Haarlem's Dagblad
Militaire inrichtingen te Moskou uit de
lucht aangevallen.
Dubbele slag van Brjansk en Wjasma nadert het einde.
Belangrijk spoorwegknoop
punt in Duitsche handen.
59e JAARGANG No. 17893
Uitgave Lourins Coster, Maatschappij voor Courant-
Uitgaven en «Algem Drukkerij N.V. Bureaux: Groote
Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgiro-
dienst 38810. Drukkerij: 'Zulder Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie .13082, Hoofdred. 15054, Redactie
10600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724,
14825 Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directeur: P. W. PEEREBOOM
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM, Heemstede
DONDERDAG 16 OCTOBER 1941
Abonnementen per week 0.26, per maand 1.15,
per 3 maanden 3.42, franco per post f 3.73, losse
nummers 6 cent per ex, Advertentiën: 1-5 regels
2.elke regel meer 0,40 Reclames 0.65 per
regel. Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels 0.70, elke regel meer
0.17V£ Groentjes zie rubriek.
De Rijkskweekschool te Haarlem
125 jaar geleden werd de eerste opgericht
In 1937 werd het 75-javig beslaan van de Rijks
kweekschool voor onderwijzers te Haarlem gevierd.
Uil de Haarlemsche Kroniek blijkt evenwel dat
reeds in 1816 hier ter stede een Rijkskweekschool
werd" opgericht. Dit feit is dus thans juist 125 jaar
geleden.
Wij vinden aangeteekend, dat in dat jaar het rijk
de kweekschool voor schoolmeesters, die in 1796
door het departement Haarlem van de Maatschappij
tot Nut van 't Algemeen was g;esticht, heeft overge
nomen.
In 1860 werd deze kweekschool evenwel opge
heven waarna in 1862 weer een nieuwe Rijks
kweekschool werd geopend. Deze was eerst ge
vestigd in de Jacobijnestraat, maar reeds in 1863
werd zij "overgebracht naar den Koudenhorn. Daar
foleef de school totdat zij ongeveer 25 jaar geleden
een beter onderdak kreeg in het nieuwe gebouw aan
jde Leidschevaart.
De papierfabriek te Velsen
Een extra-uitkeering aan het personeel
De directie van de N.V. Ver. Papierfabrieken der
firma Van Gelder Zonen te Velsen heeft aan het
personeel medegedeeld, dat aan hen, die op weekloon
werken een bijdrage wegens bijzondere omstandighe
den wordt verstrekt zooals ook het geval was op 20
(Juni 1941.
i Deze bijdrage bedraagt voor het personeel boven
25 jaar f 20.van 21 tot 25 jaar f 13.50; van 1821
jjaar f 6,50; van 1618 jaar f 4; en van 14 tot 16 jaar
Brandstoffenbijslag voor
ondersteunden
GRA-VENHAGE 15 October. J3e secretaris-generaal
'an het departement van sociale Zaken heeft goedgevon-
len, dat van IS October a.s. af tot en met 18 April 1942
lan de ondersteunde werklooze arbeiders, alsmede aan
lersonen, die een tegemoetkoming ontvangen wegens ver
horten werktijd, wekelijks een brandstoffenbijslag wordt
erstrekt.
Deze bijslag, waarvan de waarde gedurende het tijdvak
/an 19 October t/m. 22 November 1941 ten hoogste f 1 per
veek en van 23 November t/m. 7 Maart 1942 maximaal f 1,30
ler Week mag bedragen, terwijl nadien geen hooger be
trag dan f 1 per week zal worden toegekend, kan even-
ens worden verleend aan tewerkgestelde „hoofd-
rbelders".
Tot goed begrip van zaken diene, dat het vorenstaande
litsluitend geldt voor de gehuwde en ongehuwde kost
winners, alsmede de alleen wonenden. Daarbij kan. wani
leer de burgemeester dit noodig oordeelt, een brand-
toffenbijslag ter hoogte van de helft van bovengenoemde
ledragen, worden toegekend aan degenen, die bij anderen
ten kamer hebben gehurd, zonder huiselijk verkeer, zelf
orgen voor hun voedsel en ook voor het verkrijgen van
irandstoffén op zich'zelf zijn aangewezen. Deze bijslag mag
leevhts worden uitgekeerd, indien In de kamer een in
iruikbaren toestand verkeerende stookgelegenheid aan
wezig is, waarvan regelmatig gebruik wordt gemaakt. Aan
en, die niet voldoen aan deze voorwaarde, zooals kost-
angers en zig. „slaapgasten", kan dus geen brandstoffen
ijslag worden gegeven.
