PREDIKBEURTEN
N.V. Holster JiKf
ZATERDAG 4 JANUARI 1941
H AARLE M'S DAGBLAD
18
Opgaven van Predikbeurten, die
Vrijdagmiddag 6 uur niet in ons
bezit zijn, kunnen niet meer worden
opgenomen
ZONDAG 5 JANUARI
HAARLEM
N. H. KERK. Collecte voor de Oosterkerk in alïe
diensten, behalve in de Noorderkerk en de Kin-
derkerk. GROOTE KERK, Gr. Markt. Geen dienst
NIEUWE KERK, Nw. Kerksplein. 10.30: Ds. Em-
men, Bed. H. Doop. 4: Ds. H. A. Leenmans, te Ede.
Catech. Zondag 45. OOSTERKERK, Zomerkade.
10: van Wijngen, hulppred. 4: Ds. Waardenburg.
NOORDERKERK, Velserstraat. 10.30: Ds. H. A.
Leenmans, te Ede. Collecte v. h. Sehulddelgings-
fonds Noorderkerk. BAKENESSERKERK, Vrou-
westeeg. 9.45: Ds. Waardenburg. Kinderkerk. Col
lecte voor de Restauratie.
ALLE-DAG-KERK in de verwarmde Kerkeraads-
kamer der Gr. Kerk ing. O. Groenmarkt. Gods
dienstoef. eiken werkdag, beh. 's Zat. des middags
van 3 3.30. Voorg. en Pred. van alle Prot. Ker
ken van Haarlem en Omgeving.
STADSEVANG., L. Heerenstr. 6. 10: J. F. Snoeks
Geen Kinderbond. Vac. tot 12 Jan. 4: Opwekicings
samenkomst. J. F. Snoeks.
Dinsdag 2: Dameskrans „Bid en Werk". 7.30: Zang-
rep. Eben Haëzer (Heerenstr. 6).
Woensdag 3 en 7.30: J. F. Snoeks.
Vrijdag 7.30: Bijbellezen en Bidstond.
EVANG. SAMENKOMSTEN. Zuiderstraat 15. 10.30:
F. H. van der Horst, Evangelist te Leiden. 4: De
zelfde, Evangelisatiesamenkomst.
12: Zondagsschool.
OPWEKKINGSSAMENKOMST Zuiderstraat 15
Donderdag 3: Ds. A. M. Berkhof, Vrij Evang. pred.
te Groningen. 7.30: Dezelfde. Collecte voor Eigen
gebouw-fonds.
VRIJE EVANG. GEMEENTE, gebouw Jansweg 34.
10 en 3: Ds. D. J. D. du Fossé.
9.30: Bidstond.
CHRISTIAN .SCIENCE SOC., Jansstr. 74. 10: In de
Ned. taal. 11.15: In de Eng. taal.
DEUTSCHE EVANG. GEMEINDE, Parklaan 34.
10.30 Uhr: Neujahrs-Gottesdienst. Pfarrer Illing.
EVANG. LUTH. GEM. 10.30: Ds. W. Spliethoff.
Bevestiging van Kerkeraadsleden.
VER. DOOPSGEZ. GEM. 10.30: Ds. J. M. Leendertz
VRIJZ. HERV., Jacobstraat 6. 10.30: Ds. G. West-
mijse, Rotterdam.
REM. GER. GEM., Wilhelminastraat. 10.30: Dr. W.
R. M. Noordhoff.
Woensdag 7.30: Bijbelbespreking.
GER. KERK. KLOPPERSINGELKERK. 10: Ds. A.
M. Boeijinga. 4: Ds. L. Hoorweg. Zondag 23.
WILHELMINAKERK. 10: Ds. J. W. Siertsema. 4:
Ds. C. Veenhof. Zondag 23.
ZUID-OOSTERKERK. 10: Ds. C. Veenhof. 4: Ds.
A. M. Boeijinga..Zondag 24.
GER. GEM. Lange Molenstr. 22. 10 en 4: Leesdienst
GER. KERK in H. V., Begijnhof 6. 10 en 3: Ds.
G. W. van Deth.
10: Kinderdienst in de voorzaal.
CHR. GEREF. KERK, Raaks. 10: Ds. W. Hendrik-
sen, Era. pred. te Zeist. 3: Dezelfde.
Donderdag 7.30: Ds. Laman.
BAPTISTEN-GEMEENTE, Bakenessergracht 65. 10"
Ds. L. de Haan. 3.30: Dezelfde. 7.30: Jeugddienst.
Dinsdag geen bidstond wegens de week der ge
beden.
LEGER DES HE1LS, Schagchelstr. 26. 10: Heili-
gingsdienst. 3.30: Verblijdingssamenkomst. 7: Ver
lossingssamenkomst. Leider: Maj. Hovenier.
