Haarlem's Dagblad „QxQüte- Vieh Ut Finland AciiAeiett^ Hollandsche Musici. De moeilijkheden bij de landverhuizing. Twintig jaar geëischt in de Haarlemsche moordzaak. Wijziging Ziektewet. Paaschwensch. KEIP BERICHT 57e Jaargang No. 17411 Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant» Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V. Bureaux: Groota Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgiro» dienst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12. Telefoon: Directie 13082, Hoofdred. 15054, Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724, 14825. Soendaplein 12230. Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM Vrijdag 22 Maart 1940 Abonnementen per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nummers 6 cent per ex. Advertentlën: 1-5 regels ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames ƒ0.60 per regel. Regelabonnementstarieven op aanvraag. Vraag en aanbod 1-4 regels ƒ0.60, elke regel meer 0.15. Groentjes zie rubriek. Een maandblad en een weekblad hebben zioh weer eens kwaad gemaakt over de verwaarloozing van de begaafde jonge musici die ons land zelf bezit. Ik voel dat een dagblad zich hierbij moet aansluiten. Want nog altijd hebben onze eigen menschen een lagere noteering op de beurs van het muzikaal kunstgenot dan de buitenlanders en nu is dat wel een oud euvel, maar als we er niet telkens op ha meren krijgen we het nooit weg. Wie het eerst met hameren is begonnen is daarbij van geen belang. Het weekblad zegt eenigszins vinnig tegen het maandblad, dat het zelf de zaak al jarenlang van alle kanten heeft bekeken. Ik geloof dat*lang voor wij er een van drieën over schreven, in het grijs verleden, dit al geschied moet zijn. Zoo oud is de klacht. Natuurlijk komen de twee periodieken weer met voorbeelden. Verleden jaar was een buitenlandsche dirigent plotseling verhinderd hier op te treden; met kunst en vliegwerk zegt het weekblad, in onbewuste letterlijkheid, want die kunstenaar is blijkbaar per vliegtuig gekomen liet men een anderen buitenlander verschijnen. Hetzelfde deed zich, kort na het uitbreken van den oorlog, met pianisten voor. Steeds worden begaafde landgenoo- ten gepasseerd. Het maandblad noemt het geval van een veelbelovend jong violist, die in een jaar niet verder kwam dan f 500 aan honoraria, maar een bekende buitenlandsche violist trad driemaal op en kreeg daarvoor f 15.000. Het weekblad de Haagsche Post, zegt bitterlijk dat er veel propaganda wordt gemaakt voor Ne- derlandsch Fabrikaat en dat die nogal veel geld kost, maar dat men zich op kunstgebied maar van de zaak afmaakt met het fiere devies: „Kunst is internationaal" en onder deze leus onze eigen kun stenaars in de kou laat staan. Het merkt ook op dat enkele orkesten regeeringssubsidie hebben en dat een deel daarvan naar het buitenland gaat ter wijl gezegde eigen kunstenaars op een houtje bijten. Nu, ik ben het met dit alles eens maar mij tevens bewust van het feit, dat de orkestbesturen en andere instellingen het niet zoo makkelijk hebben met dit vraagstuk. Want deze organisaties bijten in den regel zelf op een houtje, zijn dientengevolge geneigd om alles te doen dat volle zalen kan ver wekken en weten dat een groot deel van 't publiek een voorkeur heeft voor buitenlanders. Het is een snobistische en aanvechtbare voorkeur tenzij het werkelijk groote kunstenaars geldt (hetgeen lang niet altijd het geval is) maar als de bewuste be sturen die eenvoudig negeeren loopen zij het gevaar, de nederlaag te lijden in hun voortdurenden strijd tegen het faillissement. Niet in alle gevallen staat het er zoo somber