen van den rev. Charles E. Coughlin, den be
kenden „radio-priester", als gevolg van formeele
klachten, welke tegen hem door het „Joodsche
volkscomité" zijn ingediend. Johns Rogge, de as
sistant United States attorney-general weigerde
den aard van de aanklacht te onthullen, doch
zeide dat deze'te zijner tijd zou worden onder
zocht. In zijn geregelde radiotoespraak te Detroit
j.1. Zondag, heeft Father Coughlin gezegd zulk
een onderzoek rustig tegemoet te zien. Rogge is
naar New-York gekqmen uit Louisiana, toen 17
aanhangers van het „Christian* Front" gearres
teerd waren op een aanklacht van een samen
zwering om de regeering omver te werpen.
Twee auto's staan in de sneeuw te
wachten op dooi.
Polderbestuur Iaat den weg niet
sneeuwvrij maken.
De sneeuwval van Vrijdag op Zaterdag heeft
Op verschillende onbeschutte wegen in ons land
verkeersstremmingen veroorzaakt, doordat de
wind zorg droeg dat de witte massa op hoopen
werd gedeponeerd. Ook de Vinkeveensche Zuwe,
de eenige verbindingsweg tusschen het dorp Ter
Aa, en het dorp Vinkeveen is dientengevolge
onbegaanbaar geworden. De sneeuw ligt daar op
sommige plaatsen zeventig centimeter dik.
Zondagmiddag werd deze dikke laag een
Utrechtsche taxi en een particuliere auto uit
Loenen noodlottig Zij bleven in de sneeuw
steken en konden zelfs niet meer achteruit. Po
fingen om de auto's met een kraanwagen te be
vrijden mislukten. De kraanwagen kon ze niet
bereiken.
De weg behoort aan het polderbestuur, dat den
weg niet sneeuwvrij laat maken.
Naar verluidt zouden beide autobezitters het
polderbestuur hebben laten weten, dat zij een
Civiele procedure tegen dit bestuur zullen instel
len, wanneer hun wagens niet zeer spoedig de
reis kunpen voortzetten. Zij hebben geen lust te
wachten op den dooi.
De sneeuwval op dezen weg brengt voor het
dorp Ter Aa een groot ongerief mee. De autobus
dienst Vinkeveen—ter Aa—Utrecht moet '"u
over Abcoude worden geleid. Wil men uit Ter
Aa weg, aan moet men naar Nieuwersluis loopen
•n daar den trein nemen.
Vijfling in Egypte geboren.
KA'iRO, 30 Januari. In een gezin, dat
reeds uit zes jongens en een meisje bestond,
is een vijfling geboren. De jonggeborenen" zijn
allen meisjes. Zij maken het, evenals de moe
der, goed.
(United Press).
EZ3EE5EH2EO
en slechte spijsvertering veroorzaken
hoofdpijn, lusteloosheid, gemelijkheid1,
r hartwater, maagpijn enz. Foster's Maagpillen i
zijn het probate laxeermiddel en dragen
Zorg voor een volkomen normale ondastim»,
doordat zij zoo zacht werken. Prijs f 0.65
FOSTER'^ MAAGPILLEN
(Adv. ingez Med.)
BURGERLIJKE STAND
HAARLEM, 30 Januari.
Bevallen 27 Januari: A. C. Hoogeboom—Ken
nis. z.; S. L. Heek—Spaan, z.; G. Rooijers—Dui
venvoorden, d.: '29 Januari: J KoekOfficier, d.;
30 Januari: Chr Gigengack—de Wilde, z.
Overleden 29 Januari: J. van Heerden, 62 j..
Pijlslaan; D. D. Cohen, 63 j„ van Riebeecklaan:
A. JantzVerYOoren, 84 j., Jan Nieuwenhuijzen-
straat.
Hitier houdt vanavond een
radiorede.
BERLIJN, 30 Januari. (D. N. B.) Rijkskanselier
Hitier zal vanavond om 8 uur (7 uur 20 Amsterd.
tijd) een toespraak tot het Duitsche volk houden.
