FRANKEN
„HALF OM"
D I N S D X 'G 27 MEI 1941'
HSÏEE EM 'S DAGBE X D"
HEEMSTEDE
De uitreiking der Persoons
bewijzen begint 3 juni.
Op 3 Juni a.s. zal worden begonnen met de
uitreiking van de persoonsbewijzen.
De uitreiking zal geleidelijk plaats hebben aan
de hand van de persoonskaarten van het Bevol
kingsregister. Iedere ingezetene ontvangt t.z.t. een
uitnoodïging om ter secretarie te verschijnen om
het persoonsbewijs in ontvangst te nemen.
Het eerst worden opgeroepen diegenen, wier ge
slachtsnaam begin met de letter A, dan B en zoo
vervolgens. Gehuwde vrouwen en vrouwen, die
gehuwd zijn geweest, worden opgeroepen op de let
ter waarmede haar meisjesnaam begint.
Iedere opgeroepene is verplicht op de eerste uit-
noodiging in persoon te verschijnen ter gemeente
secretarie op dag en uur, op de uitnoodiging aange
geven.
Op de uitnoodiging en in het briefje, dat daarbij
zal zijn gevoegd staat vermeld, wat ieder bij het
afhalen van het persoonsbewijs mede moet brengen.
VEELBELOVENDE KNAPEN.
Door de politie alhier zijn opgespoord vijf bij de
politie al bekende knapen van 11 tot 15 jaar die
er een beroep van maakten leegstaande scholen en
woningen te bezoeken en alles wat van hun gading
was. mee te nemen.
Tegen hen werd proces-verbaal opgemaakt
GEREF. KERK.
Tot ouderlingen van de Geref. Kerk alhier zijn
gekozen de heeren J. Allon, F. Bulthuis, D. J. Cou-
mou, E. Fijnvandraat, B. Silvis, Ds. B v d. Werff
en O. v. d. Weij en tot diaken de heer J. G. Collet en
G. Groenendijk.
HAARLEMMERMEER
COÖP. BOERENLEENBANK MAAKT GOEDE WINST.
1940 een record-jaar!
De Codp. Boerenleenbank „Haarlemmermeer" hield in
„De Landbouw" ie Hoofddorp een algemeene ledenver
gadering. Tot bestuurslid werd herkozen de heer A.
Pruisen, tot. lid vaneen Raad van Toezicht de heer D.
van Wleringen.
Aan de rekening over 1940 ontlecnen we het volgende:
de Spaarbank ontving 1 1.957.657.88; aan voorschotten en
hypotheken werd terugbetaald f 341.389,53.
De ontvangsten en loopende tekening beliepen van de
rekeninghouders f 5.899.514.75.
Hiertegenover stonden uitgaven van gevorderde spaar
gelden groot f 1.941.157,82. aan voorschotten en hypothe
ken werd uitgegeven f 403.292, aan rekeninghouders
f 5.561.795,50 aan de Centrale Bank f 2.941.592,19, aan ge
boekte waarden f31.000. De rente aan de spaarders be-
f 52.489.90.
De inhoud van de kas bleef f 71.122,48. De rekening sluit
op een bedrag van f 12.165.632,84.
De balans toont aan dat aan voorschotten in totaal
f 1.122.964.60 uitstaan.
De verschuldigde spaargelden van de spaarbank be
dragen f 2.215.706,59. Aan rekeninghouders is verschuldigd
f 696.326,96. De winst over het afgeloopen jaar bedraagt
f 9991,58 (het vorige jaar f 8502,49).
De omzet bedroeg f 24.193.452,41. Dit bedrag is een record
voor de bank en gaat ruim zes millioen boven het record
bedrag van verleden jaar.
HET GRAF VAN DR. HEYE GERESTAUREERD.
Geheel op initiatief van den gemeente-tuinman den
heer G. de Roder uit Hoofddorp is het bekende graf van
den kinderdichter J. P. Heye gerestaureerd op een wijze
den dichter waardig.
De mooie grafsteen werd door hoog en wild struikge
was geheel aan het oog onttrokken, terwijl het onkruid
er welig tierde. Bovendien was de grond onderhevig aan
verzakking.
Het terrein is nu eerst opgehoogd. Langs het grafmo
nument is een pad aangelegd waarop de bezoeker gele
genheid heeft van nabij de inscripties te lezen.
Op de zachte glooiing die vanaf de grafsteen naar het
wandelpad helt is een beplanting van lage gewassen
aangebracht.
De buitenkant van het wandelpad vormt de heester-
groep van verscheidene groentolijvende en bloemgevende
heesters. Aan den achterkant vormen hoogere heesters
een mooien achtergrond. Hier vinden we Deutria soorten
naast Prunus en Seringen. Deze beplanting loopt laag af
door een midden beplanting, terwijl de voorgrond ls be
plant met lage bloemheesters.
De randen langs de paden zijn afgezet met Berberis
Aulcis nana.
Het is een rijke schakeering van fijn harmonieerende
kleuren.
ZANDVOORT
Nachtegaleuconccrt.
Reeds eenigen tijd lieten de nachtegalen zich ge
regeld hooren, doch nu de avonden eenigszins zoe-
ler worden komen ze pas goed op dreef. Wie de
moeite neemt in den schemeravond de Kostverlo-
renstraat om te wandelen kan er van verzekerd zijn
enkele van deze zangers te hooren. Meestal zijn
er vier, die met elkaar schijnen te wedijveren.
