Haarlem's Dagblad
Felle Duitsche luchtaanvallen
duren voort
Na tienen.
Tien uur binnen.
HET WANDELBOSCH TE HOOFDDORP.
ra ra
ra
ra
1 1
58e JAARGANG No. 17555
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant-
Uitgaven en Algem Drukkerij N.V Bureaux: Groote
Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgiro-
dienst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082, Hoofdred 15054, Redactie
10600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724,
14825 Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Dinsdag 10 September 1940
Abonnementen per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10,
per 3 maanden 3.25, franco per post 3.55, losse
nummers 6 cent per ex. Advertentlën: 1-5 regels
ƒ1.75, elke regel meer 0.35. Reclames ƒ0.60 per
regel. Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels ƒ0.60, elke regel meer
ƒ0.15. Groentjes zie rubriek.
Het D.N.B. meldt: Maandagmiddag zijn de
dok- en haveninstallaties ten noorden en ten
zuiden van de Theems het doel der Duitsche
luchtaanvallen geweest. De Duitsche gevechts
formaties bestookten deze militair hoogst be
langrijke doelen met bommen van elk kaliber.
Naast de oude brandhaarden ontstonden, naar
het D.N.B. verneemt, talrijke nieuwe, die de
oevers van de Theems in een verre zichtbaren
gloed zetten.
Ook na het aanbreken van den nacht golfden
de aanvallen der Duitsche vliegerformaties
voort tegen de militair belangrijke doelen van
Londen. Urenlang duurde in de hoofdstad het
luchtalarm.
Behalve den aanval op Londen heeft het
Duitsche luchtwapen gisteren ook aanvallen
ondernomen op militair belangrijke doelen
van Canterbury, welke met bommen werden
bestookt. Bij de luchtgevechten boven Londen
en Kent verloren de Engelschen ruim 40 vlieg
tuigen. 16 Duitsche toestellen zijn nog niet
teruggekeerd.
Naar het D.N.B. nader meldt, zijn de Duitsche
luchtaanvallen van Maandagmiddag buitengewoon
doeltreffend geweest. De aanval geschiedde in gol-
van met een tusschempoos van 30 tot 40 minuten.
Ruim 300 vliegtuigen wierpen hun regen van ijzer
op de brandende haven- en industrie-installaties
ten noorden en zuiden van de Theems neer Daar
laaidem nieuwe branden op. De dikke rookwolken
trekken tot aan de monding van de Theems. Men
heeft den indruk te vliegen over een zee van vlam
men. Terwijl de eerste golven terugkeeren, vlie
gen reeds andere formaties uit het Zuidoosten, het
zuiden en het Zuidwesten naar Londen. De Duit
sche vergelding voor de Engelsche aanvallen op de
Duitsche burgerbevolking is onverbiddelijk. Van
afweer is nauwelijks iets te bespeuren. De schoten
van het afweergeschut zijn slecht gericht. Jagers
zijn zelden te zien.
Uit Stockholm verneemt het D.N.B.: Het
tweemaal op Londen gerichte zware bombar
dement heeft volgens hier binnenkomende be
richten een beslissenden invloed uitgeoefend
op het dagelijksche leven der reuzenstad. De
vernieling van talrijke verkeerswegen., de ver
sperring van vele straten heeft de toevoeren
van levensmiddelen naar de stad gevoelig ver
stoord.
De wensch der Londenaars om zich in ieder ge
val met levensmiddelen te dekken, teneinde bij
komende verder luchtaanvallen in ieder geval een
eigen reserve in huis te hebben, heeft geleid tot
een bestorming der levensmiddelenwinkels. Vooral
in de dichtbevolkte arbeiderswijken waren tegen
den middag alle winkels totaal leeggekocht. De
winkeliers konden niet mededeelen, wanneer zij
nieuwe voorraden zouden ontvangen. De post is in
Landen Maandag slechts in enkele wijken bezorgd.
