f aoed
3iunst
„Nederlandsche bloembollen
in Nederlandsche tuinen"
FLITSEN
WOENSDAG 4 SEPTEMBER 1940
HAARLEM'S DAGBL'AÖ
Terwijl iedereen uit is heeft vader een boom
beklommen om de poes uit een moeilijke positie
te bevrijden en beseft, nu de ladder is omgevallen,
dat poesen toch beter met een boom kunnen om
gaan dan menschen.
vroeg in het najaar in den tuin, dit bolgewas de
belofte van de komende lente inlost.
De tweede mogelijkheid: bloembollen voor tuin-
versiering is verreweg de meest voldoening gevende
toepassingsmogelijkheid en ook algemeen bekend.
„Nederlandsche bloembollen in Nederlandsche
tuinen"; dit is een voor ieder Nederlander bereik
baar voorrecht, dat zich menig buitenlander in de
huidige omstandigheden moet ontzeggen.
Enquête onder het publiek.
Door een enquête onder het Jaarbeurspubliek zal
o.m. onderzocht worden hoe groot de interesse ia
voor eenvoudige voorstellingen van statistische cij
ferreeksen en in hoeverre de bezoekers in staat
zijn de beteekenis van deze eenvoudige beelden
snel in zich op te nemen.
Voor velen is statistiek gedurende langen tijd
geen ander begrip geweest dan cijfersreeksen
cijfers.... cijfers gecombineerd en gerangschikt in
rijen en nog eens rijen.Het heeft lang geduurd,
het heeft veel moeite gekost alvorens het aantal
dergenen, die de statistiek wisten te gebruiken en
te waardeeren, begon te groeien. Toen dat aantal
eenmaal groeide ging dat sneller en sneller. Steeds
meer en beter begon men in te zien, dat statis
tische gegevens, mits oordeelkundig verzameld en
bewerkt, den particulier, den ondernemer, de Over
heid, kortom allen, werkzaam in of in contact met
handel, nijverheid, bankwezen, verkeer, enz., van
onschatbaar nut konden zijn. Het werd zelfs zóó,
dat naast de officieele publicaties, zooals deze door
het Centraal Bureau voor de Statistiek, de gem.
statistische diensten, enz. werden uitgegeven, ook
door persoonlijk initiatief getracht werd, statistische
gegevens te verkrijgen over eigen bedrijf of andere
gewenschte onderwerpen. Gezocht werd vaak naar
een uitbeelding van het materiaal op een wijze,
welke ook voor den leek bevattelijk en instructief
zou zijn.
Onze arbeid in Indië.
Dank zij de medewerking van het Koloniaal In
stituut te Amsterdam, heeft ook de 43ste Neder
landsche Jaarbeurs haar Indische afdeeling.
In afwijking van vroeger wordt daar thans een
aantal onderwerpen van algemeenen aard gedemon
streerd, zooals hygiënische verzorging, volkslec
tuur, ambachtsonderwijs, bevloeiing, volkshuis
vesting en kunstzin.
Zoo wordt een overzicht gegeven van de zieken-
inrichtingen in Nederlandsch-Indië, waarbij een
belangwekkende uitstalling is gemaakt van de wjjze
waarop met groot succes ziekten als beri-beri, pest
en framboesia bestreden worden.
Een instelling, welke in dezen vorm en omvang
eenig is in de wereld, n.l. het Kantoor voor de
Volkslectuur, is in de Indische afdeeling met een
uitgebreide inzending aanwezig, welke hiervóór op
de wereldtentoonstelling te New-York geëxposeerd
is geweest.
Deze instelling, welke beschikt over een zeer
uitgebreïden staf vertalers in practisch alle talen
van den Ned. Indischen Archipel, geeft ook eenige
periodieken uit.
Op een kaart wordt de verspreiding daarvan
aangegeven.
Een uitgezochte collectie kunstvoorwerpen geeft
een duidelijk beeld van het hooge peil, waarop de
innerlijke beschaving der vervaardigers staat.
