cm
liet JUent en Jan Oliebol.
Uit Haarlem's Gemeenteraad
DON" HERD AG 29 FEBRUARI 1940
H A A R E E M'S DAGBLAD
f 63.000.— wordt besteed voor reorganisatie van
de Dreef. Een bitter drankje voor de raadsleden,
toegediend door een ontstemd college van Ged.
Staten. In beginsel besloot de Raad een verordening
vast te stellen om ontsierende reclame tegen te
gaan.-— Verlaging van de Vermakelijkheidsbelasting
gewenscht Kapperszaken zullen Zaterdags
avonds om 9 uur moeten sluiten.
Woensdagmiddag had de burgemeester de
raadsleden weer bijeen geroepen. Na den in-
spannenden begrootlngsarbeid is er slechts een
korte rustpoos geweest. Dit komt evenwel om
dat er nog een restantje van de begrootingszit-
tinig was, namelijk de wijziging van de Ver-
make lljkh eidsbelastin g.
DE WONINGVOORRAAD.
Bij het voorstel van B. en W. om eenige ba
lansen van woningbouwverenigingen goed te
keuren, vroeg de heer Geluk (V.D.) of het
niet gewenscht is eenige winkelhuizen van
„Rosenhaghe" het complex taissdhen Zijl weg
en Brouwerskade te verbouwen tot woonhuizen.
Nu staan die perceelen al eenige jaren leeg. om
dat er in die omgeving al voldoende winkels
die omgeving zijn.
Nu er weer een tekort aan woningen dreigt
vroeg de heer Geluk ook of het geen tijd wordt
arbeiderswoningen die met overheidssteun ge
bouwd en die nu bewoond worden door huur
ders die zoo financieel draagkrachtig zijn. dat
zij wel een particuliere woning kunnen huren,
weer beschikbaar te stellen voor minder draag-
krachtigen?
Beide punten hebben, zoo zei de heer
R e i n a 1 d a (s.d.a.p.)wethouder, de aandacht
REORGANISATIE VAN DE DREEF.
De Dreef is breed, maar voor geen enkel soort
verkeer is daar thans goed gezorgd. Daarom kwa
men B. en W. met het voorstel tot een reorgani
satie over te gaan, die aan de gemeente 63.500
zal kosten.
.- De heer Wolzak (A.R.) vreesde dat de be
woners van de villa's aan den Oostkant van de
Dreef het niet aangenaam zullen vinden dat
de tram langs hun huizen zal gaan loopen.
Ook de ambtenaren van de Provinciale Griffie
zullen last hebben van de tram, zoo zei de heer
Geluk (V-D.)
De heer Wolzak pleitte er ook voor eindelijk
het hatelijke transformatiehuisje bdj den Wagen
weg op te ruimen.
De heer R e i n a 1 d a .s.d.a.p.) wethouder, zei
dat de tram nog wel 28 Meter van het gebouw
der Provinciale Griffie zal afblijven. Vroeger
zaten de provinciale ambtenaren in de Jans
straat op2 Meter afstand van de tram. De
villa-bewoners zullen ook geen last van de tram
hebben. In de stad ligt de trambaan dikwijls
vlak langs de huizen.
Verplaatsing van het transformatie-huisje zou
aan de gemeente f 10.000 kosten en B. en W.
vinden 'de verkeersverbetering die daardoor ont
staan zou. dit geld niet' waard. Bovendien wordt
het bezwaar van dit transformatiehuisje in de
toekomst minder, doordat de trambaan meer
naar het Oosten verplaatst wordt.
Verder verdedigde dè wethouder de nu voor
gestelde wegindeelihg. De mooie Dreef zal be
houden blijven, maar zij zal aangepast worden
aan de eischen van het verkeer.
Het voorstel van B. en W. werd aangenomen.
GEEN VRIJE TELEFOON VOOR RAADSLEDEN.
