Haarlem's Dagblad BRANDSTOFFEN Nieuwe S Nieuwe Sovjet aanval Qeoacvdijlke tocht Moderne Heerenhuizen op de Mann op de Mannerheimlinie. ,-t over de Waddenzee naar Schiermonnikoog. Ook ditmaal afgeslagen. De Figuur Churchill. Baanvak Hoorn-Purmerend heden vrij? Orde en wanorde. Het Belangrijkste Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM $4 ;"r -f' Ook militaire hulp werd gerequireerd, om den trein en de wagens der hulp ploegen, die bij Oosthuizen waren ingesneeuwd, „uit te graven". De soldaten aan den arbeid. DEN CEHEELEN NACHT OP HET IJS. Gezelschap van zes personen door vliegtuig ontdekt. AT het ijs tusschen Schiermonnikoog en Groningen niet te vertrouwen is blijkt wel uit het hachelijk avontuur dat zes Groningers hebben doorgemaakt. Don derdag was een viertal mannen van Zoutkamp over het ijs naar Schiermonnikoog gewandeld. Deze tocht had een vlot verloop. Daardoor aangemoe digd besloot een gezelschap van zes personen: drie dames en drie heeren ook den, zooals later zou blij ken lang niet ongevaarlijken tociht, te gaan onder nemen. Vrijdagmorgen zijn zij van de Groningsohe kust in de beste stemming vertrokken. Zij zijn op hun tocht de vier mannen, die gisteren de terugreis naar Zoutkamp ondernamen gepasseerd. Tot hedenmorgen had men toen echter niets meer van hen vernomen. Te ruim tien uur vanmorgen zijn zij op Schier monnikoog aangekomen. Ze hebben het eiland loo- pende bereikt en zijn voorloopig ondergebracht op de boerderij van den heer J. de Vries, die in den polder nabij den dijk is gelegen. ling van zijn ontdekking gedaan, waarna de com mandant direct per telefoon den burgemeester van Schiermonnikoog heeft ingelicht. Op last van den burgemeester is daarop een ijsvlet in gereedheid gebracht, die spoedig met voldoende bemanning over het ijs van de Wadden zee is vertrokken naar de plaats waar de vermisten zich moeten bevinden. Ook uit Zoutkamp is een reddingsexpeditie op ijssleden vertrokken. De hulpexpedities hebben levensmiddelen meegenomen, daar men vermoedt, dat de verdwaalden na den kouden nacht op het ijs wel behoefte aan inwendige versterking zullen hebben. De leden van het gezélschap hebben echter toch loopende den tocht kunnen volbrengen, zooals uit het bovengemelde bericht blijkt. 57e Jaargang No. 1737Ö Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant- Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V. Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgiro- dienst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12. Telefoon: Directie 13082, Hoofdred. 15054, Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724, 14825. Soendaplein 12230. In de laatste weken is opnieuw aan den dag getreden dat de figuur Winston Churchill in de Britsche politiek een zeer belangrijke en daarbij moeilijk-berekenbare factor blijft. Er is ook ge bleken dat hij, de minister van Marine in het kabinet-Chamberlain, een oorlogsbeleid voor staat dat niet geheel strookt met de inzichten van zijn premier en van zijn meeste collega's in het kabinet. Hoever dat verschil van inzicht gaat is niet nauwkeurig te zeggen, maar men moet wel aannemen dat tegenover Chamberlain en zijn vrienden die door middel van den economi- schen oorlog, die thans gevoerd wordt, Duitsch- land op de knieën willen dwingen, Churchill een actiever militair optreden voorstaat. Vandaar ook zijn aansporing aan de kleine neutrale landen om zich nu maar allen bij Engeland en Frankrijk tegen Duitschland aan te sluiten. In het algemeen is de toon in zijn redevoeringen veel agressiever dan die van de beide andere, fei telijk voornaamste woordvoerders der regeering: Chamberlain en Halifax, die trouwens beider de eigenschappen van den volksredenaar missen. Maar die toch beiden beschouwd moeten worden als typeerende voorbeelden van den Engelschen geest. Hun uitingen kenmerken den toon van de leidende opvattingen in Engeland zooals wij die ook in vorige perioden gekend hebben. Churchill valt daarbuiten, ofschoon hij uit diezelfde perio den stamt en zelfs een langduriger