Haarlem's Dagblad
Russen blijven actief
bij Petsamo
Voor ƒ339 millioen
ingeschreven.
Wordt de wereld beter?
Apenkuur.
Vrouw slachtoffer van
laffen aanslag.
Een kilo suiker op
BON 17.
Mijnramp in Italië.
Ameland na 55 dagen
weer bereikbaar.
En Schiermonnikoog?
57e Jaargang No. 17392
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant.
Uitgaven en Algem Drukkerij N.V. Bureaux: Groote
Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgiro-
dienst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082, Hoofdred. 15054, Redactie
10600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724,
14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Donderdag 29 Februari 1940
Abonnementen per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10,
per 3 maanden 3.25, franco per post ƒ3.55, losse
nummers 6 cent per ex. Advertentiën: 1-5 regels
ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames ƒ0.60 per
regel. Regelabonnementstarleven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels ƒ0.60, elke regel meer
ƒ0.15. Groentjes zie rubriek.
Deze in alle tijden brandende vraag poogt
Henri du Passage te beantwoorden in een artikel
in het Fransche tijdschrift „Etudes". Vele men-
I schen zullen meenen dat er geen minder geschikt
oogenblik denkbaar is om het probleem ook maar
te durven stellen dan het huidige. Sommigen zul
len zelfs beginnen met de veronderstelling dat de
schrijver een galgenfrumoristisch betoog heeft
opgezet, of een liefhebber van paradoxen is, in
elk geval een onwaarschijnlijke gedachte heeft
opgeworpen om zijn Franschen geest te doen
flonkeren.
Maar de feiten van den dag, hoe rampzalig zij
ook mogen zijn en uit welke stroomingen aan de
oppervlakte zij ook voortvloeien, behoeven vol
strekt geen juist beeld te geven van den grooten
ontwikkelingsgang dien de wereld gaat. Zij kun-
I nen daarin een hiaat vormen of een afwijking.
Er zijn verschijnselen genoeg die daarop duiden,
want heeft na den wereldoorlog zich niet een ge-
I weldige strooming tegen den oorlog ontwikkeld
en is de huidige strijd niet begonnen temidden
van algemeenen afkeer en van het bewustzijn dat
althans in materiëelen zin de oorlog alleen maar
tot verlies kan leiden en geen enkel land voordeel
I brengen?
Er blijft veel te zeggen voor de gedachte, dat
de wereld een groote crisis ook in de gedachten
der menschen moet doormaken eer zij tot het al-
gemeene besef kan ontwaken, dat de oorlog heeft
afgedaan, een onmogelijkheid is geworden. Daar
toe zou dan zijn volslagen „onbruikbaarheid"
moeten zijn bewezen; hij zou voor ieder terugge
bracht moeten zijn, door al zijn verspilling en
i nutteloosheid, tot een „reductio ad absurdum".
De Fransche schrijver in „Etudes" poogt vol
strekt niet grappig of paradoxaal te wezen. Hij is
in vollen ernst. Hij betwijfelt of de geweldige op
voering der moderne techniek, die tot verminde-
I ring van de afstanden tusschen de menschen en
tot vergrooting van hun onderling contact heeft
geleid, hun toenadering en broederschap ten goe
de is gekomen. Denkbeelden en gevoelens staan.
nog altijd fel tegenover elkaar, al zijn de afstan
den tusschen hen, die ze koesteren, verkleind.
Contacten zijn gemakkelijker te bereiken maar zij
leiden even licht als vroeger tot schokken. Er is
een voortdurende gisting in de gemoederen. Het
is moeilijk zelfs eenheid tusschen medeburgers te
bewerkstelligen, tenzij een buitenlandsch gevaar
opduikt dat hen tezamen brengt. Eerst dan blij
ken er tusschen de burgers, die nu allen aan de
zelfde stem van het gezag gehoorzamen, sterker
banden gelegd te zijn dan zij zelf konden ver
moeden.
Dit duidt nog allerminst op een betere wereld
in internationalen zin. De Fransche schrijver be
toogt: „Het is waar dat wij voor de naaste toe-
1 komst geen bestel van algemeenen goeden wil
zien aanbreken. Maar daarom moeten wij juist
des te meer aandacht besteden aan een breede
beweging, die aan haastige oogen ontgaat en die
de menschheid toch naar een tijdperk van betere
samenwerking leidt. Dit „humane verschijnsel"
volgt een stijgende lijn, al gaat het langzaam en
al breekt de lijn soms af, om schijnbaar een te
gengestelde richting te gaan volgen. De contacten
die in onze moderne wereld tot stand komen en
de betrekkingen die erin worden aangeknoopt lij
ken, in weerwil van tekortkomingen en gevaren,
eerder te leiden naar grootere eensgezindheid
dan naar ontbinding".
