Haarlem's Dagblad
Duitsche (luchtmacht
Dansles!
vewotgi haat aanvatten-
THé DANSANT
Ook Donderdag werden Londen en
andere Engelsche gebieden bestookt
Duitsche vliegtuigen weer
naar Engeland
onderweg
BROOD BON 6.
KWEKKEBOOM
NIEUWE GRACHT 98
Zwammen.
Opheffing van gemeenten
in Noord-Brabant
e\
JÉ 1
fi
7 Hf*,
Disiributie-puzzles.
Tooneelgezelschappen en
orkesten worden door
het Rijk gesteund.
DansschoolKwekkeboom
NIEUWE GRACHT 98
Artikelen-
58e JAARGANG No. 17558
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant-
Uitgaven en Algem Drukkerij N.V Bureaux: Groote
Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgiro-
dienst 38810. Drukkerij Zuidei Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082. Hoofdred 15054, Redactie
10600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724,
14825 Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Vrijdag 13 September 194Ö
Abonnementen per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10,
per 3 maanden 3.25, franco per post 3.55, losse
nummers 6 cent per ex. Advertentiën: 1-5 regels
ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames ƒ0.60 per
regel. Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels ƒ0.60, elke regel meer
ƒ0.15. Groentjes zie rubriek.
Het D.N.B. deelt mede:
Duitsche gevechtsformaties hebben Donder
dag laat in den namiddag opnieuw de Zuid-
Engelsche afweerversperringen doorbroken.
Het opgeklaarde weer maakte het mogelijk over
de versperringsballons heen te vliegen. Het
Engelsche afweervuur trof geen doel. De Duit
sche vliegtuigformaties konden boven Londen
bijna ongestoord haar bommenlast uitwerpen.
Andere formaties hadden tot taak de verwoes
tingen in de Londensche stadsdeelen fotogra
fisch vast te leggen. Op vele plaatsen verhin
derden nog steeds dikke rookwolken het zicht.
De Duitsche vliegtuigen ondernamen hun be
wapende verkenning niet alleen tegen Londen.
Ook andere plaatsen, die de laatste dagen he
vig gebombardeerd zijn, werden weer opge
zocht.
Nader bericht het D.N.B.
Duitsche verkenners hebben geconstateerd
dat een tuighuis in Woolwich, dat in den nacht
van Woensdag op Donderdag ernstig getroffen
is, nog steeds in brand staat.
In het kader der gewapende verkenning heb
ben formaties van Duitsche gevechtsvliegers
gistermiddag ook vliegvelden en fabrieksinstal-
laties in het Zuid-oosten van Engeland en te
Londen aangevallen.
DE TE LONDEN AANGERICHTE
SCHADE.
BERLIJN, 12 September (D.N.B.) Duitsche
verkenningsvliegtuigen hebben vanmorgen vroeg
vastgesteld dat het beeld van enkele buitenwijken
en stadsdeelen van Londen van de lucht uit niet
meer te herkennen is. In totaal zijn 33 branden
waargenomen, waaronder een brandhaard met een
doorsnede van ongeveer 500 Meter. De door Duit
sche vliegtuigen uitgeworpen bommen, met een
tot dusver voor onmogelijk gehouden vernielende
kracht, hebben in deolie-opslagplaatsen van Port
Victoria, in de fabrieken, pak- en koelhuizen aan
beide zijden van de Theems vreeselijke verwoes
tingen aangericht. Van de Silver-Town dokken
aan den benedenloop van de Theems kan de plaats
alleen nog aan de hand van de oriënteeringskaar-
ten worden nagegaan.
De officieele Engelsche berichtendienst heeft be
kend gemaakt, dat o.a. een dynamietbom is geval
len op een tank. staande op het dak van een groot
Londensch dagbladgebouw. Men neemt aan dat het
hier het Reutergebouw in Fleetstreet betreft.
DOVER BESCHOTEN.