politieke loop baan achter den rug heeft dan zijn beide ambt- genooten. Maar een veel stormachtiger loopbaan, waarin hij telkens weer in verzet kwam, hetzij met zijn partij, hetzij met zijn mede-ministers. Een typische Engelschman is hij niet. En vooral geen typisch voorbeeld van een Engelschen re gent, ofschoon hij uit hun klasse gesproten is en zijn vader, Lord Randolph Churchill, een jongere zoon van den zevenden hertog van Marlborough, in de vorige eeuw ook een Engolsch staatsman van beteekenis was. Die vader stierf in 1895, pas 46 jaar oud, nadat hij voorzitter der Conserva tieve Partij, minister v.oor Indië (gedurende zes maanden) en Kanselier van de Schatkist (gedu rende vier maanden) was geweest en zich tegelijk radicaal en conservatief had getoond, telkens weer critiek uitoefenend naar twee zijden en tenslotte nog een prominente plaats innemend als onafhankelijke figuur in het Lagerhuis. De loopbaan des vaders schijnt die van den zoon als het ware te hebben ingeleid. De zoon is veelzijdiger in zijn talenten. Hij beschikt over een. buitengewoon goede pen, hij schildert merkwaar digerwijze ook (zeer verdienstelijke aquarellen), zijn redenaarsgaven zijn bekend en worden niet noemenswaard benadeeld door een licht spraak gebrek, hij heeft een snel Inzicht en is daarbij be gaafd met een groote werkkracht. Maar zijn lust tot verzet en agressief optreden hebben hem meermalen parten gespeeld en zijn fantaisie heeft Engelsche leidende kringen meermalen veront rust. Meermalen is hij totaal eruit geraakt en zoo als dat heet „de politieke woestijn ingestuurd". Dat gebeurde ook in den vorigen oorlog, dien hij, evenals deze, als minister van Marine begon maar waarin twee door hem ondernomen acties .de zending van de Royal Naval Reserve naar Ant werpen en de expeditie naar de Dardanellen, door fouten in de uitvoering mislukten. In Mei 1915, na negen maanden oorlog dus, werd hij al vervangen door Balfour. Daarna ging hij zelf vechten in Frankrijk en werd pas twee jaar later weer mi nister, eerst van Munitie, later van Luchtvaart. Ook in die jaren kwam hij weer in conflict met zijn premier: Lloyd George. In 1921 ging hij over naar Koloniën, trok zich een jaar later terug, raakte op den achtergrond, verloor In 1924 als onafhankelijk candidaat een verkiezingscam pagne, werd in hetzelfde jaar toch weer herko zen, was van 1924-1928 met groot succes Kanselier van de Schatkist en verdween daarna opnieuw uit het bewind, ditmaal voor elf jaar. Pas het uit breken van den oorlog in September 1939 zou er weer toe leiden dat men hem terugriep. Hij is ongetwijfeld een man die in oorlogstijd zijn arbeids- en organisatorische gaven het best kan toonen. Maar hij is zeer moeilijk om mee samen te werken, zooals bovenvermelde enkele feiten uit zijn politieke loopbaan bewijzen. Ge- erfde eigenschappen niet alleen van zijn vader maar ook ongetwijfeld van de zijde van zijn moe der, die een Amerikaansche was plaatsen deze merkwaardige figuur buiten het bekende kader der Engelsche staatslieden. Ook een Lloyd George, die Welshman was en dus zeer on-Engelsch van natuur, viel daar evenwel buiten. En Churchill's afstamming uit den ouden adel geeft hem een zeker aureool in de oogen van de kleine burge rij, die wel nergens zoo gevoelig voor adel titels schijnt als In Engeland. Maar de „upper middle class" is nooit erg op hem gesteld geweest. Velen voelen zich niet veilig met dezen storm- achtigen en aanvallenden bewindsman en nemen hem ook zijn vele politieke kleur-veranideringen hij was achtereenvolgens conservatief, liberaal, onafhankelijke, nu ultra-conservatief kwalijk. Men schrijft hem een zeer groote eerzucht toe en er lijkt weinig twijfel aan te bestaan dat hij fel streeft naar het premierschap. Of hem dat nog eens ten deel zal vallen is de vraag. Het schijnt eigenlijk alleen denkbaar als Engeland in een toestand van grooten nood en beproeving zou geraken. Gebeurt dat niet dan zullen steeds velen hem niet willen. In November 1939 is Winston Churchill 65 jaar geworden. Zijn hevigheid, zijn arbeidskracht en vooral zijn „brio" schijnen evenwel nog steeds on verminderd. Ik hoop overigens dat hij geen pre mier zal worden. R. P. GRAVEN VAN ILLYRIERS ONTDEKT. BERLIJN. 