Haarlem's Dagblad Duitschland wint voor Europa op alle fronten De strijd in het Oosten: Ambtelijke bekendmaking Duitsche operaties aan het Oostelijk front verloopen met succes De tentoonstelling van Westfaalsche en Nederrijnsche Kunst. Door den Rijkscommissaris geopend Formaties der Sovjets in de Oekraïne ingesloten. Treinen op de spoorlijn Moskou-Leningrad tot ontsporing gebracht. Terreinwinst in den Noordelijken sector, Het D. N. B. meldt: In de Oekraïne is het op 2 Augustus aan Duitsche troepen gelukt weer vrij steike formaties der Sovjets in te sluiten. Her haalde verbitterde uitvalspogingen werden ver ijdeld. Daarbij leden de bolsjewisten zware bloe dige verliezen. Op den avond van 1 Augustus viel een Duitsche verkenningsafdeeling in de Oekraïne verrassend in den flank van de Sovjets en schoot een op aftocht zijnde marschcolonne volkomen in elkaar. |0p de spoorlijn Leningrad-Móskou werden op 2 Augus tus door het Duitsche luchtwapen zes treinen tot ont sporing gebracht. De lijn werd o$ verscheidene plek ken gestagneerd. Het Duitsche luchtwapen viel op 2 Augustus in het gebied, ten zuidwesten van Moer- mansk veldversterkingen, colonnes en troepenconcen traties van de bolsjewisten met volledig succes aan. ^wee treinen werden„op succesvolle wijze bestreden en verscheidene trajecten werden door wefgemikte treffers gestagneerd. I Het luchtwapen bracht op 2 Aug. bij een optreden ter ondersteuning van de operaties van het leger aan het Oostelijke front den bolsjewisten aanzienlijke verlie zen aan menschen en materiaal toe. Het vernietigde in een sector acht Sovjetpantserwagens en 423 voertui gen, bracht twee batterijen en 20 stukken geschut bui ten gevecht en bestreed met succes vijf treinen. Duitsche troepen, die oprukfen in het gebied van« Smo lensk hebben ook op 2 Augustus successen behaald en de terugtrekkende bolsjewisten voortdurend nageze ten. Door een enkel Duitsch regiment werden in den Noordelijken sector van -het front op 1 Augustus bij de gevechten om een bruggehoofd, dat de bolsjewisten hevig aanvielen, 19 Sovjetpantserwagens vernietigd. Bij de gevechten in het Noorden van het Oostelijk front heeft een Duitsche pantserdivisie bij een stout- moedigen aanval een belangrijk terrein veroverd, naar het D.N.B. voorts verneemt. Alle pogingen van de bolsjewiki ter herovering van de verloren stelling werden met de bloedigste verliezen voor de Sovjets afgeslagen. Meer dan 2300.Sovjetsoldaten sneuvelden en duizenden werden gevangen genomen. Onder het omvangrijke buitgemaakte oorlogstuig bevinden zich 71 zware en van de zwaarste tanks en 2 vliegtuigen. Na kortstondigen tegenstand hebben zich Zaterdag ln het Noorden van het Oostelijk front vrij sterke Sovjet-strijdkrachten overgegeven, die zich in golvend terrein en in loopgraven hadden genesteld. Honder den Sovjetsoldaten werden gevangen genomen. Daar bij bleek dat deze Sovjetafdeeling uitsluitend uit Si berië was gehaald en aan het Finsche front in den strijd was geworpen. De gevangenen zeiden dat zij slechts hadden gewacht op een gunstig moment om zich van hun commissarissen te ontdoen. Eerst kort voor den aanval was hun munitie verschaft. Toen daarop het vuurgevecht een aanvang nam, hadden zij hun geweren omgedraaid en de commissarissen neer- j geschóten. Duitsche troepen hebben aan het Oostelijk front den bevelvoerenden generaal van een bolsjewistisch legercorps gevangen genomen. Deze generaal beves tigde dat de bolsjewiki