SANATOGEN
Brandend Maagzuur?
AGENDA
Variété
„Befje regeert'
Goochelaarscongres.
Eigenaardigheden
JCoct Tlieuws
HAARLEM'S DAGBLAD, 22 SEPT. 1241.
Hel Duitsche en Nederlandsche
K Volkslied.
Voordracht van Prof. Hans Merx.
Prof. Hans Merx uit Keulen hield Zaterdagavond
in de tuinzaal van het Gemeentelijk Concertgebouw
te Haarlem een lezing ovér het Duitsche en het Ne
derlandsche volkslied. De voorzitter der afdeeling
Haarlem van de Nederlandsch-Duitsche Cultuurge
meenschap Mr. F. W. A. de Koek van Leeuwen sprak
een kort welkomstwoord waarin hij zeide, dat
prof. Merx twaalf jaar lang werkzaam is geweest bij
de radio te New York en ook reeds vaak als gast is
opgetreden voor den Hilversumschen zender. Ook
thans is hij dit nog.
Na deze korte inleiding nam prof. Merx het woord.
Nadat hij het volkslied als de spiegel van de volks
ziel had gekenschetst, waarin onze voorouders al wat
zij hebben gekend aan vreugde en leed, aan strijd en
aan idealen, aan liefde en verlangen hebben neerge
legd, en hij verschillende dezer liederen had gekarak
teriseerd, gaf Wij van, het volkslied de volgende defi
nitie:
,,Het volkslied is een in het volk gezongen lied, door
inhoud en vorm thuisbehoorend in een zeer wijden
kring, door het geheele volk gekend en gezongen, en
dit wel door de eeuwen heen, zonder dat het ooit uit
sterft."
Het volkslied, aldus spreker, kan men onderschei
den in kinderliedjes, kerstliederen en nog vele andere
liederen, die alle dit gemeen hebben, dat ze door
iedereen worden meegezongen ook al heeft men geen
zangstem. Het volkslied veroudert niet. Dit in tegen
stelling tot den schlager, die na eenige jaren ver
ouderd is. Het volkslied is de grootste nationale schat,
die een volk bezit. s
Dat Duitschland al vroeg als het zanglustigste land
ter wereld bekend stond kan men reeds uit Tacitus'
„Germania" afleiden. Tegen het einde der 12de eeuw
(omstr. 1190) wordt de rij der groote Duitsche minne
zangers geopend met den dichter Walter von der
Vogelweide, de eerste Duitsche mensch, die „de poor
ten van zijn hart" wijd openzette, meer dan ooit
iemand voor hem.
Van deze „primitieve" Middeleeuwsche muziek
gaat een stille en verfijnde „gothische" bekoring uit.
Als de kunst der minnezangers of troubadours later
in verval geraakt komt hun erfdeel aan de „Meis-
tersinger". Later komen dan de dolende studenten,
de zgn. „Fahrende Schüler" terwijl voorts het volks
lied ook een onderdak vond in het vertrek waar het
spinnewiel stond.
Het oud-Nederlandsche lied, aldus prof. Merx, is
historisch, zoo nauw met het Duitsche verbonden, dat
het zich hiervan niet laat scheiden. Er was een leven
dig verkeer tusschen de Nederlanden en Duitschland.
Het besef van de'waarde van het volkslied is hier
al bijzonder laat gekomen: honderd jaar geleden werd
Hoffmann von Fallersleben, toen hij te Leiden in een
deftig gezelschap het lied van de „Twee Conincs-
kinderen" voordroeg, uitgelachen. Hij en latere onder
zoekers, als Wolff, Grimm, van Vloten, Franssen, van
Duvse en Brouwer hebben ons den schat van Oud-
Nedei'landsche volksliederen weer helpen ontdekken.
Nadat spreker verschillende Nederlandsche meesters
"die ook in het oude Duitschland zeer gezocht waren,
had opgenoemd, besloot hij zijn lezing met den
wensch uit te spreken, „dat de beoefening van het
volkslied moge leiden tot meerdere volkseenheid, en
zoo een brug moge slaan tusschen het Nederlandsche
en het Duitsche volk."
De lezing van prof. Merx werd door talrijke gra-
inofoonplaten verduidelijkt.
GEVONDEN VOORWERPEN EN DIEREN.
Inlichtingen te bekomen aan het Bureau van Politie
Smedestraat te Haarlem tusschen 11 en 13 uur.
Briewerk, Harmsen, Weltevredenstraat 8. Cape,
Geldrop, Garenkokerskade 32. Hondje, Kordelaar,
Woonschepenhaven, paal 48. Ketting, Roosma, Lorentz-
kade 146. Kaart, v. Alphen, Oranjeboomstraat 37. Por-
temonnaie met inhoud, v. Garderen, Djambistraat 11.
pakje met inhoud. Kroon, Ramplaan 18. Portemon-
naie met inhoud. Beers, K. Zijlstraat 10 rood. Para-
pluie, Grocfsmuller, Verspronckweg 20. Klompje, Win-
nubst, de Ruiterweg 15. Tasch met inhoud, Bureau van
Politie, Smedestraat 9. Tasch met inhoud, v. d. Vosse,
Botermarkt 5. Vulpen, Damen, Wilhelminastraat 56.
