Haarlem's Dagblad
C
Snelheiclsgrenzen.
Croote Schoonmaak.
Nationale inzameling bracht
2\ millioen op.
De verduistering
Artikelen-
58e JAARGANG No. 17526
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant-
Uitgaven en Algem. Drukkerij N V Bureaux: Groote
Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgiro-
dienst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082 Hoofdred 15054, Redactie
10600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724,
14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Woensdag 7 Augustus 1940
Abonnementen per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10,
per 3 maanden 3.25, franco per post 3.55, losse
nummers 6 cent per ex. Advertentiën: 1-5 regels
ƒ1.75, elke regel meet ƒ0.35 Reclames ƒ0.60 per
regel. Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels ƒ0.60, elke regel meer
ƒ0.15. Groentjes zie rubriek.
Er zijn nieuwe sneiheidsgrenzen voor auto's en
motorfietsen in ons land vastgesteld en de verorde
ning is al in werking getreden ook. Sinds Maandag
bedraagt de maximum snelheid voor alle soorten
motorrijtuigen binnen bebouwde kommen 40 K.M.
Buiten die kommen mogen personenauto's, die hoog
stens 8 menschen mogen vervoeren en motorrijwie-
len met of zonder zijspan hun snelheid tot 80 K.M.
opvoeren en andere dan deze auto's, waartoe dus
alle vrachtwagens en motorbussen behooren, mogen
niet boven de 60 K.M. komen. Terwijl tenslotte nog
bepaald is dat 't bovenstaande geldt, „onverminderd
de bestaande bepalingen, volgens welke slechts ge
reden mag worden met een kleinere snelheid dan
40 K.M. per uur"en aangezien zulke bepalingen
nog in veel plaatsen bestaan, vooral in kleine, lijkt
het wel nuttig hier nog eens extra de aandacht van
bestuurders op die laatste toevoeging te vestigen.
Want men krijgt veel verordeningen en voorschriften
te lezen, velen doen dat niet al te nauwkeurig en
bepalen zich tot den hoofdinhoud en ik zal dan ook
maar geen schatting beproeven van het aantal men
schen, dat tot dusver alleen maar ontdekt heeft dat
de nieuwe sneiheidsgrenzen 40, 80 en 60 K.M. zijn.
Als zij straks tegen den dorpsveldwachter zeggen:
„Ik heb met je 30 K.M. niets meer te maken", loopen
zij de kans dat hij het niet neemt.om daar nu
maar eens de term voor te bezigen. En hen op den
bon slingert, om in denzelfden stijl te blijven.
Dat de Duitsche bezettings-autoriteiten het
geldt hier een v§rordening van den Rijkscommis
saris tot deze nieuwe vaststelling van snelheids-
grenzen zijn overgegaan is verklaard met verschei
dene motieven in deze volgorde: 1. verhoogde vei
ligheid mede met het oog op het groot aantal fiet
sers, dat in de laatste maanden nog is toegenomen;
2. besparing op auto's en benzine (als er langzamer
gereden wordt, zullen ook meer benzine-toewijzin-
gen kunnen worden verstrekt); 3. besparing op het
onderhoud van onze autowegen, die in het algemeen
heel goed zijn maar lijden aan een slappen onder
grond.
Hij wiens auto allang op blokken staat en „vol
gens het K.N.A.C.-recept" is behandeld om zijn oor-
logsslaap in gezondheid te kunnen volbrengen heeft
even moeite om zich weer in snelheden van 80, 60
en zelfs 40 K.M. te verplaatsen. Hetzij hij dan aan
treinen denkt. Maar zijn particuliere snelheden zijn
zich per fiets gaan begrenzen tot limieten, die niet
hooger dan om en bij de twintig komen. Ik voel dat
Ik mij hieraan moet onttrekken. Dit doende lijken
de nieuwe grenzen voor auto's en motorfietsen wer
kelijk nog behoorlijk hoog, vooral wat de personen
auto's en motorfietsen buiten de bebouwde kommen
aangaat. Men zal als het groote wegen geldt waar
op men zulke kommen doorrijdt, nogal nauwkeurig
op zijn snelheidsmeter moeten letten want de ver-
eischte vertraging is dan in elk geval belangrijk. En
die schat men vaak verkeerd als men 80 rijdt. Daar
mag ook wel even de aandacht op gevestigd worden.
