Rhenen herstelt zich! Gewichtig! op Qoede xeep ®ismt JCimsfr MOLEST VexiehexiiiQ, FLITSEN 3Jk houd nog oan het pxoia. Incasso-!Banh n.V. i'OENSDAG 26 JUNI 1940 H A X R r E M'S DAOBtAD Over 6 weken hoopt men met den bouw van houten noodwoningen te beginnen. Verlichting van rijwielen en auto's in verband niet de luchtbescherming. Naar het A.N.P. verneemt ligt het in de bedoeling binnenkort in verband met de luchtbeschermingseischen richtlijnen vast te stellen voor de verlichting van auto's en rij wielen. Soldaten brengen een aantal geschonken goederen in de Cunerakerk te Rhenen onder. (Van een specialen verslaggever) Rhenen aan den opbouw: de balans van al wat irnield of beschadigd werd is opgemaakt. Puin ruimers zijn dag in, dag uit druk in de weer met un kipkarren, die langs een smalspoor uit het intrum naar den rand van de gemeente het mate- aal transporteeren, waar na sorteering het totaal ibruikbaar geworden gedeelte meteen voor de «nping van een gat met zeer groote afmetingen jbruikt wordt. Over 6 weken hoopt Rhenen, aldus lirgemeester d'Aumale baron van Hardenbroek, iet den bouw van houten noodwoningen te kun- en beginnen, op dezelfde wijze als hier en daar leds noodwinkeltjes zijn verrezen. Tweeduizend iwoners van Rhenen genieten nog de gastvrijheid m minder getroffen inwoners. De leuze „terug iar 't normale leven" moet ook voor de bewoners an de tweehonderd huizen, welke geheel en van tweehonderd, welke gedeeltelijk vernietigd zijn, ïlden. Vandaar het plan om met noodwoningen an terugkeer naar het vroegere, maatschappelijke ven geleidelijk aan te doen plaats hebben. Hoeveel de schade in Rhenen beloopt? Het is terst moeilijk om daarvoor een bedrag in geld noemen. Maar telt men de ingekomen schattin- >n van vernielde of beschadigde huizen met ventaris tezamen dan komt men globaal tot n bedrag van 3 millioen gulden, een bedrag dat or het veelal toepassen van nieuwbouw nog wel inmerkelijk hooger zal komen te liggen. De heer Van der Haar, de Amersfoortsche archi- ct, heeft samen met den gemeente-architect de hade getaxeerd aan de vernielde of beschadigde lizen. Daarnaast hebben de getroffen bewoners If de schade moeten opgeven aan meubilair en ventaris, terwijl voorts de schade aan de levende ive (paarden, varkens en kippen) opgenomen is. De bezoeker in Rhenen ziet het: men werkt weer men helpt de getroffenen. In de Cunera- :rk, welke zelf licht beschadigd is evenals een shonderdtal andere woningen heeft men dat- ine opgeslagen, wat in de niet-getroffen gemeen- n der provincie Utrecht is ingezameld: meubilair, hilderijen, serviezen en glaswerk, kinderwagens, iegen, kussens, beddegoed. bedstellen, schoenen, eeren, waschtafels, aschbakken; er is van alles. er genoeg is? 't Is moeilijk te zeggen, maar 't ag betwijfeld worden, vooral wat meubels be eft. Dankbaar heeft de distributiedienst, welke in 't ven geroepen werd om een zoo eerlijk mogelijke erdeeling van de verzamelde goederen tot stand brengen, de gulle gaven opgeslagen. Een comité, ideraf deeling van het Grebbe-comité, heeft ïzen dienst in een minimum van tijd georgani- erd. Een kaartsysteem verzekert een goede con- ole: wien eenmaal iets verstrekt is kan niet met icces een poging wagen om opnieuw hetzelfde te rkrijgen. Rhenen aan den opbouw: burgemeester d'Aumale iron v. Hardenbroek, die in donkere dagen zijn ge- eente op voortreffelijke wijze heeft gediend, heeft onmiddellijk voor gezorgd, dat een architect, die et stadje door en door kende, belast is met het itwerpen van het nieuw te bouwen gedeelte. Het ide karakter zal zooveel mogelijk gehandhaafd lijven. Alleen zal de hoofdstraat aanmerkelijk :eeder worden en zullen er in de toekomst niet eer zooveel smalle straatjes op den