Telegrammen kunnen slechts op enkele kantoren
worden opgenomen. De brandweer, die bijna 62
uur ononderbroken dienst heeft gedaan, zal thans
versterking uit de provincie krijgen. Vele arbei
ders en bedienden waren Maandag niet meer naar
hun werk gegaan, omdat zij hun gezin niet alleen
wilden laten of doordat de verstoorde verkeers
verbindingen hun de rit naar het werk onmogelijk
maakten. Anderen keerden na een tocht van uren
weer naar huis terug, daar zij in plaats van de
fabrieken, waar zij werkten, roolcende puinhoopen
hadden aangetroffen.
Te Londen werd gisteren tweemaal overdag
luchtalarm gegeven. Ook in den afgeloopen
nacht weerklonk het alarmsignaal. Het eindig
de vanmorgen om kwart voor vijf. Het had
toen negen uur en zes minuten geduurd.
AMERIKAANSCHE PERSSTEMMEN.
NEW YORK 10 September. (D. N. B.) De pers
te dezer stede brengt lange verslagen over het
bombardement van militair belangrijke installaties
te Londen, dat negen uur duurde, door het Duitsche
luchtwapen.
In alle richtingen, zoo heet het in deze verslagen,
konden van het centrum van Londen uit, branden
waargenomen worden. Het verder verkeer is ge
deeltelijk volkomen gestremd. De meeste Londenaars
moesten te voet naar hun werk gaan. De politie pa
trouilleert met geweren door de straten en contro
leert de identiteitspapieren van de voetgangers.
Uit de buitenwijken van Londen meldt een oog
getuige, dat het Theemsgebied een onvergetelijken
apocalyptischen aanblik biedt. Zware, zwarte rook
wolken en steekvlammen, die waar te nemen vie
len, waren onmiskenbaar van brandende petroleum
afkomstig.
Londen ondervindt ernstige
gevolgen der bombardementen
Foto's uit Londen, die hier gepubliceerd worden,
toonen een totaal verwoeste dokinstallatie. Op den
achtergrond is een zinkend schip te zien. Een tweede
foto laat een vernielde brug zien, in de nabijheid
waarvan zich talrijke dokinstallaties bevinden.
De heer L. C. van Doorn met
pensioen.
Aan den heer L. C. van Doorn, Stationschef le
klasse A te Haarlem, zal met ingang van 15
October a.s. eervol ontslag worden verleend wegens
het bereiken van den pensioengerechtigden leef
tijd.
De heer van Doorn trad 11 December 1898 bij de
Spoorwegen in dienst en doorliep verschillende
rangen. Het ambt van stationschef te Haarlem
heeft hij gedurende 4 jaar vervuld. Dat het perso
neel zijn persoonlijkheid en optreden ten zeerste
waardeert, is nog verleden jaar gebleken bij zijn
veertigjarig jubileum op 11 December, toen hem
gelukwenschen (ook namens de directie der Ned.
Spoorwegen) ten deel vielen.
De wijze Pieter Stastok Sr. spreekt tijdens de be
roemde theevisite in stilte den wensch uit, dat de
dames en heeren voor tienen afscheid zullen
nemen, omdat hij „om den dood niet graag ziet dat
er nachtwerk van wordt". Als wij in deze dagen
menschen op een kopje laten wa zeggen
thee ontvangen, zullen we ons dezen wensch niet
alleen herinneren, maar onze gasten in hun wel
begrepen eigenbelang om kwart voor tienen moe
ten uitnoodigen, zich hun burgerplicht te herinne
ren, tenzij ze een proces-verbaal willen riskeeren
wegens vertoef in de buitenlucht na den laatsten
slag van tienen.
Dat willen ze natuurlijk niet en ze zullen dus
vertrekken en daarmede het aanpassingsvermogen
demonstreeren, dat den .nensch in onze dagen
over zoo menige kleine verdrietelijkheid heen
helpt.