Ook dit jaar zullen de kleine boeren en kleine tuinbou
wers, geranschikt in groep b, voor den brand-
loffenbijslag in aanmerking komen.
Degenen, die inmiddels reeds een kolenbon hebben ont-
angen, zullen thans niet aanstonds in het genot van den
idstoffenbijslag worden gesteld. Allereerst dient de
rde van den reeds verstrekten kolenbon met den brand
toffenbijslag te worden verrekend.
De toepassing van den brandstoffenbijslag zal ten slotte
dier voege geschieden, dat, bij geheele werkloosheid, de
jm van steunbedrag en brandstoffenbijslag, en bij ge-
eeltelijke werkloosheid de som van het loon van de on-
ersteunde, het steunbedrag en den brandstoffenbijslag,
en hoogste 95 zal bedragen van het loon, dat de be
rokken arbeider, ten tijde van de ondersteuning, in het
Tije bedrijf zou kunnen verdienen, indien hij niet werk-
oos of gedeeltelijk werkloos was. (A. N. P.).
Laag misdrijf in fietsenstalling
Man vermoord om vier fietsen te stelen
AMSTERDAM 15 October (A. N. P.) In den afgeloo-
ien nacht Is in de Cornells Anthoniszstraat in een rijwiel-
talling onder verdachte omstandigheden een 71-jarige
ïan om het leven gekomen. Alles wijst erop, dat hier
nisdrijf in het spel is. Wijl bovendien vier fietsen uit de
lalling zijn verdwenen, is het vermoeden gewettigd, dat
m dezen diefstal te kunnen plegen in koelen bloede een
ïoord is begaan.
Achter de stalling, welkë in perceel nr. 23 is gevestigd,
levindt zich een klein slaapkamertje, waarin de 71-jarige
ader van den eigenaar der stalling den nacht pleegt door
brengen.
Toen deze laatste vanochtend om 7 uur In het kamertje
wam, trof h#zijn vader aan, liggende op den grond, te-
üdden van een grooten plas bloed. Hij waarschuwde
nmiddellijk den dokter, die echter niet anders kon doen
an den dood constateeren. Ook de politie werd direct
p de hoogte gebracht en spoedig werd met het onder-
oek aangevangen.
Dit heeft tot dusver aan het licht gebracht, dat de oude
ïan door een schotwond in het hoofd om het leven is
ekomen. Het onderzoek geschiedde in aanwezigheid o.a.
den officier var. justitie. Van dr. Hulst uit Leiden
n den politie-deskundige van Ledden Hulsebosch.
Het blijkt, dat vier fietsen uit de stalling Zijn ontvreemd
weten
Een heerenrijwiel merk Rudge Withworth a 506720
wart gelakt, goud gebiesd, met zwart celluloid stuur,
leine lucas bel, V. T. lamp, lepper zadel, oliebad ketting
ast, achter bagegedrager met standaard, Dunlop banden
n trommelremmen.
2. Een damesrijwiel van het zelfde merk, nr. 575776, zwart
[elakt en gouden bies met zwart celluloid stuur, V. T.
amp, Reina-slot, lepper zadel, oliebad kettingkast, ach-
irbagagedrager. Dunlop banden en trommelremmen.
3. Een damesrijwiel merk Fongers. Op het achterspat-
ord gemerkt fa. J. Huizing Hoogeveen. No. 3981/21, zwart
elakt, zwart celluloid stuur, Fongers bel, Boschlamp,
paakslot op voorwiel, ïmxt. terryzadel,, bagagedrager,
wart zeildoek jasbeschermer, terugtraprem, Fo,ngers
anden en kettingkast, waarop in goud het merk Fongers.
4. Een damesrijwiél, merk Joco, nr. 26985, zwart gelakt,
oud gebiesd, zwart celluloid stuur, sleutelslot, terry-zadèl,
warte kettingkast met twee kleine scheurtjes, bagage-
rager met standaard, zwarte jasbeschermer, terugtrap-
:m en Rirelli-banden, waarvan de staaldraden met wit
and zijn omstikt.
