Eet nu UNDO KNEIPP brood
SMIT'S LUXE BAKKERIJEN
Mr. dr. A. baron Röell overleden.
Fa Gebrs Vermeulen
Met de bus in de hand.
Opticien Erdtsieck
Verdrag tusschen Nanking
en Tokio.
ZATERDAG 30 NOVEMBER 1940
HAAREEM'S DAGBEAD
2
Ruim 25 jaar Commissaris dezer provincie.
Vrijdagavond is Mr. Dr A. Baron Röell. Com
missaris der Provincie Noord-Holland in zijn
ambtswoning te Haarlem aan hartverlamming
overleden. Nadat hij zich nog kort te voren in
werkzaamheden ten behoeve van de Provincie had
verdiept overviel hem de dood. Midden in den ar
beid. die hem lief was, is deze magistraat ver
scheiden.
Met Baron Röell ontvalt aan dit gewest een re
gent. wiens leven en werken op het nauwst ver
weven zijn met het wedervaren van de Provincie
Noord Holland. Langer dan vijf en twintig jaren
heeft hij aan het hoofd van deze provincie ge
staan. na te voren in tal van vooraanstaande
functies elders besturenden arbeid te hebben
■verricht. Aldus heeft hij weinig minder dan een
halve eeuw aï de kracht, die zijn scherp verstand
en zijn rijke geest hem verleende, in dienst ge
steld van zij ff volk en zyn land. waarvoor hem
allerwege waardeering en bewondering ten deel
viel.
Antonie Baron Röell werd 21 Augustus 1864 te
's-Gravenhage geboren als zoon van W. F. Baron
Röell en A. C. Baronesse Collot d'Escury. Hij stu
deerde, na in zijn geboorteplaats voorbereidend
Hooger Onderwijs te hebben ontvangen aan de
Leidsche Hoogeschool en promoveerde op 4 April
1892 in de Staatswetenschappen op een proef
schrift. getiteld: „Wetgeving op de huisvesting
van arbeidende klassen" en in de Rechtsweten
schap op stellingen.
Uit de keuze van het onderwerp van zijn disser
tatie, blijkt reeds zijn belangstelling voor het so
ciale element in onze wetgeving, zoodat het geen
verwondering kan wekken, dat hij onmiddellijk
Eijn arbeidsterrein op het gebied der overheid
zocht. In hetzelfde jaar van zijn academische pro
motie trad hij dan ook in functie als Adjunct-
Commies ter Provinciale Griffie van Gelderland,
doch reeds na een jaar volgde zijn benoeming tot
Commies-Afdeelingschef ter Provinciale Griffie
van Overijsel. Hier arbeidde hij vijf jaar, waarna
in 1898 het burgemeestersambt van Leeuwarden
hem werd toevertrouwd.
In 1904 verwisselde hij de Friesehe hoofdstad
voor die van Gelderland en vertoefde ook daar als
burgemeester zes jaar, waarna hem de onderschei
ding te beurt vie':, met het burgemeesterschap van
Amsterdam te worden bekleed In de plaats van
Mr. Dr W F van Leeuwen, doch toen deze vijf
Jaar later het vice-presidium van den Raad van
State aanvaardde, was het duidelijk dat Baron
Röell. die met krachtige hand het bestuur van de
hoofds'ad des 'nnds had gevoerd in jaren, die
belangrijke politieke machtsverplaatsingen had
den opgeleverd de aangewezen figuur voor de
vervulling van het Commissariaat der Provincie
was. 16 Januari 1915 aanvaardde hij zijn ambt en
de herdenking van zijn zilveren ambtsvervulling
in het begin van dit jaar ligt nog versch In het
geheugen.
Moae het feit van een bijna 26-jarige ambts
vervulling als bestuurder van een provincie, waar
ln vele opzichten het hart des lands klopt, van
niet geringe beteekenis zijn. de omstandigheden
waaronder de overledene schier onafgebroken zijn
arbeid heeft verricht, verzwaarden zijn taak ten
zeerste. De wereldoorlog die woedde toen hij zijn
ambt aanvaardde, stelde zeer zware eischen aan
het gewestelijk bestuur, en verminderde nauwe
lijks, toen de na-oorlogsjaren dozijnen nieuwe
vraagstukken aan de orde stelden. Bovendien trof.
juist een jaar nadat Mr Röell zijn ambt had op
genomen, Noord-Holland de beproeving van den
Watersnood, een nationale ramp, die onmiddel
lijke voorziening in tal van belangrijke vraag
stukken van waterbouwkundigen aard noodig
maakte.
