Haarlem's Dagblad
„FRANKEN"
Utrecht weer door
zworen brand geteisterd
j
oor
atuurbescherming.
Honderdduizend.
DANS-ACADEMIE MARTIN
Een onderzoek naar den
Voedings toestand
Luchtaanvallen op
Engeland.
Artikelen enz.
>8t JAARGANG No. 17702
gave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant
gaven en Algem. Drukkerij N.V. Bureaux: Groote
utstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgiro-
flst 38810. Drukkerij: Zuïder Buiten Spaarne 12.
efoon: Directie 13082. Hoofdred. 15054, Redactie
IOO, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724,
I25. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
DirectieP. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
DINSDAG 4 MAART 1941
Abonnementen per week 0.25, per maand 1.10,
per 3 maanden ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, loss#
nummers 6 cent per ex. Advertentiën: 1-5 regels
ƒ2.elke regel meer ƒ0.40. Reclames ƒ0.65 per
regel. Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels ƒ0.70, elke regel meer
/0.17r/£. Groentjes zie rubriek.
d.)
Uit mededeelingen in dit en in ons vorige num-
z blijkt, dat ingrijpende administratieve maat
delen zijn genomen tot samenvatting en centra-
atie van het werk voor natuur- en lanldfechaps'
scherming in Nederland. Eigenlijk zijn die reeds
jonnen met een nog in 1940 verschenen veror-
uing, waarbij de zorg voor de natuurbescher-
ng onder éen departement, namelijk dat van
'oeding, Wetenschap en Cultuurbescherming,
rd geplaatst. Vroeger ressorteerde zij onder
ee departementen. De Contactcommissie voor
tuur- en Lanldischaps-besoherming heeft nu me-
gedeeld dat het departement zelf kan volstaan
de aanstelling van een deskundig ambtenaar
een inspecteur voor de natuurbesoherming, dat
W. G. van der Kloot, haar adjunct-secretaris,
den eerstgenoemden ambtelijken post en tevens
haar secretaris is benoemd en id'at in afwach-
g van de benoeming van een inspecteur mr. dr.
J. Beumer, dr. J. A. van Steyn en mr. P. G. van
sihoven als adviseurs van het departement zul-
optreden. De commissie blijft zelfstandig en
Staatsboschbeheer zal evenals voorheen volle-
blijven ingeschakeld met al de groote erva-
ig, die het op dit gebied bezit. Er is voorts een
uwe wetgeving op til ter centralisatie van de
g voor die natuurbescherming. Mededeelingen
dit nummer behelzen, dat de particuliere ver
ligingen in den loop der jaren behoefte voelden
le erkenning door het Rijk van de bezittin-
der vereenigingen als natuurmonumenten
jodat onteigening „zonder meer", bijvoorbeeld
ir gemeentelijke werkverschaffingen, niet meer
gelijk zou zijn), 2e mogelijkheid van onteige-
ten behoeve van de bescherming van het na-
irsohoon (vooral van „enclaves", dw.z. inge-
ten stukken, particulier bezit te midden van
luurmonumenten, zoodat die maar niet zoo voor
iwterrein verkocht kunnen worden), 3e een
ere regeling voor de vrijwillige classeering van
reinen als natuurmonument. Onderwerpen als
de opleiding van landschapsarchitec-
en hun inschakeling bij groote objecten, die
rijpende wijziging in het landschap brengen,
ook aan de orde. En men wordt er aan her-
lerd Idlat de natuurbescherming ook de fauna
ót als men leest over de wenschelijkheid. van
voor den met uitsterving bedreigden
ohotter en zelfs voor de vleermuizen in den
Pietersberg bij Maastricht.
1st weik van Staatsboschbeheer en van de par-
tliere vereenigingen, dat als zeer verdienstelijk
ermalen ook in dit blad is vermeld', zou tilus
iris aanzienlijke uitbreiding ondergaan. Wait die
uwe wetgeving betreft as het voornemen van
if. Van Dam, den secretaris-generaal van het
rokken departement, samenwerking te zoeken
allen die zich tot dusver op dit gebied bewo-
om die samenvattende wet te ontwerpen. Het
diiild'elij k dat de taak van Ir. Van der Kloot
arbij van veel belang is.
