JMmschum
a q> de Q*aaW
J\* J* Aiexan
„De groote toovenaar van Oz
„Madchen in Uniform"
„Bewaarschool"
Een amusante „thriller'
De Zilveren kogel.
Alleen het allerbeste.
7, A TEEDS'G 30 IT A A" R T 1940
H A' A R E E M'S D A" "G B E A D
8
JUDY GARLAND
ALS „DOORTJE"
Amerikaansch sprookje
verfilmd.
Zelden is er een film met een vreemdere titel ver
schenen! Zells menschen, die goed Engelsch kennen
moeten zich eerst terdege afvragen dat „wizard'
'n ongewoon woord voor een groote toovenaar, eer
„wijzerd" is. En „Oz" is voor ons naar den klank
te oordeelen eerder een stad „ergens in Nederland",
dan het niet-bestaande fantasieland, waar deze
moderne sprookjesfilm onder aanvoering van een
droomend meisje binnen voert. Maar zelfs al kennen
wij nu den titel, wat weten wij dan nog? Wij in
Holland tenminste. In Amerika kent men misschien
het woord Oz nog veel beter dan wij „Sneeuw"-
witje", en niemand heeft er zich over verwonderd,
dat Metro-Goldwyn-Mayer er niet minder dan
4.009.000 dollar en 9,200 acteurs voor over had om
een film te maken met levende figuren in een land
dat niet bestaat en waar menschen wonen, die
kleiner zijn dan kinderen. Want „De Groote Toove
naar van Oz" is sedert het veertig jaar geleden
door den grooten, goeden kindervriend L. Frank
Baum geschreven werd het „nationale sprookje"
van Amerika geworden, dat menschen van hun
kindheid af door hun heele leven vergezelt, om de
wijsheid, de poëzie en den eenvoud der wonderlijke
figuren.
Het is voor de Amerikanen wat „Alice in Won
derland" voor de Engelschen is. Want Amerika heeft
wel oude Indianenverhalen, maar geen echte, uit
het volksgeloof voortkomen sprookjes, zooals die
van de Gebr. Grimm in Duitschland, van „Moeder
de Gans" in Frankrijk en van H. Q. Andersen in
Scandinavië. Maar „De Groote Toovenaar van Oz"
heeft sinds het jaar 1900 wortel geschoten in alle
lagen van het Amerikaansche volk en het is naar
schatting door niet minder dan 80.000.000 menschen
gelezen. De eerste Nederlandsche vertaling is zoo
juist dezer dagen met het oog op de film ver
schenen.
Het mooie van „De Groote Toovenaar van Oz".
is dat het de kinderfantasie boeit, maar den geest
van den volwassen mensch rijker en wijzer maakt.
Het is het verhaal van het in armoede levende
meisje Doortje en haar hondje Toto, die in hun
boerderijtje op de top van een sycloon voortwiegen
Twee merkwaardige reprises;
DOROTHEA WIECK in
(Zondagochtend in Luxor)
MADELEINE RENAUD in
Jean Benoit Levy s meesterwerk
(Zondagochtend in Palace)
en belanden in het land van Oz, waar de Kleine
Smakkers wonen en de Groote, onbekende Toove
naar regeert over vier Heksen, genoemd naar de
windstreken van het kompas. Twee heksen zijn
boos, twee andere heksen zijn goed. Aan het begrip
„goede heks" heeft L. Frank Baum juist zijn bij
zondere aandacht gewijd. De Groote Toovenaar,
die in het centrum van het land van Oz in de
Stad van Smaragd woont, blijkt tenslotte heelemaal
geen toovenaar, maar slechts een goochelaar en
niet eens zoo'n erg goede. Doortje's droomkasteel
valt in elkaar, maar het heeft zijn zin gehad door
het wonderlijke reisgezelschap, dat zij op haar
lange tocht vol avonturen over den Gelen Steenen
Weg naar de Stad van Smaragd ontmoet heeft
en waarin de figuren van de boèrenknechts uit haar
werkelijk leven symbolisch terug keeren. De
voornaamste zijn: de Vogelverschrikker, het sym
bool van den nederigen mensch, die wel kan zien
en spreken, maar denkt dat hij geen hersens heeft
omdat hij maar van stroo is. Dan de zoogenaamde
Blikken Boschwachter, een figuur van blik, die
Doortje met opgeheven bijl vastgeroest in het bosch
heeft aangetroffen en die het symbool is van den
al te nijveren handwerksman, die zich geleidelijk
aan uit zucht naar geldverdienen zijn eigen armen
en beenen liet afhakken om die door blik te ver
vangen en die nu denkt dat hij geen hart meer
heeft, omdat zijn scharnieren vastroesten zoo vaak
hij van gevoel gaat huilen. En de derde figuur is de
Laffe Leeuw, die wel verschrikkelijk brult, maar
zich jankend terug trekt, als men hem op zijn snuit
slaat, want hij is het symbool van die bullebak
ken, die een des te grooteren mond opzetten naar
mate zij minder zeker van zichzelf en banger in hun
eigen hart zijn.