Bij de behandeling der begrooting voor 1940
heeft de raad een kaïisje gewaagd om de inder
tijd, op aandrang van den Haag, afgeschafte vrije
telefoonaansluiting voor raadsleden weer te her
stellen. Maar dit besluit kan niet uitgevoerd wor
den, omdat Ged. Staten verlangen dat het wordt
ingetrokken, daar de toestand der gemeentefinan-
clën nog altijd even zorgwekkend is als in 1937,
toen tot afschaffing werd besloten.
B. en W. stelden den raad voor aan dit verzoek
van Ged. Staten te voldoen, daar zij meenen dat
het geen nut zou hebben zich daartegen te ver-
zetten.
B. en W. hebben zich wel wat al te gauw ge
wonnen gegeven, zoo zeide heer Van Kessel
(R.KJ Het college is er bij als de kippen om
aan den raad voor te stellen het raadsbesluit in
te trekken op het eerste briefje van Gedepu
teerde Staten. Dat is niet manmoedig en dap
per. B. en W. hadden het besluit van den raad
tegenover Ged Staten moeten verdedigen. Ged
Staten gaan ook niet vrij uit, dat college
had eerst inlichtingen moeten vragen, nu zijn
ze blijkbaar alleen afgegaan op de persversla
gen. In Amsterdam hebben de raadsleden een
vrije telefoon, een vrij tramabonnement en 100
pet. meer presentiegeld dan hun Haarlemsche
collega's. Het zal daarom noodig zijn dat B. en
W. van Haarlem zich alsnog in verbinding stel
len met den minister van Binnenlandsche Za
ken.
De Voorzitter wees er op, dat toen de
heer Van Kessel als peet bij de geboorte van
het voorstel stond, hij kon begrijpen dat het een
kindje zou zijn dat niet lang zou leven. Het be
sluit van den raad was feitelijk niet meer dan
een getuigenis. Het briefje van Ged. Staten is
een brief geweest die op pooten staat. Die
brief laat geen ruimte voor debat over. De raad
moet dat bittere drankje maar gauw innemen.
Amsterdam heeft een eigen telefoon en een
eigen trambedrijf. De raad kan zich over deze
zaak niet tot den minister wenden, omdat de
goedkeuring der begrooting een bevoegdheid
is van Ged. Staten. In elk geval zou eerst de
beslissing van Ged. Staten over de begrooting
afgewacht moeten worden.
Het college van Ged. Staten is blijkens de
snelle reactie door het raadsbesluit geprikkeld.
Met 26 tegen 8 stemmen besloot dê raad het
voorstel van B. en w. aan te nemen.11
SLUITING KAPPERSZAKEN ZATERDAGS
9 UUR.
Omdat gebleken is, dat het aantal klanten,
dat zich op Zaterdagavond na 9 uur in een
Alle betalende abonnés van Haarlem's Dag
blad zijn GRATIS TEGEN ONGEVALLEN
VERZEKERD, op voorwaarden welke koste
loos bij de administratie verkrijgbaar zijn
en welke op geregelde tijden in ons blad
worden gepubliceerd. De uitkeeringen zijn
bij levenslange ongeschiktheid 2000. over
lijden 400, verlies van een hand, voet of
oog f 200, belde leden van een duim f 100
één lid van een duim f 50. allé leden van
een wijsvinger 60, één of twee leden van
een wijsvinger 25, alle leden van een ande
ren vinger f 15, één of twee leden van een
anderen vinger 5, arm- of beenbreuk f 30.
enkelbreuk 15, polsbreuk 15. Alles indien
het gevolg van een ongeval. Voor de abon
nés van het Geïllustreerde Zondagsblad be
staat nog een afzonderlijke verzekering De
voorwaarden daarvan zijn eveneens bij de
administratie verkrijgbaar.
kapperszaak laat bedienen te Haarlem zeer ge
ring is, stellen B. en W. voor in beginsel te
besluiten te voldoen aan het verzoek van den
R.K. Bond van kapperspatroons „St.-Francis-
cus van Assisië" om de verordening op de win
kelsluiting zoo te wijzigen dat de sluitingstijd
voor kapperszaken op Zaterdagavond 9 uur
wordt gesteld.