2 Februari (D.N.B.) Bij graaf werkzaamheden aan den oever van de Brinitza nabij Kattowitz hebben Duitsche soldaten graver, van Illyriërs ontdekt, welke uit de achtste eeuw voor Christus dateeren. Tot nu toe zijn zes gra ven bloot gelegd. Nacht vol spanning. Na een nadht van spanning, gedurende welken men tevergeefs getracht heeft van den zeedijk af iets te ontdekken van de zes personen, die gisteren middag van de Groninger kust zijn vertrokken met de bedoeling over het ijs van de Waddenzee naar Schiermonnikoog te loopen, is men er vanmorgen in geslaagd de vermisten op te sporen. Toen de burgemeester van Schiermonnikoog, de heer H. W. van den Berg, gisteravond de mede- deeling ontving, dat zes menschen op het ijs van de Waddenzee verdwaald waren, heeft hij onmid dellijk alle pogingen in het werk laten stellen om te trachten de vermisten op te sporen. Gedurende den avond en den nacht was dit echter niet moge lijk, omdat door versch gevallen sneeuw de sporen op de sneeuwvlakte uitgewischt waren en het in de dichte duisternis niet mogelijk was de ongelukkige wandelaars te vinden. Vanmorgen is echter op verzoek van den burge meester een militair vliegtuig, bestuurd door den sergeant-vlieger Looyer, opgestegen. Sergeant Looyer vloog over de Waddenzee en heeft om half negen de zes vermisten op twee K.M. ten Zuiden van het dorp Schiermonnikoog ont dekt. Alle zes, de heer K. Starkenborg, de heer K. Beukema en zijn vrouw, allen uit Zoutkamp, twee dames Dijkhuis en mej. Zetsma, afkomstig uit Hornhuizen, waren, voor zoover de vlieger kon vaststellen, in goede conditie. Zij liepen over het ijs. Onmiddellijk heeft de vlieger per radio aan zijn commandant op het militaire vliegveld mededee- Met man en macht wordt gewerkt. Met alle madht wordt thans gewerkt om de spoorlijn HoornPurmerend voor het treinverkeer weer in orde te maken. Vanmorgen vroeg heeft men opnieuw 'n hulptrein met militairen uit Hoorn naar den ingesneeuwden trein gestuurd. Deze hulp- trein is evenwel ook ergens tusschen Oosthuizen en Middelie in de sneeuw blijven steken. Het reizigersverkeer naar Hoorn en Enkhuizen wordt derhalve nog over Alkmaar geleid. Meer dan honderd arbeiders zijn thans bezig de opgewaaide sneeuw te verwijderen. Naar men ons hedenmorgen mededeelde hoopt men echter, dat het baanvak in den loop van den dag vrij zal ko men. Dan zal dus ook de normale treindienst kun nen worden hersteld. Men wordt verzocht de brandstoffen minstens één dag van tevoren te bestellen, daar op denzelfden dag de orders niet uitgevoerd kunnen worden. DE VEREEN. VAN BRANDSTOFFENHANDELAREN. (Adv. Ingez. Med.) TE KOOP nog enkele prachtige HEERENHUIZEN, voor zien van modern comfort, gelegen aan de Lod. van Deyssellaan, vlak bij station Bloemendaal. Ook aldaar nog eenlge TE HUUR met centr. verw., ad 630.— per Jaar. Te bevr.: S. VELDKAMP, Van Dortstraat 90, Telef 16373. (Adv. Ingez. Med.) Webb Miller, de correspondent van het Finsche leger op de Karelische landengte, meldt: De Russen hebben Vrijdag weer een aan val met een groote troepenmacht, gesteund door bommenwerpers en zware artillerie, op het midden van de Mannheimerlinie onder nomen. De gevechten begonnen reeds vroeg in den nacht. Opnieuw hebben de Russen gepoogd hun „Trojaansche paarden" pantsersleden te gebruiken. Zij werden weer door tanks voortgeduwd, doch door de Finnen aan een zelfde behandeling bloot gesteld als de tanks, zij werden namelijk met handgranaten „behandeld". Zoodra de tanks de pantserSleden tot de Finsche po sities hadden geduwd werden deze door de Russen, welke lichte machinegeweren bij zich hadden, verlaten, waarop zij zich snel in de bosschen verspreidden. Bij helder, zonnig weer en een tempera tuur van tien graden Fahrenheit onder nul, zwierven de Russische bombardementsvliegtui gen den geheelen dag boven de frontlinies