Haarlem's Dagblad
Britsche luchtmacht
COUPONS
aan de Noorsche kust
pfansané- OOI SAIlVal
vB ÜOOÜSEL
Elverum en Eidsvold
nagenoeg verwoest.
Minister van Kleffens:
Koning Haakon blijft in
zijn land.
Natuurleven.
AMERICAN CLUB
57e Jaargang No. 17429
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant-
Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V. Bureaux: Groot©
Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgiro-
dienst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082, Hoofdred. 15054, Redactie
10600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724,
14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Zaterdag 13 Xpril 1940
Abonnementen per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10,
per 3 maanden 3.25, franco per post 3.55, losse
nummers cent per ex. Advertentiën: 1-5 regels
'ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames ƒ0.60 per
regel. Regelabonnementstarieven op aanvraag.
.Vraag en aanbod 1-4 regels ƒ0.60, elke regel meer
0.15. Groentjes zie rubriek.
Gevechten
fjord.
HET ENGELSCHE ministerie van lucht vaart deelt mede dat Vrijdag sterke afdee-
lingen Britsche bommenwerpers de Deensche en Noorsche wateren hebben
afgezocht naar Duitsche vlöoteenheden, welke, naar hun basis terugkeerden.
Een afdeeling bommenwerpers drong de Christiansand-fjord binnen en heeft
hier Duitsche oorlogsschepen aangevallen. De vliegtuigen stieten op krachtigen
tegenstand. Een andere afdeeling ont moette bij Stavanger een sterk escadrille'
vijandelijke jachtvliegtuigen. In een hevig gevecht werden vier Messerschmidt-
toestellen omlaag geschoten en vermoedelijk zijn nog twee verloren gegaan. De
eigen verliezen bedroegen acht vliegtuigen, terwijl twee andere op de thuisreis
op zee moesten dalen.
Van deze gevechten maakt ook het Duitsche Nieuwsbureau melding. Vrijdag
avond, aldus dit bureau, hebben Britsche gevechtsvliegtuigen getracht Duitsche
steunpunten aan de Noorsche kust aan te vallen. Door tijdig optreden van Duitsche
Messerschmidt-toestellen werden deze aanvalln afgeslagen. In totaal zijn acht
Britsche bombardements-vliegtuigen van het modernste type neergeschoten.
Een United Press-bericht uit Riksgrausen weet te melden dat de Engelsche vloot
In de Hergansfjord vijf Duitsche torpedojagers tot zinken heeft gebracht. Volgens
hetzelfde bericht zitten de Duitschers te Narvik thans zoo goed als geïsoleerd.
Inmiddels verluidt volgens het D. N. B. Ie Stockholm, dat te Narvik nieuwe Duitsche
troepen zouden zijn aangekomen.
DE AANVALLEN OP
DUITSCHE SCHEPEN.
Reuter maakte verdere bijzonderheden bekend
'over de aanvaten van de Emgelsohe luchtstrijd
krachten op de vijandelijke scheepvaart in het
Kattegat en in den Grooten en Kleinen Belt
Zij brachten een munitieschip tot ontplof-
l finig en vielen bovendien acht tot tien sche-
pen aan, 'die in de nauwe wateren van den. Grooten
Belt voeren. Voorts werd een voorradenschip van
5000 ton naar men- gelooft beschadigd. Ook werden
bomaanvallen gericht op een Duitsche watervlieg
tuigbasis aan de Baltisohe kust. Het mumitieschip
maakte deel uit van een formatie van acht groote,
grijsgeschildere schepen, die men met groote
snelheid zag opstoomen door den Grooten Belt in
noordelijke richting. Een treffer werd geplaatst op
het munitieschip, dat met zoo'n geweld in de lucht
vloog, dat het aanvallende vliegtuig schudde. Ver
der noordelijk in de Oostzee werd een andere for
matie van vijandelijke schepen, die in kiellinie
voeren, aangevallen en zwaar gebombardeerd. In
het donker konden de resultaten echter niet wor
den waargenomen.
