Haarlem's Dagblad Weet mi U eet Weihnactitsstollen Kerstinzameling Het Geluid. Turfautos. BERICHT Strut's Ie Soort Roosevelt over de hulp aan Engeland. Pétain spreekt voor de Stille Armen. Nieuw Crematorium bij Zwolle Sneeuwstormen Balkanfront Door electrischen stroom gedood DE HAARLEMSCHE ORKEST VEREENIGING Actikden enz. 58e JAARGANG No. 17640 Uiigave Lourens Coster, Maatschappij vooi Courant- Uitgaven en Algem Drukkerij N.V Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37 Postgiro- dienst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12. ïelefoon: Directie 13082, Hoofdred 15054, Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724, 14825 Soendaplein 12230 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM Woensdag 18 December 1940 Abonnementen per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden 3.25, franco per post 3.55, losse nummers 6 cent per ex. Advertentlën: 1-5 regels ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames ƒ0.60 per regel Regelabonnementstarieven op aanvraag. Vraag en aanbod 1-4 regels ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.15 Groentjes zie rubriek. Er is eenige jaren geleden in ons land een cam pagne tegen het lawaai op straat ingezet, die goede gevolgen heeft gehad. Automobilisten kwamen tot de ontdekking dat zij met het minimum klaxon- signalen minstens even goéde uitkomsten konden bereiken als met het tot dusver geldende maximum. Er ontstond een streven om zoo spektakel-loos mo gelijk te rijden en het had heilzame uitwerking. De man die bij de Groote Houtbrug zijn duim op den klaxon zette en hem niet losliet vóór het Verwulft gaf deze oorverscheurende gewoonte voor goed op. Ik noem dit voorbeeld, omdat hij en zijns gelijken ons dagelijks vele malen voorbijkwamen en den ar beid aan dit dagblad nadeelig beïnvloedden. Wij waren allen met de verbetering gebaat. En in dezen tijd, nu er zoo weinig autoverkeer is en die bewuste man en zijn vrienden sinds lang tot hun fietsen zijtn weergekeerd, is de toestand nog gun stiger geworden. Maar als ik de beschouwingen lees die een Amerikaansche, Rosa Zeligs, in het tijd schrift „Hygeia" ten beste heeft gegeven begrijp ik, dat de ordening van het geluid nog lang niet afge- loopen is als men het auto-geweld sterk heeft ver minderd. Die dame haalt er een rapport bij uit het tijdschrift van de Amerikaansche Maatschappij voor Geneeskunde en bepaalt zich in haar beschouwingen volstrekt niet tot straatrumoer. Ook met geluiden in huis moet men zuinig te werk gaan. Menschen, die over „herrie" klagen worden vaak door anderen, die minder gevoelig daarvoor zijn, van overdrijving beticht, maar de medische wetenschap heeft vastge steld dat rumoer dikwijls letsel, soms blijvend let sel kan veroorzaken. Dat, moet volgens het genoefri- de rapport gerangschikt worden onder de euvelen: zenuwziekte, slapeloosheid, oververmoeidheid, ver zwakking van het gehoor. En men moet rekening houden met de bekende omstandigheid, dat wat voor den een muziek is voor den ander rumoer beteekent. De verschillen in smaak en gevoeligheid voor geluid zijn heel groot. Natuurlijk komt het Amerikaansche rapport met een statistiek van geluiden, gemeten in „decibels", voor den dag. Daarbij is de grens van het zwakst hoorbare geluid op 0'gesteld en die van pijnlijke ge luiden en van het uithoudingsvermogen van het oor op 130. Een geluid ter sterkte van 90 decibels of daarboven is in ieder geval slecht voor het gehoor. Maar ook blootstelling gedurende langen tijd aan geluiden van minder kracht is nadeelig. En nu geeft die statistiek op minstens 90 decibels geluidskracht alleen