'Ktt eiland Vaacue X Vir Nederlandsche Circusrevue. Het dreigende woningtekort te Haarlem. FLITSEN Een incident. VRIJDAG 16 AUGUSTUS 1940 HAARLEM'S DAGBEAD 3 Talrijke vogelsoorten Landschap dat met geen ander eiland vergeleken kan worden Het doorbrengen van vacantie op een eiland heeft het nadeel dat je er niet zoo gemakkelijk komt maar het voordeel van het isolement. Voorne is, strikt genomen door de bruggen al geen eiland meer tn het isolement is er minder dan op Texel. Maar het is toch wel van dien aard dat de be volking een apart type vormt, afwijkend van de bewoners van het West land en van Goeree, de stre ken ten noorden en zuiden er van. En het landschap, aan de zeezijde omsloten door jonge, voor een deel pas in de laatste eeuw aan gestoven duinen, is met geen ander eiland te ver gelijken. In het oosten liggen vruchtbare kleipolders. Naar de duinen toe volgen zandige tuinderijen, tamelijk ochtig door den ondergrond van klei en veen er omsloten door lage dijken die eens de zee tegen hielden. Tenminste bij springvloed want de eerste stoot werd opgevangen door lage duintjes, waar hier en daar het zeewater doorheen spoelde. Langzamerhand kwam er een solide duinenrij zij het minder breed en hoog dan bij Haarlem. En in de laatste dertig jaar is dit in extra snel tempo ge gaan. Het strand werd op vele plaatsen breeder en breeder. Jonge duintjes vormden zich meer naar het westen. Het regenwater bleef er staan, er kwam plantengroei, zoodat sommige gedeelten den naam kregen van „het groene strand". En naarmate het zeewater minder op dit strand kon komen, kon het regenwater minder wegvloeien en kwam er een prachtig duinmeer, Het Breede Water. Ik heb dit nog gekend als een ondiepen, meestal drogen zeearm. Men heeft toen het stuifzand met wilgentakken vastgehouden, de monding afgesnoerd in enkele jaren vormde zich een duinenrij waar de zee niet meer door kon. Het Kwakjeswater is op andere wijze ontstaan. Daar liep een rivier, de Strijpe. De monding ver zandde, het stuifzand vormde er een duinenrij en de menschen legden een dijk om den bovenloop als bouwland te gebruiken. En het mooiste duinmeer dat ik ken met een prachtige Orchideeënflora, met Parnassia, massa's vogels en een dicht struweel met boschjes er om heen ontstond. Een kenmerk van de Voornsche duinen is de vruchtbaarheid van het zand en de waterrijkdom. Er zit wal klei of slib door en een diepere klei of veen-laag maakt dat het regenwater overal blijft staan zoodat de meeste laagten moerassig zijn. Langs deze mooie duinenrij liggen de dorpen Oost-Voorne en Roekan je en iets verder weg den Briel en Hellevoetsluis. Bosschen zijn er ook, vlak bij Oost-Voorne maar wie het prachtige geboomte kent op Schouwen en Walcheren en de Staatsbos- gchen op Texel zullen deze niet meevallen. In Juli en Augustus kunnen we ook beter in het open veld zijn, waar zon en kleur is. De bosschen zijn mooi in 't voorjaar en in den herfst met het verkleurend blad en de paddestoelen. RIJK AAN VOGELS. Voorne is ook zeer rijk aan vogels. De bergeend neemt sterk toe, ondanks de vele zilvermeeuwen die de jongen met huid en veer verslinden. Bergeenden hebben slikken en schorren noodig voor hun voeding en dat missen ze in onze streek, zoodal we deze mooie dieren moeten missen. Als de jongen uit het ei zijn, schommelt Moeder- Bergeend met een lange sliert kuikens door dik en dun, door tuinen en akkers, en over het asfalt van den grooten weg naar de oevers van de Brielsche Maas en 't Haringvliet en als we met de veeren overgaan van Maassluis naar den Briel dan zien we ze op de glibberige klei waar ze zich te goed doen aan klein gedierte. Zoo'n bergeend is eigenlijk meer gans dan eend, een groote bonte vogel, die gebruik maakt van verlaten konijnenholen om de eieren uit te