Haarlem's Dagblad
Finland in diplomatiek contact met
Moskou.
vMOORSEL
The Rhythm Club Thé Dansant
Veredeling van
Luistervinken.
Handen af!
MODESHOW
NIEUWE
GORDIJN
STOFFEN
Ook de „Vecht" als
verloren beschouwd.
EVERYBODY
57e Jaargang No. 17400
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant.
Uitgaven en Algem Drukkerij N V Bureaux: Groote
Houtstraat 93, bijkantooi Soendaplein 37 Postgiro-
dienst 38810. Drukkerij. Zuider Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082. Hoofdred 15054, Redactie
10600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724,
14825 Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Zaterdag; 9 Maart 1940
Abonnementen per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10,
per 3 maanden 3.25, franco per post ƒ3.55, losse
nummers 6 cent per ex. Advertentiën: 1-5 regels
ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames ƒ0.60 per
regel. Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels ƒ0.60, elke regel meer
ƒ0.15. Groentjes zie rubriek.
Er is in den laatsten tijd nogal wat critiek los
gekomen op het gehalte van sommige uitzendin
gen van de Nederlandsche omroepvereenigingen.
En de Haagsche Post, zich scharend in de rij der
ontevreden beoordeelaars, bepleit de veredeling
van de Luistervink in de volgende bewoordingen:
„Vele lezers hebben ons geschreven over het
lage peil der radio-uitzendingen van de Ne
derlandsche omroepvereenigingen, nu daar
over in de pers zooveel critiek tot uiting is
gekomen en de heer Vogt van de A. V. R. O.
■daarop het antwoord niet schuldig bleef. Met
alle waardeering voor het goede en zelfs voor
treffelijke, dat door onze verschillende om-
roeperijen wordt geboden, moeten wij even
eens bekenden, dat wij in het algemeen de uit
gezonden zg. amusementskunst ver- beneden
peil achten. De Nederlandsche amusements-
en cabaret-kunst heeft de goeide uitzonde
ringen daargelaten nimmer op een voor
naam niveau gestaan, en het zou juist een
schoone taak voor onze omroepvereenigingen
zijn geweest, op dit gebied eenig veredeling
te brengen. Het verweer vam den heer Vogt
kunnen wij dan ook niet bewonderen. Hij be
twist de juistheid der critiek, omdat de groote
massa zoo tuk blijkt te zijn op deze uitzendin
gen en zijn omroep zooveel aanhangers heeft.
Wij dachten, dat het streven van den omroep
een verhevener doel moet hebben dan het ver
werven en zien te behouden eener populari
teit van de' allergoedkoopste soort. Mogen wij
spoedig ons niet meer voor onszelf en voor
onze landgenooten behoeven te schamen,
wanneer wij toevallig eens naar een „bonte"
uitzending luisteren."
Het slot van deze critiek is, zooals. u ziet, nogal
vinnig. En ik kan mij voorstellen dat de aange
vallen heer Vogt en zijn collega's van de andere
omroepen het met een zucht zullen lezen. Want ze
geven inderdaad veel goeds ook. Hun idéé is onge
twijfeld: elck wat wils. Het bezwaar geldt dan ook
lil het bijzonder de „Amusementskunst" eh het is
wel zeker dat die, behoudens de goede uitzonde
ringen. nooit op een hoog peil heeft gestaan. Dat
uit zich niet alleen in den ether maar ook in veler
lei revues er zijn er geweest waaraan ik niet
zonder een rilling kan terugdenken in de re
pertoires van sommige liedjeszangers en in het ge
halte van den „humor", die men vindt in blaad
jes, die zich daar in het bijzonder op toeleggen.
Die dingen kan men evenwel als men er niet van
gediend, is, gemakkelijk ontwijken. Men hoeft er
zoogezegd niet mee in aanraking te komen. Aan
de amusementskunst van den ether (die verre va.n
etherisch is) ontsnapt niemand op den duur. Een
aohteloos-omgedraaide knop doet haar door de
huiskamer schallen. En dan hoeft men dat nog
niet eens zelf gedaan te hebben, maar het jongste
lid van het gezin kaïn er zich voor interesseeren.
