Soldatenkranten in Frankrijk.
Het Economisch Instituut voor den
Middenstand.
Muziekuitvoering
WOENSDAG 10 A P R III 1940
HAARLEM'S DA GBE AD
6
Door verzamelaars zeer gezocht.
(Van eon bijzonderen medewerker te Parijs).
SOLDATENKRANTENUit alle wind
streken, of liever gezegd uit alle postsectoren
van het front, komen ze op mijn schrijftafel
ncergedwarreld. Infanteristen, artilleristen,
tankformaties, mannen van de lucht, allen hebben
de behoefte gevoeld hun sprankelenden geest uit
te vieren in een geestig, dikwijls aandoenlijk perio-
djekje, als is het soms nog zoo klein en 7.00 be
scheiden. En al is er dikwijls geen goedkoope druk
kerij in de buurt, dan maar gehectografeerd!
Niet minder dan honderd vijf en dertig verschil
lende organen zien thans reeds het levenslicht, som
mige geregeld elke 14 dagen, andere eens per maand,
weer andere met langere tusschenpoozen, doch in
de periode der feestdagen van December waren alle
tegelijk op het appèl. Het zou beneden de waardig
heid van de redacteuren geweest zijn om die tra
ditioneel grootste feestelijkheden van het jaar niet
te herdenken met een extra-uitgave", 50 centimes
voor den soldaat, 1 franc (of meer zoo men wil!)
voor den burger achter het front.
De namen van deze publicaties zijn al even ge
varieerd als de inhoud en de teekeningen: Het witte
konijn. Mijn jongstgeborene. Het gasmasker, Het
lokaaltreintje. De lachende koe, De kortsluiting,
Geketend heimwee. De eendvogel met olijven.
Oasis nummer 508 (dat is hun postsector). De ge
baarde (dit laatste een toespeling op den nieuwen
„baardmoed der frontsoldaten), enz.
Dat er vele rubrieken aan de liefde en de vrouwen
gewijd zijn ligt voor de hand. En de Latijnsehe
geest brengt mede dat dit thema op alle wijzen
wordt uitgesponnen. Aan critiek van wat men
dikwijls zeer vrouwelijke eigenschappen noemt,
ontbreekt het ook niet. als bewijs het volgende
hatelijkheid je onder vele:
De jaren, die een vrouw van haar eigen leeftijd
aftrekt, zijn nooit verloren: zij worden toegevoegd
aan den leeftijd van andere vrouwen.
Doch ook andere snaren worden aangeroerd.
Bij het portret van een luitenant, goeden veer
tiger. met een huiselijke pijp in den mond staat
een liedje gedrukt, waarin zijn verdiensten op hu
moristische wijze bezongen worden, waarin wordt
opgemerkt dat hij met zijn subtielen geest en
goed heumeur vertrokken is, maar ook dat hij niet
temin de algemeen beminde vader van de com
pagnie zal blijven.
D'etre a vous supérieur pour acheter du lard?
Vous êtes parti. regretté, emportant dans le train
Votre espris subtil, la bonne humeure et tout
votre entrain.
Vous restez néanmoins au sein de notre P R I
Le père bien aimé de toute la compagnie!
Een satiriek artikel over paniekgeruchten trekt
Verder de aandacht.
Sedert de maand November weet gij in Neder
land maar al te goed welk onheil ongegrond
paniekgeruchten kunnen stichten. Zulke geruchten
worden in Frankrijk met den naam „bobardsbe
stempeld. Dat woord dateert van den vorigen
oorlog en het heeft thans burgerrecht verkregen
in een paar jaren geleden verschenen bekende
encyclopedie ..De Larousse van de Twintigste
eeuw". Dc Academie Frangaise zal het woord nu
ook wel moeten adopteeren. maar aangezien men
onlangs pas weer aan de a is begonnen, kan het
velé jaren duren alvorens b o aan de beurt is).
iZehier wat het blad ..Le Cafard Enchaine"
(Geketend heimwee) waaraan wij reeds de boven
staande ode aan den luitenant ontleenden, erover
schrijft-
Medische kroniek: de „bobard"
Gevaarlijk! Maakt veel slachtoffers. Zeer ver
spreid zoowel bij rijk als arm. in de stad en op het
land. Niemand geloove dat hij er immuun voor is.
