J
„Half om
.Franken"
AGENDA
Schoenen.
nee™.Akkertje
KORT NIEUWS
De Heemschutters.
TOBIAS
Eigenaardigheden
HAARLEM'S DAGBLAD, 12 SEPTEMBER 1941
Propaganda-avond Drankbestrijding
De Gereformeerde Vereeniging voor Drankbestrij
ding en de afdeelingen Haarlem en Haarlem-
Noord van de Nat. Chr. Geheelonthouders-Vereeni
ging hebben Donderdagavond de win teractie ingezet
met een propaganda-bijeenkomst in het Gebouw'
voor Christ. Belangen aan de Colensostraat te Haar
lem-Noord.
Ds. M. van, der Voet sprak daarna oen inleidend
woord. Het deed hem genoegen dat de opgomst zoo
groot was.. Dit'dankte hij aan het feit, datboven
genoemde vereenigingen op dit mooie terrein samen
werken.
De heer J. Hofmeester uit Haarlem hield een rede
over het onderwerp: „Gevolgen van drankgebruik".
Hij schetste den arbeid, dien hij vroeger heeft ver
richt als evangelist in Drente. In 1S7 6 was er in
Exloërmond bijna niemand, die naar de kerk ging,
want de kerk stond er drie uur van verwijderd. Het
is dus te begrijpen, dat vele inwoners zich aan drank
misbruik en andere ongewenschle dingen overgaven,
met al de gevolgen daarvan. Zelfs jonge kinderen
dronken jenever. Er werd vaak hevig gevochten,
moord en doodslag waren schier aan de orde van den
dag. Politietoezicht was er zoo goed als niet; eens
ln de veertien dagen kwamen er twee mnréchaussées
te paard voor hun gebruikelijke ronde. Zij kwamen
dan bij spreker, die een biljet moest teekenen wat
voor hun chef het bewijs was. dat zij in deze ge
meente geweest waren. Gelukkig waren eenige mis
drijven oorzaak, dat sommige nicnschcn, die vaak
dronken waren, begrepen dat zij op dezen weg niet
puiesten voortgaan, wilden zij niet hopeloos ten onder
gaan. En die mannen hebheo woord gehouden; het
zijn brave cn nuttige menschen voor do maatschappij
geworden. Een hunner werd zelfs in de gemeente
van spreker eenijverig Zondagsschoolonderwijzer.
De heer Hofmeester vertelde menig treffend
staaltje om aan te toonen hoe groot dc ellende kan
zijn. als iemand het slachtoffer van drankmisbruik
wordt.
Ds. Van der Voet dankte hem voor zijn bezielend
woord.
De bijeenkomst werd opgeluisterd door zang van
het Mannenkwartel Orpheus", directeur de heer
Nico de Zwager. Vóór de pauze zong het zeer ver
dienstelijk „Grüss an die Heimat" en „Lischbloem"
van A. Giessen. In het tweede gedeelte van den avond
werden gezongen „Ave Maria" van Ramshorst, „Bloe
men" van .Tae. Zwaan, Abendstanchen" van Carl
Selbolt, „Idylle" van Nico Hoogerwerf en „Apothe
ker", een komisch nummer.
Het publiek toonde zich voor deze medewerking
zeer dankbaar. De zangers kregen ook ecri woord
van dank van Ds. Van der Voet In ontvangst te
nemen.
HARALD KREUTZBERG.
De wereldvermaarde danser Harald Kreutzberg zal in
het a.s. seizoen slechts enkele voorstellingen in Nederland
geven. Deze zullen plaats hebben op 12 October te Den
Haag, Gebouw voor K. en W.; 13 October. Utrecht, Stads
schouwburg; 14 October te Amsterdam. Stadschouwburg;
15 October te Haarlem. Stadsschouwburg.
Harald Kreutzberg zal een geheel nieuw programma ter
uitvoering brengen. De componist-pianist Frifcdrlch
Wilckens zal weer de begeleiding op zich nemen.
Experimenten van
!4ndré du Lancelle.
De psychografoloog en helderziende André du Lan
celle, de naam alleen is al een vondst, heeft Donder
dagavond in de tuïnzaaï van het Gemeentelijk Con
certgebouw te Haarlem, eenige demonstraties van
telepathie en grafologie gegeven.
Dat André du Lancelle inderdaad bijzondere
flaven op dit gebied heeft bleek daarbij wel duide-
ijk. Geblinddoekt en goed geblinddoekt want er
was een behoorlijke controle van het publiek, wist
de psychografoloog onmiddellijk te zeggen wolk
voorwerp een van de op het tooneel gekomen be
zoekers in zijn hand had. En of het nu een horloge
was of zelfs een schetsboek, 't klopte allemaal precies.
Na de pauze kon men schriftelijk namen opgeven
van personen met wïen men thans geen verbinding
kan krijgen. De heer Lancelle wist dan verschil
lende bijzonderheden over den betrokkene mede
te deelen. Zoover zijn mededeelingen gecontroleerd
konden worden, bleken ze allemaal juist te zijn. De
publieke belangstelling was niet bijster groot. De
experimenten van André du Lancelle zijn echter
ongetwijfeld interessant genoeg om een talrijk pu
bliek een avond te boeien.