De liquidatie der oorlogsmoeilijkheden betee-
•kendc allerminst, dat er thans rustiger jaren aan
braken. Want niet. alleen bleef het onderhoud
van land- en waterwegen, dijken en polders zijn
eischen stellen en vorderden de staag uitbreiden
de gemeentelijke bemoeiingen verscherping van
het provinciaal toezicht, er kwamen nieuwe ob
jecten aan de orde De wet tot droogmaking van
de Zuiderzee, in 1918 aangenomen, maakte zeer
ultgebreiden voorbereidenden arbeid noodzakelijk
De Provinciale bedrijven breidden op grootsche
wiize uit. Het wegen vraagstuk diende zich aan.
Er is in die jaren in de Provincie Noord-Holland
ontzaglijk veel arbeid verzet De voorziening van
de gehcele provincie met water en electriciteit gaf
talrijke groote technische werken het aanschijn,
tengevolge waarvan veelomvattend ook admi
nistratief werk noodig was. Een geheel nieuw
financieel beleid werd opgezet. De groote Provin
ciale Ziekenhuizen waren objecten van voortdu
rende zorg. het derde Provinciale Ziekenhuis,
dat te Medëmblik. werd onder zijn ambtsvervul
ling geopend annexatieplannen, die al dan niet
hun beslag kregen dienden nauwkeurig bestu
deerd.
De jaren na 1929 brachten, ook en wel zeer voor
het Provinciaal bestuur, hun moeilijkheden van
financierden aard. De gemeentelijke begrootingen
vertoonden tekorten, hetgeen vrijwel dagelijksch
contact tu.sschen Provincie en Gemeenten ten ge
volge had. Totdat de moeilijke tijden, die den in
zet tot een nieuwen oorlog zouden vormen, aan
braken en ieder overheióscollege, ook het provin
ciale, met nieuwe zorgen bezochten.
Het behoeft weinig betoog, wat het zeggen wil,
bij den arbeid, die hier met een enkel woord ge
schetst is, meer dan vijfentwintig jaar de leiden
de en stuwende kracht te zijn. Dat is de thans
overleden Commissaris in den besten zin des
woords geweest. Zijn arbeidskracht en zijn werk
lust waren spreekwoordelijk, zijn gedegen kennis
en juist oordeel, zijn voortvarendheid en onpartij
digheid vormden hem tot den regent, die maar
één doel beoogt: het welzijn van het gebied, dat
aan zijn hoedé is toevertrouwd.
Daarvan gaven naar buiten de vergaderingen
van de Provinciale Stoten blijk, die hij steeds op
voortreffelijke wijze leidde. Elders in dit blad is
■wellicht gelegenheid er op te wijzen, hoe uitne
mend hij het verstond, dé representatieve plich
ten. die zulk een gewichtig deel van zijn ambt
vormden, te vervullen.
De waardeering voor zijn werk is. hoewel Mr.
Röell allerminst een man van uiterlijkheden was.
cenige malen treffend tot uiting gekomen en wel
bij zijn 12'jarig jubileum in 1927 en bij zijn zil
veren ambt.sfeest. in Januari van dit jaar. Overi
gens had in Mei 1940 een htildiging van zijn per
soon plaats, toen de Hollandsche Maatschappij
van Wetenschappen herdacht, hoe hij 25 jaar ge
leden lot directeur en onmiddellijk daarop tot
Voorzitter benoemd was.
In weerwil van zijn veelomvattend werk be
kleedde Baron Röell diverse functies. Zoo was
hij sedert 1923 voorzitter van het Koloniaal
Instituut., welke functie hij eerst kort geleden
neerlegde. Als zoodanig maakte hij in 1929 een
reis naar Ned.-Indië en bezocht Java, Sumatra
en Bali. Tijdens zijn verblijf in onze Overzee-
sche Gewesten vertegenwoordigde hij de Ne-
derlandsche Regeering op het Pacific Science
Congress, dat in genoemd jaar op Java bijeen
kwam. Sedert 1910 was hij voorts curator van
de Amsterdamsche Universiteit. Zijn belang
stelling voor de toonkunst leidde tot zijn benoe
ming als voorzitter van het Concertgebouw te
Amsterdam, een post, die hij jaren lang heeft
bekleed. Tot zijn particuliere functies behoorden
o.m. het commissariaat van de Stoomvaart
maatschappij ..Nederland". In het college van
Commissarissen der Alg. Friesehe Hypotheek
bank bekleedde hij het presidium. In den loop
der Jaren werd hij met een groot aantal onder
scheidingen begiftigd. O.m. droeg hij het eere-
teeken van het Duitsc.he Roode Kruis eerste
fclasse, het grootkruis der orde van Leopold II
van België, en was groot-officier in de. Orde
van den Heiligen Schat van Japan, comman
deur eerste klasse in de orde van de Poolster
van Zweden, grootofficier in de Orde van de
Kroon van Italië en drager van het Grootkruis
voor burgerlijke verdiensten van Spanje.