Om tien uur binnen. Goedbeschouwd en welbe-
keken heeft de nieuwe verordening nu niet zoo
heel veel wijziging gebracht in de gewoonten des
dagelijkschen levens te Haarlem. Want bij het kor.
ten der dagen gingen we immers al niet anders dan
bij noodzaak na tienen er op uit. Een avondkuiertje
in het aardedonker heeft weinig bekoring en
fietsen door het pikke-duister verschaft maar
matige genoegens. Stalen rossen zijn ook al geen
nachtdieren.
De overgang van het ongerief naar het verbod
is dus niet zoo heel groot, al heeft gisteravond
menigeen zich natuurlijk toch nog moeten haasten
om klokslag tienen thuis te zijn. En daartoe be-
hooren dan natuurlijk in de eerste plaats zij, wier
beroep meebracht, dat zij tot dusver omstreeks of
na tien uur huiswaarts gingen. Dat is een dood
enkele uitzondering daargelaten uit. „Om tien
uur alles van de straat" is nu eenmaal het pa
rool.
Dat parool is verstaan. Het politierapport ver
meldde vanmorgen geen processen-verbaal wegens
overtreding van de verordening, hetgeen de repu
tatie van den Haarlemmer als ordelievend en
plichtsgetrouw burger steunt. Maar laat niemand
daaraan de verwachting ontleenen, dat de politie
wel een oogje zal dichtknijpen. Integendeel, er zal
zeer streng worden toegezien op correcte naleving
van de verordening. Wie zich in de buitenlucht
bevindt en men weet, dat het er niets toe doet
of men zich op „eigen grond", dus in den tuin of
op het balcon, bevindt en door de politie bemerkt
wordt, zal worden gearresteerd en gedurende den
nacht in bewaring worden gehouden. Wie op' de
fiets wordt aangetroffen loopt de kans. dat zijn
rijwiel in beslag wordt genomen.
Men zij dus gewaarschuwd.
Gisteren hebben we medegedeeld, op welke wijze
de N.Z.H.T.M. heeft getracht, haar dienstregeling
met de nieuwe verordening tot overeenstemming te
brengen. Ongetwijfeld heeft de aandachtige lezer
de vraag gesteld, hoe het nu gaat met de trams,
die na tienen uit Amsterdam (waar de verorde
ning niet geldt) arriveeren.
Dat zijn natuurlijk van Halfweg af leege trams.
De onvoorzichtige, die zou probeeren, per tram na
tienen Haarlem te bereiken het zal practisch
niet voorkomen doet dat voor eigen risico. Dat
spreekt. Iets anders is het met het rijdend perso
neel dat na tienen niet meer op straat mocht komen.
De directie had deze moeilijkheid opgelost, door
dit personeel wat later dan gewoonlijk te laten op
komen en het na den rijtijd voor wachtdienst te
bestemmen. Het heeft dan brandwacht of iets der
gelijks en passeert den tijd in een der localiteiten
van de remise.
Terwijl we dit schrijven komt een relaas van on
zen Heemsteedschen correspondent binnen. Twee
personen zijn daar gearresteerd, omdat ze na tienen
op straat liepen. De visite had wat lang geduurd,
maar de politie achtte dat geen motief, stelde hen
in bewaring en deed de gebruikelijke vragen ter
meerdere voorlichting van den ambtenaar van
het O.M.
Latere avondtraras der N. Z. H.
Regeling voor Haarlem en omgeving in
voorbereiding.
In ons vorig nummer hebben wij medegedeeld
dat de N.Z.H. haar dienst in Haarlem en omgeving
in de avonduren zoodanig had ingekrompen dat het
personeel dat die wagens bediende om 10 uur thuis
kon zijn. Hedenavond zal diezelfde dienstregeling
gelden.
Naar wij vernemen is het te verwachten dat zeer
spoedig (misschien zelfs al morgen Woensdag, maar
dat wordt nader bekend gemaakt) de trams in
Haarlem en omgeving 's avonds wat later kunnen
rijdem, omdat aan het personeel toestemming ge
geven zal worden na afloop van den dienst zich
naar huis te begeven, ook al is het dan over tienen.
