Uit Haarlem's Gemeenteraad
2iet JOient en Jan ÖÜe&ol.
0
DONDERDAG 14 MAART 1940
HXAREEM'S DXGBEAD
Weer een verward debat over de Vermakelijk
heidsbelastingB. en Wbeloofden een soepele
heffing voor besloten bijeenkomsten van cultureele-
en sociale vereentgingen. Bouw van een kleed
kamer op het speelterrein aan de Kleverlaan.
Minder draagkrachtigen en de verplichte verduiste
ring bij luchtaanvallen
De vermakelijkheidsbelasting
Woensdagmiddag had de burgemeester Haarlem's
vroede vaderen weer naar het Prinsenhof laten ko
men. Ook nu was er dus slechts twee weken rust
geweest, terwijl het toch de gewoonte is, dat de
raad om de drie weken vergadert. Dit komt even
wel omdat er nu nog een erfenis was van de be-
grootingszittingen. De voorstellen tot wijziging van
de Vermakelijkheidsbelasting waren toen, om een
avondvergadering uit te sparen, van de agenda af
gevoerd. Het gevolg was dat wij aan dat onderwerp
een groot deel van de vorige raadsvergadering
moesten besteden. De discussie werd ook weer
om van een avondvergadering af te komen afge
broken toen de eerste ronde van het debat achter
den rug was.
Uitgepraat waren de dames en heeren evenwel
nog niet, en het was dan ook niet buiten de ver
wachting dat de sluizen der spreeklust thans weer
geopend werden.
Nu lagen de volgende voorstellen ter tafel:
Van B. en W. om vrijstelling van belasting te
verleen en aan ondernemers van tooneel-, muziek-,
zang- en dergelijke uitvoeringen welke een gods
dienstig karakter hebben en anderzijds ten aanzien
van jeugdorganisaties voor het geven van feestelij
ke bijeenkomsten van opvoedkundigen aard. De
vrijstelling vervalt als beroepsartisten medewerken.
De heer Castricum (r.k.) steldt voor de vrij
stelling te verleenen voor bijeenkomsten van gods
dienstige of sociale strekking.
De heer Peper (communist) wilde dezelfde gun
stige bepalingen hebben voor politieke bijeenkom
sten.
Van de heeren v. d. V e 1 d t (r.k.) en Mars (soc.
dem.) de volgende motie:
„De Raad, gehoord de besprekingen,
van oordeel dat de besloten bijeenkomsten van
cultureele en sociale vereenigingen door de thans
geldende regeling van de verordening op de heffing
van een belasting op vermagelijkheden ernstig
worden belemmerd in de vervulling van haar cul
tureele taak,
verzoekt Burgemeester en Wethouders daarvoor
een zoodanige regeling te ontwerpen, welke de oude
berekening naar de oppervlakte nabij komt".
Van den heer v. d. Storm (Vrije Kiezers) om
de muziekbelasting voor cafés (thans 1.per
avond) te stellen op 2.50 voor de heele week.
Bij de gedachtenwisseling die nu den middag
vulde werden niet veel nieuwe argumenten ter
tafel gebracht.
De heer Peper (communist) drong er nog eens
op aan zijn voorstel om ook de politieke bijeenkom
sten vrij te stellen van de vermakelijkheidsbelasting
aan te nemen, anders zullen alleen de R.K. organi
saties van de wijziging profiteeren en dat is onbil
lijk.
De heer Mars (S. D. A. P.) meende dat er alles
voor te zeggen is de cultureele en sociale vereeni
gingen voortaan voor besloten bijeenkomsten weer
oppervlaktebelasting te laten betalen. Spreker ver
wees naar zijn motie, die hij aan den raad gezonden
heeft, over de vermakelijkheidsbelasting, die in an
dere gemeenten betaald moet worden. Daaruit bleek
dat Haarlem thans veel te veel belasting van die
vereenigingen vraagt.