Deze prachtige, ja onvergetelijke droomfiguren
zijn voor Metro-Goldwyn-Mayer aanleiding geweest
om van „de Groote Toovenaar van Oz" een „chante-
elair-film" te maken, waarin de beroemdste figuren
van het Amerikaansch variété optreden rondom de
zingende, dansende en bekoorlijk-acteerende Judy
Garland als Doortje. In fantastische decors, in een
kleurenmenging als nimmer tevoren, met behulp
van honderden dwergen en lilliputters als de Kleine
Smakkers, voltrekt zich dit filmkijkspel.
FILMA.
met ROBERT MONTGOMERY
en ROSALIND RUSSELL.
William Powell en Myrna Loy zijn eigenlijk be
gonnen met de „Hollywood-bussines" in detecti
ve-comedies, waarin echtparen den strijd aanbin
den met misdadigers.
Ook Melvyn Douglas en Florence Rice hebben
op dit gebied een aardige prestatie geleverd, die
nog eenigen tijd terug in Haarlem werd vertoond.
Het is aan deze film dat „Het gestolen Manus
cript" doet denken. De intrige is echter geheel
anders. Het recept van den man, die een detecti
vebureau heeft en wiens specialiteit het is om ge
stolen boeken op te sporen, en van de vrouw, die
hem op zijn speurtochten volgt en beurtelings
hem tot wanhoop brengt en een uitweg uit een
netelige situatie weet te vinden, is echter niet
nieuw meer. Maar
.daarom is deze ge-
.schiedenis niet min
der amusant. Vroeger
onderhield men het
Luxor
publiek met Nick Carters en Rafflessen in druk
vorm, de filmvorm verkiest blijkbaar een komi
scher aankleeding voor het „puzzletje" dat ten
eeuwigen dage de menschheid in vrije uren zal
blijven boeien.
Robert Montgomery en Rosalind Russell vor
men wat men noemt „een fraai stel" en. de wijze
waarop hij als Mr. Sloan poogt een ingewikkel
de manuscript-vervalsching annex een moord
zaak op te helderen is -kostelijk. Nog kostelijker is
wellicht de wijze, waarop zijn echtgenoote hem
bijstaat. De aardigste scènes zijn die, waarin Mr.
Sloan zijn vrouw moet uitleggen „waar of hij ge
zeten heeft". Dat geeft nog al eens aanleiding-
tot echtelijke complicaties, die voor de buiten
staanders in casu de bioscoopbezoekers
nogal vermakelijk zijn.
Bewonderenswaardig is de wijze, waarop men
films als deze steeds opnieuw weer een verrassend
slot weet te geven. Want verrassend is het eind
van „Het gestolen manuscript" zeker. Robert
Montgomery en Rosalind Russell overtreffen de
voorgangers PowellLoy en Douglas-Rice niet,
doch zij brengen het er heel aardig af en weten
ons goed te amuseeren.
In het voorprogram zien we o.m. een aardige
film van „Our gang" en een leerzame gekleurde
film over Rhodesia.
In het Moviactheater wordt een spannende Wild
West film vertoond: „De zilveren kogel", waarin
Tom Tyler u doet genieten van de vele avonturen,
welke hij beleeft. Eenige films van gevarieerd ka
rakter worden vooraf vertoond.
Viviane Romance naar Holland.