n deze streek, in Kennemerland, hebben wij
alle reden om de ontwikkeling van zaken op
gebied met groote aandacht en belangstelling
volgen. Immers, de sinds jaren steeds dringen-
gevoelde wensoh van de schepping van een
lot natuur-reservaat in het duingebied is er
uw bij betrokken. Eveneens de toekomst van
zoo prachtig landgoed als het sinds menschen-
ugenis onbewoonde Elswout. Nederland is een
(lichtst bevolkte landen van Europa, maar zijn
rolking is geenszins gelijkmatig over het grond-
léd verspreid, hetgeen wel het eenvoudigst
irdt aangeduid door de vermelding van het feit,
ongeveer de helft in twee van de elf provincies,
Noordholland en Zuidholland, is gevestigd. In
langrijke deelen van Idie twee provincies en zeer
eer in Kennemerland koppelt zich het streven
ar natuurbescherming dan ook meteen aan dat
leede, dat van het grootste belang voor de geeste-
fce zoowel als de lichamelijke volksgezondheid
het openstellen van de schoone natuur voor de in
wnmassaas levende stadsbevolkingen, bet ver
latten van „longen" aan de stfeden. De hoofidstad,
nsterdam, is al jaren bezig met de ontwikkeling
uitvoering van zijn Boschplan. Arm aan na-
ursehoon in haar onmiddellijke omgeving is zij
noodzaakt, daar een bosch te gaan scheppen,
ïarlem, gezegend met een schoone omgeving, is
lukkiger in dit opzicht. Maar de eisohen van het
aderne verkeer hebben de vrije, ongerepte na-
ur in den loop dezer eeuw doorsnëd"en met zoo-
Ie breëde wegen, die in vredestijd aan auto en
axon zijn gewijd, dat men zijn wenschen wel
oest gaan richten op al idlat bekorende natuur
toon, dat men slechts van den buitenkant zien
ag, dat achter kilometers-lange hekken en dui
nden bordjes „Verboden .Toegang, Art 461 W.
S.", verborgen ligt. Het zal er toe dienen te
xnen dat daarvan althans een zeer groot deel in
toekomst voor het publiek wordt opengesteld,
il men de volksgezondheid haar rechten doen we-
rraren. Wellicht in de Iroogste mate is het de
«stelijke volksgezondheid, die daarmee gediend
worden. Wie zouden meenen dat 'het op den
ensch el ij ken geest niet van den heilzaamsten in-
ofti is, verkwikking en ontspanning van het jach_
nde leven der twintigste eeuw te vinden in de
koonheid en onbezorgde vrijheid der natuur,
mnen zich nooit daarin ingeleefd hebben en be
lten of weinig verbeeldingskracht of een bedroefd
stje gemeenschapsgevoel.
Er is meer over dit onderwerp in dit blad ge
dreven, in velerlei toonaard. Het geldt een belang
n de gansche bevolking van deze streek. De drang
ar verwezenlijking van dit verlangen stijgt met
tt jaar; de voortdurende bevolkingsgroei maakt
ït steeds noodiger. Het is daarom dat wij er in
it blad telkens op terugkomen, indachtig het frap-
n
laaf»
hooi
13.
Ds.
dert,
w ej,
ugd-
ienstj
teyn,
10!
D«,
(Het inwonertal van Tilburg heeft
de 100.000 bereikt door de geboorte
van Maria Gertruda Antonia van-
Gooi).
Tilburg heeft de honderdduizend,
Zij 't niet in de loterij,
Niet in geld maar zielen, huizend
In zijn stad, en het is blij.
Is het feit van steeds meer menschen
Op een kluitje bij elkaar
Waarlijk iets om blij te wenschen?
'k Weet het niet, maar 'k laat het daar.
Tilburg voelt zich plots verheven
Tot een stad van groot formaat,
In 't gemeentelijke leven
Van den Nederlandschen staat.
Om het feestlijk te gedenken
Kreeg de baby, naar gemeld,
Heel een weelde van geschenken
En een gulle gift in geld.
Dat 's in elk geval plezierig
Voor het kind en het gezin,
Velen gaan meer armetierig
't Leven hier op aarde in.
'k Wil de peuter welkom heeten
Met het uiten van de hoop,
Dat haar vreugd wordt toegemeten
In haar verdren levensloop
Nu zal het haar nog niet deren,
Nog zoo onbewust en klein,
Eens moog' haar bewezen eere
Meer dan voor een nummer zijn.
P. GASUS.
DOOR DE BIJZONDERE OMSTANDIGHEDEN WORDEN ALLE LESSEN TOT
NADER ORDER UITGESTELD.
(Adv Ingez Med.j
Heck's lunchroom aan de Oudegracht totaal verwoest
pez, frappez, toujours en overigens in de overtui
ging, dat wij al sinds jaren onvermijdelijk op weg
zijn naar deze oplossing en dat het dus een zaak
van bespoediging is.
R. P.
Ook te Haarlem
De Voedingsraad zal binnenkort beginnen met
het instellen van een onderzoek naar den voedings
toestand der bevolking.