De groote maquette van een belangrijk irrigatie-
werk op Java vormt het middelpunt van een uit
stalling. welke demonstreert, wat er in Indië op
dit gebied geschiedt ten behoeve van den Inheem-
schen landbouw. Het distribueeren van bevloeiings-
water is daar een belangrijk deel van de over
heidstaak.
Rond de maquette eener rubberonderneming
bevinden zich enkele modellen en foto's, welke
tezamen in beeld brengen, wat er aan zulk een
onderneming op het gebied van sociale, technische
en hygiënische voorzieningen vastzit.
Op het gebied van volkshuisvesting zijn ook enkele
foto's en teekeningen. zoomede een model aanwezig
van woningbouw in de gemeente Semarang.
De Nederland-Indië Centrale uit Den Haag ex
poseert weer een verzameling kunstnijverheids-
voorwerpen.
distributee van hars, gom en
terpentijn.
's-GRAVENHAGE, 2 September. Het Veror
deningenblad bevat een beschikking van den
secretaris-generaal van het departement van han
del, nijverheid en scheepvaart ingevolge de distrl-
butiewet 1939 (distributie van hars, gom en ter
pentijn).
Hierbij wordt bepaald, dat hars, gom en terpen
tijn aangewezen worden als distributiegoederen in
den zin van artikel 4 der distributiewet 1939.
Deze beschikking is vandaag in werking ge»
treden.
In welke richting de oplossing van het vraagstuk
der eiwitten- en vetvoorziening moet worden ge
zocht, toont ons de leerzame uitbeelding van hetgeen
door onzen melkveestapel kan worden geprodu
ceerd: weinigen weten van welke beteekenis deze
voor de voeding onzer bevolking is. De Directeur-
Generaal van den Landbouw, tevens Regeerings-
commissaris voor de Bodemproductie, heeft hierop
nog onlangs de aandacht gevestigd. De betreffende
conclusie is tot hoofdmotief der inzending gemaakt.
Wij lezen datin den vorm van melk en zuivel,
een koe ons reeds in één jaar evenveel eiwit en vet
produceert als zü oplevert, wanneer zij wordt ge
slacht!
Wanneer dit góed doordringt, zal deze inzending
ook góed worden begrepen!
Het Nederlandsche bloembollenbedrijf
actief.
Noodtoestand
De groote beteekenis van den
melkveestapel.
£en kijkje op den Duitschen voedingsstand, die een belangrijke plaats inneemt
op de Najaarsbeurs, welke Dinsdag te Utrecht is geopend.
(Foto Pax Holland)
VOORLICHTING INZAKE
VERHOOCINC DER
BODEMPRODUCTIE.
(Van onzen redacteur).
„Het Jaarbeursbezoek op den eersten dag
heeft alle verwachtingen overtroffen en is, on
danks de verkeersmoeilijkheden, aanzienlijk
hooger dan den eersten dag van de vorige Na
jaarsbeurs".
Dit was de heugelijke mededeeling, die Dr.
F. H. Fentener van "thissingen, voorzitter van
den Raad van Beheer der Nederlandsche Jaar
beurs te Utreoht ons kon verstrekken.
Velen uit alle deelen van ons land hebben dus
reeds van de gelegenheid gebruik gemaakt om een
wandeling langs de meer dan 1000 stands te ma
ten, relaties aan te knoopen en zoodoende het be
drijfsleven weer op volle toeren te brengen, en on
getwijfeld zuMea in de komende dagen nog zeer
velen volgen.
