STOK's
SCHAAKRUBRIEK.
r
3
DAMRUBRIEK
RIJWIELEN
VRIJDAG 2S MAART 1941
H'A'ARtEM'S DAGBEAD
9
Verduister goed.
Zooals het moet.
VAN 28 OP 2» MAART 1941
van 20.06 tot 7.25
Maan op 29 Maart op8.07
Maan op 29 Maart onder21.59
Oplossingen, bijdragen, vragen, enz. te zenden aan den
Schaakredacteur van Haarlem's Dagblad, Groote Hout
straat 93, Haarlem.
PROBLEEM No. 1057.
Dr. A. W. Galltzky (1861—1921).
Mat In twee zetten.
Stand der stukken:
Wit: Kf4, De4, Tg8.
Zwart: Kd7, c7.
„EJvenals in het leven, brengen wij ons altijd zelf om
hals in het schaakspel."
Dr. S. TARRASCH.
Mat in twee zetten.
Stand der stukken:
Wit: Kh2. Dal. Td5, Lg2. Pe7. Pf2. b4, d2.
Zwart: Kf4. Td3, Lh3. Pa8, Ph8. f5. f6. g5.
3e prijs, wedstrijd Kon. Ned. Schaakbond (1897).
ONZEN THEORIE-CURSUS
letten wij voort, aan de hand van
PARTIJ No. 970.
Gespeeld te 's Gravenhage. 22 Februari 1941, in de eerste
klasse competitie van den K. N. S. B. (bord 1).
Wit: Zwart:
mr. G. S. Fontein w. J. Mühring
(Den Haag). (Rotterdam).
NIMZOWITSCH-SYSTEEM 1)
1. Pgl—f3 d7d5 2) 14. Tfl—dl c5xd4
2. b2—b3 3) Pg8—16 15. e3xd4 Dc7—f4
3. Lel—b2 e7e6 16. De2—e3 Df4—b8 6)
4. e2—e3 Lf8e7 4) 17. Tdl—el h7—h6
5. c2c4 0—0 18. Ld3bl Td8—d7
6. Lfle2 c7c5 19. a2—a3 Kg8—f8
7. 0—0 Pb8cG 20. d4d5 7) Pc6—d8
8. d2d4 b7—b6 21. d5xe6 Pd8xe6
9. Pbl—d2 Lc8—b7 22. Pf3—e5 Td7—d6
10. Le2—d3 Ta8c8 23. Lbl—f5 Db8—c7
11. Ddle2 d5xc4 5) 24. Pe5xf7! Dc7—c6 8)
12. b3xc4 Dd8c7 25. Pd2—f3! Opgegeven.
13. Tal—cl TX8d8
1) Zooals men weet, noemt men de openingen die met
Pgl13 beginnen naar den wereldkampioen J. H. Zuker-
tort (1842—'88) voor zoover in dergelijke partijen spoedig
«2—e3 of d2—d4 gespeeld wordt De partijen, welke na
1. Pgl—f3 voortzetten met het Koningsfianchetto (g2—g3)
noemt men naar Richard Réti (1889—1929) en die, welke
met het Damefianchetto vervolgen (1. Pf3, d5; 2. b3, als
boven) worden naar A. Nimzowitsch (1886—1935) ge
noemd.
2) Zwart bezet direct het centruirt, dat in deze opening
juist door Wit wordt versmaad. Minder risico heeft Zwart
met 1.Pg8—f6 want nu kan Wit dadelijk (door
2. c2—c4) den d5-plon aanvallen
3) In dit stadium noemt men de opening ook wel West-
Indisch „in de voorhand".
4) Gebruikelijk is hier Pb8d7.
5) Een positioneele fout, waardoor Wit een belangrijk
overwicht in het centrum krijgt.
6) Zwart heeft thans een gewichtig tempo verloren. De
witte opstelling der stukken is zeer sterk.
7) Zie aanteekening bij zet 11 van Zwart.
8) Zwart meende het spel te kunnen redden door deze
matdreiging (op g2). maar had het schitterend antwoord
over het hoofd gezien. Het Paard op f7 kan niet geno
men worden, wegens Pf3e5t. met Dameverlies. En als
de Toren, die „en prlse" staat, naar d7 of d8 gaat, i
llest Zwart het Paard op e6, gevolgd door kwaliteits
verlies. Een door mr. Fontein meesterlijk gespeelde partij.
SCHAAKCURSUS.
Loop der stukken.
