Haarlem's Dagblad
Dorus Rijkers redt vele menschen
Verzonken Steden.
Ernstige schade
in Southampton.
Aciikeien zwi.
Kinderzegels.
Bijna de kortste dag!
Oorlogsschaderegeling.
verplaatst naar Groote Markt no. 2
58e JAARGANG No. 17631
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant.
Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V Bureaux: Groote
Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgiro-
dienst 38810, Drukkerij Zuidei Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082, Hoofdred 15054, Redactie
10600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724,
14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Drrectie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Zaterdag 7 December 191Ö
Abonnementen per week 0.25, per maand 1.10,
per 3 maanden 3.25, franco per post 3.55, losse
nummers 6 ceni per ex. Advertentiën: 1-5 regels
ƒ1,75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames ƒ0.60 per
regel Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels ƒ0.60, elke regel meer
ƒ0.15 Groentjes zie rubriek
In Amerika hebben ze weer eens iets nieuws
bedacht, dat van ongebreidelde fantasie blijk geeft.
De Haagsche Post wijdt er de volgende beschouwing
aan:
„Wij hebben al lang gedacht: komt er nu uit
Amerika niet eens iets wonderbaarlijks op het
gebied van de bescherming tegen luchtaanvallen?
Mogen wij de berichten gelooven, dan is het er nu
en dan houdt de Amerikaansche pers er zich druk
mee bezig. Het is een uitvinding van den architect
Harold Wright, gedaan op bestelling van den mil-
lionnair Thomas Manville Jr. Deze rijkaard, die
geen rust schijnt te hebben als hij niet eens per
maand iets doet dat sterk de aandacht trekt, had
genoemden architect opgedragen „iets" uit te vin
den om zich afdoende tegen een bombardement te
beschermen. Harold Wright heeft het getrouwelijk
gedaan. Hij vond uit: het huis, dat in den grond
verdwijnt. Tijdelijk natuurlijk. Eén druk op den
knop en het huis zakt snel naar beneden, waar
een behoorlijke ruimte is gereserveerd om den gast
te ontvangen. Is het huis voldoende gezakt, dan
schuiven twee dikke stalen platen naar elkaar toe
en wordt het van boven afdoende tegen bommen
beveiligd. In het ontwerp is aan alles gedacht, wat
noodzakelijk is om beneden in den grond het
leven normaal te laten functionneeren. De Ameri
kaansche pers heeft de opmerking gemaakt, dat
zulke huizen toch te duur zouden worden voor de
massa, waarop de architect heeft geantwoord, dat,
als de gemeenten zulke huizen „in serie" lieten
maken, het nog wel zou meevallen. Het moet
echter voor vliegeniers wel een ontmoedigende
aanblik zijn plotseling een heele stad zachtkens
naar beneden te zien glijden. Maar dachten de
heeren Manville en Wright, dat de technici van
den vijand geen middel zouden vinden, om de huizen
het weer naar boven komen te beletten? Dan zat
zoo'n heele stad voor goed onder den grond. Och,
de wereld wordt met den dag gezelliger! Misschien
bouwen wij over vijftig jaar nog slechts onder den
grond!"
Nu heb ik al de opmerking hooren maken dat
iemand, die zoo'n verzinkend huis van den architect
Harold Wright bezat het ook zou kunnen laten
verdwij .en als de deurwaarder kwam. En deze ge
dachte opent, vooral als men aan Amerika denkt,
verdere verschieten. De bende van den een of an
deren toekomstigen Al Capone zou op dusdanige
wijze kunnen verdwijnen, zich beveiligend onder
de dichtschuivende staalplaten en via een onder-
aardsche gang weer kunnen opduiken met een
ander huis, of desnoods onschuldig-uitziend hutje-
op-de-hei, op een plek natuurlijk waar heelemaal
geen politie te zien was. Welk een vruchtbaar on
derwerp, pasklaar voor vele varianten, om te be
handelen in „thrillers", in detective-verhalen waarbij
de haren recht overeind gaan staan en die de nacht
rust van den bedaardsten mensch in onrustig woelen
en benauwde droomen doen verkeeren.
