Betere
Maatkleeding
GEBRUIK SUNLIGHT ZEEP
„DE DAC BREEKT AAN
„WINDSOR
AGENDA.
Ook de „Adelante" IJM. 19 werd door
een Duitsch vliegtuig beschoten.
Haarlem als Roode Krurs-centrum.
/cueep/
t ji wem
fluted®
auutte.
in/t en ietteren
Feestconcert
van „Voor de Kunst".
T-T A A R L' E M'S DAHE L" *A" D
ten haagtepuHt aan fiCmkunstr
Een werk, dat filmliefheb
bers niet mogen missen.
Marcel Carries meesterwerk.
Frans Hals
Onze rubriek „Groote films werpen haar scha
duwen vooruit" is uitsluitend bestemd om films,
welke o.i. zonder voprbehoud meesterwerken ge-
noemd mogen worden, te waarmerken. Het is niet
dikwijls dat we films deze onderscheiding „groot"
kunnen geven: veelvuldiger komt het -voor dat
films wel goed zijn, veel goeds in zich hebben,
beslist de moeite waard zijn, of in ieder geval het
goede bedoeld hebben, en bepaald talloos zijn de
films, die zich heelemaal niet onderscheiden en die
we consumeeren gelijk ons dagelijksch brood. De
laatste maal, dat de schaduw in den vorm van
de zwarte letters eener voorbespreking van een
groote film zich vooruit in onze filmkolommen pro
jecteerde, was er sprake van het meesterwerk van
Marcel Carné „De dag breekt aan". Welnu, nog
éénmaal werpt deze groote filmgebeurtenis een
schaduw vooruit, nog éénmaal willen we de bij
zondere hoedanigheden van de fil mondei- uw aan
dacht brengen en dan komt.Vrijdag a.s. voor
't eerst in Haarlem de film zelf. in het Frans Hals
Theater en we hopen dat ze succes mag hebben
en dat de Haarlemsche filmliefhebbers haar zullen
kunnen waai'deereru
Ik refereer aan mijn
eerste bespreking van
„De dag breekt aan",
wanneer ik deze creatie
één van de hoogste top
punten noem, welke de cinematografie ooit heeft be
reikt. Deze film is zelfs zoo hoogreikend als cinema
tografische prestatie dat de uitersten raken elkaar
er een partij toeschouwers zal zijn, die haar on
beschrijflijk schoon en boeiend vindt en een andere
partij, die haar vervelend acht. M.i. is er ten aan
zien van deze film geen middenweg, men zal haar
niet kunnen kwalificeeren met „Het gaat wel" of een
andere lauwe uitlating. Deze film beteekent voor den
bioscoopbezoeker, of alles of niets
Waar 'm de kracht van dit werk precies in zit?
Het is al eens meer beweerd; hoe beter de film is,
te moeilijker is het er wat van onder woorden te
brengen. Een goed boek kan nimmer verfilmd wor
den. Een goede film kan men niet navertellen.
Welnu, ik zal niets navertellen van „De dag breekt
aan". Een paar algemeene aanduidingen mogen u
echter tot wegwijzer strekken in het filmland, waar
men vlugger verdwaald dan waar dan ook.
Dn P. H. Ritter Jr. heeft kortelings in een
lezing te Haarlem gezegd, dat, wanneer men zich
een boek door de jaren heen blijft herinneren, dat
boek ook goed is. De herinnering is de keur op het
goud onzer ervaring. Bedoeld werd natuurlijk niet.
dat men zich in een volle tram, of tijdens het nut
tigen eener boterham of midden in een optelsom
zoo'n boek moet weten op te dreunen; maar dat men
in een stil -uur, wanneer men in rust is, de ervaring
van dat boek weer in zich terug voelt vloeien.
Deze woorden mogen ook met betrekking tot de
film waar zijn. Of deze film „De dag breekt aan"
ons door de jaren heen zal bijblijven, wie zal het
zeggen? In ieder geval heeft menigeen reeds kunnen
constateeren dat men nog zelden of nooit over een
film zoo lang nadacht als over deze; dagen erna
ziet men nog die beelden voor zich, men staat ermee
op en neemt ze in den droom mee. Deze manier van
GED.OUDE GRACHT 78
(Adv. Ingez. Med.)
Heden:
DONDERDAG 11 APRIL
Groote of St. Bavokerk: Orgelbespeling 34 uur.