De commissaris van politie van het bureau Leidscheplein
erzoekt een ieder, die eenige inlichtingen omtrent het
ovenstaande kan verschaffen, zich zoo spoedig mogelijk
it zijn bureau te wenden.
Aangezien geen sporen van braak in de stalling zijn aan-
etroffen, wordt vermoed, dat de dader van dit afschu-
'elijk misdrijf aan de stalling heeft aangebeld, waarna hij
oor den ouden man is opengedaan, dien hij vervolgens
raarschijnlijk op laaghartige wijze om het leven heeft
ebracht.
Het brood
Het. technisch en economisch bureau voor het bak-
;ersbedrijf te Haarlem is gereed gekomen met zijn
iroefnemingen met toekomstige melanges. Voor een
root aantal bakkers uit Haarlem en omgeving heeft
e leider van het bureau de heer C. J. Beekman Jr.,
Voensdagavond in een der zalen van Brinkmann aan
(groote Markt uiteengezet hoe van de toekomstige
lelanges goed brood te bereiden is. Uitvoerig wer-
len door hem de oorzaken besproken van de klef-
leid van het brood,l deels veroorzaakt door het feit,
lat wij uitsluitend aangewezen zijn op graan van
igen bodem, dat niet direct geschikt is brood te le-
'eren met droog kruim De heer Beekman besprak
'ërvolgens de tientallen bakproeven, door het bureau
Jen laatsten tijd genomen, waarbij tevens alle me
ioden, die worden aanbevolen, nauwkeurig zijn on-
erzocht. De klefheid kan, bij de juiste bereidings-
rijze, voor een goed deel verdwijnen.
Tenslotte wekte de heer Beekman het Haarlemsche
iubliek op het. benoodigde brood één dag voor het
êbruik reeds te betrekken, aangezien het brood zich
gemakkelijker laat snijden en bovendien minder
lef is
-
VERDUISTEREN
Van 18,44 tot 8.08
Maan 16 Oct. onder 16.56,17 Oct. op 5.47
Tweede Winterhulpacfie
geopend
Opwekking tot steun
's-GRAVENHAGE, 15 October. De stichting
Winterhulp-Nederland heeft haar tweede actietijd
vak ingezet met een bijeenkomst van genoodigden-
en medewerkers in Pulchri Studio te 's-Grav
hage.
De groote zaal was geheel bezet, het podium t
met het embleem van'de W.H.N., het klaverblad, en
met de Nederlandsche driekleur kwistig versierd.
REDE VAN DR. FREDERTKS.
Mr. dr. K. J, Frederika hield hierna een rede
waarin hij o.m. zeide:
Dezen winter zal heel veel leed verzacht moeten
worden, vele nooden zullen luide roepen om leniging.
Door alle eeuwen heen is het Nederlandsche volk
bekend geweest om zijn zin voor weldadigheid. Het
staat daarin bij geen ander volk achter. Zonder te
offeren aan nationale overschatting moge ik zeggen.
dat het steeds aan de spits hgpft gestaan. Bij elke
ramp, bij lederen nood heeft ons volk met milde
hand gegeven, zonder zich af te vragen wie door
de ramp, door den nood getroffen werd.
Laat dit nu ook zoo zijn en wanneer dezen winter
de nood grimmig aan de deuren klopt, dan zeg Ik
mijn oproep: weest milddadig in wijden kring, geeft
met ruime hand aan hen, die u na staan. Weest in
dachtig aan wat uw vaderen deden en wat zij ons als
erfgoed hebben -nagelaten.
In het midden van de weldadigheldscampagne, die
voor de, deur staat, staat de Winterhulp-Nederland.
Mij moet nu een diep ernstig woord over de. lip
pen.
Vraagstukken van openbare orde zijn nooit simpel,
maar vaststaat voor alle tijden, dat nimmer een re
delijke solutie kan worden verkregen, wanneer
men zich niet stelt op den bodem van de realiteit.
Bij het probleem van de Winterhulp hebben wij
rekening te houden met meerdere realiteiten, Een
concreet feit nu is, dat wij op het oogenblik hebben
te aanvaarden, dat de Winterhulp-Nederland er is.