Zoojuist vernemen wij, dat het in de bedoeling
ligt van de Fransche filmster Viviane Romance en
haar echtgenoot Georges Flamant, eind April haar
Nederland te komen, ter gelegenheid van de vertoo
ningen van haar nieuwste film: „Café Bal des Pa-
pillons.
Dr. A, J. Cronin, de beroemde schrijver van „The
Stars Look Down", „The Citadel" en „Vigil in the
Night", zal zijn debuut als filmacteur maken in
de voorfilm van „Vigil in the Night", waarin hij
met Carole Lombard, de ster uit de RKO Radio
film „Vigil in the Night" zal optreden.
„RKO Radio Pictures" heeft de rechten gekocht
van het boek „Water Gipsies" om te verfilmen met
Maureen O'Hara in de hoofdrol.
Erich Pommer zal na zijn huidige productie
„One of Six Girls" met de jonge Iersche filmster,
eveneens de nieuwe Maureen O'Hara film produ-
ceeren. Reeds is James Hilton, de bekende schrijver
van „Goodbye Mr. Chips", „Lost Horizon" en an
dere romans geëngageerd om „Water Gipsies" voor
de film te bewerken, dat een der belangrijkste
producties voor het nieuwe seizoen belooft te wor
den.
De auteur van „Water Gipsies" is A. P. Herbert,
lid van het Parlement en Engeland's populairste
schrijver van humoristische verhalen en short
stories.
„Benjamin Franklin", Carl van Doren's bekende
biografie van den grooten Amerikaansche geleerde,
zal met Charles Laughton in de hoofdrol verfilmd
worden. Erich Pommer zal de productie leiden van
deze film, die na Laughton's optreden in de film
„Half a Rogue", waarschijnlijk in het begin van
dezen zomer, geproduceerd zal worden.
Na voltooiing van de film „Vigil in the Night",
waarin Carole Lombard de hoofdrol vertolkt, heeft
„RKO Radio Pictures" de ster voor twee nieuwe
films gecontracteerd.
De eerste film, waar spoedig mee begonnen zal
worden, heet „Ml*, and Mrs." en direct daarna zal
„The Unbreakable Mrs. Doll", naar Grace Perkins'
novelle, in productie gaan. In laatstgenoemd on
derwerp speelt Carole Lombard de rol van een
jongedame-van-stavast, wier leven een aaneenscha
keling van fantastische avonturen is.
RonóTld Colman heeft met RKO Radio Pictures
een' contract geteekend om naast Ginger Rogers
op te treden in de film „Good Luck", naar Sacha
Guitry's tooneelstuk „Bonne Chance". Deze film is
de eerste der groote producties, die onder toezicht
van den pas aangestelden productiechef Harry
Eddington vervaardigd zal worden en kenmerkt
zich door het feit, dat Colman voor het eerst in zijn
filmcarrière de eer van de hoofdrol zal deelen met
een andere groote filmster. De held uit „The Light
That Failed", „Lost Horizon" en „Prisoner of
Zenda" zwichtte voor de aanbieding van RKO,
daar hij de gelegenheid niet voorbij wilde laten
gaan om naast Ginger Rogers op te treden in een
fijn en geestig blijspel als van den grooten Fran-
schen dramaturg Guitry.
Eddington, die onderhandelt met prominenten in
Hollywood voor het vertolken van de overige be
langrijke rollen', heeft George Haight belast met de
productie van „Good Luck".
Bette Davis, Charles Boyer, Jeffrey Lynn, Bar
bara O'Neill, Virgina Weldler, Fritz Leiber, Ann
Tod en Lames Lockhart vertolken de hoofdrollen
in het grootsche Warner Bros filmwerk „All this
and heaven too". Anatole Litvak, Europa's be
roemde regisseur voert de regie.
Haarlemsche bioscopen
prolongeeren:
In het Frans Hals Theater wordt wegens het
jroote succes de film ,,'t Zit in de lucht" met
George Formby voor den vijfden keer geprolon
geerd.
In Cinema Palace zullen we nog week kunnen
genieten van „De vliegende dwazen": Laurel en
Hardy.
VARIéTé IN REMBRANDT
Het fotografisch wonderwerk „De regen kwam"
heeft feeds bij de eerste voorstellingen een storm
loop van kijklustigen verwekt. In ons vorig nummer
gaven wij een gunstige beoordeeling van deze zeer
interessante film.