Naar wij vernemen zal ook Haarlem in dit on
derzoek betrokken worden.
Het is de bedoeling in verschillende gemeenten van
ons land een 40-tal gezinnen uit te noodigen zich
voor dit onderzoek beschikbaar te stellen, opfdiat
daardoor gegevens beschikbaar komen over het
verloop van den voedingstoestand op dit oogenblik
en in de komende tijden Voor hef onderzoek zullen
vier groepen van gezinnen worden uitgezocht, zoo
dat gegevens verkregen worden over de geheele
bevolking.
De gegevens die in de gemeenten verzameld wor
den wonden opgestuurd naar een Centraal Bureau
waar zij dan zullen verwerkt worden om tot een
conclusie te komen.
Geen Engelsche troepen uit
Tsjoengking naar Birma.
TOKIO. 4 Maart (Domei) Het persbericht
dat meldde dat 20.000 man geregelde troepen
van Tsjoenking kortgeleden Birma waren bin
nengetrokken ter versterking van de Britsche
defensie aldaar, zulks in overeenstemming met
een geheime Engelsch-Chineesche militaire
overeenkomst, is formeel tegengesproken door
Sir Robert Craigie, den Britschen ambassadeur,
tijdens een onderhoud dat hij kort geleden ge
had heeft met Ohasji, den vice-minister van
buitenlandsche zaken. De woordvoerder van het
bureau voor de inlichtingen, Koh Isjii, heeft
vandaag in de persconferentie voor buitenland
sche correspondenten een desbetreffende ver
klaring afgelegd. De Britsche ambassadeur had
bovendien de verzekering aan den vice-minister
gegeven dat er ook geen plan bestaat voor het
binnenrukken van troepen van Tsjoengking in
Birma.
In het hartje van de oude Domstad heeft
hedennacht een brand gewoed met een hevig
heid zooals Utrecht na den brand van de Ga
leries Modernes en Centraal Station niet meer
heeft gekend. Op slechts enkele tientallen
meters afstand van de plaats, waar op 13
Maart 1939, dus bijna twee jaar geleden, het
groote warenhuis Galeries Modernes in de
asch werd gelegd, heeft een ontembare vuur
zee thans een groot modern pand, n.L Hecks
lunchroom in de Potterstraat, hoek Oude
gracht, welk pand ongeveer tien jaar geleden
is gebouwd, geheel verwoest.
Het was ongeveer half twee, toen de gérant van
Hecks lunchroom de heer Rijnders, die met zijn
gezin op de bovenste verdieping woont, wakker
werd door een sterke rookontwikkeling in zijn
slaapkamer. Hij spoedde zich uit bed, schoot een
paar kleedingstukken aan en wilde zich via de
gang naar beneden begeven. Bij het openen van
een deur, welke toegang gaf tot het resaurant,
constateerde hij met schrik, dat de achterzaal
reeds één groote vuurzee was en dat hij niet
anders dan over het dak zijn vrouw, vier kinde
ren en zichzelf in veiligheid kon brengen.
De brandweer rukte terstond met een Magyrus
ladder uit, welke direct na aankomst op het ter
rein van den brand in dienst kon worden gesteld,
om de angstig om hulp schreeuwende leden van
het gezin Rijnders, dat zich reeds een kwartier in
doodsgevaar op het dak bevond, te redden. Na
eenige gemanoeuvreer bereikt de Magyrusladder
het dak van het ruim twintig meter hooge pand
en toen duurde het niet lang of het gezin Rijnders
kon door eenige moedige brandweerlieden, met
gevaar voor eigen leven, uit zijn benarde positie
worden gered.
Het bleek de brandweer al spoedig, dat van het
pand weinig te redden zou zijn en daarom deed
zij alle mogelijke moeite om den electriciteits-
winkel „Electra" en de fourniturenzaak van de
firma de Groot achter welke panden de lunchroom
heenloopt, te redden.
Toen de vuurzee om ruim drie uur haar hoogte
punt bereikte, stond Heck's lunchroom geheel in
brand en spookachtig lekten de vlammen naar
buiten en dit schouwspel werd nog grootscher,
toen ook de glazen toren aan den 'kant van de
Potterstraat vlam vatte en als het ware één reus-
,Half om"
De nieuwe broodsoort van
Het ideale brood in distributielijd
smakelijk
voedzaam
goedkoop
18 cent per 800 gram
(vooral dun snijden)
(Adv. Ingez Med.t
achtige fakkel werd, welke scherp afstak tegen
den donkeren nacht en de geheele omgeving in
een rosslgen vuurgloed zette. Benedenverdieping,
eerste en tweede etage en het dak vormden met
elkaar een enorme vuurmassa en slechts met de
grootste moeite en vaak bovenmenschelijke kracht
kon de brandweer er voor zorgen, dat behalve de
panden „Electra" en van de firma de Groot niet
nog meer perceelen door het verteerende vuur
zouden worden aangetast.
