liet JOimt en Jxui Olie&ol.
(KcïlMn.:
STAMPPOT
AMBWWIi
OOK U
GRIEP!
J. E. ten Klooster
overleden.
MAANDAG 19 FEBRUARI 194Ö
HAXRKEM'S DAGBEAD
„Kvernaas" verging binnen
enkele minuten.
Alle opvarenden konden worden gered
Het Noorsche stoomschip „Kvernaas" is
in den nacht van Vrijdag: op Zaterdag in
de nabijheid van het lichtschip Schouwen-
bank door een explosie getroffen en na
enkele oogenblikken gezonken. AUe op
varenden konden echter gered worden.
De kapitein van het schip, een jonge, krach
tige figuur, de heer I. Sörensen, vertelde aan
een redacteur van het A.N.P., dat met het
strijken van de motorreddingsboot en van de red
dingssloep slechts drie minuten waren ge
moeid. Rustig, maar toch bijzonder snel gingen
allen in de booten. Het moest heel vlug gaan,
want het schip dat 3000 ton meet en geladen
was, zonk buitengewoon snel. „We waren nog
maar enkele tientallen meters weggeroeid", al
dus vertelde de kapitein, „toen van de „Kver-
naas" niets meer te zien was. Binnen 5 mi
nuten had het geheele drama zich afgespeeld. Zóó
snel had zich alles voltrokken, dat de marconist
zelfs geen tijd had gehad SOS-seinen te geven.
Geen der opvarenden had ook kans gezien iets
van zijn bezittingen te redden. U kunt zich voor
stellen, dat het in de open boot buitengewoon
koud was. Er woei een stevige Z.O.-wind en er
was een behoorlijke deining. Vooral het overko
mende ijskoude water dat met groote golven in
de boot sloeg, was heel onaangenaam. Natuurlijk
keken allen goed uit naar de schepen, die mis
schien zouden kunnen voorbijvaren. Intusschen
zetten wij koers naar de kust. De navigatiemid
delen waren uiteraard zeer gebrekkig en veel
hoop spoedig de kust te bereiken, hadden wij
allerminst. De reddingboot hadden wij aan de
motorreddingboot vastgemaakt. Drie uren dob
berden wij op deze wijze op de woelige zee,
toen we een schip in de gaten kregen. Het was op
dat moment half zes en nog donker. Met licht-
kogels en met behulp van een seinlamp wisten
we de aandacht van de bemanning van dit schip
te trekken. Korten tijd later was deze boot bij
ons. Het bleek het Nederlandsche stoomschip
„Oranjepolder" te zijn".
De ..Oranjepolder" die korten tijd te voren
van Hoek van Holland was vertrokken, is weer
teruggekeerd en heeft de schipbreukelingen in
Hoek van Holland afgezet.
moef zich beschermen
tegen
Loop geen kans, wanneer de griep
heerscht. Zorg voor veel Erissche
lucht en beweging, eet eenvoudig
voedsel, drink melk en vruchten
sappen om Uw weerstands-vermo
gen .te versterken.
Wanneer Ge kouvat, behandel die
bij het eerste teeken!
Neem, indien noodig, een laxeer
middel en een warm bad, ga naar
bed. Smeer flink Vicks VapoRub
op keel en borst en bedek dat met
warm flanel. Snuif bij wijze van
voorzorgsmaatregel eenige malen
per dag een weinig Vicks goed
door de neusgaten op.
Verlaagde prijs 90 ct.
(Adv. Ingez. Med.)
Mr. D. A. E. Iminink 1 Maart
65 jaar.
Mr. D. A. E. Immink, secretaris en plaatsvervan
gend directeur, chef der afdeeling Algemeene
Zaken van de N. Z. H. T. M., zal op 1 Maart a.s. den
65-jarigen leeftijd bereiken. Hij is een in de kringen
der N. Z. H. T. M. en ook der Ned. Spoorwegen zeer
geziene figuur.