hoofdverkeers- eg uitmonden. Of de tram nog door 't centrum zal blijven iden? Zekerheid hieromtrent bestaat niet. Wel- eht zal men er toe overgaan om de tramlijn op heffen; maar hieromtrent is niets definitief be- ïnd. Wel definitief geregeld is het onderwijs. In de ïnige school, die gebruikt kon worden, is een uleersysteem .ingesteld voor alle schoolkinderen, lodat zij, al is het dan in mindere mate dan lorbeen, toch onderwijs genieten. En wat zal er met de historische Cunera-kerk en •en geschieden? De restauratie gaat door. In totaal zullen de stauratiewerzkaamheden op 30.000 komen het- ien mede veroorzaakt wordt door 't feit, dat zeer ilangrijke onderdeelen van 't orgel der kerk, die een loods waren opgeslagen, door brand zijn •rnieldDeze twee, als door een wonder ge aarde historische monumenten zullen eenmaal eer het als een phoenix uit de asch herrezen adje cachet verleenen. Waar nu nog de werk lozen. onder toezicht van de Nederlandsche Heide Maatschappij, hun uiterste krachten inspannen (1 het centrum en de andere getroffen gedeelten an Rhenen puinvrij te maken, zal in de toekomst in architectonisch geheel verantwoord stadsbeeld zien zijn, volkomen in harmonie met den dan ook restaureerden toren en de kerk. Nog 6 weken: dan zullen die inwoners uit Geen maximumprijzen voor aardappelen meer. 's-GRAVENHAGE, 25 Juni. - Het rijksbu- eau voor de voedselvoorziening in oorlogstijd naakt bekend, dat met ingang van 24 Juni 1940 een maximumprijzen voor aardappelen meer uilen gelden. Tevens wordt bekend gemaakt lat met ingang van dienzelfden datum de aard- ippelsoorten Roode Star, Furore, alsmede leeuwsche bonten en Zeeuwsche blauwen, we- lerom vrij kunnen worden afgeleverd. (A.N.P.) Rhenen, die thans de gastvrijheid genieten van ge lukkiger menschen, hun noodwoningen zien ver rijzen. Valt slechts te hopen, dat er genoeg geld en goederen zullen zijn, om de vele gezinnen die op dit moment nog dakloos zijn, dragelijk te kunnen installeeren. Zoo niet, dan zal het Grebbe-Comité daarvoor nog wel de noodige stappen weten te ondernemen. (Nadruk verboden). in het voorjaar de inwendige organen, bloed en darmen zuiveren, VERSTOPPING, overtollig vet, aambeien, rheumatische pijnen doen ver dwijnen, slakken en giftstoffen uit het lichaam verwijderen door een grondige kuur met Dr. Schieffer's Stoff- wisselingzout. De weldadige wer king is verrassend. Flacon 11.05, Dubbele tlacon 11.75 bij apothekers en vakdrogisten A. NATTERMANN Cie - Keulen—Braunsfeld. (Adv Ingez. Med.) Postverbinding tussclien België en Nederland hersteld. BRUSSEL. (D.N.B.) De postverbindingen tusschen België en Nederland zijn hersteld. De postzendingen worden tegen de oude tarieven per auto naar de Nederlandsche grens gebracht, waar de Nederlandsche posterijen hen overne men. Terugkeer inwoners van Breda. De burgemeester van Breda, de heer B. W. T. van Slobbe, heeft stappen gedaan bij het depar tement van binnenlandsche zaken, teneinde de revacuatie van de nog afwezige Bredanaars te be spoedigen. Als gevolg van het onderhoud werd het noodig geoordeeld een Nederlandsche missie te vormen, die de behartiging van de belangen van alle nog niet teruggekeerde Nederlanders op zich neemt. Als voorzitter van deze missie werd de heer J. Meeus uit Breda aangewezen. Deze heeft zich on middellijk in verbinding gesteld met den secre taris-generaal van het departement van Binnen landsche Zaken, rar. dr. Frederiks. De heer Meeus had vervolgens een onderhoud met den Rijks commissaris Rijksminister Seyss-Inquart. Dit onderhoud heeft tengevolge gehad, dat de Rijks commissaris, als bewijs van zijn groote welwillend heid ten opzichte van de Nederlandsche bevolking, onmiddellijk zijn volledige medewerking