E. Dame.
De Dame is de gewichtigste en sterkste van alle offi-
eieren. De Koning blijft ln dit verband biuten beschou
wing, omdat zonder Koning niet gespeeld kan worden. Zij
bezit zoowel de rechten van den Toren als van den Looper,
m. a. w. een Dame gaat en slaat ln alle richtingen en mag,
tenzij er andere stukken op haar weg staan, zooveel
velden gaan als zij wil
ZWART.
Da5xb4; 2. PeS—d3t, Kc5—c4, 3. Pd3xb4, Ld5xe4t: 4.
Pc3xe4, Kc5xb4; 5. Pe4—cJ en wint.
Kc5xb4; 2 Pc3xd5t, Kb4xa4; 3. Pd5— C3f. Ka4—b4 of
Ka4—a3. 4. PeS—c6t resp. Pc5—c4t en wint de Dame en
het spel.
Goed uitgewerkt door: J. Hillebrand, J. ten Hove en
P. J. F. v. Oeffel. allen te Haarlem, K. Slegerlst te
Santpoort.
CORRESPONDENTIE.
Drouwen (Dr.). B. v. R. Na 1 e4xdS wint Zwart door
Da5—c7. En op 1. e4xd5, Kc5—d4 wint Wit
direct de Dame door 2 Pe5c6f.
Q-.
OENTJES in HAARLEM S DAG
BLAD zijn niet gratis Want gratis
beteekent: niets.
Maar tegenover het voordeel
dat zij opleveren beteekent hun
prijs ook niets.
Alle correspondentie deze rubriek betreffende te
zenden aan den damredacteur: J. W. van Dartelen, Heem
stede, Koedlefslaan 42.
VOOR ONZE PROBLEEMVRIENDEN.
Hieronder geven wij ter oplossing een nieuwe composi-
e van den bekenden problemist O. G. van Veen. Deze
lokzet is vooral voor hen, die ons spel praktisch beoefenen,
van groote waarde. Dergelijke verwikkelingen, als in deze
lokzet geconstrueerd, kunnen ook ln de partij voorkomen.
Men verzuime daarom niet deze fraaie studie te ontleden!
LOKZET NQ. 2710.
Auteur: O. G, van Veen, Alkmaar.
Eerste publicatie.
Zwart:
m
Ég
tv
m
9
WH'*
9
s
m
m
K
9
9
iS
ui'
m
9
m
fjf
if
in
fif
m
8
'0'
BS
n§§
If
Wit:
Stand In cijfers:
Zwart 10 schijven op: 4. 7. 13, 16. 17, 19. 22. 23. 27 en 28.
Wit 10 schijven op: 25. 31. 36. 38. 39. 41. 42. 43. 44 en 46.
Wit speelt en lokt den foutzet uit.
Oplossingen van probleem No. 2710 worden gaarne inge
wacht tot uiterlijk binnen veertien dagen na verschijning
dezer rubriek.
OPLOSSINGEN.
No. 2699. Auteur: H. Meijer, Apeldoorn.
Wit: 32—28 (21:34 A.) 16—11 (41:23 of 29 47) 11
(41 23 of 29 47) 40 18 (12 49) 46-41 (49 9) 50-44 (49 40)
45 1 en wint
A. (41 34) Iff11 (21 23 of 29 47) 11 13 (21 23 of
29 47) 40 18 (12 49) 46—41 (47 9) 50—44 (49 40) 45 1 en
wint.
Probleem No. 2699 werd correct opgelost door W. Ver
steeg te Haarlem en J. Piek te Heemstede.
OPLOSSINGEN.
No. 2701. Atiteur L Muusse? Arnhem.
Wit: 40—35 (23 12) 37—31 (36 18) 29—23 (18 40) 35 44
(25 34) 44—39 (34 43) 32—27 (43 21) 26 10 (4 15) 42—38
(15 42) 47 3 en wint.
Van den bekenden hoofdklasse-speler Ph. de Schaap
auteur van verscheidene werken op damgebied
gedurende een groot aantal jaren te Parijs vertoefde, doch
die verleden jaar naar Holland terugkeerde, ontvingen wij,
toen wij hem te Amsterdam bij den wedstrijd om het
persoonlijk kampioenschap van Nederland ontmoetten,
de hieronder volgende interessante partij-fragmenten
voor plaatsing In onze rubriek.
Bij het naspelen zal men bemerken, dat De Schaap
nog niets van zijn oude spelkracht heeft ingeboet en nog
immer dezelfde geniale speler is als vroeger.
UIT DE HOOFDKLASSE-COMPETITIE 1948/41 VAN DEN
NEDERL. DAMBOND.
