STOFZUIGERS
Op Ontdekkingsreis
EEN GEZONDE GEEST IN EEN GEZOND LICHAAM
ONE HOUR
CLEANING SERVICE
Café-Restaurant „DREEFZICHT"
HET PAASCHEI.
ZATERDAG 12 APRIL 1941'
WOENSDAG 9 APRIL '1941
3
Den directeur van de
bank van leening.
(Adv. Ingez. Med.)
in de arbeidssfeer van...
Hoe levensmoeilijkheden te overwinnen.
De brui pom kreeg bij het serveeren
Dr toepterrien over z'n kleeren
Wij draalden niet lang,
Reeds den volgenden gang
Kon liij aangekleed mee-consumeeren.
Chemisch reinigen en persen
Smoking-costuums I. 3.59
Avondtoiletten vanaf. I. 3.07
Mantels vanaff. 2.56
Demi saisons f. 2.56
Laat Cleaning Service Uw
betere kleeding verzorgen.
Haarlem Plein 22 - Telefoon 16761 -20220
(Adv. Ingez. Med.)
J. VAN SCHOONHOVEN
Accountant en Belastingadviseur.
RECHTHUISSTRAAT 17.
TELEFOON 22/92 HAARLEM
(Adv. Ingez. Med.)
45 BEKENDE MERKEN Ook in huurkoop
DE STOFZUIGER CENTRALE H A G E M A N
GED. OUDE GRACHT 52 - TELEF. 12762
(Adv Ingez. Med.)
„JAN* PASSTOORS"
De Ver. „Jan Passtoors" zal op Zaterdag 26 en
Zondag 27 April den Bloembollentocht van ...Jan
Passtoors" over een afstand van 20, 30 en 40 K.M.
organiseeren.
In den bollentijd komt ieder natuurliefhebber
naar de bollenvelden kijken en geniet dan van het
schitterende kleurenspel en daarom heeft deze ver-
eeniging een paar parcoursen uitgezet opdat men
al wandelend hiervan kan profiteeren.
Inschrijvingen bij den heer D. Antonisse, van
Kinsbergenstraat 28, Haarlem W.Z.W..
Leden van den N.W.B. ontvangen op vertoon van
bondsdiploma 1941 reductie.
De inschrijving sluit op Dinsdag 22 April laatste
post.
De start vindt plaats uit het gebouw van den
Haai-temschen Kegelbond, Tempeliersstraat des
Zaterdagsmiddags om half drie; dit geldt alleen
1 voor de 20 en 30 KM, daar de 40 KM alleen des
Zondag wordt geloopen. De start vindt Zondags
plaats des morgens tusschen 9.30 en 11.30 uur voor
4e 30 eu 10 K.M- Voor de 20 KM 10.30 cn 11.30 uur.
„Als f eitje binnenkomt, juicht heel het huisgezin".
Vrij naar Victor Hugo).
Grooterc beperking van het
taxiverkeer.
's-GRAVENHAGE, 11 April. Met ingang van
Zaterdag 12 April 's middags te 12 uur zal het
taxiverkeer nog meer beperkt worden. De taxi
ondernemers zullen uitsluitend van de garages aait
bedienen en dus geen standplaatsen meer inne
men. Alleen in een zeer dringend geval zal men
over een taxi kunnen beschikken. Daarbij moet
een bewijs van een arts worden overgelegd, dat
het vervoer noodzakelijk is.
Een en ander houdt natuurlijk verband met de
benzineschaarschte. Men zal dus goed doen, het
den garagehouders niet onnoodig lastig te maken.
(A.NP.)
„Vreugde en Arbeid"
in Haarlem.
Een specialiteitenprogramma.
De Werkgemeenschap van het N.V.V, „Vreugde
en Arbeid" heeft in een reeks van plaatsen specia
liteitenvoorstellingen georganiseerd, welke onder
leiding staan van Theo Bouwmeester en waaraan
ongeveer 20 van de beste cabaret- en variété-ar-
tisten medewerken.
Op Maandag 21 April a.s. kómt Theo Bouw
meester met een wereldstadprogramma in de®
Stadsschouwburg te Haarlem.