„Als het u niet bevalt, zet het dan af en luister
naar wat anders", zal de voorstander van deze
luchtige kunst wrevelig zeggen. En daar heeft-ie
wel gelijk in, maar nu de radio iedereen zoo dui
delijk heeft gemaakt op welk peil onze populairste
amusementskunst staat is het toch ook begrijpe
lijk dat er menschen zijn, die daar verbetering in
willen brengen en „veredelend" te werk gaan.
Het zal hen niet meevallen. Zulke dingen be
reikt men niet in een handomdraaien. Langdurige
propaganda van het betere gehalte is er voor noo-
dig. Een even lange weg zal bewandeld moeten
worden als op muzikaal gebied, waarop men door
zorgvuldige samenstelling van programma's van
volksconcerten, die tegen zeer lage entrée toegan
kelijk zijn, al veel bereikt heeft. Het aantal
aanhangers van de muziek-van-hoog-gehalte is
sterk toegenomen en neemt nog steeds toe. Jeugd-
concerten doen daarbij uitstekend opvoedend
werk bij het jonge geslacht. En de radio heeft, ne
vens den onvermijdelijken voetbalmarsch van
Willy Schotemeyer, het onsterfelijke Standchen
van Johnny Heikens en meer van dien aard toch
ook al veel bijgedragen tot een algemeener begrip
van de muziek van hoog gehalte.
Met de amusementskunst is het in zooverre nog
moeilijker gesteld, dat zeer velen in ons land de
ware kunst niet als een hooge waarde willen er
kennen en als een levensfactor van bijzondere be-
teekenis. Humor en geest zijn voor hun begrip
slechts grappenmakerij. Zij ziener. den ernst
niet van. En onze litteratuur, die juist in dit op
zicht haar zwakste zijde toont-, is er zeer arm aan.
Misschien zouden de omroepen lichter tot ver
edeling van amusementskunst komen als zij zich
een beetje beperken konden. Maar ze moeten zoo
verschrikkelijk veel zendtijd vullen. De drang die
tot uiting komt in het spreekwoord „in de be
perking toont zich de Meester" bezielt hen niet.
Integendeel, zij stellen er een eer in non-stop door
te werken. Daar zijn techniek en organisatie hee-
lemaal op ingericht en men is trotsch dat men
het zoover heeft gebracht. Dit kan selectie niet
erg bevorderen.
Misschien zal het in de toekomst veranderen.
De mensch heeft zijn nieuwe speeltuig, de radio,
wel een beetje op dezelfde manier behandeld als
een kind dat teveel lekkers eet. Op een goed mo
ment krijgt het er teveel'van. Een paar dagen
geleden zei mij iemand: „Wij Hollanders zijn zoo
keurig in vakjes ingedeeld en bij de radio is dat
ook gebeurd. Maar niet afdoende. Waarom komt
er niet eens een vereeniging van de niet-radio-
bezitters? Zij zijn heusch nog talrijk. Zij zouden
de leuze „Geen zendtijd" kunnen aanheffen op
grond van de sterkte van hun volksdeel en gees
tesrichting. Dan zou er eenige uren stilte in den
ether moeten worden gegeven. Eenige uren stilte
voor heel Nederland! Het zou den vrede in tal van
gezinnen bevorderen. En ik zou die vereeniging
de Niet-Omroep willen noemen: de Nitop. Dan
hebben we er meteen weer een raar woord bij'
Een boutadeIk zie de Nitop nog niet In
actie. Maar er zat toch iets achter hetgeen hij zei.
Aan de noodzaak van veredeling en beperking
(Naar aanleiding van het tragisch
ongeval te Schiermonnikoog.)
Drie arme stakkers kwamen om
Door ondeskundig demonteeren
Van een verdwaalde vliegtuigbom
En andren kunnen eruit leeren.
Blijf ver van 't helsche instrument,
Dat zoo- onschuldig lijkt te wezen,
Maar waarvan gij den aard slechts kent,
Doordat g' er eens van hebt gelezen.
Het is toevallig aangespoeld
En daardoor kunt ge het bereiken,
Maar het is niet voor u bedoeld,
En daarom moet ge het ontwijken.
Of 't viel toevallig ergens neer,
Toevallig zonder te ontploffen,
Dan heeft het waarlijk dezen keer
U niet, en u het wel, getroffen.