Daardoor is het mogelijk wat later te rijden. Veel
zal het evenwel niet zijn, want alle passagiers die
de tram vervoert moeten immers in de gelegen
heid zijn om 10 uur thuis te zijn.
Yergunningen om na 10 uur op
straat te rijden.
Een toelichting.
Dengenen, die na 10 uur des avonds wegens drin
gende beroepsbezigheden in Haarlem op straat
moeten zijn kunnen trachten daarvoor een ver
gunning te verkrijgen, Zij moeten zich dan tus-
schen 912 of 25 uur persoonlijk melden bij
den Commissaris van politie te Haarlem in het bu
reau aan de Smedestraat, en moeten dan twee pas
poortfoto's meenemen.
Bouw van tweehonderd
Amerikaansche oorlogsschepen.
Bedrag van 3.8 milliard dollar ermede gemoeid.
WASHINGTON, 10 September (D.N.B.) Het
minister van marine heeft aan particuliere en
Staatswerven opdrachten gegeven tot den bouw
van 201 oorlogsbodems voor een totaal bedrag van
3.8 milliard dollar. De opdrachten omvatten bijna
alle door het Congres op grond van het nieuwe
vlootprogramma goedgekeurde schepen, welker
bouwtijd vijf jaar bedraagt. Besteld werden o.m.
zeven slagschepen van 100 millioen dollar elk, acht
vliegtuigmoederschepen van 15 millioen elk, zeven
en twintig kruisers van 30 millioen per stuk, 115
torpedobootjagers van 8.1 millioen per stuk, 43
duikbooten van 6 millioen dollar per stuk.
Het bouwprogramma zal waarschijnlijk eerst
over ongeveer zeven jaar gereed zijn.
Groote belangstelling voor de
verkiezingen in Maine.
„Zooals Maine stemt, stemt Amerika."
PORTLAND, (Maine), 10 September (United
Press). In den Staat Maine zijn de verkiezin
gen voor het gouverneurschap begonnen. Voor deze
verkiezingen bestaat groote belangstelling in de
Ver. Staten in verband met de a.s. presidentsver
kiezing, want de oude zegwsijze luid: „Zooals
Maine stemt, stemt Amerika".
Portvrijdom voor militairen in
hospitalen.
's-GRAVENHAGE, 10 September. De port
vrije verzending van correspondentie aan en door
militairen, welke geheel opgeheven was, wordt
uitsluitend voor die militairen beneden den rang
van officier die, gewond of ziek, nog in militaire
hospitalen of burgerziekenhuizen verblijven, ge
deeltelijk hersteld. Deze portvrije verzending is
beperkt tot:
briefkaarten, welke echter geen berichten om
trent handelszaken of bestellingen of aanbiedin
gen van handels- of fabrieksgoederen mogen be
vatten en
nieuwsbladen tot een maximumgewicht van 100
gram. Aan deze portvrije verzending gelden de
volgende voorschriften.
Aan militairen gerichte briefkaarten enz. die
nen, boven het adres, het opschrift „militair" te
dragen. Het adres moet naam, militairen rang
van den geadresseerde en aanduiding van hospi
taal of ziekeninrichting bevatten. Door daartoe
gerechtigde militairen verzonden briefkaarten enz.
dienen boven het adres eveneens van het op
schrift „militair" voorzien te zijn, welke aandui
ding gewaarmerkt moet worden door de hand-
teekening van den afzender. Verder moet op de
adreszijde naam en militairen rang van den af
zender en een stempelafdruk van hospitaal of zie
keninrichting voorkomen.
De Nederlanders die in 't Westen leven,
Binnen een lijn getrokken langs de kust,
Mogen zich niet meer buitenshuis begeven,
Zoo laat het hun in d' avonduren lust.
Aan dit idee moet men er even wennen,
Alvorens men 't als groot mensch prettig vindt,
Omdat wij het tot heden nog maar kennen,
Voor ,,'t meisje" en het minderjarig kind.