Stadsschouwburg: Toonkunst: Uitvoering van
leerlingen. 7.15 uur.
Rest. Brinkmann: Algemeene vergadering N. V. K.
Vissers autodiensten. 10 u. v.m.
Rembrandt Theater: „De vrouw, die hij begeerde".
2.30, 7 en 9.15 uur.
Palace: „Volledige bekentenis" 2 en 8.15 uur.
Luxor Theater: „Tropenmacht in Saigon". 2.30, 7
en 9.15 uur.
Frans Hals Theater: „Ik ben Sebastiaan Ott." 2.30.
7 en 9.15 uur.
Moviac: De zilveren Kogel, 8.15 uur.
Palestina Diorama's, Schotersingel 117a. Geopend
behalve Vrijdags, eiken werkdag van 35 en van
7—9 uur.
VRIJDAG 12 APRIL
Gemeentelijk Concertgebouw: Haarlem's Strijk
orkest. 8.15 uur.
Bioscoopvoorstellingen des middags en des avonds
Palestina Diorama's, Schotersingel 117a. Geopend
uitbeelden is van een elementaire kracht, kortom:
dit is FILM. Hiervoor in de plaats kun je geen
stuiversromannetje lezen en ook geen goed boek:
geen tooneelstuk of 'n operette of een symphonie of
wat dan ook vermag u in de plaats hiervan iets te
geven. Om de ervaring op te doen, welke deze film
u geeft, kunt u deze film gaan genieten. En niets
anders. Dat is de elementaire kracht ervan.
De inhoud?
Zooals de vormgeving van deze film een uiterste
is, zoo zou men de inhoud ook op de spits ge
jaagd kunnen noemen; het leven wordt in al haar
volheid getoetst aan het levenseinde, de adem aan
de ademloosheïd. Een burgerman, één uit de velen,
die zijn leven eerlijk en met liefde steentje voor
steentje op wil bouwen, die een baan heeft, die
niet zoo best is en een meisje, waarvan hij houdt,
komt door den levensloop in aanraking met een
man, die op zijn eigen kleine manier het leven
af wil breken. Die kleine levensopbouwer wordt
in enkele seconden, afgetikt op de wekker, waarop
hij naar bed gaat en waardoor hij weer opstaat,
tot een moordenaar volgens menschelijke wetten;
hij wordt voor de uiterste consequentie gesteld van
zijn wezen en ruimt den man, dien anderen man,
die geen moordenaar is volgens menschelijke wetten
maar die elke minuut van zijn leven besteed om
menschelijke levens te vernietigen, uit den weg. Een
kleine man wordt tot groot martelaarschap geroe
pen. En dat beeldt deze film uit, zoo onzegbaar een
voudig en overtuigend, zoo vervuld van geest en
sfeer dat men er stil van wordt. Jean Gabin heb
ben we zelden zoo overtuigend ervaren als hier.
meesterlijk beeldt Jules Berry den artist uit (prachtig
symbool van alle stille afbrekers in de maatschappij,
die wettelijk vrijuit gaan, maar volgens het men
schelijke geweten veel grootere misdadigers zijn
dan die. welke we door de politie kunnen laten
oppakken) en dan is er Arletty, welk een treffende
uitbeelding van de dooi- ervaring wijs geworden
doch steeds weer naar romantiek hakende volks
vrouw geeft zij; haar karakter in deze film is nog
zuiverder weergegeven,nog gaver verwezenlijkt
dan in Carné's „Hotel du Nord". En tenslotte
Jacqueline Lourent, ongekunsteld, volkomen pas
send in deze indrukwekkende filmverbeelding van
Marcel Carné.
Dit meesterwerk is gaaf van inhoud en vorm
geving; een gebeurtenis, die m.i. geen filmliefhebber
voorbij mag laten gaan.
v. H.
Hypothecaire Beleggingsbank.
Klein nadeelig saldo over 1939.
ff In het verslag over 1939 aan aandeelhouders
van de N.V. Hypothecaire Beleggingsbank te
Haarlem zegt de directie o.a.:
De bedrijvigheid bleef ook na September ge
ring, daar zoowel van den kant van de geld
nemers als van de geldgevers een groote terug
houdendheid waar te nemen viel. Daar voorts
betrekkelijk vele debiteuren hun leening opzeg
den, werd de omvang van het bedrijf weder klei
ner.
