Haarlem's Dagblad
r
aarife.
Boeken.
3
Luchtaanvallen
op Engeland.
De incidenten te
Amsterdam.
Zes dooden
8e JAARGANG No. 17698
/itgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant-
itgaven en Algem. Drukkerij N.V. Bureaux: Groote
loutstraat 93, bijkantoor Soendaplein Postgiro-
jjenst 38810. Drukkerij Zuider Buiten Spaarne 12.
elefoon: Directie 13082, Hoofdred. 15054, Redactie
0600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724,
■h 4825. Soendaplein 12230.
hat.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
DONDERDAG 27 FEBRUARI 1941
Abonnementen per week 0.25, per maand 1.10^
per 3 maanden 3.25, franco per post ƒ3.55, losse
nummers 6 cent per ex. Advertentiën: 1-5 regels
ƒ2.elke regel meer ƒ0 40 Reclames ƒ0.65 per
regel. Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels ƒ0.70, elke regel meer
ƒ0.171,4- Groentjes zie rubriek.
laarlem's Be°:rootiii°;.
O C
oegi
ko[
•af II
m
In de derde daaraan gewijde vergadering heeft
Haarlemsche gemeenteraad Woensdagmiddag de
sr Jehandeling van de gemeentebegrooting voor 1941
eëindigd. Het moet wel tientallen jaren geleden
dtiijn dat de begrooting zoo snel is afgehandeld; in
d! et begin dezer eeuw slaagde men er nog in, het
cinó i een enkele zitting te volbrengen. Maar toen
dsc' «ren de gemeentelijke bemoeiingen ook wel heel
er talrijk en vooral minder veelzijdig en
l ras Haarlem nog maar een klein stadje.
Deze vergadering begon met de herdenking, door
urgemeester de Vos van Steenwijk, van het zoo
uite lotseling overleden raadslid Joh. Visser. Juist een
-Va eek geleden woonde hij de eerste begrootingszit-
nog bij en nam zijn gebruikelijke levendige
di indeel in de discussies, zooals zoo vaak tevoren
eer pleitend voor de beeldende kunstenaars, aan
rie hij gemeentelijke opdraohten verleend wilde
en. Dienzelfden avond bracht men hem naar een
ekenhuis om een spoed-operatie te ondergaan,
l' ie zijn leven evenwel niet meer heeft kunnen
sdden.
Ook degenen die het op verschillend gebied lang
iet altijd met de uitingen van den heer Visser eens
n ,j iweest zijn zullen bij zijn plotseling heengaan met
aardeering terug denken aan de toewijding en
wor per, waarmee hij achttien jaar lang zijn raadslid-
lassiaatschap *ieeft vervuld. Zijn collega's in de beel-
a} inde kunst hebben daar in de eerste plaats reden
want hij heeft onvermoeid hun belangen be-
isch e;t en meermalen iets voor hen bereikt. Ook op
uzikaal gebied kwam zijn liefde voor de kunst
uiting en ons kostbare orgel in de Groote Kerk
irliest in hem een warm pleitbezorger. Ten aan-
en van de volkshuisvesting had hij persoonlijke
zichten, die hij jarenlang met buitengewone vol-
Iirding in den gemeenteraad verdedigd heeft. En
1 ker behoorde hij tot die menschen, wier geest-
ift voor geliefde denkbeelden bij het klimmen
r jaren niet uitdooft of zelfs maar teekenen van
matting begint te geven Een zeker jeugdig en-
ousiasme heeft het optreden van den heer Visser
imer behouden. Hij ruste in vrede.
Bij het hoofdstuk werkloozen- en armenzorg,
aarvan de behandeling in deze vergadering hervat
erd, ging wethouder Van Liemt vooral in op de
enschen die de heeren Klein en Hooy in de vorige
jeenkomst van den Raad geuit hadden, resp. ten
nzien van een milder toepassing van het verhaal
s^j, an vroeger genoten steun en met betrekking tot
ÜRt verleenen van credieten aan middenstanders,
(te in moeilijkheden verkeeren.
jl Den heer Klein is een hoopvol verschiet ge
pind. B. en W. hebben hem toegezegd dat de
.Tvmissie van bijstand voor de Armenzorg de ge-
ele quaestie van het verhaal opnieuw op de 'hei
ig zal nemen. Deze scheepsterm, die iederen Ne-
rlanlder pakt, werd evenwel vergezeld van de
ededeeling dat men de door den heer Klein voor
stelde reparatie-methoden niet deugdelijk achtte
hem dus in overweging gaf zijn motie maar lie-
r in te trekken. Hetgeen hij tenslotte deed, maar
et zonder een nieuwen aanval op de Haarlem-
he toepassing van het verhaal te hebben gedaan
duidelijk te hebben gemaakt dat hij zal vol-
luden.