Dit licht hij dan verder toe, zich beroepend
op „het gewaarschuwde verstand, dat een ge
lukkigen keus zal kunnen doen ten voordeele
van warmer en ruimer welgezindheid".
„In onzen tijd" (zegt Henri du Passage, schrij
vend middenin een oorlog waarin zijn eigen land
betrokken is), „valt een zekere vooruitgang waar
te nemen ten aanzien van de gerechtigheid en
daarom mag men ook hopen op een toeneming
der menschelijke welgezindheid."
Hij bedoelt niet de gerechtigheid die door sta
ten wordt uitgeoefend, maar het gevoel voor
gerechtigheid dat in den individueelen mensch
leeft. En hij gelooft dat het leven in nauwer
onderlingen samenhang, dat bereikt is door de
verkleining van de afstanden, de vermenigvuldi
ging van het contact, de inkrimping van de
wereld er tenslotte toe kan leiden dat de mensch
op een peil komt, waarop hij een ruimer horizon
ziet en de haat minder vat op hem heeft.
Dergelijke beschouwingen, in andere bewoor
dingen, zijn op deze plaats in den loop der jaren
ook meer dan eens gehouden en het verheugt mij
natuurlijkerwijs als ik lees dat ze ook in andere
landen tot uiting komen. Zij zijn moedgevend
ook al kunnen zij weinig feitelijks stellen tegen
over de harde feiten van den dag, al moeten zij
zich beroepen op algemeene, vaak sterk intuïtie
ve waarnemingenen dan nog alleen van de
menschen die niet met „te gehaasten blik" hun
tijd beschouwen. De wezenlijke waarde der ver
schijnselen wordt daar evenwel niet minder door.
R. P.
Troepen echter nog niet verder
naar het Zuiden opgerukt
In de streek van Petsamo, zoo verneemt
United Press uit Kirkenes, duurt de activi
teit voort. De Russen vallen aan bij koud
helder weer met een temperatuur van 20
graden Celsius onder nul. De Russische
strijdkrachten hebben tot dusverre nog geen
profijt getrokken van den Finsehen terug
tocht. De vooruitgeschoven Russische afdee-
lingen zijn nog niet verder naar het zuiden
opgerukt. Iedere poging om dit te doen wordt
verhinderd door de diepe sneeuw en het
moeilijke terrein. Finsche patrouilles zijn
actief in de buurt van de vroegere stellingen
bij Höeyenjarvi. Zij pogen de artillerie in
staat te stellen de Russische stellingen te
vinden. Men verwacht dat de Russen hun
pogingen om verder naar het zuiden te drin
gen zullen voortzetten. Zij zullen trachten
eventueel via Rovaniemi de Bothnische Golf
te bereiken.
Omtrent de ontruiming van het eiland Koivisto
aan het zuidelijk front wordt thans uit Helsinki
vernomen, dat de bezetting in den nacht is
ontkomen, gebruik makend van een dichten mist
welke gedurende drie dagen elke activiteit in de
omgeving van Koivisto onmogelijk maakte. De
manschappen maakten een marsch van 40 K.M.
over het ijs naar het dorp Sakkajarvi. Zij wer
den niet door den vijand lastig gevallen. Het
materieel van de forten is niet in handen van
de Russen gevallen. Alles wat kon worden mee
genomen hebben de Finsche soldaten meege
nomen, terwijl het zware geschut, dat niet kon
worden meegenomen, onbruikbaar is gemaakt.
Toen de batterijen reeds verlaten waren, heb
ben de Russen nog groote hoeveelheden munitie
hierop verspild.
Van het front op de Landengte van Karelië
komen weinig berichten. De geruchten, volgens
welke de Russen zouden pogen een aanval te
doen op de westkust van de baai van Viborg wor
den niet bevestigd. Deze kust zou, met de voor
liggende eilanden, zeer goed kunnen dienen als
uitgangspunt van operaties in westelijke rich
ting, doch op het oogenblik verwachten de Fin
nen nog geen gevaar van dezen kant. De dorpen
aan de westkust van de baai zijn evenwel reeds
ontruimd, aangezien zij bij de vuurlinie liggen.
Verliezen der Sovjets op de Karelische
Landengte.
Het Finsche legerbericht van Woensdag ver
meldt:
„Te land: Op dé landengte van Karelië heb
ben de Finsche troepen d© verdediging voortge
zet en den vijand zware verliezen toegebracht.
Verscheiden gevechtswagens werden vernietigd.
