De verduistering
Hoeveel zal de huisvrouw voor den
komenden winter inmaken
AGENDA.
7. A TERP A G 27 T U L' I 1940
HAAR L EM'S DAGBLAD
2
Een nieuwe ])rocliure van
Mr. J. Linlhorsl Homan.
,In vaderlandschen zin."
„In vaderlandschen zin" is de titel van de nieuwe
brochure van Mr. J. Linthorst Homan, waarin hij
een antwoord geeft op de critiek (openbare zoowel
als persoonlijke) die geuit is op zijn eerste brochure
„Aanpakken", de „hartekreet van een jongen Ne
derlander".
De schrijver betreurt het dat zijn hoop, dat de
politieke critiek op hoog peil zou staan niet geheel
in vervulling gegaan is. „Men heeft er niet tegenop
gezien, mij te betichten van het streven naar een
concentratie in ons Nederlandseh leven louter om
het oude betrekkelijk te behouden; men zag er niet
tegenop, mij karakterslapte te verwijten omdat ik,
wanneer ik reeds vroeger de fouten in onze samen
leving bestreed, niet mijn ambt destijds had neer
gelegd, men heeft mij verweten, gemakshalve den
weg van den minsten weerstand te kiezen en steeds
te hebben gekozen, kortom men heeft mij zoodanig
in mijn bedoelingen gekleineerd en veroordeeld,
dat ik mij waarlijk terug waande in den ouden tijd,
waarin in het politieke spel dit alles zich soms pre
cies zoo kon voordoen".
Verder maakt de schrijver gewag van het ont
vangen van persoonlijke dreigbrieven. Dit alles
heeft hem niet geschokt, maar het niveau van me
nige critiek is hem wel tegengevallen.
Er is ook veel waardeerende en opbouwende cri
tiek gekomen. Daaruit bleek, dat men overal in ons
volk groote veranderingen, vooral in ons sociale le
ven, wenscht.
Dit feit acht Mr. Linthorst Homan van groote be
teeken is.
Verder wijst hij er op, dat de bewering dat ons
volk van partijpolitiek niet meer wil hooren in de
zen zin moet worden opgevat, „dat wij het partij
wezen, gelijk het vroeger was, niet willen zien te-
rugkeeren. Ook is het juist in dien zin, dat wij voor
nu en later geen onderlinge politieke tegenstellingen
willen zien. Maar ik acht het onrechtvaardig, door
een heftige critiek het verleden te verguizen en een
politieke partij en hare leiders slechts smalend te
bespreken". Dat samenwerking met politieke figuren
ons werk zou besmetten, is in menige vergadering
stellig welkome taal, maar het is in wezen onjuist".
De schrijver verzekert dat hij zich niet zoo kramp
achtig aan het verleden vasthoudt als sommige cri
tici wel denken. „Ook daar bestaat eerlijk inzicht
en vaste overtuiging ten aanzien van de groote nood
zaak, thans zéér veel te verbeteren, ook daar be
staat een saamhoorigheid, gelijk thans alom in ons
volk zich openbaart en welke misschien wel wat laat
komt, doch welke daarom niet minder eerlijk is".
Ook merkt de schrijver nog op, dat het contact
met de politieke voorzitters zijn aanleiding vond in
het feit, dat ook zij reeds zelfstandig aan een con
centratie werkten, toen ook de Nederlandsche Unie
dit deed; het contact beoogde het voorkomen van
tweesoortige actie.
De schrijver vervolgt:
„Ik weet zeer goed, dat het grootste deel van ons
volk met het oude politieke leven zou willen bre
ken. Dat zal ook naar mijn meening zoo moeten
zijn. Maar ik heb steeds een plicht gezien in het
verdedigen van de nieuwe denkbeelden ook in den
kring der politiek georganiseerden. Ons volk moet
en zal zich heroriënteeren, ons volk m o et en zal
ook nu vooruit, een nieuwen tijd tegemoet gaan.
Welnu, daarbij moeten de scheuren, welke in ons
volk dreigen te ontstaan, tot het noodzakelijke wor
den beperkt, daarbij moet ieder, die contact heeft
met eigen en andere kringen, zich tot het uiterste
inspannen om zijn hartsbezorgdheid over onze natio
nale verhoudingen ook daar te uiten en om die be
zorgdheid aan anderen deelachtig te doen worden,
opdat zij iets zullen kunnen gaan aanvoelen van
wat ons bezielt. Dat is een goede oud-vaderland-
sche weg van werk in eigen kring, arbeid daar,
waar arbeid vooral noodig kan zijn". Nader geeft
de schrijver aan. datsamenspreking van de vertegen
woordigers van groote geestelijke stroomingen niet
mag uitloopen op louter defesieve actie. Alleen po
sitief gericht en van goed idealisme en van gloed
doortrokken werk kan waarlijk vruchtbaar zijn.