De heer Hooy kreeg te hooren dat hulp-instellin-
n voor den middenstand niet als een soort Maat-
happelijk Hulpbetoon kunnen optreden. Het
Drgstelli-ngsfonds, dat voldoen.de geld beschikbaar
eft, kan wel credieten verleenen om levensvat-
e bedrijven in stand te helpen houden maar
lar niet toe overgaan in gevallen, waarin zulke
edei rensvatbaarheid ontbreekt. Immers, dan zou het
ld levensonderhoud gebruikt worden en in
n bodemlooze put terecht komen. Als dit voor
op Izicht zich voordeed werd crediet geweigerd,
aarentegen waren er andere gevallen, waarin
edietverleening er toe leidde dat bedrijven, die
hts in tijdelijke moeilijkheden verkeerden, er
lor de verleende hulp weer uit kwamen.
De heer Hooy bleef volhouden dat de voorwaar
voor credietverleening door het Borgstellings-
nds voor verbetering vatbaar zijn, waarop de
ethouder hem verwees naar de landelijke orga-
saties en overigens herinnerde aan het bestaan
ïenke n het Foni^s voor Bijzondere Nooden, waarop in
o paalde gevallen een beroep kan worden gedaan.
De begrootingen van de bedrijven werden zonder
ii scussie van belang aangenomen en bij de uitge-
napeijtée fjnancieele beschouwingen voerden alleen de
tuit:er Wolzak en de wethouder van Financiën het
oord.
De heer Wolzak bepaalde zich tot eenige alge-
haieene opmerkingen, de hoop uitsprekend dat het
een groot deel aan het tekort op deze begroo-
w. ijng voor zijn rekening zal nemen: een tekort dat
veroorzaakt is door sterke stijging van uitga
maar door sterke daling van inkomsten. Hij
tte zijn voldoening dat B. en W. hun aanvanke-
ke o( voorstel, om de afschrijvingen op de bedrijven
et een half millioen te verminderen, hebben Ln-
ande! kokken. En hij duidde het begrootingstekort aan
f 2.100.000, maar dat werd onmiddellijk veran-
1° ld, want wethouder mr. Bijvoet kwam met de
medi ededeeling. dat B. en W. nu ook hun voorstel, om
opcenten op de Personeele Belasting van 195 tot
Ke^ ie verhoogen, introkken. Dit deden zij omdat
st m bleken was, dat Den Haag de gemeente Haarlem
ve iet een eisch zal stellen die opcenten te verhoo-
prijH n om in aanmerking te komen voor een extra
ginge teuitkeering. En B. en W. verhoogen ze liever
f et
geWe Sev°lg van deze intrekking rees het begroo-
pli igstekort met f 25000 tot f 2.125.000 en men zou
kunnen afvragen hoe lang die vijf extra OP
'S "ten den belastingbetaler bespaard zullen blijven,
eie^w zien de zekerheid dat het Rijk toch niet het ge-
iele begrootingstekort voor zijn rekening zal ne-
ke o; en. Maar aangezien de geheele Personeele belas
door een andere vervangen zal worden is dit
sel van de financieele toekomst der gemeente er
waarover men slechts vage veronderstellingen
De winter is voorbij: Het stroodek, dat in den winter over de bollen
velden ligt, wordt in deze dagen verwijderd. De burrie's, waarop het
stroo hoog is opgetast, wordt naar de schelven gedragen.
En onder het stroo daar steken de eerste crocusjes al schuchter
de kopjes boven den grond. Het zware winterdek is er nu af en nog
maar een weinig stroo beschermt ze tegen al te felle koudet
(Foto's Stevens)
Duitsch
(Van 1tot S Maart zal ook dit jaar
weder een Boekenweek worden ge
houden).