Hoever het geluid van den betrekkelijk kleine
vogeltjes 'doordringt moge blijken uit het feit, dat
het gezang bij Oostelijken wind zelfs tot op het
Tramplein is te hooren. Hoewel het gezang van
de nachtegalen bij avond en in den nacht het meest
opvalt, zingen ze ook wel overdag.
Vooral in den namiddag laten ze zich hooren. De
vogels zijn betrekkelijk tam, zoodat men ze tot
op enkele meters kan naderen, zonder ze in hun
gezang te storen.
WINTERHULP.
Van heden af kimnen geen aanvragen om on
dersteuning vanwege de stichting „Winterhulp-
Nederland" meer in behandeling worden genomen.
BEVERWIJK
Diploma-uitreiking Huishoud
school.
De geslaagden en bevorderden.
Maandag-heeft de uitreiking plaats gehad van de
getuigschriften aan de leerlingen, die den driejarigen
avondcursus van de Gemeentelijke Huishoud- en In
dustrieschool aan de C. H. Moensstraat met goed ge
volg doorloopen hadden.
In tegenwoordigheid van het onderwijzend perso
neel reikte de directrice, mej. Van Capelle, de diplo
ma's uit. Zij zei te hopen dat de meisjes veel nut
zouden ondervinden van de verworven kennis. Het
diploma ontvingen: Petra Melchers, Jettie Messnik,
Pam Mol, Gré Mulder, Froutje Séldenthuls en Willy
Zuurbier.
Bevorderingen.
Van de tweede naar de derde klasse werden be
vorderd: Ans Broekhoff. Nellie Bijman, Ellie Dal-
meyer, Bets Dekker, Jannie Docter, Lena Duiter,
Cor Groot, Annie Koorn, Gré van Meerkerken, An
nie Oosterloo, Rie Schouten, Jansje Smit, Eelje Ver
hoef. Rie Visser, Cor de Vries, Riek van der Wel,
Ans Wilms Floet en Willie IJkelenstam. Eén leer
ling ging voorwaardelijk over.
Van de eerste naar de tweede klasse werden be
vorderd: Marie Appel, Jannie Bosman, Corrie Goed
hart, Gerrie Goedhart, Ida van Kampen, Agatha
Koedijk. Dini Oortwijn. Tini Sauer, Truus Trieiing,
Bep van Tunen en Tini van Tunen. Eén leerling
ging voorwaardelijk over: vijf leerlingen werden niet
bevorderd, waarvan vier wegens te veel
Groote aanvoeren van spinazie.
De aanvoer van spinazie heeft thans wel zijn hoogte
punt bereikt. De regen van de laatste dagen is van
goeden invloed geweest op het gewas, waardoor de
aanvoeren sprongsgewijze opliepen. De meeste spina
zie. die 's morgens werd aangevoerd, werd naar de
Oostkade gebracht voor de verzending naar de
fabrieken.
Ook vele fabrieken buiten Beverwijk, zooals o.m.
Leiden, Breda en Hoogeveen, werden van deze spi
nazie voorzien. Met talrijke trailers wordt zij naar de
bestemde plaatsen vervoerd.
SANTPOORT
Tooneelvoorstelling „Jan van
Dommelen".
De tooneelvereeniging „Jan van Dommelen" gaf
Maandagavond in de zaal van hotel „De Weyman"
te Santpoort haar laatste voorstelling in dit seizoen.
Opgevoerd werd: „De Autoduivel", klucht in 3 be
drijven, van Kurt Kraatz. De zaal was vrijwel ge
heel bezet; dit groote aantal aanwezigen heeft zich
kostelijk geamuseerd. En dar dit de bedoeling van
„Jan van Dommelen" en haar regisseur, den heer
G. Pollé, natuurlijk is geweest, kan uit dit oogpunt
bekeken van een goed geslaagden avond gesproken
worden. Overigens kunnen we ons voorstellen dat
de bezoekers, die het optreden van „Jan van Dom
melen" van het begin af aan hebben gevolgd en
die o.a. hebben gezien, hoe een stuk als „Zeemans
vrouwen" voor hqt voetlicht werd gebracht, weer
eens naar een echt speelstuk verlangen.
In „De Autoduivel" komt het tot allerlei dolle
verwikkelingen, doordat een heer op leeftijd, die
een vrouw met een arendsblik heeft, haar door
een daad wil imponeeren. Tegelijk wil een schoon-
zoon-in-spé dat doen door, hoe gek dit ook klinken
moge, zijn a.s. schoonmama diets te maken, dat hij
reeds een kind het zijne mag noemen.
De klucht werd over het geheel vlot gespeeld
en de rolltennis was alleszins voldoende. Mevrouw
Kruisman als Minona, de heer Voogt als Ootto
Kugelberg, de heer Van Deelen als Cesar Seefelt,
de slaapacteur en mevrouw Nol als diens echtge-
noote, hadden een rol, waarin nog wat spel was
te leggen en zij hebben van deze gelegenheid ruim
schoots gebruik gemaakt. Wat mevr. Kruisman
betreft, denken we o.a. aan haar optreden in drie
als „rechter van instructie". Mevr. Nol speelde uit
stekend in II, toen haar man afscheid van haar
nam en later, toen zij den autoduivel zoo bedroog.