Zak met inhoud, Bureau van Politie, Smedestraat 9.
ZAJCBIJB13T./BOND.
Op Woensdagavond- 2 4 September zal de afdee
ling Haarlem van den Zak-Bijbelbond een vergade
ring houden in de consistoriekamer van de Groóte
Kerk. Ds. Boeke, voorzitter en Ds. du Fossé, cor
respondent, zullen mededeelingen doen.
PERSONALIA.
De ,heer Th. Swen, te Aerdenhout is benoemd tot
hulpprediker bij de Gereformeerde Kerk te Fra-
ueker.
ALGEMEENE MIDDENSTANDS JONGEREN
ORGANISATIE.
De Algemeene Middenstands Jongeren Organisatie
te Haarlem houdt een ledenvergadering op Woens
dag 24 September in het Middenstandshuis.
De agenda vermeldt behalve de jaarverslagen ook
de verkiezing van een definitief bestuur. Het voor-
loopig bestuur stelt zich herkiesbaar. Omi een
krachtige propaganda voor uitbreiding van het ^den
tal mogelijk te maken stelt het bestuur voor het
aantal leden van 5 op 7 te brengen en hiertoe mej.
A. C. Hei-es en den heer P. C. Scfioltens te benoe
men.
Na de pauze zal de heer C&sparls v. d. Laag spre
ken over ..De taak van het Dagblad in het alge
meen".
In lVz minuut bezweert ge met hoogstens
2 Rennies de hevigste aanval - van brandend
maagzuur. Heerlijk verzachtend werkt Digestif
R-ennie een weldadig middel met geen goud
te betalen en toch onder ieders bereik. Zorg er
daarom voor, altijd een paar Rennies bij de hand
te hebben. Ge kunt ze overal innemen, jóó maar,
gewoon latten smelten in den mond, zonder
water of wat ook. Voor menschen die nu en dan
lijden aan overtollig brandend maagzuur is
Rennie gewoon onmisbaar. Rennie stelt U in
staat, naar hartelust mee te eten van alles wat
de pot schaft, ook van dingen die de tong stree-
len, maar die ge'nu niet nemen durft uit angst
dat ze U niet goed bekomen zullen. Die ontzeg
gingen behooren met Rennie allemaal tot het
verleden. Rennie voorkomt zuurbranden, maar
bluscht ook dadelijk opkomende of reeds aan
wezige branderigheid volkomen! binnen
enkele minuten. Vraag Uw apotheker of drogist
Rennie, 1.27 en 0.41. N.V. Rowntree, Amsterdam.
(Adv. Ingez. Med.)
Heden:
MAANDAG 22 SEPTEMBER.
Gebouw St. Bavo, Smedestraat: Demonstratie Jiu
Jlt.su. 's avonds.
Frans Hals Theater: „Verleiding". 2.30, 6.30 en
8.45 uur.
Palace: „Hartstocht", 2, 6.30 en 8.45 uur.
Luxor Theater: Hans Albers als „Sensatie-journa
list", 2.30, 6.30 en 8.45 uur.
Rembrandt Theater: „De roman van een mannequin",
8.30. 6.30 en 8.45 uur.
Frans Hals Museum' Tentoonstelling Oude Kunst,
124 uur.
DINSDAG 23 SEPTEMBER.
Groote Kerk: Orgelbespeling vau 78 uur.
Bioscooptheaters: Voo- gen des middags en des
avonds.
Frans Hals Museum: Tentoonstelling Oude Kunst,
12—4 uur.
Nachtdienst Apotheken.
Do volgende apotheken te Haarlem zijn van des
avonds acht tot des morgens acht uur (ook op Zon
dag) geopend:
Apotheek Van Rijn N.V., Kleine Houtweg 15,
Tel. 10539.
Firma C. G. Loomeyer en Zoon, Zljlweg 34, Tel.
12495.
Schoterbosch Apotheek. Rijksstraatweg 19, Tel.
)12711.
Te Heemstede ls geopend
Heemsteedsche Apotheek, Binnenweg 9S, Tel.
18197.
Ook UW zenuwen y
kunnen geen Sanatogen
ontberen
:r<
,,Het is een genoegen U te kunnen mededeelen, dat ik
binnen zeer korten tijd de voortreffelijke, herstellende
eigenschappen van Sanatogen uit eigen ervaring heb
leeren kennen",
schrijft Dr. P. F. J. A. Julien, te Utrecht.
Meer dan 25.000 doktoren schreven ons reeds in warme
bewoordingen over Sanatogen. Sanatogen sterkt bloed
en zenuwen en is j'uist in deze dagen onmisbaar voor
allen, die terneergedrukt en zenuwachtig zijn.
Het zenuwsterkende voedsel.
(Adv. Ingez. Med.)
Nieuw Leven
De Geheel Onthouders Vereeniging „Nieuw Leven"
die, verduistering en oorlog ten spijt, haar leden
aantal zooals de voorzitter, de heer Rohdens, in
zijn openingswoord mededeelde dit jaar zag
groeien tot meer dan 600, opende gisteren twee uur
na Cremer haar seizoen. Zij deed dit niet met too-
neel door eigen krachten, maar voor de afwisse
ling met een variété-programma. Met artisten
van buiten dus.