voor, maar wel in vele. Dus moeten het maandblad, het weekblad en het dagblad alle wel pogen, het publiek van zijn sno bistische wanbegrip te bevrijden. En dan allereerst trachten, .het te begrijpen. Waarom vindt het die buitenlanders zoo interessant? Jahet vindt den vreemden naam aardig, en het ongewone gezicht (dat er niet altijd is, maar wel verwacht wordt), en het andere gebaar, en de diepere of snellere of scheevere buiging. Als het een kunstenares geldt komt daar nog veel meer bij, vooral voor de dames onder het publiek. Onnoodig het op te sommen. De hoofdpunten zijn: wat heeft ze aan en-hoe zit haar kapsel? Dit alles heeft niets met de waarde van zijn of haar kunstprestaties te maken. Maar de meeste menschen ontmoeten zelden buitenlanders, althans niet in persoonlijk contact. Als iemand zijn of haar kunst weergeeft is er een persoonlijk contact met het publiek. Dit heeft dan tenminste wèl eenige betrekking tot de kunst: men is nieuwsgierig naar het buitenlandsche temperament en vervracht daar iets bijzonders van. In vele gevallen is het heelemaal niet bijzonder. Als concertbezoeker heb ik het vaak betreurd dat I een solist of dirigent verscb i wiens gaven en prestaties de vergelijking met verscheidene Hol landers, die Ik kende en gehoord had, lang niet konden doorstaan. En voor die ervaring vraag ik nu nog maar eens aandacht, in het weten dat vele anderen haar ook opgedaan moeten hebben en dit bij de lezing van mijn woord erkennen zullen. Het geen dan alweer een stapje verder is. Ook hoop ik dat de besturen in dezen tijd al het mogelijke zullen doen om de Hollanders te laten voorgaan. Voor zoover zij kans maken op engage menten in het buitenland dat deels aan het zelfde soort snobisme lijdt zijn zij er nu nog slechter aan toe dan anders, want de belemme ringen van den oorlogstijd hebben die kans vrij wel doen verdwijnen. En voor de besturen geldt zeer zeker ook de overweging, dat de buitenland sche kunstenaar in den regel veel duurder dan de Hollandsche is. Dat deze laatste wordt achtergesteld als hij beter of even goed is een overweging die ook altijd sterk gegolden heeft bij de propaganda voor Neder- landsch Fabrikaat is eigenlijk een schandaal. Het is zoowel onvaderlandslievend als onkunstzin-1 nig, of kuristonzinnig, als u wilt. Eigenlijk moest er eens een campagne onder het publiek van de groote concertinstellingen verwekt worden, onder zulke leuzen als: Geef ons Eigen Kunstenaars! Het Na tionale Product is Even Goed of Beter! en dierge lijke. Maar men moet een zekere ethiek handhaven als het serieuze kunst geldt en dus voorzichtig we zen met den vorm. We zijn geen Amerikanen in de veelzijdigheid onzer reclame. Natuurlijk zouden Nederlandsche kunstenaars ook onder buitenlandsch pseudoniem en masker kunnen optreden. Maar is dat niet een beetje te erg? R. P. HOOGSTE FINSCHE ONDERSCHEIDING VOOR GENERAAL MANNERHEINl. HELSINKI, 22 Maart. President Kallio heeft generaal Mannerheim de hoogste Finsche decoratie verleend; het groote diamanten kruis van de Orde van het Kruis der Vrijheid. {United Press). Op West-Java is een aanvang gemaakt met het inschakelen der jeugd ten behoeve van de luchtbescherming. De eerste oefeningen zijn te Batavia gehouden. Deelemans worden gerequireerd, om dienst te doen als ambulancewagens HELSINKI, 22 Maart. Terwijl de evacuatie bijna met de regelmaat van een uurwerk verloopt, vol gens de van tevoren vastgestelde plannen, kan de verwijdering van de burgerbevolking uit de afge stane gebieden in vele gevallen juister beschreven worden als een massale vlucht dan als een evacuatie. In sommige gebieden, in