Maar ook bovengenoemde twee heeren hebben
kranig werk geleverd; de heer Voogt o.a. als de
„kindsche oude heer en de heer Van Deelen als de
acteur, die, na in een hypnotischen slaap te zijn ge
bracht „Othello" voordroeg.
Dan noemen we ook nog den heer Pollé, die van
het kleine rolletje van Felix Reinbold een goede
vertolking gaf.
Van de overige rollen noemen we verder nog die
van Frits Triborg (de heer Dortmundt). En ook
de andere rollen waren over het algemeen in goede
handen.
IJMUIDEN
Marktprijzen en Besommingen.
IJMUIDEN 26 Mei 1941.
Tarbot f 4,90—f 4,40 per K.G.; Tong f4,80—f3,20 per K.G.;
Kleine schol f88—f56: Pufschol le soort f47—f)30; Puf-
schol 2e soort f28—f 14; Pieterman f65f63; Poontjes f48
36. Makreel t 74. Horsmakreel f 26. Wijting f 50—
f 37. Groote griet f 150. Kleine griet f 100—f 9(1. Groote
schar f 34—f 25. Kleine schar f 20—f 10. Pufschar f 9—
C 2. Alles per 50 K G.
Besommingen trawlers:
Derika 7 IJM 417 190 manden f 3655.
Beatrix IJM 118 10 manden f2190.
Johanna IJM 17 70 manden f 1422.
Zeehond IJM 70 100 manden f 2584.
Sumatra IJM 253 120'manden f 2421.
Loggers: IJM 268 f 1774, IJM 283 f 1562. SCH 96 f 1651.
SCH 247 f 481, SCH 97 f 180. SCH 95 f 1926. SCH 402 f 1488
SCH 73 f 1720, SCH 245 f 265. SCH 223 f 280. SCH 280 f 246.
SCH 332 f 989. SCH 30 f 872. KW 144 f 398. KW 173 f 279.
KW 97 f 834. KW 60 f 1335. KW 20 f 1200. KW 58 f 988.
IJmuiden, 27 Mei.
Consignatievisch:
Pufschar f 7.50f 5. Pufschol f 9.80f 6.25.
Kleine wijting f 25f 22.50. Groote bot f 68. Kleine
bot f 28. Alles per 50 K.G.
Heden geen aanvoer uit zee.
Openbooten: IJM 328 f 16, 307 f 46, 397 f 7, 386
f 6.—.
DS. J. KAPTEYN.
Ds J. Kapteyn, predikant bij de Geref. kerk alhier,
heeft het beroep naar de kerk van Groningen, in de
vacature, die aldaar ontstond door het vertrek van
ds. M. B. v. 't Veer naar Amsterdam-Centrum, aan
genomen.
Boksen
Groote belangstelling voor boks
wedstrijden in het Concertgebouw.
Jo de Groot en Luc. van Dam winnen.
Onder geweldige belangstelling zijnMaandag-
avond in het Concertgebouw te Amsterdam, de
eerste wedstrijden voor beroepsboksers gehouden.
De voorzitter van den Nederlandschen Boksbond
sprak in zijn openingsrede woorden van dank tot
den regeeringscommissaris van Amsterdam, den
heer E. J. Voute, die een gedeelte van de' wed
strijden bijwoonde, voor het feit, dat het boks-
verbod in Amsterdam opgeheven is.
De eerste belangrijke partij was tusschen den Bel;,
Vergauwen en den Nederlandschen Weltergewicht
kampioen Robert Disch.
Vrijwel gedurende alle tien ronden ging het
initiatief uit van den Belg. De tactiek van Robert
Disch stond niet op een peil, zooals men van den
kampioen van Nederland mocht verwachten. Zijn
voortdurend duiken gevolgd door snelle aanvallen
kon Vergauwen na enkele ronden niet meer in
moeilijkheden brengen. Op rustige wijze wachtte
deze zijn kansen af om zijn tegenstander te treffen.
De eerste zes ronden verliepen dan ook beslist in het
voordel van Vergauwen.
Disch veranderde na deze ronde van tactiek en
ging weer tot den aanval over. Hij plaatste enkele
harde stooten op het hoofd en lichaam van Ver
gauwen. Deze bleek echter een goed incasseerder te
zijn, zoodat de strijd in deze ronden vrijwel gelijk
opging.
Tenslotte werd de strijd onbeslist verklaard, waar
door Disch wel wat meer kreeg dan hij verdien
de.
Jo de Groot, kampioen van Nederland en Victor
Zanetti uit Charleroi, leverden vervolgens een fel
gevecht in het half-zwaargewicht. De veel oudere
Belg had het tegen zijn tegenstander zwaar te ver
duren. De Groot viel voortdurend aan, doch bezon
digde zich in zijn enthousiasme aan enkele te lage
stooten. Toéh was zijn boksen over het algemeen
van goede kwaliteit, waartegen de Belg al zijn er
varing moest stellen. Dit gelukte hem in zooverre, dat
hij de acht ronden, welke het gevecht duurde, uit-
bokste, doch de overwinning van Jo de Groot is
niet in gevaar geweeest.
De beste partij van den avond werd gleverd in
het middengewicht tusschen Luc van Dam en den
Belg Bertouille. De strijd stond op een hoog peil.
Aanvankelijk was de Rotterdammer met zijn harde
directe stooten meer in den aanval, doch Bertouille
gaf keurig partij. Bliksemsnel gingen de beide bok
sers door den ring en de stooten volgden elkaar in
een snel tempo op. Luc van Dam was ongetwijfeld
beter, doch de Belg verdedigde zich zeer moedig.