Hoe men zich ook tegenover de stichting stelt, vast
staat, dat zij het eenige kanaal is waarlangs het
sociale werk van de georganiseerde weldadigheid
mag worden beoefend. En nu staat men voor de
vraag hoe denkt men den nood het hoofd te bieden,
.indien dit kanaal niet gebruikt wordt.
Een psychologisch volkomen begrijpelijke trek
bij, Ik denk wel elk volk, welks land een bezetting
draagt, is wantrouwen. Zulk een wantrouwen wordt
te gevaarlijker wanneer het wortel schiet in een
nuchter, zakelijk volk als het onze. Onloochenbaar
nu is in ons volk een stemming, die de Winterhulp-
Nederland op zijn zachst uitgedrlkt niet welgezind
is. Maar dan zeg ik tot het Nederlandsche volk:
blijf bij uw oordeel toch altijd staan op den bodem
an de nuchterheid en de zakelijkheid, die het ken
merk van ons volk ls, vertroebel de verhoudingen
liet door overdrijving, misken niet de lessen dei-
historie.
Maar van den anderen kant richt ik mij tot de lei
ders van de Winterhulp-Nederland om hen op het
hart te binden zoo reëel te zijn, dat zij begrijpend
staan tegenover de gevoelens, die in 'het Nederland
sche volk leven. Treden zij die gevoelens
tegemoet niet alleen met woorden maar met
den, die zoo oneindig meer waard zijn dan het
schoonste woord.
Maar er is meer, In dat licht van de gevoelens
In het Nederlandsche volk moeten de leiders van
de Winterhulp-Nederland ook de ^m.oeilijke positie
zien van de Nederlandsche burgemeesters. Zij moe
ten leiding geven bij' hun arbeid yoor de Winterhulp
evenzeer als in het uitgebreide veld van hun be
stuurstaak. Maar bij het geven va.n die-leiding moe
ten zij zich ook steeds voor pogen houden de mas
sieve' ware staatsmanswijsheid, dat kracht niet ge
schraagd door beleid, gedoemd is in onvruchtbaar
heid onder te gaan. Miskennen zij dezen primairen
regel van publieke gezagsuitoefening dan boeten
zij in het onmisbaar vertrouwen van bun burgerij.
De leiders van de Winterhulp-Nederland mo
rn zich deze realiteit klaar voor oogen stellen.
De heer C. Piek. directeur-generaal, zette ten
slotte in een uitvoerige rede de resultaten van de
Winterhulp-actie in het afgeloopen tijdvak uiteen.
In alle gemeenten werd het Wintel-hulpwerk onder
leiding van de burgemeesters verricht. Intusschen is
een aanvang gemaakt met een blok-, wijk- en
buurtschaps-organisatie. De inzameling en vrij
willig toegezonden bijdragen leverden een totaal
van f 7.200.000 op. Per week worden twee- a drie
honderdduizend loten voor de Winterhulp ver
kocht. Alleen aan aardappelen werd aan behoefti-
gen een hoeveelheid verstrekt overeenkomende met
den inhoud van een aaneengesloten rij vracht
auto's van 's-Gravenhage tot Leiden. Er werden
316.000 porties warm voedsel verstrekt en 5.179.000
waardebonnen, voorts giften en goederen in natura
Spr. eindigde zijn re'de met de plechtige per
soonlijke verzekering, dat alle Winterhulpwerk
ultsluitend ten goede komt aan onze behoeftige
landgenooten. (A.N.P.)
„Door Zang Vriendschap"
Een nieuwe dirigent
Op de gisteravond gehouden ledenvergadering van
het Geref, Gem. Koor „Door Zang Vriendschap''
te Haarlem, is wegens het vertrek van den heer An-
dries de Braai, benoemd tot dirigent de heer Mar.
Egberts uit Rotterdam.
Onderwijzers St. Nicolaasfeest
Het 33ste te Haarlem
De afdeeling Haarlem van den Bond van Neder
landsche Onderwijzers en van het N.O.G. zijn weer
voornemens. het jaarlijksche St.-Nicolaasfeest
voor de schoolkinderen te organlseeren. Dit wordt
reeds het 33ste feest.
„ONZE OORLOGSINVALIDEN, NU EN STRAKS".
•s-GRAVENHAGE, 16 October. Max Blokzijl
spreekt hedenavond van 19.45 tot 20.00 uur voor de
microfoon van den Nederlandschen Omroep (Hilver
sum II) over „Onze oorlogsinvaliden nu en straks".