Havas deelt mede dat in den nacht op Vrijdag
Britsche oorlogsschepen in de Oslofjord een
Duitsch convooi, dat op weg naar Noorwegen was,
hebben aangevallen. Een groot vrachtschip, dat ver
moedelijk troepen vervoerde; zonk ter hoogte van
Stromstadt. Een tweede schip, geladen met mu
nitie,, zou bij Marstrand gezonken zijn.
De marine-medewerker van de „Stockholm-
Tidningen" schat de verliezen .van de Duitsche
transporten naar Noorwegen op 25 tot 30 sche
pen met een totaal tonnage van 70.000 tot
80.000 ton. De correspondent voegt hieraan
toe, dat het verlies aan menschen en materieel
niet kan worden geschat, doch aangezien elk
schip minstens 200 man vervoerde, moeten on
geveer 5000 man Noorwegen niet hebben be
reikt. Velen van hen zullen verdronken zijn.
Drie uur lang werd Elverum
ge bom bardeerd.
STOCKHOLM, 13 April (Havas) Duitsche
vliegtuigen hebben bijna drie uur lang Elve
rum gebombardeerd. De stad is vrijwel geheel
verwoest, doch de Noren houden er nog steeds
stand. De stad Eidsvold is eveneens nagenoeg
met den grond gelijk gemaakt.
De kerk en het hospitaal van Eidsvold zijn ge
spaard gebleven.
De gevechten hadden een bijzonder dramatisch ver
loop in het gebied van Askin, waar de Noren een
spoorbrug over de rivier de Glommen in de lucht
lieten vliegen, juist op het oogenblik dat er ver
scheidene autobussen met Duitsche troepen over
heen gingen. Bovendien hebben de Noren verschei
dene deelen van den spoorweg opgebroken. Sedert
gisteravond wordt' verwoed gevochten in Zuid-
Noorwegen, in het gebied van Holden, dat door het
grootste deel der bevolking is verlaten. Aan de
Zweedsche grens zijn meer dan 1300 auto's met ge-
evacueerden aangekomen.
1 Aangezien de wind naar het land gericht was,
heeft men van de kust vele lijken zien drijven,
ook heeft men groote olievlekken op zee gezien. De
wind is thans gedraaid en de. lichamen drijven naar
zee.
Uit Strömstad wordt vernomen dat men nabij
Farder een patrouillevaartuig de „Pol 3", heeft ge
vonden, dat zonder bemanning ronddreef. Het
schip was ernstig door granaten beschadigd en
men denkt dat het slag heeft geleverd met de
Duitschers, waarbij de uit achttien koppen be
staande bemanning ,om het leven is gekomen.
Een Duitsche zeeman, een der overlevenden van
de acht troepensohepen, welke ter hoogte van Go
thenburg zouden zijn gezonken, heeft verklaard dat
zijn schip 1600 man troepen vervoerde, die allen
om het leven zijn gekomen. De man vertelde dit
in het ziekenhuis te Marstrand, waar hij is opge
nomen.
ERNSTIGE SCHADE TE
STAVANGER TOEGEBRACHT.
Volgens een te Londen ontvangen bericht
heeft de Britsche luchtmacht Donderdagavond
op het vliegveld te Stavanger belangrijke scha
de aangericht Talrijke Duitsche gevechts- en
bombardementsvliegtuigen werden door ma
chinegeweervuur vernield en vele leden van
den staf en het personeel van de luohtmacht
gedood.
De aanvallen op het vliegveld werden onderno
men door Wellington-bombardementstoestellen, die
door gevech(^toestellen begeleid werden. De ge
vechtsmachines kwamen het eerst boven Stavanger
aan: zij doken boven het vliegveld en vielen bij
verrassing aan. Vóór de luchtafweer in werking
kon treden, regende het kogels op het veld. De
vliegtuigen en de loodsen, zoo meldt Reuter. Drie
Junker-bommenwerpers wreden ernstig bescha
digd: naar schatting werden 20 man van het Duit
sche luchtmachtpersoneel gedood of gewond. Toen
deze aanval eindigde, brak een hevig vuur van
luchtdoelgeschut en machinegeweren los, doch de
Britsche machines wisten te ontkomen.