9, 12.30 en 5: Jeugdsamenkomst
Maandag 2.15: Gezinsbond. Dinsdag 2.45 Moedei
krans. 7.30: Soldatensamenkomst. Donderdag 7.30
Heiligingsdienst.
PINKSTERGEM., N. Kruisstr. 14. 10 en 4 Open
bare Samenkomst.
Dinsdag 3: Bidstond. Vrijdag 7.30: Bijbclklas.
KERK v. J. CHR. v. d. H. DER LAATSTE DAGEN
Parlclaan 106. 10.30—12 Zondagsschool en Ouder
klas. 4.155.15: Avondmaalsvergadering.
Dinsdag 2.304: Zusterhulpvereeniging.
VERG. v. GELOOVIGEN, Ged. Voldersgracht 15
10.30: Samenkomst (Broodbrekenj.
UNIV. EEREDIENST (Soefi-Beweging) Nutsgeb
L. Veerstraat 16. 115 Mej. C. C. Voute.
Woensdag 2.30: Cursus voor belangstellenden.
DE CHRISTENGEMEENSCHAP, Gr. Markt 10.
10: Kinderdienst. 10.30: Menschenwijdingsdienst.
VRIJE KATH. KERK, Popellaan. Kinheimpark.
10.30: Gezongen H. Mis.
Woensdag 3: Genezingsdienst en Lof.
HERST. APOST. ZENDINGSGEM., Wilhelminastr
21. 10 en 4: Godsdienstoefening.
HERST. APOST. ZENDINGSGEM., Jacobijnestraai
15. 10 en 4: Godsdienstoefening.
HAARLEM-NOORD
N. H. KERK, Juliana kerk Kloosterstraat. 10: Ds
M. van der Voet.
4: W. A. Versteeg, hulpprediker.
IMMANUELKERK, van Egmondstraat. 10: Ds
H. J. Drost.
N. H. GEM., te Haarlem-N. (Spaarndam-West)
in de Gym-zaal der Kon. Emmaschool, ing. Raaf
straat 2. 10.30: W. A. Versteeg hulppred.
12.30: Zondagsschool in de Kon. Emmaschool
Roerdompplein.
VRIJZ. PROT. Berkenstraat 10. 10.30: Mej. Da. B
de Lugt te Aerdenhout.
Geen Zondagsschool.
LEGER DES HEILS, Ceramstraat 4. 7.30: Bidstond
10: Heiligingsdienst. 3.30: Samenkomst. 7: Openb.
Heilsbijeenkomst. 9, 12.30, 4.30: Jeugddiensten
Leider: Maj. van Eeken.
Maandag 5: Breiles. Dinsdag 2: Gezinsbond. 7: Sol-
datenmeeting. Woensdag 6: Verkennersparade.
Donderdag 7: Heiligingsdienst. Vrijdag 7: Jonge-
liedenbond.
NOORDERKAPEL, Minahassastraat. 10.30 en 5.30:
J. H. Bossers, Zang met guitaar.
12.30: Zondagsschool.
Dinsdag 2.15: Dameskrans. Vrijdag 7: Meisiesver-
eeniging.
GER. KERK, Noord-Schoterkerk, Spaarnrijkstraal
10: Ds. L. Hoof weg. 4: Ds. J. W. Siertsema. Zon
dag 24.
CHR. GER. KERK Floresstr 10 en 3.30: Ds. Henstra
HEEMSTEDE
N. H. KERK. Wilhelminaplein. 10.30: Ds. O. E.
Boeke.
KAPEL NIEUW-VREDENHOF. Joh. v. Oldenbar
neveltlaan. 10.30: Ds. A. Hagedoorn.
last van verstopping, slechte
spijsvertering, overmatige vet-
vorming of de schadelijke gevol
gen er van: aambeien, onzuiver
bloed en vale onreine huid,
dan zuivere men bloed en inge
wanden met
Dr. Schieffer's
Stofwisselingszout
De betrouwbare en aangename
werking hiervan is een weldaad
voor het geheeie organisme.
Flacon f 1.05. Dubbele flacon f1.75
bi] apothekers en vakdroglsten.
(Adv. Ingez. Med.)
(Adv. Ingez. Med.)
In beide diensten collecte voor het Fonds voor de
Wijkgebouwen.
Geb. SAMUEL, de Glip. 5: Diakoon G. van Eyk,
Evangelisatiesamenkomst.
AERDENHOUT
REL. KRING, Eikenlaan 5. 10.30: Ds. F. Kleyn, Re-
monstrantsch pred. te 's Gravenhage.