Mr. Immink werd 1 Maart 1875 te Amerongen
geboren en bezocht het gymnasium te Utrecht. Hij
studeerde aan de Universiteit aldaar. Na zijn pro
motie in 1900 vestigde hij zich als advocaat en pro
cureur te Amsterdam. Kort daarna kwam hij bij de
Ned. Centrale Spoorweg Mij. in functie, waar hij
tenslotte Inspecteur in Algemeene Dienst werd.
Toen deze Maatschappij samensmolt met de Ned.
Spoorwegen en de H. IJ. S. M. trad hij in dienst,
der nieuwe Maatschappij als afdeelingschef le'
klasse. In dezen rang kwam hy in 1919 naar Haar
lem als secretaris en chef van vervoer der N. Z. H.
T. M. In 1935 werd mr. Immink ook chef der afd.
Algemeene Zaken dier Maatschappij.
Met ingang van 1 Maart a.s. zal de heer Immink
bij de Ned. Spoorwegen met pensioen gaan, maar
hy blijft voorloopig nog werkzaam bjj de N. Z.
H. T. M.
JAARVERGADERING DER NATIONAAL
CHRISTELIJKE ONDERWIJSVEREENIGING.
In hotel „Krasnapolsky" te Amsterdam is
Zaterdagmiddag de jaarlijfcsche ledenvergade
ring gehouden van de Nationaal Christelijke
Onderwijs Vereeniging.
De jaarverslagen werden na eenige bespre-
king goedgekeurd.
De voorzitter ds. J. L. Schouten werd op voor
stel uit de vergadering, bij acclamatie herkozen.
De penningmeester deelde nog mede, dat dit
jaar voor bijdrage in de huisvestingskosten
voor de in ondersteuning zijnde schipperskin
deren een bedrag van ruim f 100.000 noodig is.
Alle betalende abonnés van Haarlem's Dag
blad zijn GRATIS TEGEN ONGEVALLEN
VERZEKERD, op voorwaarden welke koste
loos bij de administratie verkrijgbaar zijn
en welke op geregelde tijden ln ons blad
worden gepubliceerd. De ultkeeringen zijn
bij levenslange ongeschiktheid ƒ2000, over
lijden ƒ400, verlies van een hand, voet of
oog 200, beide leden van een duim 100.
één lid van een duim 50, alle leden van
een wijsvinger 60. één of twee leden van
een wijsvinger 25. alle leden van een ande
ren vinger 15, één of twee leden van een
anderen vinger 5, arm- of beenbreuk 30.
enkelbreuk 15, polsbreuk 15. Alles indien
het gevolg van een ongeval. Voor de abon
nés van het Geïllustreerde Zondagsblad be
staat nog een afzonderlijke verzekering. De
voorwaarden daarvan zijn eveneens bij de
administratie verkrijgbaar.
Tankschip door mijn ernstig
beschadigd.
De reis naar Amsterdam kon worden
voortgezet.
Het Noorsche tankschip .Gallia", dat zeven
dagen geleden onder de Engelsche kust op een
mijn was geloopen, is Zondagmorgen om tien
uur te IJmuiden aangekomen met schade aan
den voorsteven ten gevolge van de ontplof
fing.
Het schip is met twee sleepbooten binnenge
komen en is naar de petroleumhaven te Am
sterdam gesleept, waar het 10.000 ton metende
schip 's middags om 2 uur arriveerde.
Het is gebleken, dat de averij zich beperkt
had tot den voorsteven, aan welks bakboordzijde
eendge meters schuin onder het anker een deel
van het bij de ontploffing ontstane gat zichtbaar
was.
Waarschijnlijk loopt het gat onder de water
lijn tot de kiel van het' schip door, doch dit
kan pas na de lossing van het schip worden
vastgesteld.
De bruin-geschroeide gapende wonde aan den
boeg steekt wel schrijnend af tegen de glanzend
witte romp van het fraaie, slanke schip, dat
pas korten tijd in de vaart is.