heeft toegezegd. Hierdoor zal de Nederlandsche missie over alle mogelijke faciliteiten en hulp be schikken. Voorts zullen zich, in opdracht van den Rijks commissaris. twee hoofdofficieren van de Duit- sche weermacht te Breda vervoegen, om met de Nederlandsche missie den tocht naar Frankrijk te aanvaarden. De N. S. V., welke sedert enkele weken in België en Frankrijk vertoeft, zal zich aldaar ook belasten met de voeding, het logies en het vervoer der Nederlandsche vluchtelingen. Door deze medewerking van den Rijkscommissa ris is de verwachting gewettigd, dat de terugkeer van alle Nederlandsche vluchtelingen zeer spoe dig een feit zal zijn. In verband hiermede is het Nederlandsche gedeelte der commissie terugge bracht tot drie personen. De verder bestaande commissies zijn hierdoor ontbonden verklaard. (A. N. P.). Noodmaatregelen te Rotterdam. Tegen huuropdrijving en -opzegging en tot bescherming der bedrijven. B. en W. van Rotterdam hebben den gemeente raad twee voorstellen aangeboden, verband hou dende met den toestand waarin de stad is geko men te verkeeren, aldus meldt de N. R. Crt. Beide voorstellen zullen behandeld worden in de ver gadering van den raad op Donderdag a.s. Ten eerste heeft het College den raad een ont- werp-verordening betreffende de uitoefening van beroep of bedrijf doen toekomen. Dit ontwerp houdt in een verbod voor de uitoefening van be roepen en bedrijven door personen en onderne mingen, welke op 9 Mei te Rotterdam niet ge vestigd waren. Het tweede voorstel behelst een ontwerp Wo ningnoodverordening. waarin bepalingen zijn op genomen om huuropdrijving en -opzegging tegen te gaan. Donderdagavond wordt de veld- postdienst opgeheven. 's-GRAVENHAGE, 25 Juni. De veldpostdienst wordt op 27 Juni a.s. definitief opgeheven. Op den avond van dien dag wordt ook het thans nog in dienst zijnde hoofldexpeditiekantoor van de veld post te 's-Gravenhage gesloten. Correspondentie met veldpostadres welke na 26 Juni in de brieven bussen wordt aangetroffen wordt voor zoover mogelijk aan de afzenders teruggezonden. Aan- geteekende stukken met veldpostadres worden van dezen datum af niet meer ter verzending aange nomen. (A.N.P.) NIEUWE SERIE No. 32 Wanneer je aan het hoogtepunt van je kaart- kunstje gekomen, ontdekt dat niemand eenige aandacht voor je heeft, omdat het kind des hui zes uit bed is gehaald en den volke wordt ver toond. De zaak van den omstreden zuigeling. 's-GRAVENHAGE, 25 Juni. (A.N.P.) Van middag heeft de president van de Haagsche recht bank, mr. A. S. Rueb, die te beslissen heeft in de zaak van den zuigeling, dien twee moeders elkan der betwisten, een bezoek gebracht aan het perceel Princessegracht 6a, waar mevrouw Van der W. haar kind zou hebben teruggekregen. De getuige mevr. De G., die eerstgenoemde dame daar gezien heeft, wees er de plaats aan waar dit geschiedde. Bij het verhoor gistermiddag sprak zij van schot ten in de zaal als bij een kapper. Thans waren daar geen schotten, doch naar het personeel van het daar gevestigde staatsbedrijf verklaarde waren deze onlangs weggenomen. Bij het verhoor, dat op het onderzoek ter plaatse volgde, verklaarde de getuige, dat mevr. Van der W. haar kind her kende, terwijl het door een ander werd vastge houden. Zij meende, dat dit een werkmeisje was, doch zij wist dit niet zeker. De verhooren zullen later worden voortgezet. OUD-COMMODORE V. D. HEUVEL OVERLEDEN. In den ouderdom van 70 jaar is te Wassenaar overleden de heer P. van den Heuvel, gep. reser- ve-kap.