Met niet minder klem verdedigde de heer v. d.
Storm (Vrije Kiezers) zijn voorstel. De caféhou
ders gaan thans gebukt onder de verschillende be
lastingen, zoodat eenige verlichting gewenscht is.
Een enquête onder belanghebbenden bewees, dat
de caféhouders eiken avond muziek willen maken
als dit althans financieel wordt mogelijk gemaakt.
Wat een lawaai zou dat worden! zoo riep de
heer Drilsma (S.D.A.P.).
De heer Bakker (A.R.) gaf in overweging de
motie v. d. Veldt-Mars zoo te wijzigen dat de raad
uitspreekt, dat het gewenscht is voor alle bijeen
komsten (dus niet alleen de besloten bijeenkom
sten) van cultureele en sociale organisaties de oude
oppervlakte-belasting te laten betalen, maar dan
geen vrijstellingen van belasting te verleenen.
De heer v. d. Veldt (R.K.) zuchtte: Het wordt
er niet gemakkelijker op. Er zitten knappe koppen
in den raad, maar geen der heeren kan blijkbaar een
voorstel indienen dat belichaamt wat de meerder
heid van den raad wil en toch ook de bezwaren die
tegen de ingediende voorstellen geopperd worden,,
ondervangt. Zouden wij de zaak nog niet eens uit
stellen? Komt tijd, komt raad!
Mevrouw De Clercq (C.H.) vreesde dat de
vereenigingen geen beroepsartisten meer zullen la
ten optreden om daardoor vrijstelling van belasting
te krijgen.
Mr. Bijvoet (R.K.), wethouder, was het met
den heer v. d. Veldt eens, dat de steen der wijzen
voor dezen aangelegenheid nog niet gevonden is.
Uitstel van beslissing zal niet veel helpen. Geen
van de sprekers is in staat geweest een bevredigen
de oplossing te vinden. Dat komt omdat het eenvou
dig niet mogelijk is.
De bestaande Vermakelijkheidsbelasting is vroe
ger onjuist toegepast. Daaraan moet een einde ko
men. Misschien is het niet tactisch geweest dit zon
der aankondiging te doen, want er werden verschil
lende vereenigingen door getroffen. De organisaties
werden in dien ouden tijd niet gelijk behandeld en
dat was onbillijk. Vandaar dat een gelijke toe
passing werd gelast. Daardoor moeten vereeni
gingen die vroeger ten onrechte oppervlakte-belas
ting betaalden, nu belasting betalen die gebaseerd
is op een geschatten toegangsprijs voor hun uitvoe
ring.
De voorstellen die door raadsleden zijn inge
diend zouden niet de uitwerking hebben die zij
bedoelen. Bovendien zou het hek van den dam zijn
en de weg open staan voor veel ontduiking.
Hoc is te Haarlem alsnog een bevredigende re
geling te maken die aan de bezwaren van de hee
ren v, d. Veldt en Mars tegemoetkomt? Dit zou
mogelijk zijn door wat soepeler te zijn bii liet
schatten van den toegangsprijs voor zulke bijeen
komsten. Schat de belastingambtenaar die wat la
ger, dan wordt het bedrag der belasting immers
ook lager.
Natuurlijk zal dit beperkt moeten blijven tot de
besloten feestavonden die vereenigingen een of
twee keer per jaar organisecren voor hun leden
om den ouderlingen band te versterken.
Laat de raad de uitwerking van deze toezegging
van B. en W. eens afwachten.
De motie v. d. Veldt-Mars is niet uit te voeren,
evenmin het amendement dat de heer Bakker daar
op heeft ingediend.
De heer v. d. Veldt was dankbaar voor de toe
zegging van B. en W., daarom trok hij zijn motie
in.
De heer Mars verklaarde zich nog niet bevre
digd. Propaganda-bijeenkomsten zullen immers
buiten de soepele toepassing vallen.
De heer Castricum trok ook zijn voorstel in.