De redevoering zal door alle Duitsche zenders
worden uitgezonden.
Twintig opvarenden van Deensche
kolenboot omgekomen.
(Men zie ook pag. 5)
KOPENHAGEN, 30 Januari (D.N.B.) De
vereeniging van Deensche steenkoolimpor
teurs bevestigt, dat haar stoomschip „En
geland" (2319 ton) voor de Schotsche kust
gezonken is. Van de 21 leden der beman
ning zou alleen de tweede stuurman gered
zijn.
Duitsche locomotieven en wagons
naar Roemenië.
BOEKAREST, 30 Januari (Havas). De Duit
sche spoorwegen hebben dezer dagen 120 locomo
tieven en 2000 wagons naar Roemenië gezonden,
ter bespoediging van het transport van Roemeen-
sche petroleum naar Duitschland. Dit was noodig
geworden, doordat de Roemeensche spoorwegen
niet meer in staat waren spoorwegmateriaal aan
Duitschland voor deze transporten te leenen,
aangezien het Roemeensche tankwagenpark on
voldoende is om tegelijkertijd te voorzien in de
binnenlandsche transporten en die naar het bui
tenland. Het Roemeensche tankwagenpark omvat
slechts 10.200 wagens.
DOOR KOUDE BEVANGEN EN OVERLEDEN.
MEPPEL, 30 Januari. De 64-jarige spoorweg
arbeider A. Nymeyer te Meppel, die Zaterdagoch-
tènd in verkleumden toestand en met drie ge
kneusde ribben langs de lijn Meppel-Groningen
gevonden werd, is vannacht overleden.
Nymeyer was 's morgens om half vijf uit zijn
woning vertrokken. Hij moet door de koude be
vangen zijn en in de sneeuw zijn neergevallen.
Pas na eenige uren werd hij gevonden.
Sabotage op nieuw Amerikaansch
schip.
PHILADELPHIA, 30 Jan. De „Philadelphia
Record" meldt dat een poging gedaan is om het
vrachtschip van de Moore MacCormack lijn, de
„Mormacmail" bij de te waterlating op 11 Ja
nuari te doen zinken. Men zou ontdekt hebben
dat de buitenboordkranen geopend waren,
„Mormacmail" zou eventueel verbouwd kunnen
worden voor militaire transporten indien noodig.
(United Press)
B. P. M. schenkt 20.000 aan
Finland.
's-GRAVENHAGE, 30 Januari. Naar wij ver
nemen heeft de Bataafsche Petroleum Maat
schappij een bedrag van 20.000 beschikbaar ge
steld voqr de hulp aan Finland.
De jongste bombardementen op
Finland.
HELSINKI, 30 Januari. Volgens de laatste
berichten zijn bij de bombardementen op
Zuid-West Finland gisteren 75 personen omge
komen en 150 gewond. De slachtoffers be-
hooren voor het grootste deel tot de burger
bevolking.
Te Turku alleen vielen 30 dooden en 50 gewon
den. Ooggetuigen vertellen dat de vliegtuigen laag
over de stad vlogen en de bevolking met machine
geweren beschoten.
Elders is geconstateerd dat de Russen dum-dum
kogels gebruiken. De getroffenen vertoonden diepe,
vreeselijk vleeschwonden, welke zeer moeilijk ge
nezen.
Bij een bombardement op een ziekenhuis zijn
verscheidene doktoren, verpleegsters en patiënten
omgekomen.
(United Press).
Voor den inhoud dezer rubriek stelt de Redactie
zich niet verantwoordelijk.
Van ingezonden stukken, geplaatst oj niet ge
plaatst. wordt de kopij den inzender niet terug-
qer-'-n.
Nog iets over tie winkelsluiting.
