Haarlem's Dagblad De strijd in het Oosten. Raadgevingen voor de huisvrouw voor het controleeren van haar gasverbruik Gelukwensch van den Führer aan den Rijks commissaris Achtervolging op het front in de Sovjet Zuidoost- Unie. Zwemmen en hittegolf. 59e JAARGANG No. 17819 Uitgave Lourens Coster, Maatschappij ^por Courant- Uitgaven en Algem Drukkerij N.V. Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgiro- dienst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12. Telefoon: Directie 13082, Hoofdred. 15054, Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724, 14825. Soendaplein 12230 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Directeur: P. W. PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM, Heemstede DINSDAG 22 JULI 1941' 'Abonnementen per week 0.26, per maand 1.15, per 3 maanden 3.42,.franco per post f 3.73, losse nummers 6 cent per ex. Advertentïën: 1-5 regels 2.—, elke regel meer 0.40. Reclames 0.65 per regel. Regelabonnementstarieven op aanvraag. Vraag en aanbod 1-4 regels 0.70, elke regel meet f 0.17V2. Groentjes zie rubriek. Slag ten Oosten van de Stalinlinie Sovjetregiment bij Kiev vernietigd - Succes der Duitsch-Finsche troepen bij Salla. Het D.N.B. deelde Maandag mede: Vandaag loopt de eerste maand van den strijd tegen de Sovjet Unie ten einde en de Duitsche weermacht staat aan het einde van deze maand van zware gevechten reeds meer dan kilometer van de voormalige Duitsch-Bolsjewis- tlsche belangengrens verwijderd op het eigenlijke grondgebied der Sovjet~ Unie. zoo wordt het D.N.B. in een toelichting op het weermachtbericht van Maandag gemeld. Opnieuw is een groote vernietigingsslag aan den gang en ditmaal reeds ten Oosten van de „Stalin linie" welke $e Sovjetleiding als veilige en onwrik bare ruggesteun beschouwde. Vergelijkt men den toe stand van vandaag met dien aan hot einde van de eerste maand van het groote offensief in het Westen in 1940, dan moet geconstateerd worden dat na de doorbraak door de Weygandlinie op 7 Juni 1940 het Duitsche front aan het einde van de eerste maand van dit offensief een zware slag moest leveren tus- schen de Kanaalkust en de Maas, zooals thans ten Oosten van de Stalinlinie het geval is. Beslissend was indertijd precies zooals nu, dat den vijand de zoo vurig verlangde adempauze niet gegund werd-en dat hij ge dwongen was zijn laatste krachten in dezen vermur- wenden slag in den strijd te werpen. Ofschoon het aanvalsfront toen ongeveer 350 kilometer breed was, men vergelijke hiermede het tegenwoordige front, dat thans 2.000 kilometer breed is en ofschoon bijv. van het punt van uitgang aan de Somme tot aan den be nedenloop van de Seine slechts negentig kilometer moest worden afgelegd, vergeleken met de aanzien lijk grootere opmarschgebieden in het Oosten, heeft het verslaan van de zich wanhopig verdedigende Fransche strijdkrachten alleen van de doorbraak door de Weygandlinie tot aan het Fransche verzoek om wapenstilstand toen reeds tien dagen geduurd. De omstandigheden aan het Sovjetfront zijn echter belangrijk verschillend en moeilijker. Desniettemin is reeds thans aan het einde van de eerste maand te con- ïtateeren, dat: 1. Het Sovjetleger te land en in de lucht gewel- 'dige en in het geheel niet te compenseeren ver liezen heeft geleden, zoodat thans reeds de laatste reserves in den strijd moeten worden geworpen. 2. Een in vredestijd ontworpen enaaneengeslo ten verdedigingslinie in het Europeesche gedeelte van de Sovjet Unie niet meer bestaat. 