Het verscheiden van den Commissaris der Pro
vincie zal Dinsdag a.s. worden herdacht in de zit
ting der Provinciale Staten, die gepresideerd zal
worden door Mr. J. B. Bomans. waarnemend Com
missaris der Provincie. Daags daarna, op Woens
dag 4 December des namiddags 2.30 uur, zal de
teraardebestelling plaats hebben op de Algemeene
Begraafplaats te Heemstede.
1492 Columbus ontdekt
Amerika
U ontdekt in 1940. dat het met de textiel-
kaart nogal meevalt en dat U zich nog
steeds het noodige kunt aanschaffen.
Een zuiver zijden overhemd voor slechts
13 punten.
Van geweven poplin 16 punten.
Natuurlijk let U erop, dat U kwaliteit
krijgt. Dat is zeer belangrijk.
BESTEED UW PUNTEN GOED BIJ:
Gr. Houtstraat hoek Gr. Markt
(Ado. Ingez. Med.)
Impressies van
twee Winterhulp
collectanten.
Vanmorgen heb ik voor Winterhulp gecollecteerd.
Het weer was stralend zoodat het een genoegen was
met een busje rond te gaan. Wij, de collectanten,
kregen allemaal een band om onze linkermouw in
de nationale kleuren. Een kussen met lichtgevende
molentjes en het reeds vermelde busje, dat éven
eens voorzien was van ons rood, wit en,.blauw,
voltooide de collectantenuitrusting. Aldus toegerust
begon de tocht nadat we eerst van de leidster van
het bureau eenige waardevolle wenken hadden ge
kregen.
Mijn standplaats bevond zich bij een drukke
tramhalte zoodat het busje weldra een zilverigen
klank gaf bij het rammelen en dat er gerammeld
is, kan ik u verzekeren.
Het is merkwaardig wat, ge op zoo'n collectetocht
niet allemaal ondervindt. Het waren ditmaal vele
prettige en enkele minder prettige ervaringen. Om
met de prettige te beginnen: ik heb een uur en een
kwartier gecollecteerd en toen was ik uitverkocht.
Dat zegt genoeg over den liefdadigheidszin van de
goede Spaarnestad-bewoners, die daarin trouwens
nooit tekort zijn geschoten. De opbrengst mag ür u
niet verklappen doch dat er menigen gulden :n
het gleufje verdween, zult ge wel van mij willen
aannemen. Er zijn altijd enkele giften, die je bij
zonder treffen. Zoo was er 'n stok-oud mannetje
dat met beverige handen een dubbeltje te voor
schijn haalde en opmerkte: Als ik meer had, zou ik
u graag meer geven! Het is begrijpelijk, dat zoo'n
gift je collectanten-hart extra goed doet.
Daar was verder het kleine meisje, dat stevig
met haar handjes tegen de tramruit tikte en dat
zoo innig verheugd het molentje in ontvangst nam,
dat alle trampassagiers er schik in kregen en niet
achter wilden blijven. En zoo dunde de voorraad
molentjes zienderoogen. Met mijn collega van den
den overkant bewaakten we met Argusoogen de
aankomst van elke nieuwe tram en er zullen
slechts weinige reizigers geweest zijn, die niet het
busje uitnood! gend onder hun of haar neus kregen
geduwd met de vraag: Geeft U iets voor Winter
hulp Nederland, meneer, mevrouw? En meestal
volgde dan wel het stereotype gebaar in het vest
zakje of in het taschje.
Alleraardigst waren ook de kleine kleu
ters, die angstig vroegen oi' ze voor één dubbeltje
ook wel een molentje konden krijgen. En U had die
gelukkige gezichtjes moeten zien als het natuurlijk
kon.
Tenslotte zal iedereen, die aan het welslagen van
deze collecte heeft medegewerkt, de voldoening
hebben dat hij iets heeft gedaan om het leed van
zijn landgenooten te stillen. Die voldoening is grooter
aan welke teleurstellende ondervinding ook. Maar.
het zij nogmaals gezegd, de groote meerderheid
heeft enthousiast en spontaan gegeven. Winterhulp
Nederland ïn Haarlem is als de voorteekenen niet
bedriegen, zeer zeker geslaagd!
Elf uur slaat de klok van de Groote Kerk.
De Wintehulpmolentjes zijn van mijn kussen
naar de mantels der dames en jassen der heeren
erhuisd.
En de bus begint al zwaar te worden.