Woensdag heeft een Britsch convooi, naar het
D.N.B. verneemt, getracht de haven van Dover
te verlaten. De Duitsche kustartillerie nam den
havenuitgang onder vuur. Treffers op de schepen
konden wegens het slechte weer en het slechte
zicht niet waargenomen worden. Gevechtsvliegtui
gen hebben de havenwijk en de kadewerken van
Dover gebombardeerd, zoodat branden ontstonden.
Ook de luchtdoelbatterijen van Dover werden met
succes aangevallen.
Een Reuterbericht deelt mede:
Duitsche vliegtuigen hebben Woensdagnacht een
langs de Schotsche oostkust varend convooi aan
gevallen. De aanval werd den volgenden morgen
herhaald.
BERLIJN, 13 September (D.N.B.) Naar het
D.N.B. verneemt bevinden zich Duitsche ge
vechtsvliegtuigen weer op weg om in Zuid-Enge-
land militaire doelen aan te vallen.
LONDEN, 13 September (D.N.B.) De Lon
densche radio meldt hedenmorgen dat naast den
slag boven Londen vannacht ook Duitsche aan
vallen zijn ondernomen op het Noordwesten en
op de Midlands. De Midlands hebben den tot dus
ver langdurigsten Duitschen aanval te verduren
gehad. Hij heeft verscheidene uren geduurd. Sterk
explosieve bommen zijn uitgeworpen. Ook in het
(Noordwesten zijn twee bommen geworpen. In den
loop van gisteren zijn bommen geworpen op het
Noordoosten en het Zuiden.
's-GRAVENHAGE, 13 September. De Secre
taris-generaal, waarnemend hoofd van het de
partement van landbouw en visscherij maakt
bekend, dat gedurende het tijdvak van 16 tot en
met 22 September a.s. de met „6" genummerde
bonnen van het broodbonboekje tezamen recht
geven op het koopen van 2500 gram roggebrood
of 2000 gram ander brood. Elk der bonnen geeft
derhalve recht op het koopen van 125 gram rogge
brood of 100 gram ander brood.
De bonnen, welke 22 September nog niet ge
bruikt zijn, blijven voorts nog tot en met Dinsdag
24 September a.s. geldig.
De aanstaande vleeschdistributie.
Rantsoenen zijn nog niet vastgesteld.
In de volgende week moeten de kaarten voor de
komende vleeschdistributie, in opdracht van het
centraal kantoor in Den Haag, door de gemeente
lijke bureaux aan de ingezetenen worden uitge
reikt.
De verwachting is dat de vleeschdistributie niet
lang na Zaterdag 21 September zal ingaan.
De rantsoenen vleesch die gegeven zullen wor
den zijn nog niet vastgesteld
Soiree Zondagsavonds van Half Zeven
tot Half Tien DANSSCHOOL
(Adv. Ingez. Med.)
Tusschen, onder, op de stammen
Van de boom en in het bosch,
Komen, als elk jaar, de zwammen
Weder in getale los.
In hun zeer verscheiden vormen,
Schieten overal in 't rond
Heele kleine tot enorme
Uit den vocht doortrokken grond,
't Is geen beeld in felle kleuren,
Meestal zijn ze grijs of bruin,
't Is geen feest van zoete geuren,
Zooals 's zomers in den tuin.
't Is een echte vroege bode
Van het komend herfstgetij,
Wij begroeten ze maar noode,
Want de zomer raakt voorbij.
Roerloos stil staan ze te droomen,
Reuzen tusschen 't nietig mos,
Dwergen naast de groote boomen
In het statig ruischend bosch.
Zwammen in de ruimte, menschen,
Kijk ernaar in dit seizoen,
Maar het ware zeer te wenschen,
Dat geen mensch eraan zou doen.
De steden Den Bosch,
Breda en Helmond
worden uitgebreid
's-HERTOGENBOSCH, 13 September (A.N.P.)
Het provinciaal bestuur van Noord-Brabant heeft
sedert twintig jaren er naar gestreefd de gemeen
telijke indeeling van deze provincie te verbeteren
en in overeenstemming te brengen met den fei
telijken toestand. In dien tijd zijn 32 gemeenten
opgeheven als afzonderlijke gemeenschappen.
