Vooral!
r_
J
Op Ontdekkingsreis
POSTGIRO No's
FLITSEN
De Nederlandsche klomp op de Leipziger Messe.
LANGS DE STRAAT.
ATERDAG 1 MAART 1941
H'A'XREEM'S DAGBCAj5
3
in de arbeidssfeer van...
ET was op Texel, het lustoord van vogel-
minnend Nederland, dat ik met arbeids
sfeer van ortnitholoog in aanraking
kwam. Om precies te zijn: het was in het
ordelijk kustgebied van het eiland, de streek
i De Cocksdorp, daar waar de met gras begroeilre
•horren'' de kustlijn van Noord- en Oost-Texel
[gen en, iets verder in zee, de grijskleurige „slik-
n" hun glibberige koppen boven het water uit
leen. De vogeltrek, een der grootste en wonder-
arlijkste mysteries van de natuur had mij gelokt
ar dezen verren uithoek van het land, waar in
perioden van oen trek duizenden en duizenden
,'leugelde reizigers passeeren of tijdelijk neer-
ijken. Het geluk was met mij, want toen de bus
li Oude Schild mij op dien milden najaarsdag
n de andere zijde van het eiland afzette, trof ik
ar twee bekenidé Nederlandsche vogelfcundigen
n en met hen ondernam ik een speurtocht door
t stille strand- en duingebied.
Stil, dat woord heeft uitsluitend betrekking op
t feit dat wij in de vele uren van zwerven en
ieden geen mens oh tegen-kwamen. Want van rust
ruimeren zin was geen sprake Er was leven en
drijvigheild allerwege. In de lucht, op het strand
in het water, overal was beweeg van vogels,
mmige waren spoedig te herkennen als de trouwe
ivoners van het Nederlandsche strandgebied,
als de scholeksters of „bonte pieten" gelijk de
pulaire naam luidt, andere behoorden tot vogel-
milies die slechts in den trektijd ons lanld plegen
D te doen. Telkens trokken heele vluchten vogels
n ons oog voorbij, allen vluchtelingen uit het
nre noorden en inuïtief op weg naar zachter oor-
n in het zuiden. Weinig minder activiteit als de
rederde trekkers in de lucht en op het water
rtoonden de beide ornithologen zich op het
and. De verrekijker week niet van hun oogle-
b, want met behulp van dit onmisbare instru
ct worden de hoogte van de zwermen en trekrich
ig zoo nauwkeurig mogelijk vastgesteld. Daarvan
jrdt in het dagboek regelmatig aanteekening ge-
an teneinde een zoo volledig mogelijk overzicht
n de waarnemingen te verkrijgen,
lij tijd en wijle verhuisde de verrekijker naar
oog van den bezoeker uit de stad en dan werd
•n man een blik gegund in een wereld die hem
ordien slechts bij name bekend was. Hij onthield
h wijselijk van opmerkingen, want veel verder
n tot'de mededeeling dat hij meeuwen en eenden
tdekt had zou hij toch niet gekomen zijn. En dat
n voor de vogelkenners natuurlijk maar uiterst
[emeene begrippen. Hij deed dus wat voor hem
aangewezen weg was: hij luisterde aandachtig
sprak spaarzaam.
„Let nou 's goed op die verste bank", zei een van
jjn begeleiders en hij hielp mij den kijker rioh-
n". Daar zit nu letterlijk van alles. Die witte rij
ior de bank zijn stormmeeuwen, de 'donkere streep
larachter zijn wulpen, dan komt er een tijdje
les en dan zie je weer een zoo'n donker stuk, dat
n bergeenden. En hier rechts van je tusschen de
lorren en het strand, kun je een stel kanoeten
m scharrelen, en als je nu nog even je kijker in
lucht richt, dan kun je rechts van dien duintop
passant ook nog een sperwer snappen, die ach-
spreeuwen aanzit".
Dit is een fragment van de eerste ervaring die
de arbeidssfeer van den ornitholoog opdeed,
de avonduren kwam de tweede. Dat was bij het
„vinken droelen", waarbij gepoogd wordt het
'me gevogelte te vangen en van lichte allumi-
um ringen aan den poot te voorzien. De ringen
n voorzien van den naam van het Rijksmuseum
or Natuurlijke Historie te Leiden, naar welk
res een eventueele volgende vanger van het
ringde dier zijn berichten over plaats en tijd van
vangst kan richten en aldus tracht men meer
weten te komen over den trek der verschillen-
vogelsoorten.