Bijzondere nadruk is gelegd op de agrarische
afdeeling van de beurs; de landbouwer, in het al
gemeen de boer, en een ieder die iets met landbouw
en veeteelt uitstaande heeft, kan hier uitvoerig in
gelicht worden over de wijzen, waarop de bodem-
iroductie verhoogd kan worden. Het is begrijpe-
"at een intensieve bodemproductie vooral in
dezen tijd van het grootste belang is, en het is dan
ook te hopen, dat alle belanghebbenden zich hun
verantwoordelijkheid jegens ons volk bewust zul-
zijn en de resultaten der wetenschap ter harte
rullen nemen om de opbrengst van eigen bodem in
alle opzichten zoo goed en zoo hoog mogelijk te
doen zijn. Een speciale tentoonstelling van de
„Reidhsnahrstand" geeft een indruk van de wijze
waarop in Duitschland het voedingsprobleem wordt
opgelost.
Op het Vredenburg is een groote collectie land
bouwwerktuigen uitgestald.
Een officiëele Duitsche afdeeling.
Als voortzetting van de intensieve economische
famerwerking tussehen Duitschland en Nederland
is een officieele afdeeling van het Duitsche Rijk
geopend.
Dit jaar zijn het de industrieën van den teohnisch
wetenschappelijken precisie-arbeid, die de Duit
sche Stand kenmerken: moderne foto-artikelen,
optische instrumenten, precisie-weegschalen, voeh-
tigheidsmeters. producten van de Duitsche chirur-
gie-werlctuigkunde. operatie-instrumenten, sterili
satie-apparaten e.d. Ook de kleurfotografie is ver
tegenwoordigd door een apparaat, dat speciale
plastische opnemingen mogelijk maakt.
De inrichting van de officieele afdeeling wordt
wk dit iaar verzorgd door den ^Werberat der Deut-
schen Wirtschaft". De economische inlichtingen
dienst wordt verzorgd door den „Ausstellungs und
Messeausschuss der Deutschen Wirtschaft" te Ber
lijn en de ..Deutsche Handelskammer für die Nie-
ierlanden" te Amsterdam.
Het is een kenmerk van de Duitsche industrie,
dat zij er zelf laboratoria op na houdt, die intensief
sn nauwkeurig wetenschappelijke proeven nemen.
Het aanpassen van de kwaliteit, de geschiktheid en
ce uitvoering van de Duitsche wqren aan het in
aanmerking komende doel. is het resultaat van het
feorpaniseerde onderzoek.
Distributie en voedselvoorziening.
Op initiatief van den Economischen Voorlich
tingsdienst van het Departement van Handel, Nij
verheid en Scheepvaart komen op de Najaarsbeurs
'naast genoemden dienst zelf nog het Rijksbureau
foor de distributie van textielproducten door den
handel, het Centraal Distributiekantoor, het Rijks
bureau Voedselvoorziening en „voorlichting op voe-
dingsgebied" met een inzending uit.
De inzending, gewijd aan de textieldistributie,
laat op suggestieve wijze zien, dat de textielkaart
voor zorgt, dat de Nederlandsche vrouw behoor
lik gekleed kan blijven gaan; een zestal voorbeel
den van de wijze, waarop men zijn textielkaart
filet overleg kan gebruiken, alsmede een kleine ex-
Positie van textielgoederen, welke niet onder de
textieldistributie vallen, maken het belangrijkste
deel van de inzending uit. Voorts wordt nog op
Plastische wijze aangegeven, dat in speciale geval
len bijzondere toewijzingen worden verleend.
In de stand van het Centraal Distributiekantoor
Sen wij allereerst een voorstelling, waaruit blijkt
over welk gedeelte van het huishoudelijk budget
on meer in het bijzonder van de voeding, de distri
butie thans reeds haar zorgende hand uitstrekt.
Daarnaast wordt op den voorgrond gesteld, dat de
jtaak van de distributie is een rechtvaardige ver
deling der goederen over alle gebruikers te ver
zijgen.
Tenslotte wordt nog uitgebeeld, dat het Centraal
Distributiekantoor riet alleen de zorg heeft voor
alle verbruikers,, maar tevens 150.000 winkeliers
en instellingen behulpzaam is bij de uitvoering der
distributiemaatregelen.