Voor het overige waren er al zooveel automobilisten,
al sinds verleden jaar, die een bordje „70 K.M." op
hun wagen hadden (en zich daar hopelijk ook allen
aan hielden) dat een snelheidslimiet van 80 eer te
ruim voor hen is. Moge de benzinebesparing van
anderen inderdaad uitwerken dat er meer toewij
zingen gegeven zullen worden.
R. P.
Doodelijk verkeersongeluk te
Diemen.
Vallende wielrijder door vrachtauto overreden.
Dinsdagavond ongeveer 10 uur heeft op den Hart-
veldscheweg te Diemen een doodelijk verkeers
ongeluk plaats gehad, waarvan de heer H. L. Mol-
levanger, wonende Reinwardtstraat te Amsterdam,
het slachtoffer is geworden. Deze fietste, met zijn
9-jarig zoontje op het frame, in de richting Amster
dam, terwjjl vóór hem twee wielrijders zich naast
elkaar bevonden. Op een gegeven oogenblik heeft
een der twee fietsers, waarschijnlijk omdat hij zijn
fietspomp miste, willen stoppen, waardoor hij on
verwacht langzamer ging rijden. De heer M. was
hierop niet voorbereid en kwam daardoor te vallen,
zoodat een achter hem rijdende vrachtauto over hem
heen ging.
Ook het zoontje, dat op de fiets van zijn vader
gezeten had, kwam onder de vrachtauto terecht.
Dt heer Mollevanger was onmiddellijk overleden,
het zoontje kon onder den wagen uitkruipen, waar
bij bleek, dat hij slechts eenige schaafwonden ge
kregen had. De Diemer doktoren, de heei-en Bal-
foort, van Gemert en Hartman waren door omstan
ders allen gewaarschuwd, zoodat zij ook allen ter
plaatse kwamen. Zij konden echter geen hulp meer
bieden.
Het stoffelijk overschot van den heer M. werd
voorloopig per auto van den G. G. D. te Amsterdam,
naar het lijkenhuisje te Diemen overgebracht. Den
bestuurder H. P. van de vrachtauto treft geen
schuld.
Kind te water.
Door agent der motorbrigade gered.
De agent G. W. Klopper van de motorbrigade
der Haarlemsche politie, die Dinsdagmiddag kwart
voor vier in de Nagtzaamstraat surveilleerde, zag
een jongetje midden in de Zomervaart liggen. Het
was de driejarige P. van Leeuwen uit de Busken
Huetstraat, die bij het spelen op de walglooiïng
te water was geraakt. De agent sprong onmid
dellijk gekleed te water en wist het kind te red
den. Hij bracht het. schijnbaar ongedeerd, naar de
ouderlijke woning; voor alle zekerheid werd de
huisdokter geraadpleegd. De redder heeft, nadat
hij zich van droge kleeren had voorzien, zijn
dienst hervat.
Schildersleerling greep draden'van
het lichtnet.
Door schok van het dak gevallen en gedood.
Terwijl de 15-jarige schildersleerling F. K. H.
in de Rudolfstichting te Barneveld werkzaam was
op het dak van een schuur, greep hij, waarschijnlijk
door een duizeling bevangen, de draden van het
lichtnet. Door den schok sloeg de jongen van het
dak naar beneden. Hij was op slag dood.
(Volgens een Amerikaansche sta
tistiek wordt in de Vereenigde
Staten per jaar door vrouwen
142 millioen dollar voor schoon-
heidsmiddelen uitgegeven.)
Nou, nou, dat is een som om voor te buigen.
Die honderd twee en veertig (rond) millioen,
Daar kan je, zacht gesproken, van getuigen
Voor zoo'n bedrag is heel wat schoons te doen.
In lippenstiften, poeder, verf voor haren,
En wat er verder al zoo bij behoort,
Is dat de kunst waarmede alle jaren,
De dame in Amerika bekoort.