3. Een hevige crisis zoowel in de leiding als met betrekking tot de moreele houding der Sovjet formaties waar te nemen valt Hiertegenover heeft de Duitsche leiding al haar krachten vast in handen. Van deze krachten is een groot deel tot dusver nog in het geheel niet in den strijd geworpen. Op vele plaatsen is het thans ge lukt aanzienlijke deelen van het Sovjetleger opnieuw in te sluiten, terwijl met name in den zuidelijken sector de verslagen vijand door de verbonden troe pen voortdurend achtervolgd wordt. De Duitsche operaties worden met alle drie weer- machtsonderdeelen stelselmatig voortgezet en zullen ook de Soyjets, zooals alle vijanden van totdusver, zoo verslaan dat in de toekomst iedere bedreiging van Duitschland in het Oosten uitgeschakeld is. SOVJETREGIMENT VERNIETIGD. BERLIJN, 21 Juli (D.N.B,) In het gebied van Kiev is door de Duitsche troepen een Sovjetregiment totaal in de pan gehakt. Dit regiment was pas enkele dagen geleden opgesteld. De Sovjets hadden naar uit de eenstémmige verklaringen van de gevangenen en overloopers blijkt, zelfs uit Kiev vluchtende inwoners beiderlei kunne ïn uniform gestoken. Deze men- schen compleet uit te rusten was niet meer mogelijk. Deels krijgen de manschappen van dit regiment slechts twintig of dertig patronen. Iedere compagnie had ge middeld slechts een mitrailleur. Duitsche en Finsche eenheden hebben in het Noor den bij Salla onder moeilijke omstandigheden groote successen behaald. De bolsjewisten hadden de bosschen in de omgeving van de grens in brand gestoken. Klaarblijkelijk rekenden zij er op dat deze branden den Duitsch-Finschen opmarsch zou stuiten. Over den gloeienden bodem en over smeulende en rookende hoornen baanden de Duitsch-Finsche formaties zich een weg. Bijna de geheele uitrusting aan wapens, mu nitie en het eten en drinken moest door de soldaten gedragen worden, daar de voertuigen in het onge baande terrein slechts langzaam konden volgen. On danks al deze moeilijkheden hebben de Duitsch-Fin- schè eenheden in het verloop van de gevechten tot dusverre een groote terreinwinst behaald en de ver sterkingen der bolsjewisten aan de voormalige Finsch- bolsjewistische grens doorbroken DE OORLOG IN DE LUCHT. Op 20 Juli Jaebben Duitsche gevechtsvliegtuigen in het gebied ten Noorden van' Witebsk Sovjet-troepen concentraties gebombardeerd. De talrijke bolsjewis tische divisies, welke in dit gebied zijn opgesloten, ondernamen wanhopige pogingen om door te breken, welke eehter door de Duitsche luchtaanvallen onder de zwaarste verliezen voor de bolsjewisten werden verijdeld. Tijdens de aanvallen in het Oosten op 20 Juli heb ben Duitsche gevechtsvliegtuigen 65 Sovjet-vliegtui gen in luchtgevechten neergeschoten. Door bomtref- fers op vliegvelden werden 32 Sovjetvliegtuigen op den beganen grond vernield, zoodat de bolsie visten gisteren 97 vliegtuigen verloren. Zondag hebben Duitsche gevechtsvliegtuigen ter ondersteuning van den opmarsch der Duitsche legers deelgenomen aan de gevechten bij Smolensk. Door bommen en boordwapens werden verscheidene inge sloten Sovjet-divisies zwaar getroffen. Behalve tal rijke dooden verloren de bolsjewisten 340 transport voertuigen en 26 pantserwagens Gevechtsvliegtuigen .van de Duitsche formaties in Noord-Finland hebben op 20 Juli bij Poljarnoje een Oorlogsschip van ongeveer 3 tot 4 000 b.r.t. tot. zinken gebracht. Wreedheden der