De schrijver heeft eerbied voor de pogingen van
den heer Fentener van Vlissingen om op bedrijfs-
gebied tot verbetering te komen. Het ware te wen-
schen dat dit ook op sociaal gebied krachtig door
dringt. Alleen verbeteringen in eigen kring zijn
evenwel niet voldoende.
„Ik bedoel dat zoo: wij leven nu niet meer in de
oogenschijnlijk rustige dagen, waarin dit alles ge
leidelijk en gestadig kon worden doorgevoerd, wij
leven nu in tijden van wereldrevolutie, ook voor
ons volk. Bovendien zien en gevoelen wij in Ne
derland zeer goed, dat, hoe ook de afloop van den
oorlog zal zijn, ons volk allereerst in zichzelf ster
ker zal moeten zijn dan te voren en tevens, dat onze
oriëntatie in Europa een gansch andere zal zijn".
Ons volk wil de groote vragen wel degelijk onder
oogen zien en doet dit reeds. „Ons nationaal gevoel,
voor de meesten gelouterd en gesterkt door den
oorlog, wil iets en het is daarvan niet meer af te
houden. De vraag is dan ook niet, of wij deze din
gen nu wel op het juiste oogenblik doen, doch
louter hoe dit alles tot zijn oplossing zal moeten ko
men. Psychologisch laat zich dit vraagstuk niet
meer ontgaan.
Er zijn zoo gaat de schrijver verder groe
pen die met bijzondere scherpte het recht op-
eischen in deze voor het geheele volk te spreken en
het is bijna uitsluitend hun geluid dat klinkt. Dat
is onjuist en doet ons volk onrecht. Het overige
deel van het volk heeft ook recht zich te uiten, ook
al zal tenslotte het Nederlandsche volk een geza-
menlijken weg moeten bewandelen.
De schrijver betoogt verder, dat niet naar een
politieke constructie mag worden gestreefd in den
zin van reeds nu in de praktijk gaande nieuwe
staatkundige bepalingen.
De toekomstwil van ons volk moet zich zoo dui
delijk mogelijk afteekenen.
In zijn eerste brochure heeft de schrijver met
opzet geen programma gegeven. Veel is nog te on
duidelijk om dit te kunnen doen. Het voornaamste
moet evenwel zijn werkelijkheidszin.
Tenslotte bespreekt de schrijver de positie van
de N.S.B. en Nationaal Front. Er zijn personen ge
weest die aan hem gezegd hebben: „alles wat gij
zoekt vindt gij in die groepen", maar dit betwij
felt hij. „Het is mogelijk, dat deze stroomingen zich
zóó zullen afteekenen, dat zij ook verlangen tot
medewerking wekken bij hen, die denken als ik
en die, als ik, vasthouden aan onze vaderlandsche
tolerantie en aan ons aloude wantrouwen in een
particulier leiderschap voor het Nederlandsche volk.
Voorloopig zie ik daarvan echter nog maar zeer
weinig voorteekenen en zoolang behoud ik mij het
recht voor, hier nog verre van te staan".
De schrijver besluit:
„In hechte vaderlandsliefde, in vaderlandschen
zin, in diep Godsvertrouwen, stel ik mij met vele
anderen thans voor de volkszaak".
TROGRAMMA VAN DE IIAARLEMSCHE
RADIO-CENTRALE,
op Maandag 29 Juli 1940.
Progr. T: Jaarsveld: Van 10.30 n.m.11.30 n.m.
Gram. platenconcert voor de Radio-Distributie.
Progr. II: Kootwijk.
Progr. III: Duitsch station.
Progr. V: idem.
7.003.00 Eigen gramofoonplatenconcert.
„Van Hollandschen Bodem".
1 Hup Holland, Harmonie-orkest, 2 Het meisje met
den blauwen hoed, Willy Derby, 3 In Volendam,
Avro's Kinderkoor, 4 Bieble-Bonze-Eiland, August
de Laat, 5 Sarah de dochter v. d. Sergeant-majoor,
The Ramblers, 6 Als je verliefd bent, Lou Bandy,
7 Joseph Joseph, Johnny and Jones, 8 Walspot-
pourri, Draaiorgel, 9 Bij moeders pappot, Kinder
koor Bel Canto, 10 Breng eens een zonnetje, Kees
Pruis, 11 Wanneer je alles had, Willy Derby, 12
Jarig Jetje, Avro's Kinderkoor, 13 In je oogen
staat geschreven. August de Laat, 14 Mina de
rumbakoningin, The Ramblers, 15 Stop even, Lou
Bandy, 16 Penny Serenade, Johnny and Jones, 17
Ruim baan, Kinderkoor Bel Canto, 18 Koning Voet-
tel, Harmonie-orkest,
Nederlandsche Eenheidsbeweging
opgericht.