Op 20 Juni van het vorige jaar liep de
Gallia" te Hamburg v$n stapel en het maakte
thans, naar de kapitein, de heer Olsen uit Oslo,
aan een redacteur van het A.NJ?. vertelde, zijn
vijfde reis.
Het schip was op weg van Port Arthur in
Texas naar Amsterdam, toen het de vorige week
in den nacht van Zondag op Maandag, voor
anker liggende in Duins, door een explosie werd
getroffen, welke door een drijvende mijn moet
zijn veroorzaakt. Twintig minuten na midder
nacht werden de opvarenden door een geweldi
gen knal opgeschrikt. De kapitein was op dat
oogenblik in zijn hut, doch had zich nog niet
ter ruste begeven. Op de brug bevonden zich de
tweede stuurman en eenige leden van de be
manning. Zij zagen aan de voorzijde van het
schip vlammen en een rookzuil, terwijl het
water t-ot boven de mast omhoog spoot. De
kapitein, die naar de brug gesneld was, gaf
onmiddellijk het bevel, dat ieder zich naar de
reddingbooten begeven moest. Tezamen met de
andere officieren begaf hij zich daarop naar 't
voorschip om een onderzoek in te stellen. Het
gat was ontstaan aan den bakboordboeg, ter
hoogte van het voorste laadruim, waarin zich
geen tanks bevinden. Slechts waren er eenige
kisten met machineolie opgeslagen, doch deze
zijn gelukkig niet in brand geraakt. Hoewel er
water in het ruim was doorgedrongen, bestond
er voor het schip geen gevaar, zoodat het sig
naal kon worden gegeven, dat alles veilig was.
Bij de explosie is een deel van de ankerketting
verloren gegaan.
Den volgenden dag is de „Gallia" zonder as
sistentie dicht langs de kust naar de monding
van de Theems opgevaren,, waar nog eenige
formalieiten moesten woren vervuld.
De overtocht naar IJmuiden verliep vlot.
De reederij zal nog nader beslissen, waar de
„Gallia" zal repareeren.
BETERE WEDUWEN- EN WEEZENPENSIOEN-
REGELING.
Mevrouw BakkerNort heeft aan den minister
van Defensie de volgende vragen gesteld:
Is het den minister bekend, dat de gezinnen van
de onbemiddelde dienstplichtigen, die tijdens de
mobilisatie in den dienst zijn omgekomen, in kom
mervolle omstandigheden verkeeren?
Wil de minister bevorderen, dat een betere pen
sioenregeling voor weduwen en weezen van dienst
plichtigen bij land- en zeemacht tot stand komt, in-
dien zin, dat het pensioen van de weduwe van een
soldaat, matroos of marinier, dat thans ten hoogste
f 560 per jaar bedraagt als zij drie of meer minder
jarige kinderen heeft wordt verhoogd?
Wil de minister dan tevens de totstandkoming
van een meer bevredigende regeling bevorderen met
betrekking tot de begrafeniskosten van dienstplich
tigen, die tijdens de mobilisatie omkomen?
Echtpaar door gas vergiftigd.
Bij het intreden van den dooi doen zich op
nieuw gevallen van gasvergiftiging voor. Zoo
werd het ongeveer 60-jarig echtpaar van den
B., te Onderdendam, gemeente Bedum Zaterdag
avond in bewusteloozen toestand in hun woning
aangetroffen. Zij bleken bedwelmd te zijn door
het uitstroomen van gas van een straatlantaarn,
welke bij den gevel van het huls stond. Het
mocht een ontboden geneesheer na veel moeite
gelukken met behulp van een zuurstofapparaat
de levensgeesten bij het echtpaar weer op te
wekken. Het leven van man en vrouw loopt
thans geen gevaar meer.