vooral de laatste dagen bui tengewoon zware verliezen aan menschen en mate rieel hebben geleden. De regimenten zijn over het al gemeen nog slechts 250 tot ten hoogste 300 man sterk. Bij talrijke corpsen zijn er in het geheel geen pantser formaties meer. Er zijn Sovjet-legercotpsen, die nog slechts uit een divisie bestaan. Ook verscheiden le gers tellen na de bloedige verliezen van de laatste dagen nog maar één of twee divisies meer. Te Moskou wordt gepoogd de divisies door een andere opstelling te completeeren. Bewapening en uitrusting der bolsje wisten zijn grootendeels door de Duitsche luchtmacht ln de magazijnen vernietigd. Het gebrek aan munitie en bfenzine is catastrofaal. Gepoogd wordt door strenge rantsoeneering het nijpend gebrek te ondervangen, doch het is onmogelijk ook slechts eenigermate vol doende hoeveelheden benzine en munitie aan te voe ren, daar de Duitsche luchtmacht de beiangrijkste toe voerwegen en omvangrijke 'opslagplaatsen heeft ver woest. De levensmiddelenvoorziening van den troep is volstrekt ontoereikend. 'De transportmoeilijkheden zijn in ongelooflijke mate toegenomen. Ook de aan vulling met reservetroepen is geheel en al bezweken. Van een regelmatige opleiding, zoo eindigde de gene raal. kan volstrekt niet meer gesproken worden, daar er niet alleen gebrek bestaat aan instructiepersoneel, maar ook aan uniformen," wapens en ander tuig. De strijdkracht, ook in de verte, van de bolsjewistische formaties is aanzienlijk tekort geschoten. BOMBARDEMENTEN OP CENTRA IN EN OM MOSKOU. BERLIJN, 2 Aug. (D.N.B.) Naar van bevoegde zijde wordt medegedeeld heeft het Duitsche lucht wapen de laatste dagen herhaalde malen belangrijke verkeers- en bewapeningscentra om en in Moskou met goed gevolg gebombardeerd. Tot de aangevallen plaatsen behooren in het bijzonder het spoorweg knooppunt Orel en de Noordelijke wijle van Moskou, benevens de streek ten Oosten van den Moskwa- bocht. Orel ligt op het snijpunt van het spoorweg traject Moskou—Charkow en dat van Brjansk—Jeles. De aanval' op Orel is in zoo verre van belang dat na dén reeds ondernomen aanval op het spoorwegknoop punt Brjansk, ongeveer 130 K.M. ten Westen van Orel, een tweede belangrijke plaats van de Noord- Zuid spoorwegverbinding is getroffen, die behalve voor troepsntransporten vooral voor metaalleveranties van het Centraal-Russische industriegebied (steen kool, ijzer en landbouwproducten) van groote betee- kenis is. De aanval op de Moskousche wijk ten Noor den van het stadscentrum en ten Oosten van de Moskwa-bocht trof twee belangrijke industrieele con centraties in de Sovjet-hoofdstad. Van de belangrijk ste fabrieken in het Noorden van Moskou met over wegend metaal- en lichte industrie in het Dserjinsku- rayon en het Kominternowski-rayon kunnen genoemd worden de compressorenfabriek Borez, mechanische fabrieken en automotorenfabriek, de ijzergieterij Stankolit, twee fabrieken voor bonte metalen, resp. harde legeeringen ojiz. Van belang zijn verder het Sowlowoj- en het Rsjewer station en vooral het eind station van Petersburg en Jaroslaw. dat het eind punt vormt van de belangrijke Noord-West en Noor delijke spoorlijnen. De wijk ten Oofeten van de Moskwa-bocht wordt ge kenmerkt door groote fabrieken der auto-, metaal- en De export van Ned.