JEUGDHUIS, Leeuwerikenlaan. 10.30: F. C. A. van
Stipriaan Luiscius, hulppred.
BLOEMENDAAL
N. H. KERK. 10.30: Ds. J. C. van Dijk.
H. Avondmaal.
NED. PROT. BOND, Potgieterweg 4. 10.30: Ds. J.
IJntema, Dg. Haarlem.
GER. KERK. 10: cand. D. Kuiper, hulppred. te
Drachten 3: Ds. H. H. Post van Rijnsburg (door
afwezigheid van Ds. Brussaard geen radio-uitz.)
UNIV EEREDIENST (Soefi-Beweging) Kerkpl. 16
11: Geloof en Ongeloof in God.
OVERVEEN
N. H. KERK. 10.30: Ds. W. van Limburgh, te Am
sterdam.
GER. KERK, hulpkerk Croesenstraat. 10: Ds. H. H.
Post van Rijnsburg. 3: Ccand. D. Kuiper, hulp
pred. te Drachten.
HAARLEMMERMEER
N. H. KERK. HOOFDDORP. 10 en 3: Ds. J. C. Sal-
verda.
LIJNDEN. 10.30: P. van den Berg.
BADHOEVEDORP. 11: Ds. Remme, uit A'dam.
AALSMEERDER WEG. 11.15: Koudstaal.
VIJFHUIZEN. 10: A. C. Brörens.
HOOFDDORP. OUD GER KERK. 10 en 3: Ds. L
Franke.
HALFWEG
N. H. KERK. 10.30: Hulppred. Van Andel, van
IJmuiden. 4: Geen dienst.
GER. KERK. 10 en 3.30: Ds. Groenewegen.
HILLEGOM
HERST. APOST. ZENDINGSGEM., v. d. Endenlaar
18. 10: Godsdienstoefening.
SPAARNDAM
N. H. KERK. 10.30: Hoekendijk, van Heemstede.
N. H. GEM., te Haarlem-N (Spaarndam-West)
in de Gym-zaal der Kon. Emmaschool, ing. Raaf
straat 2. 10.30: W. A. Versteeg hulppred.
12.30: Zondagsschool in de Kon. Emmaschool
Roerdompplein.
EVANGELISATIE. 10: H. Wagter, van Beverwijk.
Dinsdag 7: Bijbellezing.
ZANDVOORT
NED PKÜTES'1 AN I ENBOND (gebouw Brugstraai
15. 10.30: J. Goorhuis, Theol. cand. te Leiden.
Geen Zondagsschool.
GER. KERK m H V Brederodestraat 31. 10: Ds
P. van der Vloed
SANTPOORT
v H KERK 10.30 us K H UIdeman
Lit. II.
N, H. KAPEL. 10: Ds. A. D. Meeter, Watergraafs
meer. 4: Ds. L. Lagerweij, IJmuiden.
GER. KERK in H. V.. Wustelaan. 10: K. van den
Berg, van Santpoort.
IJMUIDEN
N. H. KERK, Kanaalstraat. 10: Ds. L. Lagerwey.
Bev. Kerkeraadsleden. Voorber. H. Av.
3: Ds. L. W. Erdman.
BETHLEHEMKEKK. James Wattstraat. 10 Jeugd
dienst. D. Selling.
HERV. EVANG. Oranjestr. 8. 10 en 3.30: Leesd.
GER. KERK, Wilhelminakade. 10: Ds. J. Kapteyn.
3: Cand. W. H. Wamsteeker.
GER. KERK, Rambonnetlaan 10: Cand. W. H.
Wamsteeker. 3: Ds. E. G. v. Teylingen, IJm.-O.
CHR. GER KERK 10 en 3. Ds A. Zwiep.
DOOPSGEZ EN PROT BOND. Helmstraat. 9
Geen dienst.
OUD KATH. KERK. 10.30: H. Dienst. 4: Vesper.
LEGER DES HEILS, Edisonstraat. 10: Heiligings
dienst. 5.30: Verlossingssamenkomst o.l.v. Adj.
Schiller.
IJMUIDEN-OOST
N. H. KERK, Goede Herderkerk. Velserduinweg
10.30: Ds. G. F. Callenbach.
Bev. Kerkeraadsleden.
VEREENIGINGSGEBOUW, Kalverstraat. 4.30: P
Allard, Hulpprediker.
VRIJZ. HERV., Bovenz. Rex Theater. Geen dienst
GER. KERK, Velserduinweg. 10.15: Ds. E. G. van
Teylingen. 3.15: Ds. J. Kapteyn, IJmuiden.
LUTH. GENOOTSCH.. Herv Vereen, geb. Kalver
straat geen opgave ontvangen.
