In het Duitsche frontgebied.
Doortocht aan gealiieërde troepen zou
oorlog met Duitschland beteekenen.
RIJD AG 15 MAART 194
Hï'A'RCEMrS D'A'GBJJSD
INISTER KOUT:
J Noorsche standpunt
zake Finland.
De Noorsche minister van Buitenlandsche
aken Koht heeft, naar het Noorsche Tele-
raafagentschap meldt, gisteravond in een ra
ioredevoering gezegd, dat Finland in de laat-
e dagen van Februari Zweden had gevraagd
het hulp wilde bieden. Dit beteekende waar-
chijnlijk dat Zweden gevraagd werd den oor-
5g in te gaan. De Zweedsche regeering heeft
ierof) ontkennend geantwoord. Aan de Noor-
die regeering is nimmer iets gevraagd, dodh
ooals de zaken voor Noorwegen stonden, zou
Noorsche regeeriDg dezelfde gedragslijn
ebben moeten volgen als de Zweedsche regee-
Wij moesten neutraal blijven indien wij
e hoop wilden hebben uit den oorlog tusschen
e groote mogendheden te blijven. Indien wij
dien oorlog betrokken zouden zijn, zouden
Finland niet hebben kunnen helpen.
Minister Koht.
Iet is geen oneer de zaken te zien, zooals zij
1. Het Storting en de regeering waren het daar-
tr eens en ik heb, aldus Koht, van Finland ver-
nen, dat men daar ons standpunt heeft begre-
i.
'en aanzien van, militairen bijstand van de Wes-
iche mogendheden aan Finland hadden wij tot
>e weken geleden niets gehoord.
)p 2 Maart hebben de gezanten van Groot-Brit-
riië en Frankrijk te Oslo mij opgezocht om mij
inileidende vraag te stellen of de Noorsche re-
ring bereid zou zijn aan Britsche en Fransche
ijdkrachten doortocht te verleenen, indien de
ische regeering den beiden mogendheden om
itairen bijstand zou vragen. De geheele aan-
egenheid was vertrouwelijk en er werd ver-
ard dat de formeele vraag later zou komen. De
eedsche regeering heeft den volgenden dag ont-
inend geantwoord, terwijl wij de zaak met de
imissie van Buitenlandsche Zaken van het Stor-
hebben besproken. Wij waren het er allen over
.is dat wij dezelfde gedragslijn als Zweden
esten volgen. De Noorsche regeering was in be-
sel van opvatting dat Noorwegen de internatio-
le regelen der neutraliteit moest handhaven en
gewapende strijdkrachten van oorlogvoerende
iden doortocht moest weigeren. Óp 4 Maart heb-
j wij afwijzend geantwoord.
Wij deden dit om politieke redenen, omdat
rij van betrouwbare zijde de inlichting ver-
tregen. dat indien wij den beiden Westcrschen
nogcndlieden verlof zouden verleenen
'weedsch of Noorsch grondgebied te gebrui-
ten voor oorlogsdaden tegen de Sovjet Unie
Duitschland dit als een vijandige daad zou be
schouwen en direct zou intervenieeren.
Wij zouden dan dus in den grooten oorlog
betrokken worden en het slagveld voor de
jroote mogendheden kunnen worden. Op die
wijze zouden wij Finland groot nadeel hebben
berokkend. Indien Duitschland den oorlog tegen
Finland zou zijn ingegaan, zou de Finsche ne
derlaag zeker zijn.
Ik zou hieraan willen toevoegen dat het gerui-
m tijd zou hebben vereischt een strijdmacht van
nistens 100.000 man naar Finland te sturen. Het
a aan twijfel onderhevig zijn of hulp doeltref-
nd zou zijn. Ik weet dat van militair standpunt
zien het een voordeel zou kunnen zijn voor de
estersche mogendheden den Finschen oorlog
ande te houden en misschien Zweden en Noor
sgen daarbij betrokken te zien. Intusschen heeft
nland aan de Westersche mogendheien geen ver-
ek om militaire strijdkrachten gedaan.
Finland bereikte de uiterste grens van tegen-
ind en de regeering heeft gedelegeerden naar
oskou gezonden.
Maandagavond 11 Maart heeft de Finsche
minister van Buitenlandsche Zaken den gezan
ten van Zweden en Noorwegen te Helsinki ge
vraagd of de beide mogendheden aan troepen
der Westersche mogendheden doortocht zou
den verleenen.