en de onmiddellijk daarachter gelegen gebieden. De hemel leek wel op een voetbalveld: witte lijnen werden kriskras door de uitlaten van de Russische vliegtuigen aan den hemel geteekend welke lijnen voor langen tijd bleven hangen. Op de hoogte, waarop de vliegtuigen zich be vonden moet een temperatuur geheerscht heb ben van veertig a vijftig graden onder nul Fahrenheit. Achter de linies werd de bedrijvigheid tenge volge van deze luchtactiviteit voor uren stopge zet. Tijdens den autotocht van honderd vijftig mijl, welke ik maakte, moest ik vier maal ten gevolge van luchtalarm of luchtaanvallen stop pen en was dikwijls gedwongen meer dan een uur in het bosch in den wagen te zitten, waarin de temperatuur beneden het vriespunt was. Hier en daar waren de resultaten van de Russische bombardementen te zien. In een klein stadje waren in het centrum drie huizen tot puin ge maakt, de stukken puin lagen ver in het rond verspreid terwijl in de witte parken tal van menschen er naar stonden te kijken. De wegen waren bedekt met versche modder welke door de bomexplosies was opgeworpen. In sommige gevallen waren bommen geworpen op de wegen op plaatsen ver van eenige bewoning verwijderd. Met welk doel kon ik niet ontdekken, vooral daar deze gaten hersteld konden worden, hetgeen ook prompt binnen een uur ge schiedde. Havas meldt uit Haparanda: Het gedeelte van de Landengte, waar de Rus sische aanvallen op gericht zijn is het kwets baarste punt van de Mannerheimlinie. In het oostelijke deel zijn de versterkte stellingen der linie gedekt, zelfs nu de meren toegevroren zijn, door een lange gracht, gevormd door de meren Vuoski en Suvanto. Alle door de Russen over het ijs dezer meren ondernomen aanvallen zijn ge stuit op de Finsche automatische wapens, maar in den sector van Summa, waar de operaties van Donderdag zich afspeelden, strekt zich een vlakte zonder meren uit. Deze sector, waarvan het dorp Summa het middelpunt vormt, strekt zich uit tusschen het meer Muolajarvi en het meer Kuolamajarvi. Ten wensten van Kuola- majarvi strekt zich een zeer diep tusschen zijn oevers liggend meer uit tot aan de kust van de Finsche Golf in een beboscht gebied, waar de Russen niets kunnen ondernemen zonder on middellijk onder vuur te worden genomen door de zware Finsche kustbatterijen, die niet alleen opgesteld staan op de eilanden van de Archipel Koivisto, maar ook op het vasteland te Hunal- joki. Deze batterijen syelen in de verdediging der landengte een zelfde rol als die van het. eiland Mantsi op de oevers van het Ladogameer. Door den sector van Summa loopt ongeveer door het midden een belangrijke weg van Wiborg naar Terijoki. Eenige kilometers verder naar het oosten loopt evenwijdig een spoorlijn. Tusschen het meer Kuolamijarvi en Gute strekt zich een moerasgebied uit, dat in het voorjaar en in den zomer moeilijk toegankelijk is, maar waar de vorst den grond verhard heeft. Een belangrijk moeras, dat op het oogenblik eveneens bevroren is, ligt in het midden der laagte. Dit diende voor den oorlog als schietbaan voor het garnizoen van Een IJs-Zondag staat ons weer te wachten, tenzij alle voorteekenen bedriegen. Want De Bilt houdt het ook ditmaal weer op Oosten wind, betrokken lucht en een beetje sneeuw. En het kwik blijft nog aan den verkeerden kant van het vriespunt. De ondergang van „Starfish" en „Undine". LONDEN 3 Februari (Havas). „Press Association" meldt dat dc volledige bemannin gen van de Britsche duikbootcn „Starfish" en „Undine", welke de vorige maand bij Helgoland gezonken zijn. zich in Duitsche krijgsgevangen schap bevinden. Duitsch vliegtuig boven Engelsch gebied neergeschoten. Vier der vijf inzittenden omgekomen. LONDEN, 3 Februari (Reuter). Vanochtend hebben twee Duitsche vliegtuigen voor de kust van Yorkshire een trawler met hun machinege weren beschoten. Britsche gevechtstoestellen ste gen op en hebben een Duitsch Helnkel bombar dementstoestel neergeschoten. Het viel op een landhuis en geraakte In brand. Vier Inzittenden zijn omgekomen, de vijfde