3APTISTEN-GEM., Willemsbeekweg 22, Woensdat
7.30: Ds. L. de Haan. pred. te Haarlem.
sTADSEVANG Willemsbeekweg. 10: Broodbreker
5: Evangelisatiesamenkomst.
Maandag 7.30: Bijbelbespr. en Bidstond.
HERST. APOST. ZENDINGSGEM., WUlebrordsti
10. 10: Godsdienstoefening.
VELSEN
N. H. KERK. 10.30: Ds. Johs. Bronsgeest.
VELSEN-NOORD
GER. KERK. 10.15 en 3.30: Ds. F. E. Hoekstra.
BEVERWIJK
N. H. KERK. Kerkstraat. 10- Ds. J. de Vries.
Bev. Kerkeraadsleden.
DOOPSGEZ GEM.. Meerstraat 10.30 Us Vis
VRIJZ. HERVORMDEN, Parklaan. Geen dienst.
EVANG LUTH GEM., Koningstr. 10.30: Ds. J. Ph
Maumersen.
GER. KERK, C. H. Moensplein. 10: Ds. H. Holtrop.
3: Ds. E. Hoekstra, uit Velsen.
VRIJE EVANG „MARANATHA". Koningstr. 41
9.30: Bidstond. -10: L. J. Pasman, uit Hillegom. 5:
Dezelfde. Dinsdag 7: Zangvereeniging. Woensdag
7: Ds. C. J. Hoekendijk, uit Bussum. Evangelisa
tiebijeenkomst. Medewerking v. h. Zangkoor.
CASTRICUM
N. H. KERK. 10: Ds. J. M. Seulijn.
Bev. Kerkeraadsleden.
EVANGELISATIEVEREENIGING. 10: Ds. M. G.
Blauw uit Overveen.
GER. KERK, Beverwijkerstraatweg 32. 10 en 4
Ds. J. Krüger.
HEEMSKERK
N H. KERK. 10: Ds. Joh. IJzerman.
HAARLEMSCHE POLITIE-
RECHTER.
De poort.
foi
iat
In Velsen staat een poort.
Op het erf van juffrouw X.
Maar buurvrouw IJ, moet, om op straat te kom(),
ook door die poort. I
En dat doet ze.
Juffrouw' IJ's kinderen, die al volwassen
(juffrouw IJ is grijs en woont al zestien
hier) moeten, wanneer ze moeder willen opzoekt
ook door die poort. Dat doen ze ook. «-v
De eenïge weg voor de kinderen van juffroM
IJ's kinderen die nog klein zijn (zóó oud is juffro»
IJ nou öok weer niet) om bij hun grootmoeder!
kunnen komen, gaat door die poort.
En daarom volgen zij dien weg.
Hier zou het verhaal uit zijn wanneer juffro»
IJ's kleinkinderen die poort niet open lieten stafcy
Want die poort staat op het erf van juffrouw;
en juffrouw X wil geen open poort op haar er'
want dan loopen haar kinderen naar buiten. I)
poort hoort dicht, daarvoor is 't een poort. I
Juffrouw X zei 't vaak tegen de familie IJ, (Je
die poort er was om gesloten te worden.
Doch de ooren bleven dicht en de poort open.f
Er kwam ruzie van. Menschen zijn soms
muren zoo ontoegankelijk, zonder een poort i
toenadering en begrip. Zoo was 't ook hier.
De grijze grootmoeder van de kleinkinderen, rf'
de poort open lieten staan, geraakte slaags metr.£
rfbg niet grijze en evenmin wijze moeder van kf
deren, die niet uit de geopende poort mochten wf",
loopen. p.
De moeder sloeg het eerst, want dat had de zoi"(
van den moeder (de vader van grootmoeder's kier®'
kinderen) die over het hekje keek, gezien. f
En daarna gaf de grootmoeder partij.
De geopende poort opende voor deze menscH
het verschiet van den politierechter mitsgaders h^
beurzen. Want ieder der dames zal moeten boejj
met f 5. En bovendien zal het Damocles' zwaJC
van een week voorwaardelijke gevangenisstj
boven de moederhoofden blijven zweven.
De grootmoeder beloofde den rechter haar klej
kinderen te zullen zeggen dat de poort toe mq
De moeder zag op wijs advies af van m I
voornemen om de familie IJ het recht te betwisid
door die poort te gaan. d(
De oogen der moeders zijn open gegaan. jtcl
Als de poort nou maar door de kinderen woilge
dichtgedaan! he
'h-
FAILLISSEMENTEN.
on
Opgegeven door afd. Handelsinformaties v. d. Graaf!
