Jioekaiest,
de stad op de grens van het Oosten
en het Westen.
DONDERDAG 24 OCTOBER 194Ö
HAAEEEMrS DS'GBESD'
S
Cliurchill richt zich tol Frankrijk.
Rede voor de Britsche radio.
Het A.N.P. meldt: De Britsche minister-presi
dent Winston Churchill, heeft Maandagavond vooi
de Engelsche radio een redevoering uitgesproken,
welke hij betitelde als „een beroep op Frank
rijk".
Volgens de „Frankfurter Zeitunig" heeft Churchill
hierin o.a. het volgende gezegd: „Meer dan dertig
jaar sta ik aan de zijde van Frankrijk en onder
den Duitschen bommenhagel staat Engeland „trouw
jegens alle volken, voor welker rechtvaardige
zaak het het zwaard getrokken heeft". Wanneer
vrienden met elkander in moeilijkheden geraken,
omdat zij aangevallen en door den vijand van
elkaar gescheiden worden, moeten zij op hun hoede
zijn. opdat zy niet met elkaar in twist gera
ken".
Vervolgens poogde Churchill de Franschen bang
te maken ten aanzien van de bedoelingen van
Duitschland en Italië en hun 'n toekomst van geeste
lijke slavernij te voorspellen, indien zij niet be
reid zouden zijn rouwmoedig weer hun steun te
geven aan Groot Brittannië, dat weliswaar thans
zware dagen beleeft, maar in 1941 naar hij be
weerde de heerschappij in de lucht en op zee
zal bezitten. Wat wij Engelschen, aldus Churchill,
yan U, Franschen, in deze bange dagen verlangen,
nu wij voor een overwin-ing vechten, welke wij
redelijkerwijze met u zullen deelen, is dat al
kunt ge ons nu niet helpen gij ons geen hinder
palen voor de overwinning in den weg legt.
Voorts beweerde de minister-president nog dat
Engeland uitsluitend vecht voor de Europeesche
bevrijding van het nationaal-socialisme en dat
Groot-Brittannië geen enkel land eenige eischen
stelt. Daarom moeten de Franschen ook niet ge-
looven dat de Engelschen de Fransche vloot en de
koloniën in bezit willen nemen".
DUITSCH COMMENTAAR.
Van officieuze Duïtsche zijde wordt aan het D.
N. B. het volgende gemeld:
In politieke kringen alhier beschouwt men het
als een nieuw bewijs voor de kanslooze positie van
Engeland, dat onafwendbaar zijn vernietiging tege
moet gaat, dat Churchill Maandagavond in een
radiorede gepoogd heeft het Fransche volk op
nieuw als bondgenoot te winnen. Want tenslotte
moet men ook in Londen gemerkt hebben, dat
Frankrijk aan de zijde van Engeland zoo juist
de grootste ineenstorting en de grootste teleurstel
ling van zijn geschiedenis beleefd heeft en moet
men weten dat er na de gebeurtenissen van Oran
en Dakar Fransch bloed aan Engelsche handen
handen kleeft. Bij de radiorede van Churchill is er,
aldus de overtuiging die men hier heeft, uitslui
tend sprake van dat Frankrijk door Engeland een
tweede maal bedrogen moet worden doordat het,
nu het zelf niet meer in staat is zijn zonen voor
Engeland naar het slagveld te sturen, althans pas
sief zal dulden wat Londen verder aan schendin
gen van het volkenrecht tegenover het Fransche
bezit voor de Engelsche belangen nuttig zal ach
ten. Op de onverbiddelijke opoffering van den
bondgenoot door Engeland volgt dus de bedoeling
om met ongekend cynisme een politieke lijkschen-
dmg te plegen, waarbij de verbluffende verwachting
geuit wordt dat het Fransche volk zelf de hand
daartoe zal kunnen bieden
De waanzin van Engeland schijnt zoover te
gaan, zoo verklaart men hier, dat het meent ook
bij anderen geen normaal denken en voelen en
geen normalen zin voor de werkelijkheid meer
te mogen veronderstellen.
Voorts deelt het D.N.B. mede dat Churchill's
Radiorede in de Duïtsche pers slechts kort ver-
meld wordt en door haar als een hoon voor Frank
rijk wordt gekenmerkt.