De h?er Noordhoff (s.d.a.p.) betoogde, dat
het gevaarlijk is een belastingverordening soepel
toe te passen. Beter is de billijkheden in de ver
ordening vast te leggen. Dat moet mogelijk zijn.
De heer Reinalda (s.d.a.p.), wethouder, zei,
dat alle politieke, cultureele en sociale bijeen
komsten vrijgesteld zijn van belasting mits die niet
uitwassen tot vermakelijkheden. Blijkbaar is de ver
makelijkheid nu voor verschillende organisaties
hoofdzaak geworden en is het geestelijke op den
achtergrond geraakt. Misschien is het verwording
van den tijd. Dan moet men er geen doekjes om
winden en is het billijk dat er belasting betaald
wordt. De Coezegging van B. en W., wat de lagere
schatting van de entreeprijzen betreft is van be-
teekenis, maar zij geldt alleen voor ledenbijeen
komsten, niet op propagandavergaderingen.
De heer Mars vulde zijn motie aldus aan „bij
eenkomsten van cultureele, godsdienstige en so
ciale vereenigingen".
De heer Bakker trok zijn amendement in.
Gestemd werd over de motie Mars; deze werd
verworpen met 22 tegen 15 stemmen.
Het amendement Peper kreeg slechts 2 stemmen.
Het voorstel van B. en W. werd aangenomen
met 22 tegen 15 stemmen.
Met 34 tegen 1 stem werd tenslotte het voorstel
v. d. Storm verworpen. De wethouder van finan
ciën had tevoren gezegd, dat dit f 4000 inkomsten
aan de gemeente zou kosten.
Speelterrein Kleverlaan.
Voor de stichting van een gebouw met kleed- en
waschruimten op het sportterrein ten Z. van de
Kleverlaan (tussehen de spoorbaan en de Delft)
vroegen B. en W. een crediet van f 11.100. Inder
tijd is door den raad al f 44.110 toegestaan voor
den aanleg van het terrein, welk werk nu voltooid
is. Het is de bedoeling dat het gebouw nog voor
het speelseizoen (September of October) klaar
komt.
Dit voorstel werd zonder discussie aangenomen.
Alleen vroeg de heer Castricum (r.-k.) hoe
wordt dit werk uitgevoerd, in werkverschaffing,
als werkfondsobject, of normaalwerk.
De heer Reinalda (s.d.a.p) wethouder, ant
woordde: er wordt in het voorstel van B. en W.
niets daarover gezegd, dus is het normaal werk.
i Evacuatie van vee?
Als er evacuatie in ons land noodig mocht zijn,
zal ook vee geëvacueerd worden. Dan zal een
groot aantal koeien aan de Slachthuizen geslacht
worden en ingeblikt. In verband daarmede stelden
B. en W. voor de tarieven van het slachthuis voor
die gelegenheid te verlagen.
De raad had hiertegen geen bezwaar.
Over het rooien van een boom.
De heer Angenent (R.K.) zette bij de be
spreking der ingekomen stukken een boom op over
een adres van een. ingezetene die vroeg een boom
voor haar Woning te willen rooien, omdat zij last
van muggen heeft. Wij moeten zoo zei dit raads
lid zuinig zijn op onze boomen, want die zijn
een sieraad der stad. Als men boomen zou willen
rooien om in Haarlem van de muggen af te komen,
zou men de heele stad moeten uitroeien. Ik zou
nog verder gaanToen de heer Angenent dit
zei, schaterde de raad van het lachen en maakte
de heer Reinalda (S.D.A.P.), wethouder, er
een einde aan door te verzekeren, dat hét gemeente
bestuur ook zuinig wil zijn met de boomen.
Verduisteringsmateriaal.