-Indië naar Japan. TOKIO, 2 Augustus (Domei) Uit Batavia Wordt aan het Japansche Telegraafagentschap ge meld: Van betrouwbare zijde wordt vernomen, dat Ned. Indië voor het oogenblik geen exportvergunnin gen voor Japan uitgeeft, waarbij er op gewezen wordt, dat hét systeem van vergunningen, dat de vorige week is opgesteld, allen handel met Japan geplaatst heeft onder regeeringscontrole, met inbegrip van de leveranties volgens de Ja- panschNederlandsche olie-overeenkomst. De directeur van economiscne gaken, de heer H. J. van Mook, heeft verklaard, dat de verleening van exploitatievergunningen afhankelijk is van den toestand aan den Stillen Oceaan. Hij voegde hier aan toe, dat hij niet bereid was \het bestuur vast te leggen aan een bepaalden koers voor zijn optreden in de naaste toekomst. chemische industrie. Hier liggen de autofabriek Stalin, die na de fabriek in Gorki de op een na groot ste van de Sovjet-Unie is cn die de meest verschillen de types auto's vervaardigt (personeel 40.000 arbei ders), de kleine autofabriek Kim, de kogellagerfabriek Kaganowitsj, die in uitgestrektheid de grootste fabriek van Moskou is, de electromachinefabrïek Dynamo, andere electrotechnische fabrieken, de werktuigen- fabriek Fraeser, groote petroleumopslagplaatsen, een zuurstoffabriek en de groote goederenstations Koers- ker en Gorki. Al deze fabrieken, die de representan ten, vormen van de Moskousche lichte en zware in dustrie, zijn in geval van oorlog in verhoogde mate ingesteld op de productie van oorlogstuig. De aanval op de genoemde wijken heeft dus de wapenindustrie van de Sovjet-Unie weer zwaar getroffen. Betreffende bijzondere maatregelen na vijandelijke luchtaanvallen Op grond van art. 45 der verordening no. 138/1941 van den rijkscommissaris voor het bezette Neder landsche gebied beti ffende de handhaving van de openbare orde, wordt bepaald: 1. Het fotografeeren van plaatsen en voorwer pen welke ten gevolge van luchtaanvallen zijn be schadigd, is verboden. 2. Handelingen in strijd met het bepaalde in deze bekendmaking zijn overtredingen: de daders worden gestraft met hechtenis van ten hoogste zes maanden en geldboete van ten hoogste duizend gulden of met een dezer straffen, voor zoo ver niet ingevolge andere bepalingen een zwaardere straf is verbeurd. 3. Het bepaalde in deze bekendmaking treedt in werking op den dag harer afkondiging. 4. De aandacht wordt er op gevestigd, dat foto grafische artikelen, welke zijn gebruikt om be schadigde plaatsen en voorwerpen te fotografee ren, op grond Van het bepaalde bij art. 5, lid 2, van de verordening no. 3/1940 van den Rijkscommis saris voor het bezette Nederlandsche gebied door Duitsche pólitieorganen in beslag kunnen worden genomen. De commissaris-generaal voor de openbare veiligheid: RAUTER. SS-Gruppenführer. Het resultaat van den productieslag 1941 begint zich thans af te teekenen. De pluk van de capu- cfiners is in vollen gang. (Foto Pax HollandDe Haan) Sterfdag van Hindenburg herdacht. Zaterdag, den sterfdag van den rijkspresident en generaal-veldmaarschalk Von Hindenburg, heeft in opdracht van den Führer en oppersten bevelheb ber van de weermacht de commandeerende gene raal van het plaatsvervangende eerste legercorps en bevelhebber in defensiedistrict 1, generaal der ar tillerie Veyver, een krans gelegd op de kist van den veldmaarschalk in de groeve van het rijksge- denkteeken van Tannenberg. De eerewacht bij het gedenkteeken was bij deze gelegenheid versterkt als officierswacht. Voorts liet staatsminister dr. Meissner uit naam van de presidiale kanselarij en haar personeel op de kist een krans leggen. Zaterdagmiddag