Hel liep ons niet bijster mee wat de weersom-
andigheden betreft, want, hoe paradoxaal dit
k moge klinken, daarvoor was het weer ons in
ze dagen te goed gezind! Een eerste vereischte
or het vinken droelen is namelijk een storm-
regenachtige avond. De vinken, vinkabhtigen,
sters, spreeuwen e.d. die zich hier ophouden of
doorreis zijn zoeken dan namelijk beschutting
het dichte kreupelhout achter de duinenreeks en
or den geoefenden vinkendroeler is het aldus een
ein kunstje de slapende vogels eenvoudigweg van
i takken af te „plukken" Een lantaarn en een
)oi zijn de eenige ingrediënten die bij deze bezig-
iH te pas komen. Wanneer de kooi een voldoend
ntal gevangen vogels herbergt worden de dieren
nnenskamers geringd en vervolgens weer in vrij-
id gesteld. Het resultaat van onze nachtelijke
tpeditie was inderdaad evenredig aan de niet te
oog gespannen verwachtingen der beide ornitho-
igen. vooral daar de meeste vogels het dezen
rond „hoogerop" in het kreupelhout hadden ge-
cht, zoodat ze moeilijk te bereiken waren. Des-
idanks wisten mijn beide metgezellen een paar
spers, waaronder een koperwiek, in te palmen,
o vast lagen de vogels in Morpheus' armen dat
noch door het licht, noch door het gerucht van
„droelers" in het hout gewekt werden en hun
erloren positie pas gewaar werden toen ze in de
n van een wetenschappelijken vogelaar beland
i. Onnoodig hieraan toe te voegen dat deze zijn
delijken gevangene met groote omzichtigheid
ehandelde: daarvoor is hij niet alleen vogelkun-
ige, maar ook vogelvriend! Terloops werd ik in-
flieht over de experimenten met het ringen op
oote schaal welke bij tijd en wijle door de orni-
lologisohe wereld worden ondernomen. Bij zoo'n
elegenheid werden in d'e omgeving van het Ring-
ation Wassenaar eens vierduizend spreeuwen be-
achtigd en van een ring voorzien. Het is duidelijk
at op deze wijze de kans groot is dat althans
snige dezer dieren elders op dien aardbol opnieuw
oor vogelexperts worden opgevangen zoodat de
mithologie met nieuwe gegevens omtrent het
lysterie van den vogeltrek kan worden verrijkt.
pan de Winterhulp Nederland
Winterhulp Nederland, den Haag,
No. 5553. Als bank der Winterhulp
Nederland is aangewezen de Kasrer-
eesiging N.V. Amsterdam No. 877.
Start op 5553 of 877
Mr. dr. W. G. A. van Sonsbeeck:
„Er is geen doel, waarvoor men liever
alle hens aan dek roept, dan voor onder-
lingen bijstand wanneer gevaren den
landgenoot bedreigen. Nauwelijks geeft
iets meer voldoening dan verlichting van
anderer zorgen."
Een mysterie, dat blijft het wezen van den vo
geltrek feitelijk nog altijd, ondanks het feit dat i-'e
wetenschap ook hier geleidelijke vorderingen
maakt. Op den terugtocht naar het dorp van de
nachtelijke droelpartij was dit haast het eenige
onderwerp van gesprek. Wat is eigenlijk dat won
derlijke trekinstinct? Hoe vindt een vogel ren weg
naar een gebied, dat vele honderden kilometers
verder verwijderd ligt? Geen deskundige die u
daar een precies antwoord op zal durven geven.
Hoe vindt hij zijn punt van uitgang weer terug?
Zin voor richting en oriëntatie, daarover moet de
trekvogel wel in hooge mate beschikken. Zelfs het
jonge onervaren dier beschikt al over de capaciteit
een bepaalde richting in te slaan en die op den
trek te volgen.
Zal de wetenschap, die reeds zoovele Gordiaan-
sohe knoopen owtwarid heeft, ooit in staat zijn het
probleem van den vogeltrek volkomen op te lossen?
Daarop moest men mij het antwoord schuldig blij
ven. Maar de ornithologen blijven actief, hier en
overal elders in de wereld. Hun arbeidssfeer is
vervuld van onuitputtelijke energie en speurzin,
zooals ik ondervond' in het gebied der schorren en
slikken op het Waddeneiland. En in ieder geval
vordert de studie van den vogeltrek, al is het bij
stukjes en beetjes.