Zeer besmettelijk, maar geneeselijk. In een gun
stig milieu .ontwikkelt hij zich ongeloofelijk snel.
bij gesprokken is hij op de lippen, men treft hem
ook veel aan in de courant en in de radio. Hij
dringt het organisme voornamelijk door oog en oor
binnen, maar hy wordt ook heel gemakkelijk ge
slikt. Sommige vreemde landen cultiveeren
deze microben stelselmatig, de beroemdste kwee-
Is er ij is die van (volgt de naam van een be
kende Europeesche persoonlijkheid).
In een van de blaadjes vonden we eenige genees
kundige voorschriften voor het behoud van een
goede gezondheid. De soldatengeest heeft er een
eigen slag van om u dat dermate kernachtig en
raak le zeggen (het was zelfs in rijmvorm) dat zoo
iets steeds bijblijft voor wie het eens onder de
oogen had.
Wat een geestelijke reserve zit er nog in de bree-
de lagen van dit volk!
Om dc soldatenkranten effectief te helpen, heeft
het Theatre de Paris (het oude theater Réjanc) een
galavoorstelling georganiseerd. Het was meteen de
heropeningsvoorstelling sedert het uitbreken van
den oorlog.
De thans 20 jaar oude Vereeniging van Front
couranten" onder leiding van een hoofdambte
naar van het Parijsche gemeentebestuur, M. Oho-
mel, en onder voorzitterschap van den uit den vo
rigen oorlog beroemden Elzasser teekenaar Henri
Zislin, geeft vaderlijke en ervaren wenken aan
soldaten hoe zy het moeten aanleggen om zulk
een courant te stichten: allereerst de superieuren.
Beperkte dienstregeling der
Spoorwegen.
In verband met het militaire vervoer.
In verband met het te verwachten militaire ver
voer heeft de directie der Nederlandsche Spoor
wegen op hoog bevel besloten de bestaande dienst
regeling wederom voor onbeperkten tijd te onder
breken.
In de plaats hiervan is wederom een beperkte
dienstregeling in het leven geroepen, welke iets
uitgebreider is dan de beperkte dienstregeling van
4 September j.l..
Gisteravond was deze dienstregeling reeds op de
statons aan de loketten verkrijgbaar.
De Belgische treinen blijven ongewijzigd rijden
van Amsterdam resp. Rotterdam naar Antwerpen,
Brussel en Parijs. In omgekeerde richting worden
deze treinen evenmin gewijzigd. Tusschen Haarlem
en Amsterdam zal in den forensentijd naar be
hoefte een pendeldienst worden gereden.
Reizigers uit de richting Zandvoort en Haarlem
kunnen ook met de Noord- en Zuid-Hollandsche
tram ryden.
De eerste treinen van Haarlem naar Amster
dam vertrokken hedenmorgen te 8.09 uur. Verder
was de dienst: 10.09, 12.09, 14.09, 16.09, 18.09,
19.09, 21 en 23.09.
Voor de richting Rotterdam was de dienstregeling:
6.20 uur en dan om de twee uur tot 18.20, dan
19.20, 21.20.
Haarlem—Zandvoort: 8.28. 10.28, 16.28, 19.28.
Haarlem—Uitgeest: 8.26, 10.26. 16.26 en 19.26.
Naar IJmuiden vertrokken de treinen om 8.31
10.31, 16.31 en 19.31.
Het lokale verkeer in de richting Leiden vervalt.
Stukgoederen worden heden niet aangenomen.
op de hoogte brengen en hun belangstelling gaan
de maken .er op wijzen welk een afleiding het voor
den troep is. Heeft niet een groote chef in den vo
rigen oorlog gezegd: een treurig gestemd leger is
een treurig leger?
Verder wordt de raad gegeven vooral veel illu
straties bij den tekst te voegen. Er ook aan den
ken om slechts bij hooge uitzondering beroep te
doen op de medewerking van beroemdheden, schrij
vers of teekenaars, in het burgerlijke leven.
