DAMRUBRIEK.
SCHAAKRUBRIEK.
Hl
a
O
s
a
9
ff
De Kleeding Verkoop Centrale
(11N/T IN UITEREN
Een zeer wild Huwelijk.
Een Finsch Meisje.
D T N r> A G 27 FEBRUARI 1940
HA'AILEM'S DAGBLAD
Alle correspondentie - deze rubriek betref
fende te zenden aan den damredacteur J W
van Dartelen, Koediefslaan 42, Heemstede.
Overneming zonder bronvermelding verboden
Voor onze probleemvrienden.
Hieronder geven wij ter oplossing een nieuwe
compositie van D. Douwes te Utrecht.
Probleem No. 2656.
Eerste publicatie.
Zwart:
Oplossingen, bijdragen, vragen, enz. te zenden
aan den Schaakredacteur van Haarlem's Dagblad.
Groote Houtstraat 93. Haarlem.
PROBLEEM No. 1031
W. J. Smith (Lavington).
m
m
m
m
gg
m
m
m
n
m
m
m
m
9
9
m
9
m
m
m
9
m
m
m
Wit:
Stand in cijfers:
Zwairt 13 schijven op: 3 7 9 12 13 14 15 16 18
19 20 22 en 23.
Wit 13 schijven op: 25 26 27 30 32 33 34 38
39 41 42 43 en 49.
Wit speelt en wint.
Oplossingen van probleem no. 2656 worden
gaarne ingewacht tot uiterlijk binnen veertien
dagen na verschijning dezer rubriek.
Correspondentie.
Verscheidene lezers: Reglementen voor het
damspel, bevattende de officieele spelregels, zijn
verkrijgbaar a 10 ct. per exemplaar bij de ad
ministrateur van den Ned. Dambond, Koediefs
laan 42 te Heemstede.
Partij No. 2657.
Gespeeld te Haarlem op Maandag 8 Januari
1940 voor de eerste klasse competitie van den
Ned. Dambond tusschen G. P. Heek 'Damclub
.Haarlem" ED met Wit en A. J. D. Bron (Haar-
lemsohe Damclub H) met Zwart.
Hollandsche opening. Onregelmatig
voortgezet.
1. 33—28 17—21
Inplaats van het meer gebruikelijke (18—23'
wordt deze zet meestal gespeeld om het spel
in onregelmatige banen te leiden.
3. 39—33 21—26
3. 44—39 18—23
Inplaats van 4439 vervolgt de wereldkam
pioen Raichenbach meestal met 3127 (19231
28:19 (14:23 33—28 (9—14) 28:19 (14:23 44—39
(1014 39—33 (11—17 27—21 (16:27 32:21
(17—22) 21—16 (5—10) 50—44 1419» 44—39
(10—14) 37—31 (26:37) 42:31 (6—11) enz.
4. 31—27
De ex-wereldkampioen Marius Fabre ant
woordt hierop meestal met 3430 (1117) 30
25 (17—21) 31—27 (12—18) 39—34 20—24) 34—
29 (23:34) 40:20 (15:24) 27—22 (18:27) 43—39
t7—12) 28—23 (19:28) 33:31 (14—19) enz.
11—17
5. 3430 17—21.
6. 30—25 20—24
7. 40—34 14—20
8. 25 14 9 20
Tot zoover een vrij rustige ontwikkeling.
9. 45—40
Wij zouden de voorkeur geven aan 3430.
waarna de z.g. „Parti Bonnard" ontstaat. In dit
spelgenre boekte de Fransche meester Marcel
Bonnard vroeger vele successen. Wit moet dan
echter zorgen geen schijven op 40 te brengen,
doch steeds na (2025) uitruilden met (25:34)
en 39:30, waardoor Zwart tenslotte gedwongen
wordit (2429) 33:24 (20:29) te spelen en „het
kerkhof" bezet. Mogelijk vindt men deze spelop
vatting uit de mode; wij echter hechten hier
aan nog zeer groote waarde.
4—9
50—45 12—18
37—31 26 37
42 31 21—26
41—37
Nu Zwart geen schijf op 11 heeft, is deze ont
wikkeling van den witten langen vleugel normaal
te noemen.
10—14
14. 47—42 7—12
Tot zoover zijn de beide stellingen gelijkwaar
dig ontwikkeld; er kan van geen voordeel van
een der partijen gesproken worden.
15. 34—29 ez
Wel de beste! Er zal nu iets moeten gebeuren,
Natuurlijk gaat 27—22 (18:27) 31:22 niet wegens
(23—29 34:23 24:30) 35:24 20:27) enz. met
schijf winst.