J. H. V.
voorkome men: verstopping,
slechte ontlasting, overmatig
vet, die de oorzaak zijn van
aambeien, vale onreine huid,
hoofdpijnen, enz. door grondige
zuivering van bloed en Inge»
wanden met
Dr. Schieffer's
Stofwisselingszout
Een weldaad voor het organisme!
Flacon f 1.0S. Dubbele flecon.f 1.7S
bij apotheker» en vakdrogisten.
Veroorcleelingen door Duitsche
Krijgsgerechten.
's GRAVENHAGE, (A.N.P.) Duitsche krijgsgc-
rechten hebben wederom twee veroordeelingen
wegens zware beleediging van de Duitsche weer
macht moeten uitspreken.
In een geval werd een tramconducteur, die
tijdens zijn dienst een twist met een Duitschen
soldaat begon en daarbij handtastelijk werd, tot
een jaar gevangenisstraf veroordeeld.
Dezelfde straf van een jaar gevangenis werd
opgelegd aan een jong meisje, dat in het open
baar Duitsche soldaten met een zwaar beleedi-
gende uitdrukking beschimpte.
AANBESTEDING.
Vrijdag is te Haarlem door den Rijkswaterstaat
aanbesteed het onderhoud van de werken van het
Noordzeekanaal gedurende 1941, in twee perceelen
en in massa.
Perceel 1: laagste inschrijver J. van der Vlies te
Sliedrecht f 91.980; perceel 2: laagste inschrijver
J. van der Vlies te Sliedrechtf 31.970.
In massa was de eenige inschrijver dezelfde voor
f 123.800.
JUBILEUM P. BOOGAARD.
Maandag 10 Maart a.s. zal het 25 jaar geleden
zijn dat de heer P. Boogaard, Spaansche Vaart
straat 29 Haarlem, als loopknecht-magazijnbe
diende in dienst trad bij de kantoorboekhandel
drukkerij O. Th. Dantuma, Zijlstraat 90. Het
zal hem op dien dag zeker niet aan belangstel
ling ontbreken.
WINTERHULP.
De penningmeester van Winterhulp Nederland,
afd. Haarlem deelt ons mede, dat sedert de
vorige opgave de volgende giften voor Winter
hulp-Nederland, afd. Haarlem zijn ingekomen:
N.V. Cacao en Chocoladefabrieken Union f 50,
Joh. Enschedé en Zn. f 500, C. G. E. f 25,
kleinere giften f 47.77.
(Adv. Ingez .Med.)
CENTRALE KEUKEN.
Het menu der Centrale Keuken te Haarlem voor
de week vam 5 tot en met 11 Maart luüdft:
5 Maart Woensdag: Stamppot snijboonen
6 Maart Donderdag: Stamppot zuurkool.
7 Maart Vrijdag: Groentesoep.
8 Maart Zaterdag: Stamppot witte kool.
10 Maart Maandag: Capucijners met aardappelen.
11 Maart Dinsdag: Stamppot koolraap.
N. A. T. U.-VERG ADERING UITGESTELD.
De secretaris der afd. Haarlem van de Ned. Ama-
teurtooneel-Unie verzoekt ons mede te kJeelen, dat
de op morgen uitgeschreven vergadering tot nader
No. 242
De grapjas
1. Baby amuseert zich
rustig maar alleszins ge-
noegelijk.
2. Hier komt bezoek;
heet blijkbaar oom Kees;
nooit eerder gezien.
3. Oom Kees vindt zelf
blijkbaar dat hij erg veel
slag heeft met babies.
4. Hij probeert grappig
te zijn door raar te doen
met zijn vinger.
5. Nu is hij quasi hu
moristisch met zijn hor
loge.
6. Zou oom Kees weten
hoe onnoozel hij er uit
ziet als hij zulke gekke
gezichten trekt?
7. Waarom lachen ze
allemaal zoo. wat is er
voor grappigs aan?
8. Nu zet hij tot over
maat van ramp moeder's
hoed op.
9. Nou. hij wil niet
onvriendelijk schijnen,
maar hij weet zich wel
beter te amuseeren.
order moet worden uitgesteld. Er zal later worden
bekend gemaakt op welken datum de vergadering
zal plaats hebben.
door P. v. d. HEM.