En tenslotte weest niet te vrijgeving met gratis
exemplaren. Gij moet er aan denken dat uw begroo
ting sluite! Laat de burger meer betalen dan de
militair En opgepast voor wierookbrieven van
hen. wien het er alleen om te doen is om een gra
tis-collectie aan te leggen!
Wij zijn hier aangeland aan de kwestie van de
verzamelaars. Gelijk men weet zijn zulke solda
tenkranten zeer gezocht. Die van den vorigen oor
log hebben bijv. een commercieele waarde be
reikt. De verzamelaars houden ze angstvallig vast,
Hij die een verzameling wil aanleggen van de
kranten van nu, zal moeten aanvangen met zich
te documenteeren bij de reeds genoemde „Amica
le des Journaux du Front", waarvan het adres is:
Ecole Sophie-Germain. 9 Rue de Jouy te Parijs.
Voor hem die in Frankrijk woont, is het dan
maar een kwestie van kosten om zich alle bladen
en blaadjes te verschaffen (de brieven zelf zijn
portvrij), maar wat degenen, die in het buitenland
wonen betreft, betwijfelen wij of de censuur een
lijst zou «doorlaten van alle kranten met hunne vol
ledige adressen, want men wenscht niet mee te
werken tot het aanleggen van een min of meer
complete lijst van de postsectoren aan het front!
In elk geval zal men, als deze oorlog tot het
verleden behoort, de volledige collectie kunnen
raadplegen in liet Museum van Vincennes, dat
reeds zulk een enorme documentatie bezit over den
oorlog '14'18.
DUITSCHE TROEPEN BETALEN
MET CERTIFICATEN IJV
DENEMARKEN.
Bevolking beperkt in aankoop van
levensmiddelen en benzine.
VERBINDINGEN MET ZWEDEN VOORLOOPIG
STOPGEZET.
De Deensche radio-omroep heeft gisteravond
medegedeeld dat de Duitschc troepen hun aan-
koopen in Denemerken zullen betalen met certifi
caten van de „Reichskredit Kasse" in plaats van
met contant geld. De koers is vastgesteld op 1 rijks
mark 2 kroon. Duitsche valuta mag niet van
de soldaten aangenomen worden. De soldaten heb
ben opdracht voor alle aankoopen te betalen, doch
bij militaire noodzaak hebben zij het recht goede
ren op te vorderen tegen ontvangstbewijzen, die
zonder verwijl gehonoreerd zullen worden.
Verder worden beperkingen voor den aankoop
van benzine, levensmiddelen en andere producten
door het Deensche publiek aangekondigd.
De beurs van Kopenhagen wordt tot nader order
gesloten gehouden. Het Deensche ministerie van
handel heeft besloten dat voorloopig geen notee
ringen zullen worden opgemaakt.
Het spoorwegverkeer in Denemarken zal onge
acht de algemecne verduistering ook 's avonds en
'n nachts voortgaan, hetzelfde geldt voor het ver
keer van autobussen, trams en taxi's in de groote
steden.
De directie van de spoorwegen heeft medege
deeld,, dat de veerdiensten tusschen Kopenhagen
en Malmö. alsmede tusschen Helsingör en Helsing-
borg, dus 4e beide spoorwegverbindingen van
Denemarken over de Sont met Zweden, tot nader
order gestaakt blijven. De Deensche luchtvaart
maatschappij heeft medegedeeld dat voorloopig
alle verkeersvluchten boven Denemarken verboden
zijn.
-r -JKNM
DE MAASTUNNELBOUW TE ROTTERDAM. Bij het bevestigen der tunnel
stukken onder water, maakt men gebruik van een duikerklok (rechts). Op de
schachten daarvan worden twee ingangen (links op de foto), één voor de
arbeiders en één voor het materieel, gemonteerd. Door middel van samen
geperste lucht wordt het geheel watervrij gehouden.
Uitbreiding der Amerikaansche
neutraliteitswet.
Ook Noorwegen en Denemarken
zullen eronder vallen.
Volgens een te Washington door minister
Cordell Huil afgelegde verklaring treft de re
geering der Vereenigde Staten voorbereidin
gen om de neutraliteitswet uit te breiden tot
de nieuwe gebieden van militaire activiteit in
Europa.