GEVONDEN DIEREN EN VOORWERPEN.
Inlichtingen te bekomen aan het Bureau van Politie,
Smedestraat te Haarlém, tusschen 11 en 13 uur.
Terug te bekomen bij: Smeets, Linschoterstraat 2 rood.
armband; Bureau van Politie, Smedestraat 9, badpak en
beker; halsband; v. Leeuwen, Brouwersstraat 29, horloge;
Bureau van Politie, Smedestraat 9, jasje; Citeur. Klaren-
beekstraat 42 zwart, jurkje: Zaagsma, Dr. Schaépman-
straat 22, mes; Tenwolde. Gasthuislaan 157. portemonnaie
met inhoud; Tijsse, Santpoorterplein 10. pyjama; Korring.
Hofdijkplein 7. portemonnaie met inhoud; Abbink. Ben
Viljoenstraat 25, portemonnaie met inhoud: Keyzer. War
moesstraat 8, portemonnaie met inhoud; Bureau van Po
litie. Smedestraat 9, penning: Diesveld. Scheepmakersdijk
34, portemonnaie met Inhoud; Agtmaal, Zijlweg 109 rood.
portemonaie met inhoud: Lunenburg, Gaelstraat 45, ro
zenkrans; Koppe, Hofmeijerstraat 25. rijwiel; Hoogduin,
Lekstraat 14. rijwiel; de Klerk. Doelstraat 18. rijwiel: Bu
reau van Politie, Smedestraat 9, schoolkaart (v. d. Vlugt);
Mittaneker, Slamatstraat 28, tasch met inhoud; Officier.
Ged. Oude Gracht 148 rood. tasch; Muntinga. Olmenstraat
7, tasch met inhoud; Bureau van Politie. Smedestraat 9,
toewijzing; Westra. Zomervaart 58. bankpapier; de Jonge.
Zaanenstraat 93. armband: Kristal, Merovingenstraat 36,
atlas; Hoofdonderwijzer der school. Linschotenstraat 57 a,
balk; Bureau van Politie. Smedestraat 9, doos met inhoud:
Bruinsma. Nagtzaamstraat 14 robd, bankpapier; van Roode.
Tugelastraat 24, horloge; Bouwman, Schouwtjeslaan 63.
handschoen; v Seynen. Prinsen Bolwetk 24 zwart, hondje;
Morseld. Harmenjansweg 61. jas; Hoefsmit, Genestetlaan
26. lojerijbriefjes; v. d. Schalie. Zaanenstraat 63. overall;
Mes. Hoofmanstraat 34, poi tenjonnaie met Inhoud; de Wit,
Perseusstraat 21. potloodcn; Honhoff, Hoofmanstraat 38.
portemonnaie met inhoud; Hendriks. Parklaan 22, speel
goed:
Brood de hoofdvoeding,
daarom juist nu
11*
Voedzaam, goedkoop en
smakelijk.
17 ct. per 800 gr.
(Vooral dun snijden!
(Adv. Ingez. Med.)
mesjes blijven langer scherp,
dank zij de BIJZONDERE
staai-alliage
(Adv. Ingez. Med.)
(Uit een Amsterdamsch schoenen
magazijn zijn onlangs tyor inbre
kers 1500 paar schoenen gestolen.)
In 't holst van den nacht zijn zij gekomen,
In 't holst van den nacht zijn zij gegaan
En hebben zij de beenen weer genomen.
Die elk in duizend schoenen kunnen staan.
De winkelier die 's ochtends was verschenen,
Om in een nieuwen dag zijn werk te doen,
Keek op zijn neus om al wat was verdwenen.
Maar niet zoo veel op neuzen van een schoen.
Op looden schoenen ging hij toen vertellen
•Aan de politie wat er was geschied.
En deze heeft toch al zooveel te stellen
Met 't gilde op langvingerig gebied.
Drieduizend schoenen, 't is wat om te dragen,
Al draag je ze niet alle aan den voet,
Dat kun je niet zonder een Hinken wagen,
Toch heeft geen mensch de boosdoeners
ontmoet.
'k Weet niet of men ze nu heeft -kunnen vangen,
Waarbij het spoedig leer om leer zou gaan
En ik zou zelfs, hoe veel ik kan verlangen.
Niet graag in hun drieduizend schoenen staan.
P. GASUS.
"Nttre dagen"? t
Adv. Ingez. Med.)
Haarlemsche Orkest-Vereeniging.
Vijftiende Volksconcert.
Had Huso d'e Groot zijn capaciteiten als orkest
leider den Maandag tevoren uitsluitendin ballet
muziek getoond, Donderdagavond dirigeerde hij
een programma van wat men noemt „serieuze
muziek". Deze benaming past wellicht slecht op
een stuk als Mozart's „Figaro"-Overture, die wel
als het ideaal van een door geen ernstige toon ver
troebeld openingsstuk voorf een blijspel gelden mag.