Aan weerszijden een krachtige activiteit der
artillerie.
Ten Noord-Oosten van het Ladogameer wer
den pogingen van den vijand, op te dringen ver
ijdeld. Verscheiden Russische afdeelingen werden
verspreid. Te Kuhmo hebben de Finnen hun
actie voortgezet tegen de ingesloten Russische
steunpunten. Verscheidene stellingen werden
overmeesterd. Overigens aan het front activiteit
van patrouilles en operaties uit verdekte stel
lingen.
In de lucht: De Finsche luchtmacht heeft
verkenningsvluchten gemaakt en vijandelijke
colonnes, materiaal dépots, verbindingslijnen
en verscheidene doelen in de Finsche Golf en
langs de kust van de Finsche Golf gebombar
deerd. De activiteit der Russische luchtmacht in
de operatiezöne werd beperkt tot de Karelische
Landengte en het gebied ten Noord-Oosten van
hea Ladogameer. Te Petsamo hebben eenige
vijandelijke escadrilles bombardementen uitge
voerd zonder groote schade aan te richten.
In het binnenland heeft de Russische lucht
macht Hangö, Kovola en Fredericksham gebom
bardeerd. Een burger werd gedood en eenige ge
bouwen beschadigd of verwoest. Volgens geveri
fieerde inlichtingen werden twee Russische
vliegtuigen omlaaggeschoten
Russen op 6 K.M. van Viborg?
Het Woensdagavond uitgegeven Russische
legerbericht luidt:
„Op 28 Februari gingen de Sovjettroepen voort
het offensief op de Karelische Landengte tot
ontwikkeling te brengen. De vijand trachtte
tegenaanvallen te doen om het offensief der
Sovjettroepen te stuiten, doch leed zware ver
liezen en zette den terugtocht voort. De Sovjet
troepen hebben vijandelijke verdedigingswerken
genomen aan den Noordelijken oever van de rivier
Salmenkaita. zij bezetten de stad Ritasaari op
den Westelijken oever van het meer Vuoksijarvi,
evenals de dorpen Malkela, Hammarnijemi en
Heikurilo ten Noorden van het meer Jura-
panjarvi, Kamara op 4 K.M. ten Zuid-Westen
van het station Heinjoki en Alasome op 6 K.M.
ten Zuiden van Viipuri (Viborg). Volgens onvol
ledige gegevens hebben de Sovjettroepen op 28
Februari 42 vijandelijke verdedigingswerken be
zet. In de overige frontsectoren geen belang
rijke wijzigingen. Door het ongunstige weer heeft
de Sovjet-Russische luchtmacht aüeen verken
ningsvluchten ondernomen".
Op niet-preferente inschrijvingen
op de Staatsleening wordt
13.7% gekort.
Naar wij vernemen is op de vrijwillige 4
pet. staatsleening 1940 n ingeschreven voor
f 339,073.100, in welk bedrag f 54.193.500
is inbegrepen, waarvoor voorkeur is ver
zocht.
De ingeschreven bedragen waarvoor voor
keur werd verzocht, zullen ten volle worden
toegewezen.
Op de overige inschrijvingen wordt een
korting van 13,7 pet. toegepast, met dien
verstande dat bij de toewijzing resten van
f 50 en minder worden verwaarloosden resten
van meer dan f 50 naar boven tot f 100 worden
afgerond.
Wellicht ten overvloede zij hieraan toe
gevoegd, dat thans niet tot uitgifte van
een gedwongen leening zal worden over
gegaan.
Sluiting Duitsche grens.
Volgens een United Press bericht, uit Eupen zou
de Duitsche grens met Nederland en België met
ingang van morgen gesloten worden. Aan dit be
richt werd toegevoegd dat arbeiders, die in de
grensgebieden werkzaam,zijn, door speciale forma
liteiten in staat zouden worden gesteld hun arbeid
te blijven verrichten.
Onze Haagsche correspondent meldt ons in ver
band met dit bericht:
Hier in Den Haag acht men bovenstaand bericht
van geen enkel belang.
Er kan aan herinnerd worden, dat al sedert
eenigen tijd van een strenge sluiting van de
Duitsch-Belgische en Duitsch-Nederlandsche grens
in allerlei plaatselijke berichten melding wordt ge
maakt en dus mag men aannemen, dat dit bericht
van soortgelijken aard is en geen enkele verder
strekkende beteekenis heeft.
Bovendien kan het wel zijn, dat, daar juist de
datum van 1 Maart wordt genoemd, hier sprake is
van een of andere interne Duitsche regeling.
(In de Rotterdamsche diergaarde
heeft een aap zijn oppasser zoo
geheten, dat de man met ernstige
venoondingen in een ziekenhuis
moest worden opgenomen.)