Co. N.V Amsterdam. P
UITGESPROKEN: ld£
27 Dec. Albertus Jacobus Schrijvers. ValkenswaaUl
Recht. Comm. Mr. W. H. Ariëns, Cur. Mr. F. A. van jel
menade, Eindhoven. fk<
27 Dec. Petrus Albertus Schrijvers, Westerho\L
Recht. Comm. Mr. W. H. Ariëns. Cur. Mr. F. A. van
menade. Eindhoven.
27 Dec. Franciscus Antonius Wagemans, caféhoudjJ'
Beers, No. 113. Recht. Comm. Mr. W. H. Ariëns, Cur.
M. Wubbe, Den Bosch. pR
31 Dec. J. C. A. Pieck, Eindhoven. Kievitslaan ye
Recht. Comm. Mr. W. H. Ariëns. Cur. Mr. L. Nljst, Eijj
hovén. br
L'sntrale Verwarming
ADTOM OLIE - EOLENSTOOKINR.
SANITAIRE INSTALLATIES.
(Adv. Ingez. Med.jPe
Dappere mannen in sneeuw en ijs.
Hoe de nieuwe Byrd-expeditie werkt.
Wanneer wij 's winters in de warme kamer zitten en
door een kijkgat in de bevroren ruiten naar buiten turen,
waar de sneeuw voethoog op de straten ligt en de men
sen huiverend worstelen tegen de felle Noord-Ooster. die
hun scherpe ijskristalletjes in het gelaat zwiept, dan komt
weieens de gedachte in ons op: Hoe zullen de stoutmoedige
ontdekkingsreizigers en onderzoekers het thans maken,
die door de oneindige ijswoestijn in de ontzettende koude
tot de Zuid- of Noordpool van onze planeet trachten door
te dringen? En dan schuiven wij onze stoel dichter bij de
warmtebron, de heerlijk spatterende kachel, en we zijn
in de rechte gemoedsstemming om de avonturen van
Barentsz en Heemskerk op Nova Zembla te lezen, of met
Frithjof Nansen ..Door nacht en Ijs" te reizen of met Jules
Verne's held, kapitein Hatteras in het ijskasteel op de
85sle graad. N. Br. te overwinteren, natuurlijk alleen in
gedachten, maar niet in werkelijkheid.
Wellicht doemen dan ook de schimmen voor ons op van
Sir John Franklin, die in de ijsw.oestijn van het poolland
in Noord-Canada in 1847 met 138 man om het leven kwam.
of van S. Andrée, die in 1897 een poging deed, om met
een ballon de Noordpool te bereiken en op Spitsbergen
verongelukte: of van den heldhaftigen Ronald Amund
sen, die in 1911 als eerste de Zuidpool bereikte, in 1926 met
een luchtschip over de Noordpool vloog en die tenslotte
in 1928 de dood vond bij een poging om aan de in levens
gevaar verkerende leden der Nobile-expeditie bijstand te
verlenen; of van den rampspoedigen kapitein R. Scott,
die in 1912 wel de Zuidpool bereikte, maar nimmer te
rugkeerde.
Dit zijn slechts enige en wel de meest bekende namen
van de slachtoffers van „De Witte Dood", wellicht vragen
sommige practische mensen zich verbaasd af: Waarom zet
ten deze mannen hun leven op het spel bij onderne
mingen. die hoegenaamd geen winst opleveren? Wat zoe
ken zij toch in die onherbergzame streken? Daar is maar
één antwoord op: Kennis!
De ontembare drang om te weten, door te dringen in
bet onbekende!
En dan herinneren wij ons in de laatste weken in de
kranten berichten gelezen te hebben, dat juist nu weer
dappere mannen ver in de Antarctis hun leven op het spel
zetten, om ln de Zuidpoolstreken vragen van aardrijks
kundige aard op te lossen, de Byrd-expeditie. Nu werd
uit Washington bericht, dat „Little America", één kamp
van de leden der expeditie, zal worden ontruimd. Reeds
zijn er twee schepen, de „Bear" en de „Polar Star",
onderweg, om de mensen, die er overwinterd hebben,
terug te halen. De Amerikaanse regering kan met het oog
op de tijdsomstandigheden geen geld meer beschikbaar
stellen voor deze zuivere wetenschappelijke doeleinden.