Door den heer Castricum (R.K.) werd
gevraagd of aanneming van het voorstel van
B. en W. geen financieel nadeel zal berokkenen
aan de kappers die zich tegen de 9-uursluiting
hebben verklaard.
De heer Re in aid a (S.D.A.P.)wethouder,
zei: ik geloof het niet, want er zijn van de be
langhebbenden geen bezwaren bij B. en W. of
den raad ingekomen.
Na een zeer korte discussie vereenigde de raad
zich met dit voorstel.
TEGEN ONTSIERENDE RECLAME.
Thans zijn in art. 52 der Politieverordening be
perkende bepalingen opgenomen inzake het plaat
sen van reclames op huizen, muren, getimmerten
enz. In de praktijk heeft dit bezwaar opgeleverd,
terwijl het artikel ook niet steeds kon worden na
geleefd, zoodat ontduiking gemakkelijk was.
Om een goede oplossing te verkrijgen benoem
den B. en W. een commissie waarin raadsleden,
belasting-ambtenaren, architecten en vertegen
woordigers van industrie en handel zitting had
den. met de opdracht een nieuwe regeling te ma
ken. De commïssië heeft een uitvoerig rapport
ingediend, alsook een nieuwe ontwerp-verorde-
ning, die beoogt maatregelen te nemen tegen ont
sierende reclame.
B. en W. stelden nu aan den raad voor i n
beginsel de bedoelde verordening vast te stel
len omdat die, als -de raad zich met het principe
daarvan vereenigt, nog moet worden bestudeerd
door de rechtsgeleerde commissie wat den juridl-
schen kant van deze zaak betreft.
Mevrouw Van Eek (V.D.) vond de voorge
stelde verscherping van de censuur op de re
clame niet voldoende gemotiveerd. De midden
stand heeft het al moeilijk en daarom moeten
de moeilijkheden niet onnoodig verzwaard wor
den. De commissie wil nu een algemeen ver
gunningsstelsel voor reclames en bovendien nog
een toezicht om ontsierende reclame te weren.
Tusschen beide zal de raad moeten kiezen.
De heer Visser (C.H.) zei dat reclame moei
lijk is. het gaat er niet om iets mooi's tot stand
te brengen, maar alleen om de aandacht te trek
ken. De overheid moei; zich met de zaak
bemoeien temeer omdat de reclame-makers de
mooiste punten in de stad opzoeken.
Door den heer Wolzak (A.R.) werd er aan
aan herinnerd, dat de rechtsgeleerde commissie
zich enkele jaren geleden verklaard heeft tegen
verscherping van de bestaande voorschriften,
Spreker acht die trouwens voldoende om uit
wassen tegen te gaan. Zijn er te Haarlem, ont
sierende reclames? De commissie had met voor
beelden moeten komen. Bovendien moet men de
vraag stellen of er geen aanstoot gevende recla
me is. Bijvoorbeeld een aanbeveling van den
Nieuw Malthiusiaanschen Bond.
Mr. Drilsma (S.D.A.P.) stelde vast. dat de
rechtsgeleerde commissie het indertijd niet noo
dig vond strengere bepalingen te maken. Als de
raad 't nu wel wenscht, zal de commissie het be
ginsel-besluit wel in een juridischen vorm gie
ten.
Reclame hoort bij het stadsbeeld, alleen moet
gewaakt worden tegen ontsierende reclame. Als
een gemeente dit althans kan. want de Hooge
Raad heeft pas uitgemaakt, dat alleeen een
naambord geen reclame-maken is.
Mr. Van Dam (V.D.)vreesde dat men de zaak
gaat overdrijven door er zooveel aandacht aan
te geven. Is het niet beter alleen ontsierende
reclame te verbieden en de beslissing of een
reclame ontsierend is over te laten aan den
rechter. De toestand te Haarlem is niet zoo dat
nieuwe maatregelen noodig zijn.