Als het werk is gedaan,
Sdhuif dan zorg van de baan
En verplaats en verstrooi je gedachten;
Neem een boek uit de kast
En ga vredig te gast
Aan die bron voor je geestlijke krachten.
Want in 't boek dat je leest
Schuilt een spijs voor den geest,
Waar je heerlijk en lang van kunt smullen;
In een bonloos onthaal,
Dat je sterkt als een maal,
Ook al kun j' er je maag niet mee vullefl.
En een mensch vindt in druk
Ook een stuk van geluk,
Wanneer hij er maar goed naar wil zoeken,
Als hem schoonheid en kracht
Worden nader gebracht
Op een reis door de wereld der boeken.
P. GASUS.
weermachtsbericht
Q"
Dl
OENTJES irr HAARLEMS DAG
BLAD zijn niet gratis Want gratis
beteekent: niets.
Maar tegenover het voordeel
dat zij opleveren beteekent hun
prijs ook niets.
zou kunnen maken. Wij weten ook nog niet hoe het
zal gaan met de dekking van het begrootingstekort.
Tegen halfvijf eindigde de vergadering met de
aanneming der begrooting, zonder hoofdelijke
stemming en met vriendelijke woorden van den
heer Wolzak aan het adres van B. en W. en de
ambtenaren, door den voorzitter met een dankbe
tuiging voor de vlotte behandeling in den Raad be
antwoord.
R. P.
Prijsopdrijvers tuchtrechtelijk
gestraft.
Vooral artikelen voor dagelijksch
levensonderhoud worden te duur
verkocht.
GRAVENHAGE. De inspectie voor de
prijsbeheersching te 's Gravenhage heeft in de
week van 17 tot en met 22 Februari j.l. twintig
gevallen van prijsopdrijving tuchtrechtelijk be
straft.
De boeten, die in al deze gevallen werden opge
legd, varieeren tusschen f 10 en f 4000. Bovendien
werden nog bijkomende straffen opgelegd, n.l.
tweemaal verbeurdverklaring van goederen, twee
maal sluiting van de betrokken zaak voor den tijd
van een maand, terwijl zesmaal werd overgegaan
tot openbaarmaking van de tuchtbeschikking.
Het zal vooral de huisvrouwen onder onze le
zers belang inboezemen, dat de meeste dezer prijs-
overtredingen betrekking hadden op het te duur
verkoopen van artikelen voor het dagelijksche le
vensonderhoud.
Zoo kunnen onder meer worden genoemd ver
koop tegen ongeoorloofde prijzen van brood, kof
fie, vleesch, handschoenen, schoenen, rijwielban
den enz., terwijl niet minder dan vijf veroordeelin
gen plaats vonden wegens prijsopdrijving van
roode kool.
Duitsche patrouille in Libië
in contact met de Britten.
Bombardementen op een haven
van Cyrenaïca en op Malta.
BERLIJN, 26 Februari. (D.N.B.) Het opper
bevel der weermacht deelt mede:
Een duikboot meldt het tot zinken brengen van
een vijandelijk bewapend koopvaardijschip van
ongeveer 8.000 br.t. Een andere duikboot heeft een
Britsch bewakingsvaartuig tot zinken gebracht en
daarbij eenige gevangenen gemaakt. In het zeege
bied ten zuidoosten van Engeland heeft een motor
torpedoboot een Britschen torpedojager tot zinken
gebracht.
Aan de Libische kust ten zuid-oosten van Age-
dabia kwam het in den ochtend van 24 Februari
tot een treffen tusschen een Duitsche en een En-
gelsche gemotoriseerde verkenningspatrouille. Een
aantal Engelsche auto's, waaronder verscheidene
verkenningspantserwagens, werd vernield, terwijl
eenige gevangenen werden gemaakt. Aan Duitsche
zijde ontstonden geen verliezen.
In de namiddaguren van 24 Februari hebben
Duitsche gevechtsvliegtuigen twee groote koop
vaardijschepen in een haven van Cyrenaica in
brand geworpen en bomtreffers geplaatst op de
havenwerken. Duitsche jaqhtvliegers hebben boven
het eiland Malta een vliegtuig van het type Hurri
cane neergehaald.