23 24
20—25
15 24
18 27
Mat in twee zetten.
Wit: Ka7, Dc5, Ta5. Td8, La4. Lh2, Pd5, Ph5, c7, f3.
Zwart: Ke6, Tdl, Tf4. Lal, Pg4, Ph4, e7, £7, g5.
Bekroond met den eersten prijs in het interna
tionaal tournooi van „Brisbane Courier" (1933).
„Voor fijn spel te gemakkelijk.
Als tijdverdrijf te ernstig,
Zoo spreekt ov.er het Koningsspel
Gedachteloos het publiek
MAX GRUBE.
PROBLEEM No. 1032**).
Alph. M. Voorting (Haarlem).
10.
11.
12.
13.
16.
17.
18.
19.
40 29
29 20
27—22
31 22
De partij is thans vrijwel geheel in klassieke
banen terecht gekomen. Het komt ons voor, dat
Wit een klein positievoordeel heeft door zijn
beter ontwikkeld centrum. Dergelijke voordeeltjes
lossen zich echter in den regel weder spoedig
op.
5—10
20. 37—31 26 37
21 32 41
Beter dan 42:31. De tekstzet geeft tempo
winst.
10—15
22. 41—37 1420
23. 46—41 1—7
Hier kwam (2429) 33:24 (20:29) in aanmer
king.
24. 37—32 7—11
25 41—37 12—17
Op 49—44 volgt nu (19—23) 28:30 (25:34)
39:30 (17:50) met dam.
26. 36—31 2—7
27. 39—34??
Een blunder, waardoor de partij voor Wit on
middellijk verloren gaat. Thans volgt een coup de
la mazette (groenzet)
24r—30!
28. 35 24 20 40
29. 45 34 19—23!
30. 28 19 17 30
Wit geeft op.
Analyse van J. W. van Dartelen.
Probleem No. 2647 werd correct opgelost door
J. Piek en A. Russ, beiden te Heemstede en J.
Ferwerda te Amsterdam.
Nogmaals Probleem No. 2647.
Van den auteur van bovengenoemd probleem,
A. P. de Zwart te Haarlem, ontvingen wij be
richt, dat dit vraagstuk reeds gepubliceerd
was in „De Humorist" van 19 Mei 1938.
Dit probleem bleek helaas bij-oplosbaar te
Zijn door: Wit: 43—39, 32—27, 35—30, 37—32.
39:8, 8—2, 2:36, 38—32, 26—21, 36:33 en wint.
WEEK-ABONNEMENTEN
dienen uiterlijk Wo e n sd a gs avonds
betaald te zijn daa( de bezorgers op
Donderdag moeten afrekenen
DE ADMINISTRATIE.
SS
B
E
da,
4
ff
9.
f\I
S
IS..
m
Af
ft-
Hl
ms
1
4h
m
ff
ff
m
wm
vV
m
k
i
k
m
m
Mat in twee zetten.
Stand der stukken:
Wit: Ka5, Dhl, Tb3, Tg7. La6. Lf4. Pg3. b4. c7.
Zwart: Kd4, Ddl, Ld6, Pc8, c2. c5, d5. e3, f3.
Eerste publicatie.
OPLOSSING PROBLEEM No. 1019.
(C. Koster. Haarlem).
Stand der stukken:
Wit: Ke2, Lf6, Lh5, a3, c2, d3, g2.
Zwart: Kf4, a6, f5, g3.
1. Ke2d2,
a6a5; 2. Lh5—dl, a5—a4; 3. Kd2—e2, Kf4—g4:
Kc2e3 mat.
Een zeer mooie „Indiër" van onzen stadgenoot.
Goed opgelost door:
E. J. Akkerboom. J. J. H. Bauer, C. v. Dort, J.
Hillebrand, F. W. Hoogerbeets, J. ten Hove, H.
Jonkers, J. Schippers en C. Warlé, allen te Haar
lem; Joh. B. Pennock, te Rotterdam; K. Siegerist, te
Santpoort.
OPLOSSING SCHERTSPROBLEEM NO. 84,
(C. Koster, Haarlem).
Stand der stukken:
Wit: Kd7, Pg3.
Zwart: Kh4, Lh3, f3, h7.
Zwart neemt zijn laatsten zet terug, namelijk
g'lxf3 e. p.t; Zwart doet een anderen zet, namelijk
7h5, waarna volgt Pg3f5 mat.
