Haarlem's Dagblad Leffgering Ondernemingsgeest. De bakkers van Petrinja. 15% KORTING De houding van Gandhi ver scherpt De woningvoorraad ie Haarlem. KEIP Londen weer bestookt Eischen van Thailand verworpen Antonescu opnieuw bij den Duce. Actiketen enz. 58e "JAARGANG No. 17615 Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant- Uitgaven en Aigem Drukkerij N V. Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37 Postgiro- dienst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12. Telefoon: Directie 13082, Hoofdred 15054, Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724, 14825 Soendaplein 12230. Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM Zatcrïïajf 16 NoveniEer 1910 Abonnementen per week 0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden 3.25, franco per post ƒ3.55, losse nummers 6 cent per ex. Advertentiën: 1-5 regel» ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35 Reclames ƒ0.60 per regel Regelabonnementstarieven op aanvraag. Vraag en aanbod 1-4 regels ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.15. Grbentjes zie rubriek. Het 'is in dezen tijd noodzakelijker dan ooit, dat handel en bedrijf ervan maken wat ervan te maken is, dat dus het economische leven van ons volk op het hoogst mogelijke peil wordt gehouden. Natuur lijk is dat moeilijk. Men behoeft m?ar even te den ken aan den oorlogstoestand in Europa met de voornaamste gevolgen van dien, om de hindernis sen te realïseeren. De distributie, het vraagstuk dei- grondstof fen.'het zijn een paar woorden die een heel gebied vól zorgen en ingewikkeldheden aan- duiden. Nu kan men van den Hollander zeker niet zeggen dat hij in moeilijke omstandigheden' het - hoofd laat hangen en de handen in den schoot legt. Hij is niet geneigd tot het soort neerslachtigheid dat- verlammende uitwerking heeft en als er werk voor hem ligt werkt hij. Men kan handel en bedrijf niet verwijten dat zij bij de pakken gaan neerzitten. Er wordt hard gewerkt door zeer velen. Maar een andere eigenschap van vele Hollanders, die in zware tijden wel een kwade uitwerking heeft, is de neiging om te voorzichtig te worden met uitgaven waarbij de cost voor de baet uytgaet: met reclame. Daar is men moedig genoeg in bij een stijgende conjunctuur. Maar als de tijden zwaar zijn leidt te groote zwaartillendheid vaak tot een terughouding, die men zichzelf als voorzichtig beleid voorpraat maar die het leven uit de brouwerij haalt. Er wordt gepoogd de kat uit den boom te kijken. Dat laten katten zich niet doen, de brandweer komt ook niet uit zichzelf opdagen om het beest omlaag te halen en dus wacht men af, gelijk een Amsterdamsch op loopje dat in zulk geval pleegt te vertoonen. Dit onderwerp, heeft P. Kloppers geïnspireerd tot een breedvoerige beschouwing in „Handelsbe langen", weekblad voor Handel en Nijverheid, waar in hij dingen zegt die de aandacht van velen waard zijn. Hij betoogt dat de afwachtende houding nadee- lig voor fabrikanten en Vinkeliers en zooals daar al logisch uit volgt voor onze volksgemeen schap is. Dat licht hij o.a. toe in de volgende pittige bewoording: „Fabrikanten en middenstanders moeten oppas sen hun licht niet te veel onder de korenmaat te houden, want in handel en bedrijf gaat het niet op dat wie het zorgvuldigst zwijgt, het meest heeft gezegd. Het is waar dat het publiek, althans het overgroötste gedeelte van het publiek, thans zijn geld hoofdzakelijk uitgeeft aan noodige dingen, die het mondjesmaat en slechts „op punten" kan krijgen. En adverteeren met gedistribueerde artikelen heeft inderdaad