PartU-fragment No. 2711.
voorgekomen ln de partij tusschen Ph. de Schaap (Am-
sterdamschen Damvereeniging „Van Embden") met Wit
en J. Muller (Damvereeniging „Jozel Blankenaar") met
Zwart, gespeeld ln de hoofdklasse-competitie 1940/41 van
den Nederlandschen Dambond op 23 November 1940.
Stand in cijfers:
Zwart 10 schijven op: 11, 12, 13, 14, 16, 18, 19, 23. 24 en 25.
Wit 10 schijven op 26. 27. 28, 32. 33, 34, 35, 38, 39 en 43.
Zwart staat niet erg fraai en speelde (23—29) 34 23
(18 29), waarop Wit had gerekend en antwoordde met:
28—23 (19 37) 38—32 (29 49) 32 41 (49 21) 26 10 en won.
PARTIJ-FRAGMENT No. 2712.
Voorgekomen in de partij tusschen Ph. de Schaap (Am-
sterdamsche Damvereeniging „Van Embden") met Wit
en W. Koning (Damclub ..Oostzaan") met Zwart, gespeeld
in de hoofdklasse-competitie 1940 1941 van den Nederland
schen Dambondl op 27 October 1940.
Vanuit de aanvangspostie werd als volgt gespeeld: 1.
34—30 (20—25): 2. 32—23 (25 34): 3. 39:30 (16—21): 4. 37—32
(21—26): 5. 41—37 (18—23); 6. 44—39 (15—20): 7. 30—25 (20—24):
8. 31—27 (12—18); 9. 40—34 (7—12); 10. 34—29 (23 34); 11.
39 30 (18—23): 12. 45—40 (12—18); 13 50—45 (8—12): 14. 37—31
(26 :37); 15. 42 41 (10—15?) waarna de volgende stand was
abc d e f g h
WIT
De witte Dame (e4) op bovenstaand diagram heeft dus
•en keuze uit 27 zetten.
De eindpunten van haar loop worden op dit diagram
voorgesteld door de zwarte stukken. Zij kan op die velden
(a4, a8, bl, el, e8, hl, h4 en h7) komen de door de aldaar
staande stukken te nemen. Naarmate de Dame echter bij
de randvelden staat, heeft zij minder velden tot haar be
schikking (op d4 staande echter evenveel). De zwarte Dame
op bl wordt in haar loop tegengehouden door het eigen
stuk (Looper el) en door de witte Dame op e4, die zij kan
nemen.
De zwarte Dame kan derhalve komen op de velden al,
a2, b2, b3, b4, b5. bB, b7, b8, c2, d3, e4. cl en dl, terwijl zij,
wanneer de witte Dame op e4, de zwarte Looper op el, de
zwarte pion op h7 en het zwarte Paard op hl van het bord
verwijderd worden, bovendien de velden f5, g6, h7, el, fl,
gl en hl tot haar beschikking krijgt.
OPLOSSING EINDSPELSTUDIE No. 187.
(J. B. Horwitz, 1808—1883).
Stand der stukken:
Wit: Kc2. Pc3. Pe5, a2, a4, b2. e4.
Zwart: Kc5. Da5, I.d5. a6.
1. b2—b4f,
Kc5xb42. Pc3xd5t. Kb4— ca; 3. Pd5—b6 en Wit wint door
een schaakje met het Paard (of op andere wijze, namelijk
wanneer Zwart de Dame offert) de Dame en het spel.
Zwart 17 schijven op: 1, 2. 3. 4. 5. 6. 9, 11, 12, 13. 14. 15,
17. 18, 19. 23 en 24.
Wit 17 schijven op: 25. 27. 28. 30. 31, 32. 33. 35. 36. 38. 40,
43. 44. 46. 47. 48 en 49.
Wit won als volgt een schijf:
16. 27—22 (18:27): 17. 32 :21! (17:37); 18. 25—20 (14 34)
19. 40 16 en schijf 37 ging verloren en daarna de partij.
Een merkwaardige slagzet!
PARTIJ-FRAGMENT No. 2713.
Voorgekomen in de partij tusschen H. Laros (Damclub
„IJmuiden") met Wit en Ph. de Schaap (Amsterdamsche
Damvereeniging „Van Embden") met Zwart, gespeeld in
de finale om het hoofdklasse clubkampioenschap van
Nederland 1940 1941 van den Nederlandschen Dambond te
Amsterdam op 9 Februari 1941.
Stand ln cijfers:
Zwart 14 schijven op: 2, 3 6. 8, 12, 13, 16, 19, 21. 23, 24.
26. 29 en 35.
Wit 13 schijven op: 22 25, 27, 32, 33, 36, 37, 38. 42, 43. 44,
48 en 49.