Er ligt een ongewone brutaliteit in het feit
L K J?kal AnzeiSer" op, dat Engeland het
door hem bedrogen en vertrapte Frankrijk tot een
=e^eT"g _ProbGGrt °P te wekken, welke voor
Frankrijk tot de verschrikkelijkste gevolgen zou
moeten Jeiden. Zoo ver is het al met Engeland ge
komen dat het gaat rekenen op de kleine moeilijk
heden welke een dergelijke verstandsverbijstering
voor Duitschland zou opleveren, om zelf slechts een
klein beetje adem te kunnen halen. Zoo volledig
is Engeland aan het eind van zijn politieke en mi-
htaire middelen, dat het zelfs van het overwonnen
Frankrijk nog een bijdrage voor zich zelf verwacht.
Voor eiken Franschman moet een dergelijke cyni
sche eisch werken als een bloedige hoon.
DE MEENING TE VICHY.
GENèVE, 23 October (D.N.B.) Uit Vichy wordt
gemeld:
In kringen van het ministerie van buitenlandsche
zaken is men ten aanzien \'an de redevoering van
Churchill van meening dat de verklaring van den
Britschen minister-president geen aanleiding geeft
om hierop van Fransche zijde op eenige wijze open
lijk te reageeren.
In deze kringen verklaart men dat een recht-
streeksch beroep van een buitenlandschen staats
man op een vreemd volk geen correct optreden is.
Voorts wijst men er op dat maarschalk Pétain reeds
in een van zijn vroegere redevoeringen dergelijke
Britsche inmengingspogingen in Fransche aange
legenheden van de hand heeft gewezen.
Wat den inhoud van de rede zelf betreft, be
toogt men hier dat zoo iets van Churchill wel ver
wacht kan worden. Men geeft er in de genoemde
kringen de voorkeur aan tegen de rede niet te
polemiseeren, vooral daar de Fransche pers tot
dusver geen verlof gekregen heeft van deze radio
rede melding te maken.
De „Petit Parisien" schrijft het volgende over de
rede van Churchill:
Deze rede brengt ons niets nieuws. Churchill heeft
juist den dag. waarop 135 jaar geleden Nelson
de Fransche vloot bij Trafalgar overwon, gekozen
om zich tot de Franschen te richten «m vertrouwen
in de toekomst te eischen. Churchill heeft echter
niet gesproken van den jongsten verledrn t'id.
Hij heeft niet gesproken van den veldslag in
Frankriik. waarin het den F-ansehen legers aan
Engelsche huln ontbrak. Hij heeft ook niets ee-
zegd over de Fn?elsche aanvallen tegen Frankrijk
voor Oran en Dakar. He* blad voeet eraan toe
dat men in Fransche politieke krineen erop wijst
dat Churchill in zijn rede vermeden hooft Van
maarschalk Pétain als hoofd van den Franschen
staat te spreken.
Huiszoeking te Boekarest.
Documenten en munitie in woning van de
Poolsche ambassade in beslag genomen.
Het D.NB meldt uit "Boekarest: In verband
met de arrestatie van Beek en leden van het
Poolsche gezantschap die betrokken waren bij
het Engelsche sabotageplari pp als envois van de
gevonden documenten, heeft de "Roenvensche
politie Woensdag een huiszoeking verricht in e*n
bij de Poolsche ambassade behoorend huls,
waarbij zii groote hoeveelheden munitie, bezwa
rende documenten, cocaïne en andere soorten
vergif, alsmede een groote hoeveelheid deviezen,
waaronder een groot bedrav aan Rijksmarken
vond. De documenten bewiizen dat in dit huis
van de Poolsche ambassade diensten verricht
werden voor de F,ngelsche spionnage. Verder
werden twee groote geheime zend- en ontvang
apparaten gevonden, alsmede panieren waaruit
bleek dat deze bende met Engelsche instanties in
verbinding heeft gestaan Dertig Polen zijn ge
arresteerd waaronder verscheidene leden van de
s.g. Poolsche
Engeland in staat van
verdediging. De beton-
nenversperringen op
een der hoofdwegen
aan de Zuid Oostkust,
laten nog juist ruimte
voor het snelverkeer.