Goed opgelost door:
E. J. Akkerboom, C. v. Dort, J. Hillebrand, F. W.
Hoogerbeets, J. ten Hove, H. Jonkers, Joh. Kok Jr.,,
J. Schippers cn C. Warlé, allen te Haarlem; Joh. B.
Pennock, te Rotterdam; K. Siegerist te Santpoort.
UITSLAG OPLOSSINGSWEDSTRIJD-KOSTER
Zooals men weet, heeft de componist van laatst-
vermelde twee problemen (1019 en S. 84) twee
boeken als prijzen ter beschikking gesteld, te ver
loten onder de goede oplossers. Onder hen, die bei
de problemen goed hebben opgelost, moest worden
geloot voor het officieel wedstrijdboek van het
internationaal meestertournooi te Zandvoort (1936).
door H. Kmoch.
Deze prijs is ten deel gevallen aan den heer E. J.
Akkerboom, te Haarlem. De andere prijs, het boekje
van den Compositie-wedstrijd PolenNederland
(1937), uitgave van den Nederlandschen Bond van
Probleemvrienden, werd gewonnen door den heer
Joh. Kok Jr., te Haarlem.
OPLOSSING PROBLEEM No. 1020.
(V. K. Raman Menon, Trichur).
Stand der stukken:
Wit: Kh7, Tf3, Th3, Lh2, Pb3. Ph6, e5, f2.
Zwart: Ke4, Tel. Tel, La5, Lbl, c7, d4, d5, h5.
1. Tf3g3.
Ke4xe5t; 2. Tg3g6f. enz.
Ke4—f4t: 2. Tg3d3f. enz.
Telc3: 2. Tg3g4t, enz.
Telgl (e3): 2. Tg3Te3f, enz.
La5d2; 2. Pb3xd2t, enz.
anders; 2. Th3h4t, enz.
of eerder mat. Een bijzonder fijne sleutelzet heeft
dit eerste-prijsprobleem!
Goed opgelost door:
E. J. Akkerboom, H. W. v. Dort (f), J. Hillebrand,
F. W. Hoogerbeets, J. ten Hove, H. Jonkers en C.
Warlé, allen te Haarlem: K. Siegerist, te Santpoort.
CORRESPONDENTIE.
Drouwen (Dr.) B. v. R. 1. Ph6f7 faalt na 1.
Tel—gl.
Haarlem. E. J. A. Gaarne ontvingen wij uw adres,
om u bovengenoemden prijs toe te zenden. Uw
partijtje zullen wij naspelen. J. J. H. B. U maakte
er een tweezettig helpmat van.
W. H. Het adres van den heer H. is Bree-
straat 20.
J. H. In de variant 1.Telc3 is Zwart
niet door 2. Pb3—d2 mat, wegens Ke4xe5t of
f4y, waarna ook geen mat (Tg6t) wegens Tc3g3;
vandaar 2. Tg3g4f, enz.
A. H. Natuurlijk kunt gij uw oplossingen inzen
den. F. D. K. Wij stellen uw oplossingen op hoogen
prijs. Joh. K. Jr. Na 1. c2c4, a6a5; 2. d3a4,
antwoord Zwart niet K£4e4, maar a5a4, waarna
Wit niet in twee zetten mat kan geven.
DAMMEN.
PERSOONLIJK KAMPIOENSCHAP VAN
NEDERLAND..
Maandagavond 4 Maart zal in het ciublokaa;
der Haarlemsche Damclub voor den wedstrijd om
het persoonlijk kampioenschap van Nederland
de partij P. J. van DartelenA. Ligthart worden
gespeeld.
BILJARTEN
NEDERLANDSCH KAMPIOENSCHAP 71—2.
Naar wij vernemen zijn voor de wedstrijden
in het kader 712 om het kampioenschap van
Nederland, welke van 28 tot 31 Maart in hotel
Suisse te Amsterdam worden gehouden, acht in
schrijvingen binnengekomen van de volgende
deelnemers: P. de Leeuw (Amsterdam'. J. van
Vliet i's Gravenhagei J. H. Sweering 'Amster
dam'. J Dommering iArnhem). L. Gehrels (Rot
terdam). P. J. van der Pol (Rotterdam), P. A.
Kobus (Haarlem) en L. Katoen (Amsterdam),
ZWEMMEN.
Jaarvergadering Kring Haarlem.