broeden. Wie een tocht van één dag wil maken kan het doen, als hij vroeg opstaat en maakt tijdig in Maas sluis te zijn met de fiets. Beter is het minstens één dag over te blijven. Kamers bespreken is niet noo- j. Wie er niet bekend is kan bij Vreemdelingen verkeer te weten komen waar hotels, pensions, jeugdherberg, kampeerhuizen enz. zijn. We beginnen den tocht bij den Briel. Is de fiets niet te zwaar bepakt, dan kunnen we den grooten weg vermijden en even voor de stad rechtsaf slaan en langs smalle weggetjes, waarbij de fiets ettelijke malen over een hek getild moet worden, en menig stuk vee opzij gejaagd, naar de Steenen Baak gaan. En de extra moeite wordt ruimschoots beloond door een dijk, bedolven onder de bloemen van gedoomd stalkruid en Jacobs-Kruiskruid. Lila en geel vormt de bovenkroon, maar meer naar het water, waar de duinen beginnen en de Brielsche Maas in zee uit mondt zijn groote plekken blauwgrijs van de Zee distel, of licht grijsgroen van de Kruisdistel, die er mee verwant is. En wie geluk heeft als ik vindt in het duinstruweel een felroode orchidee, het Honds- kruid. Het strand is niet zoo best om te fietsen maar 't gaat tenslotte wel en wie een stukje loopt ziet wel meer en heeft meer kans om Kluiten of Aalschol vers te zien SPOOKACHTIGE VER SCHIJNINGEN. Dez.e laatste zijn verwant aan de Pelikanen, spookachtige verschijningen met lange halzen, vis- schers als geen andere vogel. En van het strand af kan zoo nu en dan, aan de hand van de toegangskaart waarop een duidelijke plattegrond afgedrukt staat, een tocht in de duinen gemaakt worden, door de duinvalleien met massa's orchideeën en al wat in Kennemerland zooveel zeldzamer geworden is. Meer zelfs dan dit. Ér slaat een geel-bloeiend plantje met grijsgroen blad. Is de zon weg, dan sluiten de bloemen zich direct. Het is een éénjarige gentiaan-achtige plant, die bij ons haar noordgrens heeft, de Bitterling of Chlora. In Noord-Frankrijk op de krijtrotsen is het een al- gemeene verschijning, maar waarom deze plant juist °P Voorne zoo algemeen is en elders in ons land, ook in de Zeeuwsche duinen, ontbreekt is mij een raadsel. Mogelijk is de vruchtbaarheid en het zeer hooge kalkgehalte van het zand op Voorne hier de oorzaak. Op de punt van het eiland ligt een breed „groen strand". Duizenden vogels vliegen op, onbeholpen jongen zoeken een schuilplaats achter een helmpol. Er is 'een mensch op dit strand, we zijn alleen met de landing, de vogels en de zon die juist schuil gaat achter een dreigende wolkenmassa. Maar het blijft gelukkig bij enkele dikke druppels Zoodat we de duinvallei kunnen bezoeken met de Muggen-orchis, een slanke, lekker ruikende orchi dee en de tuin van „Carabas" met z'n bloemen weelde. een liefhebberstuin zooals er geen tweede is. En dan breekt de bui los en vertelt de tuinman hoe hij het redt met z'n kippenvoer, nu er minder over is. Wat leven die buitenmenschen toch onbe zorgd! Ze werken van zes tot zes uur en 's avonds weer enkele uurtjes op hun eigen land. Hun voeding produceeren ze zelf, veel behoeften op ander ge bied kennen ze niet. 1 Het land achter de duinen heet de „stuifakkers". Het is er een arme tuindersbevolking maar handig zijn ze jn het kweeken van hun groenten en velen hebben er al een druivenkas bij. Maar omdat ze bo vendien koeien, geiten, varkens en hoenders heb ben deert het hun niet zoo erg of één product min der opbrengt. Het grootste bezwaar, dat op den duur mfrkbaar wordt is de toenemende bevolking, waar- i Voor geen grond beschikbaar is. Want de producten die \eel handenarbeid en weinig ruimte vragen,! brengen niet het meeste op. 1 Een tak van verdienste die in de laatste jaren in gang heeft gevonden is kamers verhuren in den zomer. Overal in de stuifakkers ziet u de bordjes en u kunt direct