Rente en periodieke aflossingen kwamen over
het algemeen prompt binnen. Zelfs konden wij
constateeren. dat verscheidene debiteuren, die
voorheen vrijstelling van de verplichting tot af
lossing hadden moeien vragen, thans weder in
staat waren de betaling van aflossing te hervat
ten, terwijl nieuwe verzoeken tot vrijstelling vrij
wel niet voorkwamen.
Ook leverden de perceelen, waarvan wij de ex
ploitatie in handen genomen hebben, in de
meeste gevallen een voordeelig saldo op, zoodat
de rente-achterstand van de betreffende posten
geheel ingeloopen werd, of althans kleiner
werd.
In 1939 schreven wij f 4000 op meer dan een
half jaar achterstallige rente af. Van de achter
stallige hypotheekrente zijn. buiten deze en in
vorige jaren afgeschreven bedragen ten tijde van
lyt uitbrengen van dit verslag nog 12 saldi, teza
men f 3563, verschuldigd.
In 1939 bedroeg het aantal executies acht.
Verder verleenden wij in twee gevallen van in
gebreke blijven, onze medewerking tot onder-
handsche overdracht van het onderpand. Een
van deze gevallen betrof een hypotheek, waarop
wij in 1938 reeds een belangrijk bedrag op
hoofdsom en rente afgeschreven hadden; van 't
toen op de rente afgeschreven bedrag kwam bij
de in 1939 tot stand gebrachte afwikkeling nog
f 946.12 terecht, welk bedrag wij ten gunste van
de rekening afschrijving op Hypotheekdebiteu
ren boekten. De tekorten, die bij de overige vier
gevallen ontstonden, beliepen in totaal f 8848.90.
Voorts moesten wij in verband met de daling
van de beurskoersen op ons effectenbezit een be
drag van f 2650. afschrijven.
Voormelde executie-verliezen en afschrijvingen
op achterstallige rente en effecten konden groo-
tendeels uit de loopende bedrijfsresultaten be
streden worden, zoodat het boekjaar 1939 met
een gering nadeelig saldo van f 1517,80 sluit.
Dit saldo kan van de reserve afgeschreven wor
den, waarna deze f 18,297,89 zal bedragen.
De algemeene vergadering van aandeelhouders
heeft plaats op 18 April a.s.
VERLOTING.
De trekking d.er verloting der hulpdistrictsloge
..Vereend van Zin" der Internationale Orde van
Goede Tempelieren, welke verleden jaar gehou
den zou worden, doch door omstandigheden uit
gesteld werd, zal thans plaats vinden op Vrij
dagavond 26 April in het gebouw Wolstraat 7.
Ook Maart gunstige maand voor de
N. Z. H.
Vervoeropbrengst ruim ƒ67.000 meer dan
vorig jaar.
Vervoersopbrengst gedurende Maart 1940 (on
gecontroleerd 1940: f 294.860, 1939: f 227.701.
Ook Maart is dus evenals Januari en Fe
bruari voor de N.Z.H. een gunstige maand
geweest. Er werd ruim f 67.000 meer ontvangen.
Wat zitten ze heerlijk,
Wat loopen ze fijn.
Je kunt wel voelen
Dat het VISSERS schoenen zijn.
VISSERS voor BETERE PASVORMEN
VERWUIFT 5 Telef. 11605 - HAARLEM.
(Adv Ingez Med.)
IJMUIDEN Donderdag
Er is na het gebeurde met de Viking Bank
en de I. S. Groen de veronderstelling geuit, dat
wanneer een trawler bij het naderen van een
Duitsch vliegtuig maar onmiddellijk stopt, er
niets gebeurt. De „Viking Bank" zoo heette
het, stoomde volle kracht door toen de Duit-
schers bij hem kwamen en er werden bommen
naar deze boot geworpen, de I. S. Groen stop
te toen zij een waarschuwingsschot kreeg en,
werd verder met rust gelaten.
Nu de „Adelante", rondom welke boot sedert een
week een waas van geheimzinnigheid gespannen is
geweest, binnen is, kan worden geconstateerd, dat
deze geruststellende veronderstelling louter fanta
sie is, een sprookje. Want de „Adelante" lag stil
om 't net scheep te halen en kreeg twee salvo's uit
een machinegeweer.
Ziehier wat schipper P. van der Meij ons om
trent zijn avontuur vertelde.