krasse gevallen op (een vliegtuigmotor op zes meter afstand van de schroef: 115, vier mannen hamerend op een stalen plaat op 60 c.m. afstand: 110, een luide autohoorn op drie meter afstand: 100, een pneumatische boor idem: 90) maar er volgt een reeks van gemeenzamer gevallen op, die nog aar dig hoog in decibels staat genoteerd. En die dan toch, bij langdurige toepassing, nadeelen meebrengt. Daartoe behooren zeer luide radiomuziek in huis (80 decibels), tram tijdens rijden over wissels (80), inwendige van een tram (70), gewone kracht van radiomuziek binnenshuis (65), gewoon gesprek op een meter afstand (60), rede voor een klein ge hoor (55), stem tijdens gewoon gesprek op vier me ter afstand (50), rede voor een groot gehoor (45), zachte radiomuziek binnenshuis (35). Een zware donderslag (2 tot 5 K.M.) is op 70 deci bels gemeten, maar aan zulke geluiden wordt men zelden gedurende langen tijd blootgesteld (geregeld gebombardeerde steden in oorlogstijd buiten be schouwing gelaten). Intusschen blijkt uit dit staatje wel dat het geen verbeelding is als men zich wat afgemat voelt na een langdurige vergadering of conferentie. Het geeft te denken omtrent den draai aan den knop, eer men naar radiomuziek gaat luisteren: men kan dien draai van 35 tot 65 decibels laten uitwerken. En erg voor zichtige menschen zouden ertoe kunnen komen al hun gewone gesprekken op vier meter afstands te gaan voeren als de eetkamer-tafel daar lang ge noeg voor was en het zitje rondom de potkachel op die manier niet teveel aan warmte inboette. Maar ik geloof niet dat men zich in die mate door decibels moet laten beïnvloeden. Iets anders is het, er binnen de grenzen van het practische leven, zonder overdrijving en bangelijk heid, rekening mee te houden. Vooral ook omdat .volgens het Amerikaansche rapport de populaire meening, dat lawaai onschadelijk zou zijn als men er maar aan gewend is, onjuist moet worden geacht. Ook als wij rumoer niet meer opmerken heeft het een nadeeligen invloed op gezondheid en daadkracht. Bij proeven is gebleken dat zelfs zachte geluiden een remmendeh invloed uitoefenden op verrichten ar beid. Die werd het ergst bij rumoer dat zich bij tusschenpoozen, onregelmatig deed hooren. Dus is het verkieselijk in woning, school en werkplaats overmatig rumoer te vermijden. De radio moet men alleen aanzetten als men ernaar wil luiste ren. En als kinderen slapen moeten zij niet door geluiden gestoord worden, want die hebben invloed ook als zij er niet door ontwaken. En thuis eten is uit dezelfde overwegingen te verkiezen boven eten in restaurants omdat het daar veel rumoeriger is. Tenslotte zegt het Amerikaansche artikel nog het een en ander over lawaai op straat en houdt een pleidooi voor rust in en bij ziekenhuizen en scholen en ook voor toepassing van de juiste me thoden en het geschikte materiaal in fabrieken. De luidruchtigheid der auto's is al in vele steden ver minderd;, maar er wordt nog te weinig opgetreden tegen harde muziek en andere rustverstoringen en de hand-galmende schoolbel is uit den tijd". Meer kalmte, een betere gezondheid, sterker zenuwen belooft „Hygeia" als heilzame gevolgen van actief optreden tegen de alom heersohende luidruchtigheid in het dagelijlcsch leven. R. P. Zij, die zich met ingang van 1 Januari per kwartaal abonneeren, ontvangen de in December nog te verschijnen nummers gratis. DE ADMINISTRATIE. (In Denemarken zijn plannen uit gewerkt om autos met turfgasgene- ratoren te laten rijden, omdat voor uitbreiding van houtgasgeneratoren in het land niet voldoende hout be schikbaar is.) Wondierbaar lijk wat de mensdien, Die zich toch hun