Haarlem's Dagblad
DANSLES!!
De Concertzaal.
Moe's tuin.
Oude en nieuwe LBoekfiandet 3i. de Vries
Bommen vielen
op ons land
Het Duitsche krijgsgerecht
in functie:
Boter- en vetbonnen
Artikelen-
58e JAARGANG No. 17541
Uitgave lourens Coster, Maatschappij voor Courant-
Uitgaven en Algem Drukkerij N V Bureaux* Groote
Houtstraat 93, bijkantoor Soendapiein 37 Postgiro-
dienst 38810. Drukkerij* Zuider Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082 Hoofdred 15054, Redactie
10600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724,
14825 Soendapiein 12230
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Zaterdag 21 Augustus 194Ö
Abonnementen per week 0.25, per maand 1.10,
per 3 maanden 3.25, franco per post 3.55, losse
nummers 6 cent per ex. Advertentiën: 1-5 regels
1.75, elke regel meer 0.35 Reclames f 0.60 per
regel Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels ƒ0.60, elke regel meer
0.15 Groentjes zie rubriek.
Het was Donderdagavond vol in de Gemeente
lijke Concertzaal toen de H.O.V.. opnieuw aan den
rand van den financieelen afgrond verkeerend,
maar in een rooskleurig verschiet subsidieverhoo-
gingen ontwarend, haar propaganda-corcert gaf.
Het werd een zeer groot succes en de gemeentelijke
autoriteiten, die aan de tot hen gerichte uitnoodi-
ging gevolg hadden gegeven, moeten wel onder den
indruk gekomen zijn van de groote beteekeris die
het orkest voor Haarlem heeft. Ik moet er trouwens
bij zeggen dat hun aanwezigheid tegenwoordig geen
zeldzaamheid meer is. In de laatste paar jaren is de
toenadering tusschen de Muze en de Haarlemsche
Overheid gaan groeien. Zij zal zich nu hopelijk
gaan uitstrekken tot een raadsbesluit dat eindelijk
heilzame verandering in den toestand brengt.
Zoo vaak heb ik de belangen der H.O.V. en
daarmee die van het muziek-minnend publiek be
pleit, dat de herhaling van vele motieven overbo
dig is geworden. Maar éen zou ik er toch, op dit
voor ons muziekleven belangrijke oogerablik, nog
eens naar voren willen breien. Dat is, dat men
hier niet alleen de positie van de musici en van
het deel van het publiek, dat min of meer geregeld
symphonie-muziek gaat hooren. in het geding moet
brengen, maar' het algemeen belang. Er is in den
loop der jaren door de H.O.V. hard gewerkt om dat
aantal aanhangers te vergrooten. En er is, ondanks
de zware handicap waaronder steeds gewerkt moest
worden, veel in die richting bereikt. Niet alleen
door middel van de ledenconcerten, maar het meest
wel door de jeugd- en de volksconcerten. Het be
zoek daarbij en de geestdrift er voor zijn zeer
sterk gegroeid. Dat heeft de musici in hun beproe
vingen gesterkt, telkens weer nieuwe hoop gege
ven, en het bestuur doen volhouden. Er is inder
tijd meermalen aangevoerd dat Haarlem te dicht
bij Amsterdam en Den Haag. te dicht dus ook bij
de groote orkesten van die steden gelegen was om
zelf een orkest te kurnen „exploteeren". Dat was
een verkeerde redeneering, want zij grondde zich
op de gedachte dat men een orkest als een com
mercieel bedrijf zou moeten beschouwen. Dat is het
niet. Er zit geen winst in. Het is doelloos die er van
te verwachten. En het is ook niet noodig. Evenals
men een openbare Bibliotheek en Leeszaal in stand
houdt, die veel geld kost, evenals men zich groote
uitgaven voor verbetering van onderwijs getroost,
evenzeer moet men geld over hebben voor het be
zitten van een orkest. Het is evenals die andere
belangen een cultuurinstelling. Het mag niet aan
het muziekleven van een stad met 140.000 inwo
ners, behoorend bovendien tot een bevolkings
district met 250.000 inwoners, ontbreken. Het is
er in zekeren zin de kern van. Een kostbare kern
ook in financieelen zin, want ieder concert eischt
de voorbereiding en medewerking van een vijftig-
j tal musici, die een redelijk bestaan in hun werk
moeten kunnen vinden. Maar een kern die niet
ontbreken mag. Want als men het algemeen be
lang wil dienen, het cultuurbelang van het ge
heel, moet men vooruit en moet men dus voort
gaan met de muziek in haar hoogste uitingen tot
zooveel mogelijk menschen te brengen. Dat is: de
gemeenschap dienen.