Het was Woensdag 3 April des middags te 1.55
uur, dat we op 59 gr. N.B. en 1.55 gr. O.L. toen we
bezig waren bet net scheep le halen, werden
verrast door de komst van een vliegtuig. Een ma
troos had de machine het eerst opgemerkt en
maakte er direct den schipper opmerkzaam op. De
ramp van de Protinus was toen weliswaar al ge
schied, maar aan boord van de Adelante wist men
op dat tijdstip nog niet, wat er met deze boot ge
beurd was. En zoodoende verwekte de komst van
het vtiegtuig, dat bleek een Duitsch toestel te zijn,
niet de minste ongerustheid.
De Duitsche machine vloog van bakboord
zijde op ons af. vertelde schipper Van der Meij
en ik stond rustig naar het ding te kijken toen
het, terwijl het op ongeveer 200 M. van ons
verwijderd was, een machinegeweersalvo op
ons richtte. Ik hoorde het geratel en dacht
eerst nog een oogenblik, dat de winch dit deed,
maar spoedig werd het me duidelijk, dat het
schoten waren.
Allen aan boord zochten zoo gauw mogelijk een
solide dekking, hetzij beneden, hetzij achter of on
der de brug; de schipper zelf zocht dekking achter
het ijzeren onderste deel van de brug. Toen het
vliegtuig bijna vlak boven de „Adelante" was,
werd nogmaals een salvo gelost. Op ongeveer 20
a 25 M. hoogte vloog het toestel tusschen de mas
ten door over het schip heen. maar bij geen der
salvo's werd iemand geraakt, alhoewel de men-
schen de kogels om de hooren hoorden fluiten.
De vliegmachine maakte een grooten cirkel en
kwam toen weer op de Adelante af De bemanning
stond natuurlijk doodsangsten uit, maar gelukkig
behalve Vrijdags, eiken werkdag van 35 en van gebeurde er niets meer.
-9 uur, I Schipper Van der Meij achtte het raadaaam, om
zoo gauw mogelijk te verstoomen. Hij heeft toen
direct per radio andere schepen gewaarschuwd
Een half uur later, toen ze Zuidwaarts stoomden,
kwam nog een Duitsch vliegtuig, dat in dezelfde
richting vloog als het eerste, over de Adelante,
maar dit liet hen met rust, evenals het derde, dat
later op den dag gezien werd. Het waren alle
Duitsche toestellen.
Het spreekt vanzelf, dat schipper Van der Meij
erg verontwaardigd was over den aanval. Onze
nationaliteit was overduidelijk te zien, we hadden
een vlag in den knikstag, versch opgeschilderd
stond op onzen boeg het rood-wit-blauw en met
groote letters „HOLLAND" enz., aldus de schipper.
OPBRENGST EMMABLOEM-
COLLECTE.
Weer minder dan^vorig jaar.
De opbrengst van de Emmabloem-collecte, die
Woensdag te Haarlem en Bloemendaal heeft plaats
gehad, is wederom minder dan het vorig jaar, toen
die f 4973.82 bedroeg. Nu werd er in totaal
f 4660.48 bijeenverzameld, namelijk in Haarlem
f 3217, in Bloemendaal f 640, in Aerdenhout f 523.48
en in Overveen f 280
IAAT UW COtD NIET BEDERVEN DOOR SCHERPE ZEEP!
do\a, dat 11 ma ^xJuttiru*ud£> -umn Arufjtt
-Mot öuJjcftt Tup HET MAAKT
GOED OP VEILIGE WIJZE PRACHTIG HELDER
ên. deMeSi jrio, dat Uur fyoed dMvAuiht^
EN NOOIT ZEEP VAN ONBEKENDE HERKOMST
iSltt-MI?
(Adv. Ingez. Med.)
EENHEID DOOR DEMOCRATIE.
Dinsdag hield de afdeeling Haarlem van E.D.D
de jaarlijksche ledenvergadeirng in Lion d'Or.
waarin de jaarverslagen van de secretaresse en
den penningmeester werden goedgekeurd De aan
den herkozen terwijl in de bestaande vacature werd
den herkozen, terwijl de bestaande vacature werd
voorzien door de verkiezing van den heer J. H. A.
M. Dito. Het bestuur der afdeeling bestaat nu uit
de volgende leden: dr. J. W. Berkelbach v. d.
Sprenkel, mej. J. A. Veltman, mej. P. S. Waller
Zeper en de heeren H. Kroon. J. H. A. M. Dito,
J. I. Pfundt en mr. M. A. Stufkens. De beschrij
vingsbrief voor de algemeene vergadering in
Utrecht werd besproken en afgevaardigden werden
gekozen
Een zwijgzaamheid die ongerustheid wekte.
