sa
jen rug
JbiovUwd
AGENDA
Zomer.
Noorderbad Zandvoort
DANSEN
Arbeid van belang voor de voedselvoorziening
Orgelbespeling
Eigenaardigheden 'in Haarlem en Omgeving
UIT EIGEN TUIN
V R IJ D A G 20 JUNI 1941
Haarlemsche Politierechter
GERST GESTOLEN
Twee Aalsmeerders hadden in Mei van dit jaar
ikken gerst gestolen uit een keet op het terrein
an het Boschplan, gemeente Aalsmeer. Zij hadden
onger, zeiden zij; zij moesten den geheelen dag
an brood leven. En melk was toen ook bijna niet
krijgen. „Maar melk is toch niet te vervangen
oor gerst", merkte de Politierechter op, die verder
lide, dat tegen dergelijke diefstallen streng moet
orden opgetreden. Het vonnis luidde 3 maanden
ivanganisstraf.
BENZINEDIEFSTAL EN HELING
Twee IJmuidenaars werden veroordeeld, elk tot
maanden gevangenisstraf, wegens diefstal van
•nzine. Een chauffeur te IJmuiden die van de ben-
ne gekocht had (hij dacht dat de verkoopers de
mzine op bonnen hadden gekregen, verklaarde hij)
eeg 3 maanden gevangenisstraf.
Nog een andere IJmuidenaar had een bij dezelfde
degenheid gestolen autoband gekocht, wetende
at die band van diefstal afkomstig was. De Politie-
chter veroordeelde hem tot 3 maanden gevange-
sstraf.
EEN HEKQUAESTIE
De forsche figuur van een Zaandammer betrad
it verdachtenbankje. Hij was beschuldigd dat hij
it slot van een hek, toebehoorend aan de firma
•hoen, had vernield.
Verdachte zeide re<Sit te hebben op het overpad,
it betwistte de firma Schoen ook niet. maar het
ik behoorde haar toe en had niet vernield mogen
orden. Verdachte voerde aan. dat de firma het
ik had verplaatst, waardoor het publiek nu niet
eer bij hem kon komen. De Politierechter bracht
»m onder het oog, dat men zich in zulke gevallen
t een advocaat moet wenden; die vraagt dan kort
ding aan bij den President van de Rechtbank,
gen rechter spelen gaat nu eenmaal niet.
Eisch en vonnis luidden 10 boete of 6 dagen
ichtenis.
KONIJNENDIEFSTAL
Twee Beverwijkers hadden konijnen gestolen ter
aarde A an 12 ten nadeele van een anderen Be-
rwijker.
Het merkwaardige geval deed zich hierbij voor,
it de benadeelde de hem aangeboden schadever-
ieding niet had willen ontvangen en die ook nu
ig niet wilde hebben. Officier en Politierechter
•grepen er niets van en vroegen: „Waarom niet?",
et. antwoordde „Daarom niet". En verder was er
ets uit hem te krijgen. Onder deze merkwaai'dige
nstandigheden luidden eisch en vonnis mild: 15
lete of 9 dagen hechtenis.
EEN KLAP OF EEN DUW?
Een Aalsmeerder was op 7 Mei 1941 door een
Idwachter aangehouden wegens het vervoeren
m vet. De veldwachter nam hem mee en reed
hter hem Gedurende den tocht ging hij langza-
er rijden en gaf plotseling den veldwachter een
ap. Hij noemde het nu voor den Politierechter
in duw, maar het resultaat was een buil. van 5
A. bij 2 cM.
De Officier eischte 14 dagen gevangenisstraf en
it vonnis luidde conform dien eisch.
GASDIEFSTAL
Een Beverwijker en zijn vrouw stonden terecht
egens diefstal van gas. Een gasmeter was niet in
tm huis aanwezig, maar zij wisten toch verbinding
et de gasfabriek te bewerkstelligen door middel
in een fietsband. De man zeide, dat „zij plan had-
en zich aan te sluiten". Inmiddels moest hun aan
et verstand worden gebracht, zoo meenden Offi-
er en Politierechter, dat zulk een aansluiting in
der geval niet bereikt mag worden door een fiets-
ind.