Natuurlijk is dit een ontgoocheling voor admiraal Byrd,
maar hij heeft verklaard, dat hij na afloop van de oor
log in elk geval het werk zal hervatten, en de admiraal Is
een man van zijn woord, die een eenmaal opgevat plan
niet opgeeft. Hij is een man in cle kracht van zijn leven,
52 jaren oud, marine-officier-vlieger. De poolstreken
oefenden steeds een bijzondere aantrekkingskracht op
hem uit. Tweemaal Is hij reeds over de Noordpool dol
aarde gevlogen en wel in 1926 en in 1929. Nauwelijks van
zijn laatste „uitstapje"- terug, begaf hij zich naar Antarc
tis, waar hij nieuw land ontdekte en ook over de Zuid
pool vloog. In 1938 had hij weer een expeditie naar deze
geheimzinnige hoogvlakte uitgerust, en thans wachten
daar twee groepen dappere mannen op het einde van de
poolnacht. Zij vertoeven in twee kampen, die c.a. 3000
kilometer van elkander verwijderd zijn. Groep no. 1 be
staande uit 23 man met 80 sledehonden, wordt geleitf door
R. B. Black en bevindt zich 1300 k-m. ten zuiden van Kaap
Hoorn ln het z.g. Palmerland aan de Marguetitebaal.
2800 k.m. meer zuid-oostelijk heeft de 2de groep haar
winterkwartier ingericht. Little America, aan de rand
van de vele honderden kilometers lange, steile gletscher-
want, de z.g Rossbarrières (3200 k.m. zuidwestelijk van
Nieuw-Zeeland). Deze groep bestaat uit 33 leden.
De voornaamste taak van de expeditie is het ln kaart
brengen van de kustlijn tussen dc beide kampen. Reeds
in het vorige jaar werden c.a. 1000 k.m. van deze streek
verkend en In tekening gebracht. Maar nog altijd blijft
er veel arbeid te verrichten, alvorens de laak geheel
vervuld is.
Bij hun verkenningstochten maken de aardrijkskundige^
en hun helpers gebruik van de hondesleden en van vlieg
toestellen. De door Black geleide groep heeft met de
grootste moeilijkheden te kampen, omdat hun weg over
gletschers en door ravijnen gaat, terwijl een c.a. 4000 meter
hogè bergketen een haast onoverkomelijke hindernis
vormt. Wel beschikte deze groep over een vliegmachine,
en daarmee zou men wel over de bergrug heen kunnen
vliegen; maar veronderstel eens, dat er een defect aan de
motoren kwam en de vliegers in de barre ijswoestijn tot
een noodlanding werden gedwongen! Dat zou een ramp
zijn. Zelfs indien hun radiozender niet onbruikbaar werd
en de kameraden in het kamp de S. O. S. semen konden
opvangen, dan ware het nog onmogelijk aan de lucht-
schipbreukelingen bijstand te verlenen. De tot hun red
ding uitgezonden mannen zouden de bergen niet kunnen
overschrijden, en de in nood verlcerenden zouden on
verbiddelijk aan de wrede „Witte Dood" ten offer vallen.
Bedenk maar eens, dat er temperaturen van 50 gr. Cel
sius beneden het vriespunt geen uitzonderingen zijn, een
temperatuur, waarbij een onvoorzichtige diepe ademha
ling het vocht in de longen kan doen bevriezen!
In de hutten der expeditie is het wel uit te houden.
Die zijn lekker verwarmd, en voedsel- is er voldoende.
Door middel van hun radiotoestellen staan de leden dei-
beide groepeh voortdurend in verbinding met den leider
der expeditie, admiraal Byrd, die tegenwoordig in
Washington vertoeft De draadloze berichten kunnen
rechtstreeks in Washington of anders al naar de weers
gesteldheid in Honolulu. Australië of Zuld-Amerika ge
hoord worden.
R. O.
Een dominé vindt liet houtpapier uit.
Een echt gebeurde geschiedenis uit de
oude doos.
Je weet natuurlijk allemaal direct uit je hoofd op te
zeggen: 1423, Laurens Janszoon Coster vindt de boekdruk
kunst uit.
En dan denk je bij jezelf „dat is toch prachtig. Vóór
die uitvinding moesten de mensen, meest monniken, da
gen en wekenlang zitten pennen voor ze een boek klaar
hadden en na die uitvinding werd de wereld overstroomd
met gedrukte boeken."
In de tuin, denkende over zijn preek.
Nee. zo gemakkelijk is het tóch niet gegaan. Tegen
woordig koop je al een boek van een paar honderd blad
zijden in de eenvoudigste uitvoering voor een kwartje,
maar 't heeft, na de uitvinding van den slimmen Haarlem
mei-, nog eeuwen geduurd vóór het zover was.
Want voor het drukken van toeken is nóg iets heel be
langrijks nodig, n.l. het papier.
Waarvan wordt papier eigenlijk gemaakt?
„Van lompen" zegt de een „van hout" zegt de ander
Jullie hebt allebei gelijk. Reeds in het jaar 105 n. Chr.
gelukte het den Chinees Tsai Lun uit lompen papier te
bereiden. Natuurlijk hield de Chinees zijn methode ge
heim, en dat kon heel gemakkelijk met die hoge Chinese
muur, hè? Daar kon geen mens overheenkijken om te
zien hoe Tsai Lun papier maakte.