Voorstel tot instelling van een noodcompetitie
verworpen
Maandagavond werd in Café-rest. Brinkmann
aan de Groote Markt te Haarlem de jaarverga
dering van Kring Haarlem van den Kon
Ned. Zwembond gehouden. Deze vergadering
werd geleid door den heer L. Brunt, voorzit
ter van den Kring, die in zijn openingswoord
memoreerde, dat de zwemvereenigingen uit den
Kring, tengevolge van de mobilisatie, een zwa-
ren tijd doormaken. Het ledental van den kring
is helaas sterk teruggeloopen, nl. van 1415 op
1038. Niettemin kan de Kring over het jaar
1939 tevreden zijn, omdat er een groote activi
teit door de clubs is tentoon gespreid. Er wer
den niet minder dan 29 zwemfeesten georgani
seerd tegen 30 in 1938. Een buitengewoon
succes is de zwemcompetitie geweest, die voor
het eerst in 1939 werd ingesteld. Vooral de
voorzitter-secretaris der zwemcommissie, de heer
J. van Zadel te Heemstede, heeft zich veel
moeite gegeven om deze competitie tot een suc
ces te doen worden.
Voorts vestigde spreker nog de aandacht op
het vele en goede werk, dat door de polo-com
missie van den kring is verricht, speciaal door
den competitieleider, den heer P. Rol.
Het jaarverslag van den secretaris van den
Kring, den heer J. W. Schachtschabel Jr., te
IJmuiden, was keurig verzorgd; de afgevaar
digden kregen tal van interessante bijzonder
heden over het afgeloopen jaar te hooren.
De heer A. H. de Bruijn Jr.. penningmees
ter van den Kring, bracht het financieel ver
slag uit. Dank zij bezuinigingsmaatregelen had
1939 een batig saldo opgeleverd. De heer P.
Rol memoreerde de verrichtingen van de polo
commissie; de heer J. van Zadel bracht het
jaaroverzicht van de zwemcommissie uit.
De voorzitter reikte hierna de kampioensdi
ploma's uit.
Als nieuwe bestuursleden werden gekozen
de heeren A. M. Heerkens Thijssen (H.P.C.) en
R. Ritman (Velserend). De heeren L. Brunt,
voorzitter, J. W. Schachtschabel, secretaris en
A. H. de Bruijn Jr.. penningmeester, werden
bij acclamatie herkozen.
In de zwemcqpimissie werden benoemd de
heeren J. van Zadel. R. Ritman. Jos. Kemp,
A. Thuis en J. de Mayer.
De polocommissie zal voor het komende jaar
bestaan uit de heeren A. M. Heerkens Thijs
sen. P. Rol. S. de Vries, C. Janus en Th. Hoels-
ken. De contributie voor 1940 zal ongewijzigd
blijven.
De bespreking van de agenda van de K.N.Z.B.-
vergadering had een vlot verloop. Slechts over
het punt betreffende het instellen van een
noodcompetitie, zoolang de mobilisatie duurt,
werd lang gesproken.
De heer G. Voogd, voorzitter van D.W.R.. be
streed het gedane voorstel, omdat hij vreesde,
dat de animo voor het waterpolo er door zal
worden geschaad. In dit verband trok hij ver
gelijkingen tusschen de voetbal- en de water-
polocompetitie. Met uitzondering van de af
gevaardigden van H. P. C. stond de vergadering
achter den heer Voogd, zoodat het voorstel ver
worpen werd.
Er zal nu moeten worden afgewacht, wat de
afdeelingsvergaderingen en de bondsvergadering
zullen beslissen.
Bij de rondvraag vormde het punt zwemmen
voor en door militairen een belangrijk onder
deel van de besprekingen. Het bleek, dat er in
sommige plaatsen heel veel voor de militairen
wordt gedaan, terwijl in andere districten de or
ganisatie daarvan nogte wenschen over laat.
Vooral Moeder Triebèls—Koens sprak naar
aanleiding hiervan propagandistische woorden,
want elke Nederlandsche soldaat, zoo zeide zij,
„moet kunnen zwemmen". Daar moet de K. N.
Z, B. aan medewerken.
Te half twalf sloot de heer Brunt de ge
animeerde vergadering.
Het MODERNE
COSTUUM van
ongekende n
levensduur wordt
verkocht in 2
eenheidsprijzen.
a contant NAAR MAAT
49.— Alléén bij 59
naast Slagers Verfhandel - TELEF. 17273
SCHAGCHELSTRAAT 19C
GEMAAKT
(Adv. Ingez. Med.)
VOETBAL
HET PROGRAMMA VOOR
ZONDAG.
Af deeling I.
Groep A:
DWSKFC.
VSV—ADO.
Haarlem—Stormv.