raakte gewond. Nader wordt gemeld: Men gelooft dat een tweede Duitsch bom bardementstoestel aan de kust van Northum berland neergeschoten is. Zaterdag 3 Februari 1940 Abonnementen pet week ƒ0.25, pet maand ƒ1.10, pet 3 maanden 3.25, franco per post 3.55, losse nummers 6 cent per ex. Advertentiën: 1-5 regels ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames ƒ0.60 per regel. Regelabonnementstarieven op aanvraag. Vraag en aanbod 1-4 regels ƒ0.60, elke regel meer 0.15. Groentjes zie rubriek. Wiborg, d.w.z. dat de Finsche artilleristen en mitrailleurtroepen, die den toegang verdedigen, de minste terreinbochten kennen, en dat zij uiterst doeltreffend vuur kunnen plaatsen. Tus schen de spoorlijn en het meer Mualo liggen uitgestrekte pijnbosschen, in het zuiden gedekt door een groot moeras. Tegen dezen sector hebben de Sovjet troepen hun jongste aanvallen ondernomen, gesteund door talrijke tanks, waarbij ook de befaamde parachutisten optraden, die door Russische vliegtuigen midden in de Finsche linies werden neergelaten. Drie groepen van deze luchtinfanterie, elk 20 man omvattende, kwamen zoo uit den bewolkten hemel vallen. Zij werden onschadelijk gemaakt en ondanks den omvang van den Russischen aanval werden de roode troepen na zeer levendige gevechten tenslotte over de geheele linie door de Finsche troepen teruggeslagen. Het woord is aan La Fontaine: Niets is onnut voor menschen met ge~ zond verstand. Het kan me zoo weieens gebeuren, Dat 'k aan den huiselijken haard, In stil gepeins zit te betreuren, Wat er al woelt op onze aard. Dan kan ik me zoo dankbaar voelen, Dat op den Nederlandschen grond, Nog rustig plekje in dat woelen. Mijn lang verdwenen wiegje stond. Maar zal de onrust', nu gevaren In oud Europa, altijd maar Mijn dierbaar kleine landje sparen, Of komt het ook nog in gevaar? Dat is, vermoed ik, een gedachte, Die ieder onzer telkens kwelt, En waardoor ieders zenuwkrachten Zwaar op de proef worden gesteld. Zal spoedig orde weer regeeren, Waardoor de mensch zijn rust herkrijgt, In 't internationaal verkeeren, Nu slechts door wanorde bedreigd? Anders gezegd: mag het weer worden, Dat men er weer gevoel voor heeft. Dat orde is ook in wan-orde. Als deel waar iedereen naar streeft? Daartoe moet men 't besef bereiken, Hoe groot de nood geworden is, Nu 't omgekeerd erop gaat lijken Of wanordein orde is P. GASUS. CENTRALE RADIO ONTVANGST Waarom zoudt U langer wachten, Neem vandaag nog een besluit, Sluit U aan bij de Centrale, Daar dit pracht ontvangst beduidt. HAARLEM TELEFOON 10016 (Adv. Ingez. Med.) HEDEN: 14 PAGINA'S. HAARLEM EN OMGEVING pag. De Haarlemsche raad voltooide dc algemeene beschouwingen over de begrooting. Een zitting met eenige incidenten. De heer Castricum werd uit de R.K. raadsfractie gebannen. 4 De asch van Anthony Fokker is heden op Wcs- terveld bijgezet 11 BINNENLAND Een gezelschap van zes menschen lieeft een nacht op het Waddenijs doorgebracht 1 Minister de Geer kondigt een oorlogswinstbe lasting aan. 3 Verscheidene dorpen zijn door sneeuw geïso leerd 3 De „buitenlandsche" gemobiliseerden gaan.met groot verlof 3 BUITENLAND De Balkanconferentie is Vrijdag begonnen 5 Russische oorlogsbodems beschoten een Est- landsch vliegtuig 5 Een nieuwe Sovjet-aanval op de Mannerheim linie is weer mislukt. 1 B. K.: Lichtpunten in het zakenleven. 3 De Russen hebben weer een groot aantal bom men op Zuid-Finland geworpen 11 ARTIKELEN, enz. R. P.: De figuur Churchill i R. P. Journaal van de Week. 5 P. v. d. Hem: Koning Winter. 3 v. H.: Rouben Mamoulian zorgt weer voor een verrassing. g v. H.: Pluk den dag 6 Filmschouw g Dr. W. G. N. v. d. Sleen: Na drie jaar weer naar Canada. 7 Dr. P. H. Schroder: Boeken die bleven. 7 J. H. de Bois: Litteraire Kantteekeningen. 7 Financieel Economische Weekoverzicht: De Duitsche tegen-blokkade. 9 Van een büzondercn medewerker: Naar F'inland 11 J. B. Schuil over „Dc Wrekende God" LAATSTE BERICHTEN 12 Burgerlijke Stand van Haarlem 12

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1940 | | pagina 1