De gedachte aan verzinkende steden is nog erger.
Zulk beeld van de toekomst ziet er als een nacht
en tevens dagmerrie uit.
Gelukkig maar dat de stand van ons grondwa
ter zoo hoog is dat wij ons niet behoeven voor te
stellen, dat het in ons lamd! te verwezenlijken zou
zijn. Althans niet in het Westen. Een verzonken
stad leent onze historie. Het was Reimerswaal. En
een verzonken dorp, in de oude Haarlemmermeer;
ook een verzonken kasteel: de Brittenburg bij Kat
wijk, maar die werden alle door de wateren ver
slonden en kwamen nooit meer boven. De eenige
herinnering aan een verzonken stad die dat wel
deed leeft bij velen onzer 'die „Nils Holgersson's
Wonderbare Reis" van Selma Lagerlöf gelezen
hebben. Want daarin komt de Zweedsche legende
voor van de stad Vineta, welker bevolking door
haar groote welvaart tot zoo zondige weelde ver
leid werd dat de stald tot haar straf in zee verzonk.
Éénmaal in: die honderd jaar kwam zij boven en
als iemand haar dan betrad en er iets kocht bij een
der vele kooplieden, die er hun kostbaarheden aan
boden, zou zij boven mogen blijven. De ooievaar,
Mijnheer Ermerik, bracht er Nils heen en hij vond
een goii'dien muntje op het strand en betrad de stad,
maar toen hij iets koopen wilde van de overdaad,
die hem aangeboden werd, bleek hij het verloren
te hebben. En Vineta verzonk opnieuw.
Dat is een bekorende schoon ook aangrijpende
legende. Het Amerikaansche plan met- zijn vreese-
lïjke techniek is wel aangrijpend maar heelemaal
niet bekorend. En het schiet in zooverre in ver
beeldingskracht tekort, dat het maar aanneemt dat
de wereld zal voortgaan met geweldige oorlogen
te voeren. Dat weiger ik te gelooven. Ik heb de
hoop dat in elk geval op den huidigen oorlog een
zoo machtige herleving en opbouw zullen volgen,
dat daaruit een wereldstructuur zal ontstaandie
den oorlog althans voor zeer langen tijd zal onmo
gelijk maken. De wereld moge er voor bewaard
blijven, nu alweer technische voorzieningen voor
volgendie oorlogen te gaan maken.
R. P.
Maarschalk Pétain overhandigde te Clermont-Ferrand aan een der Fransche
eere-afdeelingen ^een vaandel. De maar schalk kust de vrophée.
(Foto Weltbild)
Visschersvaartuigen benoorden Wieringen vergaan.
Vliegende storm langs de kust
DEN HELDER, 6 December (A.N.P.) Op
de reede van Den Helder is 't Zweedsche stoom
schip „Os'sian" aangevaren en in zinkenden toe
stand op den Znidwal gezet.
Vanmiddag werden noodseinen geheschcu,
waarop de motorreddingboot „Dorus Rijkers"
van de Noord- en Zukl-Hollandsche Redding
Maatschappij bij vliegend stormweer er stond
een orkaan uitvoer onder schipper Koen Bot.
Men slaagde er in de geheele bemanning van 22
koppen behouden aan wal te brengen.
In den loop van den middag werd de „Dorus Rij
kers" nogmaals gealarmeerd voor een aantal vis
schersvaartuigen, die benoorden Wieringen in nood
verkeerden. Tijdens het vliegend stormweer voer de
„Dorus Rijkers" wederom uit om haar gevaarlijken
plicht boven de gronden van de^ Waddenzee te gaan
vervullen. De stormwind welke de kracht van een
orkaan had, zwiepte de golven hoog op en joeg het
stuivende water door de lucht. Nog vóór het inval
len der duisternis slaagde de bemanning van de red
dingboot er in drie man van een in nood verlcee-
rend visschersvaartuig over te nemen, hetgeen met
levensgevaar en zeer groote moeilijkheden ging ge
paard.
Het was inmiddels half donker geworden hetgeen
het zoeken naar de andere in nood verkeerende vaar
tuigen zeer bemoeilijkte. Na eenigen tijd werd een
onderstboven liggend visschersvaartuig ontdekt.