(A.N.P.)
Welke bonnen zijn thans geldig?
i 18 October:
39-4 Brood
39 Brood
39 Vleesch
39 VI.waren
39 Melk
39A Reserve
39B Reserve
van 5 Oct.
4 rants.
'.'2 rants.
'/- rants.
1 rants.
1 3/4 L.
1 3f4 K.G.
Vi K.G.
m. 1 Nov.:
{Brood" of gebak
Vleesch of
S vleesch waren
Melk
Aardappelen
Aardappelen.
123
1 K.G.
250 gr.
500 gr.
1 rants.
124-127 Bloem
D en E Rijst
128 Havermout
129 Algemeen
130
131 t.m. 134 Kaas 100 gr
van 14 Oct. t.m. 1 Nov
gr.
250 gr.
250 gr.
100 gr.
Suiker
Koffiesurrogaat
Jam
Bloem, brood of gebak
Rijst
Havermout
Gort
Vermicelli of maizena
Kaas
39-40 Boter 250 gr. Boter
39 Vet 250 gr. Boter met reductie of
200 gram vet.
40 Vet 250 gr. Boter met reductie
Voorts:
Petroleum: Bonkaart MenO Bon 14 (2 1.) tot 27Dec.
Zeep Bon 120 en Bon C Zeep der Zeepkaarten P en
Q tot 31 Oct., Scheerzeep Bon J (Textielkaart) t.i
31 December.
De Bachconcerten in dezen winter
Alle vier programma's reeds vastgesteld
"Wij vernemen van het bestuur der Haarlemsche
Bachvereeniging dat de programma's voor alle vier
concerten van dit winterseizoen behoudens de
mogelijkheid van kleine wijzigingen reeds zijn
vastgesteld. Twee concerten zullen door het Resi
dentie Orkest onder leiding van Frits Schuurman,
twee door het Concertgebouw Orkest onder leiding
resp. van Ansermet en Eduard van Beinum gegeven
worden. Voor alle vier concerten zijn voortreffelijke
solisten geëngageerd.
De vier programma's zien er als volgt uit:
Concert op 16 November 1941 door het Residentie
Orkest. Dirigent Frits Schuurman. Solist Willem
Andriessen (piano). 1. Poèmes de Lumière (Crépuscule,
Nocturne, Matinée), Manuel Palau (le uitvoering).
Concert voor Piano en Orkest 1927, Willem Pijper; 3.
Variations Symphoniques voor Piano en Orkest, César
Franck; 4. Ouverture Benvenuto Cellini, Elector
Berlioz.
Concert op 21 December 1941 door het Concertge
bouw Orkest. Dirigent Ansermet Solist Cor de Groot
(piano). 1 Largo en Allegro voor Strijkorkest, Badings:
2. Symphonie, César Franck; 3. Piano-concert, Mau
rice Ravel, 4 Ibéria, Claude Debussy.
Concert op 18 Januari 1942 door het Concertgebouw
Orkest. Dirigent Eduard van Beinum. Solisten Zoltan
Szekely (viool) en Koromzai (alt-viool). 1. Concert
ouverture, Van Bree; 2. Derde Symphonie, Brahms;
3. Symphonie Concertante met viool- en alt-soli,
Mozart; 4. Balletsuite, Max Reger.
Concert op 15 Februari 1942 door het Residentie
Orkest. Dirigent Frits Schuurman. Solist Caspar
Cassado (cello). 1. Drie fragmenten uit de quasi-ko-
mische opera De Doge van Venetië, Johan Wagenaar
2. Concert voor violoncello en orkest, Antonin Dvorak;
3. Symphonie nr. 3 in D gr. terts, Schubert (eerste uit
voering in Haarlem).
Verpakte kristalsuiker
's-GRAVENHAGE, 16 October. Van de zijde
van den keuringsdienst van waren te 's-Gravenha;
wordt er de aandacht op gevestigd, dat verschillende
suikerfabrieken kristalsuiker in den handel bren
gen in kartons die bruto y» K.G. of een K.G. wegen,
maar die slechts 475 gram, resp. 950 gram suiker
bevatten.
Door de winkeliers wordt met dit netto-gewicht
bij het innemen van de distributiebons geen rekening
gehouden. Voor 2 halfkilopakken of een kilopak
worden bons voor een K.G. suiker ingenomen, hoe
wel maar 9y> ons aan den verbruiker wordt afge
leverd.
