Haarlem's Dagblad Flanel Amerikaansche afgezant naar Europa Moderne Heerenhuizen Ook voor WOLLEN STOFFEN vMOORSEL Washington voert informeel besprekingen met de neutrale landen Ook voor vMOORSEL Initiatief van Roosevelt. IJstijdelijkheid. Arts door grenswacht doodgeschoten. Twee Duitsche duikbooten vernietigd. Drie slagkruisers voor Indiè. Ijsbanen geopend Het Belangrijkste 57e Jaargang No. 17376 Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant- Uitgaven en Algem Drukkerij N.V Bureaux: Groots Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgiro- idienst 38810. Drukkerij: Zuidei Buiten Spaarne 12. Telefoon: Directie 13082, Hoofdred 15054, Redactie 10500, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724, 14825 Soendaplein 12230. Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM Zaterdag 10 FeKruarï 194Ö Abonnementen per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10, pet 3 maanden ƒ3.25, franco per post 3.55, losse nummers 5 cent per ex. Advertentiön: 1-5 regelt ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames ƒ0.50 per regel Regelabonnementstarieven op aanvraag. Vraag en aanbod 1-4 regels ƒ0.50, elke regel meer ƒ0.15. Groentjes zie rubriek. Het is een belangrijk en ook weer hoop gevend initiatief, dat de President der Vereenigde Staten genomen heeft en gisteren door zijn „State Secre tary" den minister van Buitenlandsche Zaken, Cordell Huil, heeft laten bekend maken. In een sfeer, die kennelijk niet gunstig is voor oogen- blikkelijke bemiddeling tusschen de oorlogvoe renden. beproeft Roosevelt een nieuwe methode. In zekeren zin sluit die zich aan bij het deze week in Den Haag aangevangen werk van het inter nationale comité onder voorzitterschap van dr. Colijn, dat economische en sociale vraagstukken zal onderzoeken. Roosevelt gaat zijnerzijds een stap verder. Nu er op dit oogenblik geen kans op vredesonderhandelingen is wendt hij zich tot alle neutralen. En hij begint informeele diploma tieke besprekingen „met het oog op het duidelijke verlangen van alle neutrale volken naar uiteinde lijk herstel van den wereldvrede op een duurzame basis". Deze besprekingen hebben dus niet het doel den vrede in Europa te bereiken, maar zij loopen daarop vooruit. Want zij betreffen de or ganisatie van de wereld na het sluiten van den vrede, waarover in den zin van „Europeesche federatie" in den laatsten tijd ook in Europa veel geschreven is. Roosevelt heeft dezen vorm van oplossing nog niet te berde gebracht maar doet „voorbereidende verzoeken om inlichtingen over een gezond internationaal economisch stelsel en tevens over een vermindering der bewapening in de geheele wereld". Hij peilt de neutralen over de nieuwe wereld orde die, hoe dan ook, komen zal. Hier ontwikkelt zich dus weer eens wat men in Den Haag zeker zal noemen „een nieuwe figuur" in de internationale verhoudingen. Terwijl een groote oorlog in gang is gaan tegelijkertijd de neutralen overleggen over de wereldorde, die zij na dien oorlog hopen te zien ontstaan. Trouwens blijkt daarbij al, dat de besprekingen ook uitge breid kunnen worden tot de oorlogvoerende lan den, voorzoover zij betrekking hebben op de twee^ genoemde hoofdvragen voor den toekomstigen vrede: economisch stelsel en ontwapening. De bedoeling van dit beleid is duidelijk. Het onthoudt zich van eenige opgedrongen tusschen- komst in het conflict maar streeft ernaar, bij de oorlogvoerenden de gedachte aan den nieuwen opbouw van de wereld levendig te houden. De onderstaatssecretaris Sumner Welles wordt dan ook naar Europa gezonden op een „informatori- sche reis" naar Engeland, Frankrijk, Duitschland en Italië. Dit zonder voorstellen, of bevoegdheid om verplichtingen aan te gaan, maar met de op dracht, zich bij de drie oorlogvoerenden in het Westen en bij Mussolini op de hoogte te stellen en rapport uit te brengen aan Roosevelt en Cor dell Huil.. Hij neemt alleen een assistent mee en