Haarlem's Dagblad
Stelden Japanners
eischen aan Macao?
Bloembollensurplusfonds
zal l\°/o uitkeeren.
STQOMEN en VERVEN
De „Zeeland".
„EVERYBODY"
57e Jaargang No. 17417
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant-
Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V. Bureaux: Groota
Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgiro-
dienst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082, Hoofdrad 15054, Redactie
10600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724,
14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Zaterdag 33 Maart 1940
Abonnementen per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10,
per 3 maanden 3.25, franco per post 3.55, losse
nummers 6 cent per ex. Advertentiën: 1-5 regelt
ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames ƒ0.60 per
regel. Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels ƒ0.60, elke regel meer
ƒ0.15. Groentjes zie rubriek.
Medewerking van het Rijk door
renteloos voorschot.
Naar thans wel vastaat is zeer binnenkort
de mededeeling te verwachten, dat het Bloem
bollensurplusfonds door liet Rijk in staat zal
worden gesteld "1 pet. van het surplus uit te
betalen. Zooals men weet was daar nog een
bedrag van f 1.600.000.voor noodig.
Waarschijnlijk zal dit bedrag als renteloos
voorschot beschikbaar worden gesteld met de
bedoeling dat dit voorschot zal worden terug
betaald als de tijden weer normaakl zijn.
Dit lichtpuntje wordt echter weer eenigszins
verduisterd door de maatregelen, die de Zweed
sche regeering genomen heeft betreffende den
invoer van luxe-artikelen waaronder ook de
bloembollen vallen. Hoewel nog geen beslis
sing genomen schijnt te zijn zullen deze maat
regelen zich waarschijnlijk op een contingen-
teering neerkomen. Het zou echter voorbarig
zijn op deze belangrijke kwestie reeds thans
vooruit te loopen.
Winkeldievegge betrapt.
Vrijdagmiddag werd in den winkel van de firma
Vroom en Dreesmann aan de Groote Houtstraat te
Haarlem een 41-jarige vrouw uit Zandvoort
op lieeterdaad door personeel betrapt toen
zij een kindermanteltje wegnam. De recherche werd
gewaarschuwd, die de vrouw meenam naar het
politiebureau aan de Smedestraat. Hier werden in
haar tasch de volgende artikelen gevonden: een
half pond spek, een rookworst, twee busjes muisjes
en een doos wrijfwas. Volgens haar verklaring had
zij die artikelen in de Hema te Haarlem gestolen.
Ook bekende zij, ongeveer drie weken geleden
een jurkje bij Vroom en Dreesmann te hebben ge
stolen; dit kleedingstuk werd in haar woning ir.
beslag genomen. Tenslotte beleende de dievegge,
dat zij van December j.l. af regelmatig bij de Hema
etenswaren heeft ontvreemd.
Na verhoor is zij op vrije voeten gesteld. Tegen
haar is proces-verbaal opgemaakt.
SCHIPBREUKELINGEN VAN DE
„PROTINUS".
Acht van hen worden verpleegd in
een Schotsch ziekenhuis.
TWEE LEDEN DEK BEMANNING GEDOOD.
Een der Londcnsche correspondenten van de
Msb. seint aan zijn blad:
In een van de ziekenhuizen van Schotland lig
gen thans 8 opvarenden van den vergancn IJmui-
der trawler „Protinus" van de N.V. Visscherij-
maatschappij „De Daad" te IJmuiden, die door een
Britschen onderzeeër aan land zijn gebracht.
De mannen waren zoo uitgeput dat ze per
brancard van den onderzeeër naar het ziekenhuis
moesten worden vervoerd. De dokter van het
ziekenhuis deelde echter mede, dat de toestand
van de patiënten naar omstandigheid vrij bevre
digend was.
De Nederlandsche consul te Edinburgh, die zich
onmiddellijk met de schipbreukelingen in verbin
ding had gesteld, verklaarde ons dat de schip
breukelingen niet in staat waren een uitvoerig relaas
over hun wedervaren te doen. Hij zou hen tot
Zaterdag laten rusten, om daarna een rapport op
te stellen.