Tenslotte waren aan de orde vragen van den heer
H a p p (V.D.) over de beschikbaarstelling van
verduisteringsmateriaal voor minder draagkrach
tigen. Hij had gelezen dat in eenige andere ge
meenten zoo iets geschiedt, zoodat er reden is te
vragen of te Haarlem ook zoo iets kan plaats heb
ben. Elk geval zal evenwel op zichzelf door de Ver-
eeniging voor Luchtbescherming bekeken moeten
worden.
De voorzitter zei dat B. en W. zullen in-
formeeren hoe het in andere gemeenten werkt en
dan overwegen of ook te Haarlem zoo iets kan
worden ingevoerd. De raad zal dan evenwel een
crediet moeten toestaan. Heemstede heeft de hulp
van werkloozen verkregen voor dit werk, maar dat
kan Haarlem niet doen, want het zou in strijd zijn,
met de rijkssteunregeling. Heemstede valt niet
onder die bepalingen.
Benoemingen.
Benoemd werden tot leden der commissie tot
wering van schoolverzuim: W. J. Speller Sr., E.
Geerts Wzn., E. de Groot, J. W. v. Hezel, W. G. F.
Sant, 'H. W. de Rijk, R. M. v. d. Hart, H. de Vries,
D. Spaargaren en D. W. Miezerus (allen, aftre
dend).
Tot tijdelijk leerares aan de Meisjesschool mej.
H. C. Nienhuis.
Tot tijdelijke leeraren aan de 2e H.B.S. B.
H. Krabbe en ir. J. Thomassen.
Tot tijdelijk leerares aan de 2e H.B.S. B. mej.
J. T. Hylkema en tot tijdelijk leeraar aan die
school C. Hensbroek.
WAT SEN IK AL EEN RAAS,
HAAR IK DRINK OOK IEDERE DAG
"tomaten S/XP
Benig fatrikante MijDe Bet we Tie l A/V.
(Adv. Ingez. Med.)
Britsch-Indische muziek bij de
English Association.
Causerie met demonstratie van muziek en dans
door prof. K. N. Swamy.
Professor Krishna Narayana Swamy, musico
loog uit Travancore (Br. Indië), heeft Woens
dagavond voor de Haarlemsche leden van de
English Association een causerie met demon
straties gegeven over de inheemsche muziek
van Britsch-Indië.
Prof. Swamy, die met eenige hartelijke woor
den door den voorzitter, dr. F. P. v. d. Voorde,
welkom werd geheeten, zette uiteen dat de
muziek een buitengewoon belangrijke plaats in
de Indische samenleving inneemt. Dat blijkt wel
uit het feit, dat zij een niet weg te denken
factor bij de opvoeding van de jeugd is. Elk jong
meisje krijgt onderricht in het bespelen van
een muziekinstrument en de vaardigheid, die
zij zich daarbij eigen weet te maken bepaalt voor
een niet gering deel haar meerdere of mindere
kans op een goed huwelijk.
Dat de muziek dientengevolge nauw aan het
gezinsleven verbonden is, ligt voor de hand. In
elke familie schaart men zich in de avonduren om
de tafel om de inheemsche muziek naar den
alouden trant te beoefenen. De muziek heeft
haar hooge aanzien in Indië nimmer verloren.
De Britsch-Indische artist zal zijn kunst alleen
dan ten gehoore brengen wanneer er een vol
komen aandachtig publiek om hem verzameld
is, want zijn spel draagt een gewijd karakter.
Vele oude gebruiken zijn in den loop der eeuwen
nok in Britsch-Indië verdwenen, doch het
waardige aanzien der inheemsche muziek bleef
altijd bewaard.
Met de waardeering der muziek is het in dit
deel der aarde niet anders gesteld dan overal
elders. Misschien is slechts één percent zich ten
volle bewust van de diepe beteekenis, die aan
de composities ten grondslag ligt. Maar wel kan
als vaststaand worden aangenomen dat het ge-
heele Britsch-Indische volk de muzikale uitvoe
ringen apprecieert. Het vindt er, al naar mate
zijn stemming, vreugde of vertroosting in en
het kan urenlang luisteren naar de typische
monotone Indische liederen, die feitelijk alleen
maar uit een „leidmotief" bestaan. Voor een
„Westerling" is zoo iets vrijwel onmogelijk, maar
niettemin had spreker bij zijn tournées in Europa
de ervaring opgedaan, dat er ook in dit wereld
deel groote belangstelling voor de inheemsche
muziek van Britsch-Indië bestaat.