De heer Klein Schiphorst (R.K.). voor
zitter der commissie, zei, dat de commissie twee
jaar gewerkt heeft. Haar oorsprong is geweest
klachten van den raad over de reclame te
Haarlem. Wil men voorbeelden? Laat een raads
lid eens den Schoterweg afwandelen. De
makelaars hebben in de commissie toegezegd,
dat er bij elk leeg huis slechts één bord zal ko
men waarop staat te huur of te koop.
De heer R e i n a 1 d a (S.D.A.P.)wethouder,
zei. dat de toestand voor de middenstanders, na
aanneming van het voorstel dat nu op tafel ligt
verbeteren zal, want er wordt ordenend gewerkt
Reclameborden die niet grooter zijn dan V2M2.
vallen buiten de werking der verordening, mits
zij tegen de perceelen worden aangebracht.
Er moet een einde aan komen aan het feit, dat
er nu in een tuin van een leeg huis 5 of 6 huur-
bordjes staan.
Het vraagstuk van aanstootgevende reclame
is thans niet aan de orde.
In de commissie hebben vele deskundigen en
belanghebbenden samengewerkt. Zij moest een
moeilijk onderwerp regelen en is "daarin uit
stekend geslaagd.
Tenslotte werd zonder hoofdelijke stemming
het door B. en W. voorgestelde beginsel-besluit
genomen.
De voorzitter bracht hulde aan het werk
van de commissie (applaus).
LEERAREN EN LEERARESSEN.
Een voorstel tot wijziging van de berekening
van de jaarwedden van leeraren werkzaam bij
het M.O., was voor mevrouw Scheltema (Lib.)
aanleiding er voor te pleiten het verschil dat
nog bestaat tusschen de jaarwedden van de
leeraren en de leeraressen van de Meisjesschool
te laten vervallen. Daartoe is, naar zij betoogde,
te meer aanleiding nu de leeraren ook les geven
aan de Meisjesschool.
De heer Wester veld (S.D.AP.). wethou
der. wees tie conclusie over dit onderwerp af
door te constateeren, dat de salarieering van de
leeraressen bij de Meisjesschool thans niet aan
de orde is. Dit onderwerp moet afzonderlijk be
keken worden.
VERMAKELIJKHEIDSBELASTING.
In verband met de motie-Bijvoet die op 14 Mei
1939 werd aangenomen (dus toen de heer Bijvoet
nog geen deel uitmaakte van het college van B.
en W.) hadden B. en W. nu voorgesteld om
vrijstelling te verleenen voor deze belasting
voor ondernemers van tooneel-, muziek- zang
en dergelijke uitvoeringen welke een godsdien
stige strekking hebben en anderzijds ten aanzien
van jeugdorganisaties voor haar gegeven, feeste
lijke bijeenkomsten van opvoedkundigen aard.
ALS IK V/AKKER WORD
IS'T FLJN WEER TUD VOOR M'N
TOMATENSAP
gen van woede en schrik verschillende geluiden
Dat zij echter ook teeder gestemd kunnen zijn
toonden de foto's, waarbij de zachte ÜitdrukkS
van den kop trof.
En zoo weet de heer Portielje van elk dier
zonderheden te vertellen die ons ontgaan omd;
wij ten eerste niet rustig en geduldig beschouwe
en voorts trachten, de uitingen der dieren na;
onze, menschelijke, gewaarwordingen te verkla
ren. Vandaar het groote wanbegrip en de vele on
ware „verhaaltjes" over dieren, waartegen c
boeiende lezing van den heer Portieltje een voc
de hoorders overtuigend protest vormde.
Eenig fabrikanteA/hj .De Bet owe Tie t MV.
'Adv rngez. Med.)
Er mogen dan evenwel geen beroepsartisten me
dewerken.
De financieele gevolgen daarvan werden voor
de gemeente begroot op f 2000f 2500.
De heer Peper (comm.) wilde dezelfde tege
moetkoming verleend zien aan bijeenkomsten
die een politieke strekking hebben en diende
daartoe een amendement in.