Laat af, als van een giftig dier,
Van zulke helsche projectielen,
Zij dienen niet tot souvenir,
Zij zijn gemaakt om te vernielen.
Gij 'hebt van velerlei verstand,
Maar dit is niet om mee te spelen,
Dit is geen kolfje naar uw hand,
Slechts een gevaar voor u en velen.
Hoe groot uw durf ook wezen zal,
Eén stelregel geldt slechts in dezen,
Gij kunt, neen moet, in dit geval,
Eerder blöo Jan dan doö Jan wezen.
P. GASUS
HOTEL DUIN EN DAAL
te Bloemendaal
op
Donderdag 14 Mrt a.s. n.m. 3 uur
Thé Complet f 1.25
Plaatsreserveering gaarne vóór Woensdag a.s.
schriftelijk of telefonisch aan onze zaak.
Haarlem Tel. 12273 Gr. Houtstr. 19
(Adv. ingez. Med.)
zal de radio, geloof ik, op den duur niet kunnen
ontkomen. En zij zal er wat voor over moeten
hebben ook: Dat ben Ik eens met de Haagsche
Post.
R. P.
Militairen houden auto's aan.
Waarom geen deugdelijke roode lantarens?
Vrijdagavond tegen 12 uur werd op den Bloe-
mendaalschen weg een auto aangehouden door
militairen, die door roepen en door het zwaaien
met een zaklantaarntje te kennen gaven dat de
wagen moest stoppen.
De bestuurder had toevallig zijn raampje open
en is eigenlijk doordat hij het geschreeuw hoorde
gaan stilstaan. Hij gaf te kennen dat wanneer hij
het raampje dicht had gehad hij waarschijnlijk
was doorgereden, want het zaklantaarntje was
bijna niet op te merken. Men vraagt zich af
waarom of de militairen geen duidelijke roode
lantaarns gebruiken om stopteekens te geven.
Nog een ander geval van aanhouding kwam
ons ter oore: een inwoner van Haarlem werd op
weg van Friesland naar onze stad niet minder
dan acht keer door militairen aangehouden.
Valschspelers te New-York
gearresteerd.
Passagiers van de „Nieuw Amsterdam"
opgelicht.
NEW YORK 9 Maart. Naar verluidt heeft de
politie te New York vier valschspelers gearresteerd,
die hun practijken hadden uitgeoefend op de
„Nieuw Amsterdam" tijdens een kruistocht van Ha
vana naar New York. Hun bedrijf zou hun twintig
duizend dollars hebben opgeleverd. De slachtoffers
zouden drie rijke Amerikanen zijn.
(United Press).
Initiatief tot onderhandelen ging van Rusland uit.
Het is thans duidelijk, zoo meldt Reuter uit
Stockholm, dat Zweden bij de thans aan den
gang zijnde vredesonderhandelingen de rol
heeft vervuld van centrale voor de uitwisseling
van mededeelingen tusschen de Russische en
Finsche belligerenten. Zoo werden in het begin
dezer week de mededeelingen van het Sovjet
commissariaat van Buitenlandsche Zaken door
bemiddeling van de Zweedsche legatie te Mos
kou doorgezonden aan het Zweedsche ministe-
die van Buitenlandsche Zaken en vandaar naar
Erkko, den Finschen gezant te Stockholm, die
ze doorstuurde naar Helsinki. Doordat de
Finnen Vrijdag rechtstreeks met Moskou in
contact zijn gekomen, is deze omslachtige pro
cedure minder noodzakelijk geworden.
Officieele kringen en de buitenlandsche de
legaties volgen de kritieke ontwikkeling van
de Finsche situatie volgens dit bericht met
toenemende bezorgdheid. De acute gevaren
van den tegenwoordigen toestand worden van
alle kanten erkend. Er staat veel meer op het
spel dan kwesties zooals het toekomstig be
zit van Petsamo en Viipuri, en het is waar
schijnlijk, dat spoedig de climax zal worden
bereikt.