(Foto Weltbild.)
Italiaansch legerbericht.
Vlootbasis van Port Said
gebombardeerd.
ERGENS IN ITALIë, 23 October (Stefan;) In
zijn weermachtsbericht no. 138 maakt het Italiaan-
sche hoofdkwartier het volgende bekend:
In Noord-Afrika deden vijandelijke vliegtuigen
aanvallen op onze troepen tusschen Solloem en Sidi
el Barrani. Een persoon werd gedood. Eenige per
sonen werden gewond. In de streek van Boeg heeft
een van onze jagers na een aanval twee vijandelijke
bommenwerpers van het type Wellington op de
vlucht gejaagd. Een ander vliegtuig werd ernstig
getroffen en is waarschijnlijk omlaag gestort. Onze
luchtmacht bombardeerde de vlootbasis van Port
Said. Het bombardement op de vlootbasis van
Alexandrië waarvan melding is gemaakt in het
weermachtsbericht van gisteren duurde twee
uren en veroorzaakte hevige ontploffingen en zware
branden in de havenopslagplaatsen. Al onze vlieg
tuigen zijn teruggekeerd.
In Oost-Afrika deden onze vliegtuigen een aanval
op het vliegveld van Boera aan de Tana rivier. Zij
bombardeerden en beschoten de benzine-reservoirs
en het afweergeschut. De vijandelijke luchtmacht
ondernam zonder eenig succes aanvallen op Boer-
gavo en op het vliegveld van Asmara en Goera".
HET BOMBARDEMENT VAN BAHREIN.
De diplomatieke redacteur van Stefani schrijft:
Het bombardement op de petroleuminstallaties
van het eiland Bahrein door Italiaansche vliegtui
gen heeft in de geheele wereld diepen indruk
gemaakt en wel omdat deze aeronautische onder
neming beschouwd wordt als de belangrijkste, die
tot dusver waar dan ook volvoerd is. De gevolgde
route liep boven verlaten gebieden, waarboven nog
nimmen gevlogen was en de uitzonderlijke lengte van
de vlucht belemmerde in het minst niet het vol
maakte prachtige succes van de onderneming. Van
technisch standpunt beschouwd bevestigt het bom
bardement van Bahrein nogmaals de geweldige
kracht van de Italiaansche luchtmacht, alsmede de
buitengewone stoutmoedigheid der vliegers. Dp ver
nietiging der installaties te Caifa heeft Engeland
opnieuw een zwaren slag toegebracht in de voor
ziening van zijn vloot en luchtmacht. Tegenover de
superioriteit der Italiaansche luchtstrijdkrachten
stelt Engeland slechts leugens over zoogenaamde
bombardementen op industrieele doelen, te Milaan,
Turijn, en Aosta, waardoor de Britsche propaganda
getypeerd wordt, want Italianen zoowel als buiten
landers in deze steden kunnen deze leugenachtig
heid ter plaatse constateeren.
Duitsch legerbericht.
Bommen op doelen te Londen,
Coventry en Birmingham.
BERLIJN, 23 October (D.N.B.) Het opper
bevel van de weermacht maakt bekend:
„Lichte formaties gevechtsvliegtuigen hebben
overdag Londen en andere voor de oorlogvoering
belangrijke doelen succesvol met bommen bestookt.
Bij het invallen van de duisternis zetten zware
formaties de vergeldingsaanvallen op de Britsche
hoofdstad en op de centra der Engelsche wapen
industrie voort. Aan beide zijden van de Theems
ontstonden nieuwe branden. In Coventry en Bir
mingham kregen voor de oorlogvoering belangrijke
bedrijven zware treffers.
Vijandelijke vluchten naar Duitschland vonden
gisteren niet plaats. Majoor Mölders schoot, zooals
reeds gemeld, in een luchtgevecht tegen vijande
lijke jagers, die grooter in aantal waren, zijn 49en,
50en en 51en tegenstander neer. Twee Duitsche
toestellen worden vermist".
Groote schade door de overstroo
mingen in Catalonië.
Aan'M fabrieken en centrales verwoest.