De man kreeg 2 maanden gevangenisstraf en de
'ouw als medeplichtige 10 of 6 dagen hechtenis.
HA'ARDEM'S DAGBCAD
Van de Amslerdamsclie Beurs.
AMSTERDAM, 20 Juni. De berichten omtrent de
ïtwikkeling van den economischen toestand in de
er. Staten wekken zeer sterk den indruk, dat het
iheele maatschappelijke leven in den Noord-
merikaanschen Statenbond in een eng keurslijf
ordt gedrongen, teneinde de ondernemingen, welke
oor de bewapening werken, in staat te stellen aan
e regeeringsopdrachten te kunnen voldoen.
Naar gemeld, heeft het Amerikaansche ministerie
an oorlog de automobielindustrie verzocht haar
roductie voor het per 1 Augustus a.s. aanvangende
roductiejaar sterk in te krimpen. Het betreft hier
in verdere beperking van 30 a 40 pet., zoodat zich
.at berekenen, dat de opbrengst van de automo-
leien minstens de helft kleiner zal zijn dan in het
opende productiejaar. Bovendien houdt men
'kening met een vbrhooging van de belasting op
rachtauto's teneinde de vraag naar deze transport-
iddelen te doen afnemen. Nu eischt de bewapening
olgens de door de regeering van de Vereenigde
taten dienaangaande ontworpen plannen een be-
oorlijke inspanning.
Maar wanneer rekening wordt gehouden met de
ijfers omtrent de geweldige productiecapaciteit
an concerns als de Ford automobielmaatschappij
n de General Motors, om de beide grootste maar
noemen, da vraagt men zich toch wel af, welke
itwerpen de Amerikaansche regeering heeft op-
,'steld om het noodzakelijk te maken de productie
an automobielen voor het gewone dagelijksche
ven met meer dan de helft te verminderen. Bij
et beoordeelen van de verhoudingen in de Ver.
taten, is steeds afgegaan op de cijfers welke door
e onderscheiden maatschappijen, meer in 't bij—
inder de zeer groote concerns, in het licht werden
egeven. Deze cijfers wekten den indruk van zulke
lusachtige ondernemingen, dat het niet gemakke-
jk is te kunnen voorstellen, dat ten behoeve van
e bewapening de gebruikelijke werkzaamheden tot
leer dan 50 pet. moeten worden teruggebracht,
•nder dergelijke omstandigheden gaat men zich af-
ragen of de cijfers welke omtrent de verhoudingen
i de Vereenigde Staten als maatstaf werden aan-
flegd inderdaad wel in overeenstemming waren
iet de werkelijkheid. Maar indien die cijfers corrcet
aren, dan blijkt uit de vorschriften welke thans
orden gemaakt, dat het geheele maatschappelijke
ven in de Vereenigde Staten door de kleine
itegorie, die regelrecht op den oorlog aanstuurt,
olkomen wordt ontwricht. Onder dergelijke om-
andigheden behoeft het niet te verbazen, dat het
eleggende publiek in Amerika van transacties op
e effectenbeurs aldaar niet veel wil weten.
(A.N.P.)
VRIJDAG 20 JUNI.
Luxor Theater: „De vrouw met den blauwvos",
30. 6 30 en 8.45 uur.
Frans Hals Theater: „Eva. uit het paradijs der
rouwen", 2 30, 6.30 en 8.45 uur.
Palace: „De moord in Parkstraat 13", 2.30, 6.30
n 8.45 uur.
Rembrandt Theater: „Droommuziek". 2.30, 6.30
n 8.45 uur.
Alg. Ned. Verbond: Tentoonstelling folklore en
eemkunde van Nederland in „De Hoofdwacht".
Iroote Markt 17. van 2.305 en van 79 uur.
ZATERDAG 21 JUNI.
Bioscooptheaters: Voorstellingen des middags en
es avonds.
Alg. Ned. Verbond: Tentoonstelling folklore en
eemkunde van Nederland in „De Hoofdwacht".
Iroote Markt 17, van 2.305 en van 79 uur.
Nachtdienst Apotheken.