De heer van der Veldt (R.K.) zette uiteen,
dat vroeger voor besloten uitvoeringen oppervlak
te-belasting werd betaald, die veel lager was, dan
de omslag per bezoeker die nu wordt toegepast.
Het scheelt aan vereenlgingen tientallen guldens
per uitvoering. Voor de 9 jaarfeestvieringen van
den R-K. Volksbond betaalde men vroeger 9 x f 7
is f 63, maar den laatsten tijd werd er 9 x f 25
gevraagd dus f 225.
Spreker diende namens de R.K. en de Soc. Dem
fractie een motie in om B. en W. uit te noodigen
voortaan voor uitvoeringen van sociale en cultu-
reele vereenigingen weer oppervlakte-belasting
te heffen.
De heer vanderStorm (.vrije kiezers) stelde
voor de vermakelijkheidsbelasting voor muziek
uitvoeringen in café- en restaurantbedrijven te
verlagen. Die bedrijven hebben het thans zeer
moeilijk, zoodat de gemeente hier helpen moet.
Nu moet f 1 per etmaal betaald worden, spreker
wilde voor een week niet meer laten betalen
dan f 2.50.
De volgende spreker, de heer Mars (S.D.A.P.)
betoogde ook, dat de wijziging van de vermake
lijkheidsbelasting die in Mei 1939 is ingevoerd fu
nest geweest is voor verschillende vereenigingen.
Jaarfeesten en feestavonden kunnen feitelijk niet
meer gehouden worden. Vroeger werd voor de
groote zaal van het Concertgebouw f 25 opper-
vlaktebelaisting door den Metaalbewerkersbond be
taald voor een besloten feestavond, nu is het
f 117.50 of f 82.50 hooger. Zoo wordt het vereni
gingsleven dood gemaakt.
Door den heer Noordhoff (S.D.A.P.) werd
gevreesd, dat door een te hooge belasting uitvoe
ringen achterwege blijven en daardoor lijdt de
fiscus zelfs, schade.
Door den heer H a p p (V.D.) werd prae-
advies van B. en W. op het voorstel-Van der
Storm gevraagd.
Mevrouw Van Eek (V.D.): Dan is het beter
alles nog eens nader te bekijken.
Mr. Bijvoet (R.K.) wethouder, betoogde dat
al de narigheid ontstaan is door de wetswijziging
van 1920. die maakte dat niet alleen openbare
vermakelijkheden belast werden, maar vermake
lijkheden zonder meer. Het feit dat er den laat
sten tijd te Haarlem vereenigingen waren die
oppervlaktebelasting betaalden en andere ver
eenigingen die een gelijk karakter hadden, aan
geslagen werden per bezoeker. Die onrechtvaar
digheid is in 1939 opgeheven, maar het gevolg
daarvan is geweest, dat vele organisaties nu veel
meer moeten betalen.
De heeren v. d. Veldt en Mars hebben nu voor
gesteld voor al de uitvoeringen van cultureelen
en socialen aard weer oppervlaktebelasting te
berekenen. Dit zou aan de gemeente evenwel
10.000 a 12.000 per jaar aan inkomsten sche
len. Iets anders is het als men alleen voor de be
sloten uitvoeringen oppervlakte-belasting zou be
rekenen. Dat zou ongeveer 3500 aan mindere
ontvangsten beteekenen.
De groote moeilijkheid is evenwel dit denkbeeld
in de verordening vast te leggen. Het zou tenge
volge hebben dat men openbare uitvoeringen,
waarvoor nu gewone belasting betaald wordt, het
karakter zou geven van een besloten bijeenkomst
om de belasting te ontduiken. B. en W. kunnen
dan ook niet verder gaan dan zij nu in hun voor
stel gegaan zijn.
Als organisaties een feestavond geven voor de
leden met beroepsartisten is de toegangsprijs
wel op 0.50 te stellen zoodat men dan f 0.1(3 be
lasting per bezoeker moet betalen. Dat is niet
onredelijk. Voor jaarfeesten wordt meestal f 0.25
als toegangsprijs geschat, dat wil zeggen 5 cent
belasting per bezoeker.