Het D.N.B. meldt uit Catalonië: Uit het over
stroomde gebied van Catalonië komen nieuwe be
richten over schade. Te Bascara zijn drie elec-
trische centrales gedeeltelijk verwoest. In Beguda
zijn 14 kleine textielfabrieken vernield. In deze
steden bedraagt de schade 10 millioen pesetas.
Te Sal hebben de spinnerijen en textielfabrieken
veel schade geleden. Een stuwdam kon geen weer
stand bieden aan den druk der watermassa en
scheurde over een breedte van 150 meter. Te Olot
is het bedrijf in 15 spinnerijen en textielfabrie
ken voor langen tijd onmogelijk gemaakt. Te
Juan las Fontes zijn 14 fabrieken min of meer
ernstig beschadigd. In Olot en Juan las Fontes
wordt de schade op 15 millioen geschat.
De minister van handel en nijverheid, Carceller.
is te Barcelona hier aangekomen om in opdracht
van Franco persoonlijk leiding te geven bij de
maatregelen tot leniging van den nood.
- De Zwitsersche bondsraad heeft, aldus een
D.N.B.-bericht, besloten opnieuw in Londen te
jrotsteeren aangezien wederom Engelsche vlieg-
uigen, in den nacht van Zondag op Maandag,
over Zwitsersch gebied hebben gevlogen.
(Van een bijzonderen medewerker.)
De laatste weken is de aandacht van
Europa opnieuw gericht op Roemenie. Wij
laten hieronder volgen enkele indrukken
van Roemeni's hoofdstad. Boekarest, van
de hand van een bijzonderen mëdewerker.
ES avonds, wanneer de zon haar gloed
en de winkelmeisjes hun lust tot werken
verloren hebben, zoo tusschen zes en
negen uur, heerscht er een groote druk
te van voetgangers op de Calea Victoriei in
Boekarest. Daar. aan die hoofdstraat, ligt ook
het ..Piccadilly" het vermaarde café, waarop de
vreemdeling acht dagen lang bij wijze van spre
ken verliefd wordt, omdat men er ..heel Boe
karest" aantreft, op grond waarvan men het
daarna vervelend gaat vinden! Dan wandelt men
nog wat verder, de „Bradul Elizabeta" af. langs
de cabarets en de bioscopen en zoo verder tot
het Bratianus-gedenkteeken.
Op de felste, kleurigste en schreeuwend-
ste wijze ontmoeten Oost en West elkander juist
in dien nauwen hoek van de stad. Men laat
zich gelaten voortduwen en meenemen door de
compacte menschenmassa en men spert oogen
en ooren wijd open. In de winkels en op straat
staat alles schots en scheef in groepjes bij
elkaar, babbelt en flirt met elkaar. Men ziet ele
gant gekleede menschen in avondcostuum of
in de 'nationale dracht van het land, wandelaars
die barrevoets gaan, officieren, bedelaars,
kooplui, en ten slotte vrouwen, bruingebrand,
opvallend geschminkt en met koolzwart haar.
Tusschen al die menschen schuifelen de koop
vrouwen en balanceeren de bloemen verkoop
sters. een sigaret rookend. met hun groote man
den met bloemen, terwijl de bedelvrouwen, ook
al met de eeuwige sigaret in den mond. overal
in hoekjes op den grond zitten, gehuld in hun
kleurige lompen en lappen. Opgeschoten jongens
in nationale kleedij verkoopen vaderlandsche
kleedingstukken en al bij al krijgt men den
indruk dat de winkels naar de open straat zijn
overgeheveld. Men koopt en verkoopt er visch,
gebak en ijswater. Kleine, donkere, smerige zi
geunerjochies schreeuwen er met kranten en
de laatste berichten en op den verkeersweg
golft langzaam en sleepend een eindelooze
..rups" van verkeersmiddelen: prachtige, moder
ne auto's, krakende oude wagentjes, huurkoetsjes,
electrische trams, paardentrams, omnibussen,
ossewagens, kortom, het is een schouwspel van
zoo ongeveer alle vervoermiddelen der laatste
eeuwen.
En alles schreeuwt erbij. Dit volk met zijn on
verstoorbare zenuwen schept Oostersch-kinder-
lijk vermaak in de luidruchtigheid.