-luit. ter zee, tit. en oud-commodore der Holland-Amerika Lijn. De overledene was rid der in de orde van Oranje-Nassau. De begrafenis zal Donderdag a.s. om 12.30 uur op de begraaf plaats Nieuw Eik en Duinen in Den Haag ge schieden. (A.N.P.) (Adv. Ingez. Med.) in Haarlem en daarbuiten. Belgische kunstenaars in het Rijks museum. Ook deze tentoonstelling was juist met de ge bruikelijke officieele plechtigheid geopend, toen de omstandigheden in ons land het gewenscht maakten de deuren weer te sluiten. Nu is de Voor jaarstentoonstelling heropend en zal als Zomer- tentoonstelling nog wel de belangstelling der kunstvrienden trekken. Ze blijft althans voor- loopig geopend en de Directie van ons Rijks museum, aan wie men in geen geval gemis aan activiteit of ideeën verwijten kan. heeft zelfs voor een dagelij ksch middagconcert in de oude Nachtwachtzaal gezorgd (deze week treden er bij voorbeeld Harry van Os en Felix de Nobel op)zoodat een bezoek aan ons nationaal kunst huis de moeite blijft loonen en de kunst er ge diend wordt. De Belgische schilders van heden zijn door een 75-tal kunstbroeders vertegenwoordigd, waarbij zich een 18-tal beeldhouwers voegen zoodat deze expositie overzichtelijk is en geen lawine van kunstproducten vertoont, die den bezoeker afmat en per slot van kunst afkeerig moet maken. Al geloof ik nu niet. dat met die ruim honderd schilderijen en met de dertig beeldhouwwerken het meest voordeelige beeld van de huidige Bel gische kunstproductie bereikt is, men zal toch wel doen door van deze manifestatie met belang stelling kennis te nemen. Naast het een en ander waarover men geen oordeel vellen wil, omdat een enkel ons getoond werk zulk een oordeel niet vol doende motiveert, zal men veel aantreffen waar door een bestaande opinie bevestigd of een kers- versche waardeering opgewekt wordt. Zoo kent men, geloof ik, ten onzent reeds lang het werk van Walter Vaes en bewondert het. Als een portrettist van buitengewone schilderkun stige cultuur zal men hem hier waardeeren in de beeltenissen van Prins Eugenius van Zweden^ en van Commandant Charcot. Vooral het eerste is zonder eenige moedwilligheid in de makelij het ziet er uit of de schilder het zoo uit de mouw l schudde buitengewoon expressief wat karak- ter aangaat. En met welk een elegantie wordt zulk portret door Vaes voorgedragen! Dat van Charcot bezit eenzelfde verfijning, is echter iets minder doorgevoerd. In 1923 schilderde Vaes een schets naar Jan Toorop, hier te zien, en voor wie Toorop's verschijning gekend hebben eveneens vol rake en steeds elegante duiding. Het Jong Meisje (nr. 94) zal van lateren tijd zijn. Het is eveneens op en top van Vaes' mooiste qualiteit. Opsomer thans baron Opsomer en Per- meke hebben een groep en zijn eikaars overburen in de eerste groote zaal. Beiden kent men in Holland. Het genoegelijke groote portret van Felix Timmermans, staande voor een tafeltje, door Opsomer. beheerscht den wand. ondanks de weinig gecompliceerde kleur van het groote doek. In een Stadsgezicht, op Lier geïnspireerd, en een prachtig stilleven met een doode zwaan bewijst Opsomer opnieuw welk een kundig en bovenal „plaisant" schilder hij is. Hij is dat van jongsaf geweest en heeft zich alleen in die richting ver volmaakt. Permeke is met een vijftal vrij groote doeken, waarvan twee groote landschappen het aantrekkelijkst zijn. zeer goed vertegenwoordigd. In „Stal", het „Oude Paard" en „Zeug" is zijn grandioos-boersche kracht overwegend, doch ook die zijn mooie typen van zijn kunst en behooren niet tot die middelmatige nonchalances, die hij ook wel gemaakt en de wereld ingezonden heeft Hoe ver van de brute kracht van een Permeke staat een figuur als Gustave van de Woestijne Het lijkt waarschijnlijk dat zijn jeugdjaren 'zijn sterkste productiviteit beduid hebben. Van de drie hier aanwezige werken zou ik dan ook „Het Hof van Sint Agnes" (uit de periode waarin hij onder invloed van Maurice Denis stond) prefe- reeren boven de beide andere, die voor mijn ge voel een verslapping beteekenen en van een eenigszins gewelddadige naïveteit zouden kunnen getuigen. Volmaakt schilderlijk van opvatting, al zal het door den leek nu niet direct ..moof" gevonden kunnen worden, is het werk van Gus tave de Smetin de jaren van den vorigen oorlog ook in ons land geen onbekende De Smet is een persoonlijkheid waarvan men de qualitei- ten eerst bij gezette, rustige beschouwing zal gewaar worden. Hij zocht niet naar elegantie, maar tracht zich vriendelijker voor te doen dan hij is, maar zijn schilderen heeft, het overtuigen de van wie weet wat hij wil en hij doet daarin even denken aan het jonge werk van Breitner Men zie zijn Vrouw met bloemen (nr. 39). Hippolyte Daeye is ten onzent minder bekend doch in België een veelgeroemd kunstenaar. Daar is grond voor te vinden in de werkelijk zeer ex pressieve manier, waarop hij een kinderkop beeldt, meer suggestief dan definieerend. vaag zoo ge 1 wilt, maar in de kleur zeer verfijnd vaag en psy chologisch scherp doordacht. Een curieus en ook wel belangwekkend schilder. Een ander belangrijk schilder, dien men hier minder goed kent en die toch al dichter bij de zeventig dan bij de dertig is, de Leuvenaar Alfred Delaunois, heeft hier een groot werk, een zijner kerkinterieurs met avondbelichting: „Gebeden voor de dooden op Allerheiligenavond". Ondanks de eenigszins olie-achtige techniek is het een in drukwekkend schilderij waarin de mysterieuse sfeer in een van Leuven's oudste kerken als het ware tastbaar wordt gegeven. Zijn landschap, dat hier „April in Monnikenland", geheeten is, doet een zeer afzonderlijk kunstenaar kennen, in zijn levensbeschouwing misschien evenzeer litterair als picturaal de ontroering ondergaand en te recht onder de „peintres de la pensée et du sen timent" gerangschikt, waartoe ook Laermans Degouve en andere groote dooden behooren. Opmerkelijk is hier een landschap van Willem Paerels. den Delftenaar die als veertienjarige naar Brussel toog en nu een der groote mannen in de Belgische kunst is. Hij woonde in den vorigen oorlog eenige jaren in Holland en maakte met zijn werk in lichte, weinig gemengde kleur hier toen opgang. Zijn palet heeft zich sindsdien gewijzigd. In het bewuste landschap, zoowel als in een groot stilleven met vruchten, met vooral in het eerste een sterke kleurkracht, is de techniek veel meer doorwroet, minder open-naief geworden dan ze vroeger was. maar toch werk van een be langrijk schilder gebleven. Beeldhouwwerk en mooie teekeningen door George Minne kan men hier vinden, zoo geheel anders van aard als het werk van Edgard Tytgat. die de laatste jaren zeer op den voorgrond treedt! Men kan hem als illustrator en graficus mis schien meer waardeeren dan als schilder, doch zal moeten toegeven dat in het groote doek „Het Atelier" mooie qualiteiten van licht en kleur zich openbaren en dat het gewild-onnoozele. dat hii oleegt te vertoonen hier ontbreekt. Op een paar minder hier bek0'-"^ ""men en werken moge ik de aanstaande bezoekers noe wijzen, omdat ze zijn aandacht verdienen. Wii noemen dan Frans Depooter's Meisje met rood jasje in een tuin; een Vrouw met zwarten mantel door Firmin Baes; levendig geschilderde land schappen door Albert Claeys: een gezicht in de mijnstreek Charleroi door Pierre Paulus, Ane monen door Fernand Schirren. Er is nog wel een aantal belangwekkende artisten. Bij dé curiosa zal men met instemming naar de „Processie" door Felix Timmermans kijken en voor een won derlijk stuk grafischen arbeid door Jules van Paemel „Godsdiensten en Wijsbegeerten" alle respect hebben. J. H. DE BOIS. VORSTELIJK, rustig en met die onverstoor bare waardigheid, die het kenmerk is van geestelijken adel zóó zat-ie in de trap-taxi. Breeduit, de oogen gesloten en den hoed wat nonchalant doch juist niet te noncha lant op het hoofd, beheerschte hij dit moderne verkeersmiddel evenals hij het eens het proza der Nederlandsche letteren deed. Nog steeds machtig was de gestalte, die het kleine, roode bankje be zette en de forsche neus stak nog even energiek naar voren als in de dagen toen ze onze litteratuur eer nieuw leven inblies. Zachtjes deinde het karretje op zijn gummi bandjes terwijl de ruggen van de voortrappers gekromd over het stuur lagen, gekromd als de ruggen van hen, die hun passagier eens met bij tende scherpte aan de kaak stelde omdat zij geen .voortrappers" waren doch genoeglijke veelpra- ters, soms ondanks of juist door de professorale waardigheid, die zij met zooveel moeite hadden verworven en verknoeiden. Ach, die felle bezieling, die volkomen be- heersching van het woord, die den critici aller tijden tot voorbeeld mogen dienen en mij nog steeds ontroeren bij elke lezing en herlezing, ze kunnen hun glans niet verliezen of zelfs maar verbleeken in een roodgelakte trap-taxi. Dat woord trap-taxi moet hem een huivering be zorgen als de kille avondwind na den rijpen zomer dag. Ik had hem liever gezien in een rickshaw voortgetrokken door een hijgenden Chinees, zijn geest vol van de wijsheid van Lao Tse en op zijn lippen de glimlach van Confucius. O, ik had hem liever gezien, gezeten in den stoel van de Hawaiian Clipper met zijn oogen strak op den Oceaan bene den hem en voor hem de gladde onberispelijke rug van den gladden, onberispelijken Amerikaansehen piloot met den stillen glimlach van het kind, dat weet. dat hij de overwinnaar is van Oceanen. O, ik had hem liever gezien, gezeten op den rug van den olifant van de Radjah van Mysore met het geweer voor zich en de oogen gericht op den go- streepten tijger, die zich gereed maakte voor den beslissenden sprong, de tanden ontbloot in een af schuwelijke grijns. O, ik had hem liever gezien gezeten in een machtige 80 P.K. met een open kap van een donker grijze kleur, die alleen heel voor name wagens hebben. Zijn jas en zijn hoed en zijn figuur, ze zouden daarin passen. En hij zou ge glimlacht hebben. Helaas, ik zag hem in eer. rood gelakte trap-taxi. Toch houd ik nog van het proza, want het is onsterfelijk. Zelfs de trap-taxi kan het niet dooden. B. K. is weder mogelijk I Inlichtingen bij: Tel. 13843, Haarlem, Kruisweg 59 (Adv. Ingez. Med.) Bouw van 600 arbeiderswoningen. Utrecht (A.N.P.). De Utrechtsehe wethouder voor do Volkshuisvesting, de heer Ploeg, heeft ons in een onderhoud medegedeeld, dat een normale bouw van arbeiderswoningen, als gevolg van de tijdsomstandigheden thans te Utrecht niet te verwachten is. Op grond daarvan besloot het ge meen'"bestuur den bouw van woningen in het uitbreidingsplan Pijlsweert zooveel mogelijk te bespoedigen. Aan de diensten, die op dit terrein werkzaam zijn, is opdracht gegeven de plannen voor den bouw van 600 arbeiderswoningen in ge reedheid te brengen. De moeilijkheid doet zich thans voor, aldus den wethouder, om de beschikking te krijgen over de noodige bouwmaterialen. B. en W. hebben nu aan den Regeeringscommissaris voor den Wederop bouw, den heer Ringers, om zijn medewerking verzocht voor de uitvoering van de op stapel staande plannen. Wethouder Ploeg had zeer goede hoop, dat de heer Ringers zijn volle medewerking zal verlee nen, aangezien het hier gaat om de voorziening in bestaande behoeften. Verwacht mag derhalve worden, dat spoedig de eerste spade in den grond gestoken zal worden en dat binnen afzlenbaren tijd 600 nieuwe woningen in Utrecht zullen ver rijzen

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1940 | | pagina 5