Deze vereenvoudiging en versterking van het
gemeentewezen wordt voortgezet, nu de Rijks
commissaris voor het bezette Nederlandsche ge
bied op 1 Augustus j.l. den secretaris-generaal
van het departement van binnenlandsche zaken
gemachtigd heeft, te beslissen inzake verande
ringen door het algemeen belang gevorderd, in de
begrenzing der gemeenten.
Van ambtelijke zijde werd ons medegedeeld, dat
binnenkort de volgende veranderingen te wach
ten zijn:
1. De gemeente Breda zal worden uitgebreid met
de gemeente Ginneken en Princenhage en een
deel van Teteringen. De gemeenten Gilze en
Chaam zullen worden uitgebreid met deelen van
Ginneken.
2. De gemeente Helmond zal worden uitgebreid
met de gemeente Stiphout en met deelen van
Mierlo, Bakel, Deurne, Someren en Aarle-Rixtel,
de gemeente Geldrop met deelen van Mierlo en
Someren.
3. De gemeente 's-Hertogenbosch zal worden
uitgebreid met de gemeenten Engelen en Vught
en het dorp Hintham van de gemeente Rosmalen.
Verder zal nog uitbreiding plaats hebben van de
gemeenten Grave, Cuyk, Boxmeer en andere.
Hieromtrent zullen spoedig nadere bijzonder
heden worden verstrekt.
Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant heb
ben aan de gemeentebesturen van 's-Hertogen
bosch, Vught, Engelen en Rosmalen het volgende
geschreven:
Het voornemen tot vereeniging der aangeduide
gebiedsdeelen in een gemeenschappelijk kader,
steunt op de overtuiging dat zij tezamen één
economisch, cultureel en sociaal geheel vormen,
waarvan de bewoners door plaatselijke betrek
kingen ten nauwste met elkander yereenigd zijn
en gemeenschappelijk elkanders lasten te dragen
hebben. De tijd is rijp om deze plaatselijke ver
bondenheid ook in de geëigende staatkundige
structuur tot uiting te brengen.
De bedoeling is dat voor de dagelijksche admi
nistratie van de Vughtsche bevolking een afzon
derlijke dienst wordt gehandhaafd, zoodat het
raadhuis te Vught als hulpsecretarie zal kunnen
dienen. Hieruit is af te leiden dat een nieuwe ge
meente '-Hertogenbosch wel geheel met het al
gemeen beheer belast wordt, maar dat zij voor de
ingezetenen van Vught een dienst heeft te on
derhouden, waarbij alle dagelijksche aangiften
kunnen worden gedaan. Ook zal Vught zijn eigen
politiecorps kunnen behouden.
In haar nieuwen vorm zal de gemeente 's-Her
togenbosch een oppervlakte beslaan van ongeveer
8000 ha, dus een omvang verkrijgen als de ge
meente Tilburg.
THE AMERICAN CLUB bericht U: „10 uur binnen zijn!" Dus als U toch gezellig wilt DANSEN, dan
,s. ZONDAG van 25 uur naar den H. K. B., naar ons
met THE RHYTHM SELLERS (9 man)lederen Zondag van 5.30-9.30 u. dansen In
(Adv.
De Leeuwerik.
IngezMed.)
-
t
'W:
i
-
•wsy.
De aloude windmolens, die zoovele Hollandsche landschappen sieren, zijn ook in
grooten getale op het Duitsche platteland te, vinden. De jeugd tijdens haar spel
bij een dezer antieke schoonheden.
(Foto Weltbild.)
Salomo's wijsheid is soms noodig
voor ambtenaren.
De huidige distributie wijkt in een belangrijk
opzicht af van die uit den wereldoorlog 19141918.