Dit was de eerste en eenige keer, dat Noor
wegen een dergelijke vraag van Finland kreeg,
de Zweedsche regeering heeft den ochtend
van den 12en Maart ontkennend geantwoord
en de Noorsche regeering gaf dienzelfden mid
dag een gelijk antwoord.
In de middaguren van den twaalfden Maart
hebben de Britsche gezanten te Oslo en Stock
holm, na een verzoek van dc Finsche regee
ring, dezelfde vraag gesteld. Finland had den
Westerscher. mogendheden evenwel niet om
bijstand verzocht. Dienzelfden dag werd des
avonds laat te Moskou vrede gesloten.
Koht zeide deze zaken duidelijk te willen maken
neinde te bewijzen dat de aanvallen tegen Noor
egen en Zweden, speciaal in de Fransche pers,
["■gegrond zijn. En ik wil eerlijk zeggen, aldus
oegde hij hieraan toe, dat ik het vreemd Vind
invallen te zien van landen, welke in feite min
er deden dan Noorwegen en vooral dan Zweden
Finland te helpen. Zij moeten niet de verant-
'oordelijkheid leggen op kleine militair zwakke
laten, die Finland zooveel zij korden hebben bij-
estaan. De aanvallen in de Westeli'ke bladen hier-
p neerkomende dat Noorwegen afhankelijk zou
Ijn van Duitschland zijn zoo zeer in strijd met de
'aarheid dat wij ons hebben afgevraagd wat zij er
lee voor hebben dergelijke dingen te schrijven,
en aanzien van de „Altmark" had Noorwegen
ehandeld in overeenstemming met zijn verplich-
ingen als neutrale mogendheid. Het had het in-
smationale recht nauwgezet in acht genomen. Wij
ijn blootgesteld geweest aan Duitsche bedreigin-
en, doch hebben niet toegegeven. Er zijn geen
ewijzen voor de beweringen dat Noorwegen Duit-
che duikbooten gebruik heeft laten maken van de
loorsche wateren. In twee of drie gevallen bestond
lie verdenking, doch het was onmogelijk het be-
i-ijs te leveren. De bewering, dat Duitsahland al-
erlei via de Noorsche' wateren zou ontvangen, zijn
engegrond. In Noorwegen geproduceerde goederen
gaan slechts in normale hoeveelheden naar Duitsch
land. Wij hebben daartoe het recht, overeenkom
stig het op 11 Maart met Groot-Brittannië gesloten
verdrag.,
Ook de Ver. Staten houden zich met
vervaardiging van synthetische
producten bezig.
Standard Oil bouwt een fabriek voor
buna rubber".
NEW YORK. 14 Maart. In de Vereenigde
Staten, waar men zich nog duidelijk het
tekort aan grondstoffen tijdens den wereld
oorlog herinnert, tracht men thans te komen
tot het ontdekken van synthetische produc
ten, die de essentieele waren, zooais rubber,
tin enz. kunnen vervangen.
Waar de Vereenigde Staten ongeveer de helft
van de wereldproductie aan rubber afneemt,
zou het voor de Vereenigde Staten een ernstige
slag beteekenen, wanneer de invoer uit het Verre
Oosten zou worden afgesneden. Hetzelfde is het
gival met den aanvoer van tin uit Britsch
Malakka.
Het is om dergelijke dreigingen te voorkomen
dat de fabrikanten hier overgegaan zijn tot het
dpen van experimenten. Wellicht de belangrijk
ste gebeurtenis in dit verband is in de afgeloopen
maanden geweest het besluit van de Standard
Oil Company te New Yersey om kunstmatig rub
ber te vervaardigen uit Petroleum.
De Standaard Oil is bezig een fabriek op te
richten die meer dan een millioen dollar zal
kosten tot het vervaardigen van synthetische
rubber, „buna" genaamd, volgens een procédé,
dat van de I. G. Farbemndustrie afkomstig is. De
fabriek, die jaarlijks tweeduizend ton rubber zal
kunnen afleveren, zal voor het einde van 1940 in
werking zijn.
Al tien jaar geleden begon de Standard Oil
met het experimenteeren op dit gebied en des
kundigen voorspellen dat wanneer nevenfabrie-
ken worden opgericht de Vereenigde Staten niet
meer afhankelijk zouden behoeven te zijn van
het buitenland.