Dames met groote huishoudtasschen hebben veel
moeite gehad om het beursje uit den veelsoortigen
inhoud van die, soms reeds met boodschappen ge
vulde tasschen op te diepen, de handschoenen uit te
trekken en de geldstukken in de gleuf van de Win
terhulpbus te stoppen. Het is de laatste van de
maand, en er is een dame, die me de laatste munt
stukken van November toevertrouwt, zeggend dat
ze het huishoudgeld voor de nieuwe maand nog niet
ontvangen heeft!
Het publiek biedt een bonte verscheidenheid, er
zijn menschen, die uit zichzelf naar den collectant
toekomen en hun gift offeren, anderen hebben de
aanmoediging noodig van een rammelende bus
en een „Winterhulp, mevrouw", „Winterhulp mijn
heer".
Maar de bus wordt voller en voller, het kussen
met molentjes leeger en leeger. Dat is de bedoeling.
„Zoo op het eerste gezicht" te zien zijn het men
schen van allerlei stard, die hun bijdrage offeren,
jonge menschen en oudere. Soms geven ze minder
dan het gevraagde bedrag van 20 centen voor een
molentje, maar daar staan anderer tegenover, die
méér offeren, en zoo wordt net evenwicht bewaard-
Reeds spoedig na het begin van de collecte om
9 uur wordt voor den collectant het parool: „Uit-
Cafó-Restaurant ..TAVENU",
KRUISWEG, hoek Parklaan.
Vanaf 1 DECEMBER ENSEMBLE BOUW
MEESTER. lederen middag en avond
CONCERT.
Adv Ingez. Medj
Het meest gewaardeerde geschenk Is een fraai,
sterk BRILMONTUUR van
ZIJLSTRAAT 57 TELEF. 19225.
LUXE ETUI'S, BAROMETERS,
THERMOMETERS etc.
Leverancier ALLE Ziekenfondsen.
(Adv. Ingez. Med.t
kijken", want dan zijn er veel menschen onder zijn
„klanten", die reeds een molentje dragen Een tee-
ken, dat collectanten en collectrices in andere dee-
len van de stad hun werk met succes verrichten!
Vijfhonderd zijn er over Haarlem uitgezwermd,
en zij roepen den Haarlemmers toe:
„Winterhulp mevrouw".
..Winterhulp mijnheer".
W» terhulp door allen, die haar verleenen kun
nen, voor allen, die haar noodig hebben.
LADELICHTER AANGEHOUDEN.
Vrijdagavond half acht is door de politie te
Haarlem .op aanwijzing aangehouden een 18-
jarig los-werkman, die verdacht werd van lade
lichting. In het politiebureau bekende hij, zich
aan ladelichting en diefstal van een bedrag van
f 4 ten nadeele van een winkelierster te Haarlem
te hebben schuldig gemaakt. Hij werd in verze
kerde bewaring gesteld en zal heden aan de jus
titie worden voorgeleid.
Gemeenschappelijk streven naar nieuwe
ordening in Oost-Azië.
TOKIO, 30 November (D.N.B.) Als gevolg
van de tusschen Nanking en Tokio inzake de
liquidatie van het Chineesche conflict gevoerde
besprekingen, is een verdrag tot stand gekomen
dat heden onderteekend is en daarmede tevens
in werking treedt.
Overeenkomstig de verklaring van prins Konoje
over het gemeenschappelijke doel van een nieuwe
ordening in Oost-Azië spreken beide mogendheden
in de inleiding den wensch uit naar vrede in
Oost-Azië en daarmede tevens naar den wereld
vrede. In de volgende artikelen beloven de beide
verdragsluitende mogendheden elkaar wederkeerig
respect voor de souvereiniteit en onschendbaarheid
van gebied, alsmede verdieping der vriendschap
en der cultureele betrekkingen en beloven zij de
daartoe noodige maatregelen te nemen. Zij willen
elkaai wederkeerig bij de bestrijding van commu
nistische actie van eiken aard steunen. Daartoe
zullen Japansche troepen gelegerd worden in Bin-
nen-Mongolië en op bepaalde punten van Noord-
China. Tijdens den duur der bezetting zal worden
samengewerkt om rust en orde te handhaven.
China zegt Japan het recht toe deelen van de
vloot te stationneeren in bepaalde Chineesche
havens met het oog op den tegenwoordigen toe
stand.
Een ander artikel betreft de nauwe economische
samenwerking volgens de beginselen der gelijk-
gereebtigheid en wederzijdsch nut alsmede de
nauwste Japansche medewerking bij het ontslui
ten van de bodemschatten vooral in Noord-China
en Mongolië, voorts bij de ontwikkeling van den
handel ïn het benedendal van de Yangste. Japan
belooft na de versterking der wederzijdsche be
trekkingen. de afschaffing der ex-territorialiteit en
het teruggeven der nederzettingen ïn overweging te
nemer waartegenover China vrijheid van vestiging
en vrije handelsmogelijkheden aam de Japanners in
China toezegt
De aanvullende overeenkomsten betreffen den
toestand welke een gevolg is van de nog bestaande
vijandlijkheden. Zij behelzen de Japansche toe
zegging dat de Japansche troepen zich binnen twee
jaar na herstel van den vrede in heel China zul
len terugtrekken, alsmede de Chineesche verplich
ting schadevergoeding aan Japansche burgers uit
te keeren..