Een half uur later kwamen de Wellingtontoe
stellen uit oostelijke richting boven het vliegveld.
Zij lieten zware bommen vallen. Onverwijld werd
een hevig doch onnauwkeurig vuur op hen ge
opend. De toestellen keerden terug en openden een
machinegeweervuur op de vijandelijke mitrailleur
posten, de luchtdoelbatterijen, de loodsen en de op
het veld staande toestellen. Er werd aanzienlijke
schade aangericht, terwijl er een groote brand uit
brak. Daarna verschenen vele Duitsche vliegtui
gen. Er ontstond een verwoed gevecht, waarbij
een Britsch toestel verloren ging.
De toekomst der Balkanlanden.
Volgens Turksche opvatting in belangrijke mat6
afhankelijk van de ontwikkeling in het Noorden.
ISTANBOEL, 13 April. Men is hier van mee
ning dat de toekomst der Balkanstaten voor een
belangrijk deel zal afhangen van het verloop van
den strijd in Noorwegen. De tegenstrijdige berichten
uit het Noorden hebben de publieke opinie hier ver
deeld, maar algemeen vindt men dat wanneer
Duitschland de overwinning behagit een invasie in
den Balkan, alhoewel, deze dan voorloopig wordt
uitgesteld, zal volgen.
Officieele kringen in Turkije wachten kalm de
gebeurtenissen af en vervolgen de voorbereidingen.
De minister van nationale defensie heeft een aan
vullend crediet van twaalf millioen Turksche pon
den gevraagd. De minister van handel heeft bij
decreet alle constructie-ijzer opgevraagd in de zes
grootste steden van het land zal dat binnen drie
dagen moeten geschieden. Verzekeringsmaatschap
pijen zullen binnen een bepaald tijdsbestek de in het
buitenland belegde fondsen moeten laten repa-
trieeren. (United Press).
lededand volgt kalm de
vastgestelde gedcagslgw-.
Elke aanvaller zal met de wapens
tegemoet getreden worden
ROME 13 April (Stefani). De Nederland-
sche minister van buitenlandsche zaken, mr. E.
N. van Kleffens, heeft den correspondent te Den
Haag van het Italiaansche persbureau Stefani
een interview toegestaan, waarin hij o.a. ver
klaarde dat de Nederlandsche regeering, die,
wat de buitenlandsche politiek betreft, den steun
der geheele natie geniet, onder de tegenwoor
dige ernstige omstandigheden kalm de gedrags
lijn blijft volgen, die zij bij het aan het bewind
komen heeft opgesteld.
Deze houding wordt niet alleen gekenmerkt
door den wensch, buiten het conflict te blijven
en nauwgezet de neutraliteit in acht te nemen,
doch ook door den onwrikbaren wil, met de
wapens iederen aanval op het land, vanwaar
deze ook komt, af te slaan.
Sedert September j.l., aldus mr. Van Klef
fens, is niets nagelaten om de verdediging des
lands zoo goed mogelijk te verzekeren. Neder
land zal zich, als het wordt aangevallen, met
de meeste energie teweer stellen.
Vastberadenondanks de
gevaren.
STOCKHOLM, 13 April. (Havas) Koning
Hakon heeft een interview toegestaan aan den
correspondent van „Svenska Dagbladet". De
Koning was zeer kalm, niettegenstaande de vele
vermoeienissen, die hij heeft doorstaan, want
sedert hij Dinsdag Oslo had verlaten had hij
vrijwel niet geslapen. Hij verklaarde plechtig
dat hij het Noorsche grondgebied, ondanks de
gevaren, niet zou verlaten.
Leden van 's Konings gevolg verklaarden dat
tijdens het bombardement van het hoofdkwartier
vier bommen in de nabijheid van den Koning
waren gevallen. Het waren, te oordeelen naar de
kraters, die zij sloegen, bommen van zeker vijf
honderd kilo.