Sovjets. Letlandsche gevangenen beschoten. BERLIJN, 21 Juli (A N P.) Uit Pleskau komen be richten over verschrikkelijke gruweldaden, welke de uit Leningrad terugtrekkende bolsjewieken op de weerlooze Letlandsche burgerbevolking gepleegd heb ben. Toen het gevaar bestond dat een in de stad in het Zuiden aangekomen transport met Letlandsche politieke gevangenen als gevolg van den Duitschen opmarsch niet verder vervoerd kon worden, liet de hoofdcommissaris van Pleskau, Jelzjof. de volgeperste veewagons zoolangs onder vuur nemen, tot de onge- lukkigen geen teeken van leven meer gaven. Toen de Duitsche troepen het station bezetten konden uit de wagons nog slechts lijken gehaald worden. Tegen alle bepalingen van het volkenrecht in ge bruiken de Sovjets naar het D.N.B. verder verneemt, In de gevechten tegen het Duitsche leger niet slechts Duitsche uniformen maar ook burgerkleeding. Zoo zijn te Erzemieniec Sovjet parachutisten ge arresteerd die burgerkleeding droegen. Bij hun ver hoor deelden zij mede dat verscheidene vliegtuigen van de valschermbrigade 204 (c Baryspol gestart waren met parachutisten in burgerkleeding, die achter de Duitsche linies afgezet moesten worden. Voorts heeft een formatie Duitsche torpedovlieg- tpigen een in de nabijheid van Moermansk liggend radiostation der Sovjets aangevallen en de gebouwen met de boordwapens in brand geschoten Naar thans verder bekena ia geworu.... Duitsche gevechstvliegtuigen op 13 Juli aan den wes telijken ingang van de Golf van Riga enkele motor- torpedobooten der Sovjets aangevallen. Een motor torpedoboot werd in brand geschoten. De boot zonk na hevige ontploffingen. VOLTREFFERS OP TREINEN EN COLONNES. BERLIJN, 21 Juli (D.N.B.) Een vrij kleine groep Duitsche gevechtsvliegtuigen heeft gisteren, naar het D.N.B. verneemt, bij een aanval op een spoorlijn in een zuidelijken sector van het Oostelijke front 17 vol treffers geplaatst op twee treinen der Sovjets. De treinen werden totaal vernietigd. De lading en het geen nog van de wagons was overgebleven, gingen in vlammen op. Bij een aanval op marcheerende colonnes der Sovjets in de buurt van een belangrijke wegkruising hebben Duitsche gevechtsvliegtuigen Zondag 120 ge motoriseerde 'voertuigen en tien oantserwagens ver nield. HET LUCHTAFWEERGESCHUT VOLGT oE DUITSCHE TROEPEN OP DEN VOET. Zoodra de weermacht een stad genomen heeft, doet de artillerie haar intocht, om de omgeving tegen luchtaanvallen te beschermen. (Foto Orbis-Holland) Hoe U den gasmeter moet aflezeitr Houdt Uw meterstanden in toog Aan de gasmeters komen twee soorten telwerken voor, nl. s p r i n g telwerken (figuur 1) en wij zerplaat telwerken (figuur 2) Het aflezen van een sp r i n g telwerk is al zeer een voudig. Het aantal kubieke meters is direct in cijfers af te lezen. Onderdeelen van een kubieken meter, aangegeven door cijfers achter een komma of ge plaatst in een achtergrond van andere kleur, worden verwaarloosd. Enkele meters met springtelwerk heb ben naast de cijferplaat die de kubieke meters aan wijst, nog een literrad. Hieraan behoeft geen aan dacht te worden geschonken. Het aflezen van een wijzer plaat telwerk lijkt moeilijker, doch is vrij eenvoudjg aan te leeren, wan neer men slechts de volgende aanwijzingen in acht neemt. Ie. Let niet op het groote literrad met kubieke deci meters of liters. Kijk slechts naar de (meestal 4) kleinere wijzerplaten, welke de kubieke meters aange ven. 2e. Bij een gasmeter heeft men afzonderlijke wij zerplaten (elk met één wijzer) welke van rechts naar links de eenheden, tientallen, honderdtallen en dui zendtallen aanwijzen. 