De laatste ronde trachtte Van Dam nog een knock
out-overwinning te forceeren, doch door stug ver
dedigen van den Belg lukte hem dit niet.
Van Dam werd tot winnaar verklaard.
Bisschop en Selhorst hadden den avond geopend
met een vlotte partij, waarbij vooral Bisschop
over goede capaciteiten bleek te beschikken.^ Bis
schop werd met algemeene stemmen tot winnaar
verklaard.
Biljarten
MASSAKAMP B. C. H.—B. V. 1939.
De B. V. 1939 behaalde Maandagavond ln haar club
lokaal, Rest. Hof van Holand. een fraai succes door alle
drie de partijen te winnen. De Jager (B. C. H.) bleef
tegen Vljn (1939) op 144 van de 175 staan, terwijl ook de
De bonneiilijst.
De bonnenlijst wordt heden, daar er geen
wijzigingen zijn, niet gepubliceerd.
Zwart (B. C. H.) zijn voorgift niet vermocht ln te loopen.
W. de Graaf ,(1939) bleek onbetwist de meerdere op eigen
terrein van v. d. Loo (B. C. H.)
Hieronder de uitslagen:
B. C. H.—1939 brt. h.s. gom.
J. de Jager (175) 144 47 15 3 06
Joh. Vijn (110) 110 47 16 2.34
d. Broek (78) 78 Al 6 1.62
L. de Zwart (170) 135 47 W 2,87
d. Loo (70) 46 51 5 -.81
W. de Graaf (70) 70 51 10 1.39
B. V. 1939 heeft nu met 16 tegen 8 punten de leiding.
Hedenavond wordt gespeeld bij 9. C. H. in café Metz
aan de Barteljorisstraat. terwijl Woensdagavond in „Hof
van Holland" deze vriendschappelijke wedstrijd wordt
beëindigd.
Dammen
De twee laatste partijen van bovengenoemde wedstrij
den (groep B) werden Inmiddels beëindigd. J. B. Sluiter
Jr. won van Chr. Gerritsen, terwijl de partij Chr. Ger
ritsen— D. Noordeling voor eerstgenoemde gewonnen
werd verklaard Wegens niet opkomen van Noordeling. De
eindstand van groep B ls hierdoor gewoiden:
gesp. gew. rem.verl. pt.
No. Spelers
J. B. Sluiter Jr.. Heemstede 7 5 2 0 12
Chr. Gerritsen, Bennebroek 7 4 2 1 10
Aebe de Jong, Haarlem 7 4 2 1 10
H. G. Teunisse, Haarlem 7 2 5 0 9
J. II. Meure, Haarlem 7 3 0 4 6
A. Miedema, Haarlem 7 13 3 5
D. Noordeling, Haarlem 7 10 6 2
D, Schrijnemakers, Haarlem 7 0 2 5 2
In deze afdeeling komen nu In den eindstrijd J. B.
Sluiters Jr. (Haarlemsche Damclub), Chr. Gerritsen (Haar-
lemsche Damclub) en Aebe de Jong („Oosterkwartier"),
Naar de eerste klasse degradeerden A. Miedema, D.
Noordeling en D. Schrijnemakers, die allen beneden het
vereisohte moyenne van 40 pet. bleven.
Verduistering is onze plicht,
Weer daarom uitstraling van
't licht.
VAN 27 OP 28 MEI 1941
van 21.45 tot 5.28
Maan op 28 Mei op 7.33
Maan op 28 Mei onder 23.28
nieuuts is êq
uitgevonden^
(Adv. Ingez. Med.)
Laval over Frankrijk's samen
werking met Duitschland.
De verhouding tot de Vereenigde Staten.
PARIJS, 26 Mei (D.N.B.) Pierre Laval heeft
in een interview met den correspondent van de
United Press te Parijs principieele uiteenzettingen
gegeven, van de Fransche politiek en de bedreigin
gen der Ver. Staten tegen de onschendbaarheid van
het Fransche koloniale rijk. Aan een Zondag ge
houden noenmaal ter eere van de 25-jarige loop
baan als journalist van den directeur van het blad
„Les Nouveaux Temps", Jean Luchaïre, heelt
Laval aan het adres der Ver. Staten gerichte uit
eenzettingen voorgelezen.In Fransche kringen wordt
hieraan de grootste beteekenis gehecht, daar het
hier het eerste openbaai' bekend gemaakte stand
punt van Laval na zijn aftreden betreft.
Laval zeide o.a.:
„Het erbarmelijke voorbeeld van mijn land geeft
mij het recht tot het Amerikaansche volk te zeggen:
Alvorens ge u blind in een groot avontuur stort,
denkt na over het lot van een bevriend land, dat
in September 1939 in een oorlog gesleurd werd,
welke van het eerste oogenblik af verloren was"
Het vaak genoemde argument der Ver. Staten dat
zij aan den oorlog wilden deelnemen om Frankrijk te
bevrijden, wees Laval van de hand met de woorden
dat dit indruischt tegen de levensbelangen van
Frankrijk, „Met een sterk hart en slechts gedragen
door de liefde voor mijn vaderland, ben ik na den
wapenstilstand 4e onderhandelingen met Duitsch
land begonnen. Geen enkel oogenblik, in geen
gebaar of eenig voorstel hebben de Duitschers een
houding aangenomen, welke mijn trots als Fransch-
man gekwetst heeft", zoo zeide Laval letterlijk.