autos wenscheo, Ondanks den benzinenood, Al niet weten uit te-kienen, Ter vervanging van benzine; Wat is de techniek toch groot. Denemarken treedt naar voren Met nieuw voedsel voor motoren, Turf, die turfgas genereert; Het schijnt al beslist te wezen, Dat een auto ook op deze Nieuwe brandstof goed marcheert. Hout is niet genoeg te krijgen, Er schijnt een tekort te dreigen Door 't geringe Deensche bosch; Daaraan zijn we niet gebonden Zegt de Deen, 't is al gevonden, Voortaan turven w' er op los. Ook wij hebben onze venen Waar men, net als bij de Denen Niet gauw op een turfje ziet; Legt men straks ook hier te lande Dus de turf aan (auto) banden, 'k Weet het niet, maar waarom niet? Met turf cokes en turfbriketten Kan men hier ook veel verzetten, Zeker heel wat autos vol; Na het turfschip der historie Krijgt de turfauto haar glorie, Afstandturvend aan den rol. ln verband met de beperkte expeditie-mogelijkheden kunnen wij op 24 December GEEN BESTELLINGEN aannemen. Luxe-Bakkerijen Tel. 10876, 13714,11643,12193, 21521 (Adv. Ingez. Med.) WINTERHULP NEDERLAND. Af tl. Haarlem. Collectanten gevraagd Op de vorige oproeping om collectanten voor de a.s. collecte, die nu definitief is bepaald op één dag, t.w. 28 December a.s., hebben zich nog niet vol doende gegadigden aangemeld. De directeur van de afdeeling Haarlem doet daarom een dringend be roep op allen, die het wel meenen met hun be hoeftige stadgenooten. niet achter te blijven, maar z:ch nu zoodra mogelijk voor dit mooie sociale werk op te geven. Dit kan schriftelijk geschieden aan het kantoor van Winterhulp-Nederland, Ged. Oude Gracht 47, onder opgaaf van naam, geboortedatum en adres. In het persbericht omtrent de vergaderig van het hoofdcomité is reeds medegedeeld, dat er een bijzondere verrassing zal zijn voor alle deelnemers aan de collecte. Deze bestaat in een speciale film voorstelling in het Rembrandt Theater, Groote Markt, welke zal worden gehouden op Dinsdag 24 December a.s. des voormiddags 10.30 uur. Collectanten en andere deelnemers kunnen op hun oproepingskaart, die aan den ingang moet wor den vertoond, toegang verkrijgen. Voor dit mooie' blijk van burgerzin verdient de directie van het Rembrandt Theater grooten lof! Haard- en Kachelblokken Geschikt voor alle stookdoeleinden. Franco huis vanaf 35.per 1000 K.G. Uit voorraad leverbaar. JONKERS Houtzagerij en Houth. HAARLEM. Transvaalstraat 5, Telef. 20549. Na 6 uur 26998. (Adv. Ingez. Med.) Tegenstander van een „geschenk" aan Engeland. WASHINGTON, 18 December (D.N.B.) In de gisteren gehouden persconferentie heeft president Roosevelt zich uitgesproken over de kwestie der Amerikaansche hulpverleening aan Engeland. Roosevelt gaf als zijn meening te kennen dat een versterking der militaire macht van Engeland tevens de beste verdediging vormt voor de Vereen Staten. In dit verband betoogde hij opnieuw dat voor de Amerikaansche defensie een toeneming dei productie zoowel op de scheepswerven als in de wapenfabrieken, van de grootste beteekenis is. De orders uit Engeland, aldus de president, zijn daarom zoo belangrijk, omdat zij mede tot deze productie stijging bijdragen. Banaal noemde Roosevelt de voorstellen om de Jonhson-wet en de neutraliteits- wet te veranderen en Engeland credieten te ver- leenen. Banaal noemde hij het ook Engeland een som gelds ten geschenke te geven en de Amerikaan sche belastingbetalers daarvoor te laten opkomen Er zijn andere wegen en middelen en deze worden thans onderzoent. Roosevelt zelf zweeft het volgende voor den geest. Men zou de toekomstige Engelsche orders kunnen overnemen en ze in Amerikaansche orders veran