3e Bij een klok draaien beide wijzers in dezelfde richting, nl. bÜ een gasmeter draaien de wijzers van de opeenvolgende wijzerplaten beur telings ———y en 4e. Evenals bij een klok leze men, als de wijzer tusschen twee cijfers staat, steeds het laagste cijfer af. 5e. Als de wijzer tusschen 0 en 9 staat, leze men 9 af. Voorbeeld. Wil men hu het juiste aantal kubieke meters aflezen, dan begint men niet met de duizend tallen, doch met de eenheden aan den rechterkant. De wijzer van de eenheden loopt als een klokkenwijzer in de richting van de pijl Hij staat even over het getal 6 (men schrijft nu 6). Nu komen links daarvan de tientallen. Hier moet men oppassen, want de wijzer loopt in omgekeerde richting, dus tegenovergesteld aap een klokkenwijzer. De wijzer is over de 0 heen geioopen, dus de 0 (zie ten 4de) wordt links naast de F geschreven. Vervolgens komen de honderdtallen aan de beurt. De wijzer loopt hier weer in de richting van den klok kenwijzer, zooals bij de eenheden en is in dit geval over de 9 heen geioopen, staat dus tusschen 0 en 9. De 9 moet dus links naast de 0 geschreven worden. (Zie ten 5de). Tenslotte komt het rad dat de duizendtallen ku bieke meters aanwijst, aan de beurt. De wijzer draait op dit rad weer tegen de richting van de klok* kenwijzers in en staat in dit geval tusschen de 3 en (Zie de 4. Links van de 9 wordt nu het cijfer 3 gezet ten 4de.) ,Jleld? op de afbeeldingen geven J906 kubieke meters aan. Op uw laatste kwitantie, die u altijd moet bewaren, vindt u den datum en den gasmeterstand genoteerd. Stel, dat de stand op 13 November 3892 was en u leest op 23 November 3906 af aan hebt u in 10 dagen 14 kubieke meters ver bruikt. Als u zoodoorgaat, zult u in een maand van 30 dagen dus 3 X 14 49 kubieke meters verbrui ken. Wanneer u maximaal 40 kubieke meters per maand zoudt mogen gebruiken, zult u de volgende da gen de noodige zuinigheid dienen te betrachten. 's-GRAVENHAGE, 22 Juli. De Führer heeft den Rijkscommissaris voor het bezette Nederlandsche ge bied, rijksminister Seyss-Inquart het volgende geluk- wenschtelegram gezonden: „Hoofdkwartier van den Führer, 22 Juli 1941. Met uw 49sten verjaardag zend ik u mijn hartelijkste ge- lukwenschen en groeten. Adolf Hitler". DUITSCHLAND STRIJDT VOOR EUROPA Duifsch weermachtsbericht Luchtaanvallen op Engeland. Nief geslaagde Britsche aanvalspogingen op de Kanaalkust. UIT HET HOOFDKWARTIER VAN DEN FÜHRER, 21 Juli (D.N3.). Het opperbevel der weermacht maakt bekend Aan het Zuidelijke deel van het Oostelijk front achtervolgen Duitsche, Roe- meensche en Hongaarsche troepen den verslagen vijand. Aan het geheele overige front verloopen de gevechtshandelingen met vernietiging van talrijke ingesloten groepen verder op succesvolle wijze In den strijd tegen Groot-Brittannië heeft het luchtwapen in den atgeioopen nacht voor de Britsche Oostkust twee vrachtschepen met een totaal van 11.000 brt., evenals een motortorpedoboot, tot zinken gebracht. Gevechtsvlieg tuigen hebben haveninstallaties gebombardeerd aan de Schotsche Oostkust, aan de Zuid-Oostkust van Engeland en vliegvelden in het Zuidoosten van het eiland. In Noord-Afrika hebben Duitsche gevechtsvliegtuigen Britsche artillerie stellingen en haveninstallaties in Tobroek met bommen bestookt Tijdens lucht gevechten werden