zelden doel. Maar het aantal niet aan distributie onderhevige artikelen is nog zeer groot, en voor die artikelen is goede reclame wel degelijk gewenscht. De banketbakker kan nog vrij verschil lende soorten van gebak leveren, maar maakt 'dit niet bekend, de schoenenfabrikant ontwerpt met veel vernuft schoeisel, waarvoor geen punten noo- dig zijn, maar adverteert sporadisch of in het ge heel niet, de fabrikant van een goed vervangings middel overtuigt door pittige reclame het publiek niet dat zijn product officieel is goedgekeurd, de boekhandel en het bibliotheekwezen, die den wind mee hebben, nu de menschen 's avonds thuis blij ven, vestigen door aardige advertenties, die niet eens groot behoeven te zijn, de aandacht niet op goede en boeiende lectuur, de leveranciers van win teravond-spelen maken, op een enkele uitzondering na, hun artikelen niet bekend, de fabrikanten van smakelijke gerechten, die nog niet eens vervangings artikel behoeven te zijn, distribueeren wel recepten boekjes en zoo, maar geven geen algemeene pu bliciteit aan hun initiatief ten deze, en allerlei dienstbetoon is even onbekend als onbemind. Het lijkt wel o^er niet meer wordt gegeten en gedron ken, gereisd en geëxploiteerd, gehandeld en ge streefd, en hoe meer men zich nu maar inbeeldt dat het tóch de dood in den pot is, en dat men maar moet wachten met aanpakken en ondernemen tot dat er vrede is, hoe trager de machine loopt, en hoe meer het economisch leven verslapt. Dat is Vooral zoo hachelijk omdat men zich van „den vrede" gewoonlijk een geheel vex-keerde voorstel ling maakt. De vrede zal bepaalde ongerieven snel wegnemen, maar men behoeft zich niet te vei-beelden dat men regelrecht in luilekkerland zal stappen zoodra het geschut zwijgt. Veeleer krijgt men een continuatie van den huidigen toestand, die stap voor stap, étappe na étappe, beter zal woi-den. Motieven om de kat uit den boom te blijven kijken zullen er ook dan nog volop zijn, maar die motieven deugen niet, dan niet, en nu niet". Wie dit eens x-ustig ovei'denkt en zich daarbij bezint op het feit, dat de neiging tot voorzichtig afwachten heel iets anders is dan roekeloosheid vermijden en het groote gevaar meebrengt, dat men in het vei-geetboek raakt en door anderen voor- bijgesti-eefd wordt zoo geleidelijk aan, zoodat het vaak pas gemei-kt wordt als het te laat is zal den schrijver gelijk moeten geven. Temeer omdat het goed is, al zijn wij ons van een sterk en vol hardend volkskarakter bewust, de zwakke punten daarin te kennen en de kans aan te nemen dat men die zelf ook bezit of er althans door beïnvloed wordt. Kloppers' doel is, het economisch leven te bevor deren, hetgeen ook het streven is van het week blad waarin hij dit artikel schrijft. En hij zegt dit: „Een belangrijke factor is daarbij op de oude en beproefde manier bekendheid te geven aan producten, artikelen, of diensten, die men heeft aan te bieden, geen afwachtende houding aan te nemen, zijn ta-om te roeren, te over wegen dat alle loonen regelmatig wórden Uitbetaald en ook regelmatig verteerd moeten, worden. Er is nog altijd volop reden zich te wenden tot het koopkrachtig publiek, er is- geen reden om roekeloos reclame te maken, en op dit gebied geen honderd procent te erlangen voor zijn geld. De reclame-experts hebben daarom juist nu een even dankbare als nuttige taak". Dit is nuchtere, zakelijke waarheid in een rustig betoog, dat zonder gezwollen taal op de mogelijk- "heden duidt die er zijn. En zulke betoogtrant ligt óók in.den Hollandschen aard. Laat zij dus ook op dit gebied verstaan