deren. Zijn de bestelde goederen gereed, dan zou men ze naar Engeland kunnen sturen en ze den Engelschen ofwel uitleenen ofwel onder hypotheek verkoopen. Na afloop van den oorlog zal Engeland aan Amerika geen leeningen behoeven terug te be talen, doch uitsluitend goederen tegen goederen be hoeven uit te wisselen. Dat geldt zoowel van koop vaardijschepen als van oorlogsmateriaal. Op de vraag wie het eigendomsrecht over de naai Engeland gestuurde schepen en oorlogsmateriaal za! hebbm antwoordde Roosevelt dat deze eigendoms kwestie een juridische spitsvondigheid is, die hem niet interesseert. Toen iemand erop wees dat de door hem voorgestelde methode de Vereenigde Staten eventueel in nog sterker mate bij den oor log kan betrekken, antwoordde de president dat dit niet het geval zal zijn, aangezien hij slechts wil voortzetten hetgeen Amerika thans reeds doet, n.l. Engeland naar beste vermogen met oorlogsmateriaal helpen. Evenwel moet hij voor zijn methode de toe stemming zien te krijgen van het Congres, dat vooral zijn goedkeuring moet hechten aan het uit trekken van de middelen welke noodig zijn om nieuwe fabrieken en werven te bouwen. Op de vraag of de Vereenigde Staten goederen op Amerikaansche schepen naar Engeland zullen zenden, antwoordde Roosevelt dat zijn antwoord ont kennend luidt, indien men bedoelt dat schepen onder Amerikaansche vlag en met Amerikaansche bemanning naar Engeland zullen varen. met den Duitschen ambassadeur. Laval woonde een deel der besprekingen bij. Het D.N.B. deelt mede: Naar uit Vichy ge meld wordt heeft de Duitsche ambassadeur, Abetz, Dinsdag een onderhoud gehad met maarschalk Pétain, waaraan gedurende het laatste half uur ook deelgenomen werd door Pierre Laval. Het onderhoud van den ambas sadeur met Pétain duurde in totaal meer dan drie uur. Na afloop heeft de maarschalk ter eere van Abetz een noenmaal gegeven. Hierover is later het volgende communiqué uit gegeven: De Duitsche ambassadeur. Otto Abetz, is Maan dagavond te Vichy aangekomen. Hij werd Dinsdagmorgen om tien uur door maarschalk Pétain in het Pavilion Sévigné ont vangen. Een compagnie infanterie heeft hem de eerbewijzen gebracht. Het staatshoofd heeft te zijner eere een maaltijd gegeven, waaraan deel namen de minister van marine, admiraal Darlan, de minister van oorlog, generaal Huntziger en de minister bij het presidum, Paul Baudoln. WACHTEND OP DEN MAALTIJD. Wintersehe decoratie van een der hekken langs de grachten in de hoofdstad. (Foto Pax Holland.) „Hel lot was hun meermalen zeer ongunstig..." De heer S. de Haas van Dorsser, directeur van Maatschappelijk Hulpbetoon te Haarlem, ver zekerde dat voor de Stille Armen de toestand nog nooit zóó erg geweest is als nu. De kosten van het levensonderhoud zijn sterk naar boven geloopen en dat wordt in het bijzonder gevoeld in de ge zinnen die van een heel klein beetje moeten zien rond te komen. Stille Armen hebben altijd be zwaar, om principieele of moreele redenen, bij de officieele instanties om steun aan te kloppen. Zij lijden zoo lang mogelijk in stilte, verdragen soms zelfs honger en koude met gelatenheid, in de hoop de moeilijkheden zelf te kunnen overwinnen. Natuurlijk gelukt dit helaas slechts zelden. Af en toe komen.wij, doordat omwonenden, een dokter, een verpleegster, of iemand anders ons een wenk geven, met zoo'n geval in contact en dan is er soms nog heel wat overredingskracht voor noo dig om hulp te doen aanvaarden. ïk heb zoo vervolgde de directeur hier een heel sprekend geval. Op een netten stand woont een bejaard echtpaar. De man is de zoon van een sindsdien overleden geleerde. De wetenschap trok hem