Hij zeide dat het departement van staat een ver
klaring voorbereidt, welke aan president Roosevelt
zal worden voorgelegd, zoodat de neutraliteits
wet kan doorzetten.
Huil voegde hieraan toe dat de regeering der
Vereenigde Staten de ontwikkeling der gebeurtenis
sen van nabij gadeslaat.
President Roosevelt heeft later in een persoon-
ferentie ook persoonlijk verklaard dat misschien
spoedig een proclamatie zal worden uitgevaardigd,
waarbij Noorwegen en Denemarken binnen het
kader der neutraliteitswet worden gebracht.
Op de vraag of Roosevelt van meening was dat
de Duitsche inval in Scandinavië den oijrlog dichter
bij de Ver. Staten had gebracht, heeft hij geant
woord dat de gebeurtenissen der laatste 48 uur er
ongetwijfeld toe tullen leiden, dat een groot aantal
Amerikanen zal denken over de mogelijkheden van
oorlog. Hij voegde hieraan toe dat het voor het
Amerikaansche volk een goed ding zou zijn meer te
denken over de mogelijkheden van het Europeesche
conflict dan zij de laatste zes maanden hebben ge
daan.
Tenslotte heeft Roosevelt gezegd dat het dwaas
was zich in gissingen te verdiepen over zaken,
zooals een mogelijke uitbreiding van de Duitsche
controle tot Groenland.
Wat IJsland aangaat, dat was volgens den pre
sident een onafhankelijke natie, welke niet onder
Deensche leiding staat.
Stelde Moskou nieuwe eischen aan
Finland?
O.a. onmiddellijke sluiting van economisch
verdrag.
Radio Stockholm bericht dat Rusland nieuwe
eischen heeft gesteld aan Finland.
Ten eerste: het onmiddellijk sluiten van een eco
nomisch verdrag.
Ten tweede: er moet onmiddellijk begonnen wor
den met den aanleg van een spoorlijn naar de
Zweedsche grens.
Ten derde moet overgegaan worden tot de stich
ting van zoogenaamde gemengde maatschappijen,
gedeeltelijk Russisch gedeeltelijk Finsch, waarbij
Rusland vijf en veertig procent in handen zal
1 krijgen van de opbrengst van de Finsche nikkel-
mijnen
(United Press),
IT ALIA ANSCHE MEENING:
Duitsch optreden gewettigd.
ROME, 9 April (Stefani) Dc diplomatieke
redacteur van Stefani schrijft dat de Italiaan-
schc openbare meening, die de schending der
Noorsche neutraliteit door dc Westelijke mo
gendheden heeft afgekeurd, dc Duitsche maat
regelen als volkomen gewettigd beschouwt.
Duitschland heeft zich strategische posities van
den eersten rang verschaft en. terw ijl de geal
lieerden den ertstocvoer naar Duitschland wil
den afsnijden, zal Duitschland thans de con
trole over de Scandinavische mijnen hebben.
Eventueele Noorsche tegenstand zou slechts
een formeel karakter kunnen hebben.
Gayda, die als de woordvoerder van Mussolini
bekend staat, schrijft in de „Giornale d'Italia" dat
de geallieerden een ernstige politieke dwaling heb
ben' begaan door jegens Noorwegen het initiatief
te nemen tot een „openlijke schending" van de neu
traliteit van dit land. Ir, hoofdzaak verklaart Gayda
dat Duitschland niet alleen ^de Fransch-Britsche
dreiging heeft weggenomen *en zijn bevoorrading
heeft verzekerd, maar dat het tevens den toestand
te zijnen gunste in Scandinavië heeft doen keeren.
hetgeen een evident succes vormt.
Het orgaan van Vaticaanstad de „Osservatore
Romano" veroordeelt de Duitsche actie tegen de
Scandinavische landen daarentegen met kracht. Het
blad spreekt var, eer flagrante schending der neu
traliteit en onafhankelijkheid dezer landen.