In den afgeloopen nacht hebben zwakke forma
ties geveofc»tsvliegers aanvallen ondernomen op
strategische doelen en havenwerken te Hull, Har
wich en Great Yarmouth, op vliegvelden in Oost-
Engelamd, alsmede wapenfabrieken te Ipswich en
Norwich.
Bij een mislukte vijandelijke aanvalspoging aan
de Kanaalkust hebben jachtvliegers drie Britsche
vliegtuigen neergeschoten. De vijand heeft in den
afgeloopen nacht op verscheidene plaatsen in West-
Duitschland lukraak brisant- en brandbommen ge
worpen, die slechts onbeteekenende materieele
schade aanrichtten Branden konden terstond na
het uitbreken gebluscht worden. Luchtdoelgeschut
heeft een vijandelijk vliegtuig neergehaald
HEDEN 8 PAGINA'S
Actiketw etti.
R. P.: Haarlem's begrooting. pag. 1
P. Gasus: Boeken. pag. 1
D.: In de arbeidssfeer van den tuin
man-pluimgraaf. pag. 3
Flitsen. pag. 3
Boekenweek 1941. pag. 3
Bijzondere correspondentie: Syrië.
pag. 5
DE HAARLEMSCHE
ZIEKENFONDSEN.
Voor technische hulpmiddelen
moeten de verzekerden nu iets
betalen.
De vijf Haarlemsche ziekenfondsen verstrekten
tot heden aan de verzekerden technische hulp
middelen kosteloos. Daar deze artikelen in den
laatsten tijd evenwel zeer sterk in prijs gestegen
zijn .brillen met ongeveer 60buikbanden met
30% en elastieken kousen met 40% kunnen de
fondsen daarmede niet blijven voortgaan. Daar
om wordt in het vervolg van de verzekerden als zij
zulke technische hulpmiddelen noodig hebben een
vergoeding gevraagd. Deze vergoeding komt neer
op de helft van de prijsverhooging. De zieken
fondsen blijven dus niet alleen den oorspronke-
lijken prijs betalen, maar nemen ook nog de helft
van de verhooging voor hun rekening.
Twee steden in Zuidoost en
Zuidwest Engeland bestookt
Aanval op het vliegveld
Lympne.
BERLIJN, 27 Februari (D.N.B.) Duitsche
formaties van het luchtwapen hebben, naar het
D.N.B. verneemt, in den nacht van 26 op 27
Februari in twee steden in het zuidoosten en
zuidwesten van Engeland met goed gevolg aan
vallen gedaan op voor den oorlog belangrijke
doelen. Groote en kleine branden, benevens
ontploffingen werden waargenomen.
Een bijzonder doeltreffende aanval hebben Duit
sche gevechtsvliegtuigen gisteren tegen den avond
op het vliegveld Lympne ondernomen. Toen de
Duitsohe vliegers het vliegveld naderden, startten
daar juist Britsche jagers om den aanval af te we
ren. Desondanks hebben de Duitsche vliegers hun
aanval volgens het plan uitgevoerd en groote scha
de aangericht. Verscheidene werkplaatsen en vlieg
tuighangars werden getroffen en een reusachtige
brand veroorzaakt. Uit het type en den omvang
van dezen brand valt af te leiden dat groote hoe
veelheden benzine aangestoken zijn.
Tijdens een luchtgevecht, dat zich gistermiddag
in het gebied van Dover ontwikkelde, werd een
Britsch jachtvliegtuig door een Duitschen jager
neergeschoten. De Hurrican ontplofte in de lucht,
viel brandend omlaag en zonk in het kanaal.
In het zeegebied ten noordwesten van Ierland
hebben gisterochtend Duitsche gevechtsvliegtuigen
met succes aanvallen ondernomen op vijandelijke
koopvaardijschepen. Een koopvaardijschip van
6.000, een van 7.000 en een van 8.000 br.t. geraak
ten door bommen in brand. De bemanningen van
de vliegtuigen namen waar hoe de schepen zonken.