Maar Mozart's muziek dient men immer serieus te
nemen, wil men haar recht doen wedervaren. Dat
debd de gastdirigent dan ook. Ek nootje kwam op
haar plaats en toch tintelde het geheel van onge
dwongen vreugde.. Hugo de Groot behoort tot die
dirigenten, die hun gevoelens niet zichtbaar voor
het auditorium uitstallen en den schijn geven alsof
zij alleen met de kleinst mogelijke armbewegingen
de maat aangeven, en alsof In het orkest alles van
zelf loopt; van de intensieve voorbereiding, die
Voor het verkrijgen van dit laatste resultaat -ver-
eischt werd,, bemerkt het publiek niets. Dit is ook
onnoodig en ongewenscht. Wie van eefi exquis maal
geniet, behoeft daarbij niet te bemerken welk een
kokskunst en moeite voor de bereiding noodig
waren. Men savoureert het en daarmee uit.
Dit hebben we dan ook gedaan met de „Figaro"-
Ouverture en met Beethoven's Tweede Symplionie,
die ongewoon nauwgezet, levendig, rythmisch-
kernachtïg en klankschoon gespeeld werd, zonder
dat de spanning ook maar even verslapt of de
indruk van een mechanisch afspelen ontstond. Die
werd al voorkomen door een enkele sobere nuance
hier en daar in de Inleiding of in het Larghetto,
door een haast onmerkbare wijziging van de stuwing
in het tempo der Allegro's.
Maar in de- Ouverture „Phèdre" van Massenet
liet De Groot het orkest de geheele romantische
bagage uitpakken, al bleven zijn eigen gebaren even
sober als tevoren. Evenals-alles wat ik van Massenet
hoorde, lijkt mij de muziek dezer Ouverture vol
van drastische, doch vrij oppervlakkige effecten,
die met zeer veel deskundigheid aangebracht zijn.
Soms geraakt ze op het kantje van trivialiteit, maar
ze mist de beoogde werking daarom niet en de
orkestratie is steeds knap.
Ook uit Liszt's „Les Préludes" haalde de dirigent
wat er in zit, zonder dat hij eigenlijk iets anders
deed dan het notenbeeld zoo zuiver mogelijk te
laten verklanken. Zoo gezien mocht deze vertolking
een „klassieke" genoemd worden. En het orkest
stond hem ln al de genoemde werken volledig ten
dienste. Het werkte niet groote toewijding cn toonde
het vakmanschap, dat we mogen verlangen. Elk in
strument. elke instrumentengroep liet zich van de
beste zijde kennen.
Wat van de orkestwerken gold was ook op de be
geleidingen toepasselijk. Hierin werkte het orkest
voortreffelijk samen met onze sopraanzangeres
Hélène Ludolpb. die met liaar heldere stem, zuivere
intonaties en muzikale intelligentie een Aria uit
Mozart's „Figaro" en drie liederen van Grieg ver
tolkte. Vooral deze drie liederen klonken verruk
kelijk. Ik houd daar veel van, meer dan van
Grieg's groote werken. De melodiek is zoo mooi en
ongedwongen, de harmonieën zijn vaak zoo verras
send en de orkestratie is zoo fijn en bescheiden. I-Iet
was heel mooi en Hélène Ludolpb moest dan ook
het laatste lied: „Ich liebe dich". bissceren. zóó
groot en aanhoudend was de bijval.
De zaal was ditmaal stampvol en volgende week,
Donderdag wanneer Hugo de Groot weer, en dan
v'oorloopig Voor liet laatst, als gastdirigent van ons
orkest zal optreden, zal dat ook wel het geval zijn.
IC. E*E JONG.
De 19-jarige metselaarsleerling J.- Sneller uit Oister-
wijk Is van een steiger gevallen en zoo ernstig gewond,
dat zijn toestand door doctoren als hopeloos wordt ge
oordeeld.
Voor de jeugdige arbeidskrachten in de vleeschwaren-
Industrie is, naar de persdienst van het N. V. V. meldt, een
loonregeling tot stand gekomen, welke een belangrijke
loonsverhooging voor de arbeiders, inhoudt.
Bij een onderzoek bij den veehouder J. K. te Mij
drecht ontdekte men. dat door dezen veehouder fraude
werd gepleegd Ook trof men vier geslachte varkens aan.