Het schip vermoedelijk
op een mijn geloopen.
Uit de enkele verklaringen, door de schip
breukelingen kan het volgende gedistilleerd wor
den: De „Protinus" schijnt op een mijn te zijn
geloopen. Het schip is daarop zoo snel gezonken, dat
de bemanning die in allerijl in een reddingboot
gegaan was, geen tijd had eenigerlei proviand mee
te nemen. Ze lagen met hun tienen in de boot en
hadden zóó gedurende drie dagen in staat van uit
putting rondgezwalkt, toen een Duitsche bommen
werper op het bootje aankwam.
In enkele seeondep tijds werden ze met machine
geweervuur bestookt, waarbij twee der zeelieden
gedood werden.
De aanval door het Duitsche vliegtuig vond
plaats, toen de reddingboot geleidelijk aan in de
richting van een Britsch convooi gedreven was.
We konden, zoo verklaarden de schipbreukelingen
niets uitrichten en moesten lijdelijk toezien hoe
twee van onze kameraden gedood werden.
Na zes dagen lang zonder eenig voedsel
op zee te hebben rondgezwalkt, werden we door
een Britschen onderzeeër gered.
Bij aankomst in de Schotsche haven werden
eerst de twee lijken van boord genomen waarna
achtereenvolgens de zwaar uitgeputte leden der be
manning en degenen, die er minder ernstig aan toe
waren naar het ziekenhuis werden vervoerd.
De hulp aan de geredden.
Nader seint de correspondent:
We hebben nog gesproken met de hoofdzuster
van het hospitaal van het kleine Schotsche dorp,
waar de schipbreukelingen van de „Protinus" zijn
opgenomen. Ze verklaarde, dat alle acht zeelieden
het vrij goed maakten, doch nog uitgeput waren.
Geen van hen was gewond.
Van Engelsche zijde wordt nog vernomen,
dat de Britsche onderzeeër, die op patrouille was,
een bootje in zicht had gekregen. Daarop werden,
zooals reeds geseind, schipbreukelingen van de
„Protinus" aangetroffen, nagenoeg volkomen uit
geput. De menschen hadden niets anders, dan eenig
water aan boord. Op den onderzeeër werd terstond
medische hulp aan de inzittenden van de redding-
Koot verleend.
Zooals gemeld bestond de bemanning van de
verganen trawler „Protinus" uit de volgende per
sonen: schipper Klaas Wijker, stuurman A. de
Graaff en de matrozen A. Groen, H. Stam, S. Buis
en de kok W. Wijker, allen uit Egmond aan Zee.
Voorts de matrozen J. Blok, IJmuiden, A. Plug, Den
Haag. len machinist H. Bannink, 2en machi
nist E. Glazenmaker, beiden uit Haarlem, den
stoker J. Piers uit Amsterdam en den tremmer G.
Voorting uit Santpoort.
O.a. zou ontruiming van eenige eilandjes verlangd zijn
HONGKONG, 30 Maart (Reuter). Naar
verluidt ontwikkelt zich te Macao, de Portu-
geesche nederzetting aan de Kanton-rivier, een
ernstige situatie.
Vernomen wordt dat de Japanners van de
regeering van Macao o.a. het volgende eischen:
Ontruiming door de Portugeezen van de
buiten Macao gelegen eilanden Lappa en
Wantsai.
Erkenning door de Portugeezen van de door
de Japanners ingestelde „schijnregeering" in
het district Tsjoengsjan.
Aanvaarding te Macao van de Japansche
militaire yen-biljetten.
Het recht, huiszoekingen te verrichten voor het
opsporen van anti-Japansche elementen.
De Japansche conculaire autoriteiten te Hong
kong kunnen deze berichten niet bevestigen
Macao zelf heeft zich tot dusver eveneens in
stilzwijgen gehuld.