Conferencier, zanger en gangmaker .was voor de
zen avond John Kloos, die er alle vrijmoedigheid
voor bezit. De heer Kloos had het contact met zijn
publiek al heel spoedig te pakken, zoodat de stem
ming er direct in zat. Zijn grappigheden over de
mobilisatie had ik gaarnegemist de oorlogs
dagen die er op volgden waren al te ernstig om
daar nog aardigheden op te verkoopen maar zijn
liedjes waren dikwijls ad rem en hij kreeg de zaal
met zijn refreinen volkomen mee en daar is het op
zoo'n avond toch in de eerste plaats om te doen.
En verder kregen wij alles wat zoo bij het variété
behoort: een paar accordeon-virtuoozen Jack en
Conny Wiltars die met entrain hun instrumen
ten bespeelden, een balanceernummer, dat was aan
gekondigd met den naam „The Cristo" en dat het
publiek dankbaar aanvaardde, een veel-eter, Carl
Boulanger, een nummer dat ik onmogelijk kon
waardeeren en Teun Klomp en zijn makker, de
bekende Volendammer zangers, die voor de ras
echte Hollandsche liedjes zorgden. Een variété
programma is zonder goochelaar niet compleet en
na de pauze zagen wij dan ook den heer Crochet
optreden als prestidigitateur, een nummer dat oud
maar voor velen altijd weer nieuw is, omdat je
nooit snapt hoe het gaat.
Een programma dus, dat variatie genoeg gaf en
ook vlot werd afgewerkt. En nu wachten wij op
den eersten speelavond van Nieuw Leven, waarop
wij de eigen leden aan het werk zullen zien. Want
die opvoeringen stel ik toch boven de avonden wel
ke door de artisten van buiten verzorgd worden.
J. B. SCHUIL
Cremer
Na de gebruikelijke bloemenhulde gisterenmiddag
aan het slot verlieten alle werkende leden van Cre
mer het tooneel om aan Eki Bouwer de eer te
laten, die haar zoo volkomen toekwam. En het pu
bliek, dat de zaal geheel vulde, begreep deze geste,
en juichte mejuffrouw Bouwer enthousiast toe. Want
zooals Betje het gezin van dé familie Van Gelder in
Bakker's blijspel had geregeerd zoo had Eki Bouwer
met haar spel deze voorstelling beheerscht.
Eki Bouwer heeft zich in den loop der jaren ontwik
keld tot een der beste tooneeldilettanten, die ik in
mijn lange loopbaan van recensent heb gekend. Een
jonge vrouw, die in staat is een figuur als deze .70-
jarige Betje zoo uit te beelden, dat men niet alleen
geheel aan haar gelooft, maar die daarmee ook eenige
malen werkelijk weet te ontroeren, mogen wij wer
kelijk een karakterspeelster noemen. Laten
wij niet vergeten, dat deze zelfde actrice een paar
jaar geleden ook de jonge mevrouw Westerman voor
treffelijk tot leven vermocht te brengen. Ik noem
deze twee zoo verschillende rollen om de veelzijdig
heid van dit talent duidelijk te doen uitkomen.
Eki Bouwer speelde met Betje gisteren haar mooi
ste rol. Zij was dit kittige, pientere oude vrouwtje
niet alleen volkomen, zelfs zoo, dat zij dank
zij ook haar prachtige grime en haar wat gebogen
houding geheel als deze «eventigjarige overtuigde,
maar zij speelde ook de verschillende nuances van de
rol voortreffelijk uit. Ik wil hier slechts twee mo
menten noemen en wel het verstarren van haar ge
groefde, oude gezichtje, toen zij van Mr. Stanley
hoorde, wat de gevolgen zouden zijn voor de familie
Van Gelder van het teruggeven harer effecten en
liet slot van het tweede bedrijf, toen zij geheel ver
slagen met de bontjas in haar handen daar stond na
de beleediging haar aangedaan door mevrouw Van
Gelder en zij, gebroken, di^ kamer uitslofte. Dit
scènetje, was werkelijk ontroerend. Wie zoo iets kan,
is niet de eerste de beste.
Het was ook aan de anderen te zien, dat op dit stxik
voor de openingsvoorstelling van dit jubileumseizoen
onder de bekwame leiding van den auteur hard was
gewerkt, al kwamen niet alle rollen volkomen tot
hun recht. Zoo lag de rol van' Theo van Gelder den
heer Boon wiens talent meer naar het komische
gaat niet bepaald goed. Hij was wat al te nadruk
kelijk het heele stuk door o.a. bij zijn entrees
de geknakte man. En hij hield herhaaldelijk het tempo
tegen. Daardoor miste bijvoorbeeld de scène tusschen
hem en Mr. Stanley", door Wim Nottelman wat te
kleurloos gespeeld, de noodige spanning.