Dit verschil zit in het feit, dat nu alles van een cen
traal punt in den Haag geregeld wordt, zoodat in
alle gemeenten dezelfde bepalingen gelden. In het
verleden had elke gemeente zijn eigen distributie-
dienst; wel waren toen voor eenige belangrijke
artikelen, zooals brood, normen die voor het geheele
rijk golden, vastgesteld, maar voor* verscheiden
andere voedingsmiddelen, zelfs voor vleesch, waren
de rantsoenen in de gemeenten soms zeer verschil
lend. Die ongelijkheid het maakte zelfs verschil
uit of men in Haarlem, Heemstede of Bloemendaal
woonde! wekte een ontevredenheid, die gelukkig
nu niet wordt waargenomen.
Wel klagen menschen die op zich zelf wonen dat
zij meer moeilijkheden van de distributie onder
vinden dan gezinnen. Het kan ook niet ontkend
worden dat een vrouw die alleen woont met haar
koffie- of theekaart, die haar recht geeft op het
koopen van ons thee of y2 pond koffie in de
maand, veel minder kan doen dan een huismoeder
met een groot aantal kinderen. Voor haar wordt
het in elk geval een keuze: öf thee? öf koffie?
De distributie-diensten der gemeenten breiden
zich steeds uit omdat het aantal artikelen dat in de
distributie betrokken is ook gedurig toeneemt. Er
zijn bovendien aanwijzingen dat de rij in de toe
komst nog langer zal worden. De volgende week
krijgen de ingezetenen de kaarten voor de komen
de vleeschdistributie en er kan worden aangeno
men dat de vrije verkoop van melk ook niet lang
meer zal duren.
Het is te verklaren dat het centraal distributie
bureau in den Haag over een leger ambtenaren be
schikt. Alleen reeds voor de controle. Alle distri
butiekantoren moeten de ingeleverde bonnen naar
den Haag sturen. Er komen dus wagenvrachten
aan. Wie zou denken dat alles ongezien „ter griffie
gedeponeerd" wordt, is abuis. Het is niet aan te
nemen dat alles van a tot z wordt nageplozen, maar
uit opmerkingen die verschillende distributiediens
ten gekregen hebben, is wel gebleken, dat men in
den Haag een middel gevonden heeft om behoorlijk
te controleeren!
Natuurlijk is niet alles van één punt uit te regelen.
Wat de „bijzondere vergunningen" betreft hebben de
distributie-bureaux vrijheid van beschikking ge
kregen mits daarbij de gegeven richtlijnen in aan
merking genomen worden. In twijfel-gevallen
vraagt een gemeentelijk bureau advies aan den
Haag en als het dan beslissingen van algemeene
be teekenis geldt wprden daarmee alle andere
distributie-bureaux in kennis gesteld. Op die ma
nier ontstaat zoo iets als een jurisprudentie die de
„rechtspraak" vergemakkelijkt. Inderdaad is het
soms rechtspraak waarvoor de ambtenaren van den
dienst gesteld worden. Niet zelden is de wijsheid
van een Salomo noodig om een juiste beslissing te
kunnen nemen.
Een jonge man komt op het distributie-kantoor
afdeeling textiel-goederen vertellen dat hij gaat
trouwen. Hij zou dit graag in een zwart jaquet doen.
maar hij heeft niet zoo'n officieel costuum, Om 70
van de 100 punten op zijn textielkaart daaraan op
te offeren, vindt hij teveel gevergd, daarom ver
zoekt hij extra punten.
De ambtenaar weet niet of hij ja of neen moet
zeggen, daarom wordt het geval aan den Haag voor
gelegd. De beslissing luidt: geen extra punten. Nu
weten alle aanstaande bruidegoms in ons land, dat
zij niet kunnen rekenen op extra punten op de
textielkaart voor het koopen van een jaquet-
costuum.
In de textielregeling zijn ambtscostuums vrijge
steld. Nu doet zioh de vraag voor of iemand die pas
tot diaken in een kerk benoemd is en die geen
zwart pak heeft om in die functie te dragen, aan
spraak kan maken op een punten-vrij costuum. .De
heeren in den Haag zijn nog bezig om die puzzle
op te lossen.