„In Montoire", zoo vervolgde hij, „heb ik twee uren
lang met den Führer gesproken. Het algemeene
beginsel der samenwerking van Frankrijk met
Duitschland is daar vastgelegd. De vrede welken ik
hoop te verkrijgen en waaraan ik na de ontmoeting
met den Führer geloof, is een vrede van eer en
rechtvaardigheid, een vrede welke Frankrijk in
staat stelt, aan de groote politiek der samenwerking
in het nieuwe Europa loyaal deel te nemen. Deze
vrede is het doel der samenwerking met Duitsch
land, terwijl een vrede van verbrokkeling en ver
woesting het gevolg zou zijn, wanneer Frankrijk
weigerde de met een uniek gebaar door den Führer
uitgestoken hand aan te nemen."
Ingaande op de Amerikaansche argumenten van
Frankrijk's democratie, verklaarde Laval dat deze
oorlog anders is dan die van vroeger. „Deze oorlog
is een revolutie, waaruit een verjongd en gelukkig
Europa te voorschijn zal komen. En wanneer men
onder de democratie datgene zou verstaan wat men
fii Frankrijk heeft leeren kennen en waaraan men
grootendeels het ongeluk van dit oogenblik te
danken heeft, dan moet gezegd worden dat Frank
rijk daarvan genoeg heeft en niet toelaat dat
daarvoor gestreden wordt. Frankrijk zal een nieuwe,
gezonde en sterke republiek bouwen. Met alle
groote staten moet Frankrijk twee taken vervullen:
eerst de vrede en dan zijn socialisme opbouwen om
de werkloosheid, het ongeluk en de wanorde te
verdrijven".
Zich rechtstreeks lot de Amerikanen richtend,
sloot Laval met de woorden: „Men kan zich on
mogelijk voorstellen dat de Ver. Staten op een
oogenblik van Frankrijk's grootstcn moed, de tri
colore willen gaan vervangen door de „stars and
stripes" in de verre Fransche bezittingen. Frank
rijk zou in de naaste toekomst een Irait-d'union
tusschen de Nieuwè Wereld en het nieuwe Europa
kunnen worden. Deze taak kan hét echter slechts
dan vervullen, wanneer het tot ee:i duidelijke
samenwerking met Duitschland zonder bijgedachten
overgaat".
Tentoonstelling over cle
Vrijmetselarij.
In het voormalige Logegebouw te
's-Gravenhage.
i het voormalige Logegebouw op den Fluweelen
Burgwal te 's-Gravenhage is gistermiddag een ten
toonstelling over de vrijmetselarij geopend. Er zijn
reeds tentoonstellingen over de vrijmetselarij ge
houden te Haarlem, Leeuwarden en Amsterdam,
ipaar de Haagsche heeft, naar bij een rondlei
ding werd uitgelegd een ruimere strekking. Niet
alleen wil zij het publiek een blik gunnen in zekere
geheimen van de vrijmetselarij ten aanzien van
bepaalde symbolen enz., maar bovendien heeft zij
ook de bedoeling te onthullen, dat de vrijmetse
larij een internationale organisatie was, die door
haar vertakkingen op politiek gebied een grooten
invloed vermocht uit te oefenen.
In Nederland waren er, zooals uit de ledenlijst
is gebleken, 5800 vrijmetselaren, verdeeld over 65
loges, waarvan het centrum, het Groot-Oosten, in
Den Haag was gevestigd. De vrijmetselarij is, zoo
als ook niet-leden wel weten, verdeeld in graden
en wel een groot aantal lagere graden, voor welke
datgene wat in de hoqgere graden werd besproken
en besloten in het algemeen geheim bleef. De ver
gaderplaats van de hoogere graden der Nederland-
sche ordes was in Den Haag gevestigd. Het vertrek,
waar deze vergaderingen werden gehouden, wordt
den bezoeker van de tentoonstelling getoond. Het
is versierd met de bekende vrijmetselaars-symbo
len en de borstbeelden van de stichters van de
groote godsdiensten der wereld; ook hieruit wordt
de conclusie getrolcken, dat de vrijmetselarij een
internationaal standpunt innam en zich volstrekt
niet als uitsluitend in de christelijke religie wor
telende beschouwde.
Verder krijgt men den grooten tempel te zien die
voor de gewone bijeenkomsten der vrijmetselaren
werd gebezigd en waar ook de inwijding van nieu
we leden plaats had. De tempel is versierd met de
karakteristieke vrijmetselaarssymbolen, van welke
verschillende aan de Joodsche symboliek zijn ont
leend. Bii den ingang staan twee zuilen, die de
voorletters van twee Joodsche namen dragen. Op
den kansel (den kubus) ligt de bijbel opengeslagen
bij het eerste hoofdstuk van het evangelie van Jo
hannes: „In den beginne was het woord enz." De
biibel werd blijkbaar nimmer op een andere plaats
gebruikt, want het in den Haagschen Tempel aan
wezige exemolaar draagt de duidelijke sporen, dat
alleen de bedoelde bladzijde opgeslagen geweest is.
Deze is geheel verkleurd, in tegenstelling met de
andore bladziiden, die als nieuw zijn. Ook schijnen
er wel eens boeken gebruikt te zijn, die uitslui
tend ten doel hadden den Bijbel te „markeeren",
zoo is er een boek uit de loge te Kampen, dat de
dikte van een bijbel heeft doch slechts een pagina
bevat, waarop bet woord „God". Wat de bedoeling
hiervan was hebben wij niet kunnen doorgronden.