Maar hoe het zij, 't parool is: tien uur binnen,
En ieder houdt zich stipt aan dezen tijd,
Men geve toe, op een punt moet men winnen,
In het begrip van knusse huislijkheid.
Voor velen die juist in de avonduren,
Hun geld verdienen moeten, is 't een strop.
Wanneer ik zeg, dat het maar kort moog' duren,
Hoop ik wel zeer speciaal voor hen daarop.
Het is voor vrienden en hun hartsvriendinnen,
Ook een heel ding daar ben 'k mij van bewust,
Voor hen is het parool: om tien uur binnen,
De oorzaak, dat de kust veel korter kust.
Om 't anders uit te drukken nog ten leste,
Merk ik maar op, men mag van groot tot klein,
Na tien uur 's avonds nog wel buiten westen,
Maar niet meer in het Westen buiten zijn.
P. GASUS.
De bekeuringen te Haarlem
Geen teeken gegeven 13
Niet rechts gehouden 16
Niet voldoende afgeschermde rijwielen.. 7
Zonder licht gereden 13
Door het stoplicht gereden '7
In totaal zijn dus Maandag 56 processen
verbaal opgemaakt.
Voornaamste waterwegen in België
en Elzas-Lotharingen weer
bevaarbaar.
Werk van de organisatie-Todt.
BERLIJN, 9 September 1940 (V.P.B.) Men
meldt ons: De organisatie-Todt is er in geslaagd
in zeer korten tijd de voornaamste waterwegen
in den Elzas en Lotharingen, alsook in België
weer bevaarbaar te maken. Bij het Rijn-Marne-
kanaal, het Rijn-Rhönekanaal en het Aisne-
kanaal moesten meer dan 100 opgeblazen bruggen
worden opgeruimd. Er werden 23 nieuwe eft 25
noodbruggen gebouwd, 173 sluisdeuren hersteld
en 85 sluisdeuren volledig vernieuwd. Een der be
langrijkste werken vormt de uitbaggering der
kanalen, die reeds sinds jaren noodzakelijk was.
Twee kijkjes in het wandelbosch te Hoofddorp in de Haarlemmermeer. In het
hartje van het polderland is hier een nieuw stuk natuurschoon ontstaan, aan
gelegd door menschenhanden. Eenige jaren geleden nam het Gemeentebestuur
van Haarlemmermeer, teneinde werkloozen aan arbeid te helpen, het besluit om
dit wandelbosch aan te leggen.
Nieuwe Japansche gezant te Moskou.
TOKIO, 10 September. De Jaansche gezant
te Moskou. Togo, zal, naar in officieele kringen ver
luidt, vervangen worden door Tatekawa, die tot
de uiterste rechtei'zijde behoort. Hjj zou den minis-
terstitel krijgen. Hieruit blijkt welk belang men
in Tokio aan den gezantschapspost te Moskou
hecht. (United Press).
UIT HEEMSTEDE.
Cijfers en feiten.
Opgediept uit het Gemeenteverslag.
Uit het verslag over 1939 der gemeente Heem
stede zjjn eenige interessante gegevens op te die
pen
DE GROEI DER GEMEENTE.
Heemstede is in de laatste 25 jaar steeds wat
inwoner-aantal betreft gegroeid. 25 jaar geleden
was het zielenaantal nog slechts 8979, nu (deze op
gaaf is van 1 Januari 1940) is het gestegen tot
20.400. Alleen 1927 gaf een achteruitgang van het
aantal inwoners van niet minder dan 4.648, maar
dat was een gevolg van de annexatie.
Het percentage vam den bevolkingsaanwas was
het sterkst in 1923, toen was het namelijk 12.60. In
1938 was het percentage der toeneming slechts
1.34, maar im 1939 was het weer opgeloopen tot
4.52.
DE RAAD.
De gemeenteraad hield 15 vergaderingen. In 10
bijeenkomsten was de raad geheel voltallig. Het
oudste raadslid is jhr. A. van de Poll. wethouder
en waarnemend burgemeester. Hij werd gekozen 13
Juli 1917, zoodat hij in 1942 zijn zilveren jubilé als
raadslid kan vieren. Op hem volgt de heer J. W.
v. d. Erf, die in 1919 werd gekozen.