Prof. Swamy gaf daarop eenige muzikale
demonstraties, die door de aanwezigen met
Vakkundige reparatie van alle merken stofzuigers
(Adv. Ingez. Med.)
VOOR DE KINDEREN
Zooiets kan alleen professor Knap ant
woordde de oude. Jullie zien zeker wel in,
dat het geen bluf is, wat ik jullie vertel. Ik
meen ook beslist, dat ik Jullie hier houd voor
mijn experimenten. Op zoo' nmeevaliertje heb
ik nu al zoo lang gewacht, en vergenoegd
wreef hij zich ln de handen
Krent en Oliebol wisten niet goed hoe ze
het hadden.
Maar, vroeg de Dikke wat wilt U dan
eigenlijk met ons? U hebt het recht niet om
ons gevangen te houden, daar protesteeren
wij tegen en woedend balde hij zijn vuist
tegen den proiessor.
groote aandacht werden gevolgd. Hij werd daar
bij geassisteerd door twee Haarlemsche muziek
liefhebbers, resp. op viool en drum. Op de bam
boefluit, de z.g.n. „murali", speelde hij het In
dische lied Deis en daarna zong hij, zich zelf
op het Bomibay-orgel, den z.gn. „swarmanda!"
begeleidend, één der oudste liederen uit zijn
geboorteland, het prachtige Kamassl. Om het
effect van de inheemsche xylofoon te demon-
streeren bediende prof. Swamy zich vervolgens
van met water gevulde kommetjes, waarmede
hij ook de kwarttonen kon bereiken. Met opmer
kelijke virtuositeit bespeelde hij dit geïmprovi
seerde instrument.
Men hoorde hem bovendien als zanger in
een Indische melodie op Nederlandschen tekst.
Ook demonstreerde prof. Swamy eenige dan
sen: de Kathak, die de ontmoeting van de God
heid Krishna en zijn geliefde Radha tot uitdruk
king brengt en de Kathali, den Lotus-dans,
Vooral in dezen laats ten dans, waarbij
het gelaat den overgang van de duister
nis naar het licht ei) de handen het langzaam
opengaan van de bloem tot uitdrukikng bren
gen, kon men gebaren en mimiek van den kun
stenaar bewonderen.
Dr. v. d. Voorde bracht den dank der aan
wezigen aan prof. Swamy over en zeide dat deze
er in geslaagd was aan zijn hoorders iets bij te
brengen van datgene, dat vele Britsch-Indische
generaties hebben opgebouwd tot een cVitus
van schoonheid.
„NIEUW LEVEN".
De Contact- en Propaganda-commissie van de
Geheelonthouders Tooneelvereeniging „Nieuw
Leven" organiseert voor de leden een Paaschbal, dat
op Zaterdag 16 Maart a.s. in café-rest. „Dreefzicht'
zal worden gehouden
DE MUNTERSLAAN.
Door het bestuur van de vereeniging Haarlem
Zuid-West worden adhaesiebetuigingen ingezameld
voor een actie welke zou kunnen leiden tot ver
betering van den toestand bij de Munterslaan.
Door de bebouwing van het woningencomplex in
het Zuid Westelijk deel der gemeente heeft de Mun
terslaan meerdere beteekenis gekregen. Vele be
woners en zelfs talrijke kinderen maken van dezen
gevaarlijken spoorwegovergang gebruik. Er zal
daarom naar een oplossing moeten worden gezocht.
Als dit landweggetje niet kan worden verbeterd
ware in overweging te nemen om den gevaarlijken
overweg geheel af te sluiten.