niet aan, maar hij wist in Amsterdam een goe de zaak te krijgen, waarvoor hij trouwens ook hard werkte. Toen kwamen buiten zijn schuld de tegen slagen. De zaak verliep en de man stond broode loos. Jarenlang heeft hij toen op een kantoor ge werkt voor50 gulden in de maand. Doch zelfs aan die verdienste kwam een einde. Oud-leerlingen van den geleerde brachten een fondsje bijeen om. uit eerbied voor den vader, den zoon te helpen. Totdat ook dat fondsje uitge put was. Het echtpaar huurde een huis te Haarlem om daar een pension te beginnen. Tot heden kwam er slechts één gast, zoodat elk begrijpen kan dat de menschen door zorgen werden gedrukt. Het werk konden zij in het groote huis niet alleen af, zoodat ook nog een dienstmeisje moest worden aangenomen. Den gast mocht het aan niets ont breken. Hij moest inmers blijven, want als er dan nog eens een tweede en een derde kwam, dan. De beheerder van het fondsje der oud-leerlin gen schreef ons: „Gaarne wil ik naar mate mijner krachten iets voor dit gezin biijven doen uit eerbied voor mijn vroegeren leermeester, maar ook omdat de zoon en zijn vrouw mij sympathiek zijn. Op hun gedrag valt niets aan te merken; ze waren alleen onvoldoende gewapend in den strijd om het bestaan.'Het lot was hun meer malen zeer ongunstig „Ik blijf doende om iets passends voor hen te vinden, zooals bijvoorbeeld de verzorging van een ouden heer of dame, of andere loo- nende betrekking, waarop ik in verschillende kringen de aandacht gevestigd heb, want ze zouden beiden nog wel in staat zijn iets te praesteeren. „Ik hoop dat dit nog eens gelukken zal." Tot zoover deze brief. Misschien weet een der Haarlemmers voor deze menschen, die het waard zijn dat er iets extra voor hen gedaan wordt, een of meer bewoners voor hun pension. Zij zullen het ongetwijfeld goed heb ben. In elk geval moeten deze oudjes een paar on bezorgde Kerstdagen hebben. Dat is het aller eerste. Voor broodgebrek zijn nu wel maatregelen genomen, maar er is hier wel wat meer te doen, om te zorgen dat óók in dat huis de Kerstzon kan schijnen. Daarom zoo besloot de heer de Haas van Dorsser hoop ik dat de Kerstinzameling van de Stille Armen ook dit jaar weer veel geld zal opleveren. Daarmee is dan veel goeds te doen, want er zijn hier immers zeer veel Stille Armen. 3de verantwoording van giften. A. C. B. f 10; A. G. B. f 10; E V. f 1; J. K. if 5; Uit spaarpot van kinderen B. f 1; P. J. S. f 1; F. B. f 1; S. v. d. M. f 1; C. C. v. d. M. f 1; R. V. v. d. M. f 1; Ir. B. V. f 5: A. G. K f 2.50; B. G. D. M. f 25; Dames M. f 3; F. de B. f 2.50; N. N. f 0.25; B. L. H. f 100; J. C. f 100; X. f 250; A. C. f 0.50; J. v. M. f 10; A. R. f 5; Mevr. P. H.—B. f5; P. J. K. f 1.25; Mevr. P. f 10; N. N. f 2; J. E. V. S. f 25; E. A.—B. f 2.50; R. R. f 2; O. S. f 0.25; de B. f 1; M. K. f 5: G. E. f 1; V. f 100; J. S, f 10; N. N. f 2.50; fam. M. f 3; J. M. V. f 2.50. Thans zijn in het geheel bij ons blad binnen gekomen 75 giften tot een bedrag van f 1290.50. Giften kunnen worden afgegeven aan onze bu reaux Groote Houtstraat 93 en Soendaplein 37 of overgeschreven worden op onze postgirorekening no. 38810 ten name van Haarlem's Dagblad onder vermelding „Voor de stille armen" en onder op gave, hoe men zijn gift verantwoord wenscht. Aanvallen op Engellclie schepen. Optreden der Duitsche bommenwerpers. BERLIJN 17 December (D. N. B.) Maandag zijn verscheidene schepen door Duitsche bommen werpers aangevallen. Ongeveer 300 mijl ten westen van Ierland werd een vrachtschip van 2500 ton zoo ernstig door bommen getroffen dat het stuurloos bleef liggen. Men moet aannemen dat net schip verloren is. Een