Op overzichtelijke wijze is een beeld er van ge
geven, welke diensten het Rijksbureau Voedsel
voorziening omvat, terwijl voorts de taak van dit
Bureau ten opzichte van den boer wordt uitge
beeld. De stard wordt evenwel voornamelijk inge
nomen door een voorstelling, welke een beeld geeft
van de situatie, zooals deze door het wegvallen van
den invoer van granen en veevoeders is geworden.
De Economische Voorlichtingsdienst van het De
partement van Handel, Nijverheid en Scheepvaart,
welke de inrichting van deze stands verzorgde,
heeft zijn inzending voornamelijk gewijd aan het
weiktuigencrediet, hetwelk ten doel heeft aan am
bachtslieden en kleine industrieelen de aanschaf
fing van werktuigen, machines, installaties e.d.,
alsmede de verbetering van hun outillage in het
algemeen, mogelijk te maken.
Voor de huisvrouw.
Zooals reeds vermeld, werd door eenige samen
werkende instanties binnen het kader van de door
den Economischen Voorlichtingsdienst georgani
seerde inzending een stand voor voorlichting op
voedingsgebied georganiseerd. Deze inzending wil
de huisvrouwen doen beseffen, dat met de voort
brengselen van onzen Akkerbouw, van onzen Wei-
debouw en Zuivelbereiding en onzen Tuinbouw
een voeding kan worden samengesteld, welke aan
verscheidenheid en volwaardigheid geenszins be
hoeft te worden achtergesteld bij een voeding,
welke mede zou zijn gebaseerd op geïmporteerde
levensmiddelen.
Een blik op beide kaarten van ons land laat
zien, dat Nederland met zijn rijken gevarieerden
bodem ons kan voorzien van die natuurlijke voe
dingsmiddelen, waarop de voeding, naar de weten
schappelijke begrippen van dezen tijd, geheel kan
worden gebaseerdmits de huisvrouw deze be
grippen goed tot zich wil laten doordringen.
in Haarlem
en daarbuiten.
Daumier en Gavami, twee namen van kunste
naars, die men vaak verbonden aantreft, doch
waarvan de dragers toch opmerkelijk in karakter
van het werk verschillen. Haast even opmerkelijk
ook de wenteling der waardeering die dat werk
genoot en thans geriet. Tijdens hun leven was niet
Daumier doch Gavarni de meest gevierde man
althans zoo ongeveer in het midden van de vorige
eeuw onze tijd heeft terecht Daumier op een
veel hooger plan in de critische bewondering ge
plaatst en hem als één der allergrootsten der laat
ste eeuwen erkend. Wat zij gemeen hebben is bei
der ontzagwekkende productiviteit als teekenaars
en de bij beiden gelijkwaardige en buitengewone
vakkundigheid, waarmee de duizenden lithogra-
phische teekeningen die zij produceerden, behan
deld zijn. Zij werken in den bloeitijd van dat gra
fisch procédé, drukkers die ware artisten in hun
vak zijn staan hun ten dienste, die op him hand
persen met kostelijk gemengde inktsoorten de bla
den afdrukken, waarvoor zij, en een groote reeks
andere teekenaars-sohilders arbeiden.
Maar beider karakters verschillen. Behalve dat
Daumier feller de groteske kanten van het leven
ziet, dieper duikt in de verborgenheden der motie
ven in het doen en zich vertoonen der menschen,
is hij ook hevig geïnteresseerd bij het politieke
leven van zijn tijd en een scherp wapen in den
strijd tegen misstanden in bewind en samenleving.
Zijn spot is doorsponnen met caricatuur op zeld
zaam origineele wijze en boeit ons vandaag nog,
al zijn de voorstellingen zelf voor ons van geen be
lang meer. Wij staan er vrijer tegenover dan zijn
tijdgenooten, die hem om zijn felheid in het ge
vang wierpen.
Gavarni is anders. Liet zich met de politiek niet
in, zoekt in het leven het groteske alleen waar zich
dat opzettelijk als zoodanig voordoet: op masker
feester, in het studenteleven, bij de meisjes en is
overigens nergens tragisch, daar hij steeds meer
op het amusante dan op het ontroerende gespitst is.