Voor het voetlicht traden Zolnay en Play, een paar
dat zeer veel succes oogstte met een reeks acrobati
sche dansen. Nu eens zweefden zij vol gratie en sta
tie, dan weer werden zij als het ware opgenomen in
een wervelwind van ongetemd temperament. Wij
•erwachten voor Rembrandt een reeks succesvolle
voorstellingen!
Welke films
zijn er Zondagochtend?
Op Zondagochtend worden in de Haar
lemsche bioscopen de volgende films ver
toond.
Luxor: „Madchen in Uniform" met Dorothea
Wieck en Hertha Thiele.
Rembrandt: „Met Sven Hedin dwars door
Donker Azië".
Palace: „De bewaarschool" van Jean
Benoit-Levy.
Hef adres voor prima Dames-
Alexanderstraat 2-4
Telefoon 12018
Heeren- en Militaire kleeding
illijke prijzen.
(Adv Ingez. Med.)
Liberaal Staatkundig Congres.
Toekomst van het parlementaire stelsel
besproken.
Het Liberaal Staatkundig Congres „De toekomst
van het parlementaire stelsel en de nationale orien
teering" dat aanvankelijk zou worden gehouden
op 29 en 30 September van het vorige jaar en dat
toen is uitgesteld in verband met de tijdsomstan
digheden, is Vrijdagavond begonnen in „Excelsior"
te 's-Gravenhage en wordt heden voortgezet. Ver
schillende prae-adviezen zijn voor dit congres uit
gebracht. Zij betreffen de volgende onderwerpen:
1. de toekomst van de verhouding parlementvolk:
2. het probleem van den centralen wetgever te
genover de reglementeeren.de macht des konings.
3. de toekomst van de verhouding regeering-par
lement en 4. nieuwe organen, ingesteld tot het -be
hartigen van bepaalde belangen.
Het congres staat onder eere-voorzitterschap van
prof. mr. B. M. Telders en wordt gepresideerd door
mr. J. J. Fokma.
Prof. mr. J. A. Eigeman lichtte zijn prae-advies
„De Gouvei*neur-Generaal als ambtenaar van het
Koninkrijk", toe. In dit prae-advies komt hij o.m.
tot de conclusie dat de Gouverneur-Generaal
staatsrechtelijk is uitgegroeid boven den minister
van Koloniën en voor het belangrijkste deel van
zijn taak als verantwoordelijk aan den Koning met
den ministerraad moet worden gezien. Spr. wees
er op, hoe de Leidsche school in art. 1 van de
Grondwet volkomen gelijkwaardigheid der rijks-
deelen ziet. Spr. zelf acht die verhouding echter
onder-neven-geschiktheid. De moeilijkheid is de
zelfstandigheid van het overzeesche gebied te aan
aarden en tevens den band der deelen te verster
ken.
De Gouverneur-Generaal moet geen departe
mentaal ambtenaar worden, doch rijksambtenaar,
geplaatst onder den ministerraad, zoo zal het nieu
we koninkrijk opgetrokken zijn op een zeer ruime
basis, als aan het „in naam des konings" princi-
pieele beteekenis wordt toegekend. De Leidsche
school liep op dit begrip vast, zij zag er slechts
een frase in.
Mr. D. Fock, minister van Staat, achtte den ti
tel van het prae-advies niets nieuws: de G.-G. is
altijd ambtenaar van het koninkrijk geweest. Prof.
Eigeman baseert een geheel stelsel op de wijziging'
van art. der Grondwet in 1922. Waarom is nu de
G.-G. uitgegroeid boven den minister van Kolo
niën? Uit de behandeling blijkt, dat men slechts
een geografische opsomming heeft willen geven.
De inleider ziet in de wijziging meer dan de wet-
;ever bedoelde. De „Gouverneur-Generaal wordt al
jaar en dag op voordracht van den ministerraad
benoemd.
Prof. Eigeman wil den minister van Koloniën
eenigermate op zij zettem Dit zou spr. verderfelijk
achten. De minister van Koloniën behoort ook tot
de Nederlandsche regeering. men brenge niet de
zaken van Iridië van een deskundigen minister van
Koloniën naar een ondeskundigen ministerraad.