reist tegelijk naar Europa met Taylor, Roosevelt's bijzonderen ambassadeur bij den Heiligen Stoel. Als men zich even van de nuchtere mededeelin- gen losmaakt en van de voorzichtige reserves, die natuurlijk beoogen dit initiatief zoo onaantast baar mogelijk, zoo weinig mogelijk vatbaar voor verdachtmaking te doen zijn, ziet men in dezen loop van zaken weer met blijdschap de groote lijn. Ik bedoel deze groote lijn: dat nevens den oorlog, nevens de vernietiging, de eenmaal sterk geworden strooming naar duurzamen vrede zich blijft handhaven. Ook in dezen tijd. Ook nu de oorlog inderdaad is uitgebroken. Evenals in de vorige jaren ziet men die stroomingen kampen om den voorrang. Nimmer tevoren is het streven naar vrede in de menschenziel zoo sterk geweest als het in de jaren na 19141918, langzaam groeiend, is geworden. Het wordt nu zeer zwaar op de proef gesteld, maar het wijkt niet. Dat moet ieder objectief beoordeelaar hierin zien. Hij moet het des te duidelijker zien als hij zich even weet los te maken van de gedachte aan de oor zaken van conflicten en aan de personen van staatslieden: als hij het groote geheel slechts ziet van de wereld der kleine menschen, opnieuw mee gesleurd naar vernietiging, nochtans pogend zich te verheffen onder hooger inspiratie. Uit Washington wordt bericht, dat gisteren verscheidene neutrale gezanten door Cordell Huil ontvangen zijn en dat tot de eersten de Nederlandsche gezant, jhr. dr. A Loudon, be hoorde. Het initiatief van Roosevelt moet ook voor de gezanten als een volkomen verrassing gekomen zijn. Het is plotseling geopenbaard. In Den Haag, waar men vanmorgen nog geen offi- ciëele mededeeling had, heeft men het met belangstelling en de sympathie voor dergelijk streven ontvangen. En wacht verdere mededee- lingen af. Het is natuurlijk ook gunstig, met het oog op de toekomst, dat tijdens een oorlog van grootmachten het machtigste land van alle, dat buiten den strijd staat, de kleine neutralen be trekt in een overleg dat de toekomst geldt. Dit NAAR GROOTE HOUTSTR. 31 BIJ ANEGANG (Adv. Ingez. Med.) Verlangen naar den Wereldvrede vormt het onderwerp Besprekingen kunnen fot de oorlog voerenden worden uitgebreid E Amerikaansche minister van buitenlandsche zaken, Cordell Huil, heeft medegedeeld dat informeele diplomatieke besprekingen zijn geopend met de neutrale regeeringen, in verband met het verlangen van alle neutrale naties naar herstel van den wereldvrede. Huil zeide voorts dat de besprekingen zouden kunnen worden uitgebreid tot de oorlogvoerende naties, voor zoover zij vraagstukken omvatten van een gezond internationaal economisch stelsel en een beperking der bewapening over de geheele wereld. De besprekingen behelzen volgens Huil „geen plan of plannen doch dragen het karakter van een voorbereidend onderzoek met betrekking tot een gezond internationaal economisch stelsel en tege lijkertijd tot een wereldomvattende beperking der bewapening". De besprekingen konden, naar de staatssecretaris eraan toevoegde, uitgebreid worden tot de oorlogvoerenden, in zooverre deze twee ge meenschappelijke problemen van den toekomstigen vrede erbij betrokken zijn. Zij omvatten geen „za ken, waarbij de tegenwoordige oorlogsomstandighe den betx-okken zijn." Het staatsdepartement merkte er bij op dal de besprekingen met de neutrale landen geen verband houden met het bezoek, dat Sumner Welles aan Europa zal brengen. Het contact met de neutralen is, naar Huil nog heeft verklaard, begonnen met het ontbieden van de ambassadeurs en gezanten der verschillende re geeringen. Gisterochtend heeft Huil den Nederland- schen gezant ontvangen. Een vertegenwoordiger van het staatsdepar tement heeft verklaard dat de besprekingen niet er op gericht waren in Europa vrede tot stand te brengen, doch dat het onderwerp er van was, welke soort wereld na den vrede georganiseerd diende te worden. (Een Engelsch geleerde heeft ver klaard dat