Als conférencier zal optreden Paul Ostra,
..Inderdaad, je krijgt ook in het privé-leven
een critischer kijk op de dingen, een schilderij,
dat je bij kennissen aan den muur ziet han
gen, schat je onmiddellijk op de geldelijke
waarde, het servies, dat de gastvrouw met trots
op tafel brengt, ondergaat onverbiddelijk den
strengen blik van den schatter, en de lepels
en vorken, de borden aan de muren, de thee
kopjes, kortom alles wat in een huiskamer al
zoo los en vast zit, treft eenzelfde lot. Want
langzamerhand ga je het leven door de bril be
kijken, die je bij je werk opzet (een figuur
lijke bril!) en waardoor je de panden en pand
jes beschouwt, die het publiek in de bank van
leening aanbiedt om wat contant geld te ver
krijgen, dat thuis hard noodig is.
Waarmee gezegd wil zijn dat de arbeidssfeer van
den directeur van de bank van leening hem na den
arbeid nog niet met rust laat, hem achtervolgt wan
neer de deur van het kantoor achter hem dicht
geslagen is en ook de huisdeur binnenslipt. Eigen
lijk is dat met vele menschen het geval, de arbeid
in de maatschappij en het leven thuis beïnvloeden
elkaar wederzijds, maar in dit geval neemt deze
beïnvloeding een duïdelijken vorm aan. Doch wan
neer men mocht denken dat de directeur van de
bank van leening in zijn vrijen tijd een mensch
wordt zonder eenig menschelijk gevoel, alles om zich
heen uitdrukkend in geldelijke waarde, dan ver
gist men zich, want eigenlijk overwint reeds dade
lijk het mensehelijke weer in hem wanneer hij me
vertelt dat hij, wanneer een vriend of een kennis
bijzonder ingenomen is met een schilderij of een
ander voorwerp hem dierbaar blijkt, hij aan de
illusie geen eind maakt door hem de werkelijke
vaak zeer teleurstellende waarde ei- van te vertel
len, doch opzettelijk deze pijnlijke onthulling voor
zich houdt. Wat men zelf ziet hoeft men een ander
niet voor te houden!
Het feit, dat het werk, dat verricht wordt, een
stempel drukt op de heele persoonlijkheid, betee-
Jcent dat dit werk ingrijpend is. En werkelijk, het
schatten van goederen, die varieeren van een thee
lepeltje tot een piano en een trapnaaimachine, is
een werkzaamheid, waar men populair en duide
lijk gezegd „heelemaal in gaat zitten", vooral als
men gelijk mijnheer van Koningsbruggen twee-en-
twintig jaren in het vak is. Goud en zilver leveren
de minste last op, want die gaan op een weegschaal
en (het gewicht wordt tegen den geldenden koers
omgerekend in florynen. Waarbij echter niet ver
geten mag worden dat het ook in letterlijken zin
niet alles goud is wat er blinkt en tusschen zilver
en zilver is ook een verschil. Kennis van de wa
pens en later van de gildenteekens en de keuren is
een eerste vereïsohte. doch wanneer aan de hand
hiervan is vastgesteld of het aangeboden gouden of
zilveren voorwerp echt is. rest nog slechts uit te
maken hoeveel het weegt. Maar met een trapnaai
machine. een koffergramofoon, een fototoestel, een
fiets, een bed of een stoel wordt dat wat anders!
En toch zijn het ook deze dingen, die dagelijks de
Bank van Leening binnen worden gedragen. En
op mijn ontdekkingstocht door de „ingewanden"
van de bank heb ik werkelijk versteld gestaan van
wat er al niet beleend wordt! Die bank is van bin
nen precies een fietsenstalling, een filiaal van Sin-
gernaaimachines, een complete pianowinkel annex
gramofoons. een kleedingmagaziin en wat al niet
meer tegelijk. Schrikt u niet, ik heb nergens op de
kaartjes mogen kijken waarop keurig naam en
adres genoteerd zijn en die aan de dingen han
gen; ik weet dus niets van uw diepste geheimen
af en uw moeite om uw gang naar dit pandjeshuis
geheim te houden is niet vergeefs geweest, want
dit geheim wordt hier goed bewaard. Maar waar
om is men eigenlijk zoo geheimzinnig met zijn gang
naar de Bank van Leening? Dat vraagt de direc
teur zich ook af, want hij weet dat. hij de laatste is,
waarbij men probeert geld te krijgen, nadat men
bij de familie, de kennissen en andere instanties
gefaald heeft. Hier komen de mensehen alleen
wanneer het water hen tot aan de lippen komt,
vertelt de heer Van Koningsbruggen me, waarom
niet eerder? Iedereen heeft tooh wel eens geld noo
dig? Wanneer men zijn effecten beleent is dat best.