De koetsiers roepen en laten hun zweepen
knallen, de auto-bestuurders bespelen hun
claxons, trotsch op de verschillende geluiden,
die zij daaraan kunnen ontlokken, de verkeers
agenten blazen op hun fluitjes en iedereen
schreeuwt daar nog tusschendoor. Zooals de ver
voermiddelen er de eeuwen vereenigen, zoo geeft
ook de gansche wereld zich daar rendez-vous.
Deze elegante vrouwen zouden even goed in
Parijs kunnen wandelen. Er wordt Duitsch en
Fransch, Engelsch en Russisch, Hongaarsch en
Roemeensch door elkaar gesproken. Men vindt
er Grieken, Balkanbewoners. Zigeuners, Azia
ten. Oost en West kruisen elkaar in deze stad,
het Avond- en het Morgenland vieren er ge
meenschappelijk een orgie van kleuren en ge
luiden
De vrouwen zijn in den regel voortreffelijk ge
kleed. Zelfs de kleine, arme winkelmeisjes met
hun jumpers en hun rokjes, weten dat*nog
smaakvol te dragen. Geschminkt zijn ze alle
maal en die knal-roode lippen contrasteeren fel
tegen de zwarte haren, die zoo glimmen dat
men zich erin kan spiegelen. Het geheel doet
denken aan een film een revue, die het voor
deel en de verdienste heeft echt leven te zijn.
Een klein zigeunermeisje stoot me aan. Of ik
een krant van haar wil koopen. Ik tracht haar
duidelijk te maken dat ik geen Roemeensch lees.
Vervolgens drukt zij mij het heele pak kranten
in mijn handen en terwijl ik stom verbaasd
blijf staan, begint zij midden op straat een dans
je uit te voeren. Dan neemt zij haar kranten
weer van mij aan, neemt het fooitje, dat ik haar
geef, glimlachend aan, en wandelt, een deuntje
fluitend, met haar kranten verder.
De meeste meisjes, die nog in oorspronkelijke
kleedij loopen en dan ook die alleen heb
ben heur haar lang gehouden, omdat kort haar
niet bij de kleederdracht staat. Onder de roode,
blauwe en gele hoofddoeken moeten vlechten te
voorschijn komen, al dient erkend dat de Wes-
tersche invloed ook op dat stuk al te merken is.
Volkomen oorspronkelijk is niet een der dui
zenden costuums. die men er ziet dragen: de
zijden kousen en modern gehakte schoentjes
hebben ook daar de vrouwen veroverd.
In ..Piccadilly" ruischt de muziek en daar ont
moeten de Duitschers. de zakenmenschen, de
vreemdelingen en de dames elkander.
Een enkele maal speelt het orkest een melodie
uit „Carmen" en waarlijk, het is er het milieu
voor: niemand zou zich erover verbazen, wan
neer er plotseling een onvervalscht Spaansche
torero zou opduiken om er de menigte op zijn
vaderlandsche wijze te begroeten.
En wanneer de avond valt, is het of de gelui
den nog sterker worden. Steeds harder schreeu
wen. fluiten en razen de verkeersagenten, terwijl
zij trachten den Gordiaanschen verkeersknoop
te ontwarren, hetgeen een te moeilijker opgave
schijnt, omdat men er geen richtingaanwijzers
kent. Men rijdt naar lust en inzicht en op goed
geluk en bekommert zich weinig om onvriende
lijke bejegingen. Een uur of daaromtrent
duurt de symphonie van het lawaai nog voort.
Daij valt de nacht over Boekarest.
W.
(Nadruk verboden.)
Generaal-veldmaarschalk Kesselring, in gesprek
met een piloot tijdens het bezoek, dat de maar
schalk aan een der vliegvelden in Frankrijk
bracht.
(Foto WëTTOild.)
IN HET BUITENLAND.