(De nieuwe modellen 1941)
MET POLITIEHULP.
In een nette, stille Amsterdamsche straat (wie
de buurt zou willen aanduiden en van het maken
van fijne onderscheidingen houdt, zou misschien
zeggen iets minder dan een middenstandsbuurt)
stond een groote verhuiswagen, zooals door de ge
opende deur te zien was nog meer dan half gevuld
met allerlei meubelen en huisraad. Een mand met
een zeer variabelen inhoud was er blijkbaar pas
uitgehaald en even op straat gezet om later verder
geëxpedieerd te worden.
Een verhuizer, gekleed in een donkerblauwe
overall en met een platte pet op het hoofd en een
bril op zijn neus, die zich op hef trottoir in de
buurt van den wagen ophield, maakte niet den in
druk, een uitzonderlijk mensch te zijn. Toch deed
hij wel iets zeer bijzonders: hij stond nl„ al waren
zijn jeugdjaren al lang voorbij en al leek hij alles
behalve vroolijk van aard te zijn, te springen.
Wat toch was het geval?
U weet, dat bij elk verhuizing te Amsterdam gc-
heschen wordt. Alle huizen zijn daarop ingericht.
Heel boven in den gevel is in een dwars uitste
kende balk een katrol bevestigd en als de verhuis
dag aangebroken is komen de verhuizers met een
stevig, lang hijsohtouw en doen het hunne.
Zoo was het ook nu geschied. Het hijschtouw
was in den 'hooge om de katrol geslagen van een
perceel in de stille straat, waar de verhuiswagen
voor had post gevat en de twee uiteinden hingen
naar beneden; het eene kronkelde zelfs op de
straat. Dit was oorzaak dat het andere uiteinde
hooger hing dan wenschelij'k was en dat deel van
het touw had de verhuizer nu juist noodig om zijn
werk te kunnen vervolgen. Ofschoon hij van een
behoorlijke lengte was, was hij toch niet groot ge
noeg om het hoog hangende touw te kunnen grij
pen. Daarom trachtte hij nu, wat hij te kort kwam
aan lengte door het maken van luchtsprongen aan
te vullen. Maar hoe hij ook sprong, het lukte niet;
het touw bleef voortdurend juist iets boven zijn
bereik.
Daar klonk de bedaarde stap, in het voorgeschre
ven tempo, van een Amsterdamschen agent, die
den hoek van een zijstraat om kwam.
Bij den wagen gekomen bleef de ordebewaarder
even met belangstelling kijken naar den springen-
den en reikenden verhuizer. Toen vroeg hij: „Wil
het niet, vader?"
„Nee", zei de verhuizer, „ik ken d'r nèt niet bij.
Me maat is effe weg. om het hoekie en ik zou vast
het touw an die mand binden, dan kenne we di-
recht weer doorgaan as me maat terug komt. Maar
nou is dat vertikte touw 'n klein endje te ver door
getrokken
De agent toonde een goed politieman te zijn, zich
er van bewust dat niet alleen het speuren naar ver
grijpen en misdrijven maar ook het verleenen van
hulp aan het publiek tot de taak van de politie
behoort.
Hij keek even rechts en links, omdat hij toch voor
geen geld zijn prestige te grabbelen wilde gooien,
zag, dat in deze stille buurt alles veilig was, nam
zijn uniformpet af, legde die even op straat en
bukte zich, met de handen op de knieën steunend,
alsof hij met den verhuizer haasje-over wilde gaan
springen: „Klauter maar effe op m'n rug!" zei hij.
De verhuizer maakte met graagte van dit onver
wachte aanbod gebruik. Met één sprong zat hij op
den breeden rug van den gezagdrager. Toen moest
hij zich nog meer verheffen en zelfs even op dien
rug gaan staan en jadaar had hij het touw te
pakken! Toen keerde hij weer op aarde terug, het
zoo zeer gewenschte touw stevig vasthoudend.
„Dank je wel, maat!" zei hij tot den agent., die
nu weer tot den loodrechten stand teruggekeerd
was, zijn pet weer opzette en met een korten groet
zijn weg vervolgde, ongetwijfeld in het bewustzijn
een goede dead, een politieman waardig, te hebben
verricht.
J. C. E.
k
'Uim het overbodige op uw zol
der op. Niets is eenvoudiger met
de beproefde hulp van een
GROENTJE in HAARLEMS DAG
BLAD.