De Amsterdamsche en Haagsche orkesten kunnen
niet aan deze Haarlemsche voorwaarden voldoen. Zij
kunnen gezamenlijk een zeven- of achttal Bach-
concerten komen geven, maar dat is veel te weinig
en het wordt ook te duur om er het groote publiek
mee te bereiken.. Het leeuwendeel van hun werk
zaamheid ligt in hun eigen centra.
Ik geloof dat tegenwoordig veel meer dan vroe
ger dit inzicht in ce beteekenis en de taak van het
symphonie-orkest aanvaarding heeft gevonden.
Maar algemeen is die nog lang niet en daarom pro
pageer ik het opnieuw en hoop dat anderen het
eveneens zullen blijven doei-:, want wij moeten de
zen weg op in Nederland. Ons kunstleven, niet
alleen op het gebied der muziek, heeft altijd gele
den onder een gebrek aan begrip en verbeeldings
kracht bij allerlei menschen ten aanzien van zijn
wezenlijke waande. Misschien zitten zij te zeer
verstrikt in de gedachte dat onderwijs, opvoeding,
cultuur zich slechts zouden beperken tot het ver
werven van parate kennis op scholen.
Dat is wel een heel beperkte opvatting, maar die
kenmerkend is voor een tijd waarin men zwoer bij
al wat wetenschap is en wat daarbuiten staat als
van minder waarde voor den mensch beschouwde.
Dat gold dan zeer zeker voor de Kunst, die meer als
een ontspanning en afwisseling werd aangemerkt,
met negatie van haar hooge waarden. Maar de tijd
van die opvattingen is voorbijgaand. Andere, betere
winnen veld. Ik hoop en verwacht dat zij ook de
H. O. V. tot haar volledige erkenning en haar verze
kerd bestaan zullen voeren.
R. P.
Hel luisteren naar verboden zenders.
Twee personen te Utrecht gearresteerd.
De laatste dagen heeft de Duitsche Sicher-
heitspolizei te Utrecht een aantal arrestaties verricht
wegens het luisteren naar buitenlandsche zenders.
Gisteravond zijn twee personen, .die naar Londen
hadden geluisterd, in hechtenis genomen.
(A.N.P.)
Een Engelsch vliegveld verrast.
Groote vernielingen aangericht.
Het D.N.B. meldt: Naar de leider van een vlie-
Eerafdeeling meedeelt is hem tegen het vallen van
den avond een aanval gelukt op het Engelsche
vliegveld Eva), zender dat de Engelsche vliegers iets
van de Düitschers merkten, voordat de bommen
ontploften Waarschijnlijk, aldus de Duitsche vlieger,
is dit te verklaren uit het feit dat er op het vlieg
veld nog meer toestellen met loopende motoren
stonden, waarvan het lawaai het geluid der Duitsche
vliegtuigen overstemde. De neervallende bommen
richtten onder de vliegers op het veld een heil-
looze verwarring aan. Op de vliegtuigen werden
brandbommen geworpenterwijl de hangars getrof
fen werden door talrijke ex 'dosieve bommen. Er ont_
stond een zeer groote brand, welke vliegtuigen en
hangars verwoestte.
Belangrijke verkeers-
verbetering.
Aan den Heerenweg te Lisse,
de hoofdverkeersweg tus
schen Den Haag en Haarlem,
tegenover hotel „De Witte
Zwaan", worden een aantal
huizen gesloopt ten behoeve
der wegverbreeding ter
plaatse. Een overzicht van
deze verkeersverbetering in
wording, op den achtergrond
de R.-K. kerk.
- (Foto Stevens)
Er wordt nu door vele lieden
Die het in het jong verleden
Nimmer of maar zelden deden
Met het planten, plukken, wieden,
Zuchtende of vergenoegd,
In hun tuintjes druk gezwoegd.
En waar vroeger bloempjes bloeiden,
Of alleen een plukje was,
Van wat armetierig gras.
Of wat kleine struikjes groeiden.
Biedt een kleine moestuinteelt,
Nu een nieuw en nuttig beeld.
Moeder kan vol trots vertoonen,
Hoe het in dat tuintje bloeit.