OPPERVLAKTE.
De totale oppervlakte van Heemstede bedraagt
945 H.A. en 61 A. De totale waarde vam den grond
die het Gemeentelijk Woningbedrijf in bezit heeft
is f 726.210
De 945 H.A. grornd zijn als volgt verdeeld: 171
H.A. blijvend grasland, 139 H.A. tuingrond, 199
H.A. bosch, 3 H.A. riet en biezenland, 15 H.A. veld
en spoorwegen, 240 H.A. onbelastbare eigendom
men, 181 H.A. erven van gebouwen en lustplaatsen.
Van de 139 H.A. tuingrond warem 111 H.A. be
stemd voor bloembollencultuur.
HANDEL EN NIJVERHEID.
Bij de bedrijven in Heemstede werkten 279
mannelijke arbeiders, voorts 144 vrouwen en 88
minderjarigen.
SCHULDENLAST.
De schulden der gemeente stegen van f 36.000 in
1885 tot f 5.381.550 in 1940. Een enorme stijging dus!
Per inwoner berekend was de stijging: f 10,04 in
1885 f 264 in 1940. In 1937 was het zelfs f 303.
INKOMEN EN VERMOGEN.
De belastingkohieren zien er als volgt uit:
Inkomstenbelasting
a d
v e
'3 s 1
2
Jaar
1=8
Bedrag
ver inko
f1000,
T3
•v
s
O 5?
y o, 8
Q. 60
1930/1931
4954
18842
f
3803
1931/1932
5089
18058
3549
1932/1933
4649
15666
1
3370
1933/1934
4536
14713
f
3244
1934/1935
4538
15131
f
3334
1935/1936
4484
14699
f
3278
1936/1937
4529
15294
f
3377
1937/1938
4657
16601
f
3565
1938/1939
4907
17998
f
3668
c 8
a 2
01
f—M
•-s
ra _ra
c 8
M
1930/1931
1013
1931/1932
1031
1932/1933
1006
1933/1934
1044
1934/1935
1136
1935/1936
1081
1936/1937
1174
1937/1938
1242
1938/1939
1283
VERMOGENSBELASTING.
2
5>
84.934.000
85.741.000
93.644.000
87.794.000
93.055.000
"3 c
1 0)
•a
ïi
- 60
0%
5 rj
C, 60
113.000
100.000
84.000
82.000
82.000
81.000
79.000
90.000
88.000
DE WINSTEN UIT DE
BEDRIJVEN.
De winsten die de gemeente uit de bedrijven
voor electriciteit, gas en water haalde waren in
1939 f 239.927, of 12.29 per inwoner.
Het winstcijfer per inwoner varieerde van 1933
tot 1939 van f 11.88 tot f 13.01.
De reiniging kostte in 1939 f 1,36 per inwoner,
tegen 1.24 in 1938.
BRANDEN.
De brandweer moest in het afgeloopen jaar 20
keer uitrukken, meest waren het evenwel onbe-
teekenende gevallen of schoorsteenbrandjes.
BESMETTELIJKE ZIEKTEN.
In 1939 kwamen voor 9 gevallen van roodvonk,
1 van dysentaria bacillaris, 1 van paratyhus en 1
van meningitis cereb. eped.
VERKEERSONGEVALLEN.
76 ongelukken kwamen voor, waarvan 1 met
doodelijk gevolg en 21 met gewonden.
In 63 gevallen lag de oorzaak van het ongeluk
bij bestuurders van vervoermiddelen.
HEDEN: 8 PAGINA'S
ActikeCen
In een stervenden toren. pap. 3
Menschen in Amsterdam pag.
J. H. de Bois: Hollandsche schilder
der Romantiek. pap. 2
Flitsen: Toeschouwers. pag. 3
Laatste Berichten op pagina 2