De volgende apotheken te Haarlem zijn van des
vonds acht tot des morgens acht uur (ook op
iondag) geopend:
Bosch en Vaart-apotheek. Bosch en Vaartstraai
6. Tel'. 13290.
H. Remmers en Zoon, Kruisstraat 6. Tel. 10354
Noorder Apotheek. Jan Gijzenkade 181. Tel
3821.
Te Heemstede is geopend:
Heemsteedsche Apotheek, Binnenweg 98, Tel
3197
Cm. moot 'lüHxUh pij*. ...nUt J
('Adv. Inge;. Med.)
De zomer komt zijn intree doen,
Het onvolprezen warm seizoen,
(Maar vaak te hoog geprezen):
In warmte en in zonnepracht
Wordt er weer veel van hem verwacht,
Zal hij zoo mooi ook wezen?
Wie zijn vacantieplannen bouwt
En op de zomergunst vertrouwt
Komt maar bescheiden vragen;
O zomer, kom mij tegemoet
Met blauwe lucht vol zonnegloed
In mijn vacantiedagen.
Die nieuwe zomer in den dop,
Dat wordt een zomer om mee op.
Of enkel op te schieten;
Wordt hij nou goed voor u of mij.
Voor geen van bei of allebei,
Een lotje uit de loterij
Met, hoop ik, weinig nieten.
Hoe wordt de zomer, groen en grauw,
Of ditmaal nu eens groen en blauw.
Met volop zon of regen;
Wij hopen er maar 't beste van
Want niemand die dat reeglen kan
En dat is maar een zegen.
Want stel u voor dat zelf de mensch
De zon en regen naar zijn wensch
En naar zijn hand kon zetten;
Men roept nu ook al ach en wee.
Dan echter was men nooit tevree
Met nat- en droogheidswetten.
Wij hopen dat de zomertijd
Ons eens zijn beste krachten wijdt,
Dit weer is een goed omen;
Wat in de schoot van het verschiet
Voor zomerweer ligt, weet men niet,
We spelen op zien komen.
ZONDAG 22 JUNI MIDDAG EN AVOND
Orkest PETERAPETZ.
Op het Noorderbadstrand
SPORTDEMONSTRATIES door KEES KUYT.
Het volkstuintje
Waf zal er met den oogst gebeuren
(Adv. Inge:. Med.)
Jimst en £etteceaj
in de Ned. Herv. Kerk
te Bloemendaal.
Met de intrede van het zomerseizoen heeft de
organist Piet Halsema zijn orgelbespelingen
eigenlijk „kerkconcerten", wegens de medewerking
van solisten hervat: nu Donderdagavond nog
voor een zeer klein getal toehoorders. Dit kerk-
concert had meer belangstelling verdiend, alleen al
om het belangrijke programma, (dat o.a. ecnige
niet algemeen bekende liederen van Nicolaus Hasse
en van Max Reger bevatte), maar ook om de wijze,
waarop een en ander uitgevoerd werd.
Halsema is gewoonlijk gelukkig in de keuze dei-
solistische medewerking' bij zijn orgelbespelingen;
dat was hij ditmaal ook. De zangeres Han van Holk
bleek over een mooie, in alle registers evenwichtig
ontwikkelde altstem te beschikken; zij bleek bo
vendien een intelligente musicienne te zijn. Frisch
en volkomen zuiver klonk de oude muziek van
Hasse (pl.m. 1650), waarin sommige meiismen her
inneringen opwekten aan die, welke Rich Wagner
in „Die Meistersinger von Nürnberg" als typeerend
voor de kunst der -meesterzangers aangebracht,
heeft; krachtig en eveneens rein het breede melos
van de aria uit Handel's „Semale". Goed doorvoeld
gaf Han van Holk drie geestelijke liederen van
Reger, w.o. het koraalachtige „Klage vor Gottes
Leiden", en de hartstochtelijke evocatie „Fiat Do-
mine" van Hendrik Andriessen.