Geachte Redactie,
In uw blad van Dinsdag 23 Januari j.l. stond
een stuk van een winkelier over de winkelsluiting
Deze winkelier schreef, dat hij bij een vroegere
winkelsluiting niet zooveel kan verdienen. Dat
bestrijd ik ten sterkste daar 't voor de koopers 't
zelfde blijft, of zij de boodschappen voor 7 uur
of voor 8 uur halen. Maar de koopers zijn ge
makkelijk hetgeen ook wel te begrijpen is daar
het hun gemakkelijk wordt gemaakt omdat de-
winkels nu toch lang genoeg open zijn. Toch ge
beurt het dat zij soms nog na sluitingstijd ko
men.
Als het geheeie winkelbedrijf door de week om
7 uur sluit en Zaterdags om 8 uur dan behoeft
de winkelier niet bang te zijn dat de koopers die
anders bij hem in den winkel komen hem nu
voorbij zullen loopen. Maar voor het personeel is
het toe te juichen als de winkels om 7 uur en
's Zaterdags om 8 uur sluiten daar zij dan nog
iets aan hun avond hebben. Naar mijn idee heeft
een winkelier bij een algeheele winkelsluiting
geen nadeelige gevolgen in zijn omzet te vree
zen.
Ik hoop dat de organisatie van kantoor- en
winkelpersoneel niet den moed zal opgeven en
dat zij onvermoeid door zal strijden om de win
kelsluiting van 7 en 8 uur van kracht te doen
worden. Ik hoop verder dat de koopers ook mede
zullen werken „al is de klant koning". Wij zijn
ook menschen en verlangen ook naar vrije avon
den.
Met dank voor de plaatsing,
EEN WINKELBEDIENDE.
Tot dusver zijn, zooals reeds op pag. 1 is ge
meld, geen ongevallen van beteekenis voorgeko
men. Het ijs is dan ook over het algemeen in goe
de conditie. Slechts hebben hier en daar enkele
scheuren den deelnemers parten gespeeld, doch
met enkele valpartijen was het leed geleden.
Algemeen treft het hoog opgevoerde tempo. In
weerwil van den straffen Oostenwind komt de
kopgroep vóór de geschatte tijden aan. Intus-
schen, het zwaarste deel staat, op het oogenblik
waarop wij dit schrijven, nog voor den boeg, n.l.
Franeker-Dokkum.
Na Dokkum krijgen de rijders den wind weer in
den rug. Wordt het tot dusver gevolgde tempo
volgehouden dan verwacht men de eerste rijders
tusschen drie uur en half vier aan de finish, dus
later dan de tijd op pag. 1 genoemd.
Te kwart voor twee vernamen we, dat te Ber-
likum ook reeds eenige wedstrijdrijders gepas
seerd waren.
Te kwart over twee hedenmiddag was er nog
geen rijder te Dokkum gearriveerd. Niettegen
staande de snijdende Oostenwind staan daar vele
menschen te wachten in de overtuiging dat daar
spoedig een rijder zal komen.
Om vijf minuten over half drie is een rijder
Dokkum gepasseerd.
K. L. M. naar Urk en de Wadden.
AMSTERDAM, 30 Januari. Vanochtend om
kwart over negen is rarmentier met de „Tapuit"
van Schiphol naar Schiermonnikoog en Ameland
vertrokken voor het overbrengen van passagiers
en post. Ook nu ging de tocht weer via Eelde
Een kwartier later steeg de Fokker „C.T." op
met Bax als bestuurder voor een retourvlucht-
naar Urk. Op de heenreis werd alleen post mede
genomen.
De Fokkermachine is om half twaalf met zes
passagiers, o.w. een kind, van den tocht naar
Urk op Schiphol teruggekeerd.
Vrachtauto van Kampen naar Urk.
URK, 30 Januari. Behalve door het Kl.M -
vliegtuig werd vandaag door een met duizend
kilogram goederen beladen vrachtauto, welke om
half negen uit Kampen was vertrokken, com
municatie met den vasten wai tot stand bracht.
De tocht was niet gemakkelijk, omdat het ijs
met veel sneeuw was bedekt en men bovendien
tegen den harden wind in moest rijden, zoodat
de wagen pas om twaalf uur op Urk aankwam.