Zwart won op de volgende aardige wijze: (23—28!) 32 34
(21 41) 36 47 (24—29) 34 14 (13—19) 14 23 (12—18) 23 12
(8 50!).
Op 32 14 na (23—28!) van Zwart zou gevolgd zijn:
(21 41) 36 47 (13—19) 14 34 (24—29) ad libitum (12—18)
22 13 (8 50) en wint.
In bovengenoemden stand zitten nog meer mogelijk
heden; de wijze waarop Zwart won, is echter wel de meest
elegante.
VERHOOGING VAN CREDIET VOOR BRUGGENBOUW.
De Regeerlngscommlssaris voor Haarlem, overwegende
dat het billijk is te achten den aannemer van den bouw
van de brug over de Jatj Gijzenvaart ten bedrage
f 35.500 te vergoeden de hoogere kosten van het werk als
gevolg van de bijzondere tijdsomstandigheden, eer
ander tot een bedrag van f7.935,56, heeft besloten het
hiervoorgenoemd crediet van f 35.500 te verhoogen met
f 7.935,56 en dus te brengen op f 43.435,56.
Peduuce.
Wist U. dat U bij ons een volledige voet
behandeling a 95 cent begint met een
HEERLIJK VERFRISSCHEND
VOETBAD? Het daarin verwerkte
dennennaaldenzout sterkt de huid.
En eindigt met een
WELDADIGE MASSAGE, die Uw
voetspieren lenig maakt en de huid
koel en soepel houdt.
U kunt dagelijks bespreken.
GR. HOUTSTRAAT 34
Telef. 11285
(Adv. Ingez. Med.)
DE PERSOONSBEWIJZEN.
Eischen waaraan het publiek moet
voldoen.
Zooals onze lezers weten krijgen alle ingezetenen
van Haarlem binnenkort een uitnoodiging thuis,
waar op staat: waar, wanneer en op welk uur ze
verwacht worden om het persoonsbewijs in ont
vangst te nemen. Op die uitnoodiging staan de vol
gende elf eischen, waaraan het publiek, wat de in.
te leveren twee foto's betreft, moet voldoen:
1. De foto moet Sy2 c.M. breed en iV2 c.M. hoog
zijn;
2. de foto mag uitsluitend het "hoofd en eventueel
het bovendeel van de borst van den afgebeelden
persoon weergeven;
3. de foto moet den afgebeelden persoon zonder
hoofdbedekking weergaven;
4. de afbeelding van het hoofd moet 2 cm. in
doorsnede of grooter zijn;
5. de foto moet den afgebeelden persoon half „en
face" en half „en profil" (zoogenaamd driekwart)
naar rechts toonen, zoodanig, dat het linkeroor dui
delijk en geheel zichtbaar is;
6. de beeldtrekken moeten scherp en niet gere
toucheerd zijn (geen wazige of zgn. kunstfoto's):
7. de foto moet den afgebeelden persoon duidelijk
kenbaar weergeven;
8. gelijkmatige (zgn. egale) kleur: witte althans
lichte achtergrond;
9. de foto mag geen nevenafbeeldingen bevatten
(geen andere personen, geen huis, geen landschap,
geen hond enz. enz.);
10 de foto mag geen stempelafdruk of deel van
een stempelafdruk bevatten;
11. de achterzijde der foto moet zijn van wit of
roomkleurig (chamois), geheel blanco papier, zon
der stempelafdruk, opdruk of anderszins.
De heer J. Smit, chef der 6de afdeeling ten Stad-
huize, die bij deze werkzaamheden te Haarlem de
leiding heeft, deelde ons vanmorgen mede. dat
waarschijnlijk de volgende week met het verzen
den van de uitnoodigingen zal worden begonnen.
Het is bekend dat ieder op 1 October a.s. in het bezit
van het persoonsbewijs moet zijn.
De heer Smit verzoekt ons er uitdrukkelijk de
aandacht op te vestigen dat de afmeting zoo nauw
keurig mogelijk moet zijn. De foto mag vooral niet
kleiner zijn, want anders kan zij niet bevestigd
worden op de plaats die daarvoor op het persoons
bewijs is aangegeven. Als de foto eventueel
te groot is, kan de ambtenaar ze op de juiste af
meting afknippen. Er mogen ook geen witte randjes
aan zitten. Kortom, er mag geen enkele afwijking
zijn; men moet zuiver en alleen de foto meenemen
en aan de achterzijde mag niets geschreven worden:
ook de naam van den fotograaf mag er niet achter
staan.
Het verdient dus aanbeveling, teneinde bij de uit
reiking van het pefeoonsbewijs noodelooze stagna
tie te voorkomen, de foto, zoodra men die van den
fotograaf ontvangen heeft, thuis zorgvuldig met een
centimeter na te meten.