Aanneming van het voorstel-van der Storm zou
aan de gemeente 4000 per jaar "kosten. Caféhou
ders die alleen op Zaterdag en Zondag muziek
geven zouden bij aanneming van het voorstel in
plaats van f 2— f 2.50 betalen.
De heer v.d. Storm: Maar dan mogen zij voor
die f 0.50 nog 5 dagen muziek geven.
Mr. Bijvoet: Cafébezoekers willen ook wel eens
geen muziek hooren! B. en W. ontraden dus het
voorstel, ook al omdat de gemeente die 4000
niet kan missen. Verleden jaar is de personeele
belasting voor de cafébedrijven verlaagd.
Het voorstel-Peper is overbodig, want bijeen
komsten van politieken aard zijn al vrij van be
lasting. Iets anders is het als men amusement af
wisselt met politiek.
De voorzitter stelde voor het verdere debat
te verdagen tot de volgende zitting.
Ned. Natuurhistorische Vereeniging
„Zie het dier zooals het is, niet zooals gij denkt
dat het zijn zal."
Bij zijn bespreking van het onderwerp „Ver
schillende gedragsvormen bij zoogdieren en vogels'1
voor de afd. Haarlem en omstreken der Ned. Na
tuurhistorische Vereeniging heeft de heer A. F. J.
Portielje zijn hoorders trachten te doordringen van
de noodzakelijkheid, onbevangen naar het dier te
kijken, om het dier te zien zooals het is, en niet
-'ooals.wii denken, dat het zal zijn. Wanneer men
dan na goed waarnemen een indruk heeft verkre
gen, zal men dien eerst nog proefondervindelijk
moeten toetsen.
Dieren brengen hun aandrift en natuurlijken
aanleg, bij de geboorte mee Bij hun „spel" leven ze
hun aandrift uit en daardoor wordt de aangebo
ren aanleg door aangeleerde ondervinding ge
oefend en aan verschillende omstandigheden aan
gepast, ook al begrijpt het dier daarom nog niet
wat hij van nature, ofxloor ondervinding geleerd,
doet.
De jonge zwanen slobberen voedsel van het wa
teroppervlak af. Is er geen voedsel dan duiken hun
lange halzen in het water of ze gaan „voedseltrap-
pen". Doch ook in een teil met schoon water doen
ze dit: waaruit wel blijkt dat dit een aangeboren
beweging is, evenals het worm trillen bij grutto en
kievit: van deze laatste handelingen had de heer
Portielje buitengewoon duidelijke foto's.
Het fabeltje dat de uilen overdag niet zien werd
door den heer Portielje weersproken: foto's van
uilen in de volle zon met de oogen wijd open on
derstreepten dit. Mooi lieten de foto's zien achter
een volgens de schuthouding van de boschuil, waar
bij het groote oog tot op een kier gesloten wordt,
de imponeerhouding en de dreighouding.
Zoo hebben leeuwen bij hun verschillende uitin-
D.D.D. doel de jeuk bedaren
en doodt de ilekteklemen,
zoodal de huid zich kan
bentellen. Flacons a 75 cl.
f. 1 50 en f. 2.50.
Geneesmiddel A Dl D
TECEN HUIDAANDOENINGEN
(Adv ingez. Med.)
VOOR DE KINDEREN
Een eindje verder daalde hij weer, pal op
den rug van een ezel, die aan den kant van
den weg liep te kuieren. Plet keek scheel van
schrik, maar nog vóór hij kon overdenken
wat er met hem gebeurd was, maakte de ver
schrikte ezei een nijdlgen sprong.
Met gevolg dat de arme Plet weer door het
luchtruim gegooid werd. een salto maakte en
alsof het een circusvoorstelling was, weer op
zijn plaats in de auto terecht kwam, die de
Dikke inmiddels een eindje terug had gepeden.
Wasscherij van hel Proefstation
te Delft.
In gebruik genomen.
(Van een onzer medewerksters).