EEN DUITSCH VLIEGTUIG AAN DE OOSTKUST
VAN ENGELAND?
LONDEN, 30 Januari (Havas) Een vliegtuig, ver
moedelijk een vijandelijk toestel, werd vanochtend
ter hoogte van de oostkust van Engeland waarge
nomen.
Direct stegen Britsche toestellen op. Men gelooft
het genetter van machinegeweervuur te hebben ge
hoord. Er werd geen alarm gemaakt.
JU" "«Hit
Vit de Omstreken j
;i;iii.ai:i ,:i..gm||I^
HAARLEMMERMEER
HARDRIJDERIJ VOOR PAREN.
Onder groote belangstelling hadden Maandag
hardrijderijen plaats voor paren. De uitslagen
luiden als volgt: 1. Mej. N. Joore met W. Tromp.
2. Mej. G. Tromp met G. Veenstra, 3. Mej. J.
Bootsman met A. Reijnders.
In het clubgebouw werden de prijzen luxe
voorwerpen uitgereikt.
ZANDVOORT
JONG HOLLAND SNAKT NAAR WERK.
In verband met de weersomstandigheden is de
kampperiode, welke op 8 Januari j.l. zou be
ginnen voor onbepaaiden tijd uitgesteld. De jon
gelui, die staan ingeschreven krijgen na het ein
de van de vorstperiode een nieuwe oproeping.
Verder is er ook nog kans op plaatsing voor en
kele nieuwe gegadigden.
Het ligt in het voornemen der Centrale in den
loop van de maand Februari een zes-maande-
lijkschen schipperscursus te openen.
FEESTELIJKE BIJEENKOMST.
Maandagavond organiseerde de tooneelver-
eeniging Phoenix een feestelijke bijeenkomst in
de Loefhoeck aan de Boul. de Favauge. Bij deze
gelegenheid werd het bruidspaar J. Weber en L.
Roukens, dat gedurende vele jaren zoo'n groot-
aandeel had in de successen van Phoenix, ge
huldigd.
SCHAATSWEDSTRIJDEN.
IJs en weder dienende organiseert de IJsclub
Zandvoort- op den vijver in Plan Noord op Woens
dag 31 Januaxi 's middags half drie schaats
wedstrijden voor mannen boven de 18 jaar om
geldprijzen van f 10, 7.50, f 5 en f 2.50. Aan
melding bij den heer D. Vader. Kerkstraat 38.
HUWELIJK IN DE SPORTWERELD.
Maandagmorgen werd onder groote belang
stelling te Zandvoort het huwelijk voltrokken
tusschen mej. L. Rukens en den heer J. Weber.
Dat zeer vele sportvrienden en supporters van
„Zandvoort" hun belangstelling toonden ver
wonderde ons niet daar Jan Weber reeds ja-
renlang aanvoerder is van zijn club en als
rechtsback haar kleuren steeds op faire wijze
verdedigde. Een eere-haag van Zandvoort-ad-
spiiranten in costuum was langs de hooge trap
van het Raadhuis opgesteld
TOENEMENDE WERKLOOSHEID.
Waarschijnlijk in verband met de langdurige
vorstperiode is het aantal werkloozen thans ge
stegen tot 448. Hiervan zijn 348 hoofd van een
gezin.
Het vorig jaar om dezen tijd was het aantal
nog 77 hooger. Toen bedroeg het aantal inge
schreven wex'kloozen 525.
HILLECOM
ZWEM VEREENIGING 12'/s JAAR.
Op eenvoudige, maar opgewekte wijze heeft de
Hillegomsche Zwèmvereeniging in „Flora" te Hil-
legom Maandagavond haar 12'/2-jarig jubileum ge
vierd.