Afwijkende foto's zullen in geen geval door den
ambtenaar in ontvangst worden genomen.
Wfe zich laat fotografeeren, moet er voor zorgen,
het hoofd ongedekt te houden; daarvan worden al
leen uitgezonderd menschen zooals bijvoorbeeld
Friesche of Zeeuwsche vrouwen, die altijd gewend
zijn folkloristische kleeding te dragen. Maar ér
moet toch voor gezorgd worden dat het linkeroor
en de twee oogen goed zichtbaar zijn; er mag ook
geen haar over het oor hangen.
De doorsnee-afmeting van het hoofd bedraagt 2
c.M., horizontaal gemeten.
De twee volkomen gelijke foto's moeten nieuw
zijn.
Het is dus gewenscht, dit stuk uit de krant te
knippen en te bewaren; dan kan men, in afwach
ting van de komst der uitnoodiging, rustig onder
zoeken of met de foto's alles in orde is. Men krijgt
daar ruim den tijd voor, want de uitnoodiging komt
tien dagen vóór don datum waarop men bij den
ambtenaar moet verschijnen.
Allen moeten in het gebouw van den Ned. Pro
testantenbond aan de Jacobstraat komen, waar
hun het oersoonsbewijs wordt overhandigd. Er zul
len op eiken werkdag 800 en op Zaterdag 400 men
sehen geholpen kunnen worden. De menschen wor
den opgeroepen in vier nloegen: de eerste is van 's
morgens 9 uur tot half elf enz. Het Is dringend
noodig dat men komt oo den tijd dien men op de
uitnoodiging aangewezen heeft gekregen. Ook moe
ten ze niet allen nrecies te negen uur komen, want
anders zouden ze te lang moeten wachten Het ge
reed maken van het persoonsbewijs vordert onge
veer dertien viiftien minuten: met het wachten
meegerekend moet men dus op ongeveer een half
uur rekenen.
Voor de menschen die te Spaarndam wonen
wordt een afzonderlijke regeling gemaakt Dat
wordt nader bekend gemaakt.
De kosten van het persoonsbewijs bedragen f 1.
In geval van min- of onvermogen kan dit bedrag
tot de helft worden verminderd of kostelooze uit
reiking worden toegestaan.
Het. publiek ontvangt bij de üitnoodiging teverfe
een circulaire, waarin allerlei belangrijke mede
deel mgen staan, die zorgvuldig gelezen moeten
worden.
Teneinde identiteit en nationaliteit te kunnen
bewijzen, moeten allerlei stukken worden mede
gebracht en overgelegd. Behalve de uitnoodiging
dus medebrengenidentiteitsbewijs, distributie
stamkaart. 'huwelijksboekje, paspoort of ander na-
tionalifeitsfoewijs. geboorte-extract en eventueel
andere officieele bescheiden. Als men ingeschreven
staat bii de Arbeidsbeurs moet ook het bewijs van
inschrijving worden medegebracht.
DE VINGERAFDRUK.
Aangezien een vingerafdruk moet worden ge
maakt, moet men scboone handen hebben. Dit
geldt met name voor de vingers van de rechter
hand en dan zeer speciaal voor den rechterwijs
vinger. of, zoo deze ontbreekt of sterk verminkt is,
voor den rechter middelvinger.
Aan de fotografen wordt een circulaire gezonden,
waarin zij Icunnen lezen, aan welke regels zij zich
bij het maken van de foto's hebben te houden
Arrondissements-Rechtbank
te Haarlem.
Het doodelijke verkeersongeval
op den Heerenweg.
Officier acht schuld van den
autobestuurder niet bewezen.
Op 5 Februari des avonds om half negen had
op den Heerenweg bij Groenendaal een ver
keersongeval plaats, dat aan den 29-jarigen J. P.
M. v. K. het leven kostte.
Donderdagmiddag stond voor de Arr.-Recht-
bank te Haarlem een bestuurder van een auto
terecht, die er van verdacht werd door roekeloos
rijden schuld te hebben aan den dood van v. K.
Als eerste getuige werd gehoord de deskundige
J. P. L. Hulst, die den lijkschouw had verricht.
Uit den aard van de schedelbreuk kon worden
verondersteld dat 't slachtoffer niet op zijn fiets
had gezeten, doch er naast had geloopen.
Dit bleek trouwens ook uit het feit dat de
fiets geheel onbeschadigd was. Ook het achter
lichtje brandde nog. Dit was echter zoo zwak, dat
het, wanneer de fiets aan de hand werd geleid,
niet zichtbaar was.