Behalve de begeleidingen van den zang speelde
Halsema drie groote orgelwerken. Dat, waarmee hij
het concert opende, het Preludium en de Fuga in Es
van Bach, is wel een der meest grootsche van alle
tijden. Statig en indrukwekkend schrijdt het Prelu
dium, dat zelf reeds twee fugato's omsluit, voort. De
Fuga bestaat uit drie deelen. In het eerste daarvan
heerscht een eenvoudig, door stijgende kwarten-
schreden gekenmerkt thema: in het tweede wordl
eerst een meer bewegelijk thema verwerkt, waarna
het eerste thema er mee gecombineerd wordt: in
het derde komt weer een nieuw, rythmisch sterk
sprekend thema tot ontwikkeling om vervolgens
weer met het eerste thema gecontrapunteerd en tot
een glorieuze afsluiting gevoerd te worden. Deze
drievoudige Fuga wordt wel als een symbolizeering
van de Goddelijke Drieëenheid verklaard en het is
niet onwaarschijnlijk dat de gedachte daaraan Bach
tot dit meesterwerk geïnspireerd heeft.
Johan Pachelbel was een van Bach's voorloopers.
Van zijn „Preludium, Fuga en Ciaconna" is het eer
ste rijker aan herhalingen en nietszeggende accoor-
denreeksen dan aan logische gedachtenontwikke-
ling; in de Fuga wordt een chromatisch van d tot a
dalend thema behandeld: de Ciaconna bestaat uit
een reeks eenigszins etude-achtige variaties op een
thema van vier maten.
Heel wat meer verscheidenheid van stemming
biedt de „Suite gothique" van L. Boëllmann (1862-
1897): een koraalachtige „Introduction", een „Me
nuet gothique" waarin zit het „gothische" van
dat stuk? een zoetig „Prière" en een op een osti-
nate bas gebouwde, harmonisch door César Franck's
kunst beïnvloede „Toccata".
Halsema speelde Bach, op enkele minder ge
slaagde momenten na, zeer correct, l\oewel soms een
rustiger tempo verkieslijk ware geweest. Met
Pachelbel had de bekwame organist geen moeite en
met Boëllmann evenmin: de Menuet kreeg zelfs het
karakter van een Landler. Zijn begeleidingen wa
ren heel goed. Maar het orgel mag wel eens gestemd
worden: sommige registers waren nogal onzuiver.
K. DE JONG
HET TOONEEL
De tweehonderdste Toontje.
Tweehonderd maal heeft Toontje nu zijn paard
geteekend en twaalf keer daarvan deed hij het te
Haarlem. En altijd weer mocht hij bij deze on
deugendheid op een enorme belangstelling van het
publiek rekenen. Ook van het Haarlemsche. Giste
ren was onze Stadsschouwburg weer prachtig bezet
en de bijval was even groot als bij de eerste opvoe
ring.
Het gebeurt maar zelden, dat een buitenlandsch
blijspel het in ons land tot een zoo hoog aantal
voorstellingen brengt en het lijkt mij wel zeker,
dat de directie van Het Residentie-Tooneel zelf er
allerminst op gerekend heeft dat Toontje de 200
opvoeringen en nog wel meer zou behalen. De
reden van dit buitengewone succes is niet alleen
te zoeken in de origineele vondst en de uitwerking
daarvan maar ook in den zeer geestigen dialoog.
Daarbij houdt het stuk zich tot het einde goed, ja,
heeft de schrijver aan het slot zelfs nog een aller
aardigste vondst in reserve, waardoor het stuk met
eèn climax eindigt.
En dan is er de opvoering, waaraan vooral Fie
Carelsen glans geeft. Zij speelt haar rol met een
heerlijke, tot de grens gaande, geen moment ver
slappende romantiek, geestig aldoor van breed ge
baar en rake dictie. Én welk een charme ook ont
wikkelt Mimi Boesnach in dit stuk! Wij mogen wel
zeggen, dat dit haar eerste werkelijk groote succes
is geweest en zij zich met deze rol in de voorste rij
van onze voortreffelijke comediennes heeft ge
plaatst.
Jan C. de Vos ontbrak bij deze 200ste voorstel
ling helaas op het appèl. Hij was vervangen door
Henk van Buuren. die de rol niet onverdienstelijk
peelde maar er toch niet 50 procent uit mocht
halen van zijn voorganger.