worden. Tenslotte zij hei-innerd aan een ervaring uit den, (Alle bakkers van de Joego Slavi sche stad Petrinja zijn wegens prijs opdrijving en gewichtstekort van het brood tot 10 dagen gevangenis straf veroordeeld, om beurten uil te zittendaar de gevangenis te klein is en de bevolking niet zonder brood mag zitten.) In Petrinja zijn de bakkers s Blijkbaar uitgezoohte rakkers, Want zij hebben man voor man, Eerst de prijzen opgedreven, Toen te kox*t gewicht gegeven En nu zijn ze bakker-an. Het publiek een poets te bakken Geeft wat voordeel en gemakken, Maar ontkomt niet aan zijn straf, En daar zitten nu de heeren Allen met gebakken peren. Elk tien dagen bakker-af. Denklijk dachten deze lieden, Ach, wat kan ons ooit geschieden,v Als we 't allemaal maar doen; Want men kan ons brood niet missen En in de gevangenissen Is geen plaats met goed fatsoen. Maar de straf volgt toch de\zonde, Naar die bakkers ondervonden. Want ze hielden het niet schuil; Al Petrinja's meesterbakkers, Vielen zich, de kwaje rakkers Een geduchte bakkersbuil. Nu zullen zij prijzen prijzen Die Petrinja's wijzen wijzen, Zij het met een zuur gezicht, En zij zullen 't deeg terdege, Langs deugdzame wegen wegen Als een kwestie van gewicht. Met de brooden om hun broode Volgen zij stipt de geboden, Want het risico bleek groot; En hoe men zijn vak mag eeren, 't Is niet leuk, tien dagen teren. Op slechts water en wat brood Tijdelijk en Stoomen en Verven Groote Houtstraat 5a (Adv. Ingez. Med.) wereldoorlog 1914-1918, die velen bijgebleven zal zijn. Er waren er toen ook veel die maar bleven afwachten. Er waren anderen die het niet deden. En die "anderen hadden, toen de betere tijden kwa men, de leiding genomen en plukten het voordeel. Vele afwachters legden het af, anderen zagen hun bedrijf ingekrompen en achteruitgezet en waren door de ondernemende concurrenten voorbijge streefd. Weet men dat nog? Men moet het nog weten: er viel van te leer en. Er valt nu vooral van te leeren. Laat men dit wel bedenken: velen zijn tot afwachten geneigd, maar lang niet allen. En die anderen zijn de winnaars. Behoort dus tot hen! R. P. Passieve tegenstand wordt geïntensiveerd NEW-DELHI, 16 November. Gandhi heeft den onderkoning medegedeeld, dat hij den pas sieven tegenstand zal intensiveeren. De presi dent en leden van de Congrespartij en de le den van het Congres zullen evenals de provin ciale vertegenwoordigers der partij stelling ne men tegen den oorlog ten einde hun arrestatie uit te lokken. In totaal zullen ruim 1000 voor aanstaande partijleden aan deze campagne deel nemen. (United Press) Een proef met nieuwen bouw. Zoo weinig mogelijk ijzeren hout verwerken. Eenige weken geleden hebben wij de laatste statistiek van Bouw- en Woningtoezicht te Haar lem gepubliceerd over de ledig-staande huiz^i. Daaruit bleek dat, al kan hier gelukkig niet van woningnood gesproken worden, het toch zeer noodzakelijk' is dat maatregelen beraamd worden om zoo .spoedig mogelijk tot bouw van nieuwe woningen, in het bijzonder voor de arbeiders, te komen. Op een totaal van 33200 huizen stonden er op 1 October niet meer dan 549 te huur. Daaronder waren nog 195 winkelpanden en 46 perceelen die voor onbewoonbaar-verklax-ing in aamnei-king komen. Goede huizen waren er dus 398. Beneden een huurprijs van f 300 waren er niet meer dan Als men bedenkt dat op dit oogenblik zeer wei nig nieuwe huizen in aanbouw zijn en dat de be volking van Haarlem met 2000 a 3000 zielen (500 a 750 gezinnen) per jaar toeneemt, dan is het duidelijk, dat de kleine woningreserve in betrek kelijk