Maar wanneer men wat anders als pand geeft heet
dat onfatsoenlijk. Inderdaad, daar zijn we er, dat
beet nu eenmaal onfatsoenlijk en raak een Neder
lander niet aan zijn burgerfatsoen!
Een feit is het dat de mensehen hier altijd met
niet bepaald opgewekt humeur aan komen zetten.
Dat hoort er zoo bij. Natuurlijk wordt voor de pan
den niet de geheele waarde gegeven, we schatten
aan den voorzichtigen kant, in het algemeen krijgt
men vier vijfde van de geschatte verkoopswaarde.
De clientèle moet één procent rente per maand be
talen. maar wanneer men zes maanden niet weer
om komt wordt het pand verkocht.
Een „hausse" kent de bank van leening ook. Bij
voorbeeld tegen Kerstmis, als de landhuren betaald
moeten worden, komen vele mensehen een pand
brengen en wanneer het voorjaar wordt en ze op
brengsten krijgen komen ze het pand weer halen,
zoodat er dan meer „lossing" is, zooals de vakman
dat noemt. En tegen Passohen en Pinksteren komen
velen hun fiets weer halen, want dan lokt het
mooie weer om naar buiten te gaan en heeft men
alles op alles gezet om de fiets weer uit de lom
merd te krijgen.
Steeds ligt de vraag me op de tong: „Mijnheer
Van Koningsbruggen, waarom draagt u toch een
witte jas?" want de directeur stapt als een dokter
geheel in een wit gewaad rond en nou mag het
waar zijn dat een bank zich tot zijn klanten ver-
Van Zondag lePaaschdag af weer geopend
Ook de zalen zijn weer
beschikbaar voor vergade
ringen, feeslavonden, enz.
houdt als een dokter tot zijn patiënten (want in
beide gevallen mankeert er iets aan en zijn ver
sterkende middelen noodig) dat feit op zichzelf
rechtvaardigt nog niet het verschijnsel, dat de di
recteur in een witte jas zijn arbeid verricht. Het
antwoord op de vraag luidt: „Met het oog op de
bewoning van sommige panden". En voor zoover
dit antwoord mysterieus mag schijnen zij verduide
lijkt dat hier vlooien (waarom zou ik het kind
en ook de volwassen vloo niet meteen bij den
naam noemen?) bedoeld worden. Een ieder kan
begrijpen dat die beestjes wel eens een pand be
wonen (wij mensehen bewonen tenslotte ook pan
den), maar dat een witte jas ons beschermt tegen
verhuizing van het pand naar onze buurt is een
bijzonderheid, waarmee men zijn voordeel kan
doen. Overigens worden de panden zoo ontsmet dat
voor bevolkingsuitbreiding in dit opzicht niet te
vreezen valt.
We hebben dus gezien dat de arbeidssfeer van
den directeur van de bank van leening beheerscht
wordt u gelieve hier geen flauwe toespeling te
maken op de regelen hier vlak voor door een
zoeken naar de waarde in alle dingen. Ge zult dus
denken dat mijnheer Van Koningsbruggen weet wat
waarde is. Niets daarvan, als hij dat wist hoefde hij
er niet naar te zoeken. De waarde hangt af van de
menschen, de dingen en de tijden. De waarde ver
andert met do menschen de dingen en de tijden.
En zooals we eeuwig naar de waarheid zullen blij
ven vorsehen, zoo zullen we mèt den directeur van
de bank van leening tot in lengte van dagen de
waarde der dingen pogen te bepalen.