het bijzonder in die welke dicht bij de vroegere fronten liggen, zijn de bewo ners niet in staat iets meer dan het veege lijf te red den. Een complete evacuatie is alleen mogelijk in die gebieden, welke dicht bij de nieuwe grenzen liggen. Men ziet hier hetzelfde als op den hoofdweg, welke van Hangö naar het vasteland leidt, hoewel op veel grooter schaal. De druk van het naderende Russische leger en de terugtocht van de Finsche troepen met al hun materiaal en de groote transporten van ge wonden maken de taak van de Finnen in deze ge bieden bijna bovenmenschelijk Het sluiten van den vrede en de orders de vijan delijkheden te staken hebben geen einde gemaakt aan den Russischen militairen druk. Onmiddellijk na de vredesverklaring begonnen de Russen naar het westen te „mar cheer en en dagelijks volgens het plan 7 kilometer van het afgestane gebied te bezet ten. Zij oefenden zware pressie uit op de terug trekkende Finsche troepen, die zoo vermoeid wa ren na het wekenlange verdedigen, dat zeven kilo meter per dag met oorlogsuitrusting moeilijk voor hen was. Onder het terugtrekken moesten de Fin nen er vaak op toezien dat de Russische troepen den afstand in acht namen, zoodat vluchtende burgers niet aan eenig mogelijk gevaar blootgesteld zouden worden. Dit was alles des te moeilijker, daar het den Finnen niet langer toegestaan was hun wapenen te gebruiken. Er worden gevallen gemeld dat de Rus sische bombardementsvliegtuigen de afgestane ge bieden bezochten, klaarblijkelijk om zich ervan te vergewissen dat de Finnen geen sabotage probeer den te plegen. Naar verluidt kwamen de Russische vliegtuigen dezer dagen ook drie keer over Hangö. Menig Finsche boer zou er liever de voorkeur aan geven zijn huis in brand te steken, dan het voor de Russisen achter te laten. Er wordt echter geen enkel geval gemeld dat de strikte orders van de Finsche autoriteiten om alles in tact te laten werden over treden. De Finsche bladen prijzen tenvolle den moed en vastbeslotenheid welke door de Karelische boeren aan den dag gelegd werd. Inmiddels worden de evacuatiekampen in de derpen en steden achter de demar atielijn steeds grooter. Dagelijks komen er 20.000 a 30.000 per sonen bij. De grootste verliezen aan materieele goederen wordt door hen geleden die in of nabij Viborg wonen, daar zij onmiddellijk moesten ver trekken. Voorts blijkt in de landelijke districten aan den oever van het Ladogameer de evacuatie van het vee groote moeilijkheden op te werpen. Duizen den paarden en koeien werden met vrachtwagens en sleden weggevoerd, doch een groot aantal moest door de diepe sneeuw op de met ijs bedekte wegen gedreven worden. Voor vele dieren was de inspan ning te groot. Zij moesten worden doodgeschoten. Langs vele wegen vindt men gedood vee liggen. De Zweedsche gift van ongeveer 500 vrachtauto's met chauffeurs en de benoodigde benzine voor het evacuatiewerk werd dankbaar door de Finsche Na een getuigenverhoor, dat den geheelen dag in beslag nam, heeft de Officier van Justitie bij de Haarlemsche Rechtbank in zijn requisitoir tegen den 33-jarigen verzeke ringsagent. die verdacht wordt van moord op zijn 25-jarigen collega P. A. F. J. de la Cham- bre, 20 jaar gevangenisstraf geëischt. De Officier nam aan dat dc verdachte zich had schuldig gemaakt aan moord en brand stichting. De verdediger inr. Francois Pauwels heeft dit in 'een uitvoerig pleidooi bestreden. De uitspraak is bepaald op 4 April. ivoor een volledig verslag zie men elders in dit nummeg) autoriteiten geaccepteerd. Honderd vijf tig werden onmiddellijk naar het Salla district gestuurd, twee maal zooveel naar Hangö. Zoodra de evacuatie van Hangö voltooid is, dit moet nog heden geschieden worden deze vrachtauto's naar Karelië gezonden Een nieuw Viborg. Naar verluidt zijn de burgers van Viborg van plan na de evacuatie bij elkaar te blijven en een nieuwe stad te stichten, welke ook Vi borg zal heeten. Waar dit nieuwe Viborg gebouwd zal worden is niet bekend. 