De actie der geallieerden aldus schrijft de „Popoio
di Roma", heeft het Duitsche rijk in staat gesteld
de taak van beschermer der neutralen op zich te
nemen. De „Messaggero" schrijft dat het Fransch-
Britsche voornemen schipbreuk heeft geleden en
dal het Europeesche conflict op een beslissend
keerpunt is gekomen. Het initiatief ligt niet in
handen van de Westelijke mogendheden en ds ver
plaatsing van het oorlogsterrein naar Noord-
Europa kan voor Londen en Parijs niet bemoedi
gend genoemd worden.
De „Popoio d'Italia" zegt dat de geweldige
reactie van Duitschland een wettig antwoord is op
de schending der Noorsche neutraliteit door de
geallieerden, die opnieuw te laat zijn gekomen en
die daardoor thans geplaatst zien voor wat men
kan noemen het Scandinavische fiasco. De „Corriere
della Sera" betoogt dat de geallieerden de verant
woording dragen voor de gebeurtenissen in Scan
dinavië. Wat dc iormeele verbintenis der geallieer
den betreft om Noorwegen hulp te verleenen meent
het blad dat de ervaringen van de laatste jaren
aantoonen dat de democratieën niet in'staat zjjn
op tijd te handelen.
De Fransclie legerbericliten.
Dinsdagavond:
„Over het algemeen een kalme dag aan het
front tusschen Moezel en Rijn. Eenig infante-
rlevuur aan den Rijn en in den Boven-Elzas."
Woensdagmorgen
„Een kalmen nacht aan het front in Elzas-
Lotharingen".
|p EN ieder, die belang stelt in het Neder-
landsche middenstandsleven, behoort
kennis te nemen van de jaarverslagen van het
Economisch Instituut voor den Middenstand.
Door tal van middenstandsorganisaties, zoowel
vak- als standsorganisaties worden midden
standsproblemen bestudeerd en besproken, doch
menigmaal ontbreekt daaraan een zekere weten
schappelijke basis. Dat- is niet op te vatten als
een verwijt, maar de outillage om daartoe te ko
men ontbreekt uit den aard der zaak gewoonlijk
bij deze organisaties. Met het Economisch Insti
tuut voor den Middenstand is het anders gesteld.
Daar heeft, men zich juist op het standpunt ge
plaatst wetenschappeiijken middenstandsarbeid
te moeten verrichten en men is daarin ook ten
volle geslaagd. Het jaarverslag 1939 van dit In
stituut levert daar voor weer de noodige bewij
zen. Niettegenstaande de ongunst der tijden,
wordt dit werk gelukkig voortgezet en het blijkt
zelfs dat de Raad van Beheer naast het samen
stellen van bedrijfsstalistieken zich ook wenscht
bezig te houd'en met de dynamiek van het econo
mische leven, voor zoover deze uit midden
standsoogpunt beschouwd, van belang is.
In 1939 heeft het Instituut zich voor de eer
ste maal bezig gehouden met het schilders- en
met het maalderijbedrijf. De statistiek van eerst
genoemd bedrijf is nagenoeg gereed, die van het
maalderijbedrijf is in het voorgaande jaar ver
schenen.
Over de daarvoor verrichte werkzaamheden
moge het navolgende worden opgemerkt. Van de
102 deelnemers uit het maalderijbedrijf, die zich
hadden aangemeld, vielen er niet minder den 60
af, in hoofdzaak door onvoldoende administratie,
een verschijnsel, hetwelk bij onderzoekingen in
technische bedrijven bij herhaling voorkomt.
Voor het Maalderijbedrijf zijn een drietal pun
ten, waarover de aanwezige boekhouding licht
moet verspreiden.
In de eerste plaats dient de ondernemer zijn
kostprijs of tarieven uit eigen bedrijf te kunnen
vaststellen: voorts moet hij de ontwikkeling en
verschuiving onafgebroken kunnen volgen en in
de derde plaats moeten uit de administratie in
komsten en kosten van het industrieel- en het
handelsgedeelte van het bedrijf afzonderlijk
blijken. Het zijn deze eischen, die het Maalbe-
drijf niet mag veronachtzamen. De kostprijs
moet men kennen of men voor derden, dan wel
voor eigen handel schoont, mengt, maalt. Het
bleek wel degelijk mogelijk ln bepaalde gevallen
de gespecificeerde cijfers vast te stellen, al blijft
het te betreuren, dat slechts in 42 gevallen cij
fers ter verwerking beschikbaar waren. Wat
blijkt nu uit deze cijfers? Dat in 11 van de 42
gevallen ongeacht het gewaardeerde loon
verlies wordt geleder. Neemt men het gewaar
deerde loon in aanmerking dan zijn er 28 geval
len met een negatief economisch resultaat.