korten tijd kan verdwijnen. Van de 6300 h-uïzen van woningbouwvereeni- gingen en het gemeentelijk woningbedrijf (alle dus arbeiderswoningen) zijn er slechts 3 open! De tijden zijn wel veranderd. Voor 4 of 5 jaar was het percentage der leegstaande woningen zoo groot, dat er ongerustheid over kwam. De bewo ners trokken er met tientallen uit omdat zij op de vrije markt nieuwe woningen konden huren die vrijwel voor hetzelfde geld wat meer modern comfort boden. Daartegenover stond evenwel, dat die nieuwe woningen verder uit het pentrum dei- stad gelegen waren. Er is toen wel eens gedacht aan de wenschelijkheid de huizen der woning-bouw- vereenigingen, waarvan er vele zijn die hun zil veren bestaansfeest al gevierd hebben, te moder- niseeren. Die planneii Zijn evenwel niet uitge voerd. alleen aan het complex van de Haarlem- sche Stichting zijn enkele verbeteringen aange bracht. En nu is £r weer een groot gedrang om een dezer huizen, die indertijd door sommigen minder gewild waren, hoewel zij toch aan redelijke eischen in alle opzichten voldeden, te mogen huren. Er worden lijsten van gegadigden aangelegd en als er één huis open komt zijn er dozijnen liefheb bers! Wat de middenstandswoningen betreft is er nog wat meer keus. Zoowel op de particuliere markt als bij de bouwvereenigingen. Er staan nog 32 perceelen open van de 438 vereenigingen. Daar onder zijn er een kleine 20 van Tuinwijk-Zuid. De moderniseering van de middenstandhuizen, die ongeveer 2 ton gekost heeft, blijkt een succes te zijn geweest, want nu kwamen er vele nieuwe huurders voor de ledige huizen. Ook het getal onbewoonde perceelen van het complex Tuinwijk- Zuid, het zorgenkind dat Haarlem bij de annexa tie van Heemstede heeft geërfd, wordt langza merhand minder. In de laatste raadsvergadering van Haarlem is door het college van B. en W. medegedeeld, dat het gemeentebestuur de medewerking verkregen heeft van de autoriteiten in den Haag om den bouw van arbeiderswoningen opnieuw ter hand te nemen om in het dreigende tekort te voorzien. Wij vernemen dat er intusschen moeilijkheden te overwinnen zijn. Bij den bouw van de nieuwe huizen moet zoo weinig mogelijk ijzer en hout verwerkt worden. Men weet dat deze materialen in ons land schaarsch zijn, zoodat alleen toestem ming gegeven -kan worden om bouwplannen uit te voeren als daarbij hout en ijzer zooveel als kan door andere materialen vervangen zijn. Bouw- en Woningtoezicht te Haarlem werkt thans aan een plan voor den bouw van een complex arbeiders woningen (inbegrepen hui zen voor ouden van dagen) dat aan de bedoel de eischen voldoet gebruik van zoo weinig mogelijk hout en ijzer. Als dit plan klaar is zal het natuurlijk zoo gauw mogelijk worden ingezonden. Bij goedkeuring zullen ongetwijfeld nog plannen voor nieuwe com plexen volgen. De Ned. Indische olie vöor Japan WASHINGTON, 16 Nov. (D.N.B.) De plaats vervangende minister van Buitenlandsche Zaken Welles heeft gisteren ten aanzien'van de overeen komst tusschen Noord-Amerikaansche en Engel- sc'he oliefirma's in Nederlandsch-Indië eenerzij ds en Japansche importeurs anderzijds tegenover persvertegenwoordigers verklaard, dat de regee ring der Vereenigde Staten op de hoogte was van de onderhandelingen, doch dat haar niet om haar standpunt is gevraagd. Welles zeide voorts, dat de overeenkomst niet in strijd is met de politiek van de regeering der V.S., hoogwaardige vliegtuig- benzine zoo veel mogelijk voor eigen gebruik te behouden, daar het hier niet gaat om benzine, welke in de V.S. is geproduceerd. Verscheidene Haarlemmers