Initiatiefcomité te Katwijk aan Zee.
Te Katwijk aan Zee is het initiatiefcomité voor
de Nederlandsche Eenheidsbeweging opgericht. In
een oproep, die tot de landgenooten is gericht wordt
o.m. gezegd:
Ook u beseft, dat het ten hoogste tijd wordt,
dat wij gezamenlijk, voor zoover zulks mogelijk is,
de noodige stappen doen, opdat datgene ongerept
voor ons en voor het nageslacht bewaard blijve,
wat ons boven alles dierbaar is: De eer, de ge
wetensvrijheid en de welstand van de Nederland
sche Volksgemeenschap. Wat er direct voor concrete
maatregelen kunnen worden getroffen is niet zon
der meer aan te geven, maar wèl weten wij, dat
zich spoedig een groep bekwame en betrouwbare
mannen aan de spits heeft te stellen opdat deze,
geschraagd door het vertrouwen van het volk, zich
aan de Duitsche autoriteiten kan voorstellen als de
ware vertegenwoordiger van de Nederlandsche ge
meenschap.
In een noot wordt gezegd: Deze beweging is niet
in strijd met de Unie van mr. J. Linthorst Homan,
maar wenscht hiermede samenwerking.
Het beknopt schema voor het beginselprogram
ma luidt als volgt:
1. Trouw aan de historisch gegroeide Nederland
sche volksgemeenschap.
2. Begrip voor de realiteit. Derhalve loyale sa
menwerking met de Duitsche gevolmachtigden en
bezettingstroepen.
3. Vasthouden aan den band met de Neder
landsche overzeesche gebieden.
4. De eer en de welstand van de volksgemeen
schap is primair: de verhouding tot het konings
huis is nu niet aan de orde.
5. De buitenlandsche politieke verhoudingen
zijn binnen het kader der werkelijke mogelijkheden
te bezien, evenals de economische verbindingen
met het buitenland.
6. Het partijenstelsel en wat hiermede annex is.
is verleden tijd. De toekomst is aan een werkelijk
Nederlandsche Eenheidsbeweging, waarin vrije
meeningsuiting binnen grenzen, getrokken door
een door het landsvertrouwen geschraagde over
heid.
7. Bij het uiteenzetten der richtlijnen voor de
economische politiek is en blijft de algemeene wel
stand primair. Slechts voor zoover hiermede niet
in strijd, blijft de mogelijkheid tot ontplooiing van
het individu tot den hoogsten graad van zelfstandïg-
heid.
8. Uitgebreide sociale zorg voor onvolwaardi-
gen, zoomede in geval van ziekte en ouderdom.
9. Geestelijke vrijheid op Godsdienstig terrein.
10. Uiteindelijk herstel van leger en vloot in
overleg met de groote mogendheden.
EXAMENS.
ACADEMISCHE OPLEIDING.
De heer F. Hekker te Haarlem slaagde aan de
Technische Hooge School te Delft voor het inge-
nïeursexamen natuurkundig ingenieur.
HOOFDAKTE.
Haarlem Vrijdag 26 Juli. Geëxamineerd 8 can-
didaten. Geslaagd voor het geheele examen: H. C. J.
Bleekemolen te Amsterdam; mej. M. G. Hoviuss te
Amsterdam; D. de Man te Alkmaar.; J. S. Runeman
te Koog a. d. Zaan.
Voor gedeelte A: J. H. Prinsen te Den Helder; R.
M. P. van Schrojenstein Lantman te Amsterdam; H.
GSmits Verburg te Amsterdam.
Voor gedeelte B: Th. J. Kapel te Haarlem.
M.U.L.O.-EXAMENS HAARLEM.
Geslaagd voor diploma A: W. van de Veen,
W de Waal. J. C. Benard, A. Rooze, W. J. A. Goos-
sens, A. Lanser, W. M. Schouten, P. Vuil, A. J.
Wenting. G. J. E. Berman, D. Bot. H. C. Brouwer.
J H. Denekamp, F. H. B, Dolstra, A. Bikkel, L. J.
J den Nieuwenboer, A. Vogelesang, G. C, Duiker,
E. C. H. Sauer, H. J. Schornagel, C. M. Anten, J.
N. Bakker.
Geslaagd voor diploma B: A. Spaans en J. L.
Zwiep.
Afgewezen 4 candidaten.
Openbare ULO-school B te Haarlem
J unoplantsoen
Behalve de reeds eerder vermelde slaagden in de
volgende groepen nog voor het MULO-diploma A
de candidaten: J. C. Benard, T. van den Berg. Gerda
Berman, Aafje Blei, D. Bot, W. H. .Bouw, Hennie
Brouwer, J. H. Denekamp, Bep Druijf, Suze Duzink,
Ans Geldorp, Geertje Godschalk, Clea Hanssen, W.