Tot slot vroeg spr. .den inleider, of hij alle in
landers tot staatsburgers wil maken. Een zin in
het prae-advies gaf hem aanleiding tot die vraag.
De volgende spreker was prof. dr. E. Moresco,
die zich bij den vorigen spr. aansloot. Spr. bestreed
voorts de juistheid van het historische betoog van
prof. Eigeman.
Prof. Eigeman betoogde nogmaals, dat de Gou
verneur-Generaal onder de regeering in haar ge
heel moet worden gesteld. De explicatie van art. 1
als geografische opsomming 'accepteerde spr. niet,
daar de Grondwet staatsrechtelijke begrippen
brengt. Naar spr. oordeelde, denken wij nog niet
voldoende imperiaal. Het staatsbeleid dient te be
rusten bij den minister-president, koloniale aange
legenheden bij den minister van Koloniën.
Vervolgens waren gezamenlijk aan de orde het
prae-advies van prof. C. W. de Vries („De regee
ring in de representatieve monarchie") en dat van
prof. mr. A. N. Molenaar („De verhouding tus-
schen regeering en parlement en haar toekomst").
Mr. H. J. Knottenbelt wenschte de prae-advie-
zen niet te bestrijden. Wel bestreed hij de stelling
van prof. de Vries:
„In den liberalen parlementairen staat komt aam
het parlement noch de formeele bevoegdheid noch
het materieele recht toe om een lid der regeering
of de geheele regeering tot aftreden te dwingen en
dus zooals dit heet den minister weg te stem
men".
Deze stelling begreep spr. niet. Het gebeurt nooit
dat een minister weggestemd wordt.
Spr.'s tweede opmerking gold het bezwaar van
prof. Molenaar tegen het herhaaldelijk aandringen
van de Kamerleden op bepaalde maatregelen. Spr.
achtte dit aandringen plicht van de Kamer.
Ook de bezwaren van prof Molenaar tegen de
moties kon spr. niet onderschrijven. Wanneer de
ministers dralen dan is het zeer gewenscht dat een
motie wordt aangenomen.
Spr. is het niet eens met den tweeden prae-advi-
seur dat het ongewenscht is. dat een Kamerlid met
DIT IS PINOCCHIO!
Eén der indrukwekkende scènes uit de film „De
regen kwam" welke in ons blad van gisteren reeds
besproken werd (Rembrandt).
een minister gaat spreken en dat slechts in de
Kamer wenschen mogen worden geuit.
Spr. meende echter, dat prof. Molenaar bedoeld
heeft te waarschuwen tegen verkeerd gebruik ma-
k.en van bovengenoemde middelen in zoo verre is
hij het met dien schrijver eens.
Mevrouw Fortanier-de Wit sloot zich bij enkele
opmerkingen van den vorigen spreker aan.
Prof. mr. C. W. de Vries zeide in antwoord op de
vraag van den heer Knottenbelt, dat hij bedoeld
heeft wat hij geschreven heeft. Het parlement heeft
niet het recht een minister tot aftreden te dwin
gen. Hier staat spr. lijnrecht tegenover prof. Mo
lenaar. Dwingen tot aftreden ondermijnt de Kroon.
De Kroon alleen heeft de bevoegdheid de ministers
te benoemen en te ontslaan en niet het parlement,
dat bedoelde spr. met zijn stelling. De normale
reden voor aftreden achtte spr. geschillen in het
kabinet tusschen de ministers onderling, ook een
normaal einde is wanneer de Kroon haar vertrou
wen aan het ministerie niet meer. kan geven. Op
dit laatste punt verschilde spr. met prof. Kranen
burg, die een dergelijke daad inconstitutioneel
achtte. Thorbecke, wien dit geschiedde, zag hier
echter geen inconstitutionaliteit.
De minister is verantwoordelijk aan koning en
parlement, doch dit laatste heeft het recht den mi
nister tot aftreden te nopen. Als de Staten-Gene-
raal duurzaam voortgaat met de begrooting te ver-
wrpen, dan krijgt men een noodtoestand.