Een prijs voor letterkunde en muziek
Amsterdam stelt twee bedragen van 500.
beschikbaar
Reeds geruimen tijd bestond bij B. en W. van
Amsterdam het plan, de Nederlandsche letter
kundigen en comonisten aan te moedigen door
het beschikbaar stellen van een prijs vanwege
de gemeente Amsterdam. Dit plan heeft thans
vasteren vorm aangenomen. Voor de eerste
maal zal een prijs van f 500 worden uitgeloofd
voor een nog niet opgevoerd Nederlandsch
tooneelwerk en eenzelfde prijs voor een nog niet
uitgevoerd symphonisch werk of instrumentaal
concert van een Nederlandschen componist. De
vaste bespeler van den Stadsschouwburg zal
wordt toegekend, op het repertoire nemen; het
het Nederlandsche tooneelstuk, waarvoor de prijs
bestuur van het Concertgebouw heeft zich be
reid verklaard, de compositie die den prijs ver
werft door het Concertgebouworkest te doen
uitvoeren. De auteurs hebben dus ook de zeker
heid, dat zij met hun werk het publiek zullen
bereiken.
B. en W. hebben korten tijd geleden de leden
van de jury's benoemd, die hun bij het toe
kennen van de prijzen ter zijde zullen staan.
In de jury voor den prijs voor een toeneelstuk
hebben zitting mevrouw Top van RhijnNaeff
en de heeren Jan Engelman, Cor van der Lugt
Melsert, Victor E. van Vriesland en prof. dr. J.
Walch; in die voor een symphonisch werk of
instrumentaal concert, de heeren Jan van GiLse
dr. R. Mengelberg en Willem Pijper.
De heer L. J. van Wijk overleden.
Zaterdagavond ls te zijnen huize in Heem-
stedfe overleden de heer L. J. van Wijk, buiten
gewoon lid van het Nederlandsch Bijbelgenoot
schap en eere-voorzitter van den zendings
studie-raad.
Lambertus Johannes van Wijk werd 17 Aprii
1865 te Amsterdam geboren. Na aldaar de H
B. S. doorloopen te hebben, studeerde hij aan
de Indische instellingen te Delft. In 1888 werd
de heer van Wijk tweede secretaris van het
Nederlandsch Bijbelgenootschap en van 1924
tot 1935 was hij algemeen secretaris van deze
instelling.
Van zijn hand verschenen artikelen over
armenzorg en zending en over armenzorg-sta
tistiek in tijdschriften van armenzorg. Voorts
zagen het licht „Woord en daad", „Wartburg*
en „Vragen des tijds".
PROGRAMMA VAN DE HAARLEMSCHE
RADIO CENTRALE OP DINSDAG
20 FEBRUARI 1940.
Progr. I Hilversum n.
Progr. II Jaarsveld en Hilversum I.
Progr. m:
8.Keulen. 8.20 Parijs Radio, 8.35 Engeland.
9.20 Pauze, 9.30 Keulen, 9.50 Deutsehlandzender,
10.10 Pauze of diversen. 11.20 Keulen 11.50 Pauze
Radio. 2.40 Pauze. 2.45 Keulen, 4.20 Pauze, 4.30
12,Keulen, 12.20 Ned. Brussel, 2.20 Danmarks
5.20 Ned. Brussel, 7.05 Brussel Fransch, 7.20 Parijs
Radio, 8.50 Pauze of diversen. 9.05 Parijs Radio,
10.5 Motala, 10.20 Brussel Fransch, 11.20 Pauze.
11.30 Deutschlandsender
Progr. IV:
8.Ned. Brussel, 9.20 Engeland, 11.20 Dan
marks Radio, 12.20 Engeland, 12.50 Brussel Fr.,
2.20 London Regional of diversen, 5.35 Parijs
Radio, 6.15 Pauze, 6.20 London Regional, 6.50
Beromünster, 7.— Londen Regional of diversen
7.20 Brussel Ned„ 8.20 Brussel Fr., 8.50 Ned.
Brussel, 9.20 Beromünster, 9.30 Boedapest. 10.20
Brussel Ned., 11.20 .Engeland
Progr. V: 8.005.00 Diversen.