terecht. De bui ging over en we gaan nu naar „de Kwak" de populaire naam voor „Het Kwakjeswater". Dit is een duinpias, die veel en veel ouder is dan het Breede Water. Er omheen is een dicht struweel van laag hout waardoor, gelukkig voor de wandelaars paden uitgekapt zijn. Ook hel meer zelve zou al dichtgegroeid zijn met riet en biezen als niet een werkkamp onder leiding van den chef-jachtopziener een flinke oppervlakte water „schoon" gemaakt had. Voor een natuurmonument heeft een dergelijk ingrijpen geen onbedenkelijken kant maar een feit is dat er nog iets van open water over is, wat we anders zouden moeten missen. Uit dergelijke werkzaamheden op het eiland Voorne, staande onder leiding van de Stichting Volkskracht en reeds enkele jaren daarmee bezig kunnen we opmaken dat het natuurschoon niet altijd achteruit behoeft te gaan als de duinen dienstbaar gemaakt worden aan de werkverruiming. Bij Roe kanje zijn hectaren met jonge boompjes beplant. Voor een badplaats is het van het grootste belang dat er ook bosschen komen, die beschutting geven op winderige dagen. Jammer alleen dat zoo weinig open plekken uitgespaard zijn en het loofhout niet gemengd is met den altijd-groenen en onverwoest- baren Oostenrijkschen den en met zijn productieven Corsicaanschen broeder. Maar interessant blijven zulke jonge kunstmatige bosschen in hooge mate, ze houden een belofte in voor de toekomst. C. SIPKES. Première in den Haarlemmerhout. Wanneer we aan de eerste voorstelling van de Nederlandsche Circusrevue van gisteravond in den Haarlemmerhout terugdenken dan zijn er twee sterke herinneringen; dat"is in de eerste plaats de voortreffelijke paardendressuur van den Hollander Adolfi van Oss, die met alle groote circussen ge reisd heeft en die op het gebied van dressuur een wereldnaam heeft verworven, en in de tweede plaats het prachtige schoontijden van Otto Schuh- mann. Het paardenmateriaal van dit circus is wer kelijk zeer bijzonder, en ook de wijze, waarop met de dieren „gewerkt" wordt is af en lokte dan ook telkenmale langdurig en krachtig applaus uit de zeer goed bezette zaal. De heer Van Oss legt een menschelijke noot in zijn dressuur, ook zonder dat de zweep knalt blijven de paarden in zijn macht, dikwijls is een gebaar of een woord voldoende voor de dieren om te begrijpen wat er van hen verlangd wordt. Na dit loflied op de paardendres suur komt waardeering van het overige en dan mogen wij met verheugenis constateeren dat het programma vele uitstekende nummers telt, op acrobatisch en op ander gebied. Een beoordeeling van de circusr e v u e als zoodanig zouden wij gaarne tot een anderen keer verschuiven, want zooals de vertoonimg thans verliep haperde er wel een en ander aan het tempo en de uitvoering, en dat kan door routine anders worden. Overigens gelooven wij niet dat de inlassching van het ele ment „revue" in de sfeer van het circus, welke hier beoogd wordt, op deze manier voldoende gerecht vaardigd is. Het ballet was niet de sterkste zijde, hoewel de „prima ballerina" ongetwijfeld voor een circus zeer aardige dingen deed', maar de overigen zullen nog wat moeten trainen voordat het geheel vlotten kan. In ieder geval sloeg, indien we de piste eenerzijids en het tooneelpodium anderzijds als de twee schalen van een balans beschouwen, het gewicht verre iin. het voordeel van de origineele circuspiste door; daarin kwamen de aardigste num mers, de dressuurstaaltjes, de cowboyacts met veel bravour en charme het prachtige geheel op circus- publiek afgestemde optreden van Jeff en Mary en hun zoon, dat alles wat in één woord: circus. De heer van der Giessen, de geestelijke vader van deze circusrevue heeft echter als tegenhanger van i de piste het tooneelpodium binnen de circustent wil len brengen, en wij willen