Noord-Europa een nieuwen ijstijd tegemoet gaat.) Wanneer het ons wordt uitgelegd, Gaat het misschien de pet te boven, Maar wij zijn, als professor 't zegt, Wel haast geneigd, het te gelooven. Hij zegt: langzaam (gelukkig) aan. Zullen de „Poolsche" gletschers komen En haast tot aan ons landje gaan, Waar dan geen water meer zal stroomen. Het is een beeld waarvan je ijst In deze toch al kille ua-en, 't Is goed, dat hij er ook op wijst, Dat het nog eventjes zal duren. Hij heeft dien tijd wel niet geschat. Maar, al ben ik een leek ter zake. Voor, zeg, een honderd jaar of wat, Hoeft u zich nog niet druk te maken. Hoe blijvend thans het ijs ook schijnt En hoe dit u ook mag benauwen. Dat het vrij spoedig weer verdwijnt. Daar moogt u steeds n.og op vertrouwen. Wij gaan een ijstijd tegemoet, Veel minder tijdelijk dan dezen, Maar wat men 't eerst hierna begroet, Zal toch een roomijs tijdperk wezen. P. GASUS. TE KOOP nog enkele prachtige HEERENHUIZEN, voor zien van modern comfort, gelegen aan de Lod. van Deyssellaan, vlak bij station Bloemendaal. Ook aldaar nog eenige TE HUUR met centr. verw., ad f 630.— per jaar. Te bevr.: S. VELDKAMP, Van Dortstraat 90, Telef 16373. (Adv. Ingez. Med.) geeft alweer wat beter kans, dat tenslotte over de toekomstige wereldorde niet beslist zal wor den zonder dat de neutralen daarin gekend wor den. Dus niet zooals dat in 1918 geschiedde. R. P. Tragisch ongeluk te Vlodrop. Vrijdagavond passeerde dokter J. Meuwis- sen arts te St. Odiliënberg, met zijn auto het grenskantoor te Vlodrop op zijn weg naar een patiënt te Vlodrop. De militaire post bij het kantoor gaf den arts een teeken te stoppen, doch waarschijn lijk zag de heer Meuwissen dit niet, althans hij reed door, waarop de schildwacht op de auto vuurde. De kogel drong door een zijraam naar binnen en doodde den geneesheer vrij wel op slag. Het slachtoffer is, nadat het van de heilige sacramenten was voorzien, overge bracht naar het St, Laurentiusziekenhuis te Roermond. Militaire autoriteiten stellen een uitgebreid onderzoek in. Dokter Meuwissen was 45 jaar oud, gehuwd en vader van acht kinderen. HU was een broer van den burgemeester van Echt. Het gebeur de heeft in de omgeving van Roermond groo te ontsteltenis gewekt, daar dokter Meuwissen een zeer geziene figuur was. Sumner Welles gaat bij de Europeesche regeeringen vertrouwelijke inlichtingen inwinnen Op 17 Februari met de „Rex" naar Italië PRESIDENT Roosevelt heeft op een persconferentie bekend ge maakt dat de Amerikaansche onderstaatssecretaris van buiten landsche zaken, Sumner Welles, naar Europa zal gaan om persoon lijk de gebeurtenissen in Italië, Frankrijk, Engeland en Duitsch land gade te slaan. Hij voegde hier aan toe dat Sumner Welles opdracht heeft geen voorstellen te doen of verbintenissen aan te gaan in naam van de Vereenigde Staten. De verklaringen, welke hij zal ontvangen van de officiëele personen van de Euro peesche regeeringen, zullen alleen bestemd zijn voor den president en den minister van buitenlandsche zaken, Cordell Huil. President Roosevelt zeide, dat deze verklaringen als strikt vertrouwelijk zullen worden beschouwd. Summer Welles vertrekt op 17 Februari naar Europa met het Italiaansche mailschip „Rex", dat rechtstreeks naar Italië vaart. Hij zal op zijn reis vergezeld worden door een ambtenaar van het ministerie van buitenlandsche zaken als persoonlijke hulp. In de persconferentie heeft Roosevelt nog gezegd dat Sumner Welles noch naar Finland, noch naar Rusland zou gaan. Zijn reis zou zoo lang duren als noodig is en hij zou ook geen speciale boodschap bij zich hebben. De algemeene indruk te Washington is, dat Roosevelt en Huil een gedetailleerd en verge lijkend rapport van een frisschen geest wen- schen en dat de reis van Sumner Welles niet de voorbode is van een vredescampagne. hedenmiddag OPENING SIGARENMAGAZIJN KRUISWEG 48 Crootsche sorteering. K. TUYN (Adv. Ingez. Medj CENTRALE