Wegens afwezigheid van den voorzitter, dr
Schreuder te Nieuw Vennep, hield de oud-voorzit
ter de heer L. Burggraaf de herdenkingsrede. De
H. Z. V. heeft het nooit gemakkelijk gehad; er
waren vele moeilijkheden, maar gelukkig waren er
steeds personen die zorgden dat deze werden over
wonnen. Hierbij memoreerde hij met dankbaarheid
de heeren H. Kijne en J. Carlot voor hun groote
medewerking en den heer E. Wiedijk, zwemmees
ter der gemeentelijke inrichting. Aan hem is de
eeniging veel verschuldigd. Gelukkig is er de laat
ste jaren een kentering gekomen; vol moed en
vertrouwen gaat de H. Z. V verder.
Namens den kring Haarlem van den K. N. Z. B
sprak de voorzitter, de heer L. Brunt woorden van
gelukwer.sch, welke woorden vergezeld gingen van
een fraaie bloemenmand.
Bij de aanbieding van zijn gelukwenschen over
handigde de heer Heerkens Thijssen als voorzitter
van H. P. C. te Heemstede een zilveren plaquette.
Het verdere gedeelte van den avond werd gevuld
met de opvoering van de twee tooneelstukjes „De
dolle" en „,De aardschok" door de leden, commu-
nity-singing door de aanwezigen, een dansje, enz.
HEEMSTEDE
IJSCLUB „DE VOLHARDING.".
Dank zij de aanhoudende vorst wordt op de
baan van de IJsclub ..De Volharding" te Heem
stede druk gereden. Het bestuur heeft, nu er
geen sneeuw meer bijgekomen is, ook succes
gehad met het besproeien van het ijs met heet
water. Niet alleen worden hierdoor de scheuren
dicht gemaakt, maar er wordt ook een spiegel
gladde baan verkregen.
Het ligt in de bedoeling om, zoo noodig, met
deze besproeiing door te gaan.
In verband met den vei-jaardag van Prinses
Beatrix op a.s. Woensdag bestaat het voorne
men, om 's avonds kwart voor tien precies een
bijzondere attractie te doen plaats hebben,
waarvoor exti-a prijzen beschikbaar worden ge
steld.
BEVERWIJK
Waarheen met de tuinbouw
producten?
In het veilinggebouw „Kennemerland" heeft
gisteravond de plaatselijke afdeeling van den Ne-
derlandschen Tuindersbond haar jaarvergadering
gehouden, waarvoor gezien de weersomstandighe
den nog vrij veel belangstelling bestond.
De voorzitter, de heer P. Bruins, uitte ln zijn
welkomstwoord den wensch, dat 1940 een beter
jaar voor den tuinbouw zou zijn dan het vooraf
gaande jaar.
Hoe slecht het afgeloopen jaar voor den tuin
bouw is geweest bleek nog uit het jaarverslag van
den secretaris, den heer D. van den Outenaar. Het
ledental liep met twee terug en bedraagt thans 93.
Uit het financieele verslag bleek dat de ontvang
sten f 328.29 hadden bedragen en de uitgaven
f 296,02. Een batig saldo dus van f 32.07.
Na behandeling van den beschrijvingsbrief voor
de Algemeene Vergadering en de ingekomen stuk
ken werden de aftredende bestuursleden de hee
ren J. Muys en J. Davidson bij acclamatie herko
zen. Voor het kringbestuur van den kring Kenne
merland werd het aftredende lid, de heer J. Da
vidson, eveneens herkozen.
Vervolgens deelde de heer W. van Dok op een
vraag mede, dat wanneer de vorst uit den grond
is waarschijnlijk al met de diepspitregeling begon
nen kan worden.
Het drogen van groenten.
Hierna kreeg de heer W. van Dok gelegenheid
tot het houden van een lezing over het onderwerp:
„De beteekenis van Cultuur-technische werken
voor land- en tuinbouw".