hebben reeds aan de opwekking voldaan om hun huisnummers en de brievenbus beter zichtbaar te maken in de duister nis. Het huisnummer dient in witte cijfers op een zwart fond te komen, de brievenbus moet wit om rand worden. U verlicht hiermede de taak van den postbode en andere bezorgers. (Fotobureau De Haas). GR. HOUTSTRAAT naasi Luxor T (Adv. Ingez. Med.) Hevige Duitsche aanvallen BERLIJN, 16 November (D.N.B.) Naar uit Londen gemeld wordt, had Londen in den af- geloopen nacht het voornaamste deel van de Duitsche luchtaanvallen op de voor de oorlog voering belangrijke centra in Engeland te vex*- duren. De aanval was de hevigste'-sedert ver scheidene nachten. Ook het communiqué van het Engelsche ministe rie van Luchtvaart kenmerkt den aanval als „he vig en van langen duur'. Op vele deelen van Lon den werden volgens het emmuniqué explosieve en brandbommen geworpen en er is belangrijke schade aangericht. Er zijn vele branden uitgebroken. Het aantal dooden en gewonden is echter niet zoo groot als bij de hevigheid der aanvallen verwacht kon worden. Het D.N.B. meldde gisteravond*. Na de zware aanvallen in den nacht van Donderdag op Vrij dag op Coventry waren de aanvallen van •Vrijdag hoofdzakelijk gericht op Londen. Ver scheidene groepen lichte gevechtsvliegtuigen bestookten dokken, spoorweginstallaties en voor de oorlogvoering belangrijke bedx-ijven met lichte bommen. Een statio'n in-het centrum van de stad kreeg verscheidene treffers. Ook het .vliegveld bij Maidstone werd aangevallen en door verscheidene bommen getroffen. Op enkele plaatsen kwam het tot luchtgevechten, in het verloop waarvan een Britsche vliegtuig werd neergeschoten, zoodat de vijand dezen dag, volgens de tot dusver ontvangen berichten, vier toestellen heeft verloren. Het ge ringe aantal neergeschoten vliegtuigen is, naar het D.N.B. verneemt, in de eei*ste plaats veroorzaakt door het feit dat de Britsche jagers zooveel moge lijk een gevecht ontwijken en alleen nog maar af zonderlijk vliegende Duitsche bommenwerpers trachten aan te vallen. AANVAL OP CONVOOI. Een zwaar Duitsch gevechtsvliegtuig heeft gister middag een succes vollen aanval gedaan op een con- vooi in den Atlantischen Oceaan. Op 700 kilometer ten westen van Ierland werd door het vliegtuig een groot convooi waargenomen, bestaande uit twintig koopvaardijschepen en beschermd door zes torpe dojagers. Het vliegtuig werd onmiddellijk door de torpedojagers en koopvaardijschepen zwaar onder vuur genomen. Desondanks echter deed het vlieg tuig herhaalde aanvallen op het convooi. Eex-st werd een schip van 9300 br.t. door een zware bom op het voorschip getroffen, waardoor het zwaar be schadigd werd en in brand geraakte. Daarna werd een schip van ongeveer 16.000 br.t. door twee zware bommen midscheeps getroffen. Binnen den kortst mogelijken tijd stond het geheele schip in brand, helde over en bleef met slagzij Kggen. De onder gang van deze béide schepen is waarschijnlijk. De vruchtboonxen in de Betuwe, die tengevolge van den storm vernield werden, worden afgezaagd. ,(Foto'\ Pax-Holland). Distributiebescheiden. Waakt tegen het zoekraken, want vervanging is moeilijk. De leider van den Distributiedienst te Haarlem vestigt er de aandacht op, dat men toch vooral secuur dient te zijn met de distributiebescheiden, zooals textiel-, brood-, vleeschkaarten enz. Over het algemeen denkt het publiek er al te gemakkelijk over; het meent dat men bij het ver loren of zoekraken van kaarten wel nieuwe kan halen. Dit is geenszins het geval! Wees dus zorgzaam op de distributiebescheiden! Voorzie