Dat is de prijs der schoonheidsidealen,
Die zich die vrouw voor oogen heeft gesteld,
Wie schoon wil wezen moet ervoor betalen,
Dikwijls met pijn, in elk geval met geld.
Hoezeer de kunst met reden moge klagen,
Dat zij haar kostje al te moeizaam haalt,
Op grond der statistiek mag men gewagen
Die schoone kunst althans wordt goed betaald.
Want waarlijk in de Staten stellen vrouwen
De schoonheidsmiddelen op hoogen prijs,
Daarvoor hoeft men ze niet te gaan aanschouwen,
U krijgt hier „prima facie" het bewijs
De vrouw natuurlijk komt alleen ter sprake,
Dit is ook het terrein niet van den man.
Hij denkt er niet aan om zich „op te maken"
Hij is degeen slechts die betalen kan.
't Is voor de vrouw vooral een punt van mode,
Een soort van daaglijks voorgeschreven kuur,
Wij, mannenbroeders, hebben 't niet van noodc,
Wij zijn voldoende knap al van natuur.
P. GASUS.
DE ACTIVITEIT DER
HAARLEMSCHE POLITIE.
Dinsdag 82 processen-verbaal.
Dat men door schade en schande wijs wordt,
hebben Dinsdag weer 82 ingezetenen van Haarlem
ondervonden. Tegen 61 wielrijders werd door de
politie proces-verbaal opgemaakt omdat zij niet
tijdig of niet goed een teeken gaven dat zij van
richting wilden veranderen; tegen 12 fietsers, die
zonder licht of met niet behoorlijk afgeschermde
lantaarn reden; tegen 8 wielrijders, die niet rechts
reden en tegen één ingezetene, uit wiens woning
in verboden tijd licht straalde.
De verhouding JapanEngeland.
Craigie dringt aan op vriend
schappelijke regeling van de
spionnagezaak.
Japünsche regeering heeft reeds
definitieve besluiten genomen.
TOKIO, 7 Augustus. (D.N.B.) De Britsche am
bassadeur, Craigie, hoopt op een vriendschappe
lijk bijleggen van de spionnagezaak, zoo meldt de
welingelichte Tokio Asahi Sjimboen met betrek
king tot den inhoud van de gedachtenwisseling van
gisteren tusschen den minister van Buitenland-
sche zaken, Matsoeoka en Craigie. Laatstgenoemde
zou Matsoeoka dringend hebben verzocht, dat de
Japansche regeering zou medewerken aan de
vriendschappelijke oplossing van de spionnage aan-
;elegenheid. Tegelijkertijd heeft Craigie uiteenge
zet, dat de arrestaties der Japanners door de Brit
sche autoriteiten verricht zijn in overeenstemming
met de wet op de landsverdediging. Craigie zou
verder hebben beweerd, dat het van Engelsche
zijde niet ging om represaillemaatregelen. Mat
soeoka heeft daarop den eisch gesteld, dat de Ja
panners terstond moesten worden vrijgelaten en
dat garanties voor de toekomst moesten worden
gegeven. Tevens gaf hij uitdrukking aan de ver
wachting, dat geen verdere arrestaties zouden ver
richt worden. Ofschoon de Japansche regeering,
zoo zou hij verder hebben verklaard, reeds defini
tieve besluiten genomen heeft ten aanzien van de
verdere houding van de Britsche regeering, is Japan
voornemens de ontwikkeling van den toestand
eenigen tijd rustig waar te nemen.
De perscommentaren toonen verder een uitge
sproken anti-Engelsche houding. Zij handhaven
den eisch tot onmiddellijke vrijlating der gearres
teerde Japanners. De Myako Sjimboen schrijft:
„Het is duidelijk, dat de Engelsche wraakmaatre-
gelen ten doel hebben een nauwere aansluiting bij
de spilmogendheden te verhinderen, hetgeen naar
het schijnt bereikt moet worden door economische
dreigementsmaatregelen." Het blad meent echter,
dat de versterking van den „driehoek" een politiek
is van het kabinet Konoye. waartoe vast besloten
is en die door de volksstemming wordt gesteund.