Paul Steenbergen was weer uitstekend, vooral
in zijn zeer komische gespeelde scène in de bar te
Dieppe.
Ook nu had de opvoering zooals ik reeds
chreef een daverend succes. Aan het slot ent
ing Fie Carelsen bloemen en bracht het publiek
den spelers een enthousiaste ovatie.
J. B. SCHUIL.
DF, VAARDIGHEIDSPROEVEN.
Vele jaren reeds organiseert de afdeeling Haar
lem van de „Vereeniging van leeraren en onderwij
zers in de lichamelijke opvoeding in Nederland"
de vaardigheidsproeven voor leerlingen der 5e en
6c klassen van lagere (openbare en bijzondere)
scholen.
Het Is zelfs nu de tweede generatie, van' welke
de proeven worden afgenomen, want verschillende
ouders van kinderen, die heden aan de beurt kwa
men, zijn reeds in het bezit van het vaardigheids
diploma. Duizenden en duizenden werden in den
loop der jaren aldus lichamelijk getoetst en de proe
ven hebben dan ook ongetwijfeld burgerrecht ge
kregen.
Hedenmorgen werden de jongens „geëxamineerd"
in de zalen aan de Allard Piersonstraat, de Wilgen
straat, de Badhuisstraat, het Weltevredenplein, de
Wouwermanstraat en het Soendaplein. Onderwijl
waren de meisjes bezig op het sportterrein aan de
Kleverlaan. Wil daar de organisatie kloppen, dan
dient uiteraard het weer gunstig te 2ijn, en inder
daad was dit het geval. De organisatoren, onder
hoofdleiding van mej. M. A. van Weel, konden dan
ook ongestoord het vastgestelde plan uitvoeren, en
ook voor vanmiddag blijken de weers-vooruitzich-
ten gunstig.
Zoowel de jongens als de meisjes moeten vier
gymnastische en vier athletische onderdeelen ver
werken. Hoogstens mag aan één van die 8 eischen
niet voldaan worden, wil men voor het diploma in
aanmerking komen.
Vanmiddag zijn de meisjes in de zalen en de jon
gens op het terrein.
UIT DE STAATSCOURANT.
's-GRAVENHAGE, 20 Juni. Bij besluit van den
secretaris-generaal van het departement van binnen-
landsche zaken, van 19 Juni 1941, is E. F. A. Arbro-
scheer met ingang van 1 Juli 1941 tot burgemeester
van de gemeente Philippine benoemd
en slapte verdwijnen snel door
het pittig opwekkende, krachtig
versterkende en kalnieerende
(Adv. lngez. Med.)
Alle werk moet zelf worden gedaan.
Het aantal dergenen die in volkstuintjes zich
bezig houden met den teelt van akkerbouwproduc
ten is dit jaar zeer groot. We hebben er vroeger
reeds in dit blad op gewezen, dat zeer velen dit
jaar getracht hebben een stukje grond machtig te
worden om daarop aardappelen, boonen, kool enz.
te verbouwen. Deze belangstelling was zoodanig,
dat de prijzen der voor dit doel geschikte perceel
tjes zeer sterk stegen en dat zelfs velen nog niet
tot huren konden komen eenvoudig omdat op een
geschikten afstand van huis geen stukje grond meer
te krijgen was.
,Er zijn dus teleurgestelden. Maar, zij die geluk
kiger geweest zijn en konden gaan spitten en zaaien
en poten, zij zijn met den arbeid begonnen en zet
ten die nu in de eindelijk toch gekomen zomer
hitte voort. Zij bewerken hun tuintje, schoffelen,
wieden, strijden mede in den Productieslag 1941.
Sommige menschen, natuurlijk geen volkstuin
ders. zien met men zou het een zekere geringschat
ting kunnen noemen, op dezen arbeid neer. Huns
inziens is de door dit werk verkregen hoeveelheid
producten zoo gering, dat zij van geen belang is
voor onze voedselvoorziening. Deze meening kan
evenwel stellig onjuist worden genoemd. Het aan
tal volkstuinders is zoo groot, dat hun oogst zeker
niet een quantité négligeable is Men realiseere zich
maar eens even, dat niet honderden maar duizen
den avond in avond uit naar hun stukje grond trek
ken om daar te werken voor den komenden winter.