De tempel is ingericht als voor de inwijding van
eeivVbroeder van den 18den graad.
In het bovenstaande zijn slechts enkele
dingen, genoemd, omdat ook veel reeds bij de in
Haarlem gehouden tentoonstelling is vermeld. Er
zeer veel te zien en vooral veel te lezen.
Dr. T. Goedewaasen, secretaris-generaal van het
departement van Volksvoorlichting en Kunsten,
heeft de tentoonstelling geopend. Aan het A.N.P.-
verslag daarvan is het volgende ontleend: Volke
ren. die daadwerkelijk mee willen bouwen aan de
volksche-, aan de continentale- en aan de wereld
orde. waarvan wij in deze jaren revolutie de eerste
gi'ondsteenen gelegd zien, moeten den bodem ver
kennen en voorbereiden, waarop zij morgen zullen
komen te staan, zij moeten zich tevens klaar be
wust zijn. dat slechts met deugdelijk materiaal van
grondstoffen en menschen een groot idee te ver
wezenlijken is en dat wat ondeugdelijk blijkt, ver
worpen wordt. Tenslotte: bouwen is goed. metselaar
zijn is goed, als hand en hart en hoofd, die het
werk uitvoeren en leiden, goed en zuiver zijn.
Ook het Nederlandsehe volk moet weten, waar
het staan zal, hoe het staan zal en wie er zullen
staan op het steigerwerk der toekomst. Het moet
zich zelf leeren zien en het moet nauwkeurig weten,
waar de goede en de slechte bouwlieden schuilen.
Wanneer het zich tegen die zelfkennis verzet en de
voorlichting afwijst, is het te beklagen en zal de
voorlichter zijn overtuigingskracht verdubbelen,
omdat hii de traag denkende massa voor de zelf
kennis wil winnen.
Wii moeten de vrijmetselarij ter dege leeren ken
nen. Wii moeten ons losmaken van oppervlakkige
vooroordeelen. De gemiddelde Nederlander kent de
vrijmetselarij niet en vreest haar niet of onder
schat het gevaar, dat in haar schuilt. Voorlichting
is noodig, dringend noodig. Zij is thans ook moge
lijk nu in vrijwel alle landen van het Europeesche
vasteland de bronnen voor studie open liggen en
men dit merkwaardig sociaal verschijnsel in zijn
kern kan onthullen.
De vrijmetselarij is libertïjnsch en humanistisch
van oorsprong cn bedoeling. Daarom heeft vooral
het Jodendom in zijn zucht naar wereldheerschap
pij in de vrijmetselarij een welkom instrument ge
zien en haar ook gebruikt. Zijn emancipatie stelde
hem daartoe in staat. Zooals talrijke vrijmetselaars
symbolen van Joodschen oorspong zijn, zoo drongen
de Joden in alle volkeren in de vrijmetselarij in
de hoogste graden binnen, ter verwezenlijking van
hun werelddoel.
Het wordt hoog tijd, dat het Nederlandsehe volle
zich van dit alles bewust wordt, dat het de oogen
opent en zijn situatie, waartoe het gekomen was,
gaat doorzien. Ons volk zal wellicht-individualis
tisch als het. allengs geworden is en alles bekijkend
door den bril van indïvidueele bijzonderheden
zeggen, dat het sympathieke Joden en vrijmetse
laars onder zich telt. De groote strijd van ons volk
gaat niet tegen personen, maar tegen politieke
machten, waarvan de personen slechts de uitvoer
ders zijn.
Ik verklaar deze Haagsche tentoonstelling voor
geopend in het vertrouwen dat ons volk er de les
uit zal trekken, die voor de hand ligt. Door zulke
en andere lessen moet het leeren, de slechte van
de goede bouwarbeiders te onderscheiden. Zonder
oordeel des onderscheids ook in deze dingen, is op
bouw onmogelijk.
HOOFDPRIJZEN DER STAATSLOTERIJ.
100.000: 11940
1000: 3515 6824 16054
f 400: 4546 7072 8370 12558 13540 18202 19688
200: 2426 21738
f 100: 1365 1491 2757 6771 8310 10598 12093
12466 15408 16015 20857 21048.
(Onderstaande is reeds in een deel van onzi
vorige oplaag opgenomen.)
Verplichte arbeidsdienst voor alle
jonge Nederlanders.
's-GRAVENHAGE, 26 Mei. Het heden versche
nen Verordeningenblad bevat een verordening van
den Rijkscommissaris betreffende den Nederland
schen Arbeidsdienst. (Arbeidsdienstverordening).
Deze luidt als volgt:
At. 1. (1) Alle jonge Nederlanders van beiderlei
kunne, die in het bezette Nederlandsehe gebied wo
nen of verblijf houden, zijn verplicht hun volk in
den Nederlandschen arbeidsdienst te dienen. (2)
Zij die tot den Nederlandschen arbeidsdienst be
lmoren, vervullen een eereplicht jegens het Neder
landsehe volk; het is de taak van den Nederland
schen arbeidsdienst, werkend in den geest eener
ware volksgemeenschap, de Nederlandsehe jeugd
te doordringen van de ethische waai'de van den
arbeid in het algemeen en haar in het bijzonder
de vereischte waardeering voor den handenarbeid
bij te brengen. (3) Tot het bereiken van zijn doel
verricht de Nederlandsehe arbeidsdienst werkzaam
heden, welke tot algemeen nut strekken.