Deze politiek wordt ook niet door Engelsche re
presailles gewijzigd.
Duff Cooper in bet Lagerhuis
aangevallen.
„De menschen vertrouwen U niet."
LONDEN. 7 Augustus (D.N.B.) De Engelsche
bladen houden zich bezig met de uitvallen van Duff
Cooper tegen het Lagerhuis. De „Daily Mail" meldt
dat de Earl of Winterton een scherpen aanval op
den minister van de voorlichting heeft gedaan en
jegens hem de afkeuring van de conservatieven tot
uiting heeft gebracht. Duff Cooper beweerde, dat
de pers ten aanzien van het ministerie van voor
lichting ondergraafde en beklaagde zich ook over
de moeilijkheden welke zijn „snuffelcompagnieën"
in breede kringen ontmoetten. Daarop riep hem
een afgevaardigde toe: de menschen vertrouwen
u niet. In het verdere verloop van het debat uitten
verscheidene afgevaardigden het bezwaar, dat het
ministerie van voorlichting geheime verordeningen
tot het ontruimen van kustplaatsen, b.v. van Bour
nemouth gegeven heeft, waardoor opwinding onder
het publiek is ontstaan Namens het ministerie
werd geantwoord, dat deze ontruimingsbevelen aan
een vergissing waren toe te schrijven. Het debat
sloot in de grootste opwinding.
Het Duitsche legerbericht
Resultaten van den
handelsoorlog tegen
Engeland.
BERLIJN. 6 Augustus (D.N.B.) Het opper
bevel der weermacht maakt bekend;
„Een duikboot heeft drie gewapende vijandelijke
koopvaardijschepen met in totaal 16875 brC., die in
een krachtig beveiligd convool voeren, tot zinken
gebracht.
Op 5 Augustus is het boven het Kanaal her
haaldelijk tot luchtgevechteu gekomen, daarbij
schoot een Duitsch verkenningsvliegtuig twee
Britsche jachttoestellen van het nieuwste type
neer. Verder werden zes vijandelijke jachtvlieg
tuigen in gevecht met onze jagers neergehaald.
In den nacht van vijf op zes Augustus vielen
Duitsche vliegtuigen verscheidene Engelsche
havens aan.
Engelsche toestellen verschenen des nachts
boven Noordwest Duitschland en wierpen bom
men neer. De aangerichte schade is gering. Men-
schenlevens zijn niet te betreuren.
Het totale resultaat van den handelsoorlog
tegen Engeland van den aanvang van den oorlog
af tot 8 Juli 1940 is bekend gemaakt in het leger
bericht van 12 Juli. In den tijd van 9 tot 31 Juli
werd vijandelijke en den vijand nuttige scheeps-
ruimte door duikbooten tot zinken gebracht met
een inhoud van 344.174 ton. Oppervlaktestrijd
krachten boorden 98.500 ton in den grond. Bij
deze getallen zijn de successen door mijnen niet
opgeteld, terwijl die juist den laatsten tijd in
verhoogde mate zijn behaald, maar door den
vijand zijn verzwegen. Zij worden bewezen door
de herhaalde sluiting van vijandelijke havens en
andere teekens.
Door het luchtwapen werden tot zinken ge
bracht: aan oorlogsschepen 21.650 ton, aan koop
vaardijschepen 215.000 b. r. t. Beschadigd werden:
aan oorlogsschepen 32.000 ton. aan koopvaardij
schepen 328.000 br. r. t. De totale scheepsverliezen
die den vijand van 9 tot 31 Juli zijn toegebracht,
bedragen dus. zonder rekening te houden met de
door mijnen behaalde sucessen en zonder daarbij
de beschadigde vijandelijke oorlogs- en koop
vaardijschepen op te tellen, 679.324 b. r. t. De
vijand heeft daarmede sedert het begin van den
oorlog aan eigen of hem nuttige scheepsruimte
verloren: door gevechtshandelingen der marine:
3.725.547 b. r. t.. door gevechtshandelingen der
luchtmacht 1.261.313 b. r. t„ in totaal 4.986.860
b. r. t. Bovendien zijn door het luchtwapen sedert
het begin van den oorlog koopvaardijschepen met
een totalen inhoud van ongeveer 11/2 millioen
b. r. t. beschadigd."