Ongetwijfeld kan men zich geen beter middel
denken om stad en platteland dichter tot elkaar te
brengen dan deze drang der stedelingen om mee
voor de winterprovisie te helpen zorgen. Wie met
den teelt is begonnen leert dag in dag uit weer
met welke zorgen, de landbouwer zijn producten
moet omringen om tot een goeden oogst te komen.
Zeer velen zijn van den waan genezen, dat het
voornaamste is het zaaien en poten en dat het
daarna uit zichzelf gaat groeien en men stil kan
gaan zitten tot de tijd van het binnen halen daar is.
Zij leeren weer, dat het gezaaide en gepote dag aan
dag met allesziende aandacht moet worden om
ringd, omdat alleen dan een redelijke opbrengst kan
worden tegemoet gezien.
En om die opbrengst is het toch te doen Men
kan welhast zeggen, dat enkel daarom wordt ge
werkt en gezorgd en het is derhalve begrijpelijk,
dat men zich afvraagt of men het geteelde zelf zal
mogen houden. Een antwoord op die vraag geven
is nu nog uitgesloten, omdat cf voor zoover ons be
kend, nog geen definitieve regeling voor de volks
tuintjes is gemaakt. Desniettemin kan hier wel ge
releveerd worden wat tot heden omtrent deze ma
terie is bekend geworden.
Dit is in de eerste plaats dat telers van akker
bouwproducten hun oogst ter beschikking zu\len
moeten stellen van de overheid of van door de
overheid daartoe aangewezen lichamen.
Van deze verplichting zou evenwel in het
algemeen ontheffing worden verleend voor door
particulieren op erf perceeltjes en in volkstuintjes
geteelde producten, voor zoover de opbrengst niet
meer bedraagt dan voor eigen gezin noodig is.
Verkoopen b.v. of weggeven aan niet tot het. ge
zinsverband behoorende personen is derhalve niet
geoorloofd.
In de tweede plaats wordt als eisch gesteld voor
het verkrijgen van ontheffing van de verplichting
tot inlevering, dat het bewerken van den grond,
het zaaien, verplegen en oogsten van het gewas door
den belanghebbende zelf moet geschieden. Het hu
ren en bewerken van een perceel door twee of meer
personen en het deelen van de opbrengst wordt ge
acht in strijd te zijn met het in den voorafgaanden
zin vermelde en voor dergelijke gevallen wordt
geen ontheffing van den leveringsplicht verleend.
Het telen in combinatie (men kan zich b.v. denken
dat personeel van een fabriek of leden van een
vereeniging dit' zouden doen) zal dus tengevolge
hebben dat de geheele opbrengst van de gewassen
Wat achter een somberen
voorgevel zit.
Het fraaie gebouw „De Doelen" zooals men het op de binnenplaats ziet. (foto de Haas).
vonden in de Ramen (waar nu de Raamstraat is), maar
die werd in 1576 door brand vernield. In 1562 werd
de Doelen in de Gasthuisstraat gebouwd. Later werd
ook nog het voormalige St. Michielsklooster in de
Groote Houtstraat verbouwd tot St. Joris Doelen
(thans tot Proveniershuis).
De Doelen in de Gasthuisstraat (de ètads- of Clu-
veniersdoelen genaamd) werd dus in 1562 gebouwd.
Aanpassend bij de omslotenheid van de binnenplaats,
gaat er van den gevel een groote rust uit. Toch is hel
voorplein en ook de groote zaal die achter de hoofd
deur op het bordes gelegen is, in vroeger eeuwen
herhaaldelijk het tooneel geweest van spannende ge
beurtenissen. Het was in deze zaal dat Ripperda. de
commandant van Haarlem tijdens het beleg van 1572
zetelde.
Een halve eeuw geleden oefende de schutterij nog
op de Doelen. Nu wordt het gebouw in het bijzonder
gebruikt voor gymnastiekoefeningen.