Feitelijk zou er nog i/2 ons losse suiker moeten
vorden bijgegeven.
Nu het van belang is, dat ieder van zoo'n belang-
•ijk voedingsmiddel als suiker het toegewezen rant
soen volledig ontvangt, lijkt het gevenscht de aan
dacht van het "publiek op het bovenstaande te ves
tigen. (A.N.P.)
BONNENZWENDEL IN UTRECHT.
De 18-jarlge J. H., werkzaam op het distributiekantoor
an den Weerdsingel te Utrecht, is gearresteerd terzake
van diefstal van een groot aantal bonnen; De jongeman
was werkzaam bij de zoogenaamde na-contróle, waar de
bonnen werden vernietigd. Vooral ingeleverde opplak-
vellen van broodbonnen hadden de bijzondere voorkeur
van het jongmensch. Voor zoover is na te gaan heeft de
dief twintig opplakvellen ontvreemd, bevattende ongeveer
8000 broodbonnen. Deze bonnen verkocht de jeugdige dief
aan een bakker te Utrecht, die op zijn beurt voor de opge
kochte bonnen weer meel kon koopen, zoodat hij veel
meer in huis had dan waarop hij recht had. Zoowel de
distributieambtenaar als de 43-jarige bakker J. F. H. zijn
gearresteerd en in het hoofdbureau van politie opge
sloten. (A. N. P.).
UIT DE STAATSCOURANT.
Bij besluit van den Secretaris-generaal van het
departement van Binnenlandsche Zaken van 14 Octo
ber 1941 is J. C. Haspels, met ingang van 1 Novem
ber 1941, opnieuw tot burgemeester van de ge
meente Enkhuizen benoemd.
Met Ingang van 1 November 19 41 is Mr. A. L. M.
van Berckel op zijn verzoek eervol ontslagen uit zijn
betrekking van Raadsheer in het Gerechtshof te
Den Haag.
Doorbraak door verdedigingslinie
van Odessa
De stad staat in brand
BOEKAREST, 16 October. (D.N.B.) Hc
Ruemeensche weermaclitberieht meldt:
„Onze troepen zijn door de verdedigingslinies
van Odessa heengebroken. De vijand trekt zlcli
over bet geheele front terug. Gnjljakovo,
Dalnjk en Tararea bevinden zich sedert 8.00 uur
in onze handen. Onze gevechten worden voort
gezet. Odessa brandt,"
Een viervoudig huwelijk. Te Goirle bij Tilburg traden Dinsdag de heer C. van
Boxtel en zijn drie dochters gelijktijdig in het huwelijk. Na de kerkelijke plechtig
heid poseeren de vier bruidsparen voor den fotograaf.
(Het Zuiden-Spierings)
DUITSCHLAND STRIJDT VOOR EUROPA
Duitsch weermachtsbericht
Britsche torpedojager voor Gibraltar
tot zinken gebracht.
UIT HET HOOFDKWARTIER VAN DEN
FüHRER, 15 October (DNB) Het opperbevel
van de weermacht maakt bekend:
„Zooals in een extra bericht is bekend ge
maakt zijn de strijdkrachten van den vijand,
die in de omgeving van Wjasma zijn ingesloten,
thans definitief vernietigd. Ook in de omsingelde
gebieden rondom Brjansk schrijdt de ontbinding
van den vijand onophoudelijk voort. 'Het aantal
in dezen geweldigen dubbelen slag gemaakte
gevangenen is inmiddels tot boven de 500.000
gestegen. Het totale aantal der Sovjet-gevange
nen dat sedert het begin van den veldtocht in
het Oosten is gtemaakt, is reeds thans tot ver
boven de drie millioen gestegen.
Gevechtsvliegtuigen hebben in den nacht van
14 op 15 October belangrijke militaire inrich
tingen te Moskou aangevallen. Er ontstonden
verscheidene branden in installaties die van
belang zijn voor de economische oorlogvoering.
Voor Gibraltar werd een Britsche torpedo
jager door een duikboot tot zinken gebracht.
De Britsche luchtmacht vloog vannacht met
vrij zwakke strijdkrachten naar West- en Zuid-
Duitschland. Door het werpen vart brisant- en
brandbommen ontstond er in verschillende
plaatsen geringe schade. Zes Britsche vlieg
tuigen werden omlaag geschoten".