Anneke de Wilde was een allerliefste aanvallige
Elly en Aad Strooman zorgde er gelukkig voor, dat
hij Fred een gevaar voor deze rol niet ploertig
speelde. Hij gaf hem met natuurlijke allure los en
ongedwongen. Mevrouw' Bremer had niet de dank
baarste rol en zij deed bovendien nog alles, om ons
maar half de overwinning van de familie van Gelder
aan het slot, waarvoor Bakker als een tweede Sinter
klaas zorgde, te gunnen. Zij wake er ook voor niet
te veel met haar armen te slingeren. Dit Tuninga
was het best op dreef in het tweede bedrijf, waarin
zij mij vooral trof door haar natuurlijke en gracieuse
bewegingen. Wim Oostwald gaf relief aan den ploer-
tigen huisknecht en Huib* Tuninga voldeed in het
episodische, goed gespeelde rolletje van den leveran
cier.
Het blijspel van Bakker moge wat geforceerd zijn
vooral aan het slot, waar hij zijn goede gaven wat
al te kwistig rondstrooit het is hem toch maar
gelukt met Betje een zeer dankbare speelrol te schep
pen. Wat dit waard is, heeft de voorstelling van gis
teren, diè een zeer groot succes had, weer overtuigend
bewezen.
J. B. SCHUIL.
ZILVERBONS MET RpOD GEDRUKTE CIJFERS.
AMSTERDAM, 20 September. Hier en daar
heeft bij het publiek de meening postgevat, dat zil
verbons van 1.voor zoover deze een rood ge
drukt nummer dragen, niet meer geldig zouden
zijn. Er zijn zelfs winkeliers te Amsterdam die ge
weigerd hebben dergelijke zilver bons in betaling aan
te nemen.
Vhn politiewege verzoekt men het A.N.P. er op te
wijzen, dat deze opvatting volkomen onjuist is en
dat ook de zilverbons met rooden opdruk geldig be
taalmiddel zijn.
Het misverstand schijnt zijn oorsprong te vinden
in een uit de circulatie nemen van bepaalde Reichs-
mark-biljetten, welke van roode nummers voorzien
zjjn. (A.N.P.)
(Te Amsterdam is een congres van
goochelaars gehouden)
In de hoofdstad, dezer dagen,
Was een gooohelaarscongres
En u hoeft wel niet te vragen,
't Werd een daverend succes.
Onze vingervlugge vrinden
Waren er in rijke keur.
Zij die er 't bestaan in vinden
Naast den goochelamateur.
Hoewel 'k eerlijk moet vertellen.
Dat ik er niet ben geweest.
Meen ik, dat 'k me 't voor kan stellen,
Zoo in algemeenen geest.
'k Zie ze knipoogen en gnuiven
Vol plezier tegen elkaar,
Laat de goochelaars maar schuiven.
Wij beduvelen ze maar.
In de kunst van onze keuze.
Opgebouwd op fantasie
Voeren ^ij als hoogste leuze
Het mundus vult decipi.
Moog' de wereld steeds zoo blijven,
Ons tot zegen en tot troost
Dan zal onze kunst beklijven,
Broeders: hokus pokus proost!
Bij congressen, zult u weten.
Hoort heel vaak een maaltijd ook,
En het vraagstuk van het eten
Bracht hen vast niet van de kook.
Uit de lucht gegrepen eitjes
En konijntjes uit een hoed
Pannekoeken ook, in rijtjes,
Dat kennen zij allen goed.
Tja, ook dat mocht zeker slagen
En je denikt intussohen maar:
Lang niet gek in deze dagen
Is dat vak van goochelaar.
P. GASUS.
JUBILEUM AAN DE CENTRALE
WERKPLAATS.
Vandaag herdacht de heer G. Meester, ploegbaas
aan de Centrale Werkplaats afd. Kleine Herstellin
gen den dag, waarop hij voor 25 jaar in dienst van
het bedrijf trad.
De jubilaris werd vanmorgen te zijnen huize na
mens de directie gecomplimenteerd, waarbij hem de
gebruikelijke oorkonde en een geschenk onder cou
vert werd overhandigd. Van de zijde der collega's
ontving hij een armbandhorloge.
De jubilaris had dezen feestdag natuurlijk vrijaf.
KORDATE REDDING.
Als aanvulling op ons berichtje waarbij we mee
deelden dat door een leerling van de R.K. school in
de Cruquiusstraat te Haarlem een jongen die in de
Leïdschevaart viel-, zwemmend werd gered, vernemen
we dat de naam van den kranigen jongen is: Tonnie
Kouwenaar, van Heythuïzenweg 9. De redding had
plaats te ongeveer half één en om 2 uur zat Tonnie
weer in de schoolbank.
NEDERL. NATUURHIST. VER. AFD. HAARLEM EN
OMSTREKEN.
Twee excursies.
Zaterdagmiddag waren de leden der Ned. Natuur-
hist Ver. afd. Haarlem en Omstreken in de gele
genheid een wandeling te maken over het buiten
Ipenrode aan den Heerenweg te Heemstede. De wan
deling viel bij de talrijke'deelnemers zeer in den
smaak en er werden nog pl.m. 40 soorten padde
stoelen gevonden. We noemen de nogal zeldzame
melkzwam Lactarius Zonarius, de leverzwam (Pholiote
erebia) en de Eikhaas (Polyporus frondosus), die als
een «£]e kluit onderaan den stam zit. De heer G. L.
van Eyndhoven leidde deze excursie.