Onder groote belangstelling is Dinsdag de was
scherij van het proefstation in het gebouw van de
Rijksvezeldienst te Delft geopend.
Vele autoriteiten, ook van land- en zeemach
waren tegenwoordig en getuigden daarmede
het verreikende belang van deze instelling.
De heer F. H. Sixma, de voorzitter van het Proel
station, sprak een welkomstwoord, waarbij
speciaal dank aan de autoriteiten bracht, wier tc
genwoordigheid zoo zeer op prijs werd gesteld. H
zette het doel van de wasscherij en het proefstatio
uiteen. Met een variatie op het bekende „Spaar d
vogels" zou hij willen zeggen „Spaar de vezel",
dat is eigenlijk de quintessens van deze wasscheri
te komen tot een minimum slijtage van het goe
Wanneer men nagaat hoeveel kapitaal verloren ga;
door ondoelmatige behandeling van de wasch
op welke wijze deze slijtage is tei'ug te brengen, da
bewijst de wasscherij daarmee alleen al haar nood
zaak en nut. De juiste behandeling, die het weefs;
ontziet, verlengt den levensduur, spaart dus geld e
maakt tevreden huisvrouwen.
De verhouding tusschen waschindustrieelen el
textielfabrikanten was dikwijls verre van ideaij
omdat ze. bij klachten over slijtage van de huis
vrouw, elkaar de schuld gaven; eerstgenoemde ze:
den: „het goed deugt niet": de huisvrouwen repli
eeerden: „de behandeling in de wasscherij
schuld". De proefwasscherij is nu daar om
wetenschappelijke en practische onderzoekingen d
juiste behandeling van bepaalde te wasschen stofj
fen uit te zoeken.
Niet alleen is de nieuwe proefwasscherij van
lang voor de waschindustrieën, ook andere
dustrieele- en handelsondernemingen kunnen
hun voordeel mee doen.
We noemden reeds de textielfabrikanten, dij
hun weefsel kunnen laten onderzoeken op wasch]
en kleur-echtheid, houdbaarheid, mogelijke neiginj
tot krimpen enz. Maar ook de fabrikanten van zee]
en van chemische artikelen of van metalen onde.H
deelen van kleedingstukken enz. De heer Sixma zaj
den tijd niet ver meer dat de Proefwasscherij ai
„in Holland staat een huis" stond in het middej
van een kring, die gevormd werd door textiel- ei
waschindustrie, huisvrouwen, land- en _zeemaclv
(de land- en zeemacht is momenteel de grootst]
klant der waschindustrie), fabrikant van wasem
machines, zeepfabrikanten en alle industrieën
die op de wasch betrekking hebben.
Hierna kreeg de heer Zaalberg, oud-directein
van T. N. O. (Toegepast Natuurwetenschappelijï
Onderzoek) het woord om de verheugende mede
deeling te doen, dat hij juist bericht van het Minij
sterie van Economische Zaken had ontvangen, da]
f 5000 subsidie was toegestaan.
De heer Ir. R. Smit van den Rijksvezeldienst
tevens verbonden aan het Proefstation gaf een za<
kelijke uiteenzetting van de werking en het doe
van de wasscherij van het Proefstation voor hef
publiek en voor de bij het waschvraagstuk betrok
ken industrieën.
Hij deelde een en ander mee over de weten
schappelijke en practische beteekenis van dj
proefwasscherij en vertelde van de onderzoekingen!
die het Proefstation voor de Waschindustrie ver-;
richt heeft in verband met de reiniging van ha
wsschgoed, de afzetting van kalkzeep op het weef-:
sel, de chemische slijtage enz.