En tochwerd het geheim bekend. Een paar krijgs
gevangenen keken de kunst af en brachten het geheim,
nadat ze over de muur gevlucht waren, naar Arabic. En
vandaar ging het naar het Westen en werd in heel Europa
bekend. Gelukkig maar, want nu konden al die boeken,
die de geleerde mensen geschreven hadden, tenminste
worden gedrukt. In de 15e. 16e en 17e eeuw steeg dus de
papierindustrie geweldig: overal werden papiermolens
opgericht, ook ln ons land.
Je begrijpt dus ook wel, dat lompen in die tijd veel
waarde hadden! Maarop een goede dag waren er
helemaal geen lompen meer. Alles was op.
Hoe kwam dat? Wel, je moet bedenken, dat de mensen
in die oude tijden hun kleren veel en veel langer droegen
dan wij nu. Een gewone jurk ging zeker 4 jaar mee. een
mantel vijf jaar, een jongensbroek als hij van een
netten jongen was, die niet elke dag van de trapleuning
gleed zeker drie jaar.
Goede raad was duur. De lompen waren op en ln som
mige landen stonden de papiermolens gewoonweg stil.
't Werd dus nodig tijd,' dat er een nieuwe grondstof voor
het maken van papier werd uitgevonden!
En dit gebeurde ook. In het jaar 1765 woonde in Regens
burg een geleerde predikant, die Jacob Christian Schëf-
fer heette. Hij was erg knap in de godgeleerdheid en bo
vendien had hij veel liefde en belangstelling voor de le
vende natuur. Steeds als hij met zijn werk klaar was
wandelde hij in bos en veld. Daar was altijd zoveel moois
te zien, dat Schaffer er nooit genoeg van kreeg. En hij
bewonderde de natuur niet alleen, maar schreef er ook
over, en zijn geschriften over de wonderen der schep
ping werden druk gelezen.
Eens op een dag toen de dominee thuis zat te werken,
kwam een groepje papiermolenaars hem bezoeken Deze
mannen klaagden steen en been, dat ze geen cent meer
verdienden, omdal zc geen grondstoffen konden krijgen
voor het maken van papier. En ze zeiden: „Toe, dominee,
u bent zo'n geleerd man, kunt u niet eens bedenken, hoe
men papier kan maken zonder lompen?"
Schaffer antwoordde, dat hij dit onmogelijk kon, zodat
de molenaars teleurgesteld naar hun stilstaande molens
teruggingen. Maar de zaak liet hem toch niet met rust
en hij piekerde er dag en nacht over. hoe hij de mannen
zou kunnen helpen.
Eerst probeerde hij papier te maken van wollegras,
tevens van de zaadpluizen van verschillende planten.
Maarhet bleef een papperige massa en 't werd geen
papier.
Maar toen gebeurde er iets wonderlijks. Op een Zater
dagavond liep 'Schaffer in de tuin, denkende over zijn
Zondagspreek. En daar zag hij opeens, hoe een wesp
neerstreek op een vermolmde boomstomp en met zijn
sterke kaken de zachte houtvezels begon af te knagen.
Het diertje kauwde het hout. vermengde het met speeksel
tot een papje en vloog er mee weg. Maar telkens keerde
het terug om nieuwe houtpap te halen Stilletjes ging
Schaffer de wesp achterna en >vat vond hij? Een kunstig
nest onder de balken van liet schuurdak, geheel bestaan
de uit dunne wandjes, die aanvoelden als knisterend pa
pier. De predikant slaakte een kreet van vreugde. Onmid
dellijk trok hij zich in zijn studeerkamer terug om dit
wonder te overdenken! Een wesp had hem de weg gewe
zen om uit hout papier te maken!
Dadelijk ging Schaffer aan het werk. Uit houtkrullen,
die hij met water vermengde, stampte hij een brei, maak
te deze plat onder een wals en liet het drogen.
Het gerste houtpapier was ontstaan. Daarna nam hij een
gezel in dienst, met wiens hulp hij zijn proeven net zo
lang voortzette, tot het papier glad en onberispelijk was.
In het jaar 1765, dus nu precies 175 jaar geleden, ver
scheen van zijn hand een boekje getiteld: „Proeven om
zonder lompen papier te maken".
En daarin schreef hij: „ik moet bekennen, dat het de
wespen zijn, aan wie ik bij mijn pogingen 'om papier te
maken, het meeste te danken heb."
POSTZECELRUBRIEK
1938 Herd.
35
70
1.25
4
10
10
25
3 Fr.
5 Fr.
2 Fr.
5 Fr.
1938 Caritas
10
35
70
1 f.