DE MEENING IN BUITENLANDSCHE
KRINGEN TE SJANGHAI.
Uit Sjanghai wordt gemeld dat de in boven
staand verdrag principieel vastgelegde belofte der
regeering van Nanking om den Japaneezen voortaan
vrije keuze van woonplaats en vrije handelsmoge
lijkheden in China te verleenen, sterk de aan
dacht van buitenlandsche kringen te Sjanghai
heeft getrokken, omdat tot dusver het verblijf en
de mogelijkheden om handel te drijven in China
voor buitenlanders rechtens tot bepaalde gebieden
en verdragshavens beperkt was. Dit gold tot dusver
ook voor burgers van die landen, die van hun
ex-territorialiteitsrechten hadden afgezien. In
Angelsaksische kringen vreest men dat bij hel
handeldrijven voor het eerst nadeelen uit de ex
territorialiteit zullen ontstaan en dat de vermelde
verdragsclausule het uitgangspunt zal zijn van een
actieve politiek der regeering van Nanking in den
zin der afschaffing van de ex-territorialiteit
WAT DOET TSJANG KAÏ SJEK?
Het Japansche blad ..Tsjoegi Sjogyo, Sjimpo".
schrijft in een hoofdartikel, zoo meldt Domei uit
Tokio, dat de regeering van Tsjoengking thans voor
de vraag gesteld wordt den strijd tegen Japan voort i
te zetten nf vrede te sluiten. Tsjang Kai Sjek is
echter volkomen afhankelijk van de verdere hulp
van de Vereenigde Staten, Groot Brittannië en
Sovjet Rusland De Japansche regeering volgt de
ontwikkeling der internationale gebeurtenissen
nauwlettend, met het oog op de regeering van de
geheele Chineesche kwestie.
DE ONDERTEEKENING.
NANKING. 30 November. (Domei). Generaal
Noboejoeki Abe, de buitengewoon ambassadeur en
gevolmachtigd gezant van Japan, en Wang Tsjing
Wei, de president der nationale regeering van
China, hebben Zaterdagmorgen formeel hun hand-
teekening geplaatst onder het verdrag dat de
grondslagen vastlegt voor de betrekkingen tusschen
beide landen, en waarmede de normale betrekkin
gen hersteld worder. die verbroken werden op 7
Juli 1937. toen het eerste schot weerklonk op de
Marco Polo brug nabij Peking, dat het begin be-
teekende van de vijandelijkheden tusschen Japan
en China.
De historische plechtigheid van de onderteeke-
ning der stukken had plaats in de hoofdzaal van
het regeeringsgebouw te Nanking, in de schaduw
van den Purperen Berg, waar hei gedenkteeken
voor Soen Yat Sen, den stichter van de Chinee
sche republiek, hoog oprijst tegec den hemel.
BEVERWIJK
DE MAXIMUMPRIJZEN.
Nieuiv tijdperk in de geschiedenis
van den afzet der tuinbouw
producten.
Ook maximumprijzen voor den handel.
In de circulaire van 22 November van de Ned.
Groente- en Fruitcentrale worden dezelfde pro
ducten en prijzen aangehouden als in de week daar
voor, behalve dat .nieuwe stooktomaten 23 Vg cent
noteeren. Uitgevallen zijn de appelen, waarvan de
uitvoer is afgeloopen en waarvoor het aanvoer-
verbod blijft gelden tot nadere regelingen bekend
worden gemaakt. Eveneens is vervallen prei. Daar
mee is ook een stukje van het probleem vervallen.
Prei was n.l. een artikel, aldus lezen wij in het of
ficieel orgaan van den L. T. B. dat men van 18
November af gaarne boven 6 cent wilde koopen. Op
15 November was de noteering lager dan 6 cent.
Prei is een eigenaardig artikel. Men treft ze op
verschillende veilingen aan, gesorteerd, ongesor
teerd, gebost, ongebost of in dikke bossen van 2o
K.G., gewasschen en ongewasschen. Een prijs van
6 cent vindt dus voorstanders en tegenstanders. De
eischen voor export en fabrieken zijn niet zoo
zwaar als eischen die de handel op sommige veilin
gen stelt. Voorloopig is het vraagstuk echter van
het tooneel verdwenen.