De minister van buitenlandsche zaken Koht, is te
Stockholm aangekomen, waar hij den dienst vaii
het ministerie van buitenlandsche zaken zal orga-
niseeren.
Ontscheping van geallieerde
troepen een ingewikkelde
onderneming.
Het oordeel van de „Times"
LONDEN, 13 April (Reuter). De militaire
medewerker van de „Times" schrijft dat zij
die met ongeduld hebben gewacht op het bericht
van ontscheping van geallieerde troepen in
Noorwegen waarschijnlijk niet rekening hebben
gehouden met alle vraagstukken, die zich hierbij
voordoen. Zulk een troepenontscheping zou, al
dus het blad. zonder vrij nauwkeurige kennis
van de sterkte en de opstelling van de verdedi
ging een groot waagstuk zijn, en tot een
plaatselijke ramp kunnen leiden. Het uitkiezen
van een plaats waar men zonder tegenstand
troepen hoopt te kunnen ontschepen moet ge
baseerd zijn op volledige tactische inlichtingen,
die onder de huidige omstandigheden niet ge
makkelijk uit Noorwegen kunnen worden ver
kregen. Men kan, aldus de „Times", gevoegelijk
aannemen, dat de autoriteiten in Engeland en
Frankrijk zich ten volle bewust zijn van het be
lang van den tijdsfactor om te verhinderen
dat de Duitschers hun nog steeds hachelijke po
sitie in Noorwegen versterken.
^IIIIIIIIIIIMIIlII III 11111»™™**
SLECHTS k DAGEN
ZATERDAG EN MAANDAG
VOOR
extra lage prijzen!!
Gr. Houtstr. 31, bij Anegang, Haarlem.
(Adv Ingez. Med.)
(Hier en daar zijn de bollenvelden
reeds kleurig in bloei.)
Het leven wordt in deze dagen,
Waarin je veel van 't slagveld leest,
Soms moeilijk als een vreugd te dragen-,
Door een beklemming van den geest.
Maar er is van de bollenvelden,
Zoo langzaam aan, van dag tot dag,
Gelukkig ook nog nieuws te melden,
Daar zijn de bollen aan den slag.
Daar komen weder frissdhe kleuren,
Geordend tot een bloemtapijt,
Daar speurt de neus weer zachte geuren,
Zooals in eiken voorjaarstijd.
Al houdt het koele weer wat tegen,
De zon verwekt den nieuwen groei,
Geholpen door den voorjaarsregen,
Komt toch het bollenland in bloei.
Het nieuws moge dan droevig wezen,
En vaak beklemmend bovendien,
Wij krijgen niet slechts nieuws te lezen
Wij krijgen ook weer nieuws te zien
Wanneer gij moe zijt van het werken.
O mensóh zoek in uw vrije uur,
Om lichaam en om geest te sterken,
Uw troost en vreugd bij de natuur.
P. GASUS.
SPECIALE PRIJZEN VOOR
DUBBELFOCUS GLAZEN
ALLEEN ZIJLSTRAAT 97.
GEDIPLOMEERD OPTICIEN.
(Adv. Ingez. Med.)
ZONDAG A.S. 3—6 uur THé DANSANT
in den H. K. B. met
THE SWING PAPAS.
(Adv. Ingez. Med.)
Juteicodam
voor Terrasbetegeling
TOONZAAL: KAMPERSINGEL 24
Telefoon 12104—13029
(Adv. Ingez. Med.)
Instructies van Quisling werden
niet opgevolgd.
Diplomatieke vertegenwoordigers negeeren
zijn orders.
STOCKHOLM, 13 April. (Reuter.) In gezag
hebbende Noorsche kringen alhier wordt ver
nomen dat de leider van de Noorsche „mario
netten-regeering" Quisling aan alle diploma
tieke en consulaire vertegenwoordigers van
Noorwegen order heeft gegeven, zijn bevelen
op te volgen en de wettige Noorsche regeering
af te zweren.