ander schip, dat circa 70 mijl ten noordwesten van deze plaats werd aangetroffen, terwijl het met volle kracht in de richting var» Ier land voer, werd in vermetele duikvlucht zoo goed geraakt dat het achterschip geheel werd vernield, evenals de bovenbouw en de commandobrug. Het schip bleef onmiddellijk liggen. Na enkele minuten stond het achterschip volkomen onder water. Wat later zagen de vliegers dat het vaartuig zonk. Naar wij vernemen tracht de Vereeniging voor facultatieve Lijkverbranding maatregelen te nemen om, naast haar crematorium te Vel- sen, een tweede crematorium te stichten te Zwolle of in de omgeving van deze plaats. De door het bestuur gevoerde voorloopige besprekingen hadden een gunstig verloop, bemoeilijken de operaties aan het Grieksche doorbraakpogingen afgeslageri De speciale correspondent van Reuter aan de Albaansche grens meldt: Sneeuwstormen bemoei lijken de operaties aan het noordelijke front. Den geheelen dag hebben schei-mutselingen tusschen voorposten plaats gehad. In de dalen van Skoembl en Devoli ligt twee meter sneeuw. Om Pogradetz blijft de artillerie actief. Italiaansche kanonnen be schieten de Grieksche ravitailleeringscollones om de voorbereidingen voor een opmarsch naar El Basan te belemmeren. Volgens een bericht uit Struga hebben de Grie ken na een intensieve voorbereiding door de artille rie Zaterdagmorgen bij Tepelni gepoogd door de Ita liaansche linies heen te dringen. Bij den aanvan van de infanterie is 't hun gelukt 3000 meter diep door de Italiaansche linies heen te breken maar door een tegenaanval zijn zij terstond weer onder zware verliezen tot hun punt van uitgang teruggedreven. De Grieksche rechtervleugel heeft Zondagmorgen zonder succes een poging ondernomen Tepelini bin nen te rukken. De Italianen hebben alle aanvallen op de stad afgeslagen en door tegenaanvallen zijn de Grieken zelfs iets verder teruggedreven. De Grieken stonden sindsdien op geen enkel punt dichter bij Tepelini dan 1J/2 kilometer. Zij wach ten thans de aankomst van versterkingen af. Defecte looplamp gebruikt In den afgeloopen nacht te twaalf uur is in een woning aan de Ramplaan te Haarlem een droevig ongeluk gebeurd. De 22-jarige zoon des huizes, die op den granieten vloer in de keuken stond, pakte een defecte looplamp aan; hij werd door den elec trischen stroom getroffen en viel op den grond. On middellijk werd de hulp van den Ongevallendienst ingeroepen; hoewel geruimen tijd kunstmatige ademhaling werd toegepast, moest tenslotte toch de dood worden geconstateerd. Uit een onderzoek bleek, dat een porceleinen ring in de looplamp verkeerd gemonteerd was. onder leiding van MARINUS ADAM. Solist: OTTO COUPERUS, geeft op Zaterdag 21 December a.s., des middags 2 uur, in het GEM. CONCERTGEBOUW een concert, onder auspiciën van „VREUGDE EN ARBEID", werk gemeenschap van het N. V. V. Toegangskaarten 0.35 per persoon verkrijgbaar voor leden, huisgenooten en verwanten, aangesloten bij het N. V. V., bij de resp. penningmeesters van hun vakafdeeling, aan het adres Frans Halsstraat 13. (Adv. Ingez. Med.) HEDEN: 12 PAGINA'S. R. P.: Het geluid. pag. 1 P. Gasus: Turfautos. pag. 1 De Kerstinzr.meling voor de Stille Armen. pag. 1 De uitgaven voor de Volksgezond heid te Haarlem. pag. 2 J. H. de Bois: Kunst in Haarlem en daarbuiten. pag. 3 Albanië. pag. 5 J. Stigter: Waar men waakt over ons dagelyksch brood. pag. 6 Uit de Pers pag. 7 J. B. Schuil: De Sterkste. pag. 7 Candidaten voor het Finsche pre sidentschap. pag. 8 Flitsen: Lastig geval pag. 3 H Laatste Berichten op pagina 9

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1940 | | pagina 1