Deze varkens benevens 56 nog levende dieren werden ln
beslag genomen en K. en zekeren J. H. v. d. S. werden
in arrest gesteld (A. N. P.).
y
Dc Bond Heemschut heeft te Haarlem tijn jaarver
gadering gehouden en er hebben zich opgewekte klan
ken in doen hooren. Wel moest erkend worden dat
door de tijdsomstandigheden niet veel werkzaamheid
kon worden ontplooid voor het doel dat de Heem
schutters beoogen: waken voor het behoud van de
schoonheid van Nederland, zoodat menige ontsiering
plaats had zonder dat er tegen opgetreden kon wor
den, maar er werd toch ook verklaard dat „steeds
meer rekenin'g wordt gehouden met de eischen van
schoonheid van het landschapAan de Nederland-
sche Heidemaatschappij en andere instellingen op
aanverwant gebied werd te dien aanzien erkenfling
betuigd. Het is een heel goed teeken als een bond als
Heemschut, die haar schoonheids-eischen' ex professo
natuurlijk hoog stelt, tot zulke erkenning komt. Want
varr dergelijke medewerking, van het doordringen
van het belang der zaak tot alle er toe in betrekking
staande instellingen en in den ruimsten zin: tot het
geheele volk moet Heemschut het natuurlijk hebben-
Het eigen werk van de Heemschutters, evenals dat
van de Natuurbeschermers en de Molcnredders (om
de Vereeniging de Hollgndsche Molen nu maar eens
zoo aan te duiden) zal zicl> onder alle omstandigheden
slechts tot een aantal bepaalde gevallen kunnen be
perken. Zulke instellingen moeten hun doel vooral
bereiken door het propageeren van hun denkbeelden
bij anderen, opdat die ze, soms zelfs min of meer on
bewust. overnemen en er zich bij hun handelingen
door laten beïnvloeden. Die anderen zijn niet alleen
groote lichamen als de Heidemaatschappij en over
heidslichamen. Als particulieren in velerlei gedaan
ten: de bouwer, de boer, de grondbezitter, de huis
eigenaar om e? enkele te noemen, van dezen geest
doordrenkt geraken is men pas waar men wezen wil.
Het is duidelijk dat de voortdurende steun en aan
beveling van het werk der beschermende en ijverende
bonden door de pers daartoe onmisbaar is. Nu, de lezers
van dit blad weten hoe wij daarover denken. En daar
om wordt hier nu' ook weer over Heemschut ge
schreven.
Het jaarverslag van den Bond Heemschut zegt dat
het dempen van grachten tot stilstand schijnt te zijn
gekomen en zwaait Haarlem lof toe voor zijn krachtig
voorbeeld met het voorkomen van de demping der
Bakenessergracht. Daar hebben wij ons ook in ver
heugd, al zijn we rijpt van meening Sat onder alle
gmstandigheden alle demping van grachten moet
worden doorkomen. Maar in zeer vele gevallen zou
er werkelijk verlies van stedenschoon door ontstaan
en altijd zal men zich rekenschap moeten geven van
het onontkomelijke feit, dat na demping van een
gracht steeds een zeer leelijke straat ontstaat, te
breed voor de hoogte der huizen en meestal ook
voor de beplanting en dus falend in die primaire
voorwaarde voor een bevredigend stadsbeeld: goede
verhoudingen. Onze Nassaulaan en Gedempte Oude
Gracht zijn er zoovele tientallen jaren na de demping,
nog altijd overtuigende voorbeelden van en er zijn
zelfs ergere in ons land te vinden.
Een aantal verdwenen of verwoeste molens in den
lande is door Heemschut betreurd. Overigens resten
cr nog veel, zooals blijkt uit deze passage: „Het aan
tal molens in Nederland, dat vóór stoom cn electrici-
teit ongeveer 6000 bedroeg en dat verminderd was tot
2000, blijft nu Vrijwel op peil. Zelfs bestaat dc moge
lijkheid, dat dit totaal weer groeien zal. omdat eenige
nieuwe molens gebouwd worden.
In deze streek is het aantal molens schaarsch, in de
nabije Zaanstreek,-waar hét indertijd geweldig was,
is het zeer sterk verminderd en die overwegingen ver
klaren blijkbaar, dat een daling van 6000 tot 2000 ons
zoo verwondert. Wij hadden gedacht dat het veel meer
zou zijn en dat aantal van 2000 valt ons erg mee. Waar
bij we overigens, terugkomend op een welbekend cha
piter, niet kunnen nalaten eraan te herinneren dat de
herbouwing van den molen De Adriaan nog altijd op
het Haarlemsche programma staat.
Ilet. is niet de bedoeling alle punten, die in de ver
gadering van Heemschut werden opgesomd, hier te
gaan releveeren. Wel kunnen wij nog even aandacht
schenken aan de lofspraak, die de voorzitter in zijn
openingsrede op de stad Haarlem hield. Hij noemde
haar nog steeds een der aantrekkelijkste steden van
ons land en werd zelfs lyrisch over het Spaarne, zeg
gend dat hij geen andere plaats in ons land kent „waar
een breede rjvier'zich ih zoo majestueuse bochten door
de oude stad kronkelt." De Haarlemmers' zullen deze
hulde dankbaar aanvaarden, zich hoogstens even ver
wonderend over de benaming „rivier" voor een stil
staand water. Wordt dit mode? De Amsterdammers
hebben al sinds jaren de neiging om hun Amstel als een
rivier te betitelen: die is het evenmin. Onder rivier
wordt nog altijd een stroomend water verstaan, dat uit
bronnen ontspringt. Wij komen hierop nog wel eens
terug.