NIEUW LID VAN PROV. STATEN VAN
NOORD-HOLLAND.
Ter voorziening in de vacature, ontstaan, door
dat de heer M. Harmsen te Aalsmeer heeft opge
houden ingezetene dezer provincie te zijn, is door
den voorzitter van het centraal stembureau voor de
verkiezing van de leden van de Staten der provin
cie Noord-Holland benoemd-verklaard tot lid van
de Staten der provincie Noord-Holland, de heer
P. Kuiper, te Wormerveer.
PRODUCTIEKOSTENTOESLAG VOOR
TARWETELERS.
Te rekenen van 22 Augustus 1939 af wordt uit
het landfoouwcrisisfonds aan iederen tarweteler
boven het op den richtprijs gebaseerde bedrag, het
welk hij ontvangt ingevolge het bepaalde in de
crisis-steunbeschikking 1939 tarwe (oogst 1939)
een productiekosten toeslag verleend van f 1.per
100 K.G. voor elke hoeveelheid door hem geteelde
tarwe, welke hij heeft ingeleverd.
PROGRAMMA VAN DE HAARLEMSCHE
RADIO CENTRALE OP VRIJDAG 15 MAART
Progr. 1: Hilversum II.
Progr. 2: Jaarsveld en Hilversum I.
Progr. 3: 8.Keulen 8.20 Pauze of diversen 9.3(
Keulen 9.50 Deutschlandsender 10.10 Pauze of Di
versen 11.20 Ned. Brussel 1.20 Pauze of diversen
pl.m. 1.30 Deutschlandsender pl.m. 1.50 Danmarks
Radio 2.35 Pauze of diversen 3.05 Danmarks Radio
3.20 Keulen 4.20 Fr. Brussel 6.20 Parijs Radio 6.50
Beromunster 7.Diversen of gramofoonmuziek 8.05
Deutschlandsender 9.20 Beromunster 9.50 Boedapest
10.20 Pauze of diversen 10.40 Boedapest 11.20 Pauze
pl.m. 11.30 Deutschlandsender.
Progr. 4: 8.Ned. Brussel 8.20 Engeland 9.20
Pauze 9.35 Engeland 10.20 Pauze 10.25 West Regio
nal, 11.20 Fr. Brussel 1.20 West Regional 3.35 Enge
land 4.20 West Regional pl.m. 4.55 Ned. Brussel.
5.20 Danmarks Radio pl.m.5.35 Ned. Brussel 7.20 Fr.
Brussel 7.50 Ned. Brussel 10.20 Parijs Radio 10.50
Engeland 11.05.Parijs Radio
Progr. 5: 8.005.00 Diversen. 5.005.09 Scheve-
ningen-Ber Dep v. Justitie. 5.097.00 Diversen.
7.008.00 Eigen gramofoonplatenconeert. „Inter
nationaal Cabaret".
1. Blonde Mientje, P. Muyselaar, W. Walden; 2. Ce
sont des mots, Cora Madou; 3. Bel Ami, Orkest Os
kar Joost, Zang: Schuricke Terzett; 4. Luftcharmö-
ren, Duo Ja; 5. What good am I without you, Lay ton
and Johnstone; 6. Dan Dan the yodelling man. Har
ry Torrani; 7. De bridgeclub Kijk voor je, Louis Da
vids; 8. Wir Ziehen durch die Heimat, Meistei'sextet;
9. Le roi de musette, Musetteork. V. Marceau; 10.
One sweet kiss, A. Johnson; 11. Te dire pourquoi je
t'aime, Cora Madou; 12. Joj-joj-joj, Oskar Joost's
Ork. met Schuricke Terzett; 13. Hör du flicka lilla.