Dit is zoo'n klein gemengd bericht,
Dat in de oorlogsnieuwtjes stroomen,
(Wel vreemd) door zijn te klein gewicht
Verzinkt en niet kan boven komen.
Maar er is voor dien braven man
Door (en ook op) een aap gebeten,
Niets dat nu zwaarder wegen kan
En dat hij trager zal vergeten
Die apenstreek kwam hem te staan
Op wonden, die er mogen wezen,
Of juist weer niet, wel te verstaan,
Zij zullen echter wel genezen
Als hij terugkomt na veel pijn,
Zal hij, vermoed ik, demonstreeren,
Nog beter „oppasser" te zijn,
Dan eer hem schand en scha moest leerèn.
Maar dan die kwaje aap, wat moet
Er met dien dader nu gebeuren,
Dat hij behoorlijk boete doet
En leert, zijn wandaad te betreuren.
Ik weet het niet; in dezen tijd
Heeft men, dunkt mij, alleen het wapen,
Hem te verbieden om in nijd
En strijdde menschen na te apen.
Droog weer en
Noord-Oosfenwind.
is de verwachting voor den eersten dag
in Maart. De Lentemaand zet in met
nachtvorst en een temperatuur, die ook
overdag helaas het vriespunt zoekt.
Drie dagen geboeid, zwaar
gewond en zonder voedsel
in een onbewoond huis.
SOESTERBERG 29 Februari. De echtge-
noote van den bekenden adjudant-onderoffi
cier-instructeur-vlieger, mevrouw Van der
Griendt alhier, is Zaterdagmiddag het slacht
offer geworden van een laffen moordaanslag.
Mevrouw Van der G., die honderd Meter achter
haar woning aan den Amersfoortschestraatweg een
zomerhuisje heeft, had dit huisje veertien dagen
geleden verhuurd aan een man, L. genaamd.
Zaterdagmiddag vervoegde zich aan haar woning
een leverancier met een boodschap voor L.
Mevrouw Van der G., die alleen thuis was, ging
met deze boodschap naar L., doch toen .zij aan het
huisje kwam, werd zij door dezen gegrepen en met
een mes ernstig mishandeld. Hij bracht haar won
den toe aan hoofd en gelaat en sneed haar een
vinger af. Hierop werd de vrouw gebonden en in
een bedstede geworpen.
Eerst gistermiddag gelukte het mevrouw Van
der G. zich los te wringen. Door een raam kon
zij uit het huisje komen. Zij begaf zich vervol
gens naar kennissen, die onmiddellijk de politie
en een dokter waarschuwden. In ernstigen toe
stand werd het slachtoffer, dat al dien tijd geen
voedsel had gehad, naar het ziekenhuis „De
Lichtenberg" vervoerd. De dader van dezen
laffen overval is voortvluchtig.
De politie van Soest, onder leiding van inspec
teur Schreuder, heeft de zaak in handen.
In verband met dezen overval verzoekt de burge
meester van Soest de opsporing en voorgeleiding
van Johannes Leeuwenkamp, oud 66 jaar, recidivist,
zwerver.
Signalement: flink postuur, lang 1.78 Meter, grof,
ongeschoren gelaat, geen baard of knevel, rossig-
blond haar, vermoedelijk gekleed is grijs costuum,
grijze overjas en dito gleufhoed.
Een nauwkeurig onderzoek in volkslogementen is
gewenscht.
's-GRAVENHAGE, 29 Februari. Gedurende
het tijdvak van Vrijdag 1 Maart a.s. tot en met
Donderdag 21 Maart a.s. zal, naar wij verne
men, de met „17" genummerde bon van de rijks-
distributiekaart recht geven op het koopen van
een kilogram suiker.
SUMNER WELLS SPREEKT MET DEN
AMERIKAANSCHEN GEZANT IN
ZWITSERLAND.
BERN, 29 Februari .(Havas). De Amerikaansche
gezant, Beland Harrison, is vanochtend te Zürich
aangekomen. Hij heeft een bespreking gevoerd met
Sumner Welles.
Bij duizenden zullen Engelsche werkioozen in de Brilsche oorlogsindustrieën
tewerk gesteld worden, waardoor hun prestaties het vaderland ten nutte
komen. Aan den arbeid in een vliegtuigfabriek
Zestig dooden.
In de steenkoolmijn van Arsa bij Triëst heeft
zich een hevige mijnontploffing voorgedaan.
Volgens de laatste opgave zijn zestig personen
omgekomen.
Het woord is aan
La Bruyère:
Beter zich aan ondank bloot te stellen
aan ongelukkigen in den steek te laten.