Er zijn richtlijnen gegeven voor het koopen van
rouwkleeding bij het sterven van naaste verwanten.
In het algemeen wordt alleen aan vrouwen toege
staan een rouwmantel te koopen, maar als het
plaatselijk gebruik is dat ook mannen in de rouw
gaan kan voor zoo'n gemeente een uitzondering
gemaakt worden.
De ervaring is dat de menschen in het algemeen
de goederen koopen die zij op de punten van him
textielkaart kunnen krijgen. Een klein deel stelt
den aankoop uit om wat in reserve te hebben, maar
de meesten kochten en koopen wat zij kunnen krij
gen omdat zij vreezen later niet meer zooveel keus
te zullen hebben uit goede kwaliteit stoffen. De
bepaling bestaat dat iemand die al iets op zijn
textielkaart gekocht heeft, voorloopig geen groot
stuk (bijvoorbeeld een costuum) mag koopen. Als
er evenwel bijzondere redenen zijn om daarvan af
te wijken wordt wel toestemming gegeven om
■daarvan af te wijken.
De voorraad gordijn-stoffen is niet groot. Daarom
is bepaald dat in het algemeen alleen vergunning
gegeven wordt om nieuwe gordijnen te koopen bij
trouwen, brand en dergelijke. Maar er zijn ook
huismoeders die aan het distributiekantoor komen
om bonnen voor nieuwe gordijnen te vragen
omdat de oude totaal versleten zijn. Soms wordt
een geheel verrafeld gordijn als 'bewijsstuk mee
genomen. Als dan inderdaad blijkt dat „geen dag
en geen nacht" meer gewacht kan worden met de
aanschaffing van nieuwe gordijnen, wordt de ver
langde toestemming gegeven. Maar gemakkelijk
gaat het niet, want het distributie-bureau beschikt
over eenige eigen controleurs om ter plaatse een
onderzoek in te stellen.
Die controleurs hebben vol op werk, want menige
aanvraag moet gecontroleerd worden. Arbeiders in
bepaalde beroepen kunnen aanspraak maken op een
extra-broodrantsoen, maar ook alleen als zij wer
kelijk zwaar werk hebben te doen. Zoo iet? kan
niet altijd op een afstand geconstateerd worden,
omdat de aard van het werk soms veel verschilt,
zoodat er dan een controleur op af moet, opdat naar
recht en billijkheid een beslissing genomen kan
worden.
Toen de schoendistributie pas werd ingevoerd
kon alleen iemand die minder dan f 1200 inkomen
had, als hij kon aantoonen dat hij geen enkel paar
bruikbare schoenen meer had, een bon krijgen om
een paar nieuwe te koopen. Nu is die grens van
f 1200 vervallen. Elkeen die geen paar behoorlijke
schoenen heeft, of die aantoont dat de eenige
schoenen die hij heeft gerepareerd moeten wor
den, krijgt nu een bon. Maar de voorraad is be
perkt, de gemeenten zijn wat de voorraad nieuwe
schoenen betreft, door Den Haag gerantsoeneerd.
Daarom wordt met de bons zuinig omgegaan. Toch
is het zoo dat als het rantsoen tenminste op het
bestaande peil gehouden kan worden elk inge
zetene ongeveer eens in het jaar een paar nieuwe
schoenen kan krijgen. Maar natuurlijk weer onder
de reserve dat het n o o d i g is.
H.O.V. krijgt f2500 subsidie
meer
Naar het A.N.P. verneemt, heeft het bestuur
van het Rotterdamsch Philharmonisch Orkest
van den waarnemend secretaris-generaal van
het departement van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen bericht ontvangen, dat het met
ingang van 1 Januari 1940 een vast rijkssub
sidie van f 10.000.per jaar zal ontvangen,
waardoor deze instelling in de rij der door het
rijk gesubsidieerde orkesten is getreden.
Het vaste jaarlijksche rijkssubsidie voor de
Haarlemsche Orkestvereeniging is verhoogd
met f 2500.