De oprichting van de wasscherij van het Proef
station is daarom van zoo groot nut, omdat tot nu
toe al deze onderzoekingen plaats hadden in labo-:
ratoriumwaschmachines, onder omstandigheden;
die vaak van de practijk afweken. Nu met de ic
gebruikstelling van de wasscherij is 't mogelijk dc
resultaten van de onderzoekingen direct van prac-
tisch nut te doen zijn, doordat ze aan de practiji:
getoetst zijn. De proefwasscherij is als het ware he;
verlengstuk van de laboratoriumonderzoekingen. I
De wasscherij geeft de middelen tot verbetering
der waschbehandeling aan, onderzoekt de weefsels]
geeft waschvoorschriften voor bepaalde weefsels]
hetgeen alles na nauwkeurig wetenschappelijk
onderzoek wordt vastgesteld. Reeds nu hebben een
linnen- en een overhemdenfabriek zich om raad to",
de wasscherij gewend.
De heer Sixma noodigde de aanwezigen uit tot]
bezichtiging van de wasscherij en desgewenscht vaK
het gebouw van den Rijksvezeldienst.
Van hoe groot nationaal belang het is, dat onze
wasch op de doelmatigste wijze behandeld wordt ec
welke kapitalen gemoeid zijn met een 10 pet. min
der slijtage, behoeft niet in cijfers uitgedrukt te
worden. Het is nog niet eens zoo lang geleden, da!
een huisvrouw u op uw vraag: „Wie is de grootste
vernieler van den tegenwoordige» tijd", niet ant
woordde, zooals u misschien zoudt verwachten: „de
ocrlog" of „de mot", maar zonder eenige aarzeling'
„de wasscherij". Natuurlijk moet dit antwoord met
de in een dergelijk geval noodige reserve genomen
worden, daar het van de gebruikelijk overdrijving
getuigt. Maar tochhet geeft te denken en het
geeft een akelig beeld van linnenkasten rrfet lakens,
waar de zoom half uithangt, sloopen met dunne
slijtplaatsen, doeken niet leelijke hiaten, baddoeken,
die mooi rullig de wasch ingingen en er plat als
een dubbeltje uitgekomen zijn om van de rest nog
maar niet te spreken.
Een feit is, dat de huisvrouw die haar wasch bui
ten de deur doet, voor het zoo groote gemak, dat zij
daardoor heeft, de consequenties daarvan dan ook,
hoewel zuchtend en met een bezwaard hart, aan
vaardt. Ze weet, dat ze veel vlugger tot vernieu
wing zal moeten overgaan, dan wanneer ze de ge-
heele wasch thuis laat behandelen,
Een bewijs van welbegrepen eigenbelang en be
lang der cliëntèle is, dat de directeuren der wasch-
inrichtingen alles in het werk stellen om tot een
voor beide partijen bevredigende oplossing
komen.
En dat die oplossing ligt in de wasscherij van het
Proefstation zal geen der aanwezigen bij de opening
betwijfelen; we hopen, dat onze lezers en lezeressen
dat ook zoo inzien.
M. M. L.
GEVONDEN VOORWERPEN.
Inlichtingen aan het Bureau van Politie. Sme-
destraat, uitsluitend tusschen 11 en 13 uur.
Autoped, de Vries. Marnixplein 13. Kinder
cape. Peschar, Voorhelmstraat 49; Postzegel
catalogus. Hoogenboom. Gasthuisstraat 159
rood; Etui m. i.. Roode. Pijlslaan 122. Etui m.
schoolbehoeften. Erdsieck. Gortestraat 8. Etui
met vulpen. Roogeveen, Leeghwaterstraat 81;
een paar kinderhandschoenen. Kelfkens, Ted.
v. Berkhoutstraat 18 rood; zwarte hond, Kos
ter, Schneevoogtstraat 12 rood; Belgische her
der, Kennel Thornwood, v. 't Hoffstraat 93;
Electrlsche lantaarn, v. Straaten, Spaansche-
vaartstraat 68, Medaillon, Berg, Rijksstraat
weg 279; Portemonnaie m. i. De Nobel. Pieter
Kiesstraat 74; Gladde ring. Jongsma. Pleiaden-
straat 41: Ring. Bur. v. Politie. Smedestraat;
Kinderschoentje, Apotheek Florijn, Groote
Houtstraat-, Damestaschje, m. i. de Keyzer,
Saracenenstraat 1, Vulpen, Brouckman kle
verlaan 137.