In officieele Zweedsche kringen, zoo meldde
Havas vanmorgen uit Stockholm, wordt ten
stelligste ontkend dat Zweden ook maar den
geringsten politieken of diplomatieken druk op
de regeering van Finland zou uitoefenen. Zwe
den heeft zich geenszins als bemiddelaar op
geworpen, doch zich beperkt tot het overbren
gen van de Russische voorwaarden aan Hel
sinki.
Men verklaart tevens dat niet Zweden het
initiatief tot onderhandelen heeft genomen.
Dat initiatief berustte uitsluitend bij de Rus
sische regeering, die Stockholm verzocht de
Finsche regeering in te lichten over de grond
slagen van een mogelijk accoord.
De berichten over die voorwaarden schijnen niet
geheel juist te zijn geweest. Zoo zouden de Rus
sen benoorden het Ladoga-meer alleen het gebied
tot aan Sortavala eischen. Op de Karelische land
engte zou de door de Sovjet Unie geëïschte grens
in hoofdzaak het front van thans volgen. Ten
aanzien van Hangö zouden de Russen onbuigzaam
blijven: zij verlangen hier een vlootbasis aan te
leggen. Daarentegen zouden zjj de beteekenis van
Petsamo niet overdrijven: daar zouden zij zich te
vreden stellen met den afstand van het schier
eiland in het uiterste noorden, waartoe de Finnen
zich reeds in het najaar bereid verklaarden. In
ieder geval zijn de Russische voorwaarden har
der dan tevoren.
Men kan onmogelijk zeggen of de Finsche on
derhandelaars, die zich reeds te Moskou bevin
den, wijziging der voorwaarden kunnen verkrij
gen. Wel kan verklaard worden, dat de Russen
het Finsche voorbehoud, dat door Zweden ter
kennis van Moskou gebracht is, reeds verworpen
hebben, hetgeen weinig hoop op verzachting der
voorwaarden laat.
Vredesbesprekingen te Tallinn of Riga?
Vrijdagavond werd te Kopenhagen bekend
dat de Russisch-Finsche vredesbesprekingen
waarschijnlijk in Tallinn of Riga zullen worden
gevoerd. Er werd den nadruk op gelegd dat nog
geen vredesbesprekingen in den eigenlijken zin
des woords gehouden zijn, maar dat alle moge.-
lijkheden van een beëindiging van den oorlog
in de afgeloopen 24 uur waren onderzocht en
nog overwogen werden. Men geloofde hier dat
het vitale punt voor Finland de kwestie van
Hangö zal zijn.
Ttatuudijk
voor
naar
GROOTE HOUTSTR. 31 BIJ ANEGANG
(Adv. Ingez Med.)
Te Helsinki is men van oordeel dat Maandag
officieele mededeelingen over den stand van
zaken zullen worden gedaan.
„Finland staat (hans aan den tweesprong. Het
is aan Finland om te besluiten over zijn lot.
Engeland en Frankrijk zullen geen druk op dit
land uitoefenen", aldus werd Vrijdagavond in
welingelichte kringen te Parijs gezegd. „Wan
neer Finland voortzetting van de geallieerde
hulp wenscht, behoeft het slechts een beroep te
doen, waaraan de geallieerden bereid zijn om
gevolg te geven. Wanneer het niet verkiest dit
beroep te doen, heeft het het alternatief om in
te gaan op de onderhandelingen, waartoe het
land uitgenoodigd is.
De Finsche gezant te Londen, Gripenberg, heeft
tegenover Reuter verklaard: „Wij zijn steeds bereid
geweest tot vrede met Rusland, maar niet tot een
vrede tot eiken prijs. De onafhankelijkheid van
Finland moet behouden blijven."
Gripenberg deelde mede dat hij Donderdag met
Lord Halifax heeft gesproken, doch hij wilde niet
zeggen, wat bij het onderhoud behandeld is.
(Men zie ook elders in dit nummer)
OOGEN SLECHT?
BIJ KUIPERS TERECHT
GEDIPLOM. OPTICIENS
ZIJLSTRAAT 97, Haarl.
(Adv. Ingez. Medj
ZONDAG A.S.. 3-6 u, „LA GAITé". Entr. 30 c. p.r.
Aav ingez. Mea
Weinig hoop op redding
der 22 opvarenden.