BI. Wit—'t Gooi.
Groep B:
Alcm. V.OSV.
HRCPurmerst.
Hollandia—Succes.
WFCW. Frisia.
Zaandijk—Helder.
ZFCAlkm. B.
Groep C:
EDO—ZW.
KinheimQSC.
ZeeburgiaBeverw.
K.mers—DWV.
Bl.daal—HFC.
Groep G:
Alkm. B. 2—Uitgeest.
BergenAlcm. V. 2.
Alcm. V. 3—DTS.
CSV—N Niedorp.
Groep H:
Hilleg.—Haarlem 2.
Ripp.—Schoten.
EDO 2—Hillinen.
Zandv.—RCH 2.
Groep I:
HFC 2K.mers 2.
VI. Vogels—Zandv. 2.
THB—DIO.
WB—VSV 2.
Zeem. 2EHS.
Groep L:
^DSSwift
Orvstero - Z^GO
Schinkelh.—BPC.
MadjoeHalfweg.
SAVMSDW.
Militair tehuis heeft kachels
noodig.
Men schrijft ons:
Tot nog toe was het Militair Tehuis in Haarlem-
Noord gevestigd in de Gymnastiekzaal van de Dr,
Bavinckschool. Thans heeft men de hand kunnen
leggen op perceel Van Nesstraat 23. Een voordeel
an deze reorganisatie zal zijn, dat de huiselijke
sfeer meer benaderd kan worden en dat is van bui
tengewoon belang.
Een belangrijk punt van overweging was de in
richting van het nieuwe Tehuis. Gelukkig is daar
een goede oplossing voor gevonden, Eén moeilijk
heid bleef echter tot nu toe onopgelost: Hoe komen
we aan kachels? Eén groote voor de Conversatie
kamer, en twee kleine, één voor de lees- en schrijf
kamer en één voor de „Werkplaats" voor huisvlijt-
beoefening.
Het Comité doet een dringend beroep op de mede
werking der burgers. De geldmiddelen laten het
aankoopen van kachels niet toe.
Ter completeering van onze inrichting zouden we
ook nog gaarne beschikken over een groote foto van
H.M. de Koningin of van het Prinselijk Paar, ter
wijl ook een tafel-tennis in een behoefte zou
voorzien.
Het comitélid de heer D. de Vries, Perseusstraat
59 (telefoon 22163) zal gaarne berichten ontvangen.
Opvoering van ,,Ein Walzertraum
te Haarlem.
Op Dinsdag 12 Maart a.s. zal in den Stadsschouw
burg te Haarlem „Ein Walzertraum", de bekende
operette van Strauss, door het gezelschap van Fritz
Hirsch opgevoerd worden.
De hoofdrollen in „Ein Walzertraum worden ver
tolkt door de heei*en Fritz Hirsch, Egon Karter, Wal
ter Triebei, Albert May, Leo Reicher, Gerard Mul
ler en de dames, Gretl Tüchler, Ruth Rhoden, Jula
Rillo, Mady Meth en Ellen Lutz. De regie is in han
den van Paul Harden. Het orkest staat onder leiding
van Hans Lichtenstein.
Afdeeling II.
Groep A:
DFCCW.
RFCSparta.
HBSDHC.
XerxesHermes.
FeijenoordVUC.
Groep B:
VDLMartinit.
SW—HW.
BEC—Quick.
BMTUVS.
ViosHoll.diaan.
Groep C:
Excels 'orOverm
UnitasEmma.
Nept.Fluks.
DOL—Gouda.
ODS—Sliedr.
Afdeeling ITT.
Groep A:
NECGo ahead
Heracl.Ensch. B
TubantiaHengelo.
EnschedéWagen.
AGOW—Quick.
Afdeeling IV.
Groep A:
JulianaEindh.
PSVLimburgia
NAC—MW.
HelmondLonga.
NoadWillem n.
BWRoerm.
Afd^Ung V.
Groep A:
Veen dam—HSC.
Be QuickVel.
Leeutt- OVAV
Sneek—WW.
Heerenv.—Achilles
(Sporbkr.)
DURE GROENTEN-PRIJZEN
in den winter kunt U voorkomen, wanneer
U zelf Uw groenten teelt. U kunt dit het
beste verkrijgen met zaden van:
ZAADHANDEL JAN ROOZEN,
SPEKSTRAAT 5 - HAARLEM.
Welke tevens alle inlichtingen verschaft.
Prijscourant op aanvraag!
COLLECTE ALGEMEEN STEUNCOMITé 1939.