JAVA—NEW-YORK LIJN.
Kota Radja, 8 van New-York n. Newport New5.
Andere voorzorgen hebben die
gelukkig opgeheven.
Eenige weken geleden hebben wij uitvoerige
mededeelingen gedaan over de voorbereidingen die
getroffen werden om Haarlem, ingeval ons land in
den oorlog betrokken mocht worden, tot Roode
Kruis-centrum te maken. Een deel van de gewon
de en zieke sol-daten zal in Haarlem en omstreken
verzorgd worden. Het is dus te begrijpen dat daar
voor uitgebreide voorzorgen en regelingen noodig
zijn.
Men zal zich herinneren dat wij toen in onze ar
tikelen de vrees geuit hebben, dat aan die voor
bereidingen nog niet voldoende aandacht gegeven
was. Er werd door ons op aangedrongen dat daar
om alsnog alles gedaan zou worden om de getrof
fen regelingen aan te vullen. Het betreft hier
direct de verzorging van militairen, maar in
direct ook die van de burgerbevolking, omdat in
oorlogstijd de beide verplegingen niet gescheiden
zullen kunnen blijven. Mocht er dus iets haperen
aan de voorbereiding van de verzorging van de
militairen, dan zou dit immers gedeeltelijk aange
vuld moeten worden ten koste van de verzorging
•der burgerij. En dit zou natuurlijk ongewenscht
zijn. want de verzorging van de burgerbevolking
in de ziekenhuizen wordt reeds in oorlogstijd, zoo
als wij destijds uiteengezet hebben-, belangrijk in
gekrompen.
Wij hebben nu nog eens nader onderzocht hoe
het met de voorbereiding te Haarlem staat.
Tot ons leedwezen moeten wij constateeren, dat
het deel waarmede het Roode Kruis belast is, ook
thans nog niet in orde is. In het bijzonder betreft
dit de voorzorgen voor de inrichting van de hulp
ziekenhuizen die te Haarlem zullen komen.
Men weet. dat in Haarlem en omstreken ter aan
vulling van de ziekenhuisruimte eep groot aantal
gebouwen, meest scholen, voor hulp-ziekenhuis
wordt ingericht. Voor de noodzakelijke verbouwin
gen is een organisatie gemaakt door Prof. Ir. H.
T. Zwiers. Dat gedeelte is ifitstekend georganiseerd.
Voor elk der gebouwen zijn een architect en een
aannemer aangesteld. Alles is in details voorbereid.
Het is niet mogelijk gebleken de voor de verbou
wing noodig geachte materialen in voorraad
nemen, omdat daarin te veel risico zat, maar alles
is toch zoo geregeld, dat als het gevaar aan den
man komt elke architect en aannemer onmid
dellijk beginnen het gebouw dat aan hun zor
gen wordt toevertrouwd, in orde te maken. Er
moeten dan lokalen voor ziekenzalen worden inge
richt. er moeten verbardzalen komen, keukens,
zusterverblijven, enzoovoort. In het eene gebouw
moet natuurlijk meer gebeuren dan in het andere,
maar de verwachting is, dat als nacht en dag door
verschillende ploegen wordt gewerkt, binnen een
week alles klaar is. Desnoods zal het mogelijk zijn
reeds eenige uren na het luiden van de noodklok,
de eerste gewonden te ontvangen. Maar ingewij
den nemen aan, dat ten minste eenige dagen, ver
moedelijk zelfs een week zal verloopen na het uit
breken van den oorlog, voor te Haarlem groote
trareporten gewonden zullen aankomen.
De gebouwen voor de hulpziekenhuizen komen
dus op tijd in orde. Maar nu rijst de vraag, hoe
staat het met de verdere inrichting van die hulp
ziekenhuizen. Het Roode Kruis moet zorgen dat er
ledikanten, bedden en dekens komen en bovendien
zorgen voor het sanitair.
Nu is de moeilijkheid dat niemand weet hoever
het Roode Kruis met de voorbereiding van die in
richting is gevorderd. Er is door verschillende in
stanties, die in deze aangelegenheid moeten samen
werken met het Roode Kruis, herhaaldelijk ge
vraagd hoe de zaken staan, maar nu zeven maan
den na het begin van de mobilisatie heeft men nog
geen opgaaf kunnen los krijgen.