En nog nadenkend over deze wijze, aan het filo
sofeeren grenzende, woorden verlaat ik het gebouw
van de Bank van Leening. Een kennis passeert en
ik groet hem beleefd. De merkwaardige uitdruk
king, die op zijn gezicht verschijnt. _heb ik er ech
ter nooit op bespeurd. Als een bliksemstraal dringt
het tot mijn brein door. Zou hij denken dat ik
Oh, dat verschrikkelijke fatsoen'
tot uiting, omdat ieder kind van de prille jeugd
af moet leeren dat het dit niet mag doen. maar
verplicht is om dat wel te doen. Men verlangt
van de opvoeding dat het kind zal leeren hoe
het hoort, dat wil zeggen dat het uit zichzelf
zoo zal handelen als de omgeving van hem ver
wacht, Nu heeft ieder kind de neiging ouderen
na te doen. deze te beschouwen als „voorbeel
dig". Ook in het spel bootst het kind verhoudin
gen na. die het in zijn omgeving waarneemt.
Gelden in zijn omgeving vaste gewoonten, dan
leert het dat men „natuurlijk" dit of dat doet,
dat het eene goed het andere dwaas is. Onge
merkt worden oordeelvellingen als natuurlijk
overgenomen, denkt, voelt en handelt het kind
als iedereen dat doet.
Maar nu komt het individu daartegen vaak
in opstand: het wil zijn eigen zin volgen, zelf
uitmaken wat het wel en wat het niet wil. Hoe
vrijer iemand is, hoe ongebondener, hoe meer
kans hij heeft om in zijn gedrag vrijgevochten
en bandeloos te worden.
Langzamerhand vormt de mensch zich eigen
opvattingen omtrent hetgeen hij voor zich zelf
goed en kwaad vindt, waard om nagestreefd te
worden of verwerpelijk. Het karakter ontwikkelt
zich meer en meer tot een stabiele factor die
richting geeft aan oordeelen en handelen.
De karaktervorming geeft aanleiding tot veel
zorgen en moeilijkheden. Voor ouders en opvoe
ders is de voornaamste zorg hoe ze hun kinderen
of pupillen zoo kunnen leiden en vormen, dat ze
zich leeren voegen naar de eischen van de sa
menleving. Voor de kinderen zelf veroorzaakt de
strijd tusschen neigingen, aanvechtingen, eigen
idealen eenerzijds en plichten, beperkingen,
dwang anderzijds vaak groote moeilijkheden.
Voor de maatschappij is het van het grootste
belang asociale of antisociale karakterontwikke
lingen zooveel mogelijk tegen te gaan, waarbij
behalve aan de onderdrukking van het verkeerde
steeds meer aandacht geschonken moet worden
aan de leiding en opvoeding om van moeilijke
gevallen nog zooveel mogelijk terecht te brengen.
Het in overeenstemming brengen met de eischen
van vakopleiding en beroep veroorzaakt weer
andere moeilijkheden, waarbij aan den eenen
kant rekening gehouden moet worden met nei
gingen en capaciteiten, maar aan den anderen
kant ook met de eischen van de practijk en de
mogelijkheden in de maatschappij. De keuze van
opleiding en de beroepskeuze stellen in onze mo
derne maatschappij heel wat hoogere eischen
dan in een primitieve samenleving, waarin ge
woonlijk voor iedereen gemakkelijk een plaatsje
is te vinden.
Het geslachtsleven brengt weer een aantal ty
pische moeilijkheden met zich mede: neigingen
en driften doen zich al gelden op een leeftijd
dat het organisme nog lang niet rijp is voor hu
welijk en gezinsvorming. De maatschappelijke
omstandigheden en mogelijkheden veroorzaken
daarbij nog vele bezwaren om tot een harmoni
sche. gezonde oplossing te komen. Maar ook in
een huwelijk zijn alle moeilijkheden niet vanzelf
alle opgelost. Dc samenleving van zulke verschil
lende elementen als man en vrouw elk weer
met hun bijzondere eigenaardigheden, hebbelijk
heden en onhebbelijkheden geeft aanleiding
tot vele aanpassingsmoeilijkheden en conflicten,
die lang niet altijd op bevredigende wijze opge
lost worden, tot nadeel van elk der partners af
zonderlijk, maar ook van het geheel: van de ge
zinssfeer. Noem hierbij nog de opvoedingsmoei
lijkheden vooral wanneer vader en moeder het
niet eens zijn over de te volgen gedragslijn
dan is het niet verwonderlijk dat zoovele gezins
moeilijkheden om een oplossing vragen, welke
in de eerste plaats slechts verkregen kan worden
met goeden wil, maar daarnaast ook alleen met
een juist inzicht in den aard der moeilijkheden,
in haar ontstaan, in de oorzaken en aanleidingen
waardoor ze zich ontwikkelen of tot uitbarsting
komen.