Boonen die haar zorg beloonen,
Kool, die er als kool bij groeit,
En zij slaat er tot besluit,
Ook nog wel een slaadje uit.
Deze teelt brengt kleine winsten,
Maar toch levert zij profijt
En dat is in dezen tijd
Een voldoening toch tenminste;
Daarbij is 't nu dubbel fijn
In je knollentuin te zijn.
De INSCHRIJVING voor de lessen begint
1 SEPTEMBER A.S. Prospectus vanaf dien datum
verkrijgbaar.
DANSSCHOOL KWEKKEBOOM
NIEUWE GRACHT 98 - Privé-les dagelijks.
(Adv. Ingez. Med.)
Uitreiking textielbijslagkaarten.
Hoeveel punten krijgt men extra?
De komende week zal. zooals uit een adver
tentie in dit nummer blijkt, worden overgegaan
tot de uitreiking van de Textielbijslagkaarten.
ZooaLs iedereen wel duidelijk zal zijn, komen al
leen diegenen hiervoor in aanmerking wien in de
afgeloopen week ten distributiekantore een aan
vraagformulier werd ter hand gesteld.
Deze formulieren dienen thans ingevuld en on
derteekend aan de kantoren te worden ingediend.
De wijze waarop de invulling dient te geschieden,
lichtten wij reeds nader toe.
Wij vestigen er de aandacht op. dat men bij de
indiening van het ingevulde formulier alle dis
tributiestamkaarten moet overleggen van alle
op het formulier vermelde gezinsleden.
Er worden bijsla-gkaarten van 50 en 30 pun
ten verstrekt.
Indien het totale inkomen van het gezin bene
den de vastgestelde grens ligt, dus:
Voor een gezin van 2 personen beneden f 700;
Voor een gezin van 3 personen beneden f 1050.
Voor een gezin van 4 personen beneden f 1400.
Voor een gezin van 5 personen beneden f 1750.
Voor een gezin van 6 personen beneden f 2100.
Voor een gezin van 7 personen beneden f 2450
enz. wol'dt een bij slagkaart uitgereikt volgens de
vólgende normen:
1. Voor het gezinshoofd een kaart van 50 pun
ten;
8. Voor ieder ander gezinslid, dat op 5 Aug.
1940 den leeftijd van 15 jaar of ouder heeft be
reikt, een kaart van 30 punten.
De punten van de bijslagkaarte'n zijn beschik
baar voor den aankoop van alle goederen, welke
uitsluitend tegen inwisseling van punten mogen
worden afgeleverd, voor zoover deze goederen be
stemd zijn voor het gezin als zoodanig, of voor
een der leden van het gezin.
Naai-, maas- en stopgaren mag niet tegen in
wisseling van punten van de bijslagkaarten
worden afgeleverd.
De bijslagkaart mag ook zoo worden gebruikt
dat voor aanschaffing van een bepaald" artikel,
punten mogen worden gebruikt gedeeltelijk voor
een persoonlijke textielkaart van een der leden*
van het betreffende gezin en gedeeltelijk van
de aan het hoofd van het gezin uitgereikte bij
slagkaart.
Men wordt verzocht de kaarten af te halen,
uitsluitend op de daarvoor vastgestelde dagen.
UW SCHOOLBOEKEN UIT VOORRAAD LEVERBAAR
JACOBIJNESTRAAT no. 3
GED. OUDE GRACHT 27—27 A.
(Adv. Ingez. Med.)
Tien dooden te
Rotterdam, zes te Hengelo
Ook een aantal personen
gewond
15 gekwetsten te
Amsterdam door luchtdoelgranaat
Het A.N.P. meldt: Vrijdagmorgen om
streeks kwart over tien heeft een Engelsch
toestel een. tiental bommen laten vallen op
den Schulpweg in het zuidelijk deel van Rot
terdam.
Burgerarbeiders waren daar bezig met het
bouwen van huizen: de bommen zijn op kor
ten afstand van deze huizen ontploft. Van de
arbeiders werden er tien op slag gedood en 19
gewond, van wie enkelen ernstig.
De dooden en gewonden zijn naar het Zuider
ziekenhuis gebracht. De schade aan de huizen
is gering, aangezien de bommen in de weilanden
er achter, op den weg en naast de huizen terecht
kwamen. Een boerderij aan den Charloischen
Dijk no. 711 werd door bomscherven en den lucht
druk beschadigd Het dak werd gedeeltelijk ver
nield. alle ruiten werden verbrijzeld.