werd de tentoonstelling „Westfaalsch-Nederrijnsche kunst van heden" in het Rijksmuseum te Amsterdam geopend. Overzicht van de zaal „Het Wagenhof" tijdens de openingsrede van den Rijkscommissaris (Foto Stapf—Mol) Als lichtende fakkels wijzen de door de Bolsjewisten in brand gestoken dorpen den weg, waarlangs de opmarsch der Duitsche troepen gaat. (Foto Orbis-Holland). DUITSCHLAND STRIJDJ VOOR EUROPA Duitsch weermachtsbericht van Zondag. Tienduizend gevangenen gemaakt in den Noordelijken sector Duitsche luchtmacht brengt 40.000 b.r.t. tot zinken UIT HET HOOFDKWARTIER VAN DEN FÜHRER, 3 Aug. (D. N. B.). 0Het opperbevel van de weermacht iAaakt bekend „Bij de vernietiging van vijandelijke formaties ten Westen van het Peipus- meer werden 10.000 man gevangen genomen en werden talrijke gevechtswagens, stukken geschut en ander oorlogstuig buit gemaakt. Aan de andere deelen van het Oostelijke front verloopen de operaties met succes. Sterke formaties ge vechtsvliegtuigen bombardeerden in den afgeloopen nacht met goede uit werking militaire inrichtingen te Moskou. In den strijd tegen de Britsche ravitailleerdngsscheepvaart heeft het lucht wapen gisteren en vannacht bijzonder groote successen behaald« Het vernie tigde voor de Britsche Oostkust zes koopvaardijschepen, deel uitmakende vaa krachtig beschermde convooien, waaronder twee tankbooten met tezamen 40.000 brt. en beschadigde een groot vrachtschip op ernstige wijze. Bij de Faröèreilanden werd een koopvaardijschip met bommen bestookt en geraakte in brand. Succesvolle aanvallen van Duitsche gevechtsvliegtuigen waren vannacht gericht op verschillende vliegvelden van het Britsche eiland. Voor de Nederlandsche kust schoten twee booten ter bescherming van de havens elk een Britsch gevechtsvliegtuig omlaag. De Britsche vlootbasis Alexandrië werd in den nacht van 1 op 2 Augustus door Duitsche gevechtsvliegtuigen gebombardeerd. •Britsche gevechtsvliegtuigen lieten vannacht op eenige plaatsen van Noord west- en Noord-Duitschland een gering aantal brisant- en brandbommen vallen. Zwakke strijdkrachten drongen door tot Berlijn. Als gevolg van het luchtdoel geschut konden slechts enkele vliegtuigen de stad zelf bereiken. Onder de burgerbevolking ontstonden eenige verliezen. Drie Britsche gevechtsvliegtuigen werden neergeschoten." AMSTERDAM, 2 Augustus. Onder zeer groote belangstelling is vanmiddag in het Rijksmuseum te Amsterdam de tentoonstelling van Westfaalsche- Nederrijnsche kunst door den Rijkscommissaris, rijks minister dr. Seyss Inquart, geopend. In het "Wagenhof, dat met planten en tapijten ver sierd was, waren tal van genoodigden bijeengeko men. Men zag daar: General-Sekretar, minister dr. Fischböck, General-Sekretar dr. Wimmer, Géneral- Secretar Schmidt, den secretaris-generaal van het departement van volksvoorlichting en kunsten, prof. dr. T. Goedewaagen, den secretaris-generaal van het departement van onderwijs, prof. J. van Dam. den secretaris-generaal van het departement van justitie, prof. B. Schrieke. den plaatsvervangend gouwleider van Westfalen-Zuid,; Oberbürgemeistcr \'etter uit Hagen, Regierungsprasident Dellepbusch uit Koblenz, den regeeringscommissaris voor Amsterdam, burge meester E. J. Voute, de Beauftragten voor den Rijks commissaris voor Noord-Holland en Amsterdam, Oberdienstleiter Seidel en senator Dr. Böhmker, den Commissaris van de provincie Noord-Holland, mr. A. J. Backer, den Nederlandschen en den Duïtschen president