Wij vestigen hiermee nogmaais de aandacht op
de collecte voor het Algemeen Steuncomité, welke
te Bloemendaal op Woensdag 28 Februari wordt
gehouden.
Mobilisatie-Tooneel brengt:
In de Tooneelrevue van Januari heeft Rob Ge-
raerds het een en ander geschreven over het mo-
bilisatie-tooneel in Nederland, waaronder wij heb
ben te verstaan het tooneel, dat aan de gemobili-
seerden van het veldleger door bemiddeling van het
Algemeen Hoofdkwartier te Den Haag wordt gebo
den. Deze tooneelvoorstellingen worden verzorgd
door kleine troepen, die voornamelijk bestaan uit
beroepsspelers.
In eerste instantie zoo schrijft Rob Geraerds
heeft het Algemeen Hoofdkwartier zich tot onze vier
leidende gezelschappen Het Nederlandsch Too
neel, Het Residentie Tooneel, Het Centraal Theater
en Het Masker gericht met het voorstel kleine
groepen spelers beschikbaar te stellen, die dan had
den moeten bestaan uit een paar eerste spelers van
gezelschappen, aangevuld met voor dat doel
extra geëngageerde krachten, zoodat de eigen ex
ploitatie van de gezelschappen er zoo weinig moge
lijk onder zou hebben geleden. Dat voorstel echter
werd door de verschillende tooneeldirecties niet aan
vaard, wat mijns inziens zeer begrijpelijk is, omdat
dan het gehalte der gezelschappen er te zeer onder
zou hebben geleden en 2de omdat de artisten voor
dezen heel vermoeienden en door de logeer-gelegen-
heid ook weinig comfortabelen „dienst" niet waren
geëngageerd.
Men is toen bij het Hoofdkwartier de bij O. en
O. zoo bekende sectie V anders te werk gegaan
Men heeft verschillende tooneelspelers, die geen
vaste engagementen hadden loopen. aangezocht zich
tot kleine gezelschappen te verbinden om met deze
..mobilisatie-troepen" aan het „front" 5 avonden
Der week tooneelvoorstellingen te geven.
Gelukkig heeft het Hoofidkwartier hiervoor be
slag kunnen leggen op eenige goede krachten
zooals Rika Hopper Emma Morel. Caroline van
Dommelen, Dogi Rugani, Enny de Leeuwe. Willem
an der Veer. Frits Bouwmeester, Rob Geraerds.
Herman Bouber. Pierre Mols en anderen en zoo is
er dus een ..mobilisatie-tooneel'' ontstaan, dat ge
regeld voor de gemobiliseerden van het veldleger
speelt.
Het repertoire bestaat voornamelijk uit wat
wij noemen „lichte kost" en dat is begrijpelijk.
Bij soldaten die den geheelen dag in de modder
en de klei aan stellingen hebben gewerkt of .ver
moeiende oefeningen hebben gehouden, moet men
over het algemeen niet aankomen met zwaarwich
tige stukken. Ik weet wel. dat de bekende tooneel-
leider Dr. J. O. de Gruyter bij het Vlaamsche
Fronttooneel in den vorigen oorlog stukken als
Warenar van Hooft en Starkad van Hegenscheidt
gaf en er ook bij de soldaten belangstelling voor
wist te wekken, maar hier zat een cultureele en
vooral ook Vlaamsche achtergrond achter en men
kan dit moeilijk van rondreizende troepen, die
doorgaans in de meest primitieve gelegenheden
can tines barakken en loodsen en op miniatuur-
tooneeltjes moeten spelen, verwachten.
Toch is er zeker onderscheid tusschen stukken
en stukken ook in dit genre Men zal niet te laai
mogen afdalen, integendeel men kan ook wel de
gelijk in het lichte genre op een behoorlijk goed
niveau blijven. In het laatst van December zagen
wij in het gebouw St, Bavo van het gezelschap
van Rob Geraerds „Duikie op het Oorlogspad",
zeker geen hoogvlieger, maar een kluchtig blijspel,
dat voor de gemobiliseerde jongens aantrekkelijk
was. vooral omdat het in eigen land speelde en
een „Haegsche" en Amsterdamsche gemobiliseerde
er de hoofdpersonen in waren. En het kwam door
de vlotte opvoering vooral door de medewer
king van de altijd nog voortreffelijke actrice Emma
More] ook goed tot zijn recht.