Met zijn enorme handvaardigheid, zijn goeden
NIEUWE SERIE No. 92
In tegenstelling tot de veelal gebruikelijke wijze
van tentoonstellen van de bloeiende bolbloemen in
winter en voorjaar, heeft het Nederlandsche bloem
bollenbedrijf gemeend ditmaal eens te moeten
demonstreeren, dat óók van de producten der Ne
derlandsche bloembollenteelt zelfs, in den vorm
waarin ze in nazomer en herfst aan de verbruikers
geleverd worden, aantrekkelijke uitstallingen te
maken zijn.
In den stand van het Centraal Bloembollen Comité,
ziet men droge bloembollen, zooals zij na het
oogsten in den zomer door een temperatuurbehan-
deling geschikt zijn gemaakt voor den verkoop in
zaadwinkels, warenhuizen, bloemenmagazijnen, enz.
De nadruk wordt in deze stand gelegd op de
kwaliteit, die tot uitdrukking komt in de grootte, de
soortenkeuze en de zorgvuldige sorteering der bol
len, door welke factoren immers het resultaat van
het forceeren (trekken) in de kassen of in de huis
kamers wordt bepaald. Er wordt hierop de nadruk
gelegd, omdat het welslagen van het forceeren in
de allereerste plaats afhangt van de vraag of de
bollen, vóórdat zij aan het publiek verkocht wor
den, de juiste voorbehandeling van den kweeker
hebben ontvangen. Die behandeling wordt toege
past op de z.g. leverbare bloembollen.
Het is in een klein bestek als dat van deze stand
natuurlijk niet mogelijk om het geheele, voor
elke soort bloembollen uit tientallen soorten (varië
teiten) bestaande sortiment te exposeeren.
Deskundige belangstelling voor de landbouwwerktuigen op de Najaarsbeurs te
Utrecht, welke van 3 tot en met 12 September gehouden wordt.
(Foto Pax Holland)
J. H. DE BOIS.
Behalve dat de kwaliteit en de verkoopsmogelijk
heid wordt gedemonstreerd, is de inzending ook
benut, om een beeld te geven van de verschillende
wijzen van toepassing. Bloembollen en met name
Hyacinten, Tulpen en Narcissen worden voor
tweeërlei doeleinden gebezigd.
a. Voor winterbloei in de huiskamer.
b. Voor tuinversiering in het voorjaar.
In den winter zullen er vele in de huiskamer in
bloei getrokken kunnen worden, aldus dengenen, die
niet het voorrecht hebben van het bezit van een
eigen tuin, gelegenheid biedend, met eigen gekweek
te bloemen zijn huis te versieren. Allereerst komen
hierbij in aanmerking hyacinten op glazen, een me
thode die jaarlijks hier en in het buitenland dui
zenden gezinnen ontspanning en genot bezorgt. In
de stand zijn glazen van goed model aanwezig, wordt
de juiste plaatsing van de bollen er op aangewezen
en is een duidelijk gestelde handleiding voor uit-
deeling beschikbaar. Wederverkoopers kunnen zich
deze handleiding op billijke wijze verschaffen.
Daarnaast wordt getoond hoe in potterie van aller
lei formaat en uitvoering hyacinten, tulpen en nar
cissen in zand, grint en andere alom beschikbare
grondmengsels, geplant en in de huiskamers in bloei
getrokken kunnen worden. Het artikel bowls voor
dit doel in Engeland speciaal bekend, vervangt de
gewone bloempot meer en meer.
De bloeiende Colchicum autumnale, de droog
bloeier onder de bolgewassen, toont dat deze soort
ook zonder grond of water in bloei te brengen is.