De directie van de firma Vinke en Co. te
Rotterdam deelt mede dat zij de gevonden
wrakstukken van het s.s. „Vecht" heeft her
kend. Men moet dus aannemen dat de
„Vecht" verloren is.
Van de twee vermiste reddingbooten heeft
men niets meer gehoord. Er bestaat derhalve
weinig hoop op redding van de bemanning,
welke uit 22 koppen bestond.
Het woord is aan
Seneca
De grootste straf voor een bedreven
onrecht is, het bedreven te hebben.
Vermakelijkheidsbelasting te
Haarlem.
Vrijstelling voor uitvoeringen van godsdienstige
en sociale strekking?
Het lid van den raad van Haarlem de heer J.
Ph. H. Castricum schrijft aan den raad o.a.:
Bij de behandeling van het voorstel van B. en
W., in de laatst gehouden vergadering van den
Gemeenteraad, is uit het antwoord namens B. en
W. gegeven, naar aanleiding van de ingediende
motie v. d. Veldt-Mars, wel komen vast te staan,
dat op een wijziging ten opzichte van de belas
ting op vermakelijkheden niet gerekend mag wor
den, omdat B. en W. het niet mogelijk achten
practisch een andere regeling te treffen, die aan
de billijkheid volkomen voldoet.
Het feit evenwel, dat gedurende een reeks van
jaren onze sociale organisaties tegen een billijke
vergoeding in de gelegenheid werden gesteld hun
zegenrijk cultureel werk te verrichten en voort te
zetten, wordt thans beëindigd, en moet plaats
naken voor een uitvoering van de thans bestaan-
t'e verordening, waarbij pl.m. het viervoudige aan
belasting wordt geheven als voorheen het geval
was.
Het voorstel van B. en W., om Tooneel-. Mu
ziek-, Zang- of dergelijke uitvoeringen, welke uit
sluitend een godsdienstige strekking hebben, vrij
te stellen van belasting, zal practisch weinig ef
fect sorteeren, en aan de redelijke eischen en ver
langens, door verscheidene leden van den Raad
naar voren gebracht, zeer zeker niet voldoen.
Het sociaal-cultureele werk van deze organisa
ties op één lijn te stellen met een bokswedstrijd,
of met een geheel op vermaak ingestelde vereeni
ging. die middels 3e rangs krachten, en vooral
met het oog op een daaraan verbonden dansuit-
T.oering of bal met onredelijk gebruik van dran-
len en anderszins wordt gegeven, is zeer onre
delijk en kan niet bestendigd worden.
Daarom stelt de heer Castricum voor het voor
stel van B. en W. aldus te lezen:
„Tooneel-, muziek-, zang- of dergelijke uitvoe
ringen, welke uitsluitend een godsdienstige of
sociale strekking hebben, mits door in deze ge
meente gevestigde vereeniglngen en niet gewins-
'lalve gegeven, en niet door of met medewerking
>an beroepsartisten uitgevoerd en niet voortdu
rende tot na des avonds 12 uur".
Finseh-Russische onderhandelingen
in laatste stadium?
STOCKHOLM 9 Maart (Reuter). Men ver
wacht dat de Finsch-Russische onderhandelin
gen vandaag in het eindstadium zullen komen.
De Russen dringen er blijkbaar op aan, dat de
vredesvoorwaarden geregeld moeten zijn, al
vorens een wapenstilstand wordt gesloten.
De Finnen hebben de vorige week, toen de onder
handelingen pas begonnen waren, een wapenstil
stand gevraagd.
Men verneemt hier dat Zweden reeds verschei
dene weken is bezig geweest met het tot stand bren
gen van een contact tusschen beide partijen. Zoowel
Russen als Finnen vreesden dat een tot onder
handelen bereid zijn als een teeken van zwakheid
zou worden uitgelegd.
De Zweedsche bladen toonen zich vandaag vol
daan over de vredesmogelijkheden, doch zij betoo-
gen, dat de integriteit en onafhankelijkheid van
Finland behouden moeten blijven.
De „Uruguay" door eigen
bemanning tot zinken gebracht.
Het 33ste Duitsche koopvaardijschip, dat in
dezen oorlog zonk.