Gisteren zagen wij de „mobilisatie-troep" van
Jacques van Hoven, die hier in het gebouw St
Bavo opvoerde „Een zeer wild Huwelijk" vroeger
ook dikwijls gespeeld onder den titel „Tante Juta
van Calcutta", een bekende klucht in het genre van
,.De Tante van Charley" maar dan in zeer vergrofde
editie. Deze voorstelling stond op een vrij wat lager
niveau dan van „Duikie op het Oorlogspad", zoowel
door het stuk als de opvoering. De spelers hadden
hun spel blijkbaar geheel op de „rimboe" ingesteld
en legden het er dan ook stevig dik op. Het mees)
wel Frans du Mee, de speler, die eenige jaren de
leiding van de Haarlemsche dilettanten-vereeniging
Jacob van Lennep heeft gehad en er de hoofdrollen
opknapte. Du Mee legde zich in zijn travestie geen
banden aan en speelde zijn rol volkomen in den
groven revue-stijl. Ook Jacques van Hoven char
geerde stevig als de boef, die door tante voor
den schoonpapa van den advocaat wordt aangezien.
Andere spelers o.a. Floor Middag, Liesting en
ook tante Juta trachtten het al te kluchtige nu
en dan wat te temperen, maar Frans du Mee en
Jacques van Hoven gaven toch bijna voortdurend
den toon aan. blijkbaar tot vermaak van de zaal
want het kan niet worden ontkend, dat er som:
oorverdoovend gelachen werd om al die vergissin
gen bij dit wel zeer wilde huwelijk. En uit het
roffelvuur na elk bedrijf bleek ook, dat de militai-
(Adv. Ingez. Med.)
ren zich opperbest hebben geamuseerd. En dat is
toch het voornaamste doel van deze ontspannings
avonden, al meen ik, dat ook met minder sterke
paardenmiddelen een zelfde effect kan worden be
reikt. Men denke slechts aan Cremer. die dezen
beroepsspelers een voorbeeld geeft van vroolijk,
kluchtig en toch goed mobilisatie-tooneeL
J. B. SCHUIL,
HET TOONEEL.
De groote bewondering, die van heel de wereld
thans naar Finland uitgaat, zal de directie van
Het Nederlandsch Tooneel er wel toe gebracht
hebben in dezen tijd een Finsch stuk op het
repertoire te nemen. Er is alle reden om dit te
waardeeren, te meer, omdat tot nu toe nog nooit
een stuk uit Finland in Nederland werd opge
voerd en wij van het Finsche tooneel feitelijk
dus niets afweten.
Het is eigenlijk jammer, dat „Een Finscli
Meisje", het blijspel van Hella Wuolyoki ons zoo
weinig nader tot Finland brengt. Het stuk had
even goed in een ander land kunnen spelen, bij
voorbeeld in Amerika of een der Scandinavische
landen. Toch is er in de teekening van de hoofd
figuur. de krachtige, sterke en pittige Hulda,
iets, dat ons aan Finland, zooals wij het thans
leeren kennen, herinnert. Zij is van hetzelfde
hout, waaruit de lotta's gesneden zijn. Maar zij
staat in dit stuk wel heel apart. De Finsche
schrijfster heeft al haar liefde aan de figuur van
Hulda gegeven en verzuimde voldoende aandacht
te schenken aan de omgeving, die dan ook niet
meer dan schetsmatig is geteekend.
Toch doet dit stuk frlsoh en prettig aan. al weet
de schrijfster ons niet te overtuigen. Het is min
of meer een bedenksel, maar wij volgen het
met genoegen door de gezonde, krachtige en
frissche figuur van het Finsche meisje, vooral
ook omdat zij zoo levendig en pittig door Ank
van der Moer wordt gespeeld.
Hulda is een boerenmeisje, dat naar Helsinki
reist om in de stad haar brood te verdienen. Van
het station gekomen zit zij 's nachts niet
wetend, waarheen zij moet gaan met haar
koffertje op de Esplanada, waar zij door eenige
parlementsleden, die van een fuif huiswaarts
keeren gevonden wordt. De heeren nemen haar
in vroolijke stemming mee naar het huis van Dr.
Soratie, die zich al gaat het dan ook niet
van harte over haar ontfermt.
Maar al spoedig blijkt, dat Hulda geen gewoon
meisje is. Zij is koppig, strijdlustig, mooi en
intelligent. Zij wil minder zijn in kennis en
wetenschap dan de dames van de society, die
bij Soratie aan huis komen en zij spaart ai haar
eigen tijd, welken zij als kamermeisje bij de
tante van Soratie over heeft uit, om te stu-
deeren. Zij weet het zelfs in 7 jaar tot doctor
in de staatswetenschappen te brengen en tot
canidaat voor deil Rijksdag.