Bloeiende najaarscrocus demonstreeren hoe reeds
smaak van man van de wereld en bewondering
voor alles wat vrouw was, moest hij de aargewe
zen kunstenaar zijn, die de mode-tijdschriften van
artistieke en doeltreffende teekeningen voorzien
kon. Men kan zich die bezigheid van een Daumier
eenvoudig niet voorstellen. Maar daar steekt geen
kleineering van Gavarni in, want deze was op zijn
terrein weer met capaciteiten begiftigd, die geheel
buiten Daumieris sfeer lagen. Zoo moet Gavami
onder meer een geestig novellenschrijver en dichter
zelfs geweest zijn, het zeer ver in physica en mu
ziek gebracht hebben, in één wooord de artist-
gentleman van het tweede keizerrijk vertegen
woordigd hebben die in de particuliere salons over
al gaarne ontvangen werd. Ondanks dat alles
steeds zonder duiten zat, hetgeen Prinses Mathilde.
de vriendin der artisten, eens de opmerking deed
maken dat men op de gemaskerde bals. die Gavarni
naliep, altijd een gat in zijn zakken scheen te snij
den waardoorheen zijn geld wegvloeide en dat hij
in het vervolg maar als ridder in een harnas daar
heen moest gaan.
Niet alles wat Gavarni geteekend heeft kan ons
nog interesseeren. Vaak vertoont hij met Daumier
eenige overeenkomstigheid, doch dan is hij niet op
z'n best. Zoo zal men op ons plaatje van deze week
in de manier van teekenen van de beenen van den
zettenden peinzer een Daumïer-achtige gedurfde
breedheid van schrift vinden, die echter juist Dau-
mier's exactheid van den vorm mist en daardoor,
zelfs als schets, eer aanstellerig dan meesterlijk is.
Doch typisch-Gavarnï is het modelé van den kop
en de haardos. Daar zit die losse nonchalance in.
die raak typeert en tevens aantrekkelijk blijft; uit
de manier waarop de schaduwpartijen op den kop
zijn aangebracht herkent men den vlotten aquarel
list die Gavami eveneens was en het geheele por
tretje heeft een zekere houding die veel forscher
en zelfbewuster is dan menig coquet lithotje uit
zijn overig oeuvre.
Gavarni heette eigenlijk anders. Hij werd in
Parijs in 1804 geboren en stierf daar in 1866 en is
dus Daumier's tijdgenoot geweest. Zijn doopnaam
Ch. Sulpice Chevallier verving hij door het kor
tere en welluidende Gavarni, als herinnering aan
het dorp Gavarnie, in de Pyreneeën waar hij als
jongeling op zijn eerste buitenlandsche reis ver
toefde en waaraan hij een prettige herinnering be
waarde.
In zijn latere leven zijn de broeders De Goncourt
hem zeer toegedaan geweest en zijn biografie is
door hen na zijn dood op hoogst sympathieke wijze
geschreven. Doch ook in de laatste jaren is er weer
veel over Gavami gepubliceerd, onder andere het
groot© werk in drie deelen door P. A. Lemoisne,
hetgeen bewijst dat ook voor Gavarni weer een
hernieuwde belangstelling tot de mogelijkheden
behoort. Het waren ook de Goncourts. die Gavarni
bij Prinses Mathilde introduceerden. Daar heersch-
te als major domo en gunsteling der Prinses de
graaf de Nieuwerkerke, een heer van Hollandsche
afkomst, in Parijs als le beau Batave bekend ge
worden en in de Hollandsche kunsthistorie ver
meld door het ruiterstandbeeld van Willem den
Zwijger vóór het paleis in het Haagsche Noordein
de, dat hij, beeldhouwer en tegelijk zeer vermogend
zijnde als een zijner groot-formaat visitekaartjes
aan den toenmaligen Koning Willem I was komen
aanbieden.
En ongewild heeft deze hoveling-artist de Fran-
sche kunst nog sterker beïnvloed doordat hij het
was, die den jongen J. B. Jongkind, Schelfhouts
leerling, mee naar Parijs nam, met een subsidie
van den Konirg, waardoor een groote carrière in
de 19e eeuwsche kunst een aanvang ging nemen.