Art. 2 (1) De Nederlandsehe Arbeidsdienst res
sorteert onder den secretaris-generaal van het de
partement van Algemeene Zaken. (2) De comman
dant van den Nederlandschen Ai'beidsdienst
staat rechtstreeks onder den secretaris-generaal:
hij voert het bevel, bepaalt de organisatie en re
gelt de wijze, waarop de arbeidskrachten worden
aangewend; levens'leidt hij de opleiding en de op
voeding.
Artikel 3. 1. De dienstplicht in den Nederlandschen
Arbeidsdienst begint op zijn vroegst bij het be
reiken van den leeftijd van achttien jaar en eindigt
op zijn laatst bij het bereiken van den leeftijd van
ijf en twintig jaar, 2. Zij die den leeftijd van
zeventien jaar hebben bereikt, kunnen zich als vrij
williger aanmelden. 3. De diensttijd bedraagt een
half jaar; deze moet in den regel in het negentiende
levensjaar vallen. 4. Hij die overeenkomstig het
tweede lid als vrijwilliger dienst verricht, is in zoo-
verre vrijgesteld van de vervulling zijner arbeids
dienstplicht.
Artikel 4. 1. De secretaris-generaal van het depar
tement van algemeene zaken bepaalt: 1. Tot welk
aantal dienstplichtigen worden opgeroepen en 2,
tegen welk tijdstip zij worden opgeroepen.
2. De dienstplichtigen worden door recruteerings-
bureaux van den Nederlandschen Arbeidsdienst in
overleg met de bevoegde plaatselijke autoriteiten op.
geroepen en gekeurd.
3. De secretaris-generaal van het departement van
algemeene zaken kan, zoo noodig in overeenstem,
ming met den secretaris-generaal van het desbetref,
fende departement, bepalen, dat het vervullen van
een diensttijd van een hall' jaar bij den Nederland,
schen Arbeidsdienst voorwaarde is voor de toelating
tot bepaalde werkzaamheden.
Art, 5. Van dienstneming bij den Nederland
schen Arbeidsdienst, als zijnde daartoe onwaardig,
is uitgesloten: 1) hij die krachtens onherroepelijke
'•echterlijke uitspraak is veroordeeld tot een ge
vangenisstraf van meer dan zes maanden; 2) hij,
die krachtens onherroepelijke rechterlijke uitspraak
is ontzet van een der in artikel 28 van het wetboek
van strafrecht genoemde rechten, tijdens den duur
dier bezetting.
Art. 6. (1) Joden worden tot den Nederland
schen Arbeidsdienst niet toegelaten. (2) Jood is
een ieder die uit ten minste drie naar ras vol-Jood-
sche grootouders stamt. (3) Als Jood wordt ook
aangemerkt hij die uit twee Voljoodsche groot-
ouders stamt en 1) hetzij zelf op den negenden-Mei
1940 tot de Joodsch kerkelijke gemeenschap heeft
behoord of na dien datum daarin wordt opgeno
men; 2) hetzij op den negenden Mei 1940 met een
Jood gehuwd of na dien datum met een Jood in
het huwelijk treedt. (4) Een grootouder wordt
zonder meer als Voljoodsch aangemerkt, wanneer
deze tot de Joodsch-kerkelijke gemeenschap heeft
behoord.
Art. 7. Personen, die lichamelijk ongeschikt
zijn voor het vervullen van den dienst en van wie
kan worden verwacht, dat ten aanzien van hun
persoon het opvoedkundig doel, dat den Nederland
schen Arbeidsdienst is gesteld, niet kan worden
bereikt, worden voor het vervullen van den dienst
niet aangenomen.
Art. 8. (1) Ingeval van twijfel omtrent de vraag, ten
aanzien van welke personen zich een der gevallen,
als bedoeld in de artikelen 5 tot en met 7, voordoet,
beslist de commandant van den Nederlandschen Ar
beidsdienst volgens richtlijnen, welke de secretaris
generaal van het departement van algemeene zaken
geeft. (2) De betrokkene heeft het recht, in beroep
te komen bij den secretaris-generaal van het depar
tement van Algemeene Zaken.
Art. 9. (lj De dienstbetrekking van de leden van
den Nederlandsehen Arbeidsdienst is een publiek
rechtelijke. (2) Onder leden van den Nederlandschen
Arbeidsdienst worden begrepen: 1) het beroeps-
personeel, 2) Degenen die hun dienstplicht in den ar
beidsdienst vervullen, 3) De vrijwilligers bij den
arbeidsdienst met inbegrip van hen, die vrijwillig een
verlengden diensttijd doormaken. 3) Voor het
richten van bepaalden dienst kunnen personen in dienst
worden genomen op privaatrechtelijke arbeidsover
eenkomst. Zoodanige personen worden niet als leden
van den Nederlandschen Arbeidsdienst beschouwd.
Art. 10 (1) Alle leden van den Nederlandschen Ar
beidsdienst genieten in geval van ziekte en ongeval
vrije geneeskundige behandeling, verpleging en ver
zorging. Omtrent de sociale en verdere verzorging van
gewezen leden van den Nederlandschen Arbeids
dienst of van hun nagelaten betrekkingen worden,
voor zoover noodig, nadere voorschriften gegeven.