Wat betreft de tin beschikt men reeds over twee
practisch uitvoerbare procédés. Bij een daarvan
zal men gebruik maken van zilver. De ontdekking
van een nieuw gebruik van zilver voor industrieele
doeleinden zou een zegen zijn zoowel voor de re
geering als zilverfabrikanten, sinds dit land
enkele jaren geleden is begonnen met de politiek
van zilver-aankoopen.
De afnemers van krantenpapier zijn op het
oogenblik grootendeels afhankelijk van Canada
en Scandinavië, maar men schijnt ook in dit op
zicht niet meer in die mate afhankelijk be
hoeven te zijn van het buitenland, omdat experi
menten met rubberboomen uit de Zuidelijke
Staten een gunstig resultaat hebben opgeleverd.
(United Pres).
Metaalinzameling ter gelegenheid
van Hitler's verjaardag.
Oproeping van Goering.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt:
Generaal-veldmaarschalk Goering heeft naar
aanleiding van den verjaardag van Hitier een
oproeping gericht tot het Duitsche volk voor het
houden van een metaal-inzamelingsactie. Op
geroepen wordt tot afstand van alle voorwerpen
die gemist kunnen worden en die vervaardigd
zijn van koper, brons, messing, tin, lood en nik
kel, bij wijze van verjaardagsgeschenk van de
Duitsche natie aan Hitier op 20 Aipril
In een onderhoud met den „Völkischer Beobach-
ter" heeft Goering verklaard dat* deze actie geen
teeken van zwakte is doch integendeel een teeken
•an beleid en overleg. Nooit hebben wij ons alleen
laten leiden door de behoeften van het oogenblik.
doch altijd gewerkt op langen termijn, aldus het
blad. Dientengevolge bezitten wij ook thans van de
gevraagde metalen reeds veel grootere voorraden,
dan men in het buitenland denkt en onzen vijanden
lief is. Wij willen voor alle gevallen gewapend zijn.
en daarom leggen wij een zoo groot mogelijken voor-
aad metaal aan. De actie is geheel vrijwillig. Wie
leeft krijgt een oorkonde van dankbetuiging, per
soonlijk door Goering onderteekend.
Generaal Von Brauchitsch inspecteert de werk
zaamheden voor de versterking van de Westwall
tijdens zijn bezoek aan de Duitsche troepen bij
het Westelijk front.
Vijfjarenplan voor den landbouw in
Roemenië.
Boeren worden uit den militairen dienst
ontslagen.
De Roemeensche minister van landbouw heeft in
een radiorede een vijfjarenplan voor den landbouw
aangekondigd, dat zich zal bezig houden met de
rationaliseering der landbouwproducten, de ont
wikkeling van den ooft- en wijnbouw ,de veeteelt
enz.
Voorts heeft het ministerie een spoedprogramma
opgesteld dat behelst dat in het voorjaar binnen
twee maanden tien millioen hectaren bouwland
moeten worden bewerkt. Tot dit doel worden de
onder de wapenen zijnde boeren uit den militairen
dienst ontslagen. Tevens wordt de medewerking
ingeroepen van de vrouwen en de jeugd. Voor het
geheele land worden twee vleeschlooze dagen per
week ingevoerd teneinde geen werkdieren door
slachting van den landbouw te moeten onttrekken.
Het ministerie stelt in ruime mate zaad ter be
schikking. De nationale bank heeft voor de uit
voering van het vijfjarenplan een crediet van 300
millioen lei ter beschikking gesteld. Tenslotte ver
klaarde de minister dat de onlangs gesloten han
delsovereenkomsten de afzetmogelijkheden voor den
Roemeenschen landbouw op markten van West-
Europa verhoogden.
Poolsch Witboek over de voor
geschiedenis van den oorlog.
Documenten over de jaren 19331939.
In den vorm van een witboek publiceert de in
Frankrijk gevestigde Poolsche regeering een verza
meling van 184 diplomatieke documenten met het
doel „de wereld in te lichten over de oorzaken, die
Polen er toe gebractht hebben de wapenen op te
nemen om zich tegen agressie te verdedigen en den
strijd voort te zetten".
Het witboek behandelt de betrekkingen zoowel
met Duitschland als met Rusland en bevat docu
menten uit de jaren 1933 tot 1939. Het betoogt o.a.
dat de stelling van het Duitsche witboek, volgens
welke Polen de Duitsche eischen eerst zou hebben
afgewezen, toen het de Britsche garantie had ver
kregen, onjuist is.