Spr. begon met iets te zeggen over de noodza
kelijkheid van het drogen van groenten. Weinigen
zullen er nu nog zijn, die het vernietigen van
groenten onder de tegenwoordige omstandigheden
kunnen toiereeren. In de tien crisisjaren, die ach
ter ons liggen, is nooit evenwicht in aanvoer en
afzet verkregen. Steeds wex-den groote kwantums
groenten vernietigd. In de allernaaste toekomst,
aldus, spr., bestaat de kans, dat de toestand nog
chaotischer wordt. Want het is nu al gebleken, dat
de toestand niet zoo is als in 1914. Veel is ver
anderd, waardoor de algemeene toestand veel aan
stabiliteit heeft ingeboet. De afzet van de produc
ten is veel ongewisser geworden, hoewel in de
heele wereld toch behoefte is aan alle producten.
We hebben te verwachten, aldus spr., dat een veel
grooter kwantum groenten aan de markt zal ko
men. Spr. had van een veilingdirecteur gehoord,
dat hij in 1940 ongeveer 250.000 kisten producten
meer aanvoer verwachtte dan in andere jaren. Dit
komt in de eerste plaats door de inkrimping van
de bollencultuur, waardoor meer groenten geteeld
zullen worden. Doch hier staat tegenover, dat de
regeering eindelijk na 8 jaar den akkerbouw van
meer dan 10 H.A. den tuinbouw heeft afgenomen.
Hier is echter niet veel van te verwachten, want
de groep „K-tuinders'' (vermoedelijk bloemisten
en tuinbouwers met meer dan 10 H.A.) kunnen
koolrapen, zaai-uien, breekpeen. asperges, sjalot
ten en witlof vrij telen.
Ook het streven van den tuinder om zooveel
mogelijk te produceeren houdt hiermede verband.
Alles zal tot gevolg hebben, dat een geweldige
stroom van groenten in de naaste toekomst aan de
markt te vewachten zal zijn. die grooter is dan ooit
te voren, terwijl de afzetmogelijkheid minder gun
stig is. Zal de conservenindustrie naar gelang de
capaciteit dezen overvloed kunnen overnemen en
inblikken? Nu staat het zoo. aldus spr., dat vrij ze
ker blik niet meer aanwezig zal zijn, waardoor de
fabrieken niet kunnen conserveeren. De blikprij-
zen zijn reeds gestegen met 100 pet. Weer een an
dere factor vormen de vaten, die ook al moeilijk te
krijgen zijn en in prijs belangrijk zijn gestegen.
Men zou dan ook niet meer in dezelfde mate kun
nen inzouten. Het inzouten in cementen putten is
een redmiddel, doch daar zijn reeds stroppen mee
gehaald.
Een mogelijkheid om aan deze dreigende geva
ren te ontkomen is volgens spr. het drogen van
groenten. De moderne wijze is zoo, dat de vitamine,
rijkdom, kleur en kwaliteit behouden blijven. Ook
het transport van gedroogde groenten is voordee-
lig door de groote gewichtsbesparing. De verpak
king is gemakkelijk en niet afhankelijk van blik-
of vatenvoorraad. De heer Van Dok deelde mede.
dat de regeering zelfs reeds een circulaire aan de
fabrikanten had gericht om naar een ander middel
van verpakking dan blik uit te zien. Als hiervoor
niet tijdig een oplossing gevonden wordt zal in
het komende oogstjaar een groote hoeveelheid
groente doordraaien. Het is onverantwoordelijk het
hier op aan te laten komen. Voor de outillage van
droogmachines hebben de veilingen geen geld en
het particulier initiatief wacht, totdat de winst er
boven op ligt. De regeering kan den tuinbouw nu
niet op betere wijze steunen dan door in elk tuin
bouwcentrum eenige goede droogmachines te plaat
sen. De kosten van een moderne machine met een
capaciteit van 10.000 Kilogram groente per
etmaal zijn f 10.000. Ieder centrum heeft be
hoefte aan eenige van deze machines, voor Bever
wijk met een totaal capaciteit van 40.000 K.G. per
etmaal. Nogmaals betoogde spr., dat het plaatsen
van dergelijke machines de meest effectieve steun
zou zijn-
In Nederland kennen wij nog geen wetenschap
pelijke teeltregeling, wat spr. hard noodig achtte,
want steeds draaien dezelfde groenten door, die
vrijwel alle steun opsoupeeren. De aanvoer van
deze producten daalt echter niet, maar stijgt!