J. Haye, Martien Hirsch, H. Keulemans, Gusta Kuij-
per, Corrie Lodder, Betsie van Lunteren, Annie
Slegt, W. J. Spronk, J. M. Stange, W. van de Veen,
Truus Visker, A. D. A. J. de Vos, W. de Waal, Miep
Warners, Jeanne Weeber, Bep Willems.
En voor het B-diploma nog: J. A. Kok, J. Overzee.
Fransch L.O.
Geslaagd mej. M. M. J. Blom, te Heemstede.
Prot. Chr. Nijverheidsschool te Haarlem
Geslaagd voor de opl. tot „Kinderjuffrouw"
op 26 Juli 1940 de dames: R. Barendregt, A.
Buist, R. de Lee, F. Jonkers, A. Slijkhuis, C. v.
Weele, R. Zuilhof, M. Buré, H. Henning, W. v.
Velthuyzen, A. v. 't Wout, A. Zwertbroek, J.
Postma, C. Schiernecker, T. de Jong (alleen
praktijk vakken). Afgewezen geen.
Het getuigschrift der Voorber. klasse werd op
26 Juli 1940 behaald door: J. Andringa, T. Bael-
de, M. Blom, C. Brijs, J. Bijster, N. Dubbeldam,
N. v. Haberden, A. Hart, T. Klop, M. Koel, A.
Koops, A. Olderson, M. v. Petegem, A. Stel, G.
Teekamp, L. Visser, D. v. Weele, R. Wisse, G.
Eterman, G. Fortgens, B. Gerbehy, T. Hoender
dos. A. v. d. Hul, J. Ineke, J. v. d. Kerff, A. Krey-
ger, J. Peper, C. Stoelman, B van Strien, R. Tim
mermans, N. de Vries, A. de Vries, A. v. d. Mark,
J. Blauwbroek, G. v. Egmónd, R. Heemstra, G.
Hirs, A. Huizinga, A. Jans, R. Kalf, R. Kroon, J.
Kroonstuiver, R. Luiker, N. v. Lunenberg, R.
Luttik, C. Markerink, W. Noordbruis. G. Peere
boom, T. Piso, R. Radsma, E. Schmitz, G. Stoe-
lenga, A. Visser, J. Voss, A. Wijers. Afgewezen 1.
Het getuigschrift „2 jarige Middagcursus"
werd op 26 Juli 1940 behaald door: T. Baelde (al
leen koken en naaldv.), A. de Beer, C. Bos, M.
de Bruine, A. Donker, B. de Goede en R. de Goe
de (behalve koken), S. Hart (alleen naaldv. en
koken), J. Leen, C. v. d. Mye, G. Slats, T. v. d.
Wiel, A. Wilshaus, B. Kruse, R. Meier, R. de Vries.
Het getuigschrift opl. Costuumnaaister werd
op 26 Juli 1940 behaald door: G. Duits, B.
Klaassen, A. v. Leersum, W. Roord. Afgewezen
geen.
Visscherij
Machinist-stoker aan boord stoomvisschers-
vaartuigen. Geslaagd de heeren: K. Blok en J.
D. van der Bijl te IJmuiden.
WATERPOLO.
UITSLAGEN
(Heeren).
ZianH. Z. en P. C.
A. Z. IllNeptunus
De HamZwet
KvoosduikersNereus
A Z.—Het Y II
U Z. C. II—Star III
(Dames).
Zian—H. Z. en P. C.
3—7
1—2
5—0
2—1
1—0
1—3
0—7,
Zon onder 9.39
Zon op 5.55
Tusschen deze beide tijdstippen
moet verduisterd worden.
Toelichting op liet program cler
„Nederlandsche Unie".
(Vervolg van pag. 1.)
In een toelichting op het programma der Ne
derlandsche Unie heeft mr. L. Einthoven o.a.
gezegd: Het driemanschap der Ned. Unie heeft
besloten in zee te gaan. Na ruim twee maanden
gewacht te hebben op een initiatief van de
ouderen, hebben wij gemeend dat wij jongeren
dan zelf maar moesten handelen. Er moest
een daad komen. Daarom hebben wij gemeend
een leiding gevend centrum te moeten vormen,
waaromheen allen van goeden wille zich kun
nen groepeeren. Uit de kracht van ons aantal
kan dan een sterk Nederlandseh geluid op
gaan. Het is absoluut noodig dat men hoort dat
er ook nog andere Nederlanders zijn dan de
relatief-beperkte groepen die tot dusverre hun
stem - hebben doen hooren. De bezettende
macht mag niet den indruk krijgen dat de rest
van het Nederlandsche volk die de overgroote
meerderheid vormt, met stomheid en lauwheid
is geslagen.