Ook de Militair Geneeskundige Dienst weet het
niet. Dit is onbegrijpelijk, want die dienst moet er
voor zorgen dat een eventueel tekort van het Roode
Kruis aangevuld wordt.
Wij herinneren er aan dat wij, toen wij onze eerstp
serie artikelen over deze aangelegenheid schreven
aan het hoofdbestuur van het Roode Kruis inlich
tingen gevraagd hebben, maar dat ons toen mede
gedeeld werd, dat principieel over deze quaestie
aan niemand mededeelingen werden gedaan. „Het
Rood Kruis moet" zoo luidde het antwoord
„voor dit onderdeel zorgen, daarom moet iedereen
aannemen, dat die verplichting door ons zal wor
den nagekomen".
Het is ons inmiddels ter oore gekomen, dat zich
over deze aangelegenheid moeilijkheden hebber
voorgedaan tusschen het hoofdbestuur en de regee
ring. Het hoofdbestuur wilde een crediet van
f 700.000 om voor het geheele land aanvullende aan-
koopen te kunnen doen, maar de regeering wilde
dit bedrag van te voren niet beschikbaar stellen
Blijkbaar wordt door de regeering gemeend, dat de
organisatie zóó te maken is, dat de
benoodigde aanvullingsartikelen gekocht kunnen
worden als zij inderdaad noodig zijn. De Militair
Geneeskundige Dienst heeft, iver de atrikelen die
hij dan noodig zou hebben, in dezen geest afspraken
met verschillende leveranciers. Ook de gemeente
Haarlem heeft dit gedaan wat de hulpverleening
aan gewonden bij luchtaanvallen betreft.
Hoe het ook zij, de instanties die betrokken zijn
bij de organisatie van Haarlem als Roode Kruis-
ccntrum weten niet hoever het Roode Kruis me;
zijn voorbereiding van de inrichting der hulpzieken
huizen te Haarlem en omgeving staat.
Natuurlijk kon zoo'n toestand van onzekerheid
niet bestendigd blijven.
Ilct is daarom te begrijpen dat door andere
instanties verschillende maatregelen genomen
zijn waardoor de zekerheid verkregen is. dat in
elk geval de verzorging van gewonden en zie
ken in deze streek behoorlijk tot haar recht
zal komen.
De uitbreiding van de ruimte in de Haarlemsche
ziekenhuizen is geheel voltooid. De bedden staar
klaar en alle andere voorzorgen zijn ook genomen
Bovendien is er voor gezorgd, dat er nog een be
hoorlijke reserve is om gewonden en zieken te kun
nen opnemen voor den tjjd dat de noodhulp-zieken- i
huizen nog niet kunnen functioneeren.
Voor eenige ongerustheid op dit gebied is dus
thans geen reden meer.
Het transport van gewonden is ook geheel voor
bereid. Er komen te Haarlem twee gelegenheden
voor het aanvoeren van transporten van gewonden,
één aan de spoorlijn gelegen en één aan het groote
vaarwater. Deze beide inrichtingen zijn in orde ge
maakt door de afd, Haarlem van het Roode Kruis
in samenwerking met den Militair Geneeskundigen
Dienst. Wij hebben de inrichting die aan een spoor
lijn gelegen is bezichtigd en kunnen verzekeren, dat
die tot in onderdeelen uitstekend verzorgd is. Een
transport gewonden dat per trein aankomt meest
al ongeveer 140 a 150 personen kan in twee uur
verwerkt worden en getransporteerd worden naar
de verschillende ziekenhuizen in Haarlem en om
geving. Die omgeving strekt zich uit over Heem
stede, Bennebroek, Velsen, Beverwijk, Santpoort
en Wyk aan Zee.
De medische verzorging van de patiënten is ook
in onderdeelen voorbereid. Er is ook gezorgd, dat er
voldoende chirurgische hulp beschikbaar zal zijn.
Behalve de bestaande ziekenhuizen wordt er in
deze omgeving in een groot gebouw nog een in
richting ondergebracht voor kaak-chirurgie.
Over de opleiding van reserve-verpleegsters zul
len wij in een volgend nummer nog iets mede-
deelen.
Nu de boter duur is kunt U
deze vervangen door heerlijke
Zwanenbcrg's leverpastei.
Rijk aan vitaminen, sterkende
lever en vetten, daardoor zoo
uitermate voedzaam.
(Ado. Ingez. Med.)