(2) Alle leden van den Nederlandschen Arbeidsdienst
zijn onderworpên aan een voor hen allen gelijk
tuchtreglement.
Art. 11. De leden van den Nederlandschen Arbeids
dienst, met uitzondering van het beroepspersoneel,
genieten vrije inwoning, kost en dienstkleeding. Zij
hebben aanspraak op kostwinnersvergoeding volgens
nader vast te stellen regelen.
Art. 12. (1) Het beroepspersoneel geniet bezoldi
ging. (2) Tot het beroepspersoneel van den Neder
landschen Arbeidsdienst kan niet behooren hij die
hetzij zelf uit ten minste één Vol-Joodsche groot
ouder stamt, hetzij met een persoon is gehuwd, die
uit ten minste een Vol-Joodsche grootouder stamt.
Het vierde lid van art. 6 is van toepassing. (3) Het
beroepspersoneel kan vrije inwoning, kost en
dienstkleeding genieten. (4) De gezinsleden van het
beroepspersoneel kunnen in geval van ziekte en
ongeval vrije geneeskundige behandeling, verple
ging en verzorging genieten.
Art, 13. (1) De secretaris-generaal van het de
partement van Algemeene Zaken vaardigt, zoo
noodig in overeenstemming met den secretaris-ge
neraal van het desbetreffende departement, de ter
uitvoering en aanvulling van dit besluit noodzake
lijke voorschriften uit. (2) De krachtens de artike
len 4, 10 en 2 uit te vaardigen rechtsvoorschriften
moeten in de Nederlandsehe Staatscourant worden
afgekondigd.
Art. 14. De secretaris-generaal van het departe
ment van Algemeene Zaken kan gedurende den
tijd, waarin de Nederlandsehe Arbeidsdienst zich
nog in een stadiuir^ van opbouw bevindt, uitslui
tend of in de eerste plaats degenen oproepen, die
zich vrijwillig voor den Arbeidsdienst aanmelden.
Artikel 15. (1) Deze verordening treedt in wer
king op den dag der afkondiging met terugwer
kende kracht tot 1 Januari 1941. (2) Zij wordt
aangehaald als „Arfeeidsdienstvererodening".
's-Gravenhage, 23 Mei 1941.
VIER STAVEN BIJ DEN
ARBEIDSDIENST.
Naar aanleiding van de officieele oprichting van
den Nederlandschen Arbeidsdienst wordt het ANP
van bevoegde zijde medegedeeld, dat tot dusver de
vrijwillige Arbeidsdienst reeds zeer belangrijke
resultaten bereikte. In totaal werden 24 afdeelingen
opgericht van welke er 15 compleet zijn, elk van
200 man, welke al'deelingen dan weer onderver
deeld werden in 4 ploegen van elk 50 man. Naast
deze 15 complete afdeelingen zijn er 9 gedeeltelijk
opgericht. Deze hebben reeds elk een ploeg van
ongeveer 50 man.
In totaal werden er vier staven ingesteld, ge
vestigd te 's-Gravenhage, 's-Hertogenbosch, Apel
doorn en Groningen. Voor de naaste toekomst staat
de oprichting van 7 nieuwe afdeelingen per 1 Juni
vast, den 15den Augustus volgen er weer 15 nieuwe
afdeelingen en per 1 September nog eens 20. Tegen
het eind van het jaar hoopt men 75 afdeelingen van
elk 200 man te hebben. Op den duur zal de Ar
beidsdienst 50.000 man tellen, over 160 afdeelingen
verdeeld. Wat de aanmelding van vrijwilligers be
treft diene, dat deze kunnen worden aangenomen
zoolang de beschikbare ruimte hun onderbrenging
veroorlooft
HAARLEM, 26 Mei 1941.
Ondertrouwd 26 Mei: H. Best en G. Wolf.
Getrouwd: 26 Mei: A. W. Franssen en H. Keijser.
Bevallen: 23 Mei: J. M. Luk—Rijbroek, z., S. F. M.
KokHaïje z., C. TI. v. d. Kerkhof-Beijersbergen van
Henegouwen d„ 24 Mei: C. G. BlomHuijsmans z.,
N. C. L. van Bergemvan der Lis z., M. A. Roelfs—
Eelman z„ M. J. J. de Vries—Verpaalen d„ 25 Mei:
A J. van Raaphorstvan den Hoven d„ J. BonSmal
z., M. van Kordelaar—Medenblik d., B. Wijtkamp—
van Kleef z„ E. M. Terol—Metz d.. J A. M. van
HuisstedenHuijgen d„ 26 Mei: E. A. PeterseRijne-
veld d„ C. W. H. van Straaten—Roest d„ T. Hasert—
Tol d., W. van den MaagdenbergLasarczik z.
Overleden; 22 Mei: M. G. J. van ,Geem—Koene 76
j„ Taanplaats; 24 Mei: T. van der AarEland 63 j.,
Kamperlaan; 24 G. J. T. Aussum 73 j„ Ripperda-
park: C. C. DoetsWeiland 61 j., Kenaupark; J. C.
de Lee 72 j., Jansstraat; 25 Mei: P. A. Hagenaar—
Ahrend 61 j„ Eindenhoutstraat; A. Coene—Visser 81
j., Saenredamstraat; 25 P. Vlaming 69 j„ Maerten
van Heemskerkstraat 2, T. J. de Winter 58 j., Kam*
perl? an.