5.005.09 Scheveningen-Ber. Dep. v. Justitie.
5.097.00 Diversen.
7.C08.00 Eigen gramofoonplatenconcert.
Klassiek programma
1. Philadelphia Symphonie Orkest o. 1. van L.
Stokowsky.
1. Waltz of the flowers uit Notenkrakers-
suite van Tschaikowsky.
2. Menuett van Bcccherini.
3. 18th Century Dance van Haydn.
n. Sachsisohe Staatskapelle o.l.v. Karl Böhm.
4. Eine kleine Nachtmusik van Mozart
a. Allegro.
b. Romanze Andante).
c. Menuett (Allegretto).
d. Rondo (Allegro).
HI. New Light Symphonie Girchestre ol.v.
Eugene Goossens.
5. Gedeelten uit Peer Gynt van Grieg.
a. Ingrids Lament.
b. Arabian Dance.
c. Return of Peer Gynt.
d. Solveigs Song.
IV. Staatskapel van Berlijn O.l.v. Leo Bleeh
6. Suite Orientale v. Popy.
a. Die Bajaderen.
b. Am Ufer des Ganges.
c. Die Tanzerinnen
d. Patrouille.
8.0012.00 Diversen,
8.0012.00 Diversen.
VOOR DE KINDEREN
Neem me niet kwalijk, veldwachter, ant
woordde Piet maar ik deed het werkelijk
zonder erg. 't Is een slechte gewoonte van
me, ziet U!
Met gewoonten houd ik geen rekening,
gromde de veldwachter, je zorgt dat het
niet meer voorkomt, anders ga je op de bon,
en hiermede liet Teunissen Piet staan.
Maar den volgenden morgen was Piet zijn
belofte al weer glad vergeten en toen hij den
derden paal passeerde, kreeg deze weer den
gebruikelijken slag. Teunissen sprong als een
woedende hond uit zijn kijkpost te voorschijn
Dat is toch al te bar siste hij giste
ren heb je beloofd het niet meer te zullen
doen.
Het taxi-bedrijf te Haarlem.
Verhooging der tarieven.
Enkele maanden geleden kwam bij het gemeen
tebestuur van Haarlem het verzoek in van de taxi
ondernemers en garagebedrijven, die georganiseerd
zijn in de H.V.T.O., en van de directie der Am-
sterdamsche Rijtuïgmaatschappij om de tarieven
met 20 pet. te mogen verhoogen. aangezien de be-
drijfsonkosten belangrijk waren gestegen, waar
door het bedrijf met de tegenwoordige tarieven niet
rendabel geëxploiteerd kon worden.
Dit verzoek is van alle kanten onderzocht en be
keken, waarbij tevens ook in geding kwamen de loo-
nen van de chauffeurs. Na een uitvoerig en nauw
gezet onderzoek hebben B. en W. besloten aan het
verzoek te voldoen en er dientengevolge mede ac-
coord te gaan dat de tarieven hier ter stede wor-den
verhoogd.
Deze verhooging is jl. Zaterdag ingegaan hoewel
nog niet volledig daar voor eenige bedrijven de
zoogenaamde klokken welke den ritprijs aangeven
nog moeten worden veranderd
Het tot Zaterdag geldende tarief was als volgt:
Eerste aanslag 30 cent voor 1500 meter, verder
5 cent voor elke 625 Meter. Voorkomen 10 cent.
Het thans geldende tarief is geworden:
Eerste aanslag 30 cent voor de eerste 1000 Meter
en bovendien 20 pet. van het totaal opgereden be
drag.
Hieruit ziet men dus dat de verhooging nog meer
bedraagt dan 20 pet. door den korteren rit van den
eersten aanslag, waarover bovendien ook nog 20
pet. wordt geheven.
De bedoeling is om alleen maar den eersten
aanslag te veranderen en den chauffeur boven den
ritprijs den 20 pet. toeslag zelve in rekening te
doen brengen.