Van de tien bommen zijn er vier niet ont
ploft. Twee daarvan liggen in de onmiddellijke
omgeving van de boerderij, zoodat deze door
de bewoners ontruimd moest worden. Ook de
twee andere bommen zijn onder bewaking ge
steld.
Brysant- en brandbommen .boven
Hengelo uitgeworpen.
Het A.N.P meldt verder:
In den nacht van Donderdag op Vrijdag te
vier uur hebben Engelsche vliegtuigen boven
Hengelo een tiental brysant- en eer. groot
aantal brandbommen uitgeworpen. Van de
brysantbommen zijn waarschijnlyk enkele
niet ontploft Door dezen aanval zijn zes doo
den te betreuren, namelijk vier van de fa
milie Nijhoff, wonende aan den Oelerweg
(vader, moeder en twee zoonsh mej. Maas.
eveneens wonende aan den Oelerweg en de
heer Nijland. wonende aan de Agathastraat.
Vier woningen aan den Oelerweg zijn totaal
vernield: in den omtrek zijn naarsehatting 60
a 80 huizen min of meer beschadigd.
Vijftien personen te Amsterdam ge
wond.
Vrijdagmorgen is een Engelsch vliegtuig bo
ven Amsterdam verschenen, Het luchtafweerge
schut kwam in werking; enkele granaatscher
ven kwamen in verschillende deelen van Am
sterdam terecht. Op het Stationsplein werden
15 personen licht gewond. Veertien konden ter
plaatse verbonden wordenéén is ter nadere ob
servatie in het Binnengasthuis opgenomen. In
het betondorp werd een winkelruit vernield.
Ook bommen op Bergen (N.H.)
Vrijdagmiddag omstreeks twaalf uur ver
scheen een Engelsch vliegtuig boven Bergen. Vijf
bommen werden uitgeworpetn; drie hiervan kwa
men niet tot ontploffing, zoodat het waarschijn
lijk tijdbommen zijn. De materiale schade is zeer
gering. Persoonlijke ongelukken kwamen niet voor.
Kabelballon ontploft.
Te Woerden werd Vrijdag een Engelsche
kabelballon waargenomen, drijvende in de rich
ting van Utrecht, dus van West naar Oost. Toen
de ballon boven Harmeien was gekomen, sloegen
er plotseling vlammen uit, waarna een ontplof
fing werd gehoord. Waarschijnlijk is de ballon
door den bliksem getroffen, daar juist een hevig
onweer woedde.
Mijnen bij Westkapelle.
Vrijdag zijn te Westkapelle twee mijnen aan
gespoeld en tot ontploffing gekomen. Een er van
ontplofte bij het zoogenaamde IJzeren Torentje,
waar veel schade werd aangericht aan de licht-
wachtershuisjes onder aan den dijk; aan den
noordkant van het dorp moesten verscheidene,
ruiten het ontgelden. Persoonlijke ongelukken
kwamen niet voor. De andere mijn explodeerde
meer naar het noorden, maar richtte geen schade
aan. Op het oogenblik liggen nog andere mijnen
voor Westkapelle; wegens het slechte weer is het
niet mogelijk, ze te demonteeren.
Als het avond wordt m Zeeland. De herder keert met zijn kudde naar de schaapstal terug, een
tafreeltje, dat Zuid Beveland op zijn mooist typeert (foto Pax-Holland)
lieleediging van de
Duitsche weermacht.
Verspreiding van val-
sche geruchten.
Het Duitsche krijgsgerecht heeft gisteren in
de zaal van het Arnhcmsche gerechtshof de eer
ste zitting gehouden ter behandeling van een
tweetal zaken
Het gerecht werd gepresideerd door dr. Leh-
mann en bestond voorts uit majoor Von Schlicht
en Obergefreiter Schuck.
Terecht stonden allereerst de 22-jarige D. H. en
de 20-jarige A. F. F., beiden soldaat van den op-
bouwdienst te Ede en resp. uit Vlissingen en
Renkum afkomstig. Beide soldaten stonden op
14 Juli j.l. bij een IJsco-wagen op de Erica-
laan te Ede, toen daar de meisjes H. U. en G.
R. passeerden, die met Duitsche soldaten om
gang hadden.