drie Britsche jagers neergeschoten. Bij pogingen van Britsche vliegtuigen, gisteren en hedenochtend, om aanvallen te doen op de Kanaalkust, hebben jagers en afweergeschut acht, patrouille- booten en versperringsbrekers vier vijandelijke vliegtuigen neergeschoten. Britsche gevechtsvliegtuigien hebben in den afgeloopen nacht op eenige plaatsen in West-Duitschland brisant- en brandbommen neergeworpen De burger bevolking leed geringe verliezen. In het tijdvak 1 Juli16 Juli 1941 zijn in de gem. zwem- en badinrichtingen te Haarlem 70.231 baden genomen, verdeeld als volgt: Houtvaart: Heeren Dames Totaal 1940 Abonné's 5846 5518 11364 7100 20 ets. baden 1435 1223 2658 373 10 ets. baden. 3127 3188 6315 863 Vereenigingsbaden 549 468 •1017 511 Schoolbaden 2835 1907 4742 3662 Kostelooze baden 8322 8167 16489 10323 22114 20471 42585 22832 Delft Abonné's 8736 9450 18186 11381 20 ets. baden 1550 1456 3006 567 10 ets. baden 1123 1148 2271 717 Schoolbaden 2519 1664 4183 2895 13928 13718 27646 15560 1 Bovenstaande cijfers bewijzen, dat er in de warme dagen in het begin van deze maand een ab normaal gebruik van onze gemeentelijke bad- en zweminrichtingen is gemaakt, hetgeen met deze abnormale stijging van het kwik niet anders ver wacht kon worden. Er blijkt ook uit. dat gedurende die veertien dagen heel veel van het personeel is gevergd en een woord van waardeering is dan ook zeker verdiend, te meer als men nagaat, daf in weerwil van de zoo sterk toegenomen belangstel ling uitbreiding van het personeel niet noodig is gebleken. Doch deze cijfers bewijzen bovendien, dat de ge meente Haarlem een aardig plukje zij bij de warmte heeft gesponnen. Immers in deze veertiendaagsche periode werden 4724 20 ct.-baden meer dan verle den jaar genomen en 7006 dubbeltjesbaden meer dan in de overeenkomstige periode in 1940, wat een meerdere inkomsten beteekent van f 1645.40. Voorts Verden 11.069 abonnementen meer genomen dan verleden jaar. Dit zullen grootendeels wel maand abonnementen zijn geweest van f 2 voor volwasse nen en f -1.25 voor jeugdige-personen. Stelt men nu het abonnement gemiddeld op f 1.50, dan beteekent dit een meerdere inkomsten van f 16.603.50. Zoodat veertien dagen warmte de Gemeente Haarlem bij den dienst der Gemeentelijke bad- en zwemrich- ting een voordeeltje van f 18.248.90 heeft bezorgd. Daar hebben natuurlijk wel uitgaven tegenover gestaan, maar het blijft toch een Aanmerkelijk voordeel. SPREEKUUR WETHOUDER A. A. HOFMAN. De heer A. A. Hofman, wethouder van Openbare Werken te Haarlem, Zal zijn spreekuur ten Stad- huize houden des Zaterdags van 1012 uur. ÊÊÊtS IN WOELIGE ZEE lis HET HEERLIJK BADEN. Wanneer de wind hel water opzweept en hooge golven zich op het strand werpen, dan is het heerlijk je krachten te meten met het onstuimige water. (Foto Stevens) Onderwijsbenoemingen. Ook te Haarlem een aantal vacatures te wachten. Gisteren heeft in den Haagschen gemeenteraad de waarnemend wethouder van Onderwijs medegedeeld, dat het niet lang duren zal, of alle kweekelingen met akte zullen voor zoover zij geschikt zijn voor een benoeming tot onderwijzer, hun benoeming hebben. Tegen 1 Sflfcember moeten heel veel benoemingen te 's-Gravennage geschieden en de sollicitantenüjst is v-rjjwel uitgeput. Wij hebben geïnformeerd, of hier ter stede de voor uitzichten voor de kweekelingen met akte even roos kleurig zijn. Inderdaad zijn ook te Haarlem tegen September benoemingen te wachten, in verband