Zondag werd een wandeling gemaakt door de
Staatsbosschen tusschen Bergen en Schoorl. De heer
G. Gerbranda vertelde een en ander over de bebos-
schlng, waarmede een 65 jaar geleden door Staring
een begin werd gemaakt.
De oogst aan paddestoelen was nu grooter; in totaal
werden door den heer G. L v. Eyndhoven pl.m. 80
soorten genoteerd. Vooral de goed eetbare: gele rid-
derzwam (Tricholoma eauestre), Catharellen en en
kele Boleten. waren zeer welkom. Van de minder al
gemeene soorten die werden aangetroffen, noemen we
de Slanke Amaniet, den Koningsmantel (Tricholoma
rutilans), hertezwam, het vloletklokje (Leptonia
euchroa). grijze vochtzwam, Psath>va sarchochephala,
de rose spijkerzwam (Gomphidius roseus) tezamen met
de Koeienboleet (b. bovinus), in welks nabijheid deze
zwam zich meestal bevindt: voorts reuzezwam en het
aardige oorlepelzwammetje.
JUBILEUM MEJ. A. A. M. VAN DAM.
Zondag was het 25 jaar geleden, dat mejuffrouw
A. A. M. van Dam, klerke op de afdeeling Vervoers
diensten van de N.Z.H.T.M. te Haarlem bij deze
maatschappij in dienst trad.
Te haren huize werd zij gecomplimenteerd door
den heer J. J. Jurissen. onderdirecteur der N.Z.H.T.M.
die haar namens de directie een 'enveloppe met in
houd aanbood. Namens het Jubileumfohds voerde
de heer Strik het woord en overhandigde haar even
eens een cadeau.
Natuurlijk waren orf dezen heuglijken dag de noo
dige bloemen niet vergeten.
BLOKKEEREN VAN HET VERMOGEN VAN
NAAR NEDERLAND UITGEWEKEN JODEN.
's-GRAVENHAGE, 20 September. In het Za
terdag verschenen Verordeningenblad no. 39 wordt
bi.i verordening ro. 180/1941 van den Rijkscom
missaris voor het bezette Nederlandsche gebied de
reeds bekendgemaakte verordening van den rijks
minister van Economische Zaken omtrent het blok-
keeren van het in het Duitsche rijk aanwezige ver-
moger van de naar Nederland uitgeweken Joden
voor bindend verklaard. Overtredingen worden vol
gens de Duitsche wetten inzake de deviezencontröle
gestraft. De verordening van den rijksminister van
economische zaken luidde als volgt:
Op grerd van artikel 60 van de deviezenwet ver
order ik met ingang van 1 September 1941 het vol
gende:
In het bezette Nederlandsche gebied wonende
Joden, die uit het gebied van het Duitsche rijk na
3 Augustus 1931 zijn uitgeweken en tot dit tijdstip
de Duitsche nationaliteit bezaten, mogen over hun
in het gebied van het Duitsche Rijk aanwezige ver
mogenswaarden slechts met toestemming van de
bevoegde deviezenïnstantie beschikken.
De rijwielbandenprijsvraag.
Reeds ongeveer duizend inzendingen
binnengekomen.
's-GRAVENHAGE, 20 September. Het behoeft
geen verwondering te wekken, dat velen zich in de
zen tijd er toe gezet hebben om na den oproep van
het Centraal Instituut voor Industrialisatie een
oplossing voor het bandenproblecm te vinden. Dat
reeds nu echter ongeveer duizend inzendingen zijn
binnengekomen, heeft de stoutste verwachtingen
overtroffen. De Jury ziet zich dan ook voor een
uitermate zware taak gesteld, temeer daar een wer
kelijk goede vinding aan zooveele eischen moet vol
doen, Rekening moet o.a. worden gehouden met be-
noodigde grondstoffen, technische verdiensten en
uitvoerbaarheid, aanschaffingsprijs, slijtage, veering,
vastheid op den weg, vervuiling, enz. De Inzenders
zullen dus eenig geduld moeten uitoefenen, voordat
zij den definitieven uitslag van de jury zullen verne
men.
Wel valt reeds op te merken, dat veel uitvinders
eenzelfde gedachte hebben gehad. Men zou de moge
lijke systemen naar vijf groepen kunnen classrfi-
ceeren: constructies, waarbij het loopylak buigzaam
is. veeregde constructies met een weinig of niet buig
zaam loopvlak, andere voerende constructies, houten
banden zonder voeren en overige constructies.
De opmerking dat ook niet gedetailleerd uitge
werkte Ideeën welkom zouden zijn. heeft blijkbaar
tot eenig misverstand aanleiding gegeven. Met een
vage aanduiding als „gebruik spiraalveeren" brengt
men de technische oplossing van het probleem na
tuurlijk geen stap verder.