De politie-agent, die vervolgens als getuige
kwam, veronderstelde dat het slachtoffer het
rijwielpad had verlaten, omdat dit door den
sneeuwval onberijdbaar was geworden en zich
op het schoongeveegde asfaltdek van den grooten
rijweg had begeven, juist toen hem de bewuste
auto van achteren naderde.
Een inspecteur van politie verklaarde dat men
met afgeschermde lichten veel voorzichtiger
dient te rijden dan met normale lichten. De ver
dachte had volgens een getuige, die achter in den
wagen zat, ongeveer 60 K.M. per uur gereden,
hetgeen reeds meer is dan de terplaatse onder
normale omstandigheden toegestane snelheid van
45 K.M. per uur.
De verdachte zei een moment verblind te zijn
geweest door een tegenligger die zijn licht niet
dimde. Hij had daarop even van het midden van
den weg. waarop hij reed, naar rechts uitgehaald.
De officier achtte het niet mogelijk om het be
wijs te leveren dat de dood van het slachtoffer
aan het roekelooze en onvoorzichtige rijden van
den verdachte te wijten zou zijn. Het slachtoffer
heeft voor het grootste deel zelf schuld aan het
hem overkomen ongeluk, want hij begaf zich
op den grooten voor snelverkeer bestemden
weg, liep aan den rechterkant, waar het verkeer
hem achterop kwam, terwijl het achterlicht
geen licht uitstraalde. Bovendien was het
slachtoffer gekleed in een donkere jas.
De officier verzocht de rechtbank den verdach
te te willen vrijspreken.
De verdediger mr. van Vessem. vroeg even
eens vrijspraak, mede op juridlschen grond.
Uitspraak over 14 dagen.
HERZIENING VAN HET UITBREIDINGSPLAN
ZUID-OOST.
De regeeringscommissaris voor Haarlem heeft
besloten te bepalen, dat een herziening in voor
bereiding is van een deel van het uitbreidingsplan
„Zuid-Oost", welk gedeelte is gelegen op den
Noordelijken hoek van den Schalkwijkerweg en
den ontworpen verkeersweg Schalkwijkerweg
Amsterdamschevaart, tevens Schalkwijkerweg—
Schiphol.
Een Hoogtijdag te Haarlem.
Het bestuur van Haarlem's Bloei schrijft ons:
De door het Dagelijksch Bestuur benoemde com
missie, bestaande uit leden van het algemeen bestuur
dier stichting, de heeren Brinkman, Hooy en Van
Weerden, is, onder voorzitterschap van den heer
B. W. Lasschuit, voor het eerst bijeen geweest.
De commissie heeft zich in deze eerste zitting
beperkt tot het nagaan van de mogelijkheid en
wenschelijkheid van een jaarlijks terugkeerenden
hoogtijdag te Haarlem.
Na uitvoerige besprekingen van het onderwerp,
is de commissie tot de conclusie gekomen, dat een
jaarlijks terugkeerende hoogtijdag voor Haarlem,
de hoofdstad van het oude Kennemerland en de
provincie-hoofdstad van Noord-Holland, zeker van
belang mag worden geacht voor de Spaarne-
stad.
Daarna hield de commissie zich bezig met den
aard van dezen hoogtijdag. Zij besprak achtereen
volgens verschillende plannen, waarbij zoowel aan
de cultureele als aan de sociale zijde ervan de
noodige aandacht werd gegeven, omdat de com
missie van meening is, dat zulk een hoogtijdag
naast de daaraan verbonden feestelijkheden ook
een diepere bcteekenis dient te hebben. Alleen dan
zal hij in alle bevolkingsgroepen weerklank vin
den en tenvolle aan het gestelde doel beantwoor
den.
De commmissie is, evenals het dagelijksch bestuur
van meening, dat de hoogtijdag eerst na terug
keer van den vrede eventueel zal kunnen worden
gehouden. In afwachting daarvan zal dit evene
ent in onderdeelen nauwkeurig kunnen worden be
studeerd-
Van het besprokene zal bij monde van den
commissie-voorzitter verslag worden uitgebracht in
de eerstvolgende vergadering van het dagelijksch
bestuur va Haarlem's Bloei.
De secretaris der commissie, de heer C. S. Th.
van Gink, directeur van Haarlem's Bloei, zal de
verschillende in de commissie naar voren gebrachte
plannen nader uitwerken.
Gezien de belangstelling, welke er in Haarlem
voor een hoogtijdag bestaat, zal deze eerste mede-
deeling zeker met belangstelling begroet wor
den.