Wanneer het niet gelukt om aan den aanvoer
een plaats te geven, kan het volgens spr. gebeuren
dat de koudegrondscultuur evenals de cultuur van
bloembollen gehalveerd moet worden.
Tenslotte deelde spr. nog mede, dat gedroogde
groenten jaren en jaren bewaard kunnen worden.
BLOEMENDAAL
Koninklijke onderscheiding voor
den Burgemeester.
Bij Koninklijk Besluit van 24 Januari is be
noemd tot officier in de orde van Oranje-Nas-
sau: jhr. mr. C. J. A. den Tex, voorzitter van
den Ned. Bond van Vrijwillige Burgerwachten,
wonende te Bloemendaal.
SANTPOORT
HERV. SCHIPPERSRAAD.
Ten einde het suppletiefonds van den Hen-orm-
der Schippersraad voor schoolgaande schippers
kinderen te versterken, wordt Dinsdagavond 6 Fe
bruari a.s. in de kapel der Ned. Herv. Evangelisatie
aan den Pastorieweg een film vertoond, „Het leven
te water en de Herv. Schippersraad".
De hulpprediker bij den raad, Ds. F. D. Emous
zal een korte inleiding houden.
IJMUIDEN
„De economische zijde van het
visscherijbedrijf."
De heer J. A. Brandsteder voor het
Instituut voor Arbeidersontwikkeling
In het gebouw van de Vereeniging voor Vrijzin
nig Hervormden heeft de heer J. A. Brandsteder
bestuurslid van den Centralen Bond van Transport
arbeiders te Rotterdam voor de afdeeling Velsen
van het Instituut voor Arbeidersontwikkeling gis
teravond een lezing gehouden over „De economi
sche zijde van het visscherijbedrijf'.
De heer Brandsteder noemde het in deze omge
ving een gewaagde onderneming, over het vissche
rijbedrijf te spreken. Spreker zal zich echter niet
beperken tot het Nederlandsche visscherijbedrijf
maar zal ook de voornaamste landen de revue laten
passeeren.
De stoomtrawler bracht een revolutie in de vis
scherij te weeg. In 1897 kwam de eerste Nederland
sche stoomtrawler in bedrijf en daarmee is de
versch-vïsscherij de haringvisscherij over het hoofd
gesprongen. Met de geraffineerde netten kreeg de
trawlvisscherij haar echte roofbouwkarakter. De
opbrengst der trawlvisscherij ging met sprongen
omhoog en naar de opbrengst gerekend groeide de
trawlvisscherij de haringvisscherij over het hoofd.
In 1930 begon het verval der trawlvisscherij, dat
niet alleen het gevolg was van de algemeene crisis,
maar ook van de fouten van het bedrijf zelf.
Wanneer dit bedrijf beter was georganiseerd
geweest en geleid door menschen met een ver-
zienden blik, die niet in bekrompen egoisme
alleen eigen belang zagen, zou het lang zoo'n
vaart niet geloopen zijn. Het werd op het laatst
zoo. dat iedereen van de nevenbedrijven op zijn
geld zat te wachten. De nevenbedrijven waren
parasieten van het visscherijbedrijf. Het eerste
wat noodig is, is dat dc nevenbedrijven van
heerschend weer dienend worden gemaakt.
Wanneer er een betere samenwerking was ge
weest, ook met den handel, had het visscherijbe
drijf nummer één kunnen blijven. Verder wee3
spreker er op, dat ook de distributie van visch
schuld heeft aan de crisis. Het werd op het laatst
zoo, dat wanneer het bedrijf niet uit kon, de ree-
ders steeds gingen tornen aan de loonen van de
arbeiders.
Maar ondanks alles is het visscherijbedrijf een
bedrijf, waarop we grootsch kunnen zijn, en is het
van groote economische beteekenis voor ons land.