Twee belangrijke ontmoetingen beheerschen de
politieke belangstelling op dit oogenblik: het on
derhoud, dat Hitler en de vice-president, van den
Franschen ministerraad, Laval, te Fontainebleau
hebben gehad en de ontmoeting tusschen het
Duitsche en het Spaansche staatshoofd, welke
Woensdag aan de Fransch-Spaansche grens heeft
plaats gevonden. Op beide gebeurtenissen Is geen
officieele toelichting op den aard van het be
sprokene gevolgd, doch men kan aannemen dat
het hier besprekingen betreft, die c» de naaste
toekomst van groote beteekenis zullen blijken te
zijn. Ook ligt het voor de hand dat men verband
zal zoeken tusschen beide ontmoetingen en het
is aannemelijk dat dit ook inderdaad 'bestaat. De
voorspelling is al gemaakt dat de Fransche poli
tiek zich binnenkort als een actief element in de
politiek der as-mogendheden zal Inschakelen en
aldus naast Berlijn en Rome weer een rol zal krij
gen te'vervullen. maar nu tegenover in plaats van
aan de zijde van het Britsche Imperium. Die rol
zou dan waarschijnlijk betrekking hebben op de
Middellandsche Zee en West- en Noord-Afrika,
alle drie belangrijke factoren bij de ontwikkeling
van den huidigen oorlog.
In dit opzicht opent het onderhoud van den
Führer met generaal Franco perspectieven, daar
immers verwacht kan worden dat Spanje, dat zich
kwalijk kan vereenigen met de Britsche heer
schappij over Gibraltar en het verlangen naar
uitbreiding van zijn Afrikaansch bezit bij meer
dan een gelegenheid kenbaar heeft gemaakt,
vroeg of laat een krachtig geluid in het politieke
concert zal doen hooren.
Vanmorgen heeft de Italiaansche pers eenig
commentaar over de ontmoeting Hit Ier-Franco
gegeven. De bladen constateeren dat zij geheel
aansluit bij de politiek, die Berlijn en Rome jegens
Spanje voeren. De ..Corriere della Sera" zegt dat
de ontmoeting bijzondere beteekenis krijgt op het
oogenblik. dat Engeland door Churchill en Eden
vergeefs zijn laatste pogingen in het werk stelt
om bondgenooten te vinden, waarmede gezin
speeld wordt op Churchill's ..beroep" op Frankrijk
en Eden's verblijf in het Nabije Oosten.
PROGRAMMA
Bij de oorlogshandelingen ter zee neemt de Duiische Schncllboot een bijzondere plaats in. Een
pan de Westkust,
dezer kleine vaartuigen verlaat een haven
(Foto Weltbild.)
VRIJDAG 25 OCTOBER
JAARSVELD, 414,4 M. NCRV-Uitzending.
8.Nieuwsberichten ANP. 8.10 Schriftlezing en
meditatie. 8.25 Gewijde muziek (gr. pl.) 8 35 Gra-
mofoonmuziek 9.30 Viool, piano en gramofoonmu
ziek. 10.10 Orgelconcert (opn.) 10.30 Morgendienst
11.Gramofoonmuziek 11.25 Rotterdamsch Piano
kwartet en gramofoonmuziek 12.45 Nieuws- en eco
nomische berichten ANP. 1.Gramofoonmuziek
1.30 Celesta-ensemble en gramofoonmuziek 3.—
Vrouwcnhalfuurtjc. 3.20 Gramofoonmuziek. 4.00
Bijbellezing. 4.30 Gramofoonmuziek 4.40 Zang met
pianobegeleiding en gramofoonmuziek. 5.15 Nieuws-
en economische berichten ANP 5.30 Orgelconcert en
gramofoonmuziek.
KOOTWIJK, 1875 M. VARA-Uitzending.
7.00 Berichten (Duitsch) 7.15 Berichten (En
gelsch) 7.30 Gramofoonmuziek 8.Nieuwsberich
ten ANP, gramofoonmuziek 9.Berichten (Duitsch)
9.15 Gramofoonmuziek 10.15 Esmeralda 11.Gra
mofoonmuziek 11.15 Berichten (Engelsch) 11.30
Pianovoordracht 12.Berichten 12.15 Gramofoon
muziek 12.30 Berichten (Duistch) 12.45 Nieuws- en
economische berichten ANP. 1.Orgelspel en zang.
1.30 Gramofoonmuziek 2.Berichten (Duitsch) 2.15
Gramofoonmuziek 3.30 Berichten (Engelsch) 3.45
Esmeralda en solist 4.30 Orgelsjpel 5.Berichten
(Duitsch) 5.15 Nieuws- en economische berichten
ANP. 5.30 Gramofoonmuziek. 5.55 Reportage.