Op de reeds bestaande statistiek voor den han
del in Brandstoffen werd voortgewerkt. Thans
verleenden 106 handelaren hunne medewerking,
aan de eerste statistiek 49. Uit de thans bekend
geworden cijfers blijkt, dat naarmate de ver-
koopen aan particulieren toenemen, de op
brengst. bruto-winst en onkosten stijgen. In het
algemeen kan men zeggen, dat het economisch
resultaat gunstiger wordt bij meer detail-ver
koop. De rentabiliteit was in het boekjaar 1936
1937 veel gunstiger dan in het voorafgaande jaar.
Wel moet daarbij rekening worden gehouden
met óe sterke uitbreiding van het aantal deelne
mers. hetgeen het eindresultaat natuurlijk heeft
beïnvloed. Bij de verdeeling van in- en verkoopen
over de maanden April tot en met Maart van het
volgende jaar komt zeer scherp de omzet-nivel-
leerende invloed van voorjaar-, zomer- en
winterprijzen tot uiting.
Ook het aantal deelnemers aan de statistiek
van het kruideniersbedrijf steeg en wel tot 191,
tegenover 136 bij de vorige statistiek. Bij een
vergelijking van de bedrijfsuitkomsten der 101
deelnemers, die ook aan de vorige statistiek me
dewerkten, moet worden vastgesteld, dat deze in
51 gevallen beter en in 50 gevallen slechter wa
ren dan in het vorige jaar.
Uit de gegevens van laatstgenoemde groep
blijkt, dat door daling van het bruto-winst-
percentage met 2,2 ook de netto-winst door
het percentagegewijs gelijk blijven der kosten,
2.2 lager kwam te liggen.
Het betere resultaat van de 51 andere geval
len werd bereikt door een verhooging van het
bruto-winstpercentage gepaard met een druk
ken der kosten.
Met voldoening stelt het verslag vast, dat ook
het aantal deelnemers aan de Statistiek voor
het Slagersbedrijf V eenigszins gestegen is. In
dit bedrijf loopt de winst sterk uiteen, van 7 tot
32 proeent Enkele verkregen cijfers toonen aan,
dat een flinke omzet zelfs met een niet groote
bruto winstmarge maar in verhouding lage kos
ten, tot een gunstig resultaat kan leiden; dat
een behoorlijke omzet met een tamelijk groote
marge door de hooge kosten een negatief eind
cijfer kan geven en dat bij een betrekkelijk
kleinen omzet en een flinke bruto winstmarge
de kosten zoo zwaar op de onderneming kun
nen drukken, dat het eindresultaat op een tekort
neerkomt
De statistiek voor den detailhandel in Textiel-
waren IV ontbreekt het evenmin aan belang
stelling. Niet minder dan 156 deelnemers heb
ben daaraan hun medewerking verleend en uit
de bekend geworden cijfers blijkt, dat er in
vergelijking met voorafgaande jaren eenige ver
betering is vast te stellen, grootendeels een gevolg
van de verlaging der kosten.
In de statistiek van het Wasscherijbedrijf VI
zijn de resultaten verwerkt van 98 ondernemingen
met 2614 arbeidskrachten werkend en een to
talen omzet van f 3.722.942. De verhoudingen in
dit bedrijf toonen aan. dat de opbrengsten dicht
bij de kosten liggen. Dat beteekent dus, dat in
het geval de ondernemer een hoogeren prijs be
dingt de kosten stijgen, aangezien er meer wordt
gevergd. Zoowel de kosten als de opbrengst der
wasschen werden in de laatste zes jaren verge
leken in verhoudingsgetallen, waarbij opbrengst
en kosten van 1932 op 100 zijn gesteld. Zoowel
opbrengst als kosten daalden met 13 punten. De
kosten hadden zooals vanzelf spreekt geen
regelmatig verloop. Zoo daalden de loonen met 20
punten, de kosten van machines en gebouwen
slechts met 10 punten, de kosten van brandstof
fen, electriciteit en water stegen met 13 punten.