Spaargelden zonden verdubbeld
worden.
Bejaarde juffrouw zag er echter niets
van terug.
De hoofdstedelijke politie heeft een man aan
gehouden, die ervan beschuldigd wordt van ont
vreemding van een bedrag van negenhonderd
gulden.
De man woonde in bij een bejaarde, eenvoudige
juffrouw. Hij had haar verteld kans te zien haar
spaargelden te verdubbelen. In vol vertrouwen had
de juffrouw hem haar geld, omstreeks negenhonderd
gulden, toevertrouwd. Hij verklaarde zelf ook op
succesvolle wijze zijn kapitaal vergroot te hebben.
De juffrouw heeft echter geen cent teruggezien.
Aangifte van het geval bij de politie volgde. Op
den man rust de verdenking, dat hij het geld ver-
speculeerd heeft, zelf voert hij echter andere motie
ven te zijner verdediging aan. De zaak is in nader
onderzoek. (A. N. P.)
Er is uitkomst voor de bezitters van motor
booten, die door gebrek aan benzine aan wal
moeten blijven liggen. Een Haarlemmer heeft
zijn motorboot omgebouwd tot raderboot! Men
ziet hier de boot met aan beide kanten een rad,
binnenboord bevestigd aan een wiel dat door
handkracht gedraaid wordt.
H. O. V.
Het volksconcert van Donderdag.
Het Volksconcert dat Donderdag 8 Augustus te
8.15 uur in de Gem. Concertzaal, onder leiding van
Marinus Adam zal worden gegeven opent met de
Sinfonia in F. gr. terts van J. S. Bach, waarna
de Haarlemsche pianist Pierre Verdonck met be
geleiding van orkest het Piano-concert No. 1 in c.
kl. terts Op. 15 van Ludwig van Beethoven zal
voordragen.
Na de pauze wordt nog uitgevoerd de Symphonie
in d. kl. terts van César Franck.
's-GRAVENHAGE, 6 Augustus. Dinsdag
zijn de bestuurders van verschillende stichtingen
op het gebied van de hulpverleening te 's-Gra-
venhage bijeengekomen bij het Nationaal
Fonds voor bijzondere nooden.
De penningmeester van de nationale inzame
ling heeft in deze bijeenkomst medegedeeld,
dat reeds anderhalf millioen gulden is inge
komen en dat volgens berichten uit de andere
plaatsen, w.o. eenige groote gemeenten, nog on
geveer een millioen gulden mag worden ver
wacht zoodat de totale opbrengt op 2'/$ mil
lioen gulden kan worden geschat.
Hiervan is inmiddels zes ton besteed.
Nader overleg wordt gepleegd om zoo spoedig
mogelijk de rest ten bedrage van een kleine
twee millioen gulden voor de verdere hulp
verleening ter voorziening in den voorloopigen
nood op haar bestemming te doen komen.
Als u nog nooit een GROENTJE in
HAARLEMS DAGBLAD hebt ge
plaatst kunt u dadelijk dit verzuim
herstellen.
En zoodoende u hetzelfde voordeel
verzekeren, dat ongetelde duizenden
er reeds van gehad hebben.
Zon onder9.22
Zon op 6.10
Tusschen deze beide tijdstippen
moet verduisterd worden.
IN DE BRANDING. De opname van het geweld, waarmede de golven de kust
beuken, is te interessant, om daar niet een nat pak voor te wagen.
Het handelsverdrag tusschen de
Vereenigde Staten cn de Sovjet Unie
verlengd.
Nieuwe clausule opgenomen.