Daar echter het systeem der maximumprijzen
een geheel nieuw tijdperk wil inluiden in de ge
schiedenis van den afzet der tuinbouwproducten,
lijkt het neit ondienstig even aan het vorige artikel
te herinneren. Daarin werden reeds de noodige
algemeene en specifieke bezwaren genoemd. Een
der genoemde bezwaren was: al is de grondslag van
den prijs een gemiddeld rechtvaardige belooning
voor den tuinder, dan nog kan de prijs slecht uit
komen. Dit is het geval als er geen blijvende af-
name-garantie is voor het artikel en voor het
geheele seizoen daarvan. Juist in den tijd van de
vollen aanvoer wil de prijs gaarne omlaag, maar
dan moeten er vóór en na periodes zijn van prij
zen boven het gemiddelde, anders komt de tuinder
niet aan het rechtvaardige gemiddelde en kan hij
grootere of kleinere stroppen hebben.
In het algemeen zien de genoteerde prijzen er
niet slecht uit en wij zijn er van overtuigd, dat
men wil uitgaan van een loonenden prijs. Maar
als die grondslag in het geheele land hetzelfde
is, dan krijgt men in sommige streken een royale
prijs en in duurdere streken of rond de steden
een nauwelijks loonenden prijs.
Immers rondom de steden is het levensonderhoud
en het bedriifsonkostenpeil veel hooger, de grond
prijzen en pachten eveneens. Dat werd steeds ge
compenseerd in ex iets beteren prijs, omdat de
kooper rekening hield met vracht- en commissie-
kosten enz. vanuit verder afgelegen districten,
terwijl men „bij-huis7 toch beter zijn eigen kwaliteit
kan uitzoeken. Stelt men nu die prijzen gelijk, dan
verplaatst zich de teelt naar streken met een lager
levenspeil, in elk geval weg uit de duurdere dis
tricten, waardoor toch weer het vervoersvraagstuk
aan de orde komt voor de koopers.
Een zeer karakteristiek bezwaar is. dat de zorg
voor het verdeelen van de aanvoer van houdbare
producten zich niet meer over den geheelen win
ter kan uitstrekken. Vroeger bewaarde men steeds
een deel met verwachting op eenige schaarschte
en dus een goeden prijs. Maar wie zal nu nog het
risico nemen voor vorstscbade, rot, vervoermoei-
lijkheden en dergelijke. Men neemt eenvoudig zoo
weinig mogelijk risico, als men toch niet meer op
een extra-prijs kan rekenen en men ruimt alles
zoo snel mogelijk op.
Met enkele producten als kool, aardappelen en
uien kan men nog wat regelen, doch met de
velerlei warmoezerijprodlieten zal dat zeer bezwaar
lijk gaan. Wij zien echter steeds slechts die pro
ducten bewaard, die tegen het voorjaar een beteren
prijs willen opbrengen
OOK MAXIMUM PRIJZEN
VOOR DEN HANDEL?
Ten aanzien van het verplicht veilen komen er
ook bezwaren. Koopers, die niet tevreden zijn mel
de verdeeling, zullen trachten van de tuinders uit
de hand op de tuinen te koopen. Daarmede wordt
al direct door hen de veilingprovisie en de omzet
belasting verdiend. Het zal dikwijls heel moeilijk
zijn die gevallen op te sporen en te bestraffen
De goedwillende tuinders zouden hiervan de dupe
worden.
Verschillende grage producten zullen dus nei
ging gaan vertoonen van de veiling te gaan ver
dwijnen. Bovendien zal men ook zeer moeilijk de
markttuinders en hen die in de steden bij een com-
missionnair late»-! verkoopen kunnen controleeren.
zij kunnen dus practiseh doen wat zij willen.
Zoolang er geen maximumprijzen komen voor
den handel, zal de handel voorloopig dezen prijs-
druk wel dankbaar accepteeren. Doch wij voelen
het aan dat ook daar wel maatregelen zullen ko
men. Zouden die wel te rontroleeren zijn? Als dat
het geval is, dan zal daaruit misschien de beste
rem geboren worden tegen de al te hooge inkoop
prijzen. Steeds weer met verlies of zei"der winst
verkoopen is een heel wat eenvoudiger rem tegen
te hooge prijzen aan de veilingen, dan de maxi-
mumveilingprijs.
De verdeeling aan de veiling is deze week ook
niet overal even vlot verloopen. Toewijzing naar
de afname van dezelfde producten over 1939 is
een ongeschikte basis om allerlei redenen en het
kost bovendien heel veel tijd en arbeid om dat
voor alle koopers op te maken en vast te stellen.