Schipper Bot achtte het wegens de duisternis en
het vliegende stormweer raadzaam het zoeken naar
de andere vermiste visschersvaartuigen te staken tot
het aanbreken van den dag. Na een zware reis over
de Waddenzee, waarbij de „Dorus" verscheidene ma
len in gevaarlijk water, kwam en op banken stootte
werd Den Helder bereikt.
Door deze en andere reddingen is de dappere be
manning er in geslaagd in het afgeloopen etmaal
een groot aantal zeelleden veilig aan wal te brengen.
HET LOT VAN DE „OSSIAN".
Het voorschip van de „Ossian" is lek geslagen,
zoodat dit onder water zit en de schroef is te zien.
Het water reikt van den voorsteven af tot aan de
brug. Het schip, dat eigendom is van de Rederia a.b.
te Helsingborg, werd in 1892 gebouwd en meet circa
1600 ton.
TWEE PERSONEN IN
LEVENSGEVAAR.
Tengevolge van den hevigen westerstorm, ge
paard aan hoogen vloed is bij Schiermonnikoog de
landingsdam waar de veerboot aanlegt onder wa
ter komen te staan. De veerboot „Bralczand" kon
wel aanleggen, doch de passagiers konden niet te
voet over den dam. Men is er in geslaagd met een
autobus de ongeveer twintig passagiers van het schip
te halen. Toen men poogde op gelijke wijze de post
en vracht van het schip over te nemen, werd de mo
tor van de auto nat, zoodat deze afsloeg en niet meer
op gang gebracht kon worden. De auto bleef daar
door midden op den dam in het water staan; twei
personen zaten in de cabine. De roeireddingboot
voer uit om hen te halen, doch de roeiers hadden
door den storm een bijzonder zware taak en kon
den de auto niet bereiken.
In den loop vari den avond zijn daarop eenige man
nen met een touw achter zich over den dingsdam ge-
loopen. Ondanks de zware branding slaagden zij er
in het touw aan de auto te bevestigen. Het voertuig
kon toen gemakkelijk op den wal worden getrokken
zoodat de roeireddingboot verder geen dienst be
hoefde te doen.
Groote gebouwen in de
asch gelegd.
Het D.N3. meldt: Duitsche verkenningsvlieg
tuigen hebben in den loop der laatste dagen on
dubbelzinnig kunnen waarnemen hoe groot de
vernielende uitwerking is geweest van de aan
vallen op het havengebied van Southampton. Van
de 1500 tot 2000 M. lange aaii elkander grenzende
dokwerken aan de samenvloeiing van de Test en
de Itchen werden bijzonder zwaar beschadigd het
Inner en het Outer-dock. Groote gebouwencom- j
plexen op deze eilandvormige landtong zijn in de i
asch gelegd en daarbij is een reeks belangrijke
pakhuizen, vooral graanopslagplaatsen en maal-
derijen door het vuur vernield. Verscheidene
groote fabrieken kregen voltreffers. Van de olie-
en tankinstallaties Fawley brandden verscheidene
tanks uit, terwijl andere, die getroffen waren door
bomsplinters, lek geworden zijn en zijn leegge- I
loopen. 1
R. P.: Verzonken steden. pag. 1
P. Gasus: Kinderzegels. pag. 1
Bijna de kortste dag. pag. 1
De Haarlemmers lezen meer maar
bij de kachel pag. 8
Dr. P. H. Schroder: In het oog der
wereld pag. 3
D.: Mijn hoed waait af. pag. 3
Voor de Vrouw pag. 4
Voor lange avonden pag. 5
C. J. E. Dinaux: Geneugten des le
vens. pag. 7
J. H. de Bois: Litteraire Kantteeke-
ningen. pag. 7
G. I.: Van menschen en dingen in
Amsterdam. pag. 7
Filmschouw pag. 8
J. B. Schuil: St. Nicolaas en de
H. T. C. op Kareol pag. 9
Haarlem's financiën pag. 9
Flitsen: Brief posten. pag. 3
Gistren rijmde ik wat regels
Over 't vlotte postverkeer,
En vandaar naar kinderzegels
Is een kinderstap, niet meer.