ENGELSCn COMMUNIQUé.
BERLIJN, 27 Februari. (D.N.B.) Op grond
van een zooeven gepubliceerd officieel communiqué
meldt de Engelsche berichtendienst, dat het Duit
sche luchtwapen :n den afgeloopen nacht is opge
treden boven Oost, Zuid-Oost, Zuid en West Enge
land en boven het Zuidelijke deel van Wales.
Schadeloosstellingen aan militairen.
Voor gedurende de oorlogsdagen te velde
verloren eigendommen.
De burgemeester van Haarlem deelt mede:
Militairen van land- en zeemacht, die meenen
aanspraak te kunnen maken op schadeloosstelling
voor te velde verloren gegane eigendommen en
dergelijke, welke zij in hun mobilisatiestand
plaats bij zich hadden, kunnen zich hij voor
keur vóór 1 Maart 1941 schriftelijk wenden tot
den secretaris van de Schade-enquête-commissie.
Javastraat 4, 's-Gravenhage, met verzoek om toe
zending van een aangifteformulier.
Opgave van de verloren gegane eigendommen
behoort in dit verzoek niet te geschieden.
Voor de keuring te Bunnik van de dekhengsten, welke in het stamboek van de
Vereeniging tot Bevordering van de Landbouw-tuigpaarden-fokkerij in Neder
land zijn ingeschreven, waren prachtige exemplaren aangevoerd.
(Foto Pax Holland)
Een officiëele uiteenzetting
Het A.NP. meldt uit Den Haag: Omtrent de oor
zaken en den achtergrond van het gisteren bekend
gemaakte besluit van den weermachtsbevelhebbej
in Nederland en den rijkscommissaris voor de be-
zofcte Nederlandsche gebieden om de uitvoerend*
macht in de provincie Noord-Holland aan de mili
taire autoriteiten over te dragen, ontvangen wil
van welingelichte zijde de volgende uiteenzetting-
In vervolge op politiemaatregelen, die ter ver
gelding van een verraderlijke overval op een Duite
sche politiepatrouille moesten worden getroffen tel
gen een aantal Joodsche elementen, zijn in den loop
van eergisteren te Amsterdam in een reeks bedrij
ven partieele stakingen ontstaan. Een deel def
arbeiders en employés van genoemde bedrijven, die
blijkbaar de draagwijdte van een dergelijke on
wettige actie niet volledig beseffen, heeft zich to*
het neerleggen van den arbeid laten opzweepeij
door raddraaiers, die zelf volgens de bekende me
thoden zooveel mogelijk op den achtergrond bleven
Talrijke andere arbeiders en employés werden doo?
dreigementen en herhaaldelijk ook door handtaste*
lijke aanvallen gedwongen tegen hun wil aan de
staking deel te nemen. Onverantwoordelijke, mis
dadige elementen poogden voorts van de op deze
wijze ontstane situatie partij te trekken voor het
op touw zetten van kuiperijen tegen de bezettings
autoriteiten en stelselmatig incidenten uit te lok
ken.
Met het oog op bovengenoemde voorvallen, dia
in een bezet gebied bijzonder ernstig geacht moe
ten worden en ook als alleenstaande actie niet kun
nen worden geduld, hebben de Duitsche bezettings-
autoriteiten dienovereenkomstig tot tegenmaatre
gelen besloten. Ofschoon de naast de Amsterdam-
sche politie opgeroepen Duitsche polïtie-afdeelin-
gen volkomen in staat waren ce handhaving van
rust en orde te waarborgen, hebben de rijkscom
missaris en de bevelhebber van de weermacht het
ter beveiliging van de belangen van de Duitsche
oorlogseconomie en ook van de economische be
langen van de Nederlandsche bevolking in haar
geheel doelmatig geacht de uitvoerende macht in de
provincie Noord-Holland van de burgerlijke auto
riteiten te doen overgaan op den bevelhebber in
de Luftgau Holland Tot dit besluit heeft de om
standigheid aanzienlijk bijgedragen, dat ernstige
waarschuwingen en aanmaningen van Nederland
sche officieele- en particuliere instanties tot on
middellijke hervatting van den arbeid en tot het
achterwege laten van alle ordeverstoring en de
monstraties niet overal de gewenschte uitwerking
hebben gehad en dat in den loop van gisteren nog
op verschillende plaatsen wilde stakingen en per
soonlijke bedreigingen van werkwilligen voorge
vallen zijn.