Naar aanleiding van het 15-jarig bestaan der Ver.
,V. d. K." had het extra-concert van Woensdag
avond in den Stadsschouwburg plaats en hield de
tegenwoordige voorzitter Drs. A. van der Boom een
korte herdenkingsrede, beginnend met een verwel
koming van den Wethouder van Onderwijs, wijl de
Burgemeester en de Secretaris der Gemeente ver
hinderd waren te komen. Op 3 April 1925 is de Ver.
.Kunst aan hét Volk" opgericht; de naam is enkele
jaren geleden gewijzigd. Van de oprichters noemde
spr. mej. Van Alphen, (die vele jaren secretaresse
geweest is), den heer Van Herwerden, Ir. J. B. van
Loghem en diens opvolger als voorzitter den heer
Sevenhuysen, beiden zelf bouwende kunste
naars en beiden helaas vroegtijdig overleden. Spr.
memoreerde de periode van stijging tot 1100
leden en van de daaropvolgende daling, die de
Ver. heeft doorgemaakt. Was het bestuur destijds
bevreesd om den Stadsschouwburg te huren vegens
te geringe plaatsruimte, daarna ontsproot de vrees
uit tegenovergestelde motieven. Maar spr. wilde
geen sombere tonen laten hooren. Hij vermeldde nog
welke artisten de Ver. voor haar leden in die jaren
heeft laten optreden.deelde mede dat de drukkerij
Groenendaal het programma voor dezen avond gra
tis had geleverd en bracht haar daarvoor dank en
benoemde alle aanwezige leden tot eerepropagan-
disten.
Het „Nieuw-Hongaarsch Strijkkwartet" trad de
zen avond voor het eerst te Haarlem op, en wel met
hetzelfde programma, dat het kortelings te Amster
dam uitvoerde: Mendelssohn's op. 44 no. 1. Beet
hoven's op. 135 en Smetana's „Aus meinem Leben".
Dit programma week nu gelukkig eens van de
eenigszins stereotiep gewordene af: geen Debussy,
geen Mozart's G dur, geen „Lerchenquartett" óf
Ravel, maar een langen tijd te zeer verwaarloosd
werk van Mendelssohn, een van Beethoven's minst
gespeelde kwartetten en het kwartet, waarmee de
oude „Bohemers" een veertig jaren geleden hun
triomfeerende entrée in ons land maakten. Ik her
inner mij nog levendig hoe de altist der Bohemers,
Oscar Nedbal, het thema van Smetana inzette en ons
daarmee terstond overweldigde.
Van een dergelijke muzikale overweldiging de
Bohemers hebben sindsdien andere soorten ervaren!
kan men bij de tegenwoordige eerste rangs-
kwartetensembles niet meer gewagen. De oude
Bohemers waren rasmuzikanten, maar noch hun
individueel spel, noch hun samenspel had de per
fectie, de verfijning waaraan we nu gewend zijn.
Deze eigenschappen bezit ook het door de heeren Z.
Szekely. A. Moskowsky, D. Koromzay en V. Palotay
gevormde ensemble. Eén van hen in 't bijzonder te
prijzen, zou onbillijk zijn tegenover de drie anderen.
De prachtige kwartet-klank trof in Mendelssohn
allereerst bij de verstilling ih het eerste hoofddeel.
Het werk begint rumoerig, en in de beide snelle
deelen is veel druk gedoe, dat niet altijd uit inner
lijke bewogenheid ontspruit. Maar in de midden-
deelen heerscht rust. Kon men in de snelle figura
ties de virtuoze uitvoering bewonderen, in dit mid
dendeel bewonderden we niet minder de verfijning
van het spel.
Deze verfijning is voor Beethoven's op. 135 wel
zeer noodig, want in dit werk ligt alles open.
Enorme voorbereiding moet daarvoor noodig ge
weest zijn. Het korte Lento assai werd tot een speci
men van verinnerlijkte vertolking, het door het
Adagio uit Beethoven's op. 74 kennelijk beïnvloed
de Largo sostenuto uit Smetana's Strijkkwartet
eveneens. En verder zou ik slechts kunnen zeggen:
het was alles eerste rangs.
Vermeld zij nog dat de altist een instrument van
buitengewone afmetingen bespeelde en dat het audi
torium geestdriftig reageerde op het vele schoons
dat het van het Nieuw-Hongaarsche Strijkkwartet
had mogen ontvangen.
K. DE JONG,