Postboot wist door het
ijs heen te breken
Nadat de postboot „Waddenzee" sinds 5
Januari j.l. door het ijs niet heeft kunnen
varen, is deze Woensdagochtend om half
twaalf van den steiger te Nes vertrokken
en Woensdagmiddag om drie uur te Holwerd
op Ameland aangekomen. Het traject,
waarover de boot in normale omstandigheden
een uur doet, werd nu in drie en een half
uur afgelegd, tengevolge van het vele ijs, dat
zich nog op deze route bevindt.
Ameland is dus thans na 55 dagen uit
zijn isolement verlost. De vracht- en passa
giersboot „Friesland" van den dienst Hollum-
Zwartehaan, die gedurende de afgeloopen
maanden in de bocht bij Allum was ge
meerd. heeft haar pogingen om den vasten
wal te bereiken moeten opgeven en is naar
den steiger teruggekeerd. Heden zou opnieuw
een poging worden gedaan om uit te varen.
Ook een beurtschipper zou met zijn motor
schip trachten naar de Friesche kust te
komen. Door den Zuidenwind blijft het ijs
nog te veel langs het eiland opgehoopt.
En Schiermonnikoog?
Hedenochtend om tien uur zou de veerboot
,3rakzana" na een rust van 51 dagen van Oost-
mahorn naar Schiermonnikoog vertrekken om
te trachten de verbinding te herstellen.
Strijdbijl is in Narvik begraven.
Engelsche en Duitsche zeelieden broederlijk in
de café's bijeen.
KOPENHAGEN, 29 Februari. Een
Noorsche correspondent van de „Berlingske
Tidende" schrijft dat de Engelsche en Duit
sche vloten misschien ten noorden van Noor
wegen voor een verbitterden slag staan, maar
dat de Engelsche en Duitsche zeelieden in
de havenstad Narvik nog broederlijk aan
dezelfde tafel in de café's zitten.
Narvik is gedurende den winter de voornaam
ste haven van Scandinavië omdat de bevroren
Oostzee de schepen vasthoudt in de Zweedsche
haven Lulea, zoodat de ijzererts-transpoi-ten uit
Noord-Zweden per spoor naar Naiwik plaats
moeten vinden en daarna via de Noorsche terri
toriale wateren naar Duitschland. Duitschland
neemt ongeveer negen tiende van de Zweedsche
erts-productie af. In de haven ziet men de Brit-
sche Union Jack naast de hakenkruisvlag waaien,
aldus de correspondent, en de zeelieden plagen
elkander, maar blijven neutraal in een neutrale
haven. Zij schijnen de situatie te respecteeren.
Het aantal Engelsche schepen in de haven is
bijna even groot al het Duitsche. Naar verluidt
worden vele Duitsche vrachtschepen door het ijs
in het Kattegat en de Oostzee vastgehouden.
Het Engelsche protest dat neutrale wateren
zouden gebruikt worden door de Duitschers is,
naar men hier meent, voor een groot deel toe te
schrijven aan de erts-transporten, zoodat men
hoopt dat het ijs spoedig zal smelten waaiTia de
normale kanalen weer zullen worden gebruikt
en Noorweeen geen blaam kan treffen, hetgeen
de situatie zou vergemakkelijken. De ijzermijnen
in het noorden van Zweden zijn zeer versterkt.
Men beschikt er over de modernste wapenen en
de bergachtige streek vormt een natuurlijke ver
dediging. (United Press)
Geen zeeslag, maar schietproeven.
Verscheidene Hagenaars en vooral de inwoners
van Scheveningen hebben gisteravond laat kanon
gebulder gehoord en lichtschijnsels waargenomen.
Het geluid der schoten alsmede de flikkerende
lichtschijnsels kwamen ver uit zee. Velen dachten
daarom dat onder onze kust een zeeslag werd ge
leverd.
Wij vernemen van bevoegde zijde, dat deze ver
onderstelling onjuist is. Het geluid der schoten en
de lichtschijnsels waren afkomstig van schietproe
ven, die nabij Wassenaar zijn gehouden.
HEDEN: 12 PAGINA'S.
4IH PfIffllllflIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIM
Adiketen-
R. P.: Wordt de wereld beter?
pag. l
J. H. de Bois: Joham Braakensiek
overleden. pag. 2
M. M.-L.: De wasscherij van het
proefstation te Delft is ingebruik
genomen. pag. 4
J. B. Schuil: Polly Perkina, ge
speeld door Nieuw Leven. pag. 2
Voor de Vrouw. pag. 9
Laatste Berichten op pagina 6
38#