Geen der vertegenwoordigers heeft geant
woord.
Het D. N. B. meldt uit Oslo dat Quisling tegen
over vertegenwoordigers van de Noorsche pers een
verklaring heeft afgelegd, waarin hij zeide dat de
directe aanleiding tot het Duitsche optreden was
gelegen in de Britsche schending van de Noorsche
neutraliteit. De Noorsche regeering, aldus Quisling
heeft te Londen slechts zwak geprotesteerd.
Duitschland achtte zich derhalve gei*echtigd, zelf
zijn belangen in Noorwegen te behartigen.
Daar de regeering Oslo verliet was het, naar
Quisling zeide, de plicht van de „Nasjonal Sam-
ling", een nieuwe regeering te vormen. Deze heeft
tot taak, de vrijheid en onafhankelijkheid van
Noorwegen te verzekeren.
Commandant van Kongsvinger
afgezet.
STOCKHOLM, 12 April. (Zw. Tel. Ag.) Uit
Charlottenburg wordt gemeld dat de Noorsche
autoriteiten den commandant van het voormalige
fort Kongsvinger, generaal-majoor Hoch Nielsen,
hebben afgezet, omdat hij de bevelen van Quisling
had uitgevoerd en de mobilisatie zou hebben gesa
boteerd.
Engelsche luchtaanval op Narvik.
BERLIJN, 13 April (D.N.B.) Britsche gevechts
vliegtuigen hebben gistermiddag de haven en de
stad Narvik aangevallen. De uitgeworpen bommen
troffen geen van allen doel. Doordat, het luchtaf
weergeschut terstond met succes in actie kwam,
was het den vijand niet mogelijk een nieuwen
aanval te ondernemen, zoodat hij zich in Weste
lijke richting moest verwijderen.
Het woord is aan
J. Lemaitre:
Een zeker optimisme is niets anders
dan een vorm van of een voorioaarde
tot moed en activiteit.
Italiaansche visie op de gebeurte
nissen.
„Italiaansche pers bepaalt zich tot de feiten."
ROME, 13 April (Stefani) De „Messagei-o"
schrijft in een antwoord aan enkele Fransche en
Britsche bladen, die zich verwonderd hebben over
de houding van de Italiaansche pers, welke het op
treden van Duitschland in Denemai'ken en Noor
wegen rechtvaardigt, dat men zich in Italië ertoe
bepaald heeft de feiten weer te geven.
De feiten zijn:
1. De schending van de Noorsche neutraliteit
door de geallieerden door het leggen van mij
nen, hetgeen een Fransch-Britsch militair optre
den in Noorwegen deed voorzien, en
2. de bliksemsnelle reactie van Duitschland,
dat erin geslaagd is, den geallieerden in Noor
wegen voor te zijn.
Het is volkomen natuurlijk dat de Duitschers
over Denemarken zijn getrokken, dat de natuurlijke
brug tusschen Duitschland en Noorwegen is. Overi
gens is de doortocht door Denemarken met de toe
stemming van de regeering en het volk van Dene
marken en zonder incidenten geschied.
Tenslotte heeft de Italiaansche pers het laatste
feit weergegeven, t.w. dat de lucht- en zeeslag op
de Noordzee, die veel minder grootsch is geweest
dan men te Londen en Parijs heeft beweerd, is ge
ëindigd met den terugtocht van de Fransch-Britsche
vlootstrijdkrachten, die naar hun bases terug zijn
gekeerd terwijl het streven der geallieerden er op
het oogenblik hoofdzakelijk op gericht zou zijn, de
Noren aan te sporen tot den laatsten man te strijden.
De bladen meldden hedenochtend onder
enorme koppen, dat zich op het oogenblik
in Noorwegen een Duitsch expeditieleger van
100.000 man bevindt, dat snel de vitale punten
des lands bezet, ondanks de door de Noren ge
voerde guerrilla.
Werkverschaffing te Haarlem.
60 man naar Nieuw Vennep.