Zij moet weten, dat ondanks de geweldige sla
gen die zijn toegebracht, ook daar nog durf,
initiatief en levensmoed aanwezig is, met vol
komen besef dat wij staan aan den drempel
van een nieuwen tijd. Wij willen niet langer lij
delijk afwachten en toezien wat er met ons zou
gaan gebeuren, doch meebouwen, daar waar ge
bouwd kan worden.
Ik zeg met grooten nadruk „daar waar gebouwd
kan worden", omdat wij van meening zijn. dat
wij de consequenties van de situatie, waarin wij
verkeeren op staatkundig terrein, hebben te aan
vaarden, zoodat o.a. de vragen betreffende onze
toekomstige staatsinrichting moeten blijven
rusten tot na de vredesconferentie. Onze denk
beelden op sociaal-economisch en cultureel ge
bied hebben wij spoedig uitgewerkt en aan de
uitwerking en doorvoering daarvan kan terstond
begonnen worden. Er zullen in de provincies en
groote steden afdeelingen komen, welke vooral
in den aanvang van het centrum uit onder straffe
leiding gesteld zullen worden om de zoo hoog
noodige eenheid te verkrijgen. Een raad van bij
stand zal binnenkort gevormd worden, bestaande
uit vooraanstaande mannen op verschillend ge
bied.
In bijna tweemaal 24 uur, zoo deelde de heer
Einthoven op verschillende vragen mede, zijn
ruim 100.000 adhaesiebetuigingen ontvangen.
Wij zijn geen groep, die streeft naar de regee
ring. Wij willen alleen trachten aan het volk lei
ding te geven. Wij hebben daarom het cultureele
vooropgesteld, teneinde het eigen Nederlandsche
volkskarakter te kunnen behouden. Het program
ma van de Unie is niet aan de Duitsche overheid
voorgelegd, omdat er niets in staat dat in strijd
is met datgene, wat wii kunnen doen in verband
met de Duitsche bezetting. Op een gestelde
vraag hoe de Nederlandsche Unie zich verhoudt
tot de nat. soc. stroomingen in ons volk, werd
door Mr. Einthoven medegedeeld dat de Neder
landsche Unie wel streeft naar een straffe lei
ding. maar dat zij dit alles wil doen op Neder
landsche wijze. Dat zal weliets langer duren,
maar dan zal het ook geworteld zijn in het Ne
derlandsche volk, zei hij: Er zal ook een concen
tratie van de jeugdbewegingen komen, die zich
zeer waarschijnlijk bij de Unie zal aansluiten.
De ondergang van de „Meknes'
BERLIJN, 27 Juli (D.N.B.) De „Deutsche
Allgemeine Zeitung" komt heden op den ondergang
van het Fransche s.s. -.Mekness" terug en wel in
verband met een Reuterbericht over dit geval.
Reuter moet toegeven, schrijft het blad, dat
de tijd van vertrek èn de te nemen route door
de Britsche Admiraliteit, in tegenstelling tot vroe
gere beweringen, niet bekend gemaakt was. De reis
van de „Meknes" viel daarmede niet onder de
speciale regeling welke met de wapenstilstands
commissie gesloten is. Volgens de ondubbelzinnige
verklaring van de Duitsche Rijksregeering moet het
schip als een door de Britsche Admiraliteit mis
bruikt Fransch schik beschouwd worden. Zijn be.
richt doet Reuter van de opmerking vergezeld gaan
dat er blijkbaar een misverstand over den onder
gang van het Fransche s.s. „Meknes" heerscht. Op
dit z.g. misverstand, aldus het blad, is de Britsche
regeering door de Duitsche uiteenzetting zoo on
dubbelzinnig vastgezet dat de Bi'itsche schuld aan
den dood der Fransche soldaten bewezen is.
Bretagne wordt een nationale staat.
GENèVE, 26 Juli. (Stefani) Uit Parijs
wordt vernomen dat de „Nationale uitvoe
rende Bretonsche raad" heeft besloten dat
Bretagne op het oogenblik, dat daartoe ge
schikt is, een .nationale staat zal worden.
WIJZIGING WET COUPONBELASTING.