De Omzetstatistieken werden in 1939 evenals
in het voorafgaande jaar voortgezet. Daarnevens
werd een aanvang gemaakt met het bijeen
brengen van cijfers voor representatieve omzet
statistieken. van den detailhandel, speciaal voor
de branches Textielwaren. Voor den detailhan
del in textielwaren meldden zich 125 deelnemers
aan, die cijfers verschaften van hun maand-
omzetten over 1938 en 1939. Aan de hand daar-
van werd voor elk der kalendermaanden van
1938 een basiscijfer berekend.
Voor den detailhandel in schoeisel hadden zich
nog slechts 67 deelnemers aangemeld, aan wie
voorloopig opgave werd verzocht van hun maand -
omzetten over 1938 en 1939, gesplitst naar ru
brieken: schoenen, bij-artikelen, reparaties,
diversen. De bedoeling daarvan is bij de uiteen
loopende samenstelling der omzetten de moge
lijkheid te scheppen om naast een algemeen in
dexcijfer ook indexcijfers voor afzonderlijke ty
pen van zaken te kunnen vaststellen. Deze be-
drijfsstatistieken zijn langzamerhand ingebur
gerd. Belanghebbenden beschouwen ze als een
waardevol hulpmiddel bij het uitstippelen van
de te voeren bedrijfspolitiek. Dat het van het
grootste belang is. dat zij. die de gegevens voor
deze statistieken moeten leveren, zulks binnen
den kortst mogelijken tijd doen spreekt wel van
zelf. In dat opzicht is er nog wel het een en an
der te verbeteren en een tijdiger inzenden van
de uitgereikte biljetten zou van groote beteeke-
nis zijn.
Het Economisch Instituut voor den Midden
stand toont o.m. door zijn jaarverslagen, dat het
een der best geoutilleerde middenstandscentra
vormt, waarover ons land de beschikking heeft.
MOLLERUS.
Plannen voor een Philip Loots-
concert.
Waarschijnlijk in September a.s.
Op 22 Augustus 1865 werd de componist van mis
sen. liederen en koorwerken, Philip Loots, te Am
sterdam geboren. In 1882 vestigde hij zich te Haar
lem, waar hij verder zijn arbeidsveld vond en op 31
Juli 1916 overleed. Hij mag dus met recht als Haar
lemsen componist beschouwd worden. Gedurende
vele jaren was hij als zeer gewaardeerd muziekcri
ticus aan ons blad verbonden.
Naar wij vernemen bestaan er plannen, het feit
dat Loots 75 jaar geleden geboren werd, teherden-
ken met een Lootsconcert (waarschijnlijk in Sep
tember a.s.) waarvoor een tiental koren is uitgenop-
digd. De meeste van deze koren hebben haar mede
werking reeds toegezegd.
Deze uitvoering zal gedirigeerd worden door den
Lootsvertolker bij uitnemendheid, die terecht aan
spraak op dezen titel mag maken: Henri Pielage.
Voor deze gelegenheid is een comité gevormd,
waarvan het secretariaat iin handen is van den heer
A. C. Meyer Jr. te Overveen.
WIELRIJDER AANGEREDEN
Dinsdagmiddag half vijf reden twee wielrijders
naast elkaar op den Jansweg te Haarlem, in de rich
ting van het station. In dezelfde richting reed een
vrachtauto, bestuurd door een 18-jarigen groente
handelaar uit Bloemendaal, onder toezicht van een
43-jarigen chauffeur uit Haarlem. Niettegenstaande
dit toezicht werd de links rijdende fietser, de 48-ja-
rige N. uit Haarlem, door den rechter achterkant
van de auto geraakt, waardoor hij viel. Hij brak zijn
linker bovenarm; zijn linker sleutelbeen werd ont
wricht en hij kreeg een vleeschwond aan het hoofd.