Op onze foto ziet men eenige materialen van met
selaar en schilder staan. Openbare Werken is name
lijk bezig met een eenvoudige restauratie. Plannen
voor een grondiger herstel van dit mooie oude
gebouw er is in den loop der eeuwen veel aan het
gebouw gewerkt en in menig geval beteekende hef
geen verfraaiing! moeten uitgesteld worden tot het
er beter voorstaat met de gemeentefinanclën.
In de Gasthuisstraat, bij de Botermarkt te Haarlem,
staat de Doelen. Het is een gebouw dat er aan den
buitenkant somber uitziet. Dit komt omdat er zoo
goed als geen ramen zijn. Leelijk is het toch ook weer
niet te noemen, want de verhoudingen zijn goed en
het mooie poortje vergoedt bovendien veel.
Toch zal menigen voorbijganger zich hebben afge
vraagd: is dit nu een staal van de bouwkunst uit
vroeger eeuwen?
De oplossing zit evenwel in het feit. dat de voor
gevel van het gebouw op de binnenplaats staat. In
de Gasthuisstraat hebben wij dus met een achtergevel
te doen en daaraan werd natuurlijk door de bouwers
niet zooveel zorg besteed.
Wie op de binnenplaats komt wordt daar aangenaam
verrast door het aanschouwen van een gebouw dat
als een juweel van vroegere bouwkunst kan worden
aangemerkt.
De soldaten van de \esling hielden oudtijds hun
oefeningen op een Doelen. De eerste Doelen werd ge-
ter beschikking van de overheid zal moeten wor
den gesteld.
In de derde plaats zouden producten van volks
tuintjes welke zijn ingericht op tevoren braaklig
gend terrein in het bezit van den volkstuinder
kunnen blijven.
Uit het voorafgaande zou kunnen worden gecon
cludeerd. dat een landbouwer of tuinder die per
ceeltjes teelgrond verhuurt maar een deel van den
arbeid zelf verricht daardoor oorzaak is, dat de
producten aan de overheid zullen moeten worden
geleverd. Zijn wij wel ingelicht, dan geldt ditzelfde
ook voor die gronden welke dit jaar voor het eerst
door een landbouwer of tuinder zijn verhuurd, ook
al worden deze perceeltjes zonder eenige hulp van
landbouwer of tuinder bewerkt en verpleegd.
Zooals men ziet zijn de eischen scherp. Overi
gens is het n9g niet mogelijk definitieve mede-
deelingen over deze kwestie te doen. omdat de
bevoegde instanties haar standpunt nog niet heb
ben vastgesteld, maar uil wat tot heden bekend
is geworden blijkt o.i. wel, dat een zeer belang
rijke kwestie bij het nemen van een beslissing
op de vraag of de geteelde producten voor inle
vering in aanmerking komen is, dat men alles voor
eigen gezin noodig heeft en of men alle werk van
begin tot einde zelf heeft gedaan.
en lendenpijn? Ai, dat kan
het beste humeur bederven.
Neem een AKKERTJE", de
vlugwerkende pijnverdrijverf
AKKERTJES
(Adv. Inge:. Med.)
We gaan nu langzamerhand over tot het uitplan-
ten van de z.g. bewaarkool en spruitkool. Indien
we hiervan niet zelf planten gekweekt hebben,
wenden we ons tot een betrouwbaar adres.
Vooral mef het uitplanten van roode- en Deensche
witte kool wachten we niet te lang, omdat deze
soorten langzaam groeien en voor het invallen
van de vorst geoogst moeten zijn. Met het uitzetten
van de boerenkool, die nog tot begin Augustus uit-
geplant kan worden, wachten we tot de vroege
aardappelen en erwten van het veld zijn, om deze
dan op de plaats hiervan uit te planten.