In het tweede deel, dat de betrekkingen met Rus
land behandelt, wordt o.a. gezegd dat Polen steeds
de gedachte van aansluiting bij het anti-komintern
pact verworpen heeft.
Vele slachtoffers bij autobusongeluk
in Nieuw Texas.
Op een spoorwegovergang nabij MacAllen is in
Nieuw Texas een autobus door een trein gegrepen.
Drie en twintig personen werden gedood, zeventien
gewond. De meeste slachtoffers zijn Mexicaansche
landarbeiders, die zich in de autobus bevonden.
Beter verstandhouding tusschen
Italië en Rusland?
Ambassadeurs zouden op hun posten
tcrugkeeren.
BERLIJN, 15 Maart. Volgens goedingelichte
kringen zijn Italië en Rusland op het punt de on
derhandelingen over een handelsverdrag te besluiten.
Dit zou een gevolg zijn van de Duitsche pogingen
om Rome en Moskou nader tot elkaar te brengen.
Tevens zou volgens dezelfde inlichtingen in de
naaste toekomst te verwachten zijn dat de ambas
sadeurs van Italië en Rusland in Moskou en Rome
op hun posten zullen terugkeeren. Von Ribbentrop
zou deze zaken o.a. bij zijn jongste bezoek aan Rome
met de Italiaansche leiders besproken hebben.
Het is algemeen bekend dat de betrekkingen tus
schen Italië en de Sovjet Unie sinds het uitbreken
van den Finschen oorlog slechter waren geworden
De ambassadeurs zijn in dien tijd teruggeroepen.
(United Press.)
Chamberlain spreekt Dinsdag over
den oorlog.
Lagerhuis Donderdag op Paaschrecès.
Donderdagmiddag heeft Chamberlain in het La
gerhuis medegedeeld dat hij Dinsdag a.s. een ver
klaring zal afleggen over den loop van den oorlog.
Donderdag a.s. zal het Huis op Paaschrecès gaan.
Fransche Senaat in geheime
zitting bijeen.
Interpellaties over Finland en de oorlogvoering
in het Westen.
Bij het begin der zitting van den Franschen Senaat
heeft Daladier Donderdag ermede ingestemd ter
stond alle interpellaties over Finland en over de
oorlogvoering te behandelen. De Senaat nam een
motie in behandeling waarin de bijeenkomst van
den senaat in geheim comité verzocht werd en sprak
zich eenstemmig voor zulk een bijeenkomst uit.
In deze zitting zou Camille Ferrand de regeering
interpelleeren over de algemeene regeeringspolitiek.
Henri Laudier over de hulp der geallieerden aan
Finland en den afloop van den Finsch-Russischen
oorlog, Paul Boncour over de oorzaken en de gevol
gen van de gebeurtenissen in Finland en over de
consequenties dier gebeurtenissen voor de oorlog
voering. Henri Lemary over de oorlogspolitiek der
regeering en Pierre Laval over de opvatting der re
geering en de diplomatieke leiding van den oorlog.
Algemeene vergadering Ned.
Tuindersbond.
Te Amsterdam is Donderdag de zevende alge
meene vergadering gehouden van den Nederland-
schen Tuindersbond, welke vergadering werd bijge
woond door vertegenwoordigers van verschillende
Kamerfracties.
In zijn openingsrede memoreerde de voorzitter, de
heer W. J. van Kampen de overstelpende werkzaam
heden, waarvoor het bestuur zich geplaatst zag ge
durende 1939, hetwelk een zeer moeilijk jaar was.
De organisatie zelf heeft zich in het afgeloopen
jaar gunstig ontwikkeld en het ledental is geste
gen boven de 4000. Daarnaast is de vereeniging ook
gegroeid in innerlijke kracht en bewustzijn voor de
groote sociale problemen van dezen tijd.
De jaarverslagen, balans, winst- en verliesrekening
en de begrooting 1940 werden goedgekeurd.
Alle aftredende leden van het hoofdbestuur wer
den herkozen.
Het bestuursvoorstel, om in samenwerking met
andere organisaties te bevorderen, dat wederom een
afzonderlijk ministerie voor land- en tuinbouw
wordt ingesteld, werd bij acclamatie aangenomen.