's GRAVENHAGE, 27 Juli. Volgens een publi
catie in he verordeningsblad is de wet op de
couponbelasting gewijzigd. Deze wijziging houdt
in, dat onder het begrip effecten, waarop de cou
ponbelasting van toepassing is, mede zullen val
len alle vorderingen ten laste van publiekrechte
lijke of privaatrechtelijke rechtspersonen, indien
deze vorderingen het gevolg zijn van leeningen,
die, bestemd tot voorziening in de kapitaalbehoef
te dier rechtspersonen, in wezen dezelfde strekking
hebben als obligatieleeningen. Zoodanige strekking
wordt in elk geval aanwezig geacht, indien de lee
ning niet binnen een jaar na het aangaan daar
van zoowel opeischbaar als aflosbaar is, indien
een der partijen het recht heeft de leening te ver
lengen, wordt, ter bepalingen van den vervaldag,
het recht tot verlenging mede in aanmerking ge
nomen. (ANP)
PROVINCIALE EN GEMEENTELIJKE
BELASTINGEN
's GRAVENHAGE, 27 Juli. De secretaris-ge
neraal van het departement van binnenlandsche
zaken is door den rijkscommissaris voor het be
zette Nederlandsche gebied gemachtigd de wette
lijk vereischte goedkeuringen voor het heffen van
provinciale en gemeentelijke belastingen en van
retributies, die overeenkomstig het Nederlandsche
recht aan dezelfde goedkeuring zijn onderworpen,
te verleenen. (ANP).
Burgerlijke Stand.
HAARLEM, 27 Juli 1940.
Bevallen: 24 Juli: W. KóssenMijnders, z.
26 Juli: T. ter WeijdeBrattinga, d.
Overleden: 26 Juli: C. A. Nelis—Nelis. 67 j„
Spaarnrijkstraat. D. v. Santé, 56 j., Ged. Schalk-
burgergracht.
De Voedingsraad meldt:
In een onzer vroegere persberichten is reeds uit
eengezet, dat er in het algemeen voor de huisvrouw
geen aanleiding bestaat om in bijzondere mate tijd
en geld aan de inmaak te besteden, aangezien het
een legende is, dat de winter ons zoo zou beperken
in onze voedselkeuze, dat wij er zonder ingemaakte
levensmiddelen niet zouden kunnen komen.
Onder den drang der bijzondere tijdsomstandig
heden rijst uit de praktijk de vraag naar een wat
meer concrete voorlichting omtrent de hoeveelheid
van inzonderheid voor inmaak in aanmerking ko
mende groenten, die men noodig zou kunnen heb
ben om gedurende het komende winterseizoen een
behoorlijk evenwicht tusschen versche en ingemaak
te levensmiddelen in het dagelijksch menu te kun
nen handhaven.
Ook bij een ongunstigen toestand kunnen wij ons
moeilijk voorstellen, dat wij zelfs in de stad
in dezen winter niet de beschikking zouden hebben
over zooveel versche groenten: andijvie, boeren
kool, spruitjes, roode kool, savoijekool, groenekool,
wittekool, witlof, Chineesche kool, bieten, wortelen,
koolraap, schorseneeren, prei, uien.... dat wij er
geen vier a vijf maal per week de maaltijden mee
zouden kunnen verzorgen.
Met dit feit als uitgangspunt gaan wij nu een
kleine berekening voor een gezin van man, vrouw
er. drie kinderen van 2 tot 10 jaar opzetten.
Bij een winterseizoen van zeven maanden (Octo
ber tot Mei) hebben wij te voorzien in 210 warme
maaltijden.
Voor Zondags om de veertien dagen bestemmen
wij een voorraadje gesteriliseerde groenten, zoodat
wij daarvoor noodig hebben vijftien literflesschen
voor 15 maaltijden.
Elke week rekenen wij eenmaal op zuurkool, een
zeer waardevolle wintergroente, waarover later
meer. Hiervoor zal noodig zijn ruim 40 K.G. rauwe
kool, met als resultaat 30 K.G. zuurkool voor 30
maaltijden.
Een maal per week gebruiken wij peulvruchten
voor 30 maaltijden.
Om de andere week zouden wij bijv. snijboonen
uit het zout kunnen geven (in overeenstemming met
den smaak van een groot deel van onze bevolking.
De voedingswaarde van dit gerecht is gering en men
verge te vooral niet hierbij witte boonen te voegen).
Hiervoor is benoodigd ongeveer 20 K.G. bruto
boonen, dat is ongeveer 15 K.G. snijboonen voor
15 maaltijden.
Eenmaal per week gebruiken wij peulvruchten
voor (bruine boonen, witte boonen, capucïjners,
groene erwten, linzen enz.)
Viermaal per week komen versche groenten op
tafel 120 maaltijden.
Totaal 210 maaltijden.
Met behulp van dit staatje zal men dus kun
nen bepalen tot welke hoeveelheden de verstandige
huisvrouw, die de regelen der hedendaagsche voe
dingsleer volgt, zich bij haar inmaak-arbeid zal be
perken. Wie den wintervoorraad nog iets wil uit
breiden, zorge voor een zekere hoeveelheid ge
steriliseerde vruchten, in den vorm van compote of,
van moes, die als nagerecht of als tractatie kunnen
worden gegeven. Voor een gezin van de hierboven
aangegeven grootte kan met ongeveer twintig liter
flesschen worden volstaan. Dit gesteriliseerde fruit
is eigenlijk bedoeld als een extra lekkernij die den
rauwen appel zeker niet mag verdringen. Vooral
op de dagen, waarop men ingemaakte groente eet,
mogen het vex'krijgbare rauwe fruit en de surro
gaten hiervan: radijs, rammenas en rauwe wortel,
niet worden vergeten.