Met eenige cijfers toonde spreker dit aan. Neder
land heeft thans een vloot, die voor 90 pet. geme
chaniseerd is. Tn 1938 was de opbrengst der
visscherij 219 millioen K.G. met een waarde van 19
millioen gulden. Thans bestaan zeker nog 20.000
menschen van visscherij en nevenbedrijven.
De heer Brandsteder besprak daarna de vissche
rij van eenige andere landen, allereerst van
Engeland, dat ongeveer 1500 trawlers bezat en
waar zeker 72.000 arbeiders van de visscherij
leefden. De distributie van visch is daar veel beter.
De vïschhandel bestaat daar in hoofdzaak uit kapi
taalkrachtige firma's. Het vischgebruik in Engeland
is 25 K.G, per jaar per hoofd, in ons land slechts
4 K.G.
Een fout van den Nederlandschen hande! is, dat
deze zich specialiseerde op den uitvoer en de bin
nenlandsche handel verwaarloosd werd.
De Fransche vloot telde in 1939 413 stoom- en
motortrawlers, de Duitsche trawlervloot telt 400
schepen; deze vloot heeft een moderne ontwikke
ling meegemaakt en 70 pet der schepen is jonger
dan 20 jaar In 1934 was van de ongeveer 200 Ne
derlandsche trawlers 90 pet. ouder dan 30 jaar. De
meeste zijn thans gesloopt, maar als dit niet was
geschied, zouden we misschien ook op de trawlers
een „Op Hoop van Zegen "-geschiedenis gekregen
hebben. De Duitsche vloot telt thans een beman
ning van meer dan 24.000 koppen. Ook van het
Duitsche bedrijf gaf de heer Brandsteder eenige
cijfers, waarmee de enorme ontwikkeling gede-
monsterd werd. Voor een dergelijken opbouw
dienen we respect te hebben, zeide spreker. Een
groot deel der snelle ontwikkeling van het Duitsche
visscherijbedrijf is het veelvuldig gebruik van ma
chines; als haringkop-machines enz. In Duitschland
is een fabriek, waar 5500 haringen per uur gekopt
en gefileerd worden. Ook voor groote visschen
maakt men gebruik van fileermachines. Ons land
mist een bedrijf, dat de groote vangsten van de
moderne trawlers kan opvangen, terwijl men ook
het middel mist om de enorme vangsten aan boord
tijdig te verwerken. We moeten ons klaar maken,
om in het visscherijbedrijf te gaan zoeken naar een
betere techniek. De economische noodzaak dwingt
de reeders hiertoe. Dit is niet alleen in het voordeel
dei werkgevers, maar ook in dat der werknemers,
ai lijkt het soms niet zoo. In Duitschland wordt
thans 70 pet. van de visch gefileerd in den handel
gebracht.
Spreker meent, dat de visch in ons land stief
moederlijk wordt bedeeld. De slager wijdt de groot
ste zorg aan zijn product, maar dc visch krijgt men
dikwijls met de ingewanden er in thuis.
De heer Brandsteder vertelde daarna nog het een
en ander over de visscherij van IJsland en Japan,
hei land dat de grootste visscherij van de wei-eld
heeft. De productie der Japansche visscherij be
draagt ruim 5000 millioen K.G. per jaar. Dit is 40
pet. van de productie der wereld. Het land telt
360.000 visschersschepen waaxwan echter 320.000
van minder dan 5 ton. Een merkwaardig bewijs van
de macht van het kleine. Het land heeft echter 200
stoomtrawlers. Het vischgebruik in Japan be
draagt 50 K.G. per hoofd en 6 millioen arbeiders
leven direct en indirect van de visscherij.
MARKTBERICHT.
Geconsigneerde visch uit Denemarken:
Versehe haring (groot f 13.50; (klein) f 8.50—
3.20. Sardien f 5.20—f 4.70. Alles per 50 K.G.
Bot f 6.70—f 5.50. Gul f 9.80—f 9, Wijting
4.40—f 4.10. Alles per 25 K.G.
Tong f 1.38—fl.32 pe rK.G. Levende Snoek
baars 52 ct. per K.G.