Wat de loonen der chauffeurs betreft deze heb
ben een kleine verbetering ondergaan, door het ga
rantieloon met f 2 per week te verhoogen waar
echter tegenover staat een verlaging der provisie,
doch deze verlaging hoopt men op te vangen door
de hoogere inkomsten als gevolg van de tariefs-
verhooging.
De tarieven voor de garage's en die van de taxi's
welke op de standplaatsen staan, zijn volkomen
gelijk.
De vaarweg Amsterdam—Haarlem.
Eenige kolenschepen aangekomen.
Zaterdagavond is in deze periode van ijs weer
het eerste met brandstoffen geladen schip te Haar
lem aangekomen. Een tweetal motorsleepbooten
van den sleepdienst Kalverla te Haarlem, was reeds
een week tevoren met ledige dekschuiten door het
zware pakijs van een vaargeul, die den vorigen
dag door een ijsbreker was gemaakt, naar Amster
dam gevaren.
Zaterdagavond zijn deze sleepbooten er na zeer
veel moeite in geslaagd een kolenschip naar Haar
lem te brengen tot bij de spoorbrug.
Zondagmiddag bracht een sleepboot met ijs-
ploeg een groot, met cokes geladen schip naar de
haven van de Gemeentelijke lichtfabrieken, waar
aanstonds met lossen werd begonnen.
(UN/T IN IKTTCREh
Houtsnijder en schilder.
J. F. E. ten Klooster, bij den Burgerlijken Stand
te Veere waarschijnlijk als gepensionneerd kapitein
van het Indische leger ingeschreven, doch als
kunstenaar van veel grooter bekendheid geworden,
is in zijn woonplaats op ruim 66-jarigen leeftijd
overleden. Bij het ongeluk dat een vorig jaar de
Nederlandsche Marine trof, verloor de jonge duik
bootkapitein Ten Klooster, zijn zoon, het leven en
dit verlies zal den uiterst gevoeligen mensch die de
vader was, diep geschokt hebben.
Met dezen maakten wij kennis tijdens zijn eerste
verlof uit den Indischen dienst dat hij in Den Haag
doorbracht. Het zal in 1907 of '08 geweest zijn, dat
de in Koedoes op Java geboren kapitein der Indi
sche maréchaussée, die aanleg en liefde voor tee
kenen had, in Den Haag lessen bij Albert Roelofs
ging nemen, met Haverman bevriend raakte en van
diens raad profiteerde. Van Konijnenburg had in
dien tijd een drukbezocht atelier waar hij lessen gaf
die ver boven het gewoon-dagelijksch praktische
uitgingen en die doordrenkt waren van vrij inge
wikkelde wijsgeerig-wiskunstige inzichten. Ten
Klooster voelde zich sterk tot Van Konijnenburg's
kunst en persoonlijkheid aangetrokken en onder
ging daarvan den invloed, al bleef hij ook voor de
geestig critische figuur van Haverman groote
vriendschap koesteren.
Ten Klooster was het type van den mageren, ge-
peesden. oersterken Indiër, niet groot van stuk, be
hendig ruiter en zooals gebleken is, onvermoeid en
onverschrokken navigator, die als militair leider
van een kleine wetenschappelijke expeditie, door
de Regeering uitgerust, maandenlang met zijn paar
Europeanen tusschen de eilanden en eilandjes der
Papoea's gezworven had om opmetingen te doen en
ethnographische nasporingen te registreeren. Zon
der gevaar was die opdracht niet en een pijl die
hem in het been getroffen had, heeft hem later nog
wel gehinderd. Maar zoover was het in 1908 onge
veer,- nog niet en omstreeks dien tijd zaten wij vaak
in mijn kantoor op den Kneuterdijk naar zijn ver
halen te luisteren.en naar zijn voornemens 2ich
geheel aan de kunst te gaan geven. Wij dat
waren het vaakst de schilder Haverman, de gewe
zen officier, toen journalist, Otto van Tright, die
later in Saloniki aan de pest zou sterven, en Jan
Fabricius Senior, oud journalist en tooneelschrijver.