Ten slotte zijn ei" nog de tomaten, die ook voor
conserveering in aanmerking komen; de groote aan
voer hi ex-van valt in de volgende maand en wij
zullen dan op dit onderwerp terugkomen.
Inmaak in gekurkte flesschen.
Wijdmondsche flesschen leenen zich uitstekend
voor het bewaren van sommige producten die
niet gesteriliseerd behoeven te worden.
Als groenten komen hiervoor in aanmerking: pos
telein, rabarber, zuring. Door den eigen zuurgraad
van deze groenten wordt bederf tegengegaan.
De gare, warme groenten worden in de zorgvul
dig schoongemaakte flesschen gedaan; er wordt wat
sla-olie op gegoten en de flesschen worden met een
uitgekookte kurk gesloten. Als slaolie niet beschik
baar is, kan men ook aan den buitenkant de
poreuse kurk sluiten door ze te dompelen in ge
smolten paraffine.
Als vruchten komen in aanmerking onrijpe
kruisbessen; de flesschen worden gevüld met de
rauwe kruisbessen, bijgevuld met. gekookt en
weer afgekoeld water tot boven de vruchten. Ver
der vorozien van kurk en parafine.
Zuurkool: hiervoor nemen wij gedeeltelijk witte,
en gedeeltelijke savoyekool. De kool wordt in fijne
veel witte- als savoyekool. De kool wordt in fijne
snippers geschaafd en per K.G. kool worden 2 eet
lepels (20 gr.) zout genomen. De geringe hoe
veelheid zout dient om voldoende vocht aan de
kool te onttrekken, zoodat men na het snijden
doorkneden en aanstampen, de kol in het vat onder
de pekel ziet komen.
Tijdens deze bewerking voegen wij aan de kool
snippers wat peperkoi-rels en jeneverbessen toe,
ter bevordering van het spoedig zuur worden ook
wel een scheutje karnemelk. Op de zuurkool leg
gen wij een schoon doekje met plankje en steen,
zoodat de kool onder het vocht blijft
De pot wox'dt op een frissche vorstvrije plaats
gezet en gedurende' de eerste weken telkens na
gekeken, de kim wordt verwijderd en doekje, steen
en plankje worden in heet water schoongemaakt
Inmaak in het zout. Als groenten komen hiervoor
in aanmerking gesneden snijboonen, gesnipperde
andijvie en even opgewelde, maar daarna volkomen
koud geworden slaboopen. Op 10 K.G. groente
wordt 3 K.G. zout genomen. De groente wordt laag
om laag met zout in de steenen pot gepakt, zij
wordt stevig aangestampt, zoodat zich dadelijk vol
doende pekel vormt. Om de groenten onder de
pekel te houden, wordt er een doekje met een
plankje en een steen opgelegd
Vruchtmoes in gekurkte flesschen. Hiexwoor
komen in aanmerking rijpe tomaten, pruimen, bra
men, boschbessen. De gewasschen vruchten worden
met aanhangend water tot een dik moes gekookt.
Dit wordt door een paardenharen zeef gewreven,
zoodat schillen en pitten achterblijven.
De schoongemaakte flesschen worden er mee ge
vuld en tegen de kook aan, 20 minuten gesterili
seerd; de flesschen worden met een uitgekookte
kurk gesloten en gelakt of in gesmolten paraffine
gedompeld.
BEVERWIJK
Veel belangstelling voor boonetl
aan de markt.
Op de groenteveiling van Vrijdag bestond er
voor de velschillende boonensoorten veel belang
stelling. De conservenfabrieken koopen reeds veeL
Dubbele boonen, die hoe langer hoe ruimer aan
de markt komen, noteerden 16 cent per Kilo. Voor
mooie pai'tijen snijboonen bestond een flinke koop
lust. De prijzen liepen tot 23 cent per K.G.
Tot nog toe is het een gunstige inzet van het a.s.
boonenseizoen.
Het verloop van den handel op de
bloemenveiling.
Groote aanvoer gladiolen.
Ook in de afgeloopen week bestond het groot
ste gedeelte van den aanvoer aan de bloemen
veiling ,,'t Centrum" uit gladiolen. Door het
groote aanbod moesten de prijzen zakken, doch
van groote invloed op het verloop van den handel
was dit niet. De prijzen varieerden van 4 tot 20
cent per bos.
De rose kaslelies „Rubrum" komen meer aan
de markt. Naar gelang het aantal kelken aan
een tak liepen de prijzen uiteen van f 5 tot
f 15 per 100 takken.