(Macao, de Portugeesche kolonie nabij de mon
ding van de KantönrivTer, 140 K.M. ten Z. O. van
Kanton, is gelegen op 'n klein schiereiland, dat door
een smalle, zandige landtong met de zuidpunt van
het Chineesche eiland Macao verbonden is. Deze
kolonie ontstond in 1557 (door koop van dit gebied)
en behoorde vroeger tot het gouvernement Goa,
maar vormt sedert 1844 een zelfstandig Portu-
geesch gouvernement.
Het gebied was vroeger door een muur van het
overige gedeelte des lands gescheiden en bezit met
zijn heuvels en dalen een aangename ligging. Met
de daarbij behoorende eilandjes telt Macao op
11.75 KM2. 160.000 inwoners, waaronder 4000 Por
tugeezen. In 1909 werd een grensregeling met
China getroffen).
LOUPEN
KIJKERS
COMPASSEN
ALLEEN THERMOMETERS
ZIJLSTRAAT 97. BAROMETERS
(Adv. Ingez. Med.)
KLEEDEN - GORDIJNEN
Lcflgenncj
(Adv. Ingez. Med.)
Japansche handelspolitiek richt zich
op Zuid-Amerika.
Minister Kato aanwezig bij de
gezantenconferentie.
TOKIO, 30 Maart (D.N.B.) De buiten
gewone gezant van Japan in China, minister
Kato, is naar New York vertrokken, teneinde
deel te nemen aan een conferentie van alle
Japansche diplomatieke en consulaire vertegen
woordigers in Amerika, die den weg moet
effenen voor nauwere economische samenwer
king van Japan met de Zuid-Amerikaansche
staten.
De Japansche pers keert zich tegen de pogin
gen der Vereenigde Staten de door de samenwer
king tusschen Tokio en Nanking ingeleide nieuwe
orde in Oost-Azië te belemmeren of de plannen
van Japan in het Verre Oosten door economischen
of militairen druk te dwarsboomen. Als de Ver
eenigde Staten met de komende groote vlootma-
neuvres op den Grooten Oceaan het streven naar
inmenging willen demonstreeren, dan zal Japan
zich door deze „illusie" niet laten intimideeren.
Ten aanzien van Japan's economische afhanke
lijkheid van de Vereenigde Staten wijzen de bladen
op de „nieuwe handelsdiplomatie", die reeds tot
nieuwe betrekkingen met Italië, Spanje en Zuid-
Amerika geleid heeft en de eerste schrede be-
teekent om het Japansche handelsverkeer van dat
der Vereenigde Staten los te maken.
Bewind van Wang Tsjing Wei
geïnstalleerd.
TOKIO',' 30 Maart (Reuter) Volgens een
telegram uit Nanking is vanochtend de nieuwe,
onder Japanschen invloed staande, centrale
Chineesche regeering geïnstalleerd.
Het Japansche kabinet heeft, naar het D.N.B.
meldt, een adres aan de nieuwe regeering te Nan
king goedgekeurd, hetwelk de ministerpresident aan
den keizer zal voorleggen.
In dit adres wordt de onmiddellijke erkenning
der regeering uitgesproken, als ook de wensch tot
uitdrukking gebracht, tezamen met de nieuwe
regeering te streven naar het volgende:
1. Betrekkingen van vriendschap en goede na
buurschap en economische samenwerking, alsmede
gemeenschappelijk verdediging.
2. Bescherming der rechten en belangen van
derde mogendheden voorzoover de militaire nood
zaak niet beperkingen oplegt.
3. Het doen verdwijnen van het regime van
Tsjang Kai Sjek voor het opbouwen van de nieuwe
orde als voortzetting van den strijd tegen de anti-
Japansche elementen.
(De Maatschappij „Zeeland" wel
ker schepen door de tijdsomstan
digheden moesten worden opgelegd
heeft zich om steun gewend tot de
regeering die in twee wetsontwer
pen voorstelt deze hulp te ver-
leenen.)