Verder is aan alle orkesten bericht, dat het
rijk bereid is in den komenden winter 20 pet.
van de salarissen van de orkestleden te garan
deeren, mits de besturen zelf, eventueel met
steun van de plaatselijke en provinciale over
heden, voor de resteexende 80 pet. instaan.
Aan de gevestigde tooneelgezelschappen is
medegedeeld, dat van rijkswege maatregelen
tot bevordering en steun van de Nederland
sche dramatische kunst in overweging zijn. In
verband hiermede is hun vanwege het depar
tement van Onderwijs, Kunsten en Weten
schappen een aantal vragen gesteld.
Er wordt dus ook van het H.O.V.-bestuur de
garantie gevraagd, dat het instaat voor de sala
rissen, wanneer het Rijk daarvan een vijfde voor
zijn rekening neemt. Het bestuur heeft zich hier
over nog niet kunnen beraden, doch de Voorzitter
van de H.O.V., Mr. A. Beets, deelde ons mede, van
meening te zijn, dat op dezen grondslag de H.O.V.
in de naaste toekomst verder zal kunnen werken.
Het aanbod van het Rijk loopt over de zeven
maanden van September 1940 tot en met Maart
1941, maar het is niet de bedoeling, dat van het
bestuur een yerplichting voor deze geheele pe
riode zal worden gevraagd. Iedere maand zal de
toestand onder het oog moeten worden gezien
en wanneer onverhoopt mocht blijken, dat in
een bepaalde maand de eindjes niet aan elkaar
kunnen worden geknoopt, dan zouden nieuwe
beraadslagingen noodig zijn. De voorzitter ge
loofde intusschen. dat het mogelijk zal blijken,
de nog resteerende maanden van dit jaar te kun
nen doorwerken.
Intusschen staat 1941 spoedig voor de deur en
de vraag rijst wat de H.O.V. dan beschoren zal
zijn. Menschelijkerwijs gesproken zal gerekend
kunnen worden op f 5000 Rijkssubsidie, f 5000
Provinciale subsidie (minus de 10% aftrek die do
Provincie op alle subsidies heeft toegepast) en
f 25000 gemeente-subsidie. En nu gaapt de kloof
van f 5000, tusschen de f 30.000 die de H.O.V.
vroeger uit de gemeentekas ontving en die zij ten
eenenmale behoeft om haar begrooting sluitend
te maken en de f 25000 die de gemeente bijdraagt
en het zal er nu maar om gaan, de middelen to
vinden om deze moeilijkheid te overbruggen.
Men behoeft dan ook geen groot profeet te zijn
om te voorspellen, dat de H.O.V. bij de behande
ling der aanstaande gemeentebegrooting alles in
het werk zal stellen, om den Raad te bewegen,
weer terug te keeren tot het oude subsidie van
f 30.000.
Tienjarige bedwingt een gier.
ATHENE, 13 September (D.N.B.) In een
Macedonisch dorpje -heeft een tienjarige
schooljongen een gevecht geleverd met een
reusachtigen gier, die een lam uit een kuddde
wilde rooven. Met een sikkel wist de jongen
den aanvaller te dooden. De gier had een
vlucht van drie meter en woog 20 K.G.
Inschrijving 's avonds van 7 tot 9 uur
De lesuren worden nader vastgesteld
in verband met de omstandigheden
fjjtioésies op eik vetiaugd uut.
(Adv. Ingez. Med.)
HEDEN: 10 PAGINA'S.
Distributie-puzzles. pag1
V. P. B.-correspondentie: De Ame-
rikaansche vlag op Engelsch gebied.
pag. 5
D. Kruyff: Van de „Volksoester"
kan men smakelijke gerechten be
reiden. pag. 6
K. de Jong: 27ste Volksconcert der
H. O. V. pag. 6
G. H. Wallagh: Hens en Tin Dekkers
beginnen aan een nieuwe ronde.
pag. 8
Sport in 't Kort. pag. 8
Voor de Jeugd. pag. 8
Flitsen: Zakgeld. pag. 3
Eaatste Berichten op pagina 7