Wat de verkregen rechten betreft heeft een inzen
der reeds octrooien verkregen en of afspraken ge
maakt met een bepaald bedrijf, dan zal een -beschik
baarstelling aan andere bedrijven achterwege blijven,
mits bedoeld bedrijf de surrogaatbanden in behoor
lijke hoeveelheden kan vervaardigen. Is cit laatste
niet het geval, dan zal het C.I.V.I. 'pogingen ln het
werk stellen, ook andere bedrijven de fabricage ter
hand te laten nemen.
Hierbij wordt dan natuurlijk een vergoeding voor
den uitvinder bedongen, welke in overleg met hem
wordt bepaald. Het C.I.V.I. zal tevens zijn be
middeling verleenen bij het verkrijgen van een toe
wijzing voor grondstoffen.
Het Centraal Instituut Voor Industrialisatie,
waar aan vóór 1 October a.s. alle ontwerpen kunnen
worden toegezonden, is gevestigd: Bezuidenhout-
scheweg 81, 's-Gravenhage.
Huwelijken van Ncderlandsclie
vrijwilligers.
Een verordening verschenen.
Het A.N.P. meldt:
Door verordening no. 181-1941 van den Rijks
commissaris voor het bezette Nederlandsche gebied,
verschenen in het Verordeningenblad van Zaterdag,
wordt het aangaan van een huwelijk door Nederlan
ders, die behooren o,f zullen behooren tot de Duit
sche weermacht, de Waffen S. S. of het Nederland
sche Vrijwilligerslegioen, aanzienlijk vergemakke
lijkt. Tegenover de bepalingen van het Necfbrlandsche
Burgerlijk Wetboek gelden voor deze Nederlan
ders de volgende bijzondere bepalingen:
De Rijkscommissaris voor het bezette Nederland
sche gebied (commissaris-generaal voor bestuur
justitie) kan de vrouw op haar verzoek vrijstelling
verleenen van den ln art. 91 B.W. vastgestelden ter
mijn van 300 dagen na de ontbinding van het vo
rige huwelijk, wanneer zij als weduwe of gescheiden
vrouw een nieuw huwelijk wil aangaan, als ze niet
zwanger is of als vaststaat, dat het verwekken na
de ontbinding van het vorige huwelijk heeft plaat;
gehad.
Volgens de artikelen 99 tot 104 van het B. W
moeten zij, die eer. huwelijk willen aangaan en den
dertig jarigen leeftijd nog niet bereikt hebben, hun
ouders toestemming vragen om het huwelijk te
sluiten. Deze toestemming kan op verzoek ran een
man) die buiten het bezette Nederlandsche ^bied
dienst doet bij de vorengenoemde formaties, t
vangen worden door een vergunning van den Rijks
commissaris (commissaris-generaal voor bestuur
en justitie). Het verzoek ls slecht dan toelaatbaar,
wanneer voldoende bewijsstukken omtrent weige
ring van toestemming door de ouders worden overge
legd.
De ln de artikelen 99 tot 104 vastgestelde wacht-
perioden tot het sluiten van het huwelijk, kunnen
eveneens door den Rijkscommissaris voor het be
zette Nederlandsche gebied (commissaris-generaal
voor bestuur en Justitie) voor ecu verloofde, op diens
verzoek worden geschrapt, resp. verkort.
Volgens art. 134 van het Burgerlijk Wetboek
lean een huwelijk door een vertegenwoordiger ge
sloten worden, die daartoe officieel volmacht heeft
gekregen. Het sluiten van een zoodanig huwelijk
moet onderworpen worden aan de goedkeuring
den secretaris-generaal van het departement van
justitie. Volgens de nieuwe Verordening wordt voor
de betrokken Nederlanders de goedkeuring van de
zen secretaris-generaal niet vereischt, terwijl de of-
ficleele stukken, welke voor een door volmacht te
sluiten huwelijk noodig zijn, ook door instanties
de weermacht (regimentskommandant) verstrekt
kunnen worden.
Met het oog op de bijzondere omstandigheden
bepaalt de nieuwe Verordening, dat deze volmacht
uiterlijk zes maanden nadat het officieele stuk hier-
omtrent is verstrekt, haar geldigheid verliest, terwijl
binnen dezen termijn ook met een Inmiddels gesneu
veld lid van de desbetreffende formaties nog een gel
dig huwelijk gesloten kan worden. In dit geval
geldt het huwelijk als gesloten op het tijdstip, waar
op het officieele stuk van volmacht in ontvangst ge
nomen is. Volgens Nederlandsch recht geldt nl. een
bij volmocht gesloten huwelijk niet als voltrokken,
wanneer de verloofde, die via een gevolmachtigde
trouwt, op het tijdstip van de huwelijkssluiting reeds
overleden is.
Deze verordening Is Zaterdag In werking getreden.
OOGSTFEEST VAN DE AGRARISCHE JONGEREN
TE ROLDE
ASSEN, 21 Sept. Wederom waren de leden van
de agrarische jongerenbeweging van het N. A. F. in
de Boerdennen te Rolde vereenigd. Naar schatting
vierden ongeveer 2000 leden gezamenlijk hét oogst
feest.
De leider van de A. J. B„ de heer L. Weyer uit
Meppel, sprak de openingsrede uit.