Reuter verneemt dat het 5846 ton metende
Duitsche s.s. „Uruguay" op het noordelijk deel
van den Atlantischen Oceaan door een
Britsch oorlogsschip is aangehouden. De
bemanning bracht het Duitsche schip tot
zinken en werd door de Engelschen opge
pikt.
In begin Februari had men te Londen bericht
gekregen dat de „Uruguay" zich gereed maakte
uit de haven van Recife in Brazilië te vertrekken.
In totaal zijn thans 33 Duitsche koopvaardij
schepen met een gezamenlijken inhoud van
177.227 ton gezonken. De „Uruguay" die door
een Britsch vliegtuig ontdekt werd, had een be
manning van 54 koppen.
De
,Lahn" van Montevideo
vertrokken.
Ter aanvulling van de lading; naar Buenos Aires.
Het Duitsche s.s. „Lahn" is Vrijdagmiddag uitge
varen. Naar gemeld wordt gaat het naar Buenos
Aires ter aanvulling der lading. Volgens geruchten
zou het 's nachts van koers kunnen veranderen, om
te pogen aan de waakzaamheid der geallieerde oor
logsschepen te ontsnappen. Het schip heeft wol, hui
den en steenkool aan boord.
Het stoffelijk overschot van de drie slachtoffers, die bij de ramp van de O. 11
om het leven kwamen, opgebaard in de chapelle ardente van het marine
hospitaal te Den Helder.
Geen Britsch verzoek aan Noorwegen
eventueel doortocht te verleenen.
Volgens het Noorsche Journal of Commerce and
Shipping, heeft het Noorsche ministerie van buiten
landsche zaken van Engeland geen verzoek ontvan
gen eventueel doortocht op Noorsch gebied te ver
leenen aan troepen voor Finland.
Reddingvlot opgepikt.
Van het s.s. „Ameland".
's GRAVENHAGE 9 Maart. De hedenochtend
te Scheveningen binnengekomen motorschokker
SCH 1, schipper F. Hoefnagel heeft op 25 mijl
noordwest van Scheveningen een ledig reddingvlot
drijvende aangetroffen met de letters s.s. „Ame
land", Rotterdam en binnenboord gehaald. De mo
torschokker SCH 18, schipper S. Bakker, vischte op
15 mijl noordwest van Scheveningen een redding
boei op gemerkt s.s. Biarritz, Oslo, benevens een
dekluik gemerkt L. III b. d. 2e sec.
De betrokken autoriteiten zijn van deze vondsten
in kennis gesteld.
Duitscb vliegtuig neergeschoten
voor de Scliotsche kust.
Het Britsche ministerie van Luchtvaart
heeft medegedeeld dat Britsche vliegtuigen
Vrijdagmiddag bij de Noordkust van Schot
land een Heinkeltoestel in zee hebben ge
schoten.
Reuter voegt hieraan toe. dat sedert het
begin van den oorlog 45 Duitsche vliegtuigen
boven of bij de Britsche eilanden zijn neerge
haald.
CENTRALE RADIO ONTVANGST.
Met de schoonmaak doet men natuurlijk zijn
oude toestel weg en neemt een aansluiting bij de
RADIO CENTRALE.
Dit eist geen grote uitgaven.
Haarlem Telef. 10010
(Adv. Ingez. Med.)
ZONDAG A.S. AANVANG 8.15 uur.
SOIRéE DANSANTE - Hotel De Leeuwerik.
(Adv. Ingez. Med.)
HEDEN: 16 PAGINA'S
ActikeCeUs-
R. P.: Veredeling van Luister
vinken. pag. 1
R. P.: Journaal van de Week
pag. 5
B. K.: Lichtpunten in het zaken
leven pag. 3
Van een, bij zon deren correspon
dent; Het communisme in Frank
rijk. pag. 4
Vr. S.: In Engeland pag. 5
C. J. E. Dinaux: Als de steenen
spreken konden. pag. 7
J. H. de Bois; Litteraire Kanttee-
keningen. pag. 7
W. v. d. T.: Vrijdag in Amsterdam.
pag. 7
A. J. D.: Forsythia pag. 7
Filmschouw. pag. 8
Financieel Economisch Weekover
zicht: De economische toestand in
Amerika. pag. 9
I Laatste Berichten op pagina 9