Het planten van kool geschiedt steeds 's avonds
cn wel het liefst na een flinke regenbui. In ieder
geval moet de grond voldoende vochtig zijn. Bij
het planten zorgen we ervoor het wortelgestel der
planten zooveel mogelijk te sparen. We maken het
plantgat zoo diep, dat de wortels er recht naar be
neden in kunnen hangen, houden de planten met
de eene hand vast en drukken met de andere hand
de aarde stevig aan, zoodat deze overal goed tus-
schen de wortels komt. De planten moeten min
stens even jfiep staan als ze gestaan hebben. Na het
uitpooten gieten we de planten flink aan en ook de
eerstvolgende dagen gevfn we ze indien noodig
's avonefs water. Zien we dat de planten gaan door
groeien, dan kunnen we hiermede ophouden.
De plantafstand voor roode-, Savoye-, witte- en
spruitkool is 6070 c.M.
Kool* behoeft een voedzamen en vochtigen grond.
Op arme grond wagen we ons slechts aan spruit
kool en boerenkool.
Nu wordt onze kool helaas voortdurend door
vele ziekten belaagd, waardoor dikwijls reeds de
jonge planten aangetast zijn. Een van de meest ge
vleesde ziekten is wel de knolvoet. Aan de wor
tels van de aangetaste planten zitten bruine en
zwarte knobbels, terwijl bij zonnig weer de bladeren
der planten, die bij deze ziekte een blauwgroene
kleur hebben, spoedig verwelken.
Soms vallen eenigen tijd na het uitplanten de
koolplanten plotseling om. Deze „vallers" die vooral
bij roode kool voorkomen, lijden aan een kanker
aantasting aan den wortelhals.
Ook aan draaihartigheid gaan vele koolplanten
ten gronde. Deze ziekte, die veroorzaakt wordt door
de koolgalmug, kunnen we herkennen aan de opge
zwollen cn kromgetrokken hartblaadjes.
De koolvlieg, die zijn eieren aan den wortelhals
van koolplanten legt. veroorzaakt eveneens veel
last. De aangetaste planten blijven in groei achter
en de nu loodkleurige bladeren verwelken bij zon
neschijn onmiddellijk.
Voordat we onze koolplanten uitpooten, zoeken
we dus eerst zorgvuldig alle aangetaste planten er
uit en ook na het uitplanten letten we op of zich
ziekteverschijnselen voordoen. De zieke planten
worden steeds door middel van een plantenschopie
met wortel en al uit den bodem gelicht, zoodat de
kans dat er ziektekiemen in den grond achterblijven
zoo gering mogelijk is. Om de aantasting door de
koolvlieg te voorkomen, is het vooral op lichte gron
den noodig koolkragen nm te leggen. Deze van
csfaltpapicr vervaardigde kragen kan men bij iedere
ren goeden zaadhandel betrekken. We hoogen den
grond om de uitgepoote plantjes wat op en leggen
om iedcren stengel een kraag aan.
Ons eerste zaaisel zamerwortelen is nu ongeveer
oogstbaar Bij het oogsten trekken we de wortel
tjes niet willekeurig uit het bed. maar trekken ze
bij een hoek van het bed of aan het begin van een
rij regelmatig voor den voet op. Wanneer we een
maal geoogst hebben, drukken we de aarde weer
vast tegen de wortels aan. We doen dit om te voor
komen dat de planten aangetast worden door het
„vuur", dat veroorzaakt wordt door de larve van
de wortelvlieg. die door de wortels gangen vreet.
De wortelvlieg legt zijn eitjes aan de wortels en
wanneer er gaten in den grond zijn, vindt het hier
in een mooie gelegenheid. Daarom trekken we aan
ook indien op onze jongere wortelbedden de planten
te dicht staan de afstand moet pl.m. 4 c.m. be
dragen) het teveel niet uit, maar knijpen de plantjes
vlak boven den grond weg.
Gezaaid kunnen nog worden: alle soorten stam-
boonen (voor stokboonen wordt het nu te laat),
worteltjes, kropsla en vroege soorten erwten, ca-
pucijnders en peulen.
Dat we in deze maand, waarin het goed door
groeien van onze planten van zooveel belang is,
de schoffel weinig rust gunnen, spreekt van zelf.
Vooral late aardappelen en de stamboonen moeten
nu regelmatig geschoffeld worden, binnen afzien-
baren tijd zijn de planten tegen elkaar gegroeid
en kunnen we er niet meer tusschen komen.
J. J. L.