Duo Ja; 14. I'm wearing our my heart for you, Lay-
ton and Johnstone; 15. Sitting in a jail house, Harry
Torrani; 16 Leentje uit de Lange Niezel, Louis Da
vids; 17. Uns geht's immer fabelhaft, Meistersextet:
18. Liza, Al Johnson; 19. Au Luxembourg, Musette-
orkest Victor Marceau.
8.0012.00 Diversen.
Een halve eeuw geleden
Uit Haarlem's Dagblad van 1 890.
14 Maart;
OPENBARE BELASTINGKOHIEREN.
Thans zijn de belastingkohieren geheim.
Alleen de ontvanger en zijn ambtenaren
weten hoeveel belasting iemand betaald.
Vroeger was dit anders, want in een verslag
van den Haarlemschen Gemeenteraad van
14 Maart 189U lezen wij
„Toen kwam er een kleine discussie over
regeling der traktementsverhoogingen van
de onderwijzers. Die is namelijk zoo in
gericht onderwijzer A. wordt benoemd in
Februari 1890 heeft na een dienstjaar
recht op ƒ25.— verhooging, dus in Fe
bruari 1891. Maar zulke verhoogingen gaan
alle tegelijk in op 1 Januari. A. moet dus
11 maanden langer wachten voor hij de
verhooging krijgt
Is dat billijk?
„Volstrekt niet," zei het raadslid, de heer
De Kanter.
De wethouder van onderwijs, de heer
Waller, zei niet dat het wel billijk was,
maar beweerde, dat het zoo'n klein verschil
maakte, hoogstens 11/12 van ƒ25, dus
ongeveer ƒ23.
De heer De Kanter„Maar m'nheer
Waller, voor iemand die ƒ500 a ƒ600 ver
dient is 23 een lang niet onbeduidend be
drag. Het bedraagt 4 a 4.y2% van zijn
inkomen. Sla ik het kohier van de ge
meentebelasting op, dan vind ik U daarin
voor ƒ7200 inkomen, 4 procent daarvan is
288, een bedrag dat ook U niet onver
schillig zal zijn."
Het is maar gelukkig dat thans de leden
van den Haarlemschen Raad elkaar niet
meer kunnen vertellen voor hoeveel zij op
de kohieren zijn aangeslagen!
„Eenheid door Democratie".
Finsche avond.
De afdeeling Haarlem van de Nederlandsche
Beweging voor „Eenheid door Democratie" hield
Woensdag in hotel „De Leeuwerik", Kruisstraat,
te Haarlem, een openbare vergadering, waaraan
de naam „Finsche avond" was gegeven en waar
als sprekers optraden dr. H. B. Wiardi Beekman
en mr. J. J. R. Schmal.
De voorzitter dr. J. W. Berkelbach v. d. Sprenkel
zeide in zijn openingswoord, dat men
den strijd in Finland den strijd had te
zien tussehen de democratie en te totali
taire macht en wees er op, welk een zware dag
de Woensdag voor Finland was geweest. Voorts
bracht spr. dank aan het Muziek-Ensemble on
der leiding van Willem de Vries, dat dezen avond
zijn muzikale medewerking verleende en eerst
het Finsche Volkslied ten gehoore bracht en
daarna Valse Triste van Sibelius. Het Finsche
Volkslied werd staande door de aanwezigen aan
gehoord.
Hierna was het woord aan dr. Wiardi Beek
man, die begon met te zeggen dat wat Finland
betreft één feit vast staat: dat er geen enkele
aanleiding bestaan heeft voor den aanval van
Sovjet Rusland op Finland. Die aanval was ab
soluut onrecht. Is het toeval dat de dictatoriale
machten nu telkens aanvallen doen op kleine
staten? Neen, het behoort bij him gewelds-
leer. Het kenmerk van elke democratie is de eer
bied voor de rechtsnorm of voor iedere mensche-
lijke persoonlijkheid. Dictatuur weet zich alleen
te handhaven door het niet-achten van de nor
men van het recht. Het is noodig met alle ge
matigdheid en nuchterheid een oordeel uit te
spreken over Ruslands aanval, ook omdat het
geweten niet mag inslapen, het zedelijk oordeel
niet mag verslappen. Dit zou verderfelijk zijn
voor ons volk in zijn geheel. De onverschillig
heid voor het onrecht is helaas één der gevolgen
van de dictatoriale propaganda.