de kaarten van naam en adres. Ten eerste kan de eerlijke vinder de kaarten terugbe zorgen en ten tweede zal een oneerlijke vinder niet zoo gemakkelijk van de kaarten kunnen profi teer en. Reeds zijn verzoeken om nieuwe kaarten, doordien elke aanwijzing omtrent de vermissing ontbrak, door het Centraal Distributiekantoor te Den Haag afge wezen, Indo-China op alle eventualiteitenT voorbereid HANOI, 16 November. In een officieel communiqué wordt verklaard, dat'de onder handelingen tusschen Indo-China en Thai land op het doode punt zijn gekomen nu de oorspronkelijke en ook de laatste territoriale eischen van Thailand zijn verworpen. De Indo-Chineesche autoriteiten treffen maat regelen om op alle evexxtualiteiten voorbereid te zijn. (United Press). Bericht over botsingen. TOKIO, 15 Noveixxber. Volgens een spe ciaal bericht van de „Tokio Nitsji Nitsji" uit Hanoi zou het aan de noordgrens tusschen Thailand en Franscb Indo-China tot militaire botsingen zijn gekomen. De vijandelijkheden tusschen beide landen zouden gaande zijn. (D.N.B.) Onderhoud in tegenwoordigheid van Ciano. Stefani meldt uit Ronxe.-.Giraaf Ciano heeft gistei*middag generaal Antonescu ontvaxigen. De bespx*eklng duurde meer dan drie kwartier. Vervolgens bracht Antonescu een kort bezoek aan de gedenkteekenen van de eeuwige stad, waarbij hij door de bevolking hax-telijk werd toegejuicht. Daarop begaf hij zich,naar het Palazzo Venezia. waar hij door deii Duce in tegenwoordigheid van Ciano werd ontvangen. Tijdens de bespreking, die gekenmerkt werd door een groote hartelijkheid en die ongeveer anderhalf uur duurde, werden de verschil lende vraagstukken- der beide landen in het kader der as-politiek besproken. Om 18.45 uur vertrok de Conducator naar de Roemeensche legatie, waar hij tegenover ver tegenwoordigers der Italiaansche pers eenige ver klaringen aflegde. In de zalen van de Roemeensche Academie te Rome is des middags een film over de Roemeen sche legionnaire beweging vertoond. Antonescu heeft gisteren in het Roemeensche gezantschap te Rome in tegenwoordigheid van den directeur-generaal var* de Italiaansche pers, voor vex-tegemvoordigers der Italiaansche dagbladen een verklaring afgelegd, waarin hij o.a. zeide: „Het verleden is door het heden overwonnen. De politiek van Roemenië is niet meer die van giste ren. Thans is zij een totaal andex*e en het nieuwe regime is vastbesloten om met de spil tot aan het einde te marcheex*en. Ik zeg u dit als soldaat. Roemenië", aldus generaal Antonescu, „heeft een slag verloren, zonder dat het heeft kunnen vech ten. Doch een volk, dat door alle eeuwen heen tegenstand heeft geboden aan allen druk en aan alle stormen, kan niet ten onder gaan. De Duce heeft in 1940 te Milaan een gelukkige ingeving gehad, toen hij zeide dat een overwonnen volk altijd nog een geschiedenis heeft; een volk, dat afzijdig staat echter niet". Een afdruk van de binnenkort door de Ned. Poste rijen uit te geven nieuwe weldadigheidszegelf „Voor het Kind". HEDEN: 14 PAGINA'S. R. P.: Ondernemingsgeest. pag. 1 P. Gasus: De bakkers van Petrinja pag. 1 Huizen met weinig hout en ijzer te Haarlem. pag. 1 C. J. E. Dinaux: Geneugten des le vens. pag. 3 J. H. de Bois: Litteraire Kantteeke- ningen. pag. 3 v. T.: Teleurgestelde verzamelaars. pag. 3 Voor lange avonden. pag. 5 Marinus Adam: Het symphonie-or- kest. pag. 7 Voor de Vrouw pag. 4 Filmschouw. pag. 6 K. de Jong: Ledenconcert der H.O.V. pag. 7 J. C. E.: Een schoolprijs uit 1810. pag. 6 Flitsen. pag3

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1940 | | pagina 1