Het bleek, dat de muren van Hecks lunchroom,
welke de afscheiding vormden tusschen de pan
den aan de Potterstraat geen weerstand aan de
loeiende vlammenzee hadden kunnen bieden en
dat het vuur vla de achterzijde van de biljartzaal
was overgeslagen op de zaak van de firma De
Groot, waarvan reeds de bovenste verdieping ge
heel was uitgebrand. Brandweerlieden, die zich
op de daken rondom de brandende huizen hadden
geposteeerd. bestreden het niets ontziende vuur,
doch het leek of hun urenlange arbeid vruchteloos
zou blijven, temeer toen zij zich op een gegeven
moment moesten terugtrekken daar het dak
waarop zij stonden en van waar zij hun duizenden
liters water in het vuur wierpen, onder hun voe
ten dreigde te bezwijken.
Na uren langen strijd echter kon men eindelijk
zeggen, dat men den brand onder de knie had.
Weliswaar laaide af en toe het vuur weer op. doch
de vlammen waren toen grootendeels gebluscht.
De schade bij Heck is zeer groot en op geen
duizenden guldens te overzien. Het geheele inte
rieur van het gebouw is in de vlammen opgegaan.
Bij het perceel van „Electra" heeft, in aanmerking
genomen, dat dit pand naast Heck is gelegen, het
vuur betrekkelijk weinig verwoestingen aange
richt. De waterschade daarentegen is zeer groot.
Dit laatste kan ook gezegd worden van het daar
naast gelegen pand van de firma de Groot, dat
echter bovendien voor een groot gedeelte door de
vlammen ls verteerd. In de chocolaterie van den
heer van Aelst. door wiens huis een slang was ge
leid. is de brandschade vrij gering, doch het water
heeft hier een groot ongerief gebracht. Voor het
meerendeel worden brand- en waterschade door
verzekering gedekt.Tragisch daarentegen is wel
het feit, dat alle instrumenten, toebehoorend aan
de leden van het orkest van Boyd Baohmann,
welk ensemble voor de maand Maart was geënga
geerd, zonder een uitzondering geheel verloren
zijn gegaan. Dit beteekent voor de bandleden niet
alleen een werklooze periode, doch wat erger is
hun respectievelijke instrumenten waren niet
tegen brandschade verzekerd, zoodat zij hierdoor
een gezamenlijke schade van enkele duizenden
gulden lijden.
Over de oorzaak van den brand tast men tot
op heden in het duister.
Cardiff en Newcastle
bestookt
BERLIJN, 4 Maart (D.N.B.) Naar het D. N.
B. verneemt hebben sterke afdeelingen Duitsche
gevechtsvliegtuigen in den nacht van 3 op 4 Maart
voor den oorlog belangrijke doelen en ravitail-
leeringscentra te Cardiff en Newcastle met succes
aangevallen Doordat het weer gunstig was, konden
de bestuurders de doelen goed onderscheiden,
zoodat reeds de eerste toestellen hun bommen
juist konden richten. Men heeft ontploffingen en
een groot aantal branden waargenomen.
Verder heeft een gevechtsvliegtuig in den
afgeloopen nacht een koopvaarder van 3000 ton
door rechtstreeksche treffers tot zinken gebracht.
Op een vliegveld in Zuid-Engeland werden door
bommen branden in hangars en onderkomens te
weeggebracht.
ENGELSCHE MEDEDEELING.
BERLIJN. 4 Maart. (D.N.B.) De Duitsche
luchtaanvallen van den afgeloopen nacht, zoo
meldt de Londensche Berichtendienst, zijn in
hoofdzaak gericht geweest op een stad in Zuid-
Wales. De daar neergeworpen bommen hebben
een reeks gebouwen in brand gestoken. Door
neergeworpen brisantbommen is eveneens een
zekere schade ontstaan. Voorts hebben vijan
delijke vliegtuigen op verscheidene plaatsen in
Noord-Oost Engeland en Schotland en op een
plaats in Londen bommen neergeworpen. Ook
uit andere deelen van Engeland zijn berichten
binnengekomen over afzonderlijk optreden van
vijandelijke vliegers.
TWEE BRITSCHE VLIEGTUIGEN
BOVEN WEST-DUITSCHLAND
NEERGESCHOTEN.