Allemaal, behalve schrijver dezes, Indischgasten
dus discours genoeg!
Toen "het verlof verstreken was keerde Ten
Klooster weer naar Indië terug en wij hoorden niet
veel meer van hem. Tot ik, op een morgen in 1916
over de Lange Delft in Middelburg wandelend,
plotseling Ten Klooster tegen het lijf loop, die vroo-
lijk en wel, in kapiteinsuniform gekleed, op mij was
toegestapt. Hij was voor een tweede verlof naar
Holand gekomen, doch meteen daar in de mobilisatie
opgenomen en in Zeeland gepoot, waar hij, naar ik
meen, als commandant van Walcheren fungeerde.
Na den oorlog heeft hij zijn pensioen genomen
en is Walcheren trouw gebleven.
In een mooi oud huis op de Kade te Veere heeft
hij zich gevestigd en daar zijn de zeer bijzondere
houtsneden, teekeningen en enkele schilderijen ont
staan, die uit den oud-militair een artist van wer
kelijke beteekenis deden leeren kennen.
Zijn schetsboekbladen uit Indië gaven hem een
enormen voorraad gegevens; wat daaruit aan hout
sneden ontstond droeg alles het kenmerk van een
perfecte kundigheid, een scherpte van lijn en een
decoratieven opbouw, die nog aan Van Konijnen
burg's invloed kon doen denken. De grondtoon er
van was en bleef echter Oostersch. Ook als hij een
stormbui boven Veere verbeeldde had zijn hand
schrift iets van Arabische Koran-letters. Het waren
heel bijzondere prenten, die in het buitenland zeer.
de aandacht trok Ken doch ook in ons land waar
deering der ernstige kunstvrienden vonden.
De laatste jaren had hij de houtsnede grooten-
met
OP ELK BLIKJE BEVINDEN ZICH VELERLEI KNAX-RECEPTIM
VERKRIJGBAAR IN BLIKJES VAN 5 EN 10 STUKS
UK 40-0101.
(Adv. Ingez. Med.i
deels laten varen en was, als de oude Japai
met inkt gaan teekenen, op groote vellen paj
waarop hij met een feillooze zekerheid pracht
lijncomposities trok: landschappen, figurati
voorstellingen etc., alles geweldig knap en verfiji
van opvatting.
Ook was hij toen meer dan vroeger gaan scl
deren. Eenzelfde kracht van teekening handhaa
hij ook daarin en in de verdere technische uitv
ring arbeidde hij met zulk een onverstoorb
kalmte en tot in het uiterste opgevoerde verzorg
van zijn materiaal dat zijn productie in die ri<
tir.g, naar 'k meen te weten, vrij beperkt gebleven
In het Tijdschrift Nederlandsch Indië, Het H
Oud en Nieuw, is een aantal jaren geleden een u
stekend geïllustreerd artikel over Ten Klooster
zijn kunst verschenen; doch ook de Hollands)
kunsttijdschriften hebben zich vaak met hem be
gehouden.
Met Ten Klooster is een volbloed artist heen
gaan, levend en werkend ter zijde van den groot
weg, in groote bescheidenheid voor zich zelf, do
met even groote verachting voor alle onbenul
gepruts dat voor kunst wordt aangezien. In rustif
tijd zal wat hij presteerde, eerst goed tot zijn rei
komen.
J. H. DE BOl
Haarlemsche Orkest Vereeniginj
Zondagnamiddagconcert.
Hoeveel invloed een betrekkelijk kleine tempi
wijziging op de waarde en op de ve
staanbaarheid eener muzikale vertolking ui
oefenen kan bleek ons Zondagnamiddag reel
bij de eerste maten van Brahms' 4de Symphonl
dus terstond bij den aanvang van het H. O. V
concert. Toon Verhey nam het tempo van het Allegi
non troppo iets mischien 1520 pet. genu
tigder dan verleden Woensdag, en alles wat to
gejaagd en onduidelijk leek, kwam nu in zijn vo!
waardigheid en klaarheid tot verklanking.