Na door leden van den Ongevallendienst behandeld
ie zijn, werd hij per ziekenauto naar de Maria-Stich-
ting vervoerd. Tegen den 43-jarigen chauffeur^die
verklaarde niets van het ongelijk bemerkt te heb
ben, werd proces-verbaal opgemaakt.
Sluitingsmiddag Ned. Ver. v. Huisvrouwen.
Zeer vele leden van de afd. Haarlem der Ned.
Ver. v. Huisvrouwen waren Dinsdagnamiddag in
Hotel „De Leeuwerik" bijeen, en zwegen er ge
durende hel grootste deel van dien namiddag stille.
Hieruit zal de scherpzinnige lezer terstond de
conclusie trekken dat deze „Sluitingsmiddag" geen
huishoudelijke vergadering was. Neen, de meeste
leden vormden ditmaal het passieve element, het
geen zij natuurlijk in de huishoudelijke sfeer nim
mer kunnen zijn.
Het actieve element werd gevormd door een
orkestje onder leiding van mevr. Rie van Eden,
door een koortje onder leiding van mej. Cor Igesz
en door mevr. F. F. Dalmeyervan Bachum, die
welwillend haar medewerking als declamatrice
verleende.
„Orkestje" is voor een combinatie van drie vio
len, twee alten, cello en piano een wel wat te
weidsche naam en, hoewel die combinatie uitslui-,
tend uit dames bestond, zou men haar toch ook
niet „dameskapel" kunnen noemen, want een da
meskapel heeft altijd een „Stehgeigerin"" en dat is
mevr. Rie van Eden niet. Wel speelde ze soms een
solistische partij, maar haar leiding werd nimmer
zichtbaar gedemonstreerd. Of er voor een ensemble
als het bovengenoemde oorspronkelijke werken ge
schreven zijn. meen ik te mogen betwijfelen. Het
voerde dan ook alleen arrangementen uit: eerst
drie stukken uit Grieg's ,.Holberg"-Suite, later een
aardige canonisch geschreven Menuet met een
niet-canonisch Trio, benevens twee bekende stuk
jes resp. van Tschaikowsky en Dvorak. Dit alles
klonk heel goed; het samenspel was zeer te prijzen
en de mooie toon der cello trok eenige malen bij
zonder de aandacht.
Cor Igesz stelt aan het onder haar leiding staande
koortje vrij groote eischen. Haar levendig tempe
rament noopt haar om in casu tempo-opvattingen
geen toegeeflijkheid te betrachten, ja zelfs wel
eens de gebruikelijke normen te overschrijden.
Dit scheen me het geval bij de vertolking van het
„Spinnerlied" uit Wagner's „Der fliegende Hol
lander". dat gewoonlijk iets minder snel uitgevoerd
wordt: dat het nochtans behoorlijk slaagde, pleit
voor de grondigheid der voorafgegane bestudeering.
In „Les Norvégiennes" van Delibes gaf de zang
van het koor veel vlugge gratie, zooals deze mu
ziek, die eigenlijk weinig met tekstdeclamatie reke
ning houdt, verlangt. Vlot en vurig vertolkte het
de „Rey van Amsterdamsche Maagden" uit Zweers'
muziek bij „Gysbrecht van Amstel", maar hier
veroorzaakte het snelle tempo toch enkele onaf-
gerondheden in de uitvoering der figuren. Met het
melodieuze „Meilied" van H. v. Tussenbroek was
men begonnen.
Mevr. Dalmeyer—Van Bachum bezit geen stem
geluid dat tot groote expansies viert, maar haar
declamatie is duidelijk, voldoende geschakeerd en
goed karaktergevend, zoodat zij het luisteren tot
een ongestoord genoegen maakte. Zoowel in het
geestige „Loeps" van M. Kyber en het alleraardig
ste „Het Verken" van Felix Timmermans als met
de satirische fragmenten uit Huizinga's „De ge
stroomlijnde Wereld" *rof de declamatrice den juis-
ten toon. En welk een smeuig Vlaamsch klapte
zij bij de vermakelijke beschrijving van de lotge
vallen van het verken met het krulleken in zijn
steert! Haar succes was groot en verdiend.
Ook de muzikale prestaties verwierven warmen
bijval
K. DE JONSL