RADIO-ONTVANGST. Iemand met een eigen toestel Heeft des zomers veel gekraak. Doe het daarom met Centrale, Dat is altijd in den haak. HAARLEM TELEFOON 10010 (Adv Ingez. Med.) Door Engelschen torpedojager. De Britsche Admiraliteit meldt dat twee Duitsche duikbooten vernield zijn door een van de torpedojagers der Britsche vloot. Het is geen normaal gebruik van de Admiraliteit aldus dit communiqué om het tot zinken brengen van duikbooten bekend te maken, wanneer het voorkomt, maar een uitzondering wordt bij deze gelegenheid gemaakt met het oog op het feit dat de twee duikbooten tot zinken werden ge bracht door een torpedojager, toen zij een aan val deden op een convooi. De ramp van de „PK.AFO". welke op 22 Januari j.l. bij Bali plaats had, was het eerste ernstige ongeluk, dat de KN1LM in haar ruim 11-jarig bestaan heeft getroffen. De inheemsche bevolking is behulpzaam bij het aan wal brengen van het vliegtuigwrak Het woord is aan Emile Coué: Zonder zelfvertrouwen bereikt men niets. Met zelfvertrouwen kan men. bin nen de grenzen van het redelijkealles bereiken. NAAR GROOTE HOUTSTR. 31 BIJ ANEGANG (Adv. ingez. Med.) In haar memorie van antwoord op het voor- loopig verslag op de begrooting van Nederlandsch- Indië laat de regeering zich als volgt uit over de kwestie der maritieme verdediging van Neder- landsch-Indië: Ook de regeering kan geen waardeering heb ben voor de wijze, waarop schrijvers, die terzake geenerlei verantwoordelijkheid dragen, zich in couranten en tijdschriften nopens de voorgestelde vlootversterking hebben uitgelaten. De regeering gaat echter in deze aangelegenheid doelbewust haar eigen weg, waarbij de verschillende ambte lijke adviezen, voor zoover noodig mondeling toe gelicht door gezaghebbende marine-deskundigen, tot richtsnoer worden genomen. Te dezer zake kan thans worden medegedeeld, dat de regeering na rijp beraad haar gedragslijn heeft bepaald. Zij heeft besloten den aanbouw te bevorde ren van een drietal slagkruisers. Een wetsvoordfaoht ter zake zil te zijner tijd, nadat de volksraad zal zijn gehoord, aan het oor deel van het parlement worden onderworpen. In afwachting daarvan meent de regeering zich te mogen onthouden van beschouwingen over de uit breiding van de maritieme weermiddelen in ïndië. Mooi weer, maar koud zal het Zondag naar alle verwachting zijn. Strenge vorst des nachts, matige vorst overdag, zwakke wind en heldere tot halfbewolklc lucht. ;js: EINDENHOUT f 0.25 angfSBREDERODE 0.20 Rijwielstalling gratis (Adv. Ingez. Med.) HEDEN: 14 PAGINA'S. pag. HAARLEM EN OMGEVING De Haarlemsche raad bespreekt onderwijsbe langen. BINNENLAND Aan het grenskantoor Vlodrop is een arts, die op het stopteeken niet reageerde, doodgeschoten. 1 Spreiding van het vacantieverkccr bepleit. 3 De Amsterdamsche raad draagt aan de twee ar chitectencombinaties op nieuwe plannen te maken. BUITENLAND Twee Duitsche duikbooten zijn door een Engel schen torpedojager vernietigd. 1 Sumner Welles komt in Europa, als afgezant van Roosevelt, vertrouwelijke inlichtingen inwinnen 1 Washington gaat informeele besprekingen voe ren met de neutrale landen. 1 De Russen zijn op verscheidene plaatsen In den aanval. 5 De voorgenomen reis van Sumncr Welles heeft de instemming van Londen. 5 ARTIKELEN, enz. R. P.: Initiatief van Roosevelt. 1 R. P.: Journaal van de week 5 Financieel Economisch Weekoverzicht: De beurs- stemming. 2 K. de Jong: Ledenconcert II. O. V. .2 H. D. Vertelling: Koorts. 4 Filmschouw g C. J. E. Dinaux: Als de steenen spreken konden 7 J. H. de Bois: Litteraire Kantteckeningen. 7 Van onzen Londenschen correspondent: Enge land, Churchill en de neutralen. 7 Van onzen bijzonderen medewerker: In Finland. 9 Van onzen correspondent te Rome: Distributie- zorgen in Italië 43 De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge nomen op J| LAATSTE BERICHTEN y

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1940 | | pagina 1