In vele van dergelijke gevallen geldt het spreë
woord: C'est le son qui fait la musique". En Verhe
die weet, dat men alleen door inachtneming van e
juist tempo nog geen goede voordracht maal
wijdt steeds groote zorg aan den „son", den klan
En zoo kwam nu in Brahms' Symphonie bijna alli
wat in de partituur staat in groote duidelijkheid i
schoonheid tot ons, en als er eens wat verlori
ging, was dat het gevolg van de relatief te geriij
getalsterkte van het strijkersensemble, dat het t
genover de geallieerde blazers niet altijd bolwerk!
kon. Enkele feilen kwamen wel voor: een der med
spelers bleef in het Andante gedurende eenige mat<
een klarinetlengte bij zijn partners achter; ea
andere was in de Ciaccona eens een halve fago
lengte voor; maar een orkest bestaat nu eenma
niet uit machines, doch uit menschen, en dwalen
menschelijk. De klarinet nam trouwens in
Ciaccona schitterend revanche door een zeer we
luidende en zuivere vertolking der voor dit instri
ment bestemde solo-gedeelten. Ook deze Ciaccoi
de Finale der Symphonie klonk nu mindi
gejaagd en daardoor energieker dan de eerste mas
Verhey dirigeerde de Symphonie uit het hoofi
en voor zoover ik zien kon, deed hij dat ook met c
orkestpartij van Pijper's Pianoconcert. Een nog vei
moeilijker prestatie, naar me lijkt. Want in d
stuk wisselen de maatsoorten onophoudelijk, son
zelfs met elke maat, en het is al een toer om hi
met de partituur voor oogen correct te dirigeere
Voor de hoorders maken deze maatwisselingen h(
begrijpen en volgen allesbehalve gemakkelijk e
aan de thema's heeft men ook al weinig houvas
zoodat voor hen, die niet zeer grondig met het wer
bekend zijn, de „son" hier wel grootendeels „1
musique" moet maken of vertegenwoordigen. N\
op het gebied van den klank heeft de componis
zich zeer vindingrijk getoond. De meest verrassend
combinaties en effecten verdringen elkaar, zoowe
in 't orkest als in de piano, al of niet met het orkes
samenwerkend. Dat de pianist Jacques de Monch
de pianopartij volkomen beheerscht bleek me n
nog overtuigender dan onlangs. Een zeer langduri
applaus volgde op deze vertolking; zoowel den pia
nist als den dirigent en het orkest kon dit als be
wijs van de waardeering der hoorders gelden. I
zooverre de bijval ook het werk zelf gold, is moei
lijk te zeggen. Van de deskundigen zei de een he
stuk verrukkelijk, de ander het zeer leelijk te vin
den; en paar niet-vakmenschen zeiden me, dat he
hun meegevallen was. Trek daar nu maar eens eer
gemiddelde uit! Dit is wel zeker: ik heb geen de.
concertbezoekers eenig thema of eenige melodie ui
dat Concert hooren naneuriën bij 't naar huis gaan
en er zal nog heel wat ijs in den Rijn moeten kruien
eer dat gebeurt.
Met de Casse-Noisette Suite van Tschaikowsky
werd de middag besloten. Deze betrekkelijk een
voudige, melodieuze muziek klonk na Pijper's Con
cert zeer huiselijk, en daar het „hemelsche" klavier1
(de „celesta") dezen middag ontbrak, bleven we
geheel in aardsche dreven. Doch daar was 't zeer
genoegelyk, behalve bij den Arabischen dans, die
aan ontstemming leed. Met de tonen van de „Valse
des fleurs" in de ooren gingen we huiswaarts, en
die leenden zich wel voor nazinging. En dat de
huiswaart-gaanden niet weinigen in aantal waren,
was een bewijs dat voor dit concert een redelijk
te noemen belangstelling bestond, al had het ge
zien de kwaliteit der vertolkingen, zeker een nog
veel grootere verdiend.
K. DE JONCJ,