Nopens de oorzaken van de bovenvermelde orde
verstoringen, werkstakingen en andei-e incidenten
bestonden a priori duidelijke aanwijzingen, dat hier
bij anti-Duitsche ophitsers en betaalde Engel
sche agenten de hand in het spel hadden en dat
deze openlijke of onderaardsche raddraaiers in
hoofdzaak uit Joodsche elementen bestonden. Ver
schillende ernstige incidenten, die aan de voorval
len van de beide laatste dagen reeds voorafgegaan
waren, leveren het ondubbelzinnige bewijs voor de
juistheid van deze opvatting. Zooals men weet, zijn
reeds tusschen 9 en 12 Februari ernstige botsingen
in de Amsterdamsche Jodenwijk voorgevallen. In
het verloop daarvan bleek, dat Joodsche horden,
voorzien van wapenen, stelselmatig overvallen
pleegden op niet-Joden. vooral op nationaal-socia-
listen, waarbij ook vrouwen en kinderen het slacht
offer van dergelijke handtastelijke aanvallen en
mishandelingen werden. Een vrij groot aantal per
sonen heeft in die dagen als gevolg van ceze Jood
sche excessen min of meer ernstige kwetsuren op-
geloopen. Voorts is naar reeds gemeld 11 Fe
bruari de W.A.-man Koot door een Joodsche horde
van omstreeks dertig personen neergeslagen en let
terlijk vertrapt. Tot herstel van de orde moest
derhalve in den nacht van 11 op 12 Februari de
oude Jodenwijk reeds eenmaal tijdelijk door de
politie voor het verkeer naar en van deze wijk vol
komen afgesloten worden Intusschen is het tot
nieuwe excessen van de genoemde elementen ge
komen. Toen een Duitsche politie-patrouille in den
nacht van 19 op 20 Februari een gelegenheid in de
Joodsche emigrantenwijk in de Van Woustraat
wilde binnentreden om een daar gehouden geheime
vergadering op te heffen en de aanwezigen te ar
resteeren. werden de Duitsche politiebeambten uit
het donker met zure en giftige vloeistoffen over
goten. terwijl tevens pistoolschoten op hen werden
gelost. Helaas gelukte het den meesten deelnemers
aan dit misdadige complot in de duisternis te ont
komen.
Voorts zijn nog in den loop van de laatste weken
op verschillende plaatsen van de stad door Joodsche
elementen of door van hunnentwege betaalde le
den van de onderwereld overvallen gepleegd op
niet-Joodsche en vooral pro-Duitsche inwoners van
Amsterdam.
Uit de opsomming van al deze voorvallen blijkt,
dat de verantwoordelijkheid voor alle incidenten en
ordeverstoringen van den laatsten tijd onmisken
baar gelegen is bij Joodsche en andere elementen
van anti-Duitsche mentaliteit, die stelselmatig de
maatregelen en belangen van de Duitsohe bezet
tingsautoriteiten pogen te schaden en te saboteeren,
zonder consideratie voor de economische en maat
schappelijke belangen van de ordelievende meer
derheid van de Nederlandsche bevolking rustver
storingen en incidenten ontketenen en, naar uit
verschillende andere aanwijzingen blijkt, nog an
dere dergelijke acties hebben beraamd.
AMSTERDAM, 26 Februari. Officieel wordt
gemeld: In de stad Amsterdam ontstonden gisteren
ef" ook heden naar aanleiding van politiemaatrege
len, welke de opsporing van de daders van den
nachtelijken overval op een politiepatrouille ca
van de leden van een Joodsche geheime organisa
tie ten doel hadden, botsingen met oproerige ele
menten.
Bij het herstellen van de orde vielen aan de zijde
van de rustverstoorders zes dooden en een aantal
zwaar en lichtgewonden. Een vrij groot aantal per
sonen, die deze ordeverstoringen uitlokten of er aarj
deelnam* n, werd door de politie gearresteerd.
(A.NP.)