Beiden hadden de meisjes deswege bedreigd,
terwijl de verdachte H. zich bovendien beleedi-
gend over de Duitsche weermacht had uitgela
ten. Zij hadden tegen de meisjes o.m. gezegd,
dat hun namen genoteerd zouden worden en dat
zij, „als de Düitschers hier weer weg zouden zijn,
een kopje kleiner gemaakt zouden worden."
Tegen den verdachte H. eischte de aanklager
acht maanden gevangenisstraf, tegen verd. F.
twee maanden.
Na zich in raadkamer te hebben terugge
trokken werd H. wegens beleediging van cie
Duitsche weermacht veroordeeld tot zes maan
den gev. straf, terwijl F., wien alleen bedrei
ging was ten laste gelegd, werd vrijgesproken.
Vervolgens stond terecht de 43-jarige agent
van politie A. G. te Arnhem wegens het versprei
den van valsche geruchten.
Op II Juli j.l. had hij tegen iemand uit Vaas-
sen gesproken over geruchten o.m. over „groote
transporten Duitsche dienstweigeraars". De ver
dachte gaf dit toe. maar voerde tot zijn veront
schuldiging aan, dat hij in Juli volkomen in de
war was geweest door enkele sterfgevallen in
zijn familie.
De aanklager verklaarde niet te kunnen aan
nemen, dat verdachte's zenuwgestel niet in orde
zou zijn geweest. Een politieman in uniform
behoort niet het eerste het beste kletspraatje
aan een vreemde verder te vertellen. Bovendien
kent de Duitsche weermacht geen dienstwei
geraars. Spr. eischte een jaar gevangenisstraf.
Het gerecht legde na raadkamer den agent zes
maanden gevangenisstraf met aftrek van zes
weken voorarrest op. (A.N.P.)
De verkoop van de Haarlem's
Dagblad Textielkaarlen.
Maandag voortzetting.
De verkoop van Haarlem's Dagblad Textiel-
kaarten, welke kaarten, zooals onze lezers weten,
a 2'/i cent per stuk aan onze bureaux in de Groo
te Houtstraat en het Soendapiein verkrijgbaar
zijn, moest doordat alles uitverkocht was tijdelijk
stop worden gezet. Maandag echter zijn deze
kaarten waarvoor zulk een enorme belangstelling
blijkt te bestaan, weer op de gewone wijze ver
krijgbaar, d.w.z. uitsluitend aan onze bureaux.
De secretaris-generaal, waarnemend hoofd van
het departement van Landbouw en Visscherij,
maakt het volgende bekend:
Zooals reeds eerder werd gepubliceerd zal de
nieuwe distributieperiode voor boter, margarine en
spijsvet acht weken duren, namelijk van 24 Aug.
tot en met 18 October as.
Gedurende dit tijdvak geeft elk der met „05" tot
en 'met „12" genummerde bonnen der boterkaart
recht op f»et koopen van een half pond boter.
Van de vetkaart worden voor het bovengenoemd
tijdvak eveneens acht jonnen aangewezen en wel
de volgende: de met „05", „06" en „07" genum
merde bonnen geven elk recht op het koopen van
een half pond margarine of een half pond boter;
de met „08" genummerde bon geeft recht op het
koopen van een half pond gesmolten spijsvet
of een half pond boter; de met „09", ,10",
„11" en „12" genummerde bonnen geven recht op
het koopen van een half pond boter, waarop een
reductie van 10 cent per bon wordt verleend. Deze
reductie wordt dus niet verleend bij het koopen
van boter op een der overige hierboven genoemde
bonnen.
HEDEN: 12 PAGINA'S.
R. P.: De Concertzaal pag. 1
R. P.: Het dorp. pag. 3
Van onzen Berlijnschen correspon
dent: Een bezoek aan de Oostmesse
te Leipzig. pag5
Op bezoek bij den typisch Loos-
drechtschen schilder Smorenburg.
pag. 7
C. J. E. Dinaux: Geneugten des
levens. pag. 3
A. J. D.: Silene pag. 7
Plaat van de week. pag. 3
Jan Tulleken over de wielerwed
strijden te Zandvoort. pag. 8
v. H.: De paardendresseur uit en
thuis. pag. 7 W
Circusrevue in den Haarlemmer- M
hout. Teekening van Joh. Ebeli. jj
pag. 6 J
Filmschouw. pag. 6
Voor de vrouw. pag. 4
Proviand uit eigen tuin. pag. 9
Flitsen. pag. 3
Laatste Berichten op pagina 9 I
Ml OTf- '-VI P j