van de Ned. Duitsche Kultuurgemeenschap, den heer H. C. van Maasdijk en prof. F. Wehofsich, den Ambtsbürgermeister van Fredenburg en Schmal- lenberg. Welge, General Dörffer, den General der Polizei Schumann, den directeur van het museum te Hagen, dr. G. Brüns, den heer Ed. Gerdes. hoofd der afdeeling beeldende kunst van het departement, ir. M. L. Z. v. d. Vegte, raadsadviseur, jhr. S. M. S. de Ranitz. hoofd van het kabinet, prof. G. A. Snijder, voorzitter der Nederlandsche Cultuurkamer, de wet houders dr. J. Smit, ir, Neiszen, mr. Guépin en Jac. Rustige, den directeur van het Rijksmuseum, dr. Schmidt Degener en den directeur der gemeente musea, jhr. Röell. Nadat de Rijkscommissaris had plaats genomen, speelde het Zepparoni-kwartet het strijkkwartet opus 125 nr. 1 Es-dur van Schubert. Vervolgens sprak de sëcretarls-generaal van het departement van volksvoorlichting en kunsten, prof. dr. T. Goedewaagen een begroetingswoord, waaraan het volgende is ontleqnd: In het bijzonder heet ik u welkom, mijnheer de Rijkscommissaris. Immers aan uw persoonlijk initia tief is het te danken, dat deze tentoonstelling hier in dit museum tot stand is gekomen. Het stemt mij tot dankbaarheid dat gij persoonlijk deze tentoonstelling wilt openen. De band tusschen de Duitsche en de Hollandsche schilderkunst is zeer nauw, aldus spr., ik heb dit reeds in het licht gesteld in de redevoeringen, die ik ter gelegenheid van dg opening der tentoonstellingen te Keulen en Hagen neb gehouden. Doch nu hier in het Rijksmuseum een schaar van Duitsche en Hol landsche schilders is vergaderd, durf ik met zeker heid te zeggen, dat aller gedachten onwillekeurig uit gaan naar dien grootmeester van de Germaansche kunst: Rembrandt. Immers wij gevoelen allen, dat wij ons in dit geval ln zekeren zin in z ij n huis be vinden. in het huis van zijn geest. Het is waar, hij heeft dit huis, waar in gewone tijden zijn weega- looze scheppingen ons oog verrukten, onze ziel in ver voering brachten, en onzen geest tot ongekende hoog ten en diepten voerden, tijdelijk moeten verlaten." ten gevolge van omstandigheden die Ik u niet behoef te noemen, doch desondanks is hij in ons midden tegen woordig en stellen wij deze tentoonstelling stilzwij gend onder zijn patronaat. Rembrandt immers is de meest Germaansche schil der, die ooit geleefd heeft en wij zijn ons er diep be wust van dat een tentoonstelling, welke ten doel heeft de banden tusschen het Duitsche en het Nederland sche- broedervolk nauwer aan te halen, een zaak ge weest zou zijn naar het hart, want waar op het ge bied der kunst het hart van Duitschland klopt, klopt ook dat van Nederland. Boven het genot van al het schoone, dat ons hier straks getoond zal worden, boven de bevrediging van onzen dorst naar schoonheid, die wij straks onder gaan zullen, stel ik als een doel. dat zelfs daar nog bovenuit gaat: het verbroederingsfeest, dat wij hier vieren van de Duitsch^ en Nederlandsche kunst; en naar ik van harte hoop, van de Nederlandsche en Duitsche kunstenaars. Wannger er ooit twee volken geroepen waren elkaar in alle opzichten een goed hart toe te dragen, zijn het wel Duitschland en Nederland. Als één van uw gastheeren zou het mij weinig pas sen te spréken over datgene, wat het Duitsche kunst leven te danken heeft aan Nederland, hoewel ik meen te mogen zeggen, dat dit ook niet gering is, maar ik kwijt mij van een aangename plicht, wanneer ik hier getuig van het zeer vele dat Nederland