V Victorie Duitschland wint voor Europa op alle fronten.
EXTRA BERICHT VAN HET
DUITSCHE OPPERBEVEL
HOOFDKWARTIER VAN DEN FÜHRER, 15 Oct.
(D.N.B.) Het opperbevel der weermacht maakt
bekend:
„De dubbele slag van Brjansk en Wjasma nadert
het einde In den loop van heden zijn ook de strijd
krachten. die ten Noorden van Brjansk zijn inge
sloten, onder zeer zware, bloedige verliezen van
den tegenstander verpletterd. De zuivering van het
bosengebied ten Zuiden van Brjansk van de aldaar
omsingelde overblijfselen der verslagen vijandelijke
legers heeft nog voortgang.
De groote massa der Duitsche strijdkrachten, die
hebben deelgenomen aan dezen geweldigen door
braak- en omsingelingsslag, is reeds vrijgekomen
voor de voortzetting van de operaties.
Tot nog toe zijn 560.000 gevangenen bijeenge
bracht en 888 tanks en 4133 stukken geschut zijn
buitgemaakt of vernietigd".
De strijd in het Oosten
Dr. Dietrich, de Duitsche Rijkspers'chef tijdens
zijn verklaring voor de buitenlandsche pers over
de krijgsverrichtingen in het Oosten.
Orbis-Holland
Achttien Engelsche vliegtuigen
verloren gegaan
Blijkens een D.N.B.-bericht heeft de Britsche
luchtmacht Woensdagmiddag ernstige verliezen
geleden bij vluchten naar het Fransche kustgebied
bij Le Havre, naar Nederland en boven de-Noord
zee.
Het aantaal Britsche vliegtuigen dat werd neer
geschoten bedraagt 18, waaronder 11 Bristol Blen
heims en 7 Spitfires. Duitsche jagers schoten 14 en
luchtdoelartillerie 4 vliegtuigen neer.
Belangrijke besprekingen te Tokio
Konoye op audiëntie bij den Keizer
Het Japansche persbureau Domei meldt:
De eerste minister, Konoje heeft gistermiddag na
een audiëntie bij den keizer, geconfereerd met den
Lordgrootzegelbewaarder markies Koitsji Kldo en
It.-generaal Soezoelci, den voorzitter van het kabi
netsbureau voor het ontwerpen van plannen. Naar
verluidt hebben de drie staatslieden gesproken
over een „ernstige zaak".
Alvorens zich naar het keizerlijk paleis te bege
ven had Konoye bezoek ontvangen van Soezoekl.
Daarna overlegde Konoye met den minister *van
binnenlandsche zaken, welk overleg ongeveer een
uur duurde. Intusschen hield het comité voor bui
tenlandsche zaken van de federatie voor natlonalen
dienst van hef Huis van Afgevaardigden oen spe-.
ciale bijeenkomst, waar een resolutie werd ontwor
pen betreffende de buitenlandsche politiek der re-1
geering. Later ontmoetten de vertegenwoordigers
■an het comité Konoye en legden hem de resolutie
voor. welke, terwijl zij de huidige buitenlandsche
politiek der regeeering onderschrijft, aandringt op
het aannemen van een krachtige houding in de on
derhandelingen met de Ver. Staten. Tezelfder tijd
brachten Heden van de „Tohokai" een bezoek aan
Konoye en aan Toyoda, wiep zij een resolutie over
handigden die aanbevelingen behelsde ten aanzien
■an de Japansch-Amerikaansche onderhandelin
gen. 1
Het D.N.B, meldde gisteravond: Het geheele ge
bied van Brjansk en Wjasma is vol uiteengedreven
bolsjewieken die hun wapens hebben weggeworpen
en doelloos rondzwerven. Stelselmatig wordt het ter
rein van den strijd gezuiverd. Het aantal gevange
nen, bekend gemaakt in het extra bericht van Dins
dag, ten bedrage van 500.000 uit den slag van Brjansk
en -Wjasma zal derhalve in de komende dagen nog
wel hooger worden. (Het is blijkens een later extra
bericht tot 560.000 gestegen. Red.) De vernietiging
van de Sovjet-strijdkrachten, die hij Brjansk zijn om
singeld, is nog niet voltooid, zoodat ook hier nog op
vee! gevangenen gerekend kan worden. Bovendien
hebben de Sovjets in beide 'slagen buitengewoon
groote bloedige verliezen geleden bij hun aanvallen
op den Duitschen omsingelingsring.