zeker niet de mogelijk heid uitsluiten dat hij dezen nieuwen vorm van cir cusamusement eens wel in de goede proporties zal weten te verwezenlijken, doch zooals de vertooning thans is lijdt ze aan onevenwichtigheid. En er moet niveau zijn, de vertooningen op het tooneel moeten een grootere allure krijgen wil de circus revue een „vertooning uit één stuk" worden. En dan: waar is de draad, welke een revue hoort te binden? Men is begonnen die draad te weven doch plotseling is deze weg en men vindt haar niet weer. De clowns traden heelemaal niet op den voorgrnd, en wat men ook van een circus wil maken, een circus zonder meer, een circusrevue of nog iets an ders, de clowns moeten in ieder geval een succes zijn. De Hollandsche clowns waren bepaald on- beteekenen, de Vlaam deed heel aardige din gen; het schijnt me toch toe dat van deze clowns met wat goeden wil en inzioht wat beters te ma ken is, ze krijgen eenvoudig hun kansen niet. doch waar de heer v. d. Giessen ons in een reeds in onze krant afgedrukt vraaggesprek heeft gesproken van een herstel van het klassieke clownstrio -is het mo gelijk diat in. dit opzicht in de toekomst meer be reikt wordt. Resumeerend brengt dit circus ons ettelijke voor treffelijke nummers, wij noemen nog de Stanley's, de acrobaten met een eigen stijl, die buitengewone dingen verrichten, het Trio Esmanoff, Miss Lizzy, die in de nok van het circus in ouderwetschen cir- custrant onze zenuwen op de proef stelt met haar kunststukjes. (Alleraardigst is ook het lichtende draaiende rokje in de donkere zaal. met zulke feeërieke effecten dient men veel meer te werken) en de charmante amazones! De première van de circusrevue heeft ons in ieder geval zeer goede circusnummers gébracht, en velen die binnen deze tent eenige amusante uren zullen doorbrengen zullen de directie ongetwijfeld dankbaar er voor zijn dat zij de groote moeilijk heden. die de onderneming tot het laatste oogenblik voor de opening nog heeft ondervonden, heeft overwonnen, en het publiek een evenement biedt, waaraan het zonder twijfel veel plezier kan be leven. Doch men wil niet alleen circus brengen, men heeft dc pretentie een nieuwen vorm: een circus revue te vertoonen, en in dit opzicht is men nog niet geslaagd. Maar wat niet is kan nog komen. Het begin is er in ieder geval en het biedt bijzon dere dingen genoeg om een publiek succes te wor den. v. H. Tot f5.- weekhuur staan 83 goede huizen ledig. Maatregelen zijn noodig om de reserve te vergrooten Wij hebben er reeds eenigen tijd geleden de aandacht op gevestigd, dat de toestand op de Haarlemsche woningmarkt in het laatste jaar on gunstiger geworden is. Er dreigt een tekort aan woningen te ontstaan. Dit komt omdat er betrek kelijk weinig huizen worden gebouwd. De parti culiere bouwers hebben gezorgd dat er midden standswoningen (in verschillende huurklassen) bij kwamen, maar het tempo was het laatste jaar veel langzamer dan voorheen. Aan arbeiderswoningbouw is door de gemeente in den laatsten tijd niet veel gedaan, omdat er op dat oogenblik geen tekort was aan te wijzen. Wel verzekerden B. en W. toen dat zij den gang van zaken op de woningmarkt nauw gezet zouden volgen, om tijdig maatregelen te kun nen nemen. Er werd namelijk verwacht dat na de demobilisatie grootere behoefte aan woningen zou komen omdat veel militairen in het huwelijk ge treden waren, zoodat die bij hun terugkeer in het burgerleven een eigen huis zouden huren. De demobilisatie is geheel onverwacht gekomen, bovendien onder andere omstandigheden dan ver wacht was. Daardoor was het ook onmogelijk tij dig maatregelen te nemen om het dreigende te kort aan woningen te voorkomen. Immers onmid dellijk na de demobilisatie bleek dat er in ons land een tekort was aan bouwmaterialen (vooral aan hout) zoodat