met de befende verlaging van de leelingenschaal. doch het aantal dezer benoemingen zal beperkt zijn. Trou wens tegen 1 Januari zullen, vermoedelijk eveneens vacatures te vervullen zijn. Dat over het algemeen de thans hier ter stede werk zame kweekelingen met akte een behoorlijke kans op benoeming maken volgt reeds uit het feit, dat zij hier te werk werden gesteld en dus bekwaam voor hun werk werden geacht. Intusschen blijft de keuze vrij en het aantal sollicitanten naar een plaats bij het onderwijs te Haarlem is bovendien nog steeds groot. Overigens zal het Instituut van Kweekelingen met akte per 1 Januari 1943 geheel vervallen zijn. Het plaveisel te Haarlem. Herstellingswerk gaat steeds voort. Sinds -eenige dagen is de Schagchelstraat te Haarlem voor het verkeer afgesloten ge weest omdat de bestrating hersteld moest worden. Dit veroorzaakte aan de bewoners natuurlijk eenigen over last. maar daar is nu een einde aan gekomen, want de Schagchelstraat is vanmorgen gereed gekomen; zij heeft nu een keurige vischgraatbestrating gekregen. Zoo wordt het plaveisel in nog eenige straten ver beterd, zooals d.e Spaarnbergstraat, Julianastraat, Waalstraat, Scheepmakersdijk, Palmstraat, enz. Verder worden eenige buitenwegen opnieuw ge teerd en ook voor de voetgangers wordt gezorgd, want ook de tegelbestraling in de trottoirs aan de Tempe liersstraat en Leidschevaartweg wordt hersteld. Van den waarnemend directeur van Openbare Wer ken, vernamen we, dat met het herstellings werk steeds wordt voortgegaan, zij het. ook iels minder dan in vorige jaren, Dat komt omdat de materialen niét zoo vlot worden aangevoerd, als vroeger, en omdat ze aanmerkelijk duurder zijn ge worden. „Er wordt echter groote zuinigheid betracht; in de meeste straten worden de oude steenen opnieuw gelegd: alleen op plekken waar ze verhield zijn, worden nieuwe aangebracht. En als een belangrijke straat heelemaal vernieuwd wordt, dan worden de nog bruikbare steenen voor het herstel van kleinere straten gebezigd." Tenslotte deelde de waarn. directeur ons mede. dat dit jaar voor herstelling o.a. nog de volgende straten aan de beurt komen: Zuidpolderstraat. Teding van Berk- houtstraat, Schalkwijkerstraat, Burgwal O.Z.. Spaan- schevaartstraat. Kokstraat. Nassaustraat (van de Kruisstraat tot de Magdalenastraat) en de Wester gracht. Minimumlessenlabel voor bijzondere Gymnasia. 's GRAVENHAGE 22 Jtüi. De secretaris-generaal van het departement van opvoeding, wetenschap en cultuur bescherming heeft bepaald, dat aan een overeenkomstig art, 158 aangewezen bijzonder gymnasium in ieder der vakken afzonderlijk, in alle leerjaren tezamen per week onderwijs wordt gegeven gedurende tenminste het getal lesuren als hieronder is aangegeven: afdeellng a. afdeellng b, Grieksch 28 21 Latijn 36 28 Nederlandsch 18 18 Duitsch 15 15 Engelsch 9 9 Fransch IJ 12 Geschiedenis 14 12 Aardrijkskunde 8 8 Wiskunde 18 20 Natuurkunde 4 9 Scheikunde 2 7 Natuurl. historie 4 7 Lich. oefening 15 15 Teekenen 5 5 Dit besluit treedt in werking voor de klassen 1 en 2 op 1 September a s., voor klasse 3 op 1 September 1942. voor klasse 4 op 1 September 1943. voor klasse 5 op September 1944 en voor klasse 6 op 1 September 1945. UNIE VAN BAPTISTEN GEMEENTEN. De candidaat H. D. Hoogwinkel uit Haarlem ls Zondag te Almelo door ds. K. Reilingh van Hengelo in zijn ambt bevestigd HEDEN: 8 PAGINA'S

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1941 | | pagina 1