WASHINGTON, 7 Augustus. (D.N.B.) Het han
delsverdrag tusschen de Vereenigde Staten en de
Sovjet Unie, dat gisteren met een jaar is verlengd,
behelst, naar het departement van Buitenlandsche
Zaken mededeelt, in tegenstelling tot het afgeloopen
accoord een voorwaardelijke clausule, op grond
waarvan de Sovjetregecnng op het oogenblik wei
gert te garandeeren, dat Amerikaansche goederen
ter waarde van veertig millioen dollar werkelijk
worden afgenomen. Zouden bijv. de Ver. Staten den
uitvoer van die goederen, die de Sovjet Unie wil
koopen, verbieden of bemoeilijken, dan behoudt zich
de Sovjetregeering voor, haar behoeften aan Ame
rikaansche goederen naar goeddunken te beper
ken. In het verleden heeft de Sovjetregeering her
haaldelijk geprotesteerd tegen het Amerikaansche
uitvoerverbod van machinerieën, dat volgens de
Amerikaansche uiteenzetting werd uitgevaardigd,
omdat de Vereenigde Staten deze machinerieën voor
de .eigen bewapening dringend noodig hadden.
Belastingen in Engeland verhoogd.
„Daily Mail" spreekt van 50 #/o van het
inkomen.
LONDEN, 7 Augustus. (D.N.B.) De bladen maken
melding van nieuwe verhooging der belastingen. De
inkomstenbelasting bedraagt thans 8>/2 shilling per
pond sterling, hetgeen de „Daily Mail" nog onvol
doende acht, daar naar de meening van het blad
binnenkort vijftig procent van hel inkomen als di
recte belasting zou moeten worden opgebracht.
Daarbij komt nog een verdere verhooging van de
omzetbelasting, welke op alle gebruiksgoederen be
trekking heeft. Op kleedingstukken, en schoeisel van
betere kwaliteit, meubelen, beddengoed, enz. komt
voortaan 33 1/3 procent omzetbelasting. Op goed-
kooper kleedingstukken een zesde deel van de
waarde. De kanselier van de schatkist Kingsley
Wood gelooft, dat deze belasting 110 millioen pond
sterling per jaar zal opbrengen.
Na 15 September nieuwe zendtijd
regeling.
In tegenstelling met anders luidende berichten
verneemt „Het Vaderland", dat de bestaande
zendtijdregeling gehandhaafd blijft tot 15 Sep
tember. Dat beteekent dus. dat de zender Jaars
veld uitsluitend de programma's van de vier om-
roepvereenigingen verzorgt, terwijl Kootwijk zorgt
voor de uitzendingen der nieuwsberichten, omlijst
door de vier omroepvereenigingen bij toerbeurt.
Na 15 September komt er een nieuwe regeling,
welke thans nog niet vaststaat, daar zij nog ver
schillende instanties moet passeeren.
Naar regeling der Hongaarsch-
Roemeensche betrekkingen.
Gezant Bossy te Boekarest.
BOEKAREST. 6 Augustus. (D.N.B.) De Roe-
meensche gezant te Rome, Bossy, is gisteravond al
hier aangekomen. Bossy, die vroeger Roemeenseh
gezant te Boedapest is geweest, zal naar Boedapest
vertrekken om met de Hongaarsche regeering be
sprekingen te voeren over een definitieve regeling
van de betrekkingen tusschen beide staten.
Hittegolf in Spanje.
MADRID. 7 Augustus. (D.N.B.) De hittegolf in
Spanje heeft Dinsdag haar hoogtepunt bereikt te
Cordoba met 42 gr. Ook te Caeeteres, Sevilla, Jaen
en Granada werd meer dan 40 graden warmte in
de schaduw waargenomen.
HEDEN: 8 PAGINA'S.
R. P.: Sneiheidsgrenzen.
pag. 1
J. H. de Bois: Kunst in Haarlem en g
daarbuiten. „Tegels". pag. 2 Ij
Clearing ingesteld tusschen Neder- 3
land en België. pag. 3 ff
H. D. Vertelling: „Het wratje" door j§
Cor Bandt Szn. pag. 4 fj
Haarlemsche brandspuiten voor 250 g
jaar. pag. 7 g
Laatste Berichten op pagina 6 j