Ze zijn weer opnieuw gekomen,
In December, als elk jaar,
Hebt u er al wat genomen?
Nou, ze liggen voor u klaar.
Ja, ze liggen u te wachten,
't Kost wat extra als u 't doet,
Door de weldoende gedachte
Wordt dat echt et ruim vergoed.
En ze maken van uw brieven.
Droeve brieven minder droef,
Lieve brieven extra lieve,
Stroeve brieven minder stroef.
Zeg niet, 'dat het gaat vervelen,
Dat men 't ieder jaar weer vraagt,
Denk aan. het traditioneele,
Dat het ieder jaar weer slaagt.
Maak geen inbreuk op den .regel,
Die, zoo schoon, zoo weinig kost,
Plak als steeds het kinderzegel
In December op uw post.
VRIJ
HEDEN NOG
VRIJ
VRIJ
Stookt met HOUT al is het nog zoo koud
Beuken, Eiken, Iepen, Popels en Dennen Blokken
voor kachel en haard en een speciale afmeting
voor centrale verwarming.
Gemengde Blokken 20 c.Mf 40.per ton
Eiken Talhout, circa 60 ton, voor centrale ver
warming en bakkers a 25.per ton
En een 30.00 stuks Takkebossen a 8 cent
Te vervoegen bij de Firma's
TH. WILLEMSE, Kadijk 15, Heemstede,
J. A. WARMERDAM, Nassaulaan 58—62,
Haarlem.
TELEF. 10757 HAAST U TELEF. 10757
(Adv. Ingez. Med.)
De dagen korten nu niet meer
dan een kwartier.
Bijna hebben wij den kortsten dag van het jaar
bereikt. Wel schrijven wij pas 7 December en
korten de dagen nog tot 21 December, maar de
invloed van deze weken is betrekkelijk gering.
Voor het resteerende deel van December ziet het
lijstje er alsvolgt uit:
zon onder:
17.30 uur
17.30
17.29
17.29
17.29
17.29
17.29
17.29
17.29
17.29
17.29
17.29
17.29
17.30
17.30
17.30
17.31
17.32
17.33
17.33
17.34
17.35
17.36
17.37
17.38
7 December
8 December
9 December
10 December
11 December
12 December
13 December
14 December
15 December
16 December
17 December
18 December
19 December
20 December
21 December
22 December
23 December
24 December
25 December
26 December
27 December
28 December
29 December
30 December
31 December
zon op:
9.34 uur
9.35
9.36
9.37
9.38
9.39
9.40
9.41
9.42
9.43
9.44
9.44
9.45
9.46
9.46
9.46
9.47
9.47
9.48
9.48
9.48
9.48
9.48
9.48
9.48
Uit dit lijstje blijkt, dat de zon nu opkomt om
9.34 uur, tot aan het einde van het jaar verliezen
wij 's morgens nog 14 minuten zonlicht, want van
25 tot 31 December komt „de dagvorstin" pas om
9.48 uur boven de kimme.
In den avond hebben wij bijna het diepste punt
te pakken. Nu gaat de zon onder 17.30. tot 21 De
cember gaat er niet meer dan 1 minuut meer af.
De kortste dagen vallen dus op 20 21, 22 en 23
December. Dan hebben wij slechts 7 uur en 44
minuten zonlicht.
Eind December gaan de dagen al weer wat
lengen. Op Oudejaarsdag is de hoeveelheid zon
licht gestegen tot 7 uur 50 minuten.
En dan gaan wij weer den goeden kant op.
Voor het volgende jaar zijn de tijden van zons-
op- en -ondergang:
zon op:
zon onder:
1 Januari
9.47 uur
17.37 uur
14 Januari
9.43
17.54
28 Januari
9.29
18.17
11 Februari
9.06
18.44
25 Februari
8.37
19.10
10 Maart
8.06
19.35
24 Maart
7.34
20.—
7 April
7.02
20.23
21 April
6.31
20.48
5 Mei
6.03
21.11
19 Mei
5.40
21.33
2 Juni
5.25
21.42
16 Juni
5.18
22.03
23 Juni
5.19
22.05
Bewaart Uw kolen als goud
Stookt een mengsel van kolen en hout
Hetzij dennen, eik of berk,
Prima verkrijgbaar bij DE CLERCQ
GEMENGD BRANDHOUT ƒ4.- PER 100 K.G.