Er zijn heel wat veilingen waar een paar hon
derd of meer winkeliers en kleinhandelaren koo
pen, met een zeer gevarieerde behoefte aan diverse
producten en kwaliteiten Men zal den juisten vorm
daarvoor al tastende en zoekende moeten vinden.
Aan klachten zal het den eersten tijd niet ont
breken, tenzij men met een klaar gemaakt systeem
kan beginnen, b.v. ieder kooper van de veiling een
opgave te laten inleveren van de producten en
kwaliteiten, die hij .wensehl te koopen. Daaruit is
dan een verhouding te herleiden voor de afgifte
van artikelen, die op den maximumprijs stooten.
Doch dat zullen de veilingleiders wel uitzoeken,
die dagelijks met den afzet te maken hebben.
SYSTEEM LEVERT
BEZWAREN OP.
Met dat al moeten wij wél constateeren. dat het
systeem var maximumprijzen voor ons land nogal
bezwaren oplevert, vooral ook omdat er geen af-
name-garantie bestaat. Bij stijging van de prijzen
komt de maximumprijs, terwijl aan den anderen
kant en bij andere producten de klok rustig kan
doordraaier. Wij zitten hier eenmaal nog met een
groot teveel aan producten.
Moet echter, om wille van een gewenschte gelijk
heid van prijzen het systeem van maximumprijzen
worden ingevoerd, dan zal men goed doen het
vraagstuk uit dien hoek te bezicr en eenvoudig
voor Nederland moeten trachten een systeem op te
bouwen, passend op onze verhoudingen en trach
ten zooveel mogelijk bovengenoemde bezwaren weg
te werken.
Nederlsi d mag trotsch zijn op het bestaande
veilingssysteem, tot ver in het buitenland beroemd
om zijn eenvoud en eerlijkheid. Het is geboren in
een tijd van chaos en groot geworden tegen alle
verdrukking in en vindt eer zeer hechte bekroning
in het Centraal Bureau. Bij afbreken daarvan zou
een nog grootere chaos ontstaan dan voor het be
gin der veilingen, eer. chaos, die nu reeds dreigt,
wanneer men niet snel de juiste methode vindt om
de maximumprijzen en de verdeeling aan het
systeem aan te passen. Chaos ook. die men cu nog
niet ziet. b.v. bij de melk, bij den V.B.N.A.-aardap-
pelenhandel en waarbij men moet ondervinden, dat
dc boer en tuinder, die het prasiuct moet telen het
(MOUTBROOD)
't Bevat al die zouten,
koolhydraten en eiwitten,
welke het lichaam op
bouwen en in stand
houden.
Uitsluitend verkrijgbaar bij
Smedestr.. Botermarkt, Wagenweg. Zijlweg
Telef. 10876 - 13714 - 12193 - 11643 - 21521.
(Adv. Ingez. Med.)
geheele jaar zijn bedrijf moet uitoefenen, er alle
risico's van moet dragen, aan prijs minder ontvangt
voor de producten, dan de gezamenlijke handel die
de producten slechts enkele uren oi enkele dagen
hanteeren. Het is overal uitsluitend het veiling
systeem geweest, wat tegen dien Chaos opgewassen
is gebleken en er radicaal een einde aan kon ma
ken.
Met afbreken moeten wij dus zeer voorzichtig
zijn.
Bij deze schijnbare adoratie van het veiling
systeem moet men echter ook met beide voeten op
den grond blijven staan. De veiling is en blijft
slechts middel, geen doel in zichzelf. Het doel is
en moet blijven een loorende afzet van het pro
duct op de eenvoudigste en rustigste wijze.
Dat doel moet dus steeds voor oogen blijven, als
de wijze van afzet door veranderde tijdsomstan
digheden gedeeltelijk zal moeten worden herzien.
Die herziening zal even grondig moeten worden
opgezet als het veilingsysteem is opgegroeid. Men
zal zoo weinig mogelijk van het goede prijs moeten
geven, voordat men overtuigd is. dat de verande
ringen ook in de practijk billijk en rechtvaardig
doorwerken. Daarom dient men bij maximumprij-
zenregeling ook te zorgen voor:
1. dat een verdeelingssysteem wordt gevonden,
voor de producten, die op de maximumprijzen stoo
ten:
2. dat de maximumprijs niet gelijk valt met den
berekenden gemiddelden kostprijs, zoolang er geen
garantie bestaat, dat de geheele oogst in goede
kwaliteit ook voor dien prijs wordt afgenomen en
zoolang eerste en tweede soort apart worden aan
geboden. De kans blijft ook altijd nog bestaan, dat
juist bij den massa-aanvoer de prijs lager wordt,
waardoor de kostprijs in doorsnee niet meer wordt
gehaald;
3. dat de maximumprijs-binnenland ook niet
gelijk mag zijn aan den maximum-exportprijs omdat
die prijzen aan de grens reeds verhoogd zijn met
kosten van vracht, verpakking en winst van den.
exporteur.