De „Zeeland" heeft zich weer gericht
Tot hen die ons regeeren,
Met deze vraag van groot gewicht:
Wilt ons nog eens sauveeren.
Men gaat met onze maatschappij
Niet meer uit passagieren
En in dien toestand kunnen wij
Het niet meer financieren.
De baren kunnen in een tijd
Als nu, slechts zorgen baren,
Voor ons is 't een onmooglijkheid
Niet varend wèl te varen.
De strijd gaat boven onze macht
Door overmacht en ergo
Al worstlen (luctor) wij met kracht,
W' ontkomen niet (emergo).
De landsregeering heeft gemeend,
Heb ik zoo juist gelezen,
Die steun moet nu ook maar verleend,
't Is „opgelegd" bewezen,
Dat sprake is van hoogen nood,
Die dreigt te overstelpen,
We zitten samen in de boot,
We moeten dus maar helpen.
Met dezen oorlog is voorwaar
Geen land ook te bezeilen,
En ook op zee kan het voor haar
Niet zeilen meer en reilen.
Het loope niet volkomen mis.
Wij moeten, waar wij kunnen,
De „Zeeland" die gehavend is
Een veilgen haven gunnen.
Door tijdig reiken van die hand
Is zij voorshands geborgen,
Al heeft de „Zeeland" wel het land,
Zij houdt geen zee van zorgen.
P. GASUS.
jM&icodam
Voor Tegelschoorsteenmantels
Jawzaal JCampecsinget 24
Telefoon 12104—13029
(Adv. Ingez. Med.)
31 MAART van 36 uurH. K. B.
GEORGE PICKARD and his band.
(Adv. Ingez. Med.)
De aanhouding van Russische
schepen.
LONDEN, 30 Maart. Volgens inlichtingen uit
officieele Russische bron te Londen is het Russi
sche schip „Selenga" kort nadat het deze week
door de Britsche autoriteiten te Hongkong was
vrijgegeven op weg naar Wladiwostok door Fran
sche oorlogsschepen aangehouden. De Fransche
marine-autoriteiten hebben de „Selenga" gelast
zich naar een niet nader genoemde haven in Indo-
China te begeven. De officieren en manschappen
van de „Selenga" zouden geweigerd hebben aan dit
bevel te voldoen. Volgens een inlichting van de
Sovjet-ambassade te Londen, uit Hongkong ont
vangen, zouden zij daarop gedwongen zijn zich aan
boord van een Fransch schip te begeven.
Het Britsche ministerie van economische oorlog
voering heeft echter een communiqué uitgegeven
dat de feiten in een eenigszins ander licht stelt.
Volgens dit communiqué zijn de Russische schepen
„Selenga" en „Mayakovsky", die voor contraban
decontrole naar Hongkong waren opgebracht, aan
de Fransche autoriteiten overgeleverd. De geal
lieerden werken bij de contrabandecontrole steeds
ten nauwste samen en in het onderhavige geval
bleek het om administratieve redenen beter te
zijn dat de beide schepen aan de Fransche con
trole werden overgegeven. Er is geen sprake van
dat een van beide schepen zou zijn vrijgegeven.
Het onderzoek naar contrabande is nog niet geëin
digd. (United Press)
De muur van de Wèsterkade aan de Maas te Rotterdam, die sinds jaren aan het verzakken
wordt vernieuwd. Het afbreken van de oude muur binnen den stalen damwand
Het woord is aan
Otto Weiss:
Voordat een oude traditie sterft, moet
men haar nog vele malen dooden.
Amerikaansche vliegtuigen voor
de geallieerden.
LOS ANGELES, 30 Maart In bevoegde lucht
vaartkringen wordt verklaard dat de aankoopcom
missie der geallieerden bij Amerikaansche fabri
kanten orders heeft geplaatst ten bedrage van
tvveehonderömillioen dollars. Naar verluidt zou het
hier vijf en dertig honderd vliegtuigen betreffen,
waaronder achthonderd van het lichte Douglastype
Dit vliegtuig is onder de bombardementsvliegtuigen
het snelste ter wereld. De snelheid bedraagt meer
n 400 mijl per uur. (United Press).