Controleert zelf het gewicht op onze bestelwagens.
Electrische Brandhoutzagerij Fa. DE CLERCQ VAN LENNEP
Soendaplein 5 Haarlem Telef. 10677 en 25424
(Adv. Ingez. Med.)
Generaal Franco woonde de herdenking bu op den vierden verjaardag van het
overlijden van Primo de Rivera. Franco begeeft zich met vertegenwoordigers van
de regeering, van het leger en van de Phalanx naar de bijeenkomst.
(Foto Weltbild)
Nadat er gedurende langen tijd onzekerheid heeft
bestaan over de regeling van de oorlogsschade, een
onzekerheid, welke volgens sommiger oordeel op
den wederopbouw vertragend werkte, zoodat de
Rotterdamsche Kamer van Koophandel zich eeni
gen tijd geleden met een in dien geest opgesteld
uitvoerig gemotiveerd schrijven tot den Secretaris-
Generaal van het departement van financiën heeft
gewend,, is dezer dagen bekend geworden hoe de
vergoeding van de oorlogsschade geregeld wordt. Wij
hebben in ons nummer van Dinsdag de belang
rijkste punten van het zeer uitvoerige besluit, dat
inzake deze kwestie is uitgevaardigd, vermeld.
De voornaamste bepalingen van die regeling zijn,
dat de waarde van het goed in den regel wordt
gesteld op de normale verkoopwaarde op 9 Mei
1940. De schade aan bedrijfs- cn handelsvoorraden,
wordt vastgesteld op grondslag van den inkoops
prijs, waarbij van abnormaal groote voorraden alleen
de normale hoeveelheid in aanmerking komt en het
overige wordt verwaarloosd.
De aldus vastgestelde schade wordt, zooals men
wee tot een bedrag van f 59.000 voor 100 procent
vergoed en voor bedragen daarboven voor 90
procent.
Ook voor door oorlogshandelingen verloren ge
gaan huisraad en lijfgoederen is een regeling ge
troffen.
Zooals uit deze korte vermelding van den inhoud
van het besluit blijkt, is het gebaseerd op de ge
dachte, dat allen moeten meewerken aan het
dragen en verlichten van de door het oorlogsge
weld getroffenen. Daarbij is speciale aandacht ge
schonken aan het lot van de minst draagkrach-
tigen.
Thans, nu de onzekerheid, waarvan hierboven
gewaagd werd, is weggenomen, is het te verwach
ten, dat zij, die bij deze regeling zijn betrokken,
gebruik zullen maken van de kansen, welke hen
worden geboden om een nieuwe toekomst te
bouwen.
Het Dinsdag gepubliceerde besluit, dat stellig de
qualïficatie van zeer belangrijk verdient, stelt hen
daartoe in de gelegenheid. O.i. zullen betrokkenen
met bevrediging van deze regeling hebben kennis
genomen.. En de zoo dringend noodzakelijke her-
stelarbeid heeft nu een stimulans gekregen. Dat
men de kans grijpe nu deze geboden wordt!
Weldadigheid naar Vermogen.
Telefoon nr. 11855
Postgiro no. 212793
Denkt aan onze gezinnen
(Adv. Ingez. Med.)
Storm velde eenige hoornen.
Tramstagnalie te Heemstede het gevolg.
De hevige storm, die Vrijdag en Vrijdagnacht
over ers land woedde heeft hier en daar nogal
wait schade veroorzaakt waarbij natuurlijk vooral
de boomen het moesten ontgelden.