De diverse soorten snijbloemen blijven on
danks den flinken aanvoer op' prijs. Tot nog toe
draait er in verhouding met den aanvoer heel
weinig door.
Wat de tuinders kregen.
Spinazie per K.G. 7—8 cent.
Postelein per K.G. 3%5 cent.
Sla 100 krop f 0.75—f 2.50.
Andijvie 100 krop f 1—f 2.10.
Wortelen per bos 4%8 cent.
Rabarber per bos 1%2% Cent.
Selderij per bos 1lJ/2 cent.
Peterselie per bos 1%2 cent.
Aardappelen (klei) per K.G. 45% cent.
Tomaten per K.G. 1420 cent.
Waschpeen per K.G. 60 cent.
Bloemkool I per stuk 1425 cent.
Bloemkool n per stuk 812 cent.
Komkommers I per stuk 45 cent.
Komkommers n per stuk 2%3 cent.
Tuinboonen per K.G. 610 cent.
Pronkboonen per K.G. 810 cent.
Snijboonen per K.G. 1822 cent.
Dubb. boonen per K.G. 1416 cent.
Spercieboonen z. dr. per K.G. 1921 cent.
Spercieboonen m. dr. per K.G. 1718 cent.
Doppers per K.G. 1420 cent.
Raspers per K.G. 1625 cent.
Capucijners witte per K.G. 1222 cent.
Capucïjners bruine per K.G. 2226 cent.
Peulen per K.G. 1820 cent.
Groene kool per K.G. 34 cent.
Frambozen per doosje 1628 cent.
Kruisbessen per slof 4590 cent.
Bramen per slof 60 cent.
Bessen roode per slof 3250 cent.
Bessen zwarte per slof 84r—94 cent.
Appelen per K.G. 10—14 cent.
Noteering van den 26en Juli 1940.
Spinazie per kilo 5%10.
Postelein per kilo 36
Andijvie 100 str. 12%
Wortelen per bos 58%
Bieten per bos 6.
Komkommers per 100 3%5y2
Aardappelen klei per kilo 46.
Doppers per kilo 1622.
Capucijners per kilo 2426.
Raspers per kilo 2227
Tuinboonen per kilo 812.
Snijboonen per kilo 1525
Heerehboonen per kilo 14%16.
Roode kool per 100 10.
Bloemkool per 100 824.
Uien per kilo 12
Sla per 100 krop 12.
Rabarber per 100 bos 1.
Pieterselie per kistje 8.
Selderie per kistje 12.
Appelen per kilo 914.
Aax-dbeien per doosje 18.
Framboozen per doosje 1316
Bessen per kilo 1224
Idem per slof 85.
Kruisbessen per kilo 2924.
Druiven per kilo 5064.
Centrale Verwarming
AUTOM. OLIE - KOLENSTOOKINR.
N\f UnlcfoH Adr. Stooplaan 35
.V. nUI9ICI Telef. 15597.
SANITAIRE INSTALLATIES.
(Adv. Ingez. Med.)
Heden:
ZATERDAG 27 JULI.
Frans Hals Theater: „Dr. Robert Koch", 2.30, 7
en 9.15 uur.
Luxor Theater: „Een stad op stelten", 2.30, 7
en 9 uur.
Rembrandt Theater: „De ster van Rio", 2.30, 7
en 9.15 uur
Palace: „Goud in New Frisco", 2. 7 en 9.15 uur.
Frans Hals Museum: Tentoonstelling van werken
van Haarlemsche schilders. 104 uur.
Zandvoort: Dansen in het Noorderbad.
ZONDAG 28 JULI
Palace: „Raadselen van het Oerwoud", half twaalf.
Bioscoopvoorstellingen des middags en des avond*
(middagvoorstelling 2 uur).
Frans Hals Museum Tentoonstelling van werken
an Haarlemsche schilders 104 uur.
Zandvoort: Dansen in het Noorderbad.
MAANDAG 29 JULI.
Groote Kerk: H.O.V. Kerlcconcert, 8.15 uur.
Bioscopen des middags en des avonds.
Frans Hals Museum: Tentoonstelling van werken
van Haarlemsche schilders. 104 uur.
ROOSTER VAN APOTHEKEN
Van 28 Juli tot en met 3 Aug. zijn op Zon- en
tee-stdagen en op werkdagen gedurende de avond
uren (na 8 uur) en nachturen (tot 8 uur 's morgens)
geopend:
Fa. C. G. Loomeijer en Zn., Barteljorisstraat 1L
Tel. 10175.
Park-Apotheek, Klever-parkweg 13, Tel. 11793.
Teyler Apotheek, Teylerplein 79. Tel. 17946.
Te Heemstede is geipend:
Heemsteedsche Apotheek, Binnenweg 98. TeL
28197.