in dat opzicht te danken heeft aan Duitschland. Jan Steen b.v. onze zeventiende eeuwsche schilder bij uitnemendheid, die ons afgeschilderd heeft in al onze boertigheid, in al onze levenslust en zelfs in al onze grofheid was de leerling van een schilder van Duitschen afkomst, van Nicolaas Knupfer. De zestiende eeuwsche graveur Hendrick Goltzius was geboortig uit Duitschland na melijk uit Mühlbrecht, dus een landgenoot van de Duitsche gasten, die wij hier hedenmiddag verwel komen. Dat zijn hart steeds naar Duitschland bleef trekken, blijkt wel uit het feit, dat hij telkens reizen naar Duitschland ondernam en daar, door het verkeer met zijn kunstbroeders, steeds opnieuw aangevuurd werd tot het maken van nieuwe scheppingen. Ik zou nog labgen tijd kunnen voortgaan met het noemen v;an Nederlandsche kunstenaars wier wieg in Duitschjand stond, die daar hun opleiding ontvin gen of onder den invloed van de Duitsche kunst stonden. Ik wil er slechts op wijzen, dat de etser Marius Bauër. die ons het Oosten heeft leeren ken nen, gezien door Nederlandsche oogen. dat Weissen- bruch de verheerlijker van de Nederlandsche weide, dat Breitner een van onze grootste moderne kunste naars, de schilder van de goede stad Amsterdam, binnen welks veste wij ons thans bevinden, dat einde lijk Vincent van Gogh, een andere vertolker van het Germaansche levensgevoel, zij het dan ook op droef- geestiger wijze dan Rembrandt dit deed, Duitsche namen dragen enuiteindelijk uit Duitschland af komstig zijn. „Dat ons samenzijn op deze plaats er ln de komende weken toe leiden zal ons nog meer bewust te maken, dan wij tevoren reeds waren, van de verbondenheid in verleden en heden van de Duitsche en Nederland sche kunst". Na den secretaris-generaal sprak de plaatsvervan gend gouwleider van Westfalen-Zuid, Oberbürger- meister Vetter uit Hagetï een kort woord. Het Zepparoni-kwartet speelde vervolgens het strijkkwartet opus 14. Cis-mol van Dirk Schafer, waarna de Rijkscommissaris, rijksminister dr. Seyss Tnquart, de openingsrede uitsprak. Redes-Rykscommissaris. Wij zijn hier bijeengekomen adus de Rijkscom missaris om een keuze uit de werken van de Ne- derrijnsche-Westfaalsche kunstenaars, welke ook in Hagen zijn tentoongesteld, thans hier in Amsterdam aan de Nederlanders te toonen. Wij zullen eens nagaan welke beteekenis aan deze daad thans midden in den oorlog toekomt, een daad dus, welke in ieder gevat een zekere beteekenis weergeeft van het eigen starid- punt. (Vervolg op de volgende pag.) (Foto Stapf) HEDEN: 8 PAGINA'S. 59e JAARGANG No. *37839 Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant- Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V. Bureaux: Groote Houtstraat 95, bijkantoor Soendaplein 37. Postgiro- dienst 38810. Drukkerij: Zuider Bulten Spaarne 12. Telefoon: Directie 13082, Hoofdred. 15054, Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724, 14825. Soendaplein 12230. Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Directeur: P. W. PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM, Heemstede MAANDAG 4 AUGTJSTÜS 1941 Abonnementen per week 0.26, per maand 1.15, per 3 maanden 3.42, franco per post 3.73, losse nummers 6 cent per ex. Advertentiën: 1-5 regels 2.elke regel meer 0.40. Reclames 0.65 per regel. Regelabonnementstarieven op aanvraag. Vraag en aanbod 1-4 regels 0.70, elke regel mee» 0.17^. Groentjes zie rubriek.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1941 | | pagina 1