De Heemschutters hebben na hun vergadering veel
oude straten en oude gebouwen in de stad Haarlem
bezocht en bewonderd: zij zullen de lofspraak van hun
voorzitter zeker hebben beaamd.
SECRETARIS COMMISSIE-POSTTTUMA.
's GRAVENHAGE. 10 September. Naar het
A.N.P. verneemt, is dezer dasren de benoeming van
ir W. F. Gerhard l.i. tot secretaris der commissle-
Posthuma afgekomen. De heer Gerhard zal de plaots
innemen van nr. M. D. Dijt. die is aangesteld als
redacteur van financiën en economie bij het Algemeen
Handelsblad. Ir. Gerhard is van begin af ten nauwste
met den Nederlandschen productieslag verbonden 'ge
weest en heeft meer in het bijzonder in de propa
ganda een zeer werkzaam aandeel gehad
VREEMDE GEDRAGINGEN V£N POLITIE-IXSPECTEUR.
UTRECHT 11 September. In den nacht van 23 op 24
Mei van het vorige jaar werd door Amstcrdamsche politie
agenten de 4l-jarige inspecteur van politie eerste
klasse R„ eveneens uit Amsterdam, in hoogst zonderlin
gen toestand in eten tuin van een pastorie gevonden. De
inspecteur van politie verkeerde in bewusteloozen toe
stand. terwijl hij ontdaan was van zijn boveiikleeding.
Kort nadat de inspecteur naar een der pohtlebureaux was
overgebracht keerde zijn bewustzijn terug en uit het
verhoor bleek, dat hij zich in het geheel niet meer kon
herinneren, hoe hij in een dergelijkerf toestand was ge
komen. Uit het nader onderz.oek kwam vast te staan, dat
de inspecteur den avond tevoren twee bekende cafés te
Amsterdam had bezocht en dat hij in het eene café twee
glazen bier en twee borrels had gebruikt, terwijl hij in
het anadere anderhalf gals bier had gedronken. Een en
ander was wel geschied in zijn vrijen tijd. doch uit prestige
overwegingen achtte 'de toenmalige burgemeester van
Amsterdam op grond van rapporten van den hoofdcom
missaris 'en andere daarbij betrokken personen het wen-
schelijk, den Inspecteur, zij het eervol, uit den dienst
te ontslaan. Tegen dezen gang van zaken kwam de inspec
teur in verzet bij het ambtenarengerecht te Amsterdam,
welk college klager In het ongelijk stelde. Hierop ging de
inspecteur in hooger beroep bij den Centralen Raad van
Beroep te Utrecht, welk college hedenmorgen uitvoerig
deze zaak in behandeling heeft genomen. Twee profes
soren uit Utrecht meenden, dat de inspecteur in een
schemertoestand was geraakt. De Raad zal over drie weken
uitspraak doen.
Vervangingsmiddelen op de
Jaarbeurs.
Reclame voor de zuinigheid.
Reeds is getracht in deze mededeelingen over de
Jaarbeurs een qualificatie te geven van het geheel,
waarbij is gewezen op het voorlichtend karakter dezer
beurs. Hier alleen bij stil blijven staan, zou veron
achtzaming van vele andere vlakken van den beurs-
edelsteen beteekenep.< Daarom wordt heden de aan
dacht gevraagd voor enkele regels over iets anders
dan voorlichting.
Een heel belangrijke afdeeling ter beurze vormen
de eerste levensbehoeften. En waarlijk, dc consta
teering van de belangrijkheid geschiedt niet door den
schrijver dezer regelen. De bezoekers zelve doen dat.
Zij verdringen zich voor vele stands, waar voor ver
vangingsmiddelen reclame wordt gemaakt. Vrijwel
elke vindingrijkheid ten aanzien van surrogaten
vindt rijkelijk uiterlijke waardeering De standhou
ders komen haast monden en handen tekort om de
noodige toelichting te kunnen geven en duizenden
verdringen zich om kennis te kunnen nemen van wat
nu geboden wordt in de plaats van de oude vertrouw
de producten. Men ziet soms wel eens een surrogaat
van thee voor tatfek aan, doch men laat zich hierdoor
niet ontmoedigen en men laat zich in den breede
vertellen welke bijzondere kwaliteiten het nieuwe
middel heeft.
De vervangingsmiddelen opsommen is uitgesloten,
hun aantal loopt in de duizenden, voor keuken en
kamer, voor vloerbedekking en voetbekleeding, voor
sportartikelen en lijfgoederen, voor al wat u maar
wilt. En bij deze reclame voor surrogaten wordt voor
de zuinigheid gepropageerd, zuinigheid met de pro
ducten van den arbeid en met den arbeid zeiven. Beeld
van een tijd die ons weer leert woekeren met wat men
heeft.
In den bekenden stand op de derde verdieping van
de Jaarbeurs zijn de Nederlandsche Spoorwegen ook
weer vertegenwoordigd. Op dezen stand kon men
vroeger duizend en een inlichtingen krijgen en werd
op alle mogelijke manieren voorlichting gegeven over
railvervoer. Dit jaar heeft men blijkbaar gunstig ge
oordeeld den ouden weg te verlaten en in plaats van
informaties te verstrekken vragen te gaan stellen. Er
is een enquête uitgeschreven, waaraan ieder die den
stand bezoekt kan deelnemen. Op een formulier moe
ten antwoorden op vragen, doodeenvoudige vragen,
worden ingevuld. Ondanks de doodeenvoudigheid zal
het juiste antwoord echter vaak gemist worden. Door
een vernuftig samengesteld apparaat kan men zelf
conlroleeren of de antwoorden juist zijn geweest,
zoodat men alleen zelf weet hoe hoog de spoorweg
kennis moet worden getaxeerd.
Maar eigenlijk is dit toch maar een frontverandering
die niet zoo heel veel om het lijf heeft, want een in
grijpende wijziging in de beurscxpositietactiek betce-
kent dit niet. daar ook nu nog op alle mogelijke wijzen
inlichtingen worden verstrekt. Bovendien wordt den
bezoeker nog een boekje aangeboden dat tot titel heeft
„De efficiency der Nederlandsche Spoorwegen",
waarin men veel wetenswaardigs vindt en waaraan
wii reeds vroeger in dit blad een artikel hebben gewijd.
Dit boekje vermeldt, dat de Nederlandsche Spoorwegen
op verschillend spoorweggebied een zeer vooraanstaande
plaats in Europa innemen. Zoo blijkt in het bedrijf dc
arbeidsprestatie per man na Zweden, dat iets hooger
geklasseerd staat, tot dc hoogste in Europa te be'noo-
ren. Wat goedkoop werken betreft, heeft de Neder
landsche organisatie ook mooie resultaten weten- te
boeken, want het wordt daarin ln ons \verelddeel
slechts door twee landen overtroffen n 1. Griekenland
en Finland. Terecht wordt er verder in de brochure
met trots op gewezen, dat in ons land het aantal spoor
wegongelukken. ondanks het intensieve spoorwegver
keer, het kleinst is.
PUF- EX NESTVER VOER.
's GRAVENHAGE. 12 September. Van bevoegde
zijde deelt men ons mede dat het gcwenscht is ge
bleken voor (e schrijven dat met ingang van 13
September 1941 het vervoeren of doen vervoeren
van puf en nest (te kleine visch, welke voor con
sumptie ongeschikt is) alleen mag geschieden met
geléidebiljetten of vervoerbewljzen, afgegeven door
of namens de Nederlandsche Visscherijcentrale te
's G raven hage.
De A. It. M. jubileert.
De Amsterdnmsche Rijtuig Maatschappij bestaat Zondag
a.s. zestig jaar en al zal deze herdenking niet dan met een
receptie gevierd worden, er ts niettemin aanleiding, een
woordje te wijden aan dit bekende bedrijf/ dat zoo menig
onzer in goede of kwade dagen heeft vervoerd naar de
plaat^van blijde of weemoedige bestemming. Laat dit nu
niet den indruk vestigen, dat de A. R. M. zich louter bezig
houdt met trouwpartijen en begrafenissen. Dat is maar
een gedeelte van het veelomvattende werk. dat zich
overigens uitbreidde tot den handel in rijtuigen en auto
mobielen. den aan- en verkoop van paarden het exploitpe-
ren van maneges, het bezorgen van verhuizingen en andere
werkzaamheden, die tot de kruierij van groot formaat
behooren. de exploitable van een atax-bedrtjf en de ver
tegenwoordiging van diverse automobielfabrieken.
Dit veelomvattend bedrijf werd dan zestig jaar geleden
in de hoofdstad gefundeerd Het liet huurrijtuigjes loopen,
lichte, met één paard bespannen wagentjes en op den bok
troonde een koetsier met een lichtbruine jas. een rood
vest en een grijzen hoogen hoed. een uitrusting, die dezen
koetsier den bijnaam „aapjes" bezorgde, welke benaming
zich al spoedig aan lie* voertuigje zelf mededeelde, zoo
dat jaren lang Amsterdam naast Parijs met zijn fiacres
en Londen met zijn cabs zijn aapjes had.
De tijden veranderden cn de aapjes verdwenen en wer
den vervangen door de taxen. terwijl het bedrijf zelf
allengs de uitbreiding verkreeg, hierboven gememoreerd.
Het kon niet anders of vrijwel alle paardentractie werd
vervangen door motorische, zoodat de tijd, waarin 800
paarden hun medewerking verleenden aan hetbedrijf voor
goed achter ons schenen te liggentotdat de benzlne-
schaarschte er toe leidde, dat het ros weer in eere kwam.
Behalve de exploitatie van vervoermiddelen had de A.
R. M. in den loop der jaren ook den handel in luxe- en
bedrijf automobielen ter hand genomen. Deze automobiel
handel bleef niet tot Nederland beperkt, doch ook in Indlë
exploiteert de A. R. M. door haar dochter-maatschappij,
de N.V. L' Auto automoblelwerkplnatsen en den verkoop
van G. M. C. producten.
In verschillende plaatsen van ons land heeft de maat
schappij filialen en ook Haarlem heeft reeds sinds onge
veer 35 jaar een dochterbedrijf. Dezelfde ontwikkelings
gang als te Amsterdam viel ook hier te bespeuren: het
begon met de stallen op het Plein, vanwaar de rijtuigjes
af en aan reden totdat ook hier ter stede de atax haar
intrede deed en het geheele bedrijf langzamerhand op het
autobedrijf werd ingesteld. Dat alles eischte natuurlijk
verbetering, verbouwing, moderniseering. Het kloeke ge
bouw aan het Plein 21 levert het bewijs, dat ook te Haar
lem de A. R. M. zich aan de eischen, die niéuwe tijden
stellen, heeft weten aan te passen. En traditie-getrouw
exploiteert het Haarlemsche filiaal nog steeds de manege
aan de Elswoudslaan. die de ruitersport in Haarlem en
omgeving voorziet van deugdelijk materiaal.
Zoo heeft ook Haarlem bijgedragen en draagt nog bij
tot de beteekenis van het bedrijf, dat op zulk een waar-
digen staat van dienst mag wijzen bij zijn zestigjarig
jubileum.
Gestrafte jeugdgewoonte.
Heden:
VRIJDAG 12 SEPTEMBER.
Rembrandt Theater: „In 't Gouden Haantje'2.30
en 7.30 uur.
Gem. Concertgebouw: Séance André du Lancelle,
7.45 uur.
Luxqr Theater: „Intriges", 2.30, 6.30 en 8.4o uur.
Frans Hals Theater: „Stimrne der Liebe", 2.30,
0.30 en 8.45 uur.
Palace: Watt en »/2 Watt als „Comedianten",
2, 6.30 en 8.45 uur.
Frans Hals Museum: Tentoonstelling Oude Kunst,
124 uur.
ZATERDAG 13 SEPTEMBER.
Bioscooptheaters: voorstellingen des middags en
des avonds.
Frans Hals Museum: Tentoonstelling Oude Kunst,
124 uur.
Nachtdienst Apotheken.
De volgende apotheken te Haarlem, zijn van des
avonds aoht tot des morgens acht uur (ook op Zon
dag) geopend:
Firma Th. A. Klinkhamer. Koninginneweg 69,
Tel. 11596.
Grijseels en Van Hees. Lange Veerstraat 19. Tel.
11000.'
Frans Hals Apotheek. Frans Halsplein 1 Tel. 11180
Te Heemstede is geopend:
HeemBteedsche Apotheek, Binnenweg 98, Tel.
111".
in Haarlem en omgeving
De ruïne van d'Ever"
Deze ruïne (lie men even buiten Lisse vindt, is
het eenige wat van de vroegere Ridderhofstad, zoo
als men deze bezitting voorheen betitelde, is overge
bleven.
Vnn het geheele gebouwencomplex, waarvan ons
door van Ogtrop een prachtige afbeelding is nage
laten is niets meer over dan de Toren of het Rondeel
met zijn muren van twee nieter dikte, hetgeen tot
op heden aan de tand des tijds en de weersinvloe
den nog het hoofd heeft kunnen bieden.
Vroeger, toen deze ruïne nog omringd was door
bosschen en het hofplein nog ontsloten iwts door
een walmuur en grachten, was het ook als ruïno
nog een prachtige verschijning, maar nu deze ruïne
daar naakt en kaal staat tusschen de producten onzer
liedendangsche cultures, Is het niets meer dan een
treurig overblijfsel uit vroegere gloriedagen, zonder
meer.
Tot hoelang deze Ridderhofstad is bewoond ge
weest. is niet bekend, maar in elk geval is de toen
malige eigenaar. Willem de Waal van Vronestein
daar ln 1710 gestorven.
Na zijn dood ls deze Ridderhofstad niet de om
liggende landerijen, benevens het Schoutambt. over
gegaan aan Erasmus Bernard van Scherpenzeel, Heer
van Rumpt en Vronestein en bij den dood van
dezen, is het teR jare 1738 gekomen ln het geslacht
Heerenman en wel aan Frederik Jacob Hecrcn-
De ruïne van de voormalige ridderhofstad „d'Ever"
te Lis.sc.
Foto De Haas.
man. welke gehuwd was met een zuster van boven
genoemde Erasmus Bernard van Scherpenzeel: het
landgoed behoort heden ten dage nog steeds aan
dezelfde familie Heereman. te Munster ln WeSt-
falen.
Het landgoed en bet Huis d'Ever behoorde tot
het jaar 1436 aan Reinier d'Ever. terwijl het na zijn
dbod overging in handen van zijn kleinzoon Gyn-
brecht van Ilaeften, en bij den dood van dezen
aan zijn dochter Clara van Ilaeften.
*1 n bet jaar 1 507 overleed Clara van Ilaeften en
kwam deze bezitting in handen van haar kleinzoon
Jan van Mathencsse. terwijl het tot het jaar 1668 in
hot bezit is geweest van het geslacht van Mathenesse,
en na de dood van deze ging het over in bet bezit
van het. geslacht Valckenaar on ten jare 1 US7 kwam
het aan het geslacht de Wael van Vronestein, ln welk
geslacht zooals boven reeds is gezegd, het bleef tot
iiet jaar 1710.
Het blijkt echter dat het geslacht von Heereman
zich zeer weinig heeft bekommerd over het Huis
d'Ever zelve, want uit een afbeelding uit het jaar
184 0 blijkt dat het toen reeds danig in verval was
geraakt cn staat het tevens vast, dat het ten jare
1870 zóódanig was vervallen dat een'gedeelte daar
van instortte en men het toen heeft gesloopt.
EEN NIEUWE BRIL?
Opticien Siiens
GIERSTRAAT 27, Tel. 16764
(Adv. Ingez. Med.)
UITBREIDING VLOOTBASIS SOERABAJA.
De werkplaatsen van de vlootbasis Soerabaja zullen
aanzienlijk worden uitgebreid. In totaal zullen 10
nieuwe hallen worden gebouwd, waarvan do kosten
meer dan 2 millioen gulden zullen bedragen De
machines zullen door de Ver. Staten worden gele-,
verd. Vanwege het feit. dat de Ver. Staten niet vlot
leveren, verwacht men. dat het eenigen tijd zal du
ren, voordat de nieuwe installaties in gebruik zullen
worden genomen. (Europapress).
STAATSPRIJZEN VOOR MUZIEK.
's GRAVENHAGE 12 September. Do secretaris
generaal van het departement van Volksvoorlichting
en Kunsten, heeft op voordracht van de afdeeling
muziek, aan verschillende componisten staatsprijzen
voor muziek uitgereikt. Deze bekroning werd toe
gekend voor belangrijke composities uit de laatste
jaren.
Voor de symphonischo muziek zijn zes prijzen,
elk van f 2 5 0 uitgereikt aan Henk Badlngs. W.
Landré Sr., G. Landré, W. van Otterloo en A. Voor
molen. Vier prijzen van elk f 100 werden toegekend
aan Cor. de Groot, F. E. A. Koeberg. Leo Orthel en
Leo Ruygrok,
Voor kamermuziek, muziek voor kamerorkest
en/of liederen kregen H. Andriessen, J. Felderhof,
Hugo-Godron. P. Ketting en H. Zagwijn elk een prijs
van f 100.
De kunstenaars Arle Verhaar en J. P .T. Wlerts ont
vingen voor hun composities op het gebied van volks
muziek. dus voor harmonie- of fanfareorkest en
volksche koormuziek, leder een staatsprijs van
f 100.
Voor koor en orkest werden twee prijzen van f 250
toegekend aan Rud. Mengelberg en B. van der Sig-
tenhorst Meyer.
Een extra-prijs van f 250 viel ten deel aan Ed.
Flipse, die gedurende vele joren achtereen de Ne
derlandsche muziek heeft gepropageerd. (A.N.P.)
GEMEENTE THEATER-BEDRIJF TE
AMSTERDAM OPGERICHT.
Dezer dagen is te Amsterdam opgericht het
gemeente theater-bedrijf, omvattende tooneel, opera
en schouwburgexploitatie, welke laatste zich uit
sluitend bepaalt tot het beheer van den stads
schouwburg.
Tot directeur van dezen nieuwen tak van ge
meente-bedrijven is benoemd de heer H. D. van Del
len. hoofd van de afdeeling kunstzaken en van het
bureau voor propaganda en vreemdelingenverkeer.
AMSTERDAM WERKT MEE AAN DEN
PRODUCTIESLAG.
Het A.N.P. meldt: De gemeente Amsterdam heeft
belangrijk werk gedaan voor de vergrooting van de
opbrengst van den bodem. De oorspronkelijk voor
den aanleg van bosch bestemde gronden, in het
boschplan zijn tot een oppervlakte van ongeveer
129 HA tot bouwlanden vervormd, waarop dit jaar
46 HA rogge, 44 HA gerst, 37 HA aardappelen en
3 HA bruine boonen zijn geteeld.
De opbrengst der graangewassen wordt geschat
op 1750 HL rogge en 1400 HL gerst.
Verder heeft de gemeente nog diverse braaklig
gende gronden aan den Hemweg in exploitatie ge
nomen, waarvan ongeveer 16 HA nog dit jaar een
oogst bruine boonen zal leveren. Voor het volgende
jaar zal aan de exploitatie van gronden met het
oog op de voedselvoorziening nog eenige uitbreiding
worden gegeven. Voor den oogst 1942 is in dezen
herfst reeds 30 HA koolzaad gezaaid.