het noodig was te bepalen, dat voor de uitvoering van elk nieuw bouwwerk toestem ming uit Den Haag verplichtend te stellen, om daardoor te bereiken dat alleen de aller-noodigste werken worden uitgevoerd. Bovendien zijn de prijzen der materialen zoo sterk gestegen, dat aan toonenden particulieren woningbouw nauwelijks gedacht kan worden. Dc stand op de woningmarkt te Haarlem is thans: Onbewoond: Huren woningen winkels totaal Tot f 3 16 1 17 f 4Z* 5 i Per week 69 46 3 2 72 48 f 5—f 6 51 1 52 f 300—f 400 86 22 108 f 400—f 500 75 16 91 f 500—f 600 65 23 88 f 600—f 700 30 11 41 f 700—f 800 29 12 41 f 800—f 1000 22 6 28 f 1000 en hooger 20 15 35 Totaal 509 112 621 Wie deze statistiek bestudeert, kan zich niet aan den indruk onttrekken, dat al is er nog geen tekort aan woningen, de reserve toch 7.00 klein geworden is, dat met een toekomstig tekort ernstig rekening gehouden moet wor den. Er zijn thans nog slechts G21 woningen te Haarlem onbewoond, waaronder nog zijn 112 winkels. Er blijven dus slechts 509 gewone woonhuizen over, waarvan er evenwel nog 43 zün die voor onbewoonbaar-verklaring in aan merking komen. Goed-bewoonbare huizen zijn er dus nog slechts 466. Op een totaal van 38140 woningen is dit niet veel. Te minder als men den groei van Haarlem in NIEUWE SERIE No. 7é Noodlot Wanneer, op het moment dat je juist den heuvel opgeklommen bent. tante Truus ontdekt, dat zij haar taschje in de auto heeft laten liggen en iedereen je vol verwachting aankijkt. HAARL. AMUSEMENTS VERG. - lederen Zondag DANSEN in „De Leeuwerik" van 7.30—11.30 uur. LADÏCROONWEDSTRI.ID! zin°slL^„e. WORDT LID ENTRéE J 0.50. LEDEN SLECHTS 0.15 pl. T. (Adv. Ingez Med.) aanmerking neemt. In 1939 is de bevolking met 3000 zielen gestegen. Als men gemiddeld 4 perso nen per gezin rekent, wil het zeggen, dat voor de uitbreiding der gemeente elk jaar dus reeds 750 nieuwe woningen noodig zijn. In het eerste half jaar van 1940 is de bevolking in dezelfde mate ver meerderd, zoodat er reden is aan te nemen dat dit zal blijven doorgaan. Die reserve van 466 bewoonbare huizen zou dan slechts voor 7 maanden voldoende zijn. En dan is nog geen rekening gehouden met het feit, dat de leegstaande huizen over verschillende huurklassen verdeeld zijn, zoodat het mogelijk is, dat in be paalde huurgroepen veel eerder geen enkel huis meer open is. Vooral het aanital arbeiderswoningen dat te huur is is klein. Tot een weekhuur van 5 gulden staan slechts 131 huizen open, waarvan er dan nog 42 zijn die voor onbewoonbaar-verklaring in aanmer king komen. Bovendien zijn er nog 6 winkels on der. Goed-bewoonbare huizen tot een weekhuur van f 5 zijn er dus slechts 83. Het overschot aan huizen in de andere woon groepen is niet zoo gering, maar dreigt toch ook gauw in een tekort over te slaan. Zelfs geldt diit voor de huizen voor beter-gesitueerden. Een re serve van 42 woonhuizen voor menschen die f 800 of meer huur per jaar kunnen verwonen is ook te gering. Wij zijn overtuigd, dat deze quaestie de volle aandacht van het college van B. en W. heeft. Elke mogelijkheid om het dreigende tekort op te van gen zal aangegrepen worden. Zonder medewerking- uit Den Haag zal dit evenwel niet mogelijk zijn. De raad heeft reeds eenigen tijd geleden besloten een complex woningen voor ouden van dagen te bouwen ,maar voor daarmee kan worden begonnen moet eerst de toestemming uit Den Haag komen. Het is uit verschillende feiten bekend, dat reeds thans te Haarlem vrij veel gevallen van dubbel- bewoning voor komen. Er zijn namelijk eenige honderden perceelen waarin de gasfabriek en het electriciteitsbedrijf op verzoek der bewoners tus- schenmeters geplaatst hebben. Het college van B. en W. vindt het evenwel niet gcwenscht die dub- belbewoningen van huizen die slechts voor 1 gezin gebouwd