1.25
1.75
4
t
4
4
4-
5
10
20
25
75
1.50
LUXEMBURG. Aanvulling IV.
In 1938 kregen wij een herdenkingsserie voor den 1200
jarigen overlijdensdag van St. Willebrord 739—1939, dc
grondvester van dc Abdij te Echtcrnach Het zijn dc
waarden 35 10 c. (d, groen, afbeelding van St. Wille
brord) 70 3- io ct. (bruingrijs. Raadhuis te Echternach)
1 fr. 25 25 c (karmijn. Paviljoen in Stadspark te Echter
nach) 1 fr. 75 4- 50 c. (grijs, St. Willebrord) 3 fr. 4 2 fr
(bruinlila, Baseliek, oucie abdij en Paterskerk te Echter
nach) 5 5 fr. (violet. Processie, naar een schilderij van
Lucien Simon). Grootte van de zegels van 35 ct. tot 1 fr.
25 bedraagt 30 x 45 m.m„ van 1 fr. 75 36 x 35 en de twee
hoogste waarden 50 x 45 m.m.
1938 bracht weldadigheidszegels (Caritas) met afbeelding
van Sigismünd (geb. 1368 gest. 1437 te Zwalm) Hertog
Luxemburg van 1419 tot 1437, Koning van Bohemen
Keizer van Duitschland van 14111437. Het zijn de w:
den 10+5 c. (lila en zwart) 35 c. 10 c. (groen en zw
70 20 c. (d. bruin en zwart) 1 fr. 25 c. (oranje en zwart)
1 fr. 25 75 c. (lichtgr. en zwart) 1 fr. 75 1 fr. 50 (blauw
en zwart). Grootte 28 x 30 m.m.
Zie voor de indeeling het schetsje.
Rustenburgerlaan 23.
N B. WIE HEEFT GROEP 10 NOG IN BEZIT? Door
zenden s.v.p. Ik wacht er op voor de nieuwe rondzen-
dingen.
Nieuwe deelnemers:
33. André Baak, IC. v. Manderstr. 87 (bedankt v. dubb.
zegels).
41, L. v. Velthuyscn, Bcsoekistraat 18.
DE SLIMME KONING.
Toen de kruisvaarders onder Richard Leeuwenhart cjicl
met de Saracencn slaags waren, vroeg de Sultan, die gfc
troepen op de vlucht zag slaan, hoe groot het aantal igj
Christenen was, die zulk een ontzetting te weeg braehhL
Men antwoordde hem, dat hét alleen koning Riclff
was met zijn soldaten en dat zij te voet vochten. i
„Dat kan Allah niet wensen" sprak de sultan „dat Z:
een edel strijder als koning Richard te voet zou gaan")
hij liet hem een prachtig paard aanbieden.
Richard Leeuwenhart begreep de truc: hij gaf een
zijn ridders bevel, het paard te bestijgen om het 1
proeven. De ridder gehoorzaamde, maar nauwelijks tfie
hij opgestegen of het vurige paard sprong voo
niemand kon het tot staan brengen voor het 't paviljfye
"an den sultan bereikt had.
Deze, die gehoopt had op die manier koning Rich
zelf in handen te krijgen, moest tot zijn woede er
stelling ervaren, dat de koning.hem te slim af w
RIETJE'S AVONTUUR.
Mijn Rietje is mijn schatjc,
Mijn zoete kleine kind.
'k Weet best, wie ik van allemaal
Het liefste popje vind.
Dat is mijn kleine Rietje
Met haar speel ik het meest
Als 'k haar zo stil op schootje neem,
Dan is 't voor Rietje feest.
Maar och, hoe vreeslijk zielig!
Wat 'n héél erg ongeluk!
Mijn Rietje viel van 't stoeltje af
En brak haar hoofdje stuk.
Het viel in vijf, zes stukken,
Het hoofdje van mijn pop.
Ik raapte met de scherven ook
Haar bruine oogjes op.
Twee oogjes op een steeltje.
In snikte van verdriet!
Zou 'n Moedertje niet huilen als
Ze zó haar kindje ziet?
Maar Oma is gekomen
Die zei: "ik neem haar mee
Ze gaat nu uit logeren, zeg!
Wees jij maar heel tevree.
Ik breng haar naar den dokter.
Naar 't poppenliospitaal
Daar ligt ze in een bedje in
Een grote ziekenzaal.
En als ze dan terugkomt
Dan zul ie eens wat zien!
Dan heeft z' een heel nieuw hoofdje, hoor!
Véél mooier nog misschien!"
Wat Oma zei. gebeurde
Mijn Riet ie kwain heel gauw.
Enzal 'k j' eens wat vertellen zeg?
Hoog oogjes zijn nu blauw!
MARIE