Maar dan komen eerst recht de moeilijkheden
voor Hulda. De laster ondermijnt haar positie
en alles dreigt ineen te storten tot op het laatst
Dr. Soratie voor haar in de bres springt en zij
de belooning voor haar harde werken ontvangt
in den man, dien zij eigenlijk van het begin af
lief heeft gehad.
Ik schreef reeds, dat dit stuk allerminst over
tuigt. Dat een boerenmeisje dat oorspronke
lijk zelfs geen enkele vreemde taal kent in
7 jaar de studie tot doctor in de staatweten-
schappen voltooit naast haar arbeid van kamer
meisje, lijkt ons vrijwel onmogelijk toe. En
het wil er bij ons niet goed in, dat Dr. Soratie
al is hij dan oorspronkelijk blind voor de
aantrekkelijkheden van Hulda nooit iets van
die studie heeft bemerkt. Wij begrijpen eigenlijk
ook niet goed, wat Hulda In den wel heel stug-
gen en onhebbelijken Dr. Soratie, die nooit een
goed woord zelfs voor haar over heeft, vindt.
Maar daarnaast staan ook zoo veel goede eigen
schappen. dat wij het stuk ondanks de zwak
heden gaarne accepteeren. Hulda is een zoo
zonnige figuur, dat zij als het ware het stuk
glans en warmte geeft.
En de bouw van het blijspel moge niet sterk
zijn, Hella Wuolyoki weet toch wel degelijk
tooneel te schrijven Er zijn scènes in dit spel
welke het op het tooneel voortreffelijk doen,
zooals die tusschen Hulda en Soratie in het
vierde tafereel en de scène aan het slot, waar
in Hulda met haar omgeving afrekent en met
haar telkens herhaald „en toch" iets laat voe
len van de innerlijke kracht en koppigheid van
de Finsche vrouw en het Finsche volk. Trou
wens de dialoog getuigt herhaaldelijk van een
gezonde, frissche levenskracht en is dikwijls
niet zonder geest.
De opvoering had bij de tweede voorstelling,
welke ik bijwoonde een zeer groot succes. De
herhaalde open doekjes bewezen, dat het pu
bliek medeleefde en het zeer enthousiaste en
langdurige applaus aan het slot liet geen twijfel
aan de stemming van de zaal. Voor een zeer
groot deel was dit succes zeker te danken aan
Ank van der Moer, die de hoofdrol voortreffe
lijk, frisch, pittig, levendig en ook dramatisch
krachtig heeft gespeeld, vooral na het eerste
tafereel, waarin zij ook door het onmoge
lijke en niet steeds volgehouden dialect met
de figuur blijkbaar nog niet goed raad wist.
Maar zij groeide hoe langer hoe meer in de rol
en gaf in de groote scène met Soratie zeer
boeiend, sterk gespannen, mooi spel. Hoe
geestig was ook het „verliefde" spel in het solo
scènetje met het costuum van haar „brood
heer".
Over Johan Schmitz als haar voornaamst-en
tegenspeler kon Ik dit keer minder enthousiast
zijn. Het is waar, dat Dr. Soratie van de schrijf
ster al heel wednig sympathieke eigenschappen
heeft meegekregen, maar Johan Schmitz deed
ook niets om die onaangename eigenschappen
wat te retoucheeren. Het werd daardoor bijna
niet aan te nemen, dat Hulda meer dan zes jaar
lang zelfs dus toen zij al een ontwikkelde
vrouw was van dezen zuren, pedanten man
zonder hart zou zijn blijven houden.
Mien Duymaer van Twist maakte van de
niet groote rol van tante Constance weer ieta
heel aardigs en wist zelfs met haar vermake
lijke tirades tegen den man twee verdiende
open doekjes te incasseeren.
Van de bijrollen trof mij Jenny van Maerlant
als de kokette Chilstl Kaavis. De goede eigen
schappen, waarvan zij verleden jaar bij het eind
examen van de tooneelschool blijk gaf, kwamen
ook nu weer naar voren. Zij heeft vooral een
zeer mooie, warm getimbreerde stem, waarmee
zij ook veel kan doen.
Wij vernemen, dat de heer Deinum Een Finsch
Meisje heeft uitgekozen voor de abonnements
voorstelling op a.s. Maandag Zoo ver ik het
Haarlemsch abonnements-publiek ken, lijkt mij
deze keuze lang niet slecht.
f» B. SCHUB*