150.000 geevacueerden uit Karelië of ongeveer een derde van de bevolking van de afge stane gebieden zal zich niet ver van Helsinki in de provincie Uudenmaa vestigen. Waar de toekomstige huizen van het overige tweederde deel zal zijn is nog niet bekend, doch het schijnt zeker te zijn dat zij in Finland zullen blijven. Emigratie naar andere landen, bijvoor beeld Canada, heeft niet plaats gevonden. Dien tengevolge is het onwaarschijnlijk dat het aanbod via Ontario, dat Donderdag in de bladen verscheen, honderdduizend Finsche vluchtelingen op te nemen aangenomen zal worden. Het algemeene Finsche commentaar op de emigratiekwestie is: „Het is al erg genoeg dat we wat van ons land verloren heb ben, we moeten onze menschen ook nog niet ver liezen". (United Press). Verhooging ziekengeld met kinderbijslag. Ingediend ls een wetsontwerp tot wijziging van de Ziektewet. De strekking hiervan is, het uit te keeren ziekengeld te verhoogen met den kinder bijslag en de regeling inzake erkenning als be drijf svereeniging te herzien. Het ontwerp beoogt in de eerste plaats aan sluiting aan de kinderbijslagwet op het punt van de ziekengelduitkeering. Aangezien de ziekengeld- uitkeering in de plaats treedt van het loon, dat de verzekerde, toen hij ziek werd, genoot, is het rationeel dat het ziekengeld wordt verhoogd met den kinderbijslag, waarop le verzekerde aan spraak had toen de ziekte intrad. De kinderbijslag, waarmede het ziekengeld wordt verhoogd, wordt toegekend door het be trokken ziekteverzekeringsorgaan, maar komt niet ten laste van dat orgaan. Erkenning als bedrijfsvereeniging. Het tweede oogmerk ls gericht op herziening van de regeling omtrent de erkenning als be drijfsvereeniging. De thans omtrent die erken ning geldende regeling bevat een aantal leemten en gebreken, welke, naar de ervaring heeft doen zien, de bedoeling, welke bij den wetgever heeft voorgezeten toen hij naast de Raden van Arbeid, als openbare lichamen, ook uit het maatschap pelijk leven opgekomen organen, bedrijfsvereeni- gingen. bij de uitvoering der verplichte ziektever zekering betrok, niet tot volle verwezenlijking heeft doen komen. De in het onderhavig wetsontwerp voorgestelde wijzigingen zijn van spoedeischenden aard. De kinderbijslagwet draagt immers de uitvoering der verzekering onder meer op aan de krachtens de Ziektewet erkende bedrijfsvereeniging en het is derhalve gewenscht dat reeds aanstonds de uit voering der verzekering kan worden opgedragen aan bedrijfsverenigingen, die ten volle voldoen aan de eiscben, welke naar het onderhavige wets ontwerp voor de erkenning behooren te worden gesteld. Daarom is er van afgezien in het wets ontwerp op te nemen verdere voorstellen omtrent aangelegenheden van technischen aard. welke voorziening vorderen. Het ligt echter in de be doeling van den minister het onderhavige wets ontwerp te doen volgen door een ander wetsont werp, dat een aantal wijzigingsvoorstellen van louter technischen aard zal inhouden. ZOON VAN EMIR FAISAL GEBOREN. BEYROETH, 21 Maart. Uit Riad wordt ge meld, dat Emir Faisal, de troonopvolger van Arabië Saudia een zoon heeft gekregen. (Havas) Ik wensch u allen, beste vrinden. Een Paaschfeest met mooi lenteweer En met die rust, die nauwlijks meer In 't jachtig leven is te vinden. Ik