Naar het D.N.B. voorts van militaire zijde ver
neemt, hebben Duitsche en Italiaansche troepen in de
afgeloopen drie dagen een belangrijk spoorwegkruis
punt in de Sovjet Unie bezet en den bolsjewisten
zware verliezen toegebracht. Hevige gevechten wer
den geleverd bij de verdedigingslinie voor de plaats.
De IJuitschers en Italianen slaagden er in stellingen
van den vijand op te rollen, de versperringen te door
breken en natuurlijke hindernissen, waaronder ver
scheidene rivierbeddingen, te overwinndn. Vervolgens
drongen zij de plaats binnen en verdreven de bols
jewisten. Dit Succes, zoo wordt van bevoegde zijde
verklaard, is van groote beteekenis, omdat op deze
plaats vier belangrijke spoorlijnen bijeenkomen.
Duitsche gevechtsvliegtuigen hebben afgeloopen
Maandag op het Ladoga-meer twee Sovjet transport
schepen van 500 en 1.000 br.t. tot zinken gebracht. Een
andere bomaanval was gericht op de havenwerken
van Odessa. Opslagplaatsen en gebouwen op de ka
den vlogen In brand. Tijdens acties ter ondersteu
ning van de operaties van het leger hebben Duitsche
gevechtsvliegtuigen verder verscheidene bolsjewisti
sche pantserwagens en een groot aantal auto's van
allerlei soort vernield.
Nader meldt het D.N.B.; In het bestek der voort
schrijdende operaties aan het Oostelijk front hebben,
sterke formaties van de Duitsche luchtmacht op 14
October ook de naar de Witte Zee Ioopende spoor
lijnen 'gebombardeerd. De rails werden door bomtref-
fers op verscheidene plaatsen verbroken. Talrijke
treingn werden vernield.
Bij een aanval van 22 bolsjewistische vliegtuigen
aan het Finsche front hebben zich drie Duitsche ja
gers bijzonder onderscheiden. Zij schoten in een kort
doch hevig luchtgevecht zes Sovjet, vliegtuigen neer
en verjoegen de overige, zonder dat deze hun voor
genomen aanval konden uitvoeren. De Duitsche vlie
gers leden geen verliezen. Ook hun toestellen wer
den niet beschadigd.
Sovjetregeering naar Kazan?
SOFIA, 16 October. (D.N.B.) Het blad „Sora"
publiceert een bericht van den zender te Ankara,
volgens hetwelk de Sovjetregeering het voornemen
zou hebben uit Moskou te vertrekken en naar de op
600 K.M. van Moskou gelegen stad Kazan te verhui
zen. In verband hiermede meldt de correspondent
van de „Sora" dat volgens de in diplomatieke krin
gen te Ankara uit Moskou ontvangen berichten dit
Turksche omroepbericht bevestigd wordt. Het ziet
er naar uit alsof het grootste deel van de in Moskou
aanwezige diplomaten de Sovjethoofdstad heeft ver
laten
Engelsche vliegtuigen boven
Duitschland
BERLIJN, 16 October. (D.N.B In den
nacht van Woensdag op Donderdag heeft de Brit
sche luchtmacht met zwakke strijdkrachten boven
West-Duitschland gevlogen. Een aantal neergewor
pen brand- en brisantbommen richtte slechts ge
ringe schade aan.
Volgens de totdusver ontvangen berichten werden
door nachtjagers en luchtdoelartillerie drie vliegtui
gen neergeschoten.
De Amerikaansclie
neutraliteitswet
Parlementscommissie voor bewapening
der koopvaardijschepen
WASHINGTON, 16 October, (D.N.B.) De commis
sie voor de buitenlandsche politiek van het Huis van
Afgevaardigden heeft den eisch van Roosevelt tot
veranderen van de neutraliteitswet in zooverre aan
genomen dat Amerikaansche koopvaardijschepen be
wapend kunnen worden. Hot voorstel zal, volgens
Associated Press, waarschijnlijk Donderdag in de vol
tallige vergadering van het Huis van Afgevaardig-
den in behandeling worden genomen.