Zoo werd er gistermiddag omstreeks vijf uur in
het Frederikspark te Haarlem een boom ontwor
teld. Daar het verkeer hierdoor echter in het
minst niet belemmerd werd is de woudreus, die
overigens slechts een pygmee onder de reuzen was,
in den loop van Zaterdagmorgen opgeruimd. De
dienst van Hout en Plantsoenen moest verder nog
een paar maal ingrijpen wegens afgewaaide tak
ken in den Hout doch schade van ernstigen aard
is nergens geconstateerd. Ook in het Florapark is
vannacht een boom gesneuveld evenals in dei.t
Haarlemmerhout achter hotel den Hout.
Op het Frans Halsplein werd gisteravond een
Stuk zink door den wind opgenomen waarna het
in een boom bleef hangen. Door de brandweer
is het h.erna verwijderd.
Ook een'ge ruiten van de broeikassen der Ge-
meenlekwetkerij aan de Kleverlaan moesten het
ontgelden
Ook te Bloemendaal heeft de dienst der Plant
soenen een omgewaaiden boom op een Vogelen-
zangschenweg moeten verwijderen. Gistermiddag,
nog juist voor de duisternis aanbrak, was de boom
die het verkeer belemmerde, letterlijk en figuurlijk
uit den weg geruimd. Ook in het Bloemendaalsche
Bosch maakte de wind, die nu en dan bijna het
karakter van een orkaan aannam, een slachtoffer.
Deze gevallen boom had ook de zorg van den dienst
der Plantsoenen.
Vrijdagmiddag omstreeks half vier werd te
Heemstede een zware Iepenboom staande aan den
Bronsteeweg nabij de halte Adriaan Pauwlaan
Pieter Aertslaan ontworteld. De boom sloeg over de
trambaan en nam daarbij de bovenleiding der
tram mee tot op ca. 25 cM. van den beganen grond
Een groote mast langs de baan, die tevens als
lichtmast dienst doet en op den vluchtheuvel
staat, werd ter hoogte van de stroomlijn omge
bogen. Gelukkig echter bleven de stroomlijnen in
tact, hoewel een zware pa- Maande op den hoek
van den Bronsteeweg en Adr. Pauwlaan, die dient
om de draden in den bocht van den weg gespannen
te houden, finaal omgebogen werd. Het eerste werk
van de politie, die spoedig werd gewaarschuwd,
was het uitschakelen der stroom nabij de Midden
laan en de Julianalaan, zoodat het tramverkeer op
dit traject stil kwam te liggen.
Spoedig was de dienst van Openbare Wei-ken
in actie, die om circa 5 uur het verkeei-sobstakel
had opgeruimd. Inmiddels was het personeel der
N.Z.H.T.M. gearriveerd om te trachten de baan
weer in orde te maken. Het bovendeel der mast
moest afgesneden worden om daardoor de draden
vrij te krijgen voor het aanbrengen van een tijde-
lijken hulpmast in den vorm van een houten paal
die aan den beschadigden mast moest worden be
vestigd om zoo de draden weer op de juiste hoogte
te kunnen stellen.
Tengevolge van de duisternis en den hevigen
storm, vlotte het werk niet zoo snel. Om 9 uur
stonden de verschillende trams dan ook nog op de
stroomlooze baan. De moeilijke arbeid was pas
om 12 uur afgeloopen. De tramwagens kwamen te
half 1 in de remise.
ANDERE SCHADE.
Om kwart voor acht gisteravond waaide een
groote denneboom om die stond in een tuin aan
den Heerenweg. Openbare werken was spoedig ter
plaatse om den weg vrij te maken. Ook moest een
lantaarn in de Abr. Kuyperstraat het ontgelden.
Verder waaiden op verschillende plaatsen dakpan
nen naar beneden en wei-den dakvensters ingedrukt.
De iepenboom voor het Politiebureau te Heem
stede had het zwaar te verantwoorden. Voor alle
zekerheid werd de boom gestut. Vandaag wordt de
boom gerooid om verdere gevaren te voorkomen.
VAN HET TROTTOIR GEWAAID.
Op het Stationsplein te Haarlem Is Vrijdagmiddag een
88-Jarige voetganger van het tioltolr gewaaid en op den
rijweg terecht gekomen. Hij kreeg een bloedende hoofd
wonde. Na door O. D. te zijn verbonden is het slachtoffer
ter observatie naar het ziekenhuis St. Joannes de De*
overgebracht.