Het maatschappelijke leven, de aanpassing aan
arbeidsverhoudingen, aan vele moeilijke sociale
verhoudingen, hebben weer hun eigen moeilijk
heden. Levensmoeilijkheden zijn er dus altijd en
overal, aan alle kanten.
Zoekt men de oplossing hiervan alleen in een
verandering van de omstandigheden, dan stelt
men als voorwaarde dat de menschen veran
deren, de samenleving, de maatschappij, maar
ook dat de matcrieele omstandigheden gewijzigd
worden, dat allerlei moeilijkheden en gevaren
geheel uit den weg geruimd of voorgoed onmo
gelijk gemaakt zouden moeten worden.
Hoe men de zaak evenwel bekijken wil, het in
dividu zal ook zelf moeten veranderen, zichzelf
moeten leeren aanpassen, de wegen moeten lee
ren vinden om er het beste van te kunnen ma
ken. Geestelijke en lichamelijke gezondheid voor
onderstellen een harmonische oplossing van te
genstellingen binnen den mensch zelf. Deze is
niet alleen van belang voor het individu zelf,
maar ook voor zijn omgeving, ook voor de maat
schappij als geheel, omdat natuurlijk van on
evenwichtige menschen. die nog zelf overhoop
liggen met hun eigen innerlijke conflicten, min
der heil verwacht kan worden om alle tegenstel
lingen en conflicten voor zoover mogelijk
de wereld uit te helpen, dan van menschen die
tot een zekere evenwichtige rijpheid zijn geko
men.
J. M. ROMBOUTS
Het leven zelf brengt voor ieder mensch,
vroeger of later direct en indirect zekere moei
lijkheden met zich mee. In geordende normale
omstandigheden en onbewogen tijden zijn deze
als regel zoo typisch, dat men meestal wel weet
hoe dergelijke" gevallen aangepakt worden
zij het ook dat men in verschillende kringen en
verschillende landstreken heel verschillende ge
woonten erop na kan houden en dezelfde moei
lijkheden heel anders bekijkt en aanpakt. In
tijden van onzekerheid en spanning, van veran
dering en omverwerving van het oude hebben
echter velen moeite zich aan die veranderde
omstandigheden aan te passen en weten ze niet
direct hoe ze iets zullen aanpakken. Er zijn
evenwel ook velen die voor zichzelf een eigen
koers volgen, maar die op den duur moeilijk
heden krijgen doordat anderen daartegen in
opstand komen of met hen in conflict gera
ken.
De verhoudingen in de samenleving zijn in de
laatste eeuw wel zeer belangrijk gewijzigd;
het gezag van ouders bijvoorbeeld wordt tegen
woordig wel heel anders opgevat dan in den
goeden ouden tijd. De laatste eeuw heeft o.m. de
emancipatie te zien gegeven van de vrouw, van
het kind, van den misdeelde, van den kleurling.
Daar waar vaste verhoudingen omvergeworpen
of terzijde geschoven werden ontstonden vaak
spanningen, conflicten, chaotische verwarrin
gen. In het algemeen kan men de meeste
moeilijkheden terugbrengen tot aanpassings
moeilijkheden aan veranderende omstandighe
den: het individu komt in botsing met andere
individuen of met de gemeenschap; hoe zal
zijn houding daartegenover zijn? Hoe zal de
gemeenschap daarop reageeren?
Hoe meer men iemand de vrije keuze laat,
hoe meer moeilijkheden er kunnen ontstaan.
Iemand die in het gareel loopt heeft
geen keuze te doen, heeft niet zelf te oordeelen
en te beslissen. Hij wordt niet in de verleiding
gebracht en hem wordt niet gevraagd of hij iets
al of niet doen wil, hem wordt niet gesuggereerd
dat hij ook „neen" zou kunnen zeggen.
Het instinct laat dieren onfeilbaar datgene
doen wat nu eenmaal bij de soort hoort. Een
hond gedraagt zich in een zelfde situatie heel
anders dan een kat, een jachthond gedraagt
zich weer heel anders dan een schoothondje.
De natuurlijke instincten en driften komen bij
den mensch echter slechts zelden onverhuld
v. H.
door P. v. d. HEM.