Naar wij vernemen zullen Maandag 60 werk-
loozen uit Haarlem in werkverschaffing aan den
arbeid gezet worden te Nieuw Vennep. Het be
treft hier uitvoering van grondwerk.
VECHTPARTIJ OM EEN VROUW.
In duim gebeten en met mes
gestoken.
Vrijdagavond ontstond in een perceel aan de Lange
Heerenvest te Haarlem een vechtpartij om een
vrouw. Een 41-jarige man had al meermalen een
46-jarigen los-werkman, die te Maastricht verblijf
houdt, gedreigd hem te zullen doodsteken, als hij
zich met zijn vrouw, waarmee de dreigende man in
Haarlem samenwoonde, op straat durfde te ver-
toonen. Dit laatste gebeurde Vrijdagavond, met het
gevolg dat een vechtpartij ontstond. De echtgenoot
werd in zijn duim gebeten en kreeg bovendien een
messteek van zeven c.m. lang in zijn nek. Hij werd
door leden van den Ongevallendienst geholpen en
vervolgens voor verdere behandeling naar het St.
Elisabeth's Gasthuis gebracht. De politie heeft van
het gebeurde proces-verbaal opgemaakt. De mede
minnaar zal er dus wel meer van hooren.
Controle op de productie in het
Protectoraat.
PRAAG, 13 April Een aantal nieuwe maatre
gelen is in het protectoraat uitgevaardigd teneinde
de productie en de distributie van Tsjechische ruwe
grondstoffen te controleeren. Ook wordt het gebruik
van goud en zilver beperkt tot het vervaardigen van
de strikt noodzakelijke voorwerpen en goud mag
dan alleen gebruikt worden met een bepaald en ge
ring gehalte. Alle banken van leening moeten hun
gouden, zilveren en luxe artikelen afleveren aan
de staatsbank om verkocht te worden. Dierlijke en
plantaardige vetten mogen niet langer gebruikt
worden voor het linoleum en voor de papierindu
strie; alleen met speciale toestemming. De contx-ole
op de textiel waren is verschei-pt. Men moet een
speciale toestemming hebben voor het koopen van
kleeren, lakens en dekens voor kinderen onder het
jaar.
HEDEN: 16 PAGINA'S
f1111,111
1 ActikeCeit-
R. P.: Journaal van de week pag. 5
J. B. Schuil: Stichting Het Neder-
landsch Tooneellyceum. pag. 2
K. de Jong: Haarlem's Strijkorkest
pag. 2
Van onzen Geneefschen con-espon-
dent: Sportbrief uit Zwitserland.
pag. 6
Dr. P. H. Schroder: Boeken die ble
ven. pag. 7
J. H. de Bois: Litteraire Kantteeke-
ningen. pag. 7
W. v. d. T.: Het Museum Arnstel-
kring. pag. 7
Van onzen specialen verslaggever:
Een kaarsi-echte roeibaan voor de
Filmschouw pag. 8
v. H.: Na Walt DisneyFlei
scher! pag. 8
Financieel Economisch Weekover
zicht: Uitwerking op de beurzen van
de Scandinavische gebeurtenissen.
pag. 9
A. J. D.: Iberis. pag. 9
Prof. dr. P. Geyl: Engelsche indruk
ken. pag. 11
Het bericht, dat de kustbatterijen van Oslo het Duitsche slagschip „Gneisenau"
in de Oslofjord tot zinken hadden gebracht, wordt thans bevestigd door een
officieel communiqué van de Noorsche autoriteiten. De „Gneisenau" behoorde
tot de „Scharnhorst"-klasse, waarvan de beide schepen (Gneisenau en Scharn-
horsl) een waterverplaatsing hebben van 26.000 ton en een bemanning van
1461 koppen. De bewapening omvat 9 kanonnen van 28 c.M., 12 van 15 c.M.,
14 van 10 c.M. en 16 van 37 m.M. Vier vliegtuigen kunnen per bodem worden
meegevoerd.
Laatste Berichten op pagina 4