Eer het tot verwezenlijking van t.z.t. te aan
vaarden plannen zal komen, zal misschien nog ge
ruime tijd verstrijken
Tot den terugkeer van normale toestanden zal
Haarlem's Bloei aan andere plannen, welke ook
onder de huidige omstandigheden wel doorgang
kunnen hebben, haar aandacht geven.
RÏJWIELDIEF AANGEHOUDEN.
Donderdagmiddag heeft de politie te Haarlem op
wijzing van den benadeelde aangehouden een 33-jarigen SUBSIDIE AAN „HET NEDERt.ANDSCH TOONEEL
transport-arbeider te Haarlem, die ln het bezit bleek te De Regeerlngscommlssaris voor Haarlem heeft besloten
zijn van een rijwiel, dat hij Woensdag van bovengenoem- uit het Fonds voor Kunsten en Wetenschappen ter be
den eigenaar gestolen had De aangehoudene trachtte bij j schikking te stellen van de N.v „Het Nederlandsch Too-
het verhoor eerst te ontkennen, maar tenslotte viel hij I neel" een bedrag van f250.— voor een opvoering ln den
door de mand. De man is ln verzekerde bewaring gesteld. Stadsschouwburg te Haarlem van „r Arlésienne".
SCHOOLVOEDING.
Prof. dr. W. Mengelberg 70 jaar.
Prof. dr. W. Mengelberg.
(Eigen archief)
De bekende dirigent van het Concertgebouworkest
te Amsterdam, prof. dr. Willem Mengelberg, viert
heden zijn zeventigsten verjaardag. In verband
met den wensch van den jarige wordt, zooals wij
reeds hebben meegedeeld, geen feestconcert ge
geven. Hij heeft don wensch te kennen gegeven rust
te nemen en alleen de traditioneele opvoeringen
van Bach's Mathaeus Passion te dirigeeren.
Willem Mengelberg werd 28 Maart 1871 te
Utrecht geboren als zoon van den kerkdijken kun
stenaar Fr. W. Mengelberg. Zijn eerste muziekon
derwijs ontving hij aan de Utrechtsche Muziek
school, waar hij o.m. les ontving van den bekenden
Richard Hol, van Martinus Petri en van jhr. mr.
C. M. van Riemsdijk. Al spoedig bleek de jonge
Mengelberg bijzondere gaven te bezitten en daarom
werd besloten, dat hij zijn muziekstudie zou voort
zetten, waartoe hij naar Keulen vertrok. Aan het
conservatorium aldaar waren Franz Wüllner, Isidor
Seiss en Jensen zijn leeraren. Hij bleef in Keulen
drie jaar, haalde het einddiploma en ontving een
benoeming tot stedelijk muziekdirecteur te Luzern.
In 1895 werd hij als opvolger van Willem Kes tot
directeur van het Concertgebouw benoemd. Twee
jaar later koos de Maatschappij Caecilia hem tot
haar directeur en in 1898 ging hij zich ook op het
gebied van den koorzang bewegen toen hij tot direc
teur van de Amsterdamsche zangafdeeling van
Toonkunst werd benoemd, als opvolger van Julius
Röntgen. In de volgende jaren maakte Mengel
berg verschillende reizen naar het buitenland. In
1907 werd hij benoemd tot leider van de Museum
Gesellschaft-concerten en in 1909 van de Caecilien
Verein te Frankfurt. Tn 1921. een jaar nadat hij
zijn Frankfurter functies had neergelegd, vertrok
hij naar Amerika voor het dirigeeren van concerten,
waarbij hij zulk een succes had. dat hem in 1927
door de Columbia-universiteit het eere-doctoraat
werd verleend. In Nederland viel hem later nog
de onderscheiding ten deel benoemd te worden tot
bijzonder hoogleeraar in de algemcene muziek
wetenschap aan de Rijksuniversiteit te Utrecht. Zija
inaugureele rede hield hij op 2 December 1934.
De voedingswaarde van liet brood.
Het Voorlichtingsbureau van den Voedings
raad schrijft:
De samenstelling van het brood zal een wijziging
ondergaan in dezen zin, dat het 10 pCt. gerst zal be
vatten. Het is niet van belang ontbloot eens na te
gaan welke beteeken is dit heeft voor de voedings
waarde van ons brood. De samenstelling van het
nieuwe brood zal worden 05 pCt tarwe 25 pCt.
rogge en 10 pCt. gerst.
In Nederland kent men het gerstebrood niet
meer. In de oudheid werd gerstebrood o.a. bij de
Grieken, Phoeniciërs en Batavieren algemeen ge
geten. In Noordelijke streken maakt het gerste
brood ook thans nog deel uit van het volks voedsel.