4. dat met inachtneming van bovenstaande, er
prijzen voor de meeste artikelen dienen gesteld
voor eerste en tweede kwaliteit, zoo mogelijk in
verschillende deelen van het land verschillend.
5. dat. 'men meer op het onderscheid dient te let
ten tusschen de variaties in producten die denzelf
den verzamelnaam dragen b.v. peen (Flakfkeesehe,
Berlian of Hoomsche), savoye kool, bewaarkool of
de lichtere groene en gele soorten.- Dat men hier
en daar de uitzonderingen definieert.
6. dat men bij de bepaling van de prijzen tracht
te bewerken, dat de bewaring van houdbare pro
ducten, zooveel mogelijk wordt geanimeerd op de
tuindersbedrijven waar dit het goedkoopste en ge
makkelijkste kan geschieden.
7. dat men niet alleen den prijs van de tuinders
drukt en de winst op een schaarsch product aan
den handel overlaat, waarbij men toch de veiling
als de goedkoopst werkende groot-grossier intact
moet laten voor den verkoop aan den kleinhandel,
indien tot maximumprijzen voor den handel wordt
overgegaan.
Dat zijn ongeveer de eerste opwellende gedach
ten over het stellen van maximumprijzen als
systeem. Het zal alles niet zoo eenvoudig zijn en
zoo op het oog lijkt het oude systeem heel wat be
ter. Aan werkelijk dure groenten zijn wij lang nog
niet aan toe. Als er een enkele maal een duur pro
duct is, staan er steeds massa's producten naast,
die nog bijna „gratis" verkrijgbaar zijn. Behalve de
boonen. die in 1940 een bevredigenden oogst en
prijs gegeven hebben, zijn de overige producten
tot nog toe nog zeer goedkoop geweest.
Zooals gezegd het bestaande verkoopsysteem is
slechts een middel en men zal zich daarop niet
blind moeten staren. Als men in de practijk eenmael
over het doode punt heen is zal men verder den.
weg wel vinden, want alles kon niet ineens. Wij
blijven dus met belangstelling, aldus het slot van.
het artikel in het L.T.B.-blad, en ook met vertrou
wen de komende ontwikkeling volgen.
Kindervoeding te Haarlem.
Distributiemaatregelen.
Namens het gemeentebestuur wordt, sedert een
aantal jaren te Haarlem door de commissie voor
kindervoeding aan behoeftige schoolkinderen een
warme maaltijd verstrekt De distributiemaat-
regelen noodzaken thans, nauwkeurig toe te zien,
dat de bonnen van alle levensmiddelen, die voor
de warme maaltijden gebruikt worden, door de
kinderen worden ingeleverd. De commissie is er
van overtuigd, dat het voor vele ouders bezwaar
lijk is, doch het is onmogelijk van de distributie
maatregelen af te wijken. Het is dus noodig dat
elk kind meebrengt: 1 margarinevetbon in de vier
weken, 2 vleeschbonnen elke week. 1 rijst- en 1
vermicellibon elke periode. Zeer waarschijnlijk
zal ook een bon voor peulvruchten en nog andere
te distribueeren levensmiddelen ingeleverd dienon
te worden. Het spreekt vanzelf dat de commissie
op de volle mewerking van de ouders vertrouwt.
HET NEDERLANDSCH BALLET.
Aan de uitvoering van „Het Nederlandsch Ballet"
op Maandag a.s. in den Stadsschouwburg te Haar
lem wordt medewerking verleend door de Haar-
lemsche Orkestvereeniging.
TENTOONSTELLING OSC. MENDLIK.
De tentoonstelling van werken door Oscar Mendlik
welke gehouden wordt in den Kunsthandel Leffe-
laar, Wagenweg te Haarlem, wordt in verband met
de nog steeds zeer groote belangstelling verlengd
tot Zaterdag 7 December.
BOTSING TUSSCHEN TWEE WIELRIJDERS.
Een 33-jarige Inwoner van Bloemendaal wilde
Vrijdagmorgen half twaalf van den Zijhveg naar
de Jullanalaan te Haarlem rijden, maar hij nam
de bocht te groot, zoodat hij in botsing kwam met
een 18-jarlgen slagersknecht, die per fiets van den
anderen kant kwam. Eerstgenoemde viel: ter
plaatse werd hij door leden van den Ongevallen-
dienst behandeld Omdat hij over pijn in den rug
klaagde, werd hij per ziekenauto naar de Maria-
Stichting vervoerd, waar hij ter observatie is op
genomen.