en geschikt zijn, te bevorderen. Daarom is eenigen tijd geleden bepaald, dat slechts in zeer bijzondere gevallen nog een tusschenmeter ge plaatst mocht worden. Het is evenwel de vraag of op den duur dit stand punt gehandhaafd zal kunnen worden, want als er inderdaad een woningtekort gekomen is, dient men zich daarbij toch aan te passen. Als menschen die een eigen huis willen huren daartoe geen gelegen heid vinden, schijnt het niet gewenscht dat een ge meentebestuur de ongemakken van het samenwo nen nog vermeerdert door tusschenmeters te wei geren. „Hoogstaand.'' werk. Opnieuw komt het mo lenaarsbedrijf in eere, nu de wind hier en daar de brandstof als krachtbron gaat ver vangen. (Foto Pax Holland). (Donderdagochtend reed aan het Spaarne een kinderwagen, die een oogenblik onbeheerd teas, ic wa- ter.De wagen bleef drijven, de baby bleef droog, een jongen sprong den wagen na, dien mannen ten slotte met haken ivcer op het droge haalden.) Dat was een klein stadstooneeltje, Zulk een onverwacht tafreeltje, Een kort intermezzo echt; Wel een angst en griezel even, Maar daar is het bij gebleven, Alles kwam weer goed terecht. Menschen aan het Spaarne zagen Eensklaps, hoe een kinderwagen Onbeheerd gleed in het nat; 't Gaf een oogenblik sensatie En een schrik en consternatie, Daar een baby erin zat. Maar een zeer kordate jongen Was 't geval al nagesprongen. Mannen kregen 't ook in 't oog; Die met haken en hun krachten 't Wagentje op 't droge brachten, En de baby bleek nog droog. Ach, het was een kort momentje Een bijzonder incidentje, Maar die jongen waagde 't lijf; Hij sprong, zonder t' overleggen, En ik wou alleen maar zeggen; Jongeman, geef me de vijf. Dolle hond sprong vrouw naar de keel. Consternatie in familie te Locnen. Eenige weken geleden kreeg de familie K. een driejarige herdershond cadeau van een fa milie, wonende onder de gemeente Nigtevecht. Reeds aanstonds bleek er kwaad bloed in het beest te zitten, doch men hoopte, dat het dier spoedig aan zijn omgeving gewend zou geraken. Dit is echter niet gebeurd. Toen een vijfjarig zoontje van de familie K. met den hond speelde waarschuwde de moeder hem, om dit niet te doen. Het kind staakte het spel en blijkbaar zag de hond wie er de schuld van was, dat hij zijn speelgenootje kwijt raakte. Op een gegeven moment sprong hij de vrouw naar de keel, waardoor zij kwam te vallen. Als een dol geworden dier begon het beest de op den grond liggende vrouw te bijten. Gelukkig wist men na eenigen tijd den hond van de vrouw af te halen. Zij had echter al een tiental ernstige beten bekomen, zoodat geneeskundige hulp moest worden ingeroepen. Om verder onheil te voorkomen, heeft men het dier afgemaakt. Toelating; van cultureele werkers in Duitscliland. De beoefenaars van cultureele beroepen in Nederland, in het bijzonder beeldende kunste naars. musici, schrijvers, tooneelspelers, cineas ten, uitgevers, boekhandelaren en allen, die op het gebied van de pers werkzaam zijn, hebben voor de uitoefening van hun beroep in het Duit- sche Rijk een vergunning noodig van den Rijks commissaris voor het bezette Nederlandsche ge bied hoofdafdeeling „Volksaufklarung und pro paganda", Kneuterdijk 20, Den Haag. Bij voorge nomen reizen naar Duitschland moet te ge- noemder plaatse een dergelijke vergunning wor den aangevraagd. De bepalingen, welke voor een dergelijke reis een doorlaatbewijs van de zijde der politie eischen. blijven door deze regeling onaangetast. (A.N.P.) HET STOOMPONTVEER. VELSEN Vrijdag. Het leveren en opstellen van de vier stalen af- sluitboomen voor de landingsbruggen van het stoompontveer alhier ls door den rijkswater staat opgedragen aan de N.V. Machinefabriek Jaffa te Utrecht, voor f 5300.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1940 | | pagina 5