Meestal bestaat ook daar het brood niet uitsluitend
uit ger stem eel, doch is dit gemengd met andere
meelsoorten, zooals in Noorwegen het geval is. Voor
het fijnere Zweedsche gebak wordt gerstemeel ge
bruikt en aan het brood wordt vaak gerstemeel toe
gevoegd om de smakelijkheid te verhoogen. In het
zoogenaamde „knaeckebrot" wordt dikwijls gerste
meel gebakken. Gerst in den vorm van gort wordt
door vele Nederlanders met smaak genuttigd.
Zooals gebruikelijk is dit brood van te voren ge
toetst op zijn voedingswaarde en verteerbaarheid.
In het Centraal Instituut voor voedingswaarde te
Utrecht en het Nederlandsch Instituut voor volks
voeding in Amsterdam zijn proeven genomen naar
de samenstelling en verteerbaarheid. Uit deze proe
ven blijkt, dat de voedingswaarde gelijk is geble
ven en dat het door den mensch uitstekend ver
dragen wordt. Ook maagpatiënten verdragen het
zeer goed, terwijl de smakelijkheid van het brood
verhoogd is.
Nog steeds Is het fabeltje, dat gemalen bloem
bollen in het brood gebruikt worden de wereld niet
uit, evenmin als de meenmg, dat men van het hui
dige brood schurft zou krijgen, hetgeen geheel on
juist is.
De Regeerlngscommlssaris voor Haarlem, heeft besloten
de rekening en verantwoording over het jaar ingediend
door de Commissie voor Kindervoeding te Haarlem goed
te keuren lot een bedrag van f 26.366 en het totaal van
het over 1940 aan de Commissi* voor Kindervoeding te
Haarlem te verleenen subsidie bepaald op f 26.366.
In het aan Gedeputeerde Staten uit te brengen verslag,
wordt o.m. meegedeeld, dat het aantal uitgedeelde porties
warm voedsel bedroeg over: Januari 22564; Februari
21851; Maart 20944; April 18341; October 16930; November
28030; December 23915. Totaal 152575.
JUBILc ATELIER „HAARLEM".
Naar men ons mededeelt zal het 1 April a.s. 12t/j Jaar
geleden zijn. dat opgericht werd het atelier „Haarlem".
Ged, Voldersgracht 45—47, dat in den kring der Haarlem-
sche glashandelaren bekendheid geniet.
De heer J. J. Damsma en Chr. Bennlk hebben ln ge
noemd tijdsbestek hun zaak. die klein werd opgezet ver
mogen uit te bouwen tot een belangrijk bedrijf, dat vooral
op het gebied der glas-in lood-zetterlj een uitstekenden
naam verwierf.
Doch ook op ander gebied hebben beide heeren zich
nuttig gemaakt, De heer Damsma heeft indertijd nuttig
werk geleverd bij het O. en O.-werk ten behoeve der ge
mobiliseerde soldaten en fungeert thans nog als blok
hoofd bij de Luchtbescherming Zijn medefirmant is
wijkhoofd. bestuurslid van ..Jacob van Lennep" en wordt
dikwijls ultgenoodigd. zitting In onderschelden Jury's te
nemen.
Men ziet: twee verdienstelijke burgers, die straks wel
zullen ervaren, dat hun arbeid waardeering geniet.
DE COMMISSTE-POSTHUMA.
Naar het A. N. P. verneemt Is de commlssie-Posthuma
welke de opdracht heeft gekregen de samenwerking van
den Nederlandschen landbouw In het belang van een zoo
groot mogelijke voedselproductie te organlsceren, Woens
dag haar arbeid begonnen.
BALANSEN GOEDGEKEURD.
De Regeerlngscommlssaris voor Haarlem heeft de ba
lansen per 31 Derembec 1939 en de verlies- en winst
rekeningen over 1939. betreffende de 52 en 44 arbeiders
woningen der Woningbouwvereniging „Spaamoog'*
goedgekeurd.
De Regeerlngscommlssaris voor Haarlem heeft eveneens
de balansen per 31 December 1939 cn de verlies- en winst
rekeningen over 1939, betreffende de complexen van 318
en 74 arbeiderswoningen en het complex van 81 midden
standswoningen der te Haarlem gevestigde woningstich*
tlng „Patrimonium" goedgekeurd.
Alle merken:
SIMPLEX, MAG
NEET- en GER
MAAN
RIJWIELEN
uit voorraad leverbaar.
RIJWIEL-AFD.
KAMPERVEST 1
HAARLEM Telef. 17918.
AMSTERDAM: 5 ZAKEN-
INRUIL OUD RIJWIEL
Zéér gemakkelijke betaling.