Eveneens werd goegekeurd een bestuursvoorstel
om er bij de bevoegde autoriteiten op aan te lerin
gen, het vanwege het optreden van den coloradoke
ver, een dergelijke inkrimping gewenscht en nood
zakelijk was om de bestrijding practisch nut te doen
afwerpen. i
Veel kanonnen, weinig geschutvuur
tusschen Bazel en Karlsruhe.
Clandestiene ontmoetingen in
„Niemandsland".
BERLIJN, 12 Maart. De zuidelijke helft van
de grens tusschen Duitschland en Frankrijk, die
wemelt van kanonnen, is in elk opzicht zooals men
dat in den oorlog zou verwachten, slechts met deze
uitzondering dat er niet wordt geschoten. Een Uni
ted Press-correspondent heeft juist een tweedaag-
sche rondreis langs dit deel der Duitsche defensie
linie voltooid, welke zich honderdtwintig mijl langs
den Rijn uitstrekt van Bazel tot Lauterburg nabij
Karlsruhe. In deze twee dagen heeft hij geen enkel
schot gehoord dat aan den Rijn is afgeschoten, Na
tuurlijk wordt er wel dagelijks gevochten op de an
dere helft van de Fransch-Duitsche grens, n.L van
den Rijn westwaarts naar Luxemburg, maar de
streek waar de snelstroomende Rijn de scheiding
vormt tusschen de beide legermachten vertoont alle
kenmerken van een gewapenden wapenstilstand.
De Duitsche officieren, die als begeleiders optra
den van deze eerste groep buitenlandsche corres
pondenten, wien het was toegestaan de westelijke
verdedigingswerken te bezichtigen sedert Septem
ber, vertelden dat sedert het uitbreken van den oor
log slechts eenmaal artillerievuur was gewisseld in
den Bovenrijn-sector. De Duitsche troepen, die de
verdedigingswerken langs den oever der rivier be
zetten zeiden dat de vredige stilte slechts hoogst
zelden werd verstoord door geweer- of mitrailleur-
vuur. De correspondent zag Duitsche soldaten loo-
pen zoo ongeveer voor hun eerste verdedigingsli
nies zonder dat dit Fransch vuur uitlokte van de
stellingen, die tweehonderd meter hoogstens van
hen verwijderd waren. Hij stond met Duitsche troe
pen aan den oever der rivier terwijl hij Fransche
soldaten onbekommerd zag loopen langs een spoor
baan, die ver binnen geweerschotsafstand lag.
Hij heeft dozijnen verhalen gehoord van Duitsche
verdedigers van de Siegfriedlinie over clandestiene
ontmoetingen in „niemandsland" 's nachts met
Fransche soldaten, waarbij sigaretten werden uit
gewisseld en praatjes gemaakt. De reden van deze
verbazingwekkende tegenstelling tusschen het Rijn
front en de wanhopige verbittering, waarmee ver
der de oorlog wordt gevoerd zijn klaarblijkelijk
drieërlei. Ten eerste zijn velen der Franschen, die
aan den Rijn geleverd zijn, Duitschsprekende Elzas-
sers, die woonachtig zijn in de omgeving, die zij ver
dedigen. Zij hebben vrienden en verwanten aan de
overzijde der rivier aan de Duitsche zijde. In de
tweede plaats is de Rijn zelf met zijn niet over
brugde breedte van bijna tweehonderd meter, wel
ke een scheiding vormt tusschen twee zwaar in
staat van beleg gebrachte linies, een factor die niet
zeer stimuleerend werkt op het denkbeeld van een
al, waar dan ook langs dit 120 mijl lange front.
Ten derde is er de stilzwijgende meening dat wan
neer de eene partij begint, de andere met het ant
woord niet achterwege zal blijven. Dit zou ook be
teekenen een vernietiging van de dorpen aan den
Duitschen oever, die op een uitzondering na niet
geëvacueerd zijn.
Deze uitzondering is het dorpje Kehl vlak bij
Straatsburg. De rondreis begon op dat punt in
Zuidwest Duitschland waar de Duitsche, Fransche
en Zwitsersche grenzen bij den Rijn bij elkaar ko
men en ging vervolgens in Noordelijke richting
naar Karlsruhe.
Toen de karavaan, bestaande uit zes wagens den
rug van de heuvels bereikte, vanwaar men een ge
zicht op den Rijn had, die op een paar kilometer
afstand stroomde, verbaasde de officier in wiens
auto ik reed, aldus onze correspondent, mij ten
zeerste met een kalme verklaring, dat wij ongetwij
feld onder constante observatie van de Fransche
uitkijkposten stonden, ondanks de heggen. Hij
oegde er echter ter geruststelling aan toe dat de
Franschen nog nooit op dit gedeelte van den weg
hadden gevuurd.
Ook een voorstel van het bestuur om de contri
butie te verhoogen werd aangenomen.
In de middagvergadering werden de door de af-
deelingen ingediende voorstellen behandeld. Ver
scheidene voorstellen hadden betrekking op de ex
portverruiming voor tuinbouwproducten. Van vele
kanten werd gevraagd er bij de regeering op aan te
dringen op de clearingrekening met Duitschland een
grooter bedrag voor tuinbouwproducten beschikbaar
te stellen.
Het bestuur verklaarde zich hiermede accoord.
evenals mét verschillende voorstellen om er bij de
regeering op aan te dringen bij het sluiten van han
delsovereenkomsten met andere mogendheden, o.a.
met België, betere voorwaarden voor den Neder-
landsche tuinbouw te bedingen.
„JAN NIEVEEN" EN „GRONINGEN 4" DE
HAVEN VAN URK BINNENGELOOPEN
De „Jan Nieveen" en de „Groningen 4", welke
schepen Donderdagmiddag om twee uur uit Lem
mer naar Amsterdam waren vertrokken, zijn we
gens het stormweer en den ijsgang op het IJselmeer
vanmiddag te vier uur de haven van Urk binnen-
geloopen.
Briefkaarten voor het Algemeen
Steuncomité.
Met de beeltenissen van de Prinsesjes.
Bij Koninklijk Besluit is bepaald, dat gedurende
een door den Minister van Binnenlandsche Zaken
te bepalen tijdvak van Rijkswege ten bate van het
Algemeen Steuncomité 1939 bijzondere briefkaarten
verkrijgbaar gesteld zullen worden.
De drie briefkaarten zullen tegen Paschen uitko
men en zullen worden voorzien van de beeltenissen
m:
a. Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Beatrix,
b. Hare Koninklijke Hoogheden Prinses Beatrix
en Prinses Irene,
c. Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Irene.
De foto's voor deze briefkaarten, vervaardigd door
Zijne Koninklijke Hoogheid Prins Bernhard. zijn|
door het Kroonprinselijk Paar welwillend afgestaan,1
uitsluitend ten behoeve van het Algemeen Steun
comité 1939.
De briefkaarten zullen worden uitgegeven in de
frankeerwaarden van onderscheidenlijk 2, 3 en
cent en zullen worden verkocht met een toeslag van
10, 10 en 7cent per kaart, boven de frankeer
waarden.
Een serie van drie briefkaarten komt dus op veer
tig cent 0.40).
De opbrengst van deze briefkaarten zal, na aftrek
van de frankeerwaarde, de kosten van aanmaak enz.
ter beschikking gesteld worden van het Algemeen
Steuncomité 1939.
Het Comité wil gaarne zijn dankbaarheid uitspre
ken over het feit, dat door Hunne Koninklijke Hoog
heden Prinses Juliana en Prins Bernhard de gele
genheid is geschapen, dat de beide jeugdige Prin
sesjes, die zulke beteekenïsvolle namen ontvingen,
reeds nu al zijn Zijzelve daarvan nog onbewust
Haar aandeel hebben in het brengen van „Geluk en
Vrede" voor diegenen van de bevolking, die daar in
deze moeilijke tijden het meest behoefte aan hebben.
De fotobriefkaarten zullen aan alle postkantoren
verkrijgbaar zijn.
Dc reden werd spoedig duidclük. Op het
schrille fluiten ran een spoortrein keek ik ora
en zag dat er een passagierstrcin aan kwam op
een baan, die evenwijdig aan de rivier liep tus
schen de monden van de Fransche en Duitsche
batterijen. Het was de „Rheingold Express",
welke op zijn tocht van Berlün naar Bazel
tweemaal per dag dezen vijftien mijl langen
strook tusschen de Maginot- en Siegfriedlinie
aflegt.
Gedurende denzelfden dag zouden we nog drie goe
derentreinen zien op dit zelfde traject, die Duitsche
kolen naar Zwitserland en Italië vervoerden.
Onze autokaravaan draaide vervolgens plotse
ling van den hoofdweg een smallen grintweg op, die
regelrecht afdaalde naar het een paar honderd me
ter breede moerasland, dat door den Rijn bij hoog
water overstroomd wordt. Hier verlieten wij de wa
gens onder dekking van een paar boomen en
sprongen wij in de loopgraaf die tweeënhalve me
ter diep was en breed genoeg voor twee personen
om elkaar gemakkelijk te passeeren. Om ons heen
staken uit laagliggende posities op onregelmatige
afstanden van tien tot vijfentwintig meter koepel
vormige mitrailleursnesten op. Deze vormden de
tweede verdedigingslinie. Een kronkelige loopgraaf,
waarin we rechtop konden loopen, zonder ons bloot
te geven bracht ons naar de eerste linie aan den
oever der rivier. Hier hadden we het eerste volle
dige gezicht op het Rijnfront. Zorgvuldig door een
spleet kijkend in den wal, die de loopgraaf ver
borg, zagen we rechts en links van ons rijen van
laaggebouwde Duitsche versterkingen, die de
Duitschers „hindernissen" noemen. Deze compacte
afzonderlijke forten, die slechts door telefoonkabels
met elkaar in verbinding stonden, lagen bijna vier
meter onder den grond. Zoover wij konden zien was
de oever met deze forten, ongeveer vijfendertig en
twintig meter uit elkaar liggend, bezaaid. Elk van
deze fortificaties met haar zware machinegeweren,
munitie en voorraden is erop berekend het onaf
hankelijk zeven weken zonder hulp tegen het
vijandelijke vuur uit te houden. De ingang ligt naar
achteren en wordt gedekt door een zwaar machine
geweer waarvan de tromp door een spleet in den
wand steekt.
Een kanonnier legde uit dat de spleet, waardoor
de loop stak, zoo geconstrueerd was dat het vuur
op een zeker punt aan de Fransche zijde dat van
de volgende Duitsche fortificatie kruiste. Hij legde
uit dat dit systeem een bescherming vormde tegen
het vuur van den overkant, daar de spleet diagonaal
op den anderen oever geconstrueerd was. Naast
hem lag een schets van den Franschen oever over
een afstand van ongeveer zevenhonderdvijftig me
ter waarop militaire objecten en afstanden aange
geven waren. Het is duidelijk dat een poging van de
Duitschers of de Franschen de rivier hier over te
steken hen een gemakkelijk doel zou doen zijn
voor een moordend machinegeweervuur.
PROEKAMMA
ZATERDAG 16 MAART 1940.
HILVERSUM I, 1875 en 414,4 M.
VARA-Uitzending. 10.0010.20 v.m. en
7.30—8.00 VPRO.
Berichten A. N. P., gramofoonmuziek, 10.00 Mor
genwijding. 10.20 Voor arbeiders in de continu-be-
drijven. 12.00 Gromofoonmuziek. 12.15 Orgel en
zang. 12.45 Berichten A. N. P,. gramofoonmuziek.
2.00 Filmkwartiertje. 2.15 VARA-orkest. 3.00 Re
portage. 3.30 De Ramblers (opn.) 4 00 Gramofoon
muziek. 4 304.50 Vragenbus. 4.55 Residentie-orkest
5.45 Filmland. 6.00 Orgelspel. 6.15 Uit de roode
jeugdbeweging. 6.45 Kinderleesclub. 7.00 VARA-
Kalender. 7.05 Felicitaties. 7.10 Politiek radiojour
naal. 7.30 Cyclus „Hoe werkt de Kerk?" 8.00 Her
haling SOS-berichten, berichten A. N. P. 8.15 Puzzle-
uitzending. 8.30 Rosian-orkest. 9.10 Toespraak
„Wacht nu niet langer". 9.15 Radiotooneel. 9.30
VARA-Harmonie orkest. 9.55 VARA-Varia. 10.00 En
nu.... Oké! 11.15 Berichten A. N. P. 11.25—12.00
VARA-Strijkorkest en soliste.
HILVERSUM H, 301,5 M.
KRO-Uitzending.
8.00 Berichten A. N. P. 8.059.15 en 10.00 Gra
mofoonmuziek. 11.30 Godsdienstig halfuur. 12.00
Berichten. 12.15 KRO-Melodisten en solist. (12.45
—1.10 Berichten A. N. P. en gramofoonmuziek). 2.00
Voor de jeugd. 2.30 Gramofoonmuziek. 2.45 Kinder
uurtje. 4.00 Musiquette. 4.30 KRO-orkest. 5.15 Film
praatje. 5.30 Gramofoonmuziek. 5.45 KRO-Nachte-
gaaltjes. 6.15 Gramofoonmuziek. 6.20 Journalistiek
weekoverzicht. 6.45 Gramofoonmuziek. 7.00 Berich
ten. 7.15 Juridische causerie. 7.35 Actueele aether-
flitsen. 8.00 Berichten A. N. P., mededeelingen. 8.15
Overpeinzing met muzikale omlijsting. 8.35 Gra
mofoonmuziek. 8.45 KRO-orkest en solist. 9.30 Ro-
coco-octet. 10.00 KRO-orkest en leden van het
KRO-koor. 10.30 Berichten A. N. P. 10.40 Causerie
„Het onvergankelijke Rijk" (met muzikale omlijs
ting). 11.1012.00 Gramofoonmuziek.
ENGELAND, 391 en 449 M.
Van 10.2011.35 n.m. ook op 342 M.
11.50 Uit Nederland: Lichte muziek. 12.20 Berich
ten. 12.30 Causerie. 12.45 BBC-Schotsch orkest. 1.20
Pianovoordracht. 1.50 BBC-Harmonie-orkest. 2.35
Variété. 3.05 Versterkte Stedelijk orkest van Has
tings. 3.35 Reportage. 4.05 Orgelspel. 4.20 Berichten
en causerie (Welsch). 4.40 Kinderuurtje. 5.20 Be
richten. 5.35 Nieuws van het Westelijk front (opn.).
5.50 Sport praatje. 6.05 Het Londensch Mozart-
orkest. 6.50 Actueele uitzending. 7.20 Variété. 8.20
Berichten. 8.40 Causerie „From the Front Bench".
8.55 Reportage. 9.20 Vroolijke voordracht. 9.35
Kerkdienst. 9.50 Radiotooneel. 10.20 BBC-Zangers.
10.40 Joe Loss en zijn Band. 11.20 Berichten.
RADIO PARIJS, 1648 M.
9.20 Concert. 11.10 Pianovoordracht. 11.20 Ray
mond Legrand's jazzorkest. 12.05 Het Amicitia-
orkest. 1.05 Cellovoordracht. 2.20 Muzikale causerie
en het Félix Raugel-koor. 3.20 Radiotooneel. 3.50
Zang. 4.45 Centil-ensemble en solist. 5.20 Opera
uitzending. 9.35 Lichte muziek. 10.20 Radiotooneel.
11.0511.20 Gramofoonmuziek.
KEULEN, 456 M.
5.50 Gramofoonmuziek. 7.55 Amusements-sextet.
9.05 Gramofoonmuziek. 9.309.50 Kamermuziek.
10.50 Gramofoonmuziek. 1.20 Omroeporkest en so
list. 1.45 Gramofoonmuziek. 2.55 Voor soldaten.
5.50 Folkloristisch programma. 5.25 en 6.50 Gramo
foonmuziek. 7.4510.20 Zie Deutschlandsender
om 7.35.
BRUSSEL, 322 M.
11.20 en 12.30 Gramofoonmuziek. 1.25 Muzikale
causerie. 2.20 Orkestvereeniging van het Koninklijk
Conservatorium van Gent. 5.05 Omroeporkest en
solist. 7.20 Voor soldaten. 7.50 Radiotooneel. 9.30
11.20 Gramofoonmuziek.
BRUSSEL, 484 M.
11.20 Gramofoonmuziek. 1.50 en 12.30 Omroep-
dansorkest. 12.50 Gramofoonmuziek. 1.55 Oscardy's
Musette-orkest. 2.20 Omroep-symphonie-orkest en
soliste (met toelichting). 3.05 Radiotooneel. 3.45
Vervolg concert. 4.55 Omroepdansorkest. 5.35 Orgel
concert. 6.05 Gramofoonmuziek. 7.20 Waalsch folk
loristisch programma (tot 11.20).
DEUTSCHLANDSENDER, 1571 M.
7.35 Onbekend. 8.20 Omroeporkest, Kamerkoor
en solisten. 9.20 Berichten. 9.40 Adalbert Lutteris
orkest en pianoduo Hans Bund. (Om 10.20 Politiek
overzicht). 11.20 Berichten. Hierna tot 12.20 Nacht
concert. 12.501.20 Militair programma.