Finland heeft drie maanden den strijd volge
houden en militair verslagen is het zeker niet,
Het is een voorbeeld voor alle vrije, kleine vol
ken, die zouden kunnen worden aangevallen. On
danks zijn prachtig verzet heeft Finland een
nederlaag moeten accepteeren. Wij weten nog
niet precies: waarom? In ieder geval: de Finnen
hebben maar weinig hulp gehad.
Zij hebben ruimer hulp verwacht van Noor
wegen en vooral van Zweden. Maar de Zweed-
sche regeering had wellicht, als zij hulp had
verleend, behalve Rusland ook Duitschland te
genover zich gekregen. Frankrijk en Engeland
stonden in Februari al klaar met ruime militaire
hulp en ook de vervoermiddelen voor die troe
pen waren gereed. Maar een officieel verzoek van
Finland om hulp is uitgebleven. Misschien wel,
omdat Noorwegen en Zweden die hulptroepen
niet wilden doorlaten en omdat men in tegen
stelling met de dictatoriale staten scrupules
voelde en eerbied had voor het eigen recht van
Noorwegen en Zweden.
Het is thans niet te overzien wat de gevolgen;
van den vrede tussehen Rusland en Finland zul-'
len zijn. Zeker is wel, dat het noodig is onze
eigen verdedigingskracht te versterken. Die
kracht is trouwens in den laatsben tijd al veel
sterker geworden. Voor de versterking der mo-
reele verdedigingskracht kan een organisatie
als E. D. D., zeer veel doen. Het is noodig ook bin
nen de grenzen van ons land de waakzaamheid
te betrachten, want er zijn elementen, die in
stilte werken en wroeten. Daartegen moet het
Nederlandsche volk zich aaneensluiten, dus te
gen fascisme, nationaal-socialisme en commu
nisme. Want wij willen het eigen erf houden in
eigen land. Dat ieder in eigen kring daarvoor
werke
Nadat het Muziek-ensemble zich in twee num
mers had doen hooren, sprak mr. Schmal. Wij
leven in een apocalyptischen tijd, zoo begon
spr. En nu zijn er menschen, gelukkig niet zoo
veel, die alleen denken: hoe onttrek ik me aan
de moeilijkheden van dezen tijd? Maar velen
toonen zich bewust van de verplichtingen, die
deze tijd ons oplegt. Er is bewogenheid over wat
zich op het oogenblik voltrekt. Spr. deelde voorts
het een en ander mede over de geschiedenis van
Finland. Het leefde tot 1809 in staatkundig ver
band met Zweden; toen kwam het onder Rus
land. Spoedig rijpte een groeiend verzet tegen de
Russische overheersching, omdat Rusland wel in
het begin maar niet op den duur zijn woord hield
wat betreft de aan Finland toegezegde autono
mie. Tegenover Rusland heeft Finland nooit op
gehouden een beroep te doen op het recht.
Daardoor zijn in het Westen de gewetens wak
ker geschud. Tegen het einde van den wereldoor
log 1914-^-1918 was het de tijd voor Finland zich
los te maken van Rusland. Helaas waren er toen
twee partijen in Finland maar Mannerheim
slaagde er toch in, de onafhankelijkheid voor
Finland te winnen. En toen kwam na ruim 20
jaar, de aanval van Rusland. Spr. wekte ten
slotte op, Finland ook financieel zooveel mogelijk
te helpen.
Na de pauze volgde de vertooning van een cul
tureele film over Finland die een uitstekend
beeld gaf van land en volk en middelen van be
staan in Finland.
Aan den uitgang werd gecollecteerd voor het
Finsche Roode Kruis.