BERLIJN, 4. Maart (D.N.B.) Gisteravond laat
verscheen naar het D.N.B. verneemt, een aantal
Brtsche vliegtuigen boven West-Duitschland. De
toestellen lieten slechts enkele brisantbommen
vallen. De schade is gering en blijft beperkt tot
burgerlijken eigendom. Er zijn drie slachtoffers te
betreuren. Twee vijandelijke vliegtuigen zijn door
luchtdoelgeschut neergehaald.
Duitsch
weermachtsbericht
Tankschip in den grond
geboord.
Luchtaanvallen op Duitsche
koopvaarders mislukt.
De autobussen der Noordzuid.
Rijden op gas.
Sinds eenige dagen rijdt er op de lijn Stations
plein te Haarlem naar Bloemendaal een autobus
van de' N.Z.H.T.M. op gas. Van de zijde der di
rectie vernemen wij. dat de ervaringen daarvan
buitengewoon gunstig zijn. Voorloopig rijdt
deze dienst alleen van 's morgens negen tot des
namiddags vijf uur. De vorige week is de tweede
aldus uitgeruste autobus gearriveerd; die
zal waarschijnlijk Woensdag in gebruik worden
genomen. Het is de bedoeling, in totaal acht van
deze wagens in dienst te stellen. Dit aantal zal
eind April of Mei bereikt worden.
Een uitbreiding van den dienst zal als gevolg
daarvan worden overwogen, o.a. door het door
trekken va; enkele buslijnen. Dan zou bij
voorbeeld de bus van Bloemendaal naar het
Haarlemsche station naar de Zandvoortschelaan
kunnen doorrijden.
De zeilvaart heeft haar plaats in het transport over de Nederlandsche rivieren en kanalen weer kunnen innemen, nu door den dooi het ijs
verdwenen is. (Foto Pax Holland)
BERLIJN, 3 Maart (D.N.B.) Het opperbevel
der weermacht maakt bekend:
Zooals reeds in een afzonderlijk bericht bekend
is gemaakt, marcheeren als beveiliging tegen de
bekend geworden Britsche maatregelen in Zuid-
Oost Europa, na verkregen toestemming van de
koninklijke Bulgaarsohe regeering, sedert 2 Maart
formaties van de Duitsche weermacht Bulgarije
binnen. De binnentrekkende troepen worden door
het Bulgaarsohe volk levendig begroet.
Een duikboot meldt het in den grond boren vdn
een vijandelijk tankschip van 9000 b.r.t.
Het luchtwapen heeft ondanks den ongunstigen
weerstoestand verkenningen ondernomen tot aan
de Shetlandeilanden en boven zee. Het bracht op
2 Maart voor het St. George kanaal een koopvaar
der van 2000 b.r.t. tot zinken en beschadigde een
vrij groot koopvaardijschip zwaar. Op de barak
ken van een troepenkamp werden voltreffers ge
plaatst. Lange-afstands-bommenwerpers brachten
ten Westen van de Hebriden een koopvaardijschip
tot zinken van 10.000 ton en troffen een tweede
groot schip zwaar.
Afzonderlijk vliegende gevechtstoestellen be
stookten den afgeloopen nacht voor den oorlog
belangrijke doelen in Londen en de installaties
van twee Britsche Kanaalhavens doeltreffend met
bommen.
In Noord-Afrika werden succesvolle aanvallen
gericht door Duitsche gevechtsvliegtuigen op de
havenwerken van Tobroek en op troepenconcen
traties. autocolonnes en veldkampementen bij
Agedabia.
Bij een luchtgevecht boven Malta verloor de
vijand een jachttoestel.
Vijandelijke luchtaanvallen op Duitsche koop
vaarders op de Noordzee mislukten door het af-
weervuur der convoyeerende strijdkrachten. Een
vliegtuig werd hierbij door de marine neergescho
ten.
moiEKOUTSTOom fnoosr tuxoaf»
(Adv. Ingez. Med.)
HEDEN: 8 PAGINA'S
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiKiiiraiiiiiii'iiiiiiiiiiiiii
R. P.: Voor Natuurbescherming.
pag. 1
P. Gasus: «Honderdduizend pag. 1
Ook een onderzoek naar den voe
dingstoestand te Haarlem, pag. 1
Flitsen pag. 3
v. T.: Een herinnering pag. 3
v. H.: Snot-Dolf. pag. 3
D.: Langs de Straat. pag. 3
Voor lange avonden pag. 5
L.: De Borgstellingsfondsen voor den
kleinen middenstand pag. 6
Laatste Berichten op pagina 2