De heer Weyer kon vervolgens den beauftragtte
van den Rijkscommissaris in Drente, den heer Thiel
welkom heeten.
Met veel succes werd daarna een Drentsche boe
renbruiloft opgevoerd. De fleurige oude kleeder
dracht droeg veel bij tot het welslagen van het ge
heel.
Ds. W. E. M. Eggink uit Nljega sprak in de mid
dagbijeenkomst. Een oogstfeest werd tenslotte op
gevoerd door vele leden van de beweging, samenge
steld uit gedichten van Martien Beversluis.
UIT DE STAATSCOURANT.
Bij besluit van den secretaris-generaal van het
departement van binnenlanasche zaken van 19 Sep
tember 1941, is C. Slob op zijn verzoek met ingang
van 30 September 1941 als burgemeester van de
gemeente Meerkerk, Leerbroek en Nieuwland eer-'
vol ontslagen
FAILLISSEMENTEN.
(Opgegeven door afd. Handelsinformaties v. d. Graaf
en Co. N.V., Amsterdam.
UITGESPROKEN:
18 Sept.: Eelke de Winter, veehouder, Wijchel, R.C.
Mr. H. W. A. Schipperijn. Cur Mr W T. van der Ley.
te Heerenveen.
18 Sept.: Nalatenschap van Gerardus Wilhelmus
Muskens, laatstgewoond hebbende en overleden den
3 Juli 1941, te Venray, Schoolstr. 14. R.C. Mr. J. Tic-
lens. Cur. Mr. A. Geurts, Venlo.
18 Sept.: J. A, H. van der Werdt, bakker, Grbesbeek.
R.C. Mr. M. R. Rinkel. Cur Mr. P. C. J. Terheggen.
Niimegen, Marienburg 60.
18 Sept.: W. Schoep, aannemer. Eerbeek. R.C. Mr.
H. L. Wilkens. Cur. Mr. H. L. Sijpkens, Apeldoorn.
18 Sept.: Joannes Darding, timmerman, wonende te
Maastricht, Scharnerweg no 107. R.C. Mr. H. Schil
lings. Cur. Mr. Ch. Vrijens, advocaat te Maastricht.
19 Sept.: H. Nijboer, turfschipper. Veendam, wal
adres Kortenakker 13. R C. Mr. H. W. J. Kloppenborg
Cur. Mr. H. F. van der Laan, Veendam.
OPGEHEVEN WEGENS GEBREK AAN ACTIEF:
17 Sept.: J. Molenaar Jzn., te Huizen N.-H.
18 Sept.: J. Zweers, veehouder, Zevenaar, Olie
molen C. 41.
18 Sept.: Mej. C. P. KorteboS, Velp gem. Rheden.
Beukenweg 16a.
GEDEPONEERDE UITDEELTNGSLIJSTEN:
6 Sept.: M. van Berg. Amsterdam. Geëindigd door
het verbindend worden der eenige uitdeelingsliist.
Uitk. 100% pref. (2 conc. cred. f 30.23).
15 Sept.: N.V. v.h. A J. de Cnock, dameshoeden-
fabriek, Amsterdam. Geëindigd door het verbindend
worden der 2e en slotuitdeelingslijst. Uitk. 2.14%,
in Haarlem en omgeving
HET HUIS TER ZAANEN.
(Foto De Haas)
Het z.g. huis Ter Zaanen is tegenwoordig aan
velen, vooral aan hen, die in Haarlem-Noord woner^
welbekend, omdat er een filiaal van de stadsbiblio»
theek is gevestigd. Dit fraaie wit bepleisterde land»
huis is een overblijfsel van het vroegere kasteel van
Zaanen.
Zaanen was een heerlijkheid, waarvan al in 1101
gesproken werd. Deze was zeer uitgestrekt en hei
oorspronkelijke kasteel erv'an stond bij Zaandpn.
Dit werd omstreeks 1300 verwoest, het nieuwe ka/
teel werd gebouwd bij de Delft.
Men beweert ook wel, dat een aantal edelen cn
der Willem van Zaenen, nadat ze gevlucht ware*
omdat 2e den moord op Floris'V gepleegd hadden,
terugkeerden en toen deze heerlijkheid gekocht heb
ben. Het kasteel is later waarschijnlijk door blik
seminslag vernield. Daarna is hpt landhuis hier ge«
bouwd. De laatste eigenaar was de heer C. J. A
Bredius van Zaanen, die in 1923 een groot deel van
het landgoed aan de gemeente verkocht. Het leek
er toen op. of het geheele buiten verdwijnen zou.
maar gelukkig is nog een deel gespaard gebleven
en tot wandelpark bestemd.
Eiigelsche luchtaanvallen.
's-GRAVENHAGE, 20 September. In den afge-
loopen nacht vlogen enkele Britsche vliegtuigen boven
ons land. Door de neergeVorpen brisant- en brand
bommen werden in een plaats in Noord-Holland ze3
woonhuizen en een school beschadigd. De ontstaat
branden konden snel geblusctft worden. Een persoff
werd zwaar en een licht gewond.
GELIJKSTELLING VAN DIPLOMA'S.
's-GRAVENHAGE, 20 September. De secretaris
sen-generaal van de departementen van onderwijs,
wetenschap encultuurbescherming, van justitie, van
handel, nijverheid en scheepvaart, van landbouw e<
visscherij. van waterstaat en sociale zaken, hebbeB
een besluit uitgevaardigd, waarmede besluit no. 7#
1941 over het gelijkstellen van diploma's gewijzigd
wordt.
Dit besluit behelst een. interne juridische wijziging
in den tekst van het oude besluit, volgens welke dit
van toepassing is niet alleen op burgers van het Duit
sche rijk, doch ook op alle Duitsche staatsburgers, die
geen Joden zijn of niet als Joden gelden (A.N.P.)
VOORDRACHT JAN DE HARTOG.
In het gebouw van de Haarlenische Jonge Mannen
Vereenlging aan de Lange Margarethastraat te Haar
lem heeft de schrijver van „Holland's Glorie". Jan de
Hartog. Zaterdagavond een voordracht gehouden
voor de „Literaire Club Haarlem". De vele aanwezi
gen luisterden met aandacht naar do anecdoten uit
den zeemansloopbaan van den auteur, die een gees
tig en .levendig verteller is. Ook aan zijn bock wijdde
De Hartog de aandacht.
Van een vroeger te Haarlem gehouden voordracht
gaven wij reeds uitvoering verslag.
JUBILEA IN HET ST. ELISABETHSGASTHUIS.
Zooals wij reeds gemeld hebben lag het in de bedoe
ling, de zilveren jubilea van een drietal verpleegsters,
verbonden aan het Groote- of St. Elisabethsgasthuis te
Haarlem, gezamenlijk te vieren. Het betrof de vijfen
twintigjarige dienstvervulling van Zuster M. Poets,
waarnemend hoofdverpleegster en de Zusters A. v. d.
Bent en A. Rasmussens.
Donderdagmiddag j.l. hebben de drie jubilaressen
in het Gasthuis gerecepieerd. waarbij veel bezoek was
en veel bloemen werden aangeboden. Op deze meer
officieele herdenking volgde Zaterdagavond een feest
avond. waaraan vrijwel alle inwonenden deel hebben
genomen. In de groote eetzaal verzamelden zich het
verplegend personeel, de doktoren, het huishoudelijk
personeel en eenige goede bekenden als Dr. L. C.
Kersbergen, oud-geneesheer-directeur e.a.
Dé rij van sprekers werd geopend door den genees
heer-directeur, die 'de jubilaressen namens het col
lege van regenten geschenken aanbood, en werd ver
volgd met gelukwenschen bij monde van de Direc
trice, een der dienstboden, den chef-machinist en, aan
het slot, Dr. Kersbergen.
Gedurende den verderen avond hadden diverse ver
tooningen plaats'en de stemming in dezen uitgebrei-
den kring, die veel van een feestvierende fam'lie-
kring had. liet niets te wenschen over. Het was voor
allen, inzonderheid voor haar, te wier eerc deze avond
was georganiseerd een onvergetelijke herdenking.
INSLUIPERSWERK.
Door middel van een valschen sleutel zijn
dieven een woning aan dè Staalstraat te Amster
dam binnengedrongen. Een bedras van f300 als
mede eenige distributiebescheiden werden ont
vreemd.
De 56-jarlge schilder D. V.N. is op den
Molendijk te Oude Tonge door een vrachtauto aan
gereden en zoo ernstig gewond, dat hij aan de ge
volgen is overleden.
De twaalfjarige wielrijder L. is op de Laan van
Meerdervoort te 's-Gravenhage door een tramrljtulg
van lijn 20 gegrepen. De jongen werd een twintig
tal meters meegesleurd en kwam met zijn rijwiel
onder den aanhangwagen terecht. Hot slachtoffer
was ernstig verminkt.
Zondagavond te ongeveer kwart voor 7 is in
do Frederik Hendrikstraat bij de Hugo do Grootka
de te Amsterdam een 65-jarige voetgangster onder de
tram geraakt. Zij liep ernstige verwondingen aan hot
hoofd op en werd In zorgwekkenden toestand naar
het gasthuis overgebracht.
Zondagavond om zeven uur ls het acht-Jarig
meisje Vergoossen uit Echt, bij het spelen te wa
ter geraakt en verdronken.
In het ziekenhuis Zuldwal te 's-Gravenhnge is
Zondagmorgen overleden de beleende architect en
sierkunstenaar Jan de Quack. Hij werd 5 April 1864
geboren en was onder dr. Cuypers werkzaam bij
den bouw van het Rijksmuseum en het Centraal
Station te Amsterdam. Vervolgens was hij verbon
den aan den Rijksgebouwendienst, eerst als districts
bouwkundige voor het Noordelijk district en later
als hoofd der afdeeling decoratieve kunst.
Op het terrein van een houtschroevenfabriek
aan de Cruquiusweg te Amsterdam is men tot de
minder aangename ontdekking gekomen, dat niet
minder dan 7 5 kisten inhoudende ijzeren schroefbou
ten, ter waarde van f 7000 verdwenen waren.