Hongarije door ernstige over
stroom ingen bedreigd.
Eenige plaatsen reeds onder water.
Het smelten van de sneeuw op de Karpathen
schept een nieuw gevaar voor overstroomingen.
De Donau is opnieuw tot 684 c M. gestegen en
men verwacht dat de rivier nog verder zal was
sen. Reeds is een aantal plaatsen bovenst rooms
van Boedapest overstroomd. Dijken zijn gebro
ken en de vlakte is overstroomd Militairen wer
ken krachtig aan het versterken van de dijken pn
helpen de bevolking. In het zuiden van Honga
rije zijn kudden schapen met herders door over
stroomingen ingesloten.
Tornado eisclit dertig menschen-
levens.
Stad in de V. S. geteisterd.
NAPOLEONVILLE (Louisiana) 29 Maart
Pierrepark is door een tornado geteisterd. De
materieele schade is zeer aanzienlijk; dertig
personen zijn om het leven gekomen, (Havas)
Geïnterneerde Dnitschers maakten
communistische propaganda.
Vier arrestaties in kamp in Frankrijk.
Na een onderzoek, ingesteld door den comman
dant van het kamp van Gurs, heeft de rechter van
instructie te Pau een bevel tot voorgeleiding uit
gevaardigd tegen vier Duitschers, die geïnterneerd
zijn in het kamp van Gurs en die anti-Fransche
communistische propaganda maakten. De vier Duit.
schers zijn in Pau opgesloten.
Havas bericht voorts dat de politie een huiszoe
king heeft verricht in den boekhandel van de
„Editions Sociales et Internationales" en een aan
zienlijke hoeveelheid Sovjet-propaganda in beslag
heeft genomen.
De Fransche legerberichten.
In het Saargebied Duitsche verkennings-
afdeelingen teruggedreven.
Vrijdagavond:
„Plaatselijke actie der elementen, die met den
vijand in contact zijn. Vrij groote bedrijvigheid
der beide luchtvloten. Een twee-motorich
Duitsch vliegtuig is in onze linies door het af
weergeschut neergeschoten. Bovendien is op 28
Maart een Duitsch verkenningsvliegtuig boven
ons territoir neergehaald".
Zaterdagmorgen:
„Hevig artillerievuur aan beide zijden van de
Vogezen en ten westen van de Saar. In laatst
genoemd gebied werden vijandelijke verken
ningselementen door ons vuur teruggedrongen en
wij hebben met succes een hinderlaag gesteld.
De vijand liet verscheidene dooden op het terrein
achter.
Socrils naar Moskou vertrokken.
De ambassadeur van de Sovjet Unie te Parijs,
Soerits, is Vrijdagavond om 8 uur met de Simplon-
Oriënt-Express uit Parijs naar Moskou vertrokken.
WIJ zeggen niet alleen dat Groen
tjes in Haarlem's Dagblad succes
hebben.
Wij kunnen het b e w ij z e n ook. uit het
feit dat hun aantal ieder jaar weer
grooter is.
HEDEN: 16 PAGINA'S
Adikeieu
R. P.: Journaal van de week. pag. 5
Mr. E. Elias: Mexico's tweede stad.
pag. 3
C. J. Groothoff: De strijd tegen de
Luxemburgers pag. 6
Dr. P. H. Schroder: Boeken die ble
ven. pag. 7
J. H. de Bois: Litteraire Kantteeke-
ningen. pag. 7
Gabriel Smit: Boeken uit het bui
tenland. pag. 7
Filmschouw. pag. 8
Financieel Economisch Weekover
zicht: Lusteloosheid in Wallstreet
pag. 9
A. J. D.: Vroegbloeiende primula's
g pag. 9
1 Laatste berichten op pag. 2.
^^WnnDiBnninniiinHiMnnffioiHiin^iHQiHinMBnnfiDfiiniireAiBnninnnni^^