Prof. mr. A. N. Molenaar erkent, dat het de taak
is van de Kamerleden met klem op versterking van
de defensie aan te dringen, indien zij dit noodig
achten. En natuurlijk mag men den wensch naar
verlaging van de léerlingenschaal bij een motie
uiten. Doch herhaaldelijk aandringen op maat
regelen, waarvan de regeering heeft verklaard, dat
die van haar niet te wachten zijn, achtte spr. on
juist. En dit geschiedt de laatste jaren geregeld.
De belangstelling voor h»t parlement zal groeien,
als men* ophoudt met de a ter- en melkpolftiek".
Spr. vroeg de liberalen nu eindelijk eens duidelijk
te formuleeren, waarvoor zij in de vier. jarèn zullen
vechten.
De vergadering werd hierop verdaagd tot heden.
GIFTEN EN LEGATEN.
Wijlen mej. J. Wartena alhier heeft aan de
Geref. kerk alhier een bedrag van f 300 gelega
teerd.
EVANGELISCHE MAATSCHAPPIJ.
Tot bestuursleden van de afdeeling Haarlem en
Omstreken van de Evangelische Maatschappij zijn
in de dezer dagen gehouden algemeene vergadering
benoemd in de vacatux*e J. Dolleman: Ds. W. Spliet-
hoif, Ev. Luth. predikant te Haarlem en in de vaca
ture Dr. A. H. Haentjens (wegens vertrek): Ds. R. H.
Oideman, Herv. predikant te Santpoort.
PERSONALIA.
In de te Zaandam gehouden buitengewone verga
dering van aandeelhouders der N.V. Zaanlandsche
Assurantie Compagnie voor Brand en Binnenland-
sche Vaart van 1845 is aan den heer M. van Orden
Wzn. op zijn verzoek eervol ontslag verleend als
directeur der vennootschap, als zoodanig werd daar
op benoemd ir. P. H. Lefebvre, tot dusver secreta
ris der directie der N.V. Haarlemsche Brandver
zekering Maatschappij van 1846 te Haarlem.
Walt Disney's „Pinocchio"
in den put, na een boete-
preek van „Jiminy Cricket",
het krekeltje, dat als zijn
geweten optreedt. Zij be
vinden zich op het Eiland
van Plezier, waar stoute jon
getjes ezels worden, in Dis
ney's nieuwe geteekende
hoofdfilm. Gelukkig wordt
Pinocchio's gedaanteverwis
seling gestuit voor hij ezels
vel en hoeven krijgt. Hoe
Pinocchio het ten slotte ver
dient om van een houten
klaas een brave jongen van
vleesch en bloed te worden,
wordt met een climax in
Walt Disney's grootsche
filmfantasie verteld.
HEILGYMNASTIEK EN MASSAGE.
Te 's Gravenhage slaagden voor het diploma van
het Nederlandse!) Genootschap voor Heilgym
nastiek en Massage de dames- J. J. H. Baudet,
Santpoort; J. BungeHanf, Aerdenhout en M. A. C.
Knuyt, Overveen.
De examens zijn afgeloopen. Geëxamineerd wer
den 49 candiaten, van wie 27 slaagden; 8 candidaten
hadden een herexamen; 14 werden afgewezen.
DE DIRECTIE VAN DE
„NIEUWE ROTTERDAMSCHE COURANT".
In de gisteren gehouden vergadering van aan
deelhouders van de „Nieuwe Rotterdamsche
Courant" N.V. is aan den heer H. Nijgh op zijn
verzoek met ingang van 1 Januari 1941 eervol
ontslag verleend als directeur van de vennootschap
onder dankbetuiging voor de langdurig bewezen
diensten.
De heer Nijgh is met ingang van voormelden
datum benoemd tot commissaris.
Met ingang van 1 April a.s. is tot directeur van'
de vennootschap benoemd mr. H. de Bloeme, tot
dusverre adjunct-directeur.
PERSONALIA.
Dezer dagen slaagde, op 19-jarigen leeftijd, voor
het diploma voor inspecteur van politie van het
hoogerpolitiepersoneel te Amsterdam, de heer J. J.
Doornbosch, thans volontair bij de politie Heem
stede.
PAUL VAN ZEELAND BIJ MINISTER
VAN KLEFFENS.
Vrijdag heeft de Belgische oud-premier Van
Zeeland een zuiver informeel bezoek aan minister
Van Kleffens op het departement van buitenland-
sche Zaken gebracht.