wensch u vriendelijke dagen, Waarin het u zal zijn gegund, Dat gij u eens verpoozen kunt, Zonder dat nieuwe zorgen plagen. Een Paaschfeest, dat u iets mag schenken, Dat u na afloop nog een tijd Weer wat gesterkt, in dankbaarheid Als een vertroosting kunt gedenken. Een tusschenspel, waarin de zorgen, Waai- elk van ons mee is belaan, Nu niet in 't middelpunt eens staan, Maar even worden weggeborgen. Ik wensch u, vrienden, v r ij e dagen, Opdat gij daarna weer, gesterkt, Met nieuwen lust en veerkracht werkt, Met nieuwen moed uw taak kunt dragen. euat ons hel recept van Uw OOGARTS Wij maken Uw BRIL zóó, dat hij en U tevreden is. GR. HOUTSTRAAT naast Luxor (Adv- ingez. Med.) De uitvoer van Duitsche steenkool naar Italië. ROME, 22 Maart (Stefani). Ten aanzien van de levering van Duitsche steenkool aan Italië schrijft de speciale correspondent in Duitschland van de „Popoio di Roma" dat Duitschland garan deert vrijwel de totale behoeften van Italië te zul len dekken. Behalve de 8 millioen ton steenkool, welke het tot dusver heeft geleverd, zou Duitsch land namelijk nog 2 millioen ton Poolsche en 2 millioen Duitsche steenkool naar Italië zenden en dit alles per spoor zoodat Italië kan rekenen op 12 millioen ton. In aanmerking nemende dat Italië in Februari per spoor 510.000 ton steenkool uit Duitschland invoerde, schijnt het plan per maand 1 millioen ton steenkool per spoor te vervoeren, geenszins onuitvoerbaar. Voor het vervoeren van deze enorme hoeveelheid steenkool is men voorne mens, alle zes de lijnen over de Alpen te gebrui ken, met een gemiddelde van 40 tot 50 treinen per Duitsche luchtmacht op verkenning:. Vluchten boven het Noordelijk deel der Noordzee. BERLIJN 22 Maart (D. N. B.) Het opperbevel der weermacht deelt mede: „In het westen geen bijzondere gebeurtenissen De luchtmacht heeft ondanks het slechte weer ver kenningsvluchten gemaakt tot boven het noordelijk deel van de Noordzee. De actie van deze zeestrijd krachten in den handelsoorlog leverde weder veel succes op. In slechts drie dagen tijds wei-den 32,694 b. r. t. aan vijandelijke en voor den vijand van nut zijnde koopvaardij-scheepsruimte tot zinken ge bracht." Elf millioen werkloozen in de Ver. Staten. WASHINGTON. 22 Maart. Volgens burge meester Laguardia zijn er in geheel Amerika elf millioen werkloozen. Hij stelde daarom op een bijeenkomst van burgemeesters voor het Congres te verzoeken in plaats van de oorspronkelijke duizend millioen dollars voor ondersteuning thans vijftienhonderd millioen toe te willen staan. (United Press). Het woord is aan Fliegende Blatter: Het ongeluk is vaak slechts de weg, dien het geluk inslaat om ons te bereiken. Geen vervreemding van binnen schepen. De wet behoud scheepsruimte 1939, die voor zoo veel binnenschepen betreft, tot dusver slechts toe passing had gevonden op sleepbooten, is ingevolge beschikking van 20 Maart j.l. met ingang van 22 de zer ook van toepassing verklaard op andere binnen schepen, waarbij onder schepen zijn te verstaan alle vaartuigen, hoe ook genaamd en van welken aard ook, derhalve met inbegrip van drijvende werktui gen en inrichtingen. Het is thans verboden op eenigerlei wijze te be- ■erken of ertoe mede te werken, dat een in Neder land thuisbehoorend binnenschip zonder door of na mens den minister van waterstaat verleende ver gunning zijn hoedanigheid van in Nederland thuis behoorend binnenschip verliest, in eigendom wordt overgedragen dan wel in gebruik of ter beschikking 'ordt overgedragen. Het verbod van overdracht in eigendom resp. in gebruik of ter beschikking geldt niet bij overdracht van bepaalde met name genoemde categorieën van binnenschepen en evenmin in geval de overdracht op nader omschreven wijze plaats heeft aan in Ne derland gevestigde Nederlandsche personen, ven nootschappen enz. Voor sleepbooten is het bestaande verbod zooals dit werd uitgevaardigd bij beschikking van den mi nister van waterstaat, dd. 30 Januari 1.1., in zooverre gewijzigd, dat thans geen vergunning meer wordt vereischt voor het aanvangen of vervolgen van een reis naar en in het buitenland. Dientengevolge is tevens de verplichting tot het stellen van een ga rantie vervallen. Voor de overdracht van sleep booten blijft overigens de bestaande regeling van kracht. Zoetwatervisscherij wordt gesteund. Naar wij van officieele zijde vernemen, heeft de minister van economische zaken besloten, enkele voorzieningen te treffen ten behoeve van de zoet watervisscherij. In de eerste plaats zal aan de zoetwatervisschers, die zijn aangesloten bij de Nederlandsche Visscherij centrale, onder bepaalde voorwaarden een steun bedrag worden uitgekeerd. Dit steunbedrag is uitsluitend bestemd voor den aankoop van extra visscherijmateriaal. Om voor dezen steun in aan merking te komen moeten de visschers in het laatste kwartaal van 1939 de visscherij zelf hebben uitgeoefend. Het steunbedrag is gelijk aan de uitkeering over het tweede halfjaar 1939 en varieert dus van 25 tot 60. Ook de drijfwantvisschers vallen onder deze regeling. De Nederlandsche vis scherijcentrale zal binnenkort met de uitbetaling een aanvang maken. Verder zal de gesloten tijd voor de visscherij op de rivieren drie weken later ingaan dan nor maal. De vischstand op de rivieren is ruim vol doende om dit toe te laten. Bovendien zal er, wat de visscherij op de ruime wateren betreft, gelegenheid worden gegeven nog veertien dagen langer dan gewoonlijk met de zegen te visschen. De daarmede gevangen visch zal dan, voor zoover de beschikbare middelen dat toelaten, voor rekening van het rijk worden uitgezet in die polderwateren, waarin de vischstand in het bij zonder van de vorst te lijden heeft gehad. Deze maatregelen hebben eenerzijds de strek king, den vischstand te bevorderen en anderzijds de uitoefening van de zoetwatervisscherij in de hand te werken. WEER EEN MILITAIR GEDESERTEERD. VELSEN Vrijdag Sedert eenigen tijd wordt vermist de alhier in garnizoen liggende soldaat H. P. W., wonende te Gverveen. W. was de vorige week 3 dagen met ver- lol geweest, waarna aan zijn bureau bericht werd ontvangen dat hij thuis ziek geworden was. Toen de militaire arts zich te zijnen huize vervoegde om naar den patiënt te komen kijken was er één en al verbazing zoowel bij zijn ouders als bij den dokter, want W. was neit thuis. Zijn ouders wisten niet beter of hij was weer naar IJmuiden teruggekeerd. Het schijnt dat ook dit geval van desertie wanneer W. tenminste geen ongeluk is overkomen daaraan moet worden toegeschreven dat W. be vreesd was voor een straf, die hem te wachten stond. BELGISCH VISSCHERS VAAR TUIG VERMIST. BRUSSEL. 22 Maart (Havas). Een uit Heyst afkomstig visschersvaartuig is 13 dagen over tijd en men neemt aan. dat het met mjfn en muis is vergaan. Zij, die zich met ingang van 1 Aprii per kwartaal abonneeren, ontvangen de in Maart nog te verschijnen nummers gratis. DE ADMIN'STRATIE. HEDEN: 12 PAGINA'S. R. P.: Hollandsche Musici. pag. 1 Ter keuring. Indrukken eens do- M nors. pag. 3 M Vr. S.: In Engeland. pag. 3 jj Mr. E. Elias; Intrede in Mexico. J pag. 5 K. de Jong: Beethovencyclus der H. O. V. pag. li p Voor de Jeugd pag. 9 1 Laatste Berichten op pagina 6 tf

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1940 | | pagina 1