Haarlem's Dagblad
)e Examentijd.
HET NABIJE OOSTEN EN DE BALKAN.
Dierenimitatie.
Beursvoorschriften 1940
vastgesteld.
Bonnen
Den Helder gebombardeerd
Korps politietroepen wordt
ook gedemobiliseerd.
1
Nieuwe constitutie
in Frankrijk
Waarom de Roemeensche
regeering de Russische
eischen aanvaardde.
1 Artikelen^
ïc JAARGANG No. 17497
Itgave lourens Coster, Maatschappij voor Courant-
Itgaven en Algem Drukkerij N V Bureaux: Groots
putstraat 93. bijkantoor Soendaplein 37. Postgiro-
lenst 38810. Drukkerij. Zuidei Buiten Spaarne 12.
llefoon: Directie 13082 Hoofdred 15054, Redactie
I600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724,
|825 Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Donderdag 4 Juli 1940
Abonnementen per week ƒ0.25. per maand ƒ1.10,
per 3 maanden 3.25, franco per post 3.55, losse
nummers 6 cent per ex. Advertentiën 1-5 regels
ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35 Reclames ƒ0.60 per
regel Regelabonnementstarleven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels ƒ0.60, elke regel meer
0.15. Groentjes zie rubriek.
jEr zijn al weer tallooze examens afgelegd. Lang
fet alle, want het seizoen der hersengymnastiek en
familiebenauwenissen is op den vierden Juli nog
>t ten einde. Maar de lange lijsten van geslaag-
in dit blad verschenen, hebben een duidelijke
(tuigenls afgelegd van de geweldige hoeveelheid
ieid, reeds door de geëxamineerde helft van het
lerlandsche volk volbracht. En aan ieder, die zijn
•beeldingskracht wist te doen doordringen tot
iter het ietwat saaie gordijn der opsommingen
|n namen, een blik gegund in de vreugde van tal-
Ipze gezinnen. Het zakenleven is daar ook weer bij
tbaat geweest: niet alleen de banketbakkers en
Ijnhandelaren hebben belang bij hooge percen-
ges geslaagden, maar ook zooveel leveranciers van
tlerlei geschenken. Er komen er nog veel aan bod.
et aantal en de gemiddelde waarde dezer stoffe-
jke belooningen zullen wel wat lager wezen dan
weger, maar er wordt toch altijd wat aan gedaan
s zoon of dochter een sport verder op de veel-
[schreven, geduchte maar ook bewonderde lad-
»r, die naar het maatschappelijk welslagen leidt,
[klommen zijn.
be eindexaminandi van gymnasiaal en middel-
tar onderwijs behooren tot de zwaarst en lang-
•igst aan de tand gevoelden en er zijn gunstige
[tuigenissen over hun examenkracht losgekomen
de meest bevoegde zijde. De lente-1940
;ende zich slecht voor rustige voorbereiding, voor
•affe concentratie op den Boom der Kennis en het
bartement van Onderwijs had een goedertieren
isive uitgezonden, die deed blijken dat men daar
ligermate rekening mee mocht houden. Uit de
oelde getuigenissen is gebleken dat dit op som-
ige scholen volstrekt niet en op andere maar in
[ringen mate gebeurd is. En toch waren de uit
wisten niet minder, soms zelfs nog beter dan
[rige jaren. Hetgeen bewijst dat de jeugd de
tokken van wereldsche gebeurtenissen nog altijd
:t kalmte en zelfvertrouwen weet op te vangen
er zich niet door uit het lood laat slaan. Voor
leren is dat moeilijker en geen wonder, want op
rusten verantwoordelijkheden waarop die
igd zich pas aan het voorbereiden is maar die zij
og niet draagt en waarin zij zich evenmin in kan
aiken. Dat is wel eens wat moeilijk te begrijpen
oor de vaders en moeders maar waren zij anders
den zomer van 1914? Tobden zij toen soms over
den en toekomst? Van mijn vrienden en mijzelf
irinner ik mij duidelijk dat wij het niet deden en
een vage maar vaste overtuiging verkeerden dat
les terecht zou komen en dat ouders zwaartillende
enschen waren.
r is nu veel dat heel anders is dan in 1914, maar
e moed en het zelfvertrouwen van de jeugd zijn
atuurlijk niet minder dan toen. En al die geslaag-
en die onder bijzondere omstandigheden toch door
un eindexamen gekomen zijn kunnen daarin wat
«tra zelfvoldoening vinden, wat meer dan hun
oorgangers in rustiger tijden oogstten bij en na
e ontvangst van het kostbare stuk papier met de
indteekeningen. Wie weet of het behalen van een
inddiploma in 1940 hun nog niet een voordeel bij
illicitaties zal bezorgen.... althans al diegenen
ie het jaartal met de juiste mate van fier- en be-
iheidenheid naar voren weten te brengen. Er kan
en extra-kans in zitten, vooral bij een werkgever,
ie zich in zelfkennis herinnert dat de rust en con-
■ntratie van zijn eigen arbeid in de lente van 1940
waar geleden hadden.
Ik wil den geslaagden veel vacantiegenoegens toe-
enschen en een goede toekomst. Er is veel onzeker
ntrent de toekomst maar dat wil allerminst zeggen
at zij niet veel goeds in zich zou bergen. Ik ben
iet jong meer maar ik verwacht het wel, alvast
tndat Europa nu zesentwintig jaren van onrust
inflict heeft doorgemaakt en omdat de historie
jowel als de wet van actie en reactie en het
ireekwoord „na regen komt zonneschijn" leeren,
at op narigheid het goede pleegt te volgen. Als ik
zoo over denk, die een huisvader ben met de ver-
ïtwoordelijkheid en zorgen, die daarbij hooren, dan
loeten de eindexaminandi de toekomst wel met
roote blijmoedigheid inzien, ,,'t Zal waerachtigh
rel gaen" placht een onzer voorvaderen te zeggen.
Natuurlijk zijn er onder de geslaagden, wien
og meer examens wachten. Sommigen zien een
erschiet van academische beproevingen voor zich.
Iet welslagen in dit jaar zal hun daartoe metter-
Sjd moed en optimisme schenken. En overigens
lenken zij daar nu niet over en betreuren het mis-
jchien alleen dat er geen examen voor het auto-rijbe-
rys in deze vacantie is af te leggen. Wat zal het een
(edrang geven als dat weer mogelijk is.... Want
lie tijd komt ook weldra terug. En de oorlog zal
lijn eind vinden. En er zullen massa's jonge, sterke
pachten vereischt worden om te bouwen, om wat
peds tot stand te brengen. Dat belooft in elk
|eval de toekomst.
R. P.
Van het Nabije Oosten en het Oostelijk ge
deelte van den Balkan, die beide dezer dagen
weer in het centrum der belangstelling gekomen
zijn. geven wij hierboven een schetskaartje.
Allereerst blijkt hieruit, welk een verzwak
king van de positie van Engeland in het Ooste
lijk deel van de Middellandsche Zee en de de
mobilisatie van de Fransche troepen in Syrië
beteekent. Immers behalve het verlies van een
reusachtig terrein van actie loopt ook de con
trole over de petroleum-pijpleiding van Mesopo-
tamië naar de Middellandsche Zeekust gevaar.
Voorts geeft het kaartje een inzicht in de
uiterst belangrijke positie van Turkije door de
ligging van dit land tusschen de Britsche be
langensfeer in het Nabije Oosten en het Kauka-
sische petroleumgebied tusschen Bakoe en Ba-
toem.
(De Amerikaan Caldwell en de
Japanner Yamasjita, die beiden de
eer opeischen, 's werelds beste die
ren imitator te zijn, zullen in een
der grootste parken van Tokyo
voor een jury een openbaren wed
strijd in deze kunst houden.)
Zoo'n wedstrijd was nog nimmer aan de orde,
Aan d' imitatie van het dier gewijd,
Dat zal me daar in Tokyo wat worden,
Een park, op slag tot dierentuin herleid.
Men zal er honden, katten, varkens hooren,
Naast koeien, schapen, geiten en de rest,
Vogelgekweel zal het gehoor bekoren.
Met aan het slot de vraag: wie kan 't het best?
Men zal er hanen lustig hooren kraaien.
Zoo fier en schoon als nog geen haan het deed,
Een tweetal menschelijke papegaaien
Staat zwaar getraind voor dezen strijd gereed.
Ik weet niet of ook dieren in getale
Génoodigd worden op dit grootsch festijn,
Om er te leeren, hoe in 't ideale
Het hun geschonken stemgeluid kan zijn.
Mocht het zoo zijn, dan zullen zij wel denken:
Wat maakt dat menschenras zich toch
weer druk,
Is het aan zulke zaken aandacht schenken,
Nu ook al deel van 't menschelijk geluk?
Wat moet nou al dat blaffen, blaten, loeien,
Dat gemiauw, gehinnik en gekraai.
Als zij zich met hun eigen taal bemoeien,
Maken zij toch al ruim genoeg lawaai.
't Mag kunstig zijn, het blijven maar geluiden
En hun ontgaat daarvoor de diepe zin,
Maar wat die klanken allemaal beduiden.
Daar wijden wij hun lekker niet in in.
P. GASUS.
Hulp door militairen aan de politie.
Bij optreden tegen politieke partijen
ongewenscht.
Heden is uitgegeven een buitengewoon politie-
»lad. waarin het volgende onder de aandacht
rordt gebracht.
Op verlangen van den Duitschen opperbevel-
lebber in Nederland is bepaald, dat de Neder-
indsche militairen zich moeten onthouden van
iet verleenen van hulp aan politiebeambten, in-
iien deze optreden tegen politieke partijen of
egen leden van zoodanige partijen, die als zoo-
lanig duidelijk zijn te herkennen.
In geval van zoodanig optreden door de politie
jn aanwezige Nederlandsche militairen ver-
ilicht zich terstond te verwijderen.
Ingevolge dit voorschrift behoort derhalve de
olitie harerzijds in dergelijke omstandigheden
'erzoeken tot hulp aan militairen achterwege te
laten, terwijl er ten overvloede op zij gewezen.
,at door het verbod tot verleening van hulp. op
lilitairen de desbetreffende artikelen van het
fetboek van Strafrecht bij weigering van hulp
legen politieke partijen of tegen leden daarvan,
luiten toepassing moeten blijven. (A.N.P.)
De wnd. Secretaris-Generaal, wnd. Hoofd van
het Departement van Financiën, maakt bekend in
de Staatscourant, dat de Beursvoorschriften 1940,
onder dagteekening van 3 Juli 1940, door hem zijn
vastgesteld.
Afdrukken dezer voorschriften zijn van 5 Juli
1940 af verkrijgbaar gesteld bij het secretariaat der
Vereeniging voor den Effectenhandel, Beursplein 5,
te Amsterdam.
Voorts maakt de wnd. Secretaris-Generaal, wnd.
Hoofd van het Departement van Financiën, be
kend, dat de onderpandkoersen en executiekoersen,
bedoeld in de artikelen 10 en 11 der Beursvoor
schriften 1940, door hem zijn vastgesteld.
Afdrukken der prijscourant, waarin deze koer
sen zijn opgenomen, zijn van 5 Juli 1940 af ver
krijgbaar gesteld bij het secretariaat der Vereeni
ging voor den Effectenhandel, Beursplein 5, te
Amsterdam.
Inzameling van Haarlem's Dagblad
voor de nationale hulp aan de
getroffen districten.
Negentiende verantwoording.
L. P. 1.Collecte verjaardag Mevr. S. Kalt
ƒ4.Mevr. P. ƒ5.van 25-jarig amlbts-
jutoüaeum 25.—; J. O. 2.50; Wied. M. M. L. 1.—;
N. N. ƒ2.50; Bridgepot Br.-Bo. ƒ34.81; J. v. Z.
ƒ1.50; Chr. P. en H. P.—M. ƒ2.50; H. F. v. B.
7.50; Bridge-drive ten bate van Hulpcomité 1940
132.56.
Thans zijn in het geheel bij ons blad binnen
gekomen 383 giften tot een bedrag van 4457.67.
Giften kunnen worden afgegeven aan onze bu
reaux Groote Houtstraat 93 en Soendaplein 37 of
overgeschreven worden op onze postgirorekening
No. 38810 onder vermelding .Hulpcomité 1940'' en
onder opgave hoe men zijn gift verantwoord
wenscht.
die thans geldig zijn
BROOD.
Bons 31 tot en met 40 (broodbonboekje)
Geldig tot en met 4 Juli, rechtgevende op
totaal 2000 gram brood.
Bons 41 tot en met 50 (broodbonboekje)
Geldig van 1 Juli tot en met 7 Juli (even
tueel tot en met 11 Juli), recht gevende
op totaal 2000 gram brood.
KOFFIE OF THEE.
Bon 69 uit het Algemeen distributieboekje.
Geldig: Tot en met 5 Juli.
Recht gevend op: 1/2 pond koffie of 1/2
ons thee.
SUIKER.
Bon 80 uit het Algemeen distribulieboekje.
Geldig: Tot en met 25 Juli.
Recht gevend op: 1 kg. suiker.
BLOEM OF BAKMEEL
Bon 75 uit het Algemeen distributieboekje
Geldig tot en met 12 Juli.
Recht gevend op: 1/2 pond tarwebloem of
1/2 pond zelfrijzend bakmeel.
PETROLEUM.
(alleen voor hen, die uitsluitend op petro
leum kunnen koken). Zegel „Periode 2"
Geldig: Tot en met Zondag 14 Juli.
Recht gevende op: 2 Liter
Vier menschen gedood
Vannacht omstreeks 4 uur, heeft een Engelsch
vliegtuig bommen laten vallen op Den Helder. Een
halve straat ligt in puin. Vier menschen werden
gedood, waaronder een vader van een gezin van
10 kinderen en een vader en moeder van een ge
zin van 8 kinderen. (A.N.P.)
De „Dunkerque" en de
„Strassbourg"door Britsche
oorlogsschepen beschoten
GENèVE, 4 Juli. Het D.N!B. meldt: In
Clermont-Ferrand is in den afgeloopen nacht
om drie uur het volgende officieele commu
niqué uitgegeven:
..In den ochtend van 3 Juli is een belang
rijke Engelsche strijdmacht, vooral bestaan
de uit drie linieschepen, die van de Noordzee
was gekomen, verschenen voor de reede van
Mers el Tebir. de vlootbasis van Oran, waar
zich een deel van de Fransche vloot n.l. de
Dunkerque en de Strassbourg volgens het wa-
penstilstandsverdrag voor anker bevond.
De Britsche admiraal richtte tot den Fran-
schen eskaderadmiraal, vice-admiraal Gen-
soul den eisch zich over te geven dan wel
zelf zijn schepen tot zinken te brengen.
De Britsche admiraal stond een termijn van
zes uur toe voor het nemen van een beslis
sing.
Zonder te wachten op den afloop van dezen
termijn sloten watervliegtuigen van de Engel
sche marine door middel van magnetische
mijnen de reede van Mers el Tebir af.
Aangezien de Fransche admiraal weigerde
te gehoorzamen, opende de Britsche vloot om
17.40 uur het vuur op de Fransche oorlogs
bodems.
Met het oog op dezen niet te qualificeeren
aanval, aldus gaat ihet communiqué verder,
heeft de Fransche regeering aaif de naast de
Britsche vloot ter reede van Alexandrië voor
anker liggende eenheden het bevel gegeven
de ankers te lichten en naar open zee te
varen, zoo noodig met geweld.
..Bovendien heeft" „aangezien deze aan
val des te afschuwelijker is, daar hij gepleegd
werd door onzen bondgenoot van gisteren
de Fransche admiraliteit zonder verwijl aan
alle oorlogsschepen, die zich in volle zee be
vinden, instructie gegeven om de Britsche
koopvaardijschepen, welke zij ontmoeten,
aan te houden en op iederen nieuwen aanval
met vuur te antwoorden".
FranschBritsche zeeslag.
Ten aanzien van het optreden der Engel-
schen bij Oran verneemt het D.NH. nog, dat
de Engelsche vlootgroep. die Woensdag voor
Oran verscheen, bestond uit drie slagschepen,
een vliegtuigmoederschip. 3 kruisers en een
lichte flotille.
Nadat de Fransche admiraal de Engelsche
eischen had afgewezen openden de Engel-
schen het vuur. De Fransche vlooteenheden
aanvaardden den strijd. Tegen 19 uur ont
wikkelde zich een zeeslag tusschen de Fran
sche en Britsche zeestrijdkrachten, over het
verloop waarvan op het oogenblik nog geen
berichten zijn ontvangen.
Ook de in Engeland liggende Fransche
schepen hebben van hun regeering bevel ge
kregen eveneens met geweld zee te kiezen en
volgens de wapenstilstandsvoorwaarden Brest
aan te doen.
Het A. N. P. meldt: Naar wij van bevoegde
zijde vernemen, zullen ten aanzien van de
demobilisatie, enz. van officieren, onderoffi
cieren en manschappen van het korps po
litietroepen dezelfde regels gelden, welke
voor het beroepspersoneel van de weermacht
zijn vastgesteld
Een kano omgeslagen te Zandvoort.
Een der inzittenden, die niet kon zwemmen, in
levensgevaar.
Een kano met zeil, die zich vrij ver uit de kust
had gewaagd, sloeg door een verkeerde manoeuvre
bij het keeren om. Het jongste lid van de beman
ning, de tienjarige F. M. die niet kon zwemmen,
verkeerde onmiddellijk in levensgevaar. Gelukkig
wist zijn oudere broer hem net op tijd te grijpen
en boven water te houden.
Van de kust had men het ongeluk gezien. Een
zeilboot die gewaarschuwd werd snelde onmiddel
lijk te hulp en wist de drenkelingen, die zich
zwemmende en hangende aan de kano boven water
wisten te houden, zonder verdere ongelukken aan
boord te nemen.
Voor de zooveelste maal is hierbij weer bewezen,
dat men eerst behoorlijk moet kunnen zwemmen,
voor men zich in een kano op zee kan wagen.
Het woord is aan
Olto Weiss:
Denken is zóó buitengewoon ver
moeiend dat velen de voorkeur geven
aan oordeelen.
Fransche regeering zal
nationale vergadering
bijeenroepen
VICHY, 4 Juli (Reuter) Het agentschap
Havas meldt, dat de Fransche regeering het voor
nemen heeft het parlement voor ccn nationale ver
gadering bijeen te roepen. De regeering wil het
parlement de noodige volmachten vragen om Frank
rijk een nieuwe constitutie te geven onder het
hoogste gezag van maarschalk Pétain. De grond
wetsherziening zou geschieden binnen de grenzen
van de bestaande republikeinsche beginselen en
van de staatswetten. De nieuwe constitutie zal,
naar verklaard wordt, door de nationale vergade
ring worden geratificeerd of door de vertegenwoor
digers van de nationale vergadering. Men voegt
hieraan toe, dat voor beroepsorganisaties een groote
vertegenwoordiging wordt gereserveerd.
Het D.N.B. meldt uit Clermont-Ferrand, dat de
aangekondigde hervorming van de staatkundige
organisatie die den snellen heropbouw van Frank
rijk mogelijk moet maken, door de bladen wordt
toegejuicht. Het „Journal' schrijft dat werkelijk
niemand ernstig zal willen beweren, dat de instel
lingen en het regiem in Frankrijk onveranderd
kunnen blijven. De „Petit Parisien" schrijft dat de
openbare meening in Frankrijk met vertrouwen en
vastbesloten wacht op elk besluit, dat maarschalk
Pétaip te Vichy zal nemen. De „Figaro" wijst op
de noodzakelijkheid de staatkundige instellingen
te reorganiseeren, door ze te vereenvoudigen en
aan te passen aan de nieuwe eischen des lands.
Een verslagen land heeft voor zyn herstel geen
pompeus regeeringsvertoon noodig.
RÓME, 4 Juli (Stefani). De Italiaansche och
tendbladen schenken veel aandacht aan de con-
stitutioneele hervorming welke in Frankrijk is aan
gekondigd en welke ten doel zou hebben de fouten
weg te nemen van het parlementaire stelsel en
van de parasitaire plutocratie. De „Popoio di Roma"
wijst er op, dat deze staatsrechtelijke hervorming
zou moeten worden goedgekeurd door een nationale
vergadering die tot dit doel bijeen geroepen zou
dienen te worden en die op doortastende wijze het
wetgevende lichaam moet veranderen door in het
toekomstige parlement beroepsvertegenwoordiging
in te voeren, Hetzelfde blad merkt op, dat volgens
een artikel in de „Times" men ook in Engeland
„doortastende sociale hervormingen" onder het oog
zou zien, in totalitairen en antiplutocratischen zin.
De „Popoio di Roma" besluit met te zeggen, dat zich
hierin de eerste gevolgen van den oorlog doen
voelen.
Zuid-Oost-Engeland gebombardeerd.
LONDEN, 4 Juli. (Reuter.) Vijandelijke vlieg
tuigen hebben Zuid-Oost-Engeland gebombardeerd.
Een brandbom kwam neer op een gebouw. Het aan
tal dooden is nog niet bekend.
De helft van het bloembollenland is thans met verschillende soorten
voedingsgewas beplant. Een oppervlakte van niet minder dan 3500
bunder is daarvoor bestemd. De groote boonen staan best
Tegenstand zonder hulp
was onmogelijk.
BOEKAREST, 3 Juli (Reuter). De Roemeen
sche minister van Buitenlandsche Zaken, Argetoianu
heeft in een rede uiteengezet, waarom Roemenië
de Russische eischen heeft ingewilligd. Hij zeide:
„Na lange besprekingen is de kroonraad tot de slot
som gekomen, dat tegenstand onzer troepen zonder
eenige hulp onmogelijk was en dat wij derhalve de
Russische eischen niet konden afwijzen".
Zeer binnenkort wordt een reorganisatie van
het Roemeensche kabinet verwacht. Vooral de
houding ten aanzien van Duitschland is hierbij
van belang.
Het D.N.B. meldt uit Rome: Het opzeggen door
de Roemeensche regeering van de Engelsch—
Fransche garantie noemt het semi-officieele orgaan
Giornale d'Italia den „laatsten slag voor het pres
tige van het Britsche wereldrijk en zijn omsinge-
lingsspolitiek. Het openlijk afstand doen van de
Engelsche garantie is gebeurd door de overtuiging,
dat een Britsche interventie, zelfs indien ze moge
lijk was, voor de nationale Roemeensche belangen
niet allen van geen waarde, doch juist gevaarlijk
zou zijn. Roemenië kan niet hei tragische lot van al
die landen veronachtzamen, die zich vol vertrouwen
op de Engelsche hulp hebben verlaten. In Boekarest
heeft men duidelijk ingezien, dat de Britsche hulp
aan Roemenië nog grootere verliezen zou hebben
gekost, dan de thans vrijwillig geleden verliezen.
\Vat de mogelijkneïd van een Britsche hulp betreft,
zoo zijn thans alle strijdkrachten van Engeland
in het Oostelijk deel van de Middellandsche Zee door
de Italiaansche gewapende macht geblokkeerd.
Na bet afzien van Roemenië, waarbij thans ook
de afwijzing van de Iersche regeering komt, die
eveneens geen Engelsche garantie wenscht. staat
Engeland in Europa meer dan ooit geïsoleerd.
HEDEN: 8 PAGINA'S.
R. P.: De examentijd. pag. 1 Q
Langs de Straat: Het katje. pag. 3 j
Flitsen: Nieuw